Toeristische Delta Autoroute

's-Gravenzande

Delft

Naaldwijk

Delfgauw

A4

Hoek van Holland

A13

Afstand 475 km

31,0

V

Startpunt Maeslantkering, Hoek van Holland De route gaat vanaf de Maeslantkering, het meest recente onderdeel van de Deltawerken, rechtsom

Slijkgat

22, 2

Brouwersdam 13

E

N

E

R

Deurloo Oostgat

E

E

V

E

R L

A

O

N

Middelburg

E

L

A

D

-

B

Breskens Cadzand 0

1

5km

J

E

R

L

A

N

's-Gravendeel

D

1 1,5

A

K

K

E

E

3 Volkerakdam

5

36,9

4

A16 Moerdijk

Volkeraksluizen

C

Willemstad Made Klundert

Bruinisse

6 Philipsdam

D A59

Terheijden

Zevenbergen

Sint-Annaland Prinsenbeek

Oudenbosch

s

c

h

e

E

H

O

L

E

Oud Gastel

N

42 ,7

A17

Breda

Hoeven Etten-Leur

Sint-Maartensdijk

l d

e

Tholen

F

A58

Halsteren

Roosendaal

Bergen op Zoom Yerseke

7

Oesterdam

St Willebrord

Rijsbergen

E

A58

V

E

L

A

N

Zundert

D Kruiningen

Honte

W

D

40,7

Heinkenszand

I

I

Dintelo

T

Goes

G

U

E

Steenbergen

9 Zandkreekdam

Z

N

Grevelingendam

Mastgat

r

N

Oost-Souburg

B

t

Dordrecht

Sint-Philipsland Krabbenkreek

Kapelle

63,7

li e

Strijen

Zijpe

Kortgene

Veere

Vlissingen

v

A15 Sliedrecht

Numansdorp

4,1

D

Arnemuiden Zoutelande

V

Keeten

,8

D

H

14

8 ,3

O

Puttershoek

g

Papendrecht

Zwijndrecht

Oud-Beijerland

6 ,8

H

I

Hendrik-IdoAmbacht

A29

Zuidland

O V E R F L l i n g e n

e

e

L C

U

N

Alblasserdam

Tiengemeten

10,7

Colijnsplaat

O

E

t

B Serooskerke

W A

D

Ridderkerk Barendrecht

Middelharnis

v

Zierikzee

12 Neeltje Jans

N

T

B

Nieuw-Lekkerland Kinderdijk

s

Oostkapelle

Kaloo

Brouwershaven

2 7,7

Spijkenisse

T

o

Domburg

-

A15

Dirksland

e

W

1

10

Stellendam

a r i n

U

Lekkerkerk

Poortugaal Hoogvliet

r

U

Krimpen aan de Lek Bolnes

A4

Hartelkering

G

O

Roompot

Veerse Gatdam

E

Veermansplaat

11 Oosterscheldekering

Hompels

P

H E

E

Hellevoetsluis

Grevelingenmeer

1,3

Neeltje Jans

R

44,1

Ouderkerk aan de IJssel Krimpen aan den IJssel

2 Hollandse IJsselkering

A

Rhoon

14

21,9

Burgh-Haamstede

Noordland

E

N

Schiedam

A20

15

J

O

R

Hompelvoet

H

I

O

Haringvlietsluizen

Goedereede

Ouddorp

G

O

Brielle

Rotterdam

Vlaardingen

Rozenburg

K

Brielsche Gat Rockanje

S C

Maasland

Maassluis Oostvoorne

Bijzonderheden Er zijn diverse fietsen wandelmogelijkheden bij de Deltawerken. Kijk voor fietsservicpunten Brouwerhavensche Gat en horeca op anwb.nl/fietsen/fietsroutes Renesse

Capelle aan den IJssel

1

Maeslantkering

Ribben

Moordrecht

52,4

Toeristische Delta Autoroute

A20

Nieuwerkerk aan de IJssel

De Lier

START

Gouda

Berkel en Rodenrijs Bergschenhoek

Borssele

e s t e r s Everingen c h e l d e Pas van Terneuzen

Hoogerheide Middelgat

Bathse Spuisluis 8 Kloosterzande

A4

A1

Traject

Na bezoek Maeslantkering de borden ri Rotterdam volgen. • Bij kruispunt RA N220 ri Rotterdam. • Ri Rotterdam (N220) blijven volgen. • RA bij splitsing N220 naar A20 ri Rotterdam (A20 op). • Afrit 7 Maassluis nemen. • Einde afrit RA Maassluis aanhouden, Laan 1940-1945. • Bij 3e verkeerslichten bij de molen LA, Julianalaan. • RD door Vlaardingen rijden. • Vóór spoor RA Deltaweg op, weg loopt parallel aan spoor. • RD rijden, volg borden ‘Havens 600-660’. • Ophaalbrug over, met slingerweg naar links en voor het spoor weer RA, parallelweg aan spoor blijven volgen. • RD ri Rotterdam Noord/Den Haag A4 aanhouden. • RD onder viaduct borden ‘Schiedam/ Havens 500-560’ aanhouden. • RA (ná Shell-station) Havens 500-560 volgen. • Weg blijven volgen, Westfrankelandsedijk. • RA bij T-splitsing Westfrankelandsedijk blijven volgen. • Doorgaande weg blijven volgen (water over, haakse bochten),

1

Maeslantkering Navigatieadres Keringhuis Maeslantkeringweg 139 3151 ZZ Hoek van Holland Vanaf N220 (MaasdijkHoek van Holland) volg wegwijzer Maeslantkering. Gratis parkeren bij Kering huis. Binnenwerk van Deltawerk toegankelijk met rondleiding via Keringhuis. Toegang Keringhuis: € 2. Diverse wandelen fiets mogelijkheden, nabijgelegen fietsknooppunt 22. Vanaf het Keringhuis zijn er tussen april en oktober rondvaarten over de Nieuwe Waterweg, de Fast Ferry vertrekt er naar de Maasvlakte, het Oostvoornse meer en Futureland. Routes Landtongroute (2013) via knp: anwb.nl/fietsen/ fietsroutes

's-Gravenzande

Delft

Naaldwijk

Delfgauw

A4

Hoek van Holland

S Maeslantkering > Hollandse IJsselkering S 44,1 km

1

Maasland

31,0

V

sche Gat Rockanje

vlietsluizen

14

E

O O R

N

Schiedam

A20

Rozenburg

K

Rotterdam

Vlaardingen

Maassluis

Brielle

E

44,1

Hartelkering


A4 Poortugaal Hoogvliet

A15 Rhoon

Stellendam

Hellevoetsluis

P

H

a r i n

U

2 7,7


Spijkenisse

T

T

Zuidland

E

N

v

l

Lekkerkerk

B

Nieuw-Lekkerland Kinderdijk Alblasserdam

Hendrik-IdoAmbacht

A29 Zwijndrecht

Oud-Beijerland Puttershoek

g



A

15

2

Moordrecht


Maeslantkering

Oostvoorne

A20


A13

START

Gouda


De Lier

Nieuw-Mathenesserweg. • RA (voorrangskruising) ri Ring (evenwijdig aan trambaan). • RA S114 (ri Historisch Delfshaven; de moeite waard om te bekijken). • RD centrum S114 aanhouden. • RD de S100 (links voorsorteren) aanhouden, ri Erasmusbrug. • RD de S100 ri A16 centrumring, Maasboulevard, aanhouden. • Maasboulevard min. 3 km volgen (denk om uw snelheid: 50 km/uur). • RA de S108 ri De Esch/Havens 100-147, Kralingse Zoom. • Weg volgen tot in bocht naar rechts, dan LA Nesserdijk op. • Nesserdijk blijven volgen onder de Van Brienenoordbrug door. • Aan eind op T-splitsing RA dijk op, Schaardijk. (Verderop ziet u de Hollandse IJsselkering liggen.) • In bocht naar rechts LA N210 naar Krimpen a/d IJssel volgen en na 50 m rechts de Algerabrug over (de brug bevindt zich op de westelijke zijde van de Hollandse IJsselkering).

