rvolle rijgt ee nance’ k e h t ren ver COG D g ‘Good Go r in oo v ld e ie t m ina ver lag bij nom wijsjaarvers r e d n o O. beste 2012 P
www.cogdrenthe.nl
nummer 2 - december 2013
Toonaang evend Toonaangevend in 2013 en in 2014
Het afgelopen jaar was bepaald geen jaar van stilstand. We hadden in vergelijking met vorig jaar geen krimp op stichtingsniveau, wél verschuivingen in leerlingenaantallen en dus in personeel. Verschillende leerkrachten kregen, gedwongen dan wel op eigen verzoek, een andere werkplek. Goed voor hen én voor de school om regelmatig te verfrissen. De samenwerkingsschool in Een is in een nieuw stadium gekomen. De gemeenteraad heeft de middelen ter beschikking gesteld; nu gaan we verder in gesprek met de ouders over de identiteit van de nieuwe school. Verder wachten we rustig de wetsvoorstellen van de staatssecretaris van OCW af over samenwerkingsscholen. De komende jaren volgen zeker meer veranderingen.
Onze scholen doen het allemaal erg goed. Medewerkers brengen continu hun kennen en kunnen op een hoger plan. Dat doen ze om straks klaar te zijn voor de gevolgen van nieuwe wetgeving en hogere eisen aan de kwaliteit van het onderwijs, bijvoorbeeld ten aanzien van passend onderwijs. Wij steken daar veel energie in, net als in een verdere verhoging van de leerresultaten en leeropbrengsten voor alle onderwijsgebieden, samenwerking met kinderdagverblijven en peuterspeelzaalwerk, verdere scholing van ons personeel , de inzet van ICT en het transparanter maken van onze scholen in de samenleving. Kijk maar eens op de website "Vensters PO". Het komende jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Altijd belangrijk want:
Pagina 4:
De Vaart feestelijk en creatief geopend
wat willen de partijen straks bijvoorbeeld met de huisvesting van scholen? En hoe denken zij over de uitbreiding van De Kloostertuin in Assen?
Al met al was 2013 een mooi jaar met goede resultaten op alle terreinen. We hebben ons best gedaan voor de kinderen die u ons hebt toevertrouwd. Dit vertrouwen gaat van twee kanten: op onze beurt vertrouwen wij u als ouders door u te zien als educatieve partners. Ook in 2014 willen we samen de schouders er onder zetten. COG Drenthe: blijvend toonaangevend in primair onderwijs! Namens het College van Bestuur, Albert Velthuis (voorzitter)
Ook in deze COGberichten: 2 Kinderen aan de slag met Dode Zeerollen 3 Veiligheid voorop 5 Future-proof, met het oog op morgen 5 Hoog Haags bezoek 6 Kwadraat Onderwijs voor meer- en hoogbegaafde kinderen 7 Voor toekomst COG is geen idee gek genoeg 8 Roel Looijenga: ‘Ook na pensionering altijd wat om handen.’
1
De veiligheid op school staat hoog in ons vaandel. Sociale veiligheid, zoals het voorkomen van pestgedrag of omgaan met agressie, maar ook veiligheid en gezondheid van het personeel en de fysieke veiligheid van onze kinderen. Voor de veiligheid op school is er de Bedrijfshulpverlening. (BHV). We maakten een herhalingscursus voor BHV’ers op De Eshorst in Beilen mee.
