TOESPRAAK VAN BIANCA DEBAETS STAATSSECRETARIS VOOR VERKEERSVEILIGHEID, GELIJKE KANSEN, DIERENWELZIJN & ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 18 maart 2015 – Conferentie Vrouwelijk Ondernemerschap (zaal Keynes) 12e editie Beurs Ondernemen 12ème édition du Salon Entreprendre
Mesdames et Messieurs, dames en heren Chers entrepreneurs, ondernemers en toekomstige ondernemers, Chers futurs entrepreneurs,
Het is me een bijzondere eer om u te mogen toespreken op de 12e edite van de Beurs Ondernemen. Ondernemers geven zuurstof aan 1
onze economie. En als overheid is het onze plicht om het ondernemerschap
zoveel
mogelijk
te
stimuleren
en
te
ondersteunen. Niet in het minst, het vrouwelijk ondernemerschap. Want van de 88.837 zelfstandigen die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telde waren er 24.966 vrouwen, goed voor 28 % van het totaal van zelfstandige werknemers in dit gewest (2012). Het is betreurenswaardig dat Brussel er niet in slaagt dit aantal te doen stijgen. In Vlaanderen en Wallonië wordt er wel een stijging van 3 à 4% vrouwelijke ondernemers opgetekend. Nochtans zijn er veel goede redenen om zelf met een eigen bedrijf te beginnen in Brussel. 1) Ten eerste, is je eigen bedrijf, je eigen business ook een vorm van emancipatie. Het is verkennen en ontplooien van je talenten, van je capaciteiten, van je ervaring. Wij, vrouwen, zijn echte multitaskers. Niet alleen in het huishouden, maar in veel andere activiteiten. Mannen staan soms stomverbaasd van hoe snel en goed we iets kunnen organiseren. We hoeven dan ook niet beschaamd te zijn om met die talenten verder te gaan dan 2
onze eigen kring; we moeten er bij wijze van spreken mee op de markt gaan staan. Jullie gaan straks boeiende methodes horen om uw bedrijf te financieren: vrouwen hebben vaak bijvoorbeeld een uitgebreide kennissenkring. Aarzel niet om ze dan te betrekken bij een crowdfunding-actie. 2) Deuxièmement, il y a le plafond de verre. Certains en ont peutêtre seulement entendu parler, d’autres l’ont sans doute ressenti. (la discrimination et les préjugés peuvent également jouer un rôle). Ce plafond de verre est une sorte de blocage invisible lors d’un recrutement ou par rapport aux possibilités d’évolution de carrière. L’écrivaine Geri Stengel a donné un conseil simple à ce sujet : “Forget the Glass Ceiling : Build Your Business Without One”. Et ce conseil, un grand nombre d’entre vous l’ont suivi ou vont le suivre! 3) Troisièmement, et on observe très souvent ce phénomène récurrent chez les professions libérales: certaines fonctions d’indépendants peuvent très bien se combiner avec une vie de famille. Souvent mieux que d’autres fonctions (administratives) 3
aux horaires de bureau. Cela vaut aussi bien pour les pharmaciens, les docteurs ou les notaires. Mais également pour les artisans, les designers, les créateurs de mode ou les entreprises digitales qui peuvent définir eux-mêmes leurs horaires. Cela ne veut pas dire pour autant que les hommes ne doivent plus s’acquitter de leurs tâches, mais bien que vous êtes plus autonome et que vous avez la possibilité de gérer votre temps comme vous l’entendez. Par ailleurs, je veux souligner que les indépendantes bruxelloises gagnent en moyenne 2.200 euros de plus que les indépendantes flamandes et 500 euros de plus que les wallonnes par an. Bien évidemment, une moyenne cache de nombreuses choses – surtout dans une région comptant de bon nombre de femmes qui exercent une profession libérale -, et ce davantage que dans les autres régions. Pourtant, elle donne une indication des revenus élevés des indépendantes à Bruxelles, des nombreuses opportunités qui s’ouvrent à elles et de l’existence d’une clientèle ici, dans notre capitale, pour leurs projets. Ce n’est 4
d’ailleurs pas un hasard si Bruxelles est la deuxième région la plus riche de l’Union Européenne compte tenu du produit intérieur brut (statistiques d’Eurostat de 2013). 4) Ten vierde: diversiteit is een troef. Gebruik het! In Brussel lopen meer dan 160 verschillende nationaliteiten rond. Diversiteit stimuleert niet alleen innovatie, het stimuleert ook ondernemerschap! Engels onderzoek wijst er op dat de twee aspecten vaak samenlopen, maar diversiteit komt eerst, en heeft ook een oorzakelijk effect op ondernemerschap. Vrouwen kunnen er enkel hun voordeel mee doen. Veel werkgevers en onze economie kunnen deze kaart zo goed mogelijk uitspelen. Het gaat over wat je aanbiedt – bv. ethno-marketing en typisch vlees of groenten uit je land van oorsprong – maar ook over hoe je als bedrijf of zelfstandige denkt. Hoe diverser de afkomst van je werknemers, hoe origineler ook hun denkpistes, en de verschillende ideeën die ze aanbrengen. Harvard Business School en de universiteit van Chicago hebben er studies over: multiculturele netwerken promoten creativiteit 5
De European Bank for Reconstruction and Development zegt het zo: “women are better positioned to exploit the positive aspects of cultural heterogeneity, (which is consistent with previous research that argues that) because the social networks of females are more diverse than those of men.” Dat heeft weer een versterkend effect op de mogelijke activiteiten en ondernemingen.
Que pouvons-nous faire en tant que pouvoirs publics pour vous aider à franchir le pas? Mon collègue Didier Gosuin et Impulse Brussels vous présenteront sans aucun doute plusieurs possibilités de soutien. Bruxelles compte un grand nombre de femmes qui ne possèdent pas de diplôme de l’enseignement supérieur et c’est la raison pour laquelle nous voulons, en tant qu’autorités, offrir davantage d’éducation et de formation par le biais de la société civile et des partenaires sociaux. (Nous nous y consacrons déjà aujourd’hui notamment avec PME, Unizo, Markant, Credal, Bruxelles Vivre Ensemble ou Interface). Un entrepreneur préparé en vaut deux 6
(parmi l’ensemble des entreprises qui ont été lancées en 2009 à Bruxelles, 67,6% étaient encore actives cinq ans plus tard, comparé à une moyenne de 70,01% dans toute la Belgique). Un entrepreneur prévoyant en vaut peut-être même trois… Daarom vraag ik u niet te vergeten dat ons digitaal tijdperk een grote economische impact heeft. Denk aan de app-industrie: 1 miljoen apps creëren 2 miljoen jobs, en zijn bijna 20 miljard euro waard in de EU alleen al. U vindt er ongetwijfeld al heel wat info over op deze beurs, maar we hebben vorige week ook nog het Digital Innovation Centre for young girls & women geopend in de Carolystraat in Elsene. Ga daar zeker eens een kijkje nemen als u nieuwsgierig bent en u nog vragen over hebt na deze beurs!
Dames (en heren), Mesdames (et Messieurs) Ik wens u bijzonder veel succes met uw onderneming! Je souhaite beaucoup de réussite à votre entreprise ! (Ik dank u) (Je vous remercie de votre attention) 7
Bianca Debaets Staatssecretaris
8