Dordrecht

Papendrecht A15 Sliedrecht

Maeslantkering

A

Slepers, vissers, Oostinjevaarders

Maassluis dankt zijn naam aan een voorloper van de Maeslantkering: de Maeslandsluys, die rond 1340 tussen Rotterdam en de Noordzee werd aangelegd. Het stadje werd later bekend om zijn sleepvaart- en bergingsbedrijven. In de haven kunt u nog de stoomsleepboot Furie (1916) bezoeken, bekend van de tv-serie Hollands Glorie naar de boeken van Jan de Hartog. Vlaardingen was lange tijd dé haringstad van Nederland. Vlaardingse loggers waren in de 19e en begin 20e eeuw vertrouwde gasten in de havens van onder meer Bergen (Noorwegen) en Lerwick (Shetlandeilanden). Rond de Oude Haven en het Koningsplein is de sfeer van de verdwenen visserij nog op te snuiven. Op het Grote Visserijplein staat sinds 1950 een sfeervol monument dat herinnert aan de op zee gebleven vissers. Sommigen van hen liggen begraven in Lerwick, tussen vissers uit andere Nederlandse havens, zoals Katwijk en Scheveningen. Het door Rotterdam opgeslokte Delfshaven herinnert als haven van de ‘Kamer Delft’ aan het rijke verleden van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), opgericht in 1602. 111 schepen liepen hier op de VOC-werf van stapel. De bekendste Delfshavenaar was vermoedelijk Piet Hein, die in 1628 de Spaanse Zilvervloot veroverde. Het bekende lied van de Zilvervloot – ‘Piet Hein, zijn naam is klein, zijn daden benne groot, hij heeft gewonnen de Zilveren Vloot’ – dateert pas van 1844.

2

Hollandse IJsselkering Navigatieadres CG Roosweg Capelle aan de IJssel (N210) De Algerabrug loopt eroverheen. Binnenwerk kering niet toegankelijk, uitgezonderd schoolklassen op afspraak. Geen parkeergelegenheid. Diverse wandelen fiets mogelijkheden, nabijgelegen fietsknooppunten 65 – 70. Routes Koeibochtroute (2011): anwb.nl/fietsen/fietsroutes

S Hollandse IJsselkering > Volkerakdam S 52,4 km

N210 ri Krimpen a/d IJssel volgen, RA Algerabrug (Hollandse IJssel) over tussen de sluizen door. • Volg Krimpen a/d Lek (N210). • 3e rotonde RA naar pontje Krimpen a/d Lek/ Kinderdijk. • Kinderdijk volgen. • Als weg omhooggaat, rijstrook ‘VEER’ volgen en gevaarlijk kruispunt oversteken naar pontje (tarief: € 2,70 voor auto met 2 personen). • Na pontje rechtdoor. • Einde weg RA ri Alblasserdam (de moeite waard om Kinderdijk te bekijken). • Oost Kinderdijk volgen langs het water. • RA ri Papendrecht. • Onder viaduct LA Papendrecht N915. • Bij verkeerslichten RA ri Papendrecht, Edisonweg. • Weg vervolgen door Papendrecht ri Dordrecht. • Voor viaduct N3 Dordrecht volgen. • Blijf N3 volgen. • Einde N3 ri ’s-Gravendeel N217 door Kil tunnel (tol € 2). • LA ri Mookhoek (scherpe bocht naar links, let op tegemoetkomend verkeer). • Rij door Mookhoek, Strijen en De Klem naar Numansdorp. • Op rotonde nabij Numansdorp borden Zierikzee aanhouden. • Over viaduct A29 ri Zierikzee.

's-Gravenzande

Delft

Naaldwijk

Delfgauw

A4

Hoek van Holland

A13

Negentien molens en een wiegje

1

Maasland

Ribben

31,0

Schiedam

A20

Rozenburg

K

Rotterdam

Vlaardingen

Maassluis

Oostvoorne

Moordrecht


Maeslantkering

B

A20


De Lier

START

Gouda


44,1

A

De strijd tegen het buitenwater loopt in Nederland parallel aan de V O O R N E Brielsche Gat Hartelkering Rockanje strijd tegen het binnenwater. Kinderdijk is bekend om zijn negen- 15 Slijkgat op de Werelderfgoedlijst van de tien windmolens, die sinds 1997 Haringvlietsluizen Hellevoetsluis Spijkenisse 14 molens aan 22, 2 UNESCO staan. Het zijn acht ronde stenen P de U NederT T E N Goedereede J H a r waard, acht rietgedekteOuddorp achtkanters aan de Overwaard metZuidland daari n G O E R E E Stellendam g naast een wipmolen, én twee rietgedekte achtkanters inv de polder Hompelvoet li e Nieuw-Lekkerland. B E Brouwersdam 13 De naam Kinderdijk zou te danken zijn aan t een Grevelingenmeer Middelharnis Brouwerhavensche Gat wonderbaarlijke redding inVeermansplaat 1421, het jaar van de Tweede Sint-ElisaDirksland Renesse bethsvloed, toen ook De Brouwershaven Biesbosch is ontstaan. Op de plaats vanTiengemeten het S C H O U W E N v huidige Kinderdijk spoelde een wiegje O met V E daarin R F L een A K levend K E E e aan I l i 21,9 n g emet zijn pootjes de wieg meisje. Ze had het overleefd omdat een kat Burgh-Haamstede n Grevelingendam in balans had gehouden ... 1,3 Hollandse IJsselkering 5 36 Brielle


2 Hollandse IJsselkering Krimpen aan de Lek Bolnes

A4

Lekkerkerk

B

Poortugaal A15

Hoogvliet

2 7,7

Ridderkerk

Rhoon

Barendrecht


Hendrik-IdoAmbacht

A29 Zwijndrecht


I J

E

R

L

A

A15 Sliedrecht

Dordrecht 's-Gravendeel

N D

Papendrecht

52,4

Traject

Strijen

G

r

e

Numansdorp

Noordland Neeltje Jans

E L

A

Colijnsplaat

,8

11 Oosterscheldekering H

O

N

D

1 1,5

Keeten

Bruinisse

A16

Volkeraksluizen

C

Moerdijk


6 Philipsdam

D Dintelo

Sint-Philipsland Krabbenkreek Mastgat

4

,9

Zijpe

10,7 14

Veerse Gatdam

V

4,1

Zierikzee

12 Neeltje Jans Roompot

8 ,3

Hompels

I

6 ,8

1

3

D U

3 Volkerakdam

Sint-Annaland

A59

Zevenbergen

Terheijden

4

's-Gravenzande

Delfgauw

A4

Maasland

V


Slijkgat

22, 2

G

O

R

P U

Stellendam

a r i n

Hompelvoet

Brouwersdam 13

Dank aan Willem van Oranje

Grevelingenmeer

Brouwerhavensche Gat

Brouwershaven

T

E

v

li e

B

t

U

W

E N

-

Alblasserdam

A29

E

I

J

E

R

Papendrecht A15

Zwijndrecht Puttershoek

g


Hendrik-IdoAmbacht

Oud-Beijerland

L

A

N D Strijen

Sliedrec


Tiengemeten

e

O


N

Zuidland

r

H

2 7,7

Dirksland

v Ook de vesting Willemstad, gelegen aan het ontmoetingspunt van O V E R F L e I l 21,9 n Volkerak en Hollands Diep, moest zich niet alleen verdedigen tegen ide g e Burgh-Haamstede n S C