Veiligheid voorop Kinderen aan de slag met Dode Zeerollen Tot en met 5 januari vindt in het Drents Museum de tentoonstelling “Dode Zeerollen” plaats. Leerlingen van groep 7 van De Lichtbaak waren er op 3 september als de kippen bij. Alle groepen 7 en 8 Bijna alle kinderen van de groepen 7 en 8 van de christelijke basisscholen in en om Assen gingen dit najaar naar het Drents Museum. In samenwerking met de afdeling Educatie van het museum is voor hen een speciaal museumbezoek ontwikkeld. In een krappe twee uur tijd hoorden ze een verhaal aan, kregen een rondleiding en waren zoet met een doeactiviteit. Zo konden ze zelf een stukje Dode Zeerol maken of hun eigen rol restaureren of vertalen. De kinderen van groep 7 van De Lichtbaak in Assen waren als eerste aan de beurt. 2000 jaar geleden Zeker voor leerlingen van christelijke basisscholen is de tentoonstelling de moeite waard omdat die een inkijk geeft in de periode tussen het Oude en het Nieuwe Testament. De collectie handschriften van meer dan 900 documenten werd rond 1950 ontdekt in elf grotten bij Qumran, een nederzetting op twaalf kilometer afstand van Jericho. De handschriften dateren uit de periode tussen 2
250 vóór en 50 na Christus. Ze vertellen ons over de Joodse cultuur van 2000 jaar geleden en geven zo veel informatie over de tijd waarin Jezus leefde. Bijzondere beleving De tentoonstelling is niet alleen belangrijk vanuit cultuurhistorisch perspectief, maar ook door de Bijbelse context: de Dode Zeerollen met eigen ogen zien, erover horen en ermee aan de slag gaan bood de kinderen een bijzondere beleving. Honderden kinderen zijn zo in aanraking geweest met een uniek stuk oude cultuur. De tentoonstelling loopt nog tot en met 5 januari: leuke tip voor een uitstapje tijdens de kerstvakantie. Meer informatie ziet u op www.dodezeerollen.nl en in een film op https://vimeo.com/75204424
Persoonlijk letsel In totaal heeft COG Drenthe zo’n zestig BHV’ers: naast leerkrachten ook conciërges en gymleerkrachten. Op verschillende COG-scholen vonden dit najaar herhalingscursussen plaats, naast basiscursussen voor groepjes nieuwe BHV’ers. Op De Eshorst werden op twee woensdagmiddagen de BHV’ers bijgepraat over de nieuwste inzichten in BHV-land. De eerste taak van de BHV’er is hulpverlening bij persoonlijk letsel: verbandjes
leggen, hulp bij verslikking of in het ergste geval reanimeren als er geen ademhaling meer is. Altijd een spannend onderdeel van de herhalingscursus, waarbij met behulp van poppen de praktijk zo goed mogelijk wordt nagedaan. Ook werd goed geoefend met de AED, een apparaat waarmee de overlevingskans bij een hartstilstand verdubbelt, als de defibrillering tenminste binnen zes minuten begint. Goed dus om er eens even bij stil te staan waar die apparaten
ook al weer hangen in de multifunctionele accommodatie of in het dorp.
Veilighe voorop Ook bij brand Ook het voorkomen en bestrijden van brand is een taak van de BHV’er. Hiervoor heeft elke school een ontruimingsplan. De taken rondom de alarmering zijn precies verdeeld en ieder jaar vindt een oefening plaats op een ontruiming. Zo kan worden getest hoe je de kinderen zo snel en compleet mogelijk naar buiten krijgt in een noodsituatie. Ook bij kleine brandjes leren de BHV’ers snel te handelen. Bijvoorbeeld een bloemenvaas met water ter hand nemen als er een prullenbak in de brand staat. Of een jas gebruiken als er niet zo snel een blusdeken voorhanden is. Ook leren de BHV’ers welke brandblussers zij in welke situaties mogen gebruiken. De cursisten op De Eshorst leefden zich op de tweede woensdagmiddag dan ook helemaal uit met sproeischuim en CO2-blussers. Altijd weer spectaculair is de demonstratie van wat er gebeurt als je probeert een vetbrand te blussen met water. In de categorie ‘don’t try this at home’ werden al op diverse schoolpleinen metershoge steekvlammen geproduceerd. De cursisten op De Eshorst zijn dit jaar weer allemaal geslaagd. Gelukkig maar, want mocht het ooit nodig zijn, wat natuurlijk niemand hoopt of verwacht: de BHV'ers zijn voorbereid!
