Toezichthouder bij NS
Toezichthouder bij NS In deze instructie lees je wat je bevoegdheden en verplichtingen als toezichthouder zijn. Of je alle bevoegdheden in de praktijk ook gebruikt is uiteraard afhankelijk van je taak.
In de uitoefening van je functie bij NS heb je verschillende rollen. Je bent het gezicht van NS voor de klant wanneer je service verleent, informatie verstrekt, vervoerbewijzen controleert of de vertrekprocedure uitvoert. Tegelijkertijd zie je erop toe dat de orde, rust, veiligheid en goede bedrijfsgang op het station en in de trein niet in gevaar komt.
Wat verstaan we onder toezicht houden? Het op basis van een wettelijk voorschrift toezicht houden en controleren of wettelijke bepalingen worden nageleefd.
Als toezichthouder: • ben je wettelijk bevoegd om toezicht te houden op het naleven van de artikelen 70 tot en met 74 van de Wet Personenvervoer 2000. Toezichthouders bij NS kunnen – onder andere – zijn: medewerkers Tickets & Service, medewerkers Service & Veiligheid, hoofdconducteur Service & Veiligheid,
2
(hoofd)conducteurs, machinisten, combi’s hoofdconducteur / machinist, procesleider perron, trainmanagers (NS Internationaal, HiSpeed, HSA, Thalys, NMBS, SNCF en DB), teammanagers hoofdconducteur, teammanagers combi hoofconducteur/ machinist, teammanager Service & Veiligheid en beveiligers.
Het legitimatiebewijs toezichthouder; hoe ga je er in de praktijk mee om? Met het legitimatiebewijs toon je aan dat je wettelijk bevoegd bent om als toezichthouder op te treden. Het kan je helpen, als je een persoon wilt aanspreken of vragen om zijn vervoerbewijs of andere papieren te tonen, doordat je kunt laten zien dat je hiertoe bevoegd bent. Het legitimatiebewijs draag je altijd bij je als je in je functie bent. Je hoeft het niet zichtbaar te dragen. Je toont het bewijs op verzoek van een persoon of als je het zelf nodig acht. Je laat het dus niet in elke willekeurige situatie zien; volg hierin je eigen gevoel en inschatting. Als je je niet veilig voelt, doe dan liever een stapje terug.
Op je legitimatiebewijs is vermeld op welke wettelijke bepalingen je toezicht houdt (Wet Personenvervoer 2000 artikelen 70 tot en met 74) Hierin staan de volgende strafbare feiten opgenomen: • reizen zonder geldig vervoerbewijs; • misbruik maken van een vervoerbewijs; • reizen met een onbevoegd gewijzigd of anderszins bewerkt vervoerbewijs; • de controle van vervoerbewijzen belemmeren of hinderen; • niet opvolgen van aanwijzingen betreffende orde, rust, veiligheid en goede bedrijfsgang; • (kunnen) verstoren van de orde, rust, veiligheid of goede bedrijfsgang.
Bevoegdheden toezichthouder Bij NS heb je als toezichthouder de volgende bevoegdheden waarvan je alleen gebruik maakt voor zover dat redelijkerwijs noodzakelijk en passend is bij de aard van je werkzaamheden: • Inzage vorderen van een identiteitsbewijs De toezichthouder is bevoegd om van personen inzage te vorderen van een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de Identificatieplicht. Voorbeeld: je twijfelt of de persoonlijke OVchipkaart die een reiziger toont bij ingangscontrole wel van deze persoon is. Je vraagt (of vordert indien nodig) de inzage van een identiteitsbewijs. Als je constateert dat de gegevens niet overeenkomen, weiger je de toegang tot de trein of het perron. Neem zelf geen bewijzen in, laat dit over aan een boa-bevoegde collega. • Inzage vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden Zakelijke gegevens zijn bijvoorbeeld (bank)pasjes of aan de persoon gerichte correspondentie (brieven, bankafschriften). De bevoegdheid om inzage te vorderen gebruik je als je vervoerbewijzen controleert en de persoon geen identiteitsbewijs kan tonen terwijl dat op dat moment nodig is. Neem onrechtmatige vervoerbewijzen niet zelf in, laat dit over aan een boa-bevoegde collega. 3
De wet zegt ook dat je van de zakelijke gegevens kopieën mag maken, maar dat zal in de praktijk niet vaak voorkomen. • Intrekken van een vervoerbewijs en het gebruik van het openbaar vervoer ontzeggen De toezichthouder is bevoegd het vervoerbewijs van een reiziger in te trekken en hem zo nodig met behulp van de sterke arm het gebruik van het openbaar vervoer en de bij het vervoer behorende voorzieningen te ontzeggen indien de reiziger in strijd handelt met de artikelen 70 t/m 74 van de Wet Personenvervoer 2000. Zo staat het in de wet. Het beleid van NS is echter dat dit slechts bij hoge uitzondering wordt toegepast. Vaak is het uitschrijven van een uitstel van betaling of een combibon (door een boa) een meer passende maatregel. Als een klant de ontzegging tot het openbaar vervoer negeert, wend je dan tot een boa-bevoegde collega, eventueel via de inzet van de Veiligheidscentrale. Ook het intrekken van een vervoerbewijs laat je over aan een collega met boabevoegdheid.
Strafbaar feit Als je als toezichthouder (niet boabevoegd) bijvoorbeeld constateert dat iemand onder de spoorbomen doorkruipt om een trein te halen, is er sprake van een strafbaar feit. Of als je ziet dat iemand rookt buiten het daartoe aangewezen gebied. Je kunt als toezichthouder dan iemand aanspreken op het gedrag en aanwijzingen geven, maar hebt de assistentie van een boa-bevoegde collega nodig – die de overtreding ook heeft gezien – om een combibon uit te laten schrijven. Of je vraagt via de Veiligheidscentrale assistentie om de overtreding te laten beëindigen of de persoon met behulp van de sterke arm te laten verwijderen.
Verplichtingen toezichthouder De wet geeft de toezichthouder bevoegdheden, maar ook verplichtingen: • een toezichthouder toont zijn legitimatiebewijs als iemand hierom vraagt. Het is daarom belangrijk dat je je legitimatiebewijs toezichthouder altijd bij je draagt. • een toezichthouder mag geen misbruik maken van zijn bevoegdheden door bijvoorbeeld een persoon het zonder aanleiding ‘lastig’ te maken. Er is een klachtenprocedure voor mensen die zich gedupeerd voelen door de handelswijze van een toezichthouder.
4
Verplichtingen reiziger
Meer weten?
Ook de reiziger, of diegene op wie het toezicht zich richt, heeft verplichtingen. De Algemene Wet Bestuursrecht zegt hierover: “een ieder is verplicht aan een toezichthouder binnen de door hem gestelde redelijke termijn alle medewerking te verlenen die deze redelijkerwijs kan vorderen bij de uitoefening van zijn bevoegdheden”. Dat betekent dat een reiziger aan wie om inzage van het vervoerbewijs of identiteitsbewijs gevraagd wordt, dat moet tonen.
Wil je meer informatie over het toezichthouderschap? Kijk dan in je Railpocket onder Regelgeving en Veiligheid. Indien van toepassing staat in het handboek behorende bij je functie aanvullende informatie. Met vragen kun je uiteraard ook terecht bij je leidinggevende.
5
DY 78120 11/12
Colofon Uitgave: NS Reizigers, Concernveiligheid, afdeling Boa-zaken