A15

Hoogvliet

Spijkenisse

T

Lekkerkerk

B

Poortugaal

Middelharnis

Veermansplaat

Renesse


A4

Hartelkering

Hellevoetsluis

14

E

E

A

15

H E

N

44,1



Rhoon

J

E

R

Haringvlietsluizen

Goedereede

O

O

Schiedam

A20

Rozenburg

K

Rotterdam

Vlaardingen

Maassluis

31,0 Brielle

Moordrecht


1

Maeslantkering

Ribben

A20


A13

Oostvoorne

Gouda


De Lier

START

Ouddorp

C

Delft

Naaldwijk Hoek van Holland

Volkeraksluizen

Numansdorp

A

K

K

E

E

6 ,8

menselijke vijand, maar vooral ook tegen het water. Vier vloedmerken 1,3 5 36,9 D U I V E L A N D aan het militair wachthuis bij de Waterpoort getuigen ervan. Ze herin- 1 1,5 Bruinisse 4,1 D 6 Philipsdam Noordland neren aan overstromingen in 1775, 1808, 1916 enZierikzee 1953. Het stadje heette Zijpe 12 Neeltje Jans Neeltje Jans eerst Ruigenhil, maar na de moord op Willem van 10,7 Sint-Philipsland Roompot Krabbenkreek Hompels Oosterscheldekering Oranje (1584), de ‘vader des11vaderlands’, werd het ter ere Keetenvan hem Veerse Gatdam Mastgat Sint-Annaland O Colijnsplaat H 10 herdoopt in Willemstad. HetN was O O R D Oostkapelle Domburg Willem die Ruigenhil ook BtotE vesting versterken. Zijn zoonT H O L E N V E L had A N laten D r 42 ,7 s Kortgene c De bastiprins MauritsSerooskerke voltooide de Veerevesting tot een zevenpuntige ster. Sint-Maartensdijk h e 9 Zandkreekdam l d W op A de L Cpunten H E R kregen E N ons elk de naam van een van de Zeven Provinciën, e Tholen Deurloo Halsteren Oostgat Arnemuiden die in oorlog waren metGSpanje. In mei 1940, het begin van de Tweede Goes 40,7 Bergen op Zoom Middelburg Zoutelande Yerseke Wereldoorlog, speelde het monumentale plaatsje nog een militaireF rol 7 E Kapelle Oesterdam als deel van het zuidfront van de Vesting Holland.

3 Volkerakdam

Grevelingendam

1

Routes Ooltgensplaatroute (2011) via knp: anwb.nl/fietsen/ fietsroutes

Terug naar A29 ri Zierikzee. • Op knooppunt Hellegatsplein ri Zierikzee via N59. • Bij verkeerlichten LA ri Ooltgensplaat (om het benzinestation heen). • Door Ooltgensplaat bij T-splitsing LA omhoog Molendijk op. • Bij kruispunt RA, Voorstraat. • Voor parkeerterrein RA en volg borden ‘Andere richtingen’. • Op driesprong links aanhouden (ANWB-bord ‘Goeree-Overflakkee’) naar fietsknpt 93. • Bij T-splitsing RA, Galathesedijk, fietsknpt 93. • (Voor mooi uitzichtpunt naar Paviljoen Sluishaven: op T-splitsing LA Mariadijk; doodlopende weg, daarna terugrijden). • Blijf borden ‘Andere richtingen’ volgen, Grote Bloksedijk.• In bocht LA

Bloksedijk op (ANWB-bord ‘Goeree-Overflakkee’). • Bij driesprong LA Nieuwe Bloksedijk op (ANWB-bord ‘Goeree-Over flakkee’). • In Oude-Tonge RA doorgaande weg volgen langs water. • Bij voorrangskruising LA (N498) ri Nieuwe-Tonge (= Oude-Tonge weer in). • Door Oude-Tonge ri Zierikzee. • Op voorrangskruising LA N59 naar Zierikzee (Sint Philipsland). • Bij verkeerslichten RA N59 ri Zierikzee (Sint Philipsland). • Afrit N257 Strand Grevelingendam nemen. • Eind afrit LA N257 onder viaduct door en op rotonde RA naar Restaurant Grevelingen (voor uitzicht op Grevelingen en Philipsdam).

G

Volkeraksluizen Navigatieadres De Volkerakdam loopt van Hellegatsplein naar Achthuizen (A29/A59). De Volkeraksluizen zijn nabij het RWS-gebouw, Hellegatsweg 2a, 4797 SM Willemstad. Rechts van het RWS-bedieningsgebouw (niet toegankelijk) staat de uitkijktoren met infobord, te bereiken via het wandelpad. U kunt om het RWS-complex heen lopen. Gratis parkeerplaats tegenover het gebouw. Diverse fietsen wandelmogelijkheden. Nabijgelegen fietsknoop punten 23 – 29 (vesting Willemstad). Bij de Volkeraksluizen is een audiotour verkrijgbaar over het bouwwerk, de werking en de historie.

Over de Volkerakdam (onderdeel Deltawerken) rijden. • Links aanhouden A29 ri Breda. • Afslag Willemstad (afrit 23). • Einde afrit RA ri Willemstad. • Bocht naar links volgen tot Willemstad. • Eind van de weg LA, Hellegatsweg 2. • Parkeerterrein links van de weg (tip: uitkijktoren Volkeraksluizen).

52,4

Volkerakdam

4

A16 Moerdijk

Volkeraksluizen

C

Willemstad

Mad Klundert

A59

Dintelo

Terheijden

Zevenbergen

14 ,8

3

S Volkerakdam > Volkeraksluizen > Grevelingendam S 36,9 km

8 ,3

Traject

Prinsenbeek

o

Oudenbosch

Steenbergen

Bred

s

t

Oud Gastel

e

Kaloo

4

Raan

63,7

Z U

I

D

Etten-Leur

A58

Roosendaal

St Willebrord

Rijsbergen

V

E L

A

N

Zundert

D Kruiningen

Honte

W

- B E

Hoeven

A58

Heinkenszand

Oost-Souburg

Vlissingen

A17

Borssele

Hoogerheide

A1

Traject 5

S Grevelingendam > Philipsdam > Oesterdam S 64,1 km

6

Grevelingendam Navigatieadres De Grevelingendam loopt van Zuid-Holland (Oude Tonge) naar Schouwen-Duiveland, Bruinisse (N59). Voor het recreatiegebied: volg de wegwijzers Strand Grevelingen. Parkeergelegenheid op de dam. Bij parkeerplaats aan Oosterscheldezijde bij monument ‘kabelbaananker’ is een informatiezuil. Diverse fietsen wandelmogelijkheden. Nabijgelegen fietsknoop punten 67 – 90.

Philipsdam Navigatieadres De Philipsdam loopt van de Grevelingendam naar Sint Philipsland (N257). De Krammersluizen, Krammersluis/Philipsdam, Bruinisse. Volg de wegwijzer Uitzichtpunt Krammer sluizen voor uitkijktoren met informatiebord. Sluizen niet publieks toegankelijk. Uitkijktoren (gratis), met parkeergelegenheid. Diverse fietsen wandelmogelijkheden. Nabijgelegen fietsknoop punten 90 – 99.