3
N
a 102 jaar heeft De Vaart zijn oude onderkomen aan de Rijksweg in Hoogersmilde ingeruild voor een bijdetijdse multifunctionele accommodatie. De naam ‘De Grift’ is bedacht door Aletta Hatzmann, inwoonster van Hoogersmilde en toevallig ook OR-voorzitter van onze school. Directeur Saskia Prakken en leerlinge Debbie Rispens zijn er blij mee. Veel samen Sinds half augustus zijn CBS De Vaart en openbare basisschool Pieter van Thuyl samen met de peuterspeelzaal en de kinderopvang gevestigd in een gloednieuw gebouw aan de Prof. Dr. Obbinkstraat. Het ziet er nieuw uit en het ruikt er nieuw. ‘Het oude gebouw liep echt op zijn eind’, vertelt Saskia Prakken die sinds 1 april directeur van De Vaart is. Of het nu de entree is of de bibliotheek, de trap/tribune met speellokaal of de leslokalen, alles ziet er spic en span uit. ‘We doen zoveel mogelijk samen met de andere basisschool, die twee keer zo groot is als wij. Samen tellen we meer dan 120 kinderen en 12 leerkrachten. We hebben afspraken gemaakt over pauzes en gezamenlijk gebruik van ruimten en faciliteiten. Samen organiseren we de Kinderboekenweek en Sinterklaas.’ Meer vriendinnen Op donderdag 14 november is De Grift officieel geopend. ’s Ochtends onthulde Aletta Hatzmann de naam, samen met architecte Martine Drijfholt van architectenbureau De Zwarte Hond in het bijzijn van de wethouder, vertegenwoordigers van Dorpsbelang, leerkrachten en kinderen. Hiermee is Aletta de winnaar van de prijsvraag die in het dorp was uitgeschreven. Daarna lieten de kinderen ballonnen op, deden zich tegoed aan limonade en kregen een verrassing. Creativiteit voerde ’s middags de boventoon: onder begeleiding van het Grafisch Proeflokaal uit Orvelte konden de kinderen zich uitleven in creatieve activiteiten; boombedels maken.
4
Een honderdtal ouders en andere dorpsbewoners bezochten ten slotte ’s avonds het Open Huis. ‘Het moet wel wennen’, vindt Debbie Rispens van groep 6. ‘Op de vorige school was het veel gezelliger. Daar kon je je goed verstoppen als een meester of een juf jarig was. Het is hier een
beetje kaal. En ik moet ook langer fietsen van huis. Maar ik heb nu wel veel meer vriendinnen op het schoolplein.’ Ideeënboek Debbie heeft een belangrijke vinger in de pap gehad bij de inrichting van de school. ‘Ik heb een boek gemaakt met allemaal ideeën. Daarmee ben ik de hele bovenbouw langs geweest voor nog meer ideeën.’ Sommige ideeën zie je nu terug in De Grift. Bijvoorbeeld de loungebanken, de werkplekken buiten de leslokalen en het moderne meubilair. ‘En ik hoop ook dat de schooltuintjes er komen’, zo besluit Debbie.
De Vaart feestelijk en creatief geopend
Futureproof, met het oog op morgen Met het oog op morgen 2.0. Zo heet het strategisch beleidsplan van COG Drenthe voor 2014 tot en met 2017. Hoe ziet de wereld er morgen uit? Hoe bereiden we onze kinderen daarop voor? COG Drenthe wil klaar zijn voor morgen en heeft hiervoor doelen geformuleerd: - Alle scholen verbeteren zich door gezamenlijk leren; - We versterken leiderschap, gericht op innovatie en duurzaamheid; - De scholen brengen we in wisselwerking met hun omgeving; - We blijven werken vanuit onze christelijke identiteit. Als lerende en levende organisatie zetten we ons in om deze doelen te bereiken. Dat doen we aan de hand van jaarlijkse thema’s: - 2014: De multimediale omgeving; - 2015: Onderwijs-ontwikkelingopvoeding-opvang-ontspanning; - 2016: Duurzaamheid; - 2017: Vergrijzing en ontgroening. Natuurlijk hebben we altijd aandacht voor alle vier de thema’s, maar in het themajaar krijgt het net wat meer accent. Op de website www.cogdrenthe.nl kunt u het beleidsplan lezen of downloaden.