52,4

Vanaf Restaurant Grevelingen terug naar N257 ri Sint Philipsland. • Over de Philipsdam en de Krammersluizen (onderdeel Deltawerken) rijden. • Volg borden LA uitzichtpunt Krammersluizen met uitzichttoren. • Route terug naar N257 nemen (ri Sint Philipsland). • Einde autoweg RA ri Tholen. • Bij rotonde LA ri Tholen 's-Gravenzande Gouda Delft Berkel en Rodenrijs Delfgauw (N656). • Bij T-splitsing Naaldwijk Bergschenhoek A4 A20 Moordrecht Hoek van Holland Nieuwerkerk De Lier LA ri Tholen. • 1e afslag aan de IJssel A13 Capelle aan den IJssel RA naar Tholen (Hiksedijk, START 1 Maeslantkering Maasland gaat over in Molendijk). Vlaardingen Rotterdam Ouderkerk aan de IJssel Maassluis Krimpen aan den IJssel • In Oud-Vossemeer ri3 A20 Schiedam 2 Hollandse IJsselkering 1,0 Oostvoorne A Rozenburg Routes Routes Tholen. • N286 naar Goes Krimpen Lekkerkerk Ribben K 44,1 aan de Lek Brielle A4 Bolnes Nieuw-Lekkerland Ooltgensplaatroute (2011), Deltafietsroute bij volgen (RA bij rotonde). B Kinderdijk V O O R N E Poortugaal Brielsche Gat Hartelkering Rockanje Hoogvliet A15 2 7,7 Ridderkerk via knp; Philipsdam ‘tussen zoet • Bij verkeerslichten LA 15 Alblasserdam Rhoon Barendrecht Slijkgat Sint Philipslandroute (2011), en zilt’ ri Goes (N659), ReimersHaringvlietsluizen Hendrik-IdoHellevoetsluis Spijkenisse Ambacht Papendrecht 22, 2 via knp: anwb.nl/fietsen/ Lekker Thools: waalweg. •14U rijdt over P U T T E N A29 D Goedereede Een vergeten hoek? A15 J Zwijndrecht H Zuidland Oud-Beijerland Sliedrecht Ouddorp a fietsroutes www.routes.vvvzeeland.nl G O EdeR Oesterdam r Stellendam (onderdeel Puttershoek i E E n Dordrecht Grevelingendam g Ten zuiden van Ooltgensplaat en Oude-Tonge, in een gebied dat zwaar is geDeltawerken). v Hompelvoet li 's-Gravendeel e B E I J E R L A N D troffen door de Februariramp van 1953, vloeien de Krammer en het Volkerak Brouwersdam 13 t Grevelingenmeer Middelharnis Brouwerhavensche Gat inStrijen elkaar over. Publicist en vogelkenner Johan Everaers noemde deze streek, Veermansplaat Dirksland Renesse Tiengemeten met de Krammerse Slikken, in enkele artikelen een ‘vergeten hoek’. Brouwershaven Numansdorp S C H O U W E N v O V E R F L A K K E E Toch trokken deze oevers in de 19e eeuw de aandacht van verschillende bee 3 Volkerakdam I l i A16 21,9 n g e Burgh-Haamstede kende Franse auteurs die erlangs voeren, onder wie Gérard de Nerval, Victor Moerdijk Volkeraksluizen n 4 C Willemstad Grevelingendam 1,3 Hugo en Jules Verne. Zij en hun 5 Made reisgenoten schreven over dit Zeeuwse en 36,9 D U I V E L A N D Klundert 1 1,5 Hollandse rivierenland. Zoals Paul, de broer van Jules Verne: ‘Nu eens waren Bruinisse 4,1 D 6 Philipsdam Zierikzee Noordland Zijpe we in een smal vaarwater, dan weer op wezenlijke meren, die geen uitgang A59 12 Neeltje Jans Terheijden Zevenbergen Neeltje Jans Dintelo 10,7 schenen te hebben, en dat te midden van koffen, tjalken, vissersschuiten, Sint-Philipsland Roompot Krabbenkreek Hompels 11 Oosterscheldekering Keeten boeiers, schoeners, stoomboten, waardoor die wateren, zo rustig als de uitVeerse Gatdam Mastgat Sint-Annaland O Colijnsplaat H Prinsenbeek 10 Oudenbosch Steenbergen gestrekte weilanden die haar omzoomden, voortdurend bevaren worden. N O O R D Oostkapelle Breda Domburg Oud Gastel Hoeven A17 B E V E L A N D Een informatieve én dichterlijke ontboezeming! r T H O L E N 42 G

r

e

6 ,8

8 ,3

14

,8

1

o

s

t

e

Kaloo

5

Serooskerke

W A Deurloo Oostgat

L C

H

E

R

E

Veere

9 Zandkreekdam

N


Middelburg

s

Kortgene

G

c

h

Goes

,7

e

e

Tholen

40,7 Kapelle

Etten-Leur

Sint-Maartensdijk

l d

F

Halsteren


7

Oesterdam

E

A58

Roosendaal

St Willebrord

Rijsbergen

S Oesterdam > Bathse Spuisluis S 11,2 km

Let op: 50 m voor einde Oesterdam (voor kruispunt) LA parallelweg op. • Einde van de weg, voor het kanaal, RA langs 's-Gravenzande het Spuikanaal. •Naaldwijk Dan LA Wes- Delft A4 Hoek van Holland telijke Spuikanaalweg parallel De Lier aan kanaal volgen tot Bathse START 1 Spuisluis. Maeslantkering Maasland

7

Oesterdam Navigatieadres De Oesterdam loopt van Tholen naar Bath (N659). Parkeergelegenheid (gratis) bij recreatiegebied Speelmanplaten nabij RWSgebouw: 4691 PV, Tholen. Oostvoorne Diverse fietsen wandel Ribben mogelijkheden. V O O Nabijgelegen fietsknoop Brielsche GatRockanje punten 38 – 77. Slijkgat

R

N

Routes Ouddorp G O E R E Zoomroute (2011), via knp: Hompelvoet anwb.nl/fietsen/fietsroutes Brouwersdam 13 Langs waardevolleGrevelingenmeer erven: Brouwerhavensche Gat Veermansplaat Renesse www.routes.vvvzeeland.nl

H E

Stellendam

a r i n

U

T

T

E

U

W

E

N

li e

tje Jans

D

B E I

t

I

V

L

8

D A

N

Veere

D

r

den

s

h

e

-

B

Grevelingendam

D

1 1,5

K

E

E

5

36,9

6 Philipsdam

E

H

O

L

e

F

V

E

L

A

N

6

Willemstad

A59

E

N

42 ,7

Tholen

Halsteren

7

Oesterdam

E

D



A4

Het verdronken Reimerswaal Oudenbosch

Oud Gastel

Terheijden

Zevenbergen

E

Kruiningen

Pas van Terneuzen

C

Made


A16 Moerdijk

Volkeraksluizen

D

Borssele

Everingen e r s c h e l d e

4

Klundert

Bruinisse

A58

nte

's-Gravendeel

D

3 Volkerakdam

Sint-Annaland

40,7

Heinkenszand

D

K

Sint-Maartensdijk

l d

Kapelle

U I

A

Dintelo

T

c

Goes

G

Z

L

g e n

Mastgat

9 Zandkreekdam

burg

F

Steenbergen

Kortgene

N


e

E

Keeten

O

R

t

V

N

E

s

E

A

V

o

B

O O R

H

14 ,

8 ,3

Colijnsplaat

N

L

10,7


A

Dordrecht

Strijen

Zijpe

Roompot

J E R L

A15 Sliedrecht

Numansdorp

O l i n

e

4,1

Zierikzee

12 Neeltje Jans

E

Papendrecht

Zwijndrecht

Tiengemeten

v

U

Alblasserdam

A29

6 ,8

1

1,3


Hendrik-IdoAmbacht

Oud-Beijerland

Dirksland

21,9

Burgh-Haamstede

d

-


Puttershoek

v

Lekkerkerk

B

Middelharnis

e

O

2 7,7

N

r

H

A15

Spijkenisse

G

S C

I

Brouwershaven

Krimpen aan de Lek Bolnes Poortugaal

Hoogvliet

Zuidland

g



A4

Hartelkering

Hellevoetsluis

P

J

Rotterdam Schiedam

Rhoon

14

Goedereede

E

Moordrecht


A

15

Haringvlietsluizen

22, 2

44,1

A20


A13

A20

Rozenburg

K Brielle

Gouda


Vlaardingen

Maassluis

31,0

Delfgauw

52,4

Traject

Prinsenbeek

De Oesterdam doorsnijdt hetBreda oostelijke gebied van de beroemdste verdronken stad van Hoeven Etten-Leur Nederland: Reimerswaal. Ooit was Reimerswaal de derde stad van Zeeland, na Middelburg en Zierikzee. Nadat de Sint-Felixvloed van 1530 heel oostelijk Zuid-Beveland had weggevaagd, St Willebrord A58 hield Reimerswaal het als een eilandje nog een eeuw vol. De stad werd geplaagd door nieuwe Roosendaal Rijsbergen overstromingen, stadsbranden en een plundering door de Geuzen. Toen in 1631 enkele duizenden Spaanse krijgsgevangenen vlak buiten de stad werden ondergebracht, vertrokken de laatste Reimerswalers naar het nabije stadje Tholen. Tot in de 18e eeuw vormden ze daar een aparte Zundert gemeenschap. De verdronken stad werd het domein van archeologische schatgravers, onderzoekers en romanA1 tisch aangelegde nieuwsgierigen. Nu heerst er een betreedverbod. Vrijwel niets bleef voor het oog over van de ooit zo belangrijke stad. Toch luiden volgens een legende op gezette tijden nog altijd de klokken van Reimerswaal, diep onder het wateroppervlak van de Oosterschelde ... A17

Oesterdam

S Bathse Spuisluis > Zandkreekdam S 40,7 km

Traject

's-Gravenzande

Delft

Naaldwijk

Delfgauw

A4

Gouda


A20

Grensweg RA. • Na 50 m rechts De Lier • ‘Wemeldinge’ volgen (enkele A13 aanhouden, Brugweg. •1Einde Bathse Spuisluis kilometers). • Over brug RA naar Capelle aan den IJssel START Maeslantkering weg LA ri Rilland. • In Rilland Navigatieadres Wemeldinge. • In Wemeldinge Maasland Vlaardingen Rotterdam Ouderkerk aan de IJssel ri Krabbendijke. • Door staMaassluis Nabij Bath (gemeente wegA20volgenSchiedam over dijk, langs waKrimpen aan den IJssel 31,0 2 Hollandse IJsselkering Oostvoorne tionsbuurt ri Krabbendijke. Rozenburg • Reimerswaal, postcode 4411) ter Ari Kattendijke. • Weg volgen Krimpen Lekkerkerk Ribben K 44,1 aan de Lek Brielle A4 LA N289. •VN289 blijven volgen GPS: N 51*23’36’’- E 4° 14 11. langs Veerse Meer. • Kattendijke Bolnes Nieuw-Lekkerland B Kinderdijk O O R N E Poortugaal Brielsche Gat Hartelkering Rockanje • Op rotonde RA A15 op Hoogvliet en ri Kruiningen. Parkeergelegenheid nabij voorbijrijden 2 7,7dijkweg naar Ridderkerk 15 Alblasserdam Belgische Grenspaal Goes blijven. • Rhoon In GoesBarendrecht rechtSlijkgatri Oostdijk.• Over de dijk door Haringvlietsluizen Hendrik-IdoHellevoetsluis Spijkenisse Ambacht Papendrecht Oostdijk.14• Op vijfsprong (1 km verderop). Binnenwerk 22, 2 Goedereede door P LA U ri T T E N door. • Bij driesprong RA A29 A15 J Zwijndrecht H Zuidland Oud-Beijerland Sliedrecht Ouddorp a Yerseke. • Spoorwegovergang niet publiekstoegankelijk. Goes, Krukweg. • Na Goes door r i Puttershoek G O E R E E Stellendam n Dordrecht g Diverse fietsen wandel over, Inundatieweg, ri Yerseke. Wilhelminadorp doorgaande v Hompelvoet li 's-Gravendeel e mogelijkheden.Brouwersdam 13 • 5 km over dijk rijden. • Op t weg B E volgen. I J E • R LA L bij A ophaalN D Grevelingenmeer Middelharnis Brouwerhavensche Gat Nabijgelegen fietsknoop T-splitsing RA Molendijk op naar brug ri Wolphaartsdijk. • Op Veermansplaat Strijen Dirksland Tiengemeten punten 76Renesse – 78. Yerseke. • Rotonde rechtdoor T-splitsing RA ri Wolphaartsdijk. Brouwershaven Numansdorp S C H O U W E N v ‘Havens’ RA (N256) O V E R F •LBijA K K E E • Bij verkeerslichten e aanhouden. 3 Volkerakdam I l A16 21,9 n Routes splitsingi links ri Zierikzee voor Zandkreekdam Moerdijk g e aanhouden, weg Burgh-Haamstede Volkeraksluizen n 4 C Willemstad Grevelingendam Zoomroute (2011), via kp: 1,3 door Yerseke volgen over de dijk. 36 (onderdeel Deltawerken). 5 Made ,9 D U I V E L A N D 5 , 1 Klundert 1 anwb.nl/fietsen/fietsroutes • ‘Havens’ blijven aanhouden tot Bruinisse 4,1 D 6 Philipsdam Zierikzee Noordland Wemeldinge op Zijpeborden staat. A59 Neeltje Jans Hoek van Holland


52,4

8

Moordrecht

G

r

e

6 ,8

1

Neeltje Jans

12

E

R

E L

D A

N

D

r

s

9 Zandkreekdam

E N Arnemuiden

T

c

h

Goes

G

ddelburg

e

skens

Z

U

I

D

-

B

E

O

L

E

N

42 ,7

F

e

Tholen

F

Halsteren


7

Oesterdam

E

A58

V

E

L

A

N

D Kruiningen

Honte

W

H

40,7

Heinkenszand

Oost-Souburg

Borssele

e s t e r s Everingen c h e l d e Pas van Terneuzen

7

Prinsenbeek

Oudenbosch Oud Gastel

Sint-Maartensdijk

l d

Kapelle

63,7

Sint-Annaland Steenbergen

Kortgene

Veere

Mastgat

e

Serooskerke

V

R

t

B E

O

O

Breda

s

e

O

H

14

Colijnsplaat

N

Keeten

,8


Bathse Spuisluis


o

10

8 ,3

Veerse Gatdam

Terheijden

Zevenbergen

Dintelo

10,7

Roompot

pels

Middelgat


A4

A17

Hoeven

Van mosseloorlogen tot oesterputten Etten-Leur

A58

St Willebrord

De schelpdiercultuur in het oostelijk bekken van de Oosterschelde bloeide op na het ontstaan van het Verdronken Land van Roosendaal Rijsbergen Zuid-Beveland in de 16e eeuw. De (bak)stenen van de vele verdronken dorpen in het gebied versterkten de natuurlijke habitat van de mosselen en oesters, die zich graag op een harde ondergrond hechten. Mosselvissers uit Antwerpen, Bergen op Zoom, Zundert soms ware ‘mosseloorlogen’ uit om deze rijke vangstgebieden. In de 19e eeuw werd Tholen, Yerseke en andere plaatsen vochten de schelpdiercultuur van ‘visserij’ omgevormd tot gereguleerde ‘teelt’, met vaste toegewezen percelen. Hoogerheide A1 Yerseke is nog altijd een internationaal centrum van de schelp- en schaaldiercultuur. Als u langs de Oosterschelde-oever van deze plaats wandelt, met overal een mooi uitzicht op de Oosterschelde, kunt u niet om de schelpdierteelt heen. U komt langs de ruime Julianahaven, met kotters uit Yerseke en andere vissersplaatsen, zoals Zierikzee. Vervolgens loopt u langs de Prins Willem Alexander(jacht)haven en de Oesterputten. Alles is getekend door visserij en andere maritieme zaken: hallen van verwerkingsbedrijven, een scheepswerf, trucks met mosselembleem, een handel in scheepsmotoren ... Het hart van dit alles is het unieke complex van de Oesterputten. De eerste oesterput is in 1871 aangelegd aan de buitenzijde van de Breedsendijk, tussen dijkpalen 78 en 79. Het terrein met zijn schilderachtige kleine loodsen en bewaarbassins (de putten) is nog in bedrijf; her en der stroomt spoelwater uit de kleine loodsen de insteekhaventjes in. In recente jaren zijn de putten voor de bezoeker ontsloten, onder meer door de aanleg van een wandelbrug over een deel van het complex, rondleidingen en verschillende horecavoorzieningen.