Vrijdag 29 november kreeg COG Drenthe hoog bezoek uit Den Haag. Op tournee door onze provincie deed dr. R. Bagchus, directeur Primair Onderwijs van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW), onze Leonardoafdeling bij De Kloostertuin in Assen aan. Via een presentatie van de kinderen maakte hij kennis met het hoogbegaafdenonderwijs. Daarnaast legde hij zijn oor te luister bij de ouders van deze kinderen.
Hoog
Haags bezoek
Samen met een aantal besturen van andere Drentse scholengroepen heeft COG Drenthe bij de Haagse gezant aandacht gevraagd voor de gevolgen van de krimp voor onze leerlingenaantallen en over hoe wij daar in deze regio mee om willen gaan. Daarbij kwamen prominent aan de orde de optie van fusie tussen twee scholen van verschillende denominaties en het behoud van scholen in kleine dorpen op het platteland. Naast hoogbegaafdenonderwijs en krimp is ten slotte gesproken over de Drentse Monitor en excellente scholen. Een aantal leden van de Drentse Monitor heeft uitgebreid met de heer Bagchus van gedachten kunnen wisselen. Het bezoek uit Den Haag duurde een hele dag en betitelen wij als succesvol. Laten we erop vertrouwen dat het Ministerie van OCW met deze nieuwe kennis en inzichten aan de slag gaat! 5
Kwadraat Onderwijs voor meer- en hoogbegaafde kinderen
S
Geen kind is gelijk. De meeste zijn “normaal” begaafd, maar er zijn er ook die minder, of juist meer begaafd zijn. Minder begaafde kinderen krijgen altijd extra aandacht; meerbegaafde nauwelijks. Kwadraat Onderwijs brengt daar verandering in. Extra aandacht Kinderen die niet zo goed kunnen meekomen omdat ze wat minder begaafd zijn, krijgen altijd extra aandacht op school. Bijvoorbeeld in de vorm van extra lessen of aangepast lesmateriaal. Als het kan gaan ze in het kader van Passend Onderwijs gewoon naar de basisschool. Voor kinderen die het echt niet trekken op de basisschool is er het speciaal onderwijs.
De COG-kinderen krijgen onderwijs dat bij ze past. De speciaal onderwijskinderen gaan naar De Boei; andere kinderen krijgen extra ondersteuning op de basisschool. De grote groep kinderen vormen de middengroep op de basisschool. Daar zitten ook kinderen op die extra aandacht krijgen, bijvoorbeeld in een Plusklas. De hoogbegaafde kinderen ten slotte gaan naar de Leonardo-afdeling van De Kloostertuin.
Ook voor meerbegaafde kinderen Zo veel aandacht er altijd al gaat naar minder begaafde kinderen, zo vergeten werden de meerbegaafden. Terwijl die het ook moeilijk hebben. Reden voor de schoolbesturen van christelijke basisscholen in Drenthe om Kwadraat Onderwijs op te starten. COG-bestuurder Ger de Vos vertelt: ‘We willen speciale aandacht
voor meer- en hoogbegaafde kinderen beter organiseren. Bijvoorbeeld door op scholen een leerkracht te specialiseren in het begeleiden van zulke kinderen. Of te werken met een Plusgroep in een aparte setting of met bijzondere opdrachten. Samenwerken met het voortgezet onderwijs is ook een optie, bijvoorbeeld door bovenbouwleerlingen lessen te laten volgen op het voortgezet onderwijs of leraren onderling uit te wisselen. Een speciale school voor hoogbegaafde kinderen, zoals bijvoorbeeld onze Leonardoafdeling, is de ultieme oplossing: daar gaan speciaal gekwalificeerde hoogbegaafde kinderen naar een aparte afdeling.