S Zandkreekdam > Veersegatdam S 63,7 km

8 ,3

V

E L

H

E

R

E

A

N

D

Kortgene

Veere

N


G

Middelburg

Raan

63,7

Heinkenszand

Oost-Souburg

Vlissingen

Z U

I

D


Slijkgat

22, 2

J

R N

E

A

Hartelkering

15



A15

2 7,7

Ridderkerk

Chopin, verkassende vissers, een klok en een lied 14 Rhoon

Hellevoetsluis

P

U

Barendrecht

Spijkenisse

T

T E

N

Lekkerkerk

B


Hendrik-IdoAmbacht

A29

H

Papendrecht A15

Zwijndrecht

Zuidland Oud-Beijerland Sliedrecht a Puttershoek veer tussenr Kortgene en Wolphaartsdijk, ooit een levensader vanDordrecht Noord-Beveland, i n G O E R E Het E Stellendam g werd overbodig doorv de Hompelvoet l i komst van de Zandkreekdam in 1960. De in Zeeland legendarische 's-Gravendeel e B E I J E R L A N D t

Commissaris der Koningin De Casembroot bestelde voor de laatste overtocht een fanfare, die Middelharnis Strijen de treurmars van Chopin speelde. De Casembroot streek zelf de vlag van het veerschip. Hij zei: ‘Bij deze Dirksland Tiengemeten Brouwershaven laatste tocht heb ik het toch een beetje taai. Jawel, ik ben bewogen. Ten slotte verdwijnt met deze Numansdorp E N v O V E R F L A K K E E e 3 Volkerakdam veerdienst een stuk van Zeeland zelf. En al zetten we nu een streep onder iets wat veel bezwaren had, er l i A16 n g e Volkeraksluizen n waren toch óók mooie kanten aan.’ Gelukkig vaart er tegenwoordigMoerdijk ’s zomers regelmatig een toeristisch 4 C Willemstad Grevelingendam 1,3 5 36,9 tussen beide ‘overkanten’. Sinds de 19e eeuw zijn de vissers van Arnemuiden al Made aan het verkassen. D U I V E Lpontje A N D Klundert 1 1,5 Bruinisse 4,1 Omstreeks 1875 leefde twee derde van de bevolking van Arnemuiden van de visserij. Door de verzanding D Philipsdam 6 Zierikzee Zijpe A59 Terheijden van de Arne en de afdamming van het Sloe (1873) weken de Arnemuidse vissers uit naar Vlissingen en Zevenbergen Dintelo 10,7 Veere.Krabbenkreek Door Sint-Philipsland de komst van de Veersegatdam (1961) werden de vissers opnieuw in hun levensonderhoud Keeten Mastgat H O getroffen.Sint-Annaland Door de afsluiting van het Veerse Gat was de vissershaven van Veere onbereikbaar geworden; Prinsenbeek Oudenbosch Steenbergen nu werd Colijnsplaat een van hun thuishavens. In Arnemuiden blijkt de band met de zee onder andere Breda Oud Gastel Hoeven A17 r T getijdenklok H O L E N uit 1589, 42 uit de die prijkt boven de toreningang van de kerk uit 1858. Hij geeft hoog- en laag,7 s Etten-Leur c Sint-Maartensdijk h e water, de tijdstippen der maangestalten, zonsopkomst en -ondergang aan. De zee is nog altijd hier! 9 Zandkreekdam l d St Willebrord A58 Tholen van Arnemuiden’? Ook dit lied gaat over de visserij. Dico van der Meer schreef Enewie kent niet ‘De klok Halsteren Goes 40,7 lied op muziek van Bergen op Zoom het H. Mengers (1949). Het werdRoosendaal voor het eerst op de Rijsbergen plaat gezet door Max van Praag. Yerseke F 7 E Later kreeg het opnieuw bekendheid door de Havenzangers. Nog steeds staat Kapelle Oesterdam A58 ‘De klok’ op het repertoire van veel koren en artiesten. 13

Grevelingenmeer

Veermansplaat

- B E

V

E L

A

N

Zundert

D Kruiningen

Borssele

e s t

O

Haringvlietsluizen

Goedereede

Ouddorp

Honte

W

G

O

44,1



6 ,8

B E

V

Schiedam

A20

Rozenburg

K Brielle

Rotterdam

Vlaardingen

e

L C

R D

31,0

e

Serooskerke

Deurloo Oostgat

8

O

Maasland

Maassluis

t

Kaloo

W A

O

1

s

Domburg

Colijnsplaat

N


Maeslantkering

Ribben

Moordrecht

o

10

Oostkapelle

A13

Oostvoorne

A20


De Lier

START

Gouda


r

Veerse Gatdam

Delfgauw

A4

1

Roompot


Hompels

Delft

Naaldwijk

G

Routes Schengeroute (2011) via knp: anwb.nl/fietsen/ fietsroutes Rond het Veerse Meer: www.routes.vvvzeeland.nl Zilte route langs mosselen en oesters: www.routes.vvvzeeland.nl

's-Gravenzande Hoek van Holland

8

Zandkreekdam* Navigatieadres Gps-coördinaten: 51*33’ NB – 3*52’ OL. (1e Deltaweg, Wilhelminadorp). De Zandkreekdam ligt tussen Kats (NoordBeveland) en Wilhelminadorp (Zuid-Beveland), N256. Nabijgelegen fietsknooppunten 34 – 35. Parkeerplaats aan de oostkant (Oosterschelde) bij de frituur. Diverse fietsmogelijkheden.

52,4

Bij P staat een informatiebord. • U rijdt vervolgens door over de Zandkreekdam. • Om terug te keren op de route: ga terug over de Zandkreekdam. • Afslag Kats (N255) ri Goes. • Op terugweg na Zandkreekdam bij verkeerslichten RA ri Wolphaartsdijk. • In Wolphaartsdijk doorgaande weg borden ‘Veerse Meer’ volgen. • Bij kruispunt met fietsknpt 50 LA ri Veerse Meer (weg 10 km volgen ri Arnemuiden), Oranjepolderseweg. • Op voorrangskruising LA ri Arnemuiden, Van Cittersweg. • Weg volgen door Arnemuiden. • Op rotonde A58 ri Vlissingen. • Koudekerke/Zoutelande aanhouden (N288). • Steeds Zandkreeksluis N288 tot aan Westkapelle (ca. Brouwersdam 15 km). • In Westkapelle N287 Brouwerhavensche Gat tot aan Domburg. • In DomRenesse burg N287 ri Oostkapelle. • In S C H O U W I Oostkapelle ri Serooskerke. • 21,9 Burgh-Haamstede Op rotonde LA ri Vrouwenpolder (N287). • Ri Neeltje Jans (N57) over Veersegatdam Noordland (onderdeel Deltawerken). Neeltje Jans 12 Neeltje Jans

9

14 ,

Traject


A1

Traject 10

Veersegatdam Navigatieadres De Veersedam loopt van Vrouwenpolder naar Noord-Beveland, Oost Westweg, (N57). Parkeermogelijkheden (gratis en betaald). Diverse fietsen wandel mogelijkheden. Nabijgelegen fietsknooppunten 30 – 3 – 2.

S Veersegatdam > Oosterscheldekering S 8,3 km

N57 blijven volgen ri Neeltje Jans. • Afslag Deltapark Neeltje Jans/i-Oosterschelde en daarna óf Deltapark Neeltje Jans (links van het Deltawerk) óf i-Oosterscheldekering bij Topshuis, Dijkgraaf A.M. Gelukweg (rechts van het Deltawerk), kiezen.

's-Gravenzande

Delft

Naaldwijk

Routes Vliedbergenroute: www.routes.vvvzeeland.nl Napoleonroute: www.routes.vvvzeeland.nl

Delfgauw

A4

Hoek van Holland

A13

1

Maasland

31,0

Ribben

V


Slijkgat

O

O

R N

E

Schiedam

A20

44,1

Hartelkering



Opgeviste souvenirs een godin 14 P U T T Evan N

Goedereede

J

Hellevoetsluis

H



A

15

Haringvlietsluizen

H

22, 2

Rozenburg

K Brielle

Rotterdam

Vlaardingen

Maassluis

Veersegatdam

Moordrecht


Maeslantkering

Oostvoorne

A20


De Lier

START

Gouda


A15 Rhoon

2 7,7


Spijkenisse

Lekkerkerk

B


Hendrik-IdoAmbacht

A29 Zwijndrecht

Zuidland

52,4

Brouwersdam 13

Veermansplaat

G

Renesse

r

e

6 ,8

8 ,3

14 ,8

1

o

s

t

Domburg

e

W A Deurloo Oostgat Zoutelande

9

A15

natuurwaarden, recreatie, visserij en handelsvaart ligt een rijke geschiedenis van tweeduizend jaar Middelharnis Strijen Dirksland strijd tegen het water, allerleiTiengemeten maritieme activiteiten en cultuur. Brouwershaven Numansdorp S C H O U W E N is ook de stroom van de inheems-Romeinse godin Nehalennia. Vóór het vDe Oosterschelde O V E R F L A K K E E e 3 Volkerakdam I l i A16 21,9 huidige de restanten nu n dorp Colijnsplaat lag de Romeinse handelsplaats Ganuenta, waarvan g e Burgh-Haamstede Moerdijk Volkeraksluizen n 4 op eenGrevelingendam diepte van zo’n 25 m in de Oosterschelde liggen. C Willemstad 1,3 5 Made 36,9 D U I V E L A N D Romeins Domburg en Ganuenta, beide gelegen aan deKlundert toenmalige Scheldemond, waren de enige 1 1,5 Bruinisse 4,1 D 6 Philipsdam omstreeks plaatsen waar Nehalennia 200 n.Chr. werd vereerd, door schippers en maritieme handelaars. Zierikzee Noordland Zijpe A59 12 Neeltje Jans Terheijden Zevenbergen Neeltje Jans Dinteloresten van een tempelachtig Op het Domburgse strand zijn al in 1647 gebouw en Nehalennia-altaren 10,7 Sint-Philipsland Roompot Krabbenkreek Hompels 11 Oosterscheldekering gevonden. Ook Ganuenta was een belangrijke haven, met kaden en rumoer van schepen die geladen Keeten Veerse Gatdam Mastgat Sint-Annaland O Colijnsplaat H Prinsenbeek en gelost werden. Colijnsplaatse altaarstukken werden voor het eerst opgevist in 1970 door 10 Oudenbosch Steenbergen N O O R D Oostkapelle Breda Oud Gastel Schipper K. Bout met zijn viskotter Tholen 6. Hoeven A17 B E V E L A N D r T H O L E N 42 ,7 s Kortgene Etten-Leur Bij het vierhonderdjarig jubileum van Colijnsplaat in 1998 besloot het dorp een bijzondere Serooskerke c Veere Sint-Maartensdijk h e 9 Zandkreekdam lherinnering aan Ganuenta te stichten: een ‘tempeltje’ voor Nehalennia. Zes jaar later stond het er. d L C H E R E N St Willebrord e A58 Tholen Arnemuiden Visserij was dus de schakel Halsteren tussen Nehalennia en Colijnsplaat, het eerste dorp dat in het in Roosendaal Goes Rijsbergen G 40,7 Bergen op Zoom Middelburg 1530 verdronken Noord-Beveland werd gesticht. Yerseke Grevelingenmeer


Kaloo

Papendrecht

Oud-Beijerland Sliedrecht a r Puttershoek i n G O E R E E Stellendam DordrechtNationaal Park Via de Zandkreekdam staat het Veerse Meer in verbinding met het huidige g v Hompelvoet li Oosterschelde. De Oosterscheldekering is er de westelijke begrenzing 's-Gravendeel van. Achter de hedendaagse e B E I J E R L A N D t

Ouddorp

Kapelle Raan

63,7

Oost-Souburg

Vlissingen

Z U Honte

I

D

- B E

F

7

Oesterdam

E

A58

Heinkenszand

V

E L

A

N

Zundert

D Kruiningen

Traject 11

Oosterscheldekering Navigatieadres Gps-coördinaten: 51*33’ NB – 3*52’ OL. De Oosterscheldekering loopt van Kamperland (Noord-Beveland) naar Burgh-Haamstede, Schouwen-Duiveland (N57).

S Oosterscheldekering > Neeltje Jans > Brouwersdam S 21,9 km

Terug naar N57 en over Oosterscheldekering (het grootste onderdeel van de Deltawerken) ri Burgh-Haamstede en Renesse. • Bij verkeerslichten LA N57 Ouddorp/Rotterdam, daarna RA Ouddorp/Rotterdam.

12

's-Gravenzande

Delft

Naaldwijk

Delfgauw

A4

Hoek van Holland

A13

1

Maasland

31,0

V


Slijkgat

22, 2

A


A4

Hartelkering

Hellevoetsluis

P

H Stellendam

I

U

Poortugaal Hoogvliet

A15

2 7,7

T E N

Vliegveld Haamstede g v B

t


Hendrik-IdoAmbacht

A29

Zuidland

a r i n

Lekkerkerk

B


Spijkenisse

T

li e

Hompelvoet

Brouwersdam 13

E



Rhoon

14

E R E E

R N

44,1

15

J

O

O

Haringvlietsluizen

Goedereede

Ouddorp

G

O

Schiedam

A20

Rozenburg

K Brielle

Rotterdam

Vlaardingen

Maassluis

Ribben

Moordrecht


Maeslantkering

Oostvoorne

A20


De Lier

START

Gouda


E

I

Zwijndrecht


J

E

R

L

A

N D

Papendrecht A15 Sliedrecht

Dordrecht 52,4

Neeltje Jans Navigatieadres Faelweg 5 4354 RB Vrouwenpolder Volg wegwijzers Neeltje Jans. Gratis parkeren bij Ir. Topshuis Dijkgraaf, AM Gelukweg 1, 4354 RA Vrouwenpolder (ten westen van N57). Diverse wandelen fietsmogelijkheden. Nabijgelegen fietsknoop punten 4 – 70, wandelen: LF1. Bij de Oosterscheldekering is een audiotour verkrijgbaar over het bouwwerk, de werking en historie.

's-Gravendeel

Ten westen van het Schouwse deel van de N57 ligt de Kop van Schouwen, Middelharnis Veermansplaat Strijen Dirksland Renesse al vóór de Tweede Wereldoorlog een belangrijk strandrecreatieen vakanTiengemeten Brouwershaven S C H O U W E N tiegebied voor inwoners van de regio Numansdorp Rotterdam. Welgestelde toeristen v O V E R F L A K K E E e 3 Volkerakdam I l i A16 21,9 konden zelfs arriveren met een ‘kist’ van de eerste binnenlandse luchtlijn n g e Burgh-Haamstede Moerdijk Volkeraksluizen n 4 van KLM: Rotterdam-Haamstede (1931-1939), later doorgetrokken naar C Willemstad Grevelingendam 1,3 5 Made 36,9 D U I V E L A N D Vlissingen en Knokke. De vuurtoren Westerlicht van Nieuw-Haamstede Klundert 1 1,5 Bruinisse 4,1 D uit 1837 kreeg zijn opvallende, spiraalvormige rood-witte beschildering 6 Philipsdam Zierikzee Noordland Zijpe A59 12 Neeltje Jans Terheijden Zevenbergen Neeltje Jans Dintelo pas in 1935. Wegens de nabijheid van het vliegveld Haamstede moest het 10,7 Sint-Philipsland Roompot Krabbenkreek Hompels 11 Oosterscheldekering Westerlicht immers wel opvallen, om botsingen met vliegtuigen te voorKeeten Veerse Gatdam Mastgat Sint-Annaland O Colijnsplaat H Prinsenbeek komen. Tegenwoordig dient het vliegveld nog voor de zweefvliegsport. 10 Oudenbosch Steenbergen Grevelingenmeer


G

r

e

6 ,8

Routes Deltafietsroute bij Oosterscheldekering ‘Kroon op de Deltawerken’ Fietsroutes Ontdek NoordBeveland en Toen & Nu: www.routes.vvvzeeland.nl

8 ,3

E

R

E

Veere

-

N

D

r

Kortgene

s

9 Zandkreekdam

N

Arnemuiden

Middelburg

A

G

T H

e

H

R D

c

h

Goes

6

e

A58

O

L

E N

42 ,7

A17

Breda

Hoeven Etten-Leur

Sint-Maartensdijk

l d

e

Tholen

40,7 Kapelle

Raan

Oud Gastel

t

O

E L

s

L C

Deurloo Oostgat Zoutelande

O

V

o

Serooskerke

W A

N

B E

Oostkapelle

Kaloo

10

14

,8

1

Domburg

F

Halsteren


7

Oesterdam

E

A58

Roosendaal

St Willebrord

Rijsbergen

Oosterscheldekering

13

Brouwersdam De Brouwersdam loopt van Ouddorp naar Scharendijke (N57), Dammenweg.