Reguliere basisschool
Speciaal onderwijs (De Boei) Extra ondersteuning Middengroep Extra aanbod Onderwijs hoogbegaafden (Leonardo-afdeling) 6
Ideeënjacht in competitie chooldirecteuren, stafleden, afgevaardigden van de MR’en en de GMR, studenten van de pabo’s, enkele externe partners en leden van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht gingen half september op jacht naar het beste idee voor de school van de toekomst. Een initiatief van de Raad van Toezicht. Voorzitter Dick de Waard, in het dagelijks leven hoogleraar bij de Vakgroep Accountancy van de RuG, blikt met een tevreden gevoel terug: ‘Het idee om een brainstorm over de toekomst te houden, leefde al een tijdje. In mijn tijd bij Ernst & Young heb ik veel ervaring opgedaan met out of the box-denken.’ Willem Scheeres, senior manager Business Development bij Ernst & Young was als extern deskundige ingevlogen in het Asser theater. ‘Met klanten gaan we regelmatig in zo’n pressure cooker; dan komen mooie ideeën los.’ In groepen van 3 hebben de 70 deelnemers toegewerkt naar het beste idee. Scheeres legt uit: ‘Iedereen kon een idee inbrengen. In 5 competitieronden hebben we het idee gekozen dat inhoudelijk als beste werd gewaardeerd én het beste verkoopbaar bleek.’
Plus-trainingen Om de extra begeleiding van meer- en hoogbegaafde kinderen vorm te geven, organiseert COG Drenthe speciale Plus-trainingen. ‘We laten dertien Plusgroep-leerkrachten scholen in speciale methodieken en lesprogramma’s waardoor ze adequaat les kunnen geven aan meerbegaafde kinderen in een Plusgroep. Daarna is het de bedoeling dat we ze verder scholen, zodat ze hun collega’s op school kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld door ze te helpen om meerbegaafdheid te herkennen en te erkennen, en ze tips en trucs aan te reiken bij het lesgeven.’ Aandacht voor meer- en hoogbegaafde kinderen krijgt zo bij COG Drenthe eenzelfde professionele aanpak als die voor minder begaafde kinderen.
scherpt ze enorm aan, maar laat ook zien hoe goed de schoolzaken zijn georganiseerd. Interessant vanuit verschillende perspectieven.’ Zo’n denkavond smaakt naar meer, vindt De Waard. ‘We organiseren daarom binnen een half jaar een vervolg op deze avond. Dan vertellen we wat we met de ideeën van september hebben gedaan en vragen om nieuwe ideeën. Dat mag best een tikje uitdagender. Bijvoorbeeld over het ritme
van 9 tot 3 of over een samenwerkingsverband voor de hele levenslijn van 0 tot 18 jaar. Het kan niet gek genoeg. “Het kan niet”, is taboe.’ Scheeres besluit: ‘Creatieve ideeën ontstaan als mensen samen komen. Als je mensen met verschillende achtergronden aan elkaar verbindt. Dat is de crux van innovatie, dat brengt beweging richting een gezonde en energieke toekomst voor COG Drenthe.’
Voor Voor toekomst toekomst COG is geen idee gek genoeg COG is geen ide gek genoeg Kinderen scholen voor een verre toekomst die we niet kennen; ga er maar aan staan. In De Nieuwe Kolk in Assen bogen zeventig COG’ers en externe denkers zich over de vraag hoe de school van de toekomst eruit ziet.
Back2Basic 2.0 Het winnende idee heet Back2Basic 2.0 en komt neer op doen waar je goed in bent. ‘Dat betekent topleerkrachten in de klas, en vakken die niet behoren tot het kernonderwijs in handen geven van specialisten’, vertelt De Waard. Het winnende trio is beloond met duizend euro. Hiermee mogen ze hun idee verder uitwerken. Daar zien we erg naar uit.’ Meer dan de helft van de ideeën gaat over de kwaliteit van het onderwijs, bijvoorbeeld excellente leerkrachten. ‘Een leuk idee is ook het voorstel om twee keer per jaar een enveloppendag te houden’, vertelt Scheeres. ‘De leerkrachten krijgen dan een enveloppe waarin staat welke groep zij die dag onder hun hoede hebben. Dat doet een groot beroep op hun inventiviteit en
7
Roel Looijenga: ‘Ook na pensionering altijd wat om handen.’ Na 41 jaar onderwijs nam Roel Looijenga op 1 september afscheid van COG Drenthe. Voorgoed: hij heeft -genietend van zijn Flexpensioen- voortaan zijn handen vol aan wandelen, fietsen, zeilen en …. af en toe nog iets op De Lichtbaak. Lesgeven vanaf de kansel We gaan terug naar 1972. Roel Looijenga staat voor het eerst voor de klas in Hengelo. ‘Een schoolbord met krijt, 42 kinderen in de klas. Sinterklaas in pak op zolder en met 60 kinderen over straat naar het zwembad.’ Omdat Hengelo hem niet bracht wat hij verwachtte, verkaste hij naar Assen, waar zijn familie woonde. ‘Ik kreeg een klas in de Prins Willem- Alexanderschool. Later trok de Regenboogschool daar bij in. Ik heb daar met heel veel plezier les gegeven aan Molukse kinderen. Wat Maleis geleerd, lekkere hapjes, etcetera: een mooie tijd.’ In 1985 werd Albert Velthuis, na de heren Schaaf en Pastoor, daar directeur. Hij begeleidde de fusie met de Petraschool waaruit Het Kompas ontstond. ‘Ook daar heb ik met plezier gewerkt. Ik heb zelfs drie jaar met groep 8 in het Marturia-centrum gebivakkeerd omdat het schoolgebouw te klein was. Op warme dagen in de kerk lesgeven vanaf de kansel. En een “lang zal ze leven” met orgelbegeleiding als er een kind jarig was.’ Collegiaal samenwerken Vanaf 1998 werkte Looijenga op De Lichtbaak. De Tweestromen-school, het tijdelijk onderkomen aan de Lottingstraat, de opening van de multifunctionele accommoda8
tie: hij heeft alles meegemaakt. In 41 jaar tijd is er natuurlijk veel veranderd in het onderwijs. Krijtjes maakten plaats voor digiborden; alléén voor de klas veranderde in collegiaal samenwerken. ‘Leerlingen die buiten de boot vielen, gingen naar speciale scholen; nu krijgen ze in hun eigen school extra aandacht. Vroeger kon de hele administratie van school in één verhuisdoos; vergelijk dat eens met de enorme administratieve last waaronder leraren nu gebukt gaan. Inspectiebezoek was veel meer relaxt: nu is iedereen in rep en roer omdat er niets fout mag gaan. Ook de kinderen en ouders van tegenwoordig staan meer op hun strepen, ze zijn mondiger geworden.’ Looijenga heeft 41 jaar lang getamboereerd op kennisoverdracht en persoonlijkheidsvorming. ‘De kinderen zelf verantwoordelijk maken, initiatief
bevorderen, ze leren eerlijk te zijn, daar heb ik me altijd voor ingezet.’ Op zijn tweeënzestigste geniet Looijenga nu van andere dingen. Er opuit met zijn vrouw, zijn kleinkinderen, knutselen en zijn zeilboot. Ook zien we hem nog regelmatig op De Lichtbaak. Lampionnen ophangen, vuil verzamelen in de wijk, kinderen naar een schoolkamp brengen. Zo is Looijenga: altijd wat om handen!