S Brouwersdam > Haringvlietsluizen en -dam S 22,2 km

Op de Brouwersdam (onderdeel Deltawerken) LA afslag Noordzeestrand. • Boven op dam RA, dam langs Noordzeestrand volgen. • Als u zeehondjes wilt zien, ga dan boven op de dam LA en rij door tot aan informatiebord van RWS bij de inham. • Aan het einde op T splitsing LA ri vuurtoren. • Op kruising RA Strand/Ouddorp (ANWB-bord ‘Goeree-Overflakkee’). • Ouddorp/Rotterdam aanhouden. • Op rotonde ri Rotterdam. • LA bij verkeerslichten ri Goede-

Navigatieadres Ossenhoek 1 3253 MH Ouddorp. Volg wegwijzers Brouwersdam op N57. Gratis en betaalde (zomer) parkeerplaatsen op de dam. Veel recreatiemogelijkheden. Nabijgelegen fietsknoop punten 84 – 51. Bij de Brouwersdam is een audiotour verkrijgbaar. Deze vertelt alles over het bouwwerk, de werking en historie.

reede-Havenhoofd. (Het is de moeite waard om in Goedereede (meteen LA) een kijkje te nemen). • Ri Havenhoofd. • Op kruispunt LA Havenhoofd in, langs het water. • Ri Haringvlietsluizen (onderdeel Deltawerken).

's-Gravenzande

V

Slijkgat

22, 2

O

O

E

Brouwersdam 13

P

H Stellendam

Grevelingenmeer

a r i n

U

W

E

N

Puttershoek

g

Middelburg

E

L

D A

,8

N

H

14

8 ,3 Veere

E L

O l i n

A

N

4,1

O

J E R L

Keeten

A

N


D

V

E R F

L

A

K

K

E E

3 Volkerakdam

g e n

Grevelingendam

D

1 1,5

5

36,9

4

A16 Moerdijk

Volkeraksluizen

C


Bruinisse

6 Philipsdam

D A59

Dintelo

Terheijden

Zevenbergen


Sint-Annaland Prinsenbeek

Oudenbosch

Steenbergen

D

r

Kortgene

s

T H

c

h

e

l d Brouwersdam e

G

B E I

t

Goes

Oud Gastel

F

O

L

E N

42 ,7

A17

Breda

Hoeven Etten-Leur

Sint-Maartensdijk

40,7 Kapelle

A15 Sliedrecht

Strijen

Zijpe

9 Zandkreekdam

N


V

e

e

E

V

R

li e

t

R

E

O

v

Papendrecht

Zwijndrecht

Oud-Beijerland

s

11

Deurloo Oostgat

I

A29

Zuidland

o

B

H E

Colijnsplaat

O

T E N

Alblasserdam

Hendrik-IdoAmbacht

Numansdorp

10,7


Oostkapelle

L C

U

Roompot

Serooskerke

W A

v

Zierikzee

12 Neeltje Jans

N

T

6 ,8

1

Neeltje Jans

D



Tiengemeten

21,9

1,3

Noordland

-

2 7,7

Dirksland

e

O

A15

Hoogvliet

r

H

Burgh-Haamstede

U

Lekkerkerk

B

Poortugaal

Spijkenisse

G

S C I

Brouwershaven


A4

Middelharnis

Veermansplaat

Renesse

A

Hartelkering

Hellevoetsluis

14

R E E

E

44,1



Rhoon

J

O

Schiedam

A20

15

Haringvlietsluizen

Goedereede

Ouddorp

R N

Rotterdam

Vlaardingen

Rozenburg

K



Kaloo

Maasland

Maassluis

Brielle

Moordrecht


31,0

Oostvoorne

A20


1

Maeslantkering

Hompelvoet

Domburg

Bergschenhoek

De Lier

START

G

10

A4 A13

Routes Molenroute en Zilte lucht route: www.routes.vvvzeeland.nl

Veerse Gatdam

Paus Adrianus

Het miniatuurstadje Goedereede is een voorbeeld van economische en bestuurlijke verwachtingen die niet zijn uitgekomen. Resultaat: een intiem juweeltje van Hollands stedeschoon. In 2012 vierde het stadje zijn zevenhonderdjarig bestaan. De bekendste Goedereedenaar is de enige Nederlandse paus uit de geschiedenis, paus Adrianus. Hij was (in naam) pastoor van Goedereede en Ouddorp en werd door zijn beschermheer Karel V op de stoel van Petrus gemanoeuvreerd. Zijn pontificaat duurde maar van januari 1522 tot september 1523, toen hij stierf. In het zeer wereldse en wulpse Rome werd de sobere ex-inquisiteur Adrianus gehaat. Zijn grafschrift luidde: ‘Hier ligt een onvrome tussen Vromen.’ De Romeinen noemden de lijfarts die hem niet in leven kon houden, ‘de redder van Rome’! Wie niet naar Rome wil om in de sporen van ‘meester Aryaen’ te treden, kan in De Gouden Leeuw aan de Markt in Goedereede een heuse ‘pausenkamer’ bezoeken, waar Adrianus ooit woonde – althans, volgens een verhaal uit de 19e eeuw. Neem bij uw bezoek dus een korreltje zout mee. Gouda Berkel en Rodenrijs Delfgauw

Delft


Ribben

Hompels

J

52,4

Traject

Tholen

Halsteren


7

Oesterdam

E

A58

Roosendaal

St Willebrord

Rijsbergen

Traject Haringvlietsluizen/-dam Navigatieadres De Haringvlietdam loopt van Stellendam naar Hellevoetsluis. Op N57 volg borden naar Haringvlietsluizen. Haringvlietplein 3 3251 LD Stellendam (expo Haringvliet). Gps: 51*49’58’’ NB – 4*2’59’’ OL. Gratis parkeren bij Haringvliet Expo www.expoharingvliet.nl Een rondleiding van het binnenwerk kan alleen via Haringvliet Expo. Diverse fietsen wandelmogelijk heden. Nabijgelegen fietsknooppunten 64 – 21.

Onder viaduct op rotonde LA ri Haringvlietsluizen. • Na bezoek Expo Haringvliet terug naar N57 ri Rotterdam en over Haringvlietdam (onderdeel Deltawerken) • Op rotonde LA afslag Rockanje/Oostvoorne (N496). • Op volgende rotonde RA Oostvoorne/Brielle (N496). • Bij T-splitsing RA ri Brielle (N218). • RD op N218 ri Rotterdam; 15 km N218 blijven volgen langs verschillende plaatsjes. • Bij afslag Rozenburg/Rotterdam LA via N218 over Hartelkering (onderdeel Deltawerken) naar de A15.

's-Gravenzande

Haringvlietsluizen

Routes Deltafietsroute bij Haringvlietsluizen ‘Kraan van Europa’ Haringvlietroute (2013), via knp: anwb.nl/fietsen/ fietsroutes

Delft


K

Delfgauw


Het begin van de vrijheid A4

De Lier

A13

START


Gouda A20

Moordrecht


1

Brielle is tegenwoordig net als Willemstad een watersportcentrum. En net als WilMaasland Vlaardingen Rotterdam Ouderkerk aan de IJssel Maassluis dankt de plaats zijn grote bekendheid aan de Opstand tegen Spanje in de lemstad Krimpen aan den IJssel A20 Schiedam 31,0 2 Hollandse IJsselkering Oostvoorne A 16e Rozenburg eeuw. Weinig mensen weten dat het stadje,Krimpen dat op zijnLekkerkerk kleine oppervlak bijna Ribben K 44,1 aan de Lek Brielle A4 vierhonderd rijksmonumenten telt, met het Friese Harlingen de meeste monumenten Bolnes Nieuw-Lekkerland B V O O R N E Kinderdijk Poortugaal Brielsche Gat Hartelkering Rockanje per inwoner van heeft. van Den Briel door de watergeuzen op Hoogvliet A15 2 7,7 De innameRidderkerk 15 Nederland Alblasserdam 1 april 1572 was het begin vanRhoon de bevrijding Barendrecht van Holland en Zeeland van de terreur Slijkgat Haringvlietsluizen Hendrik-IdoHellevoetsluis Spijkenisse Papendrecht 14 landvoogd Alva. Vandaar de trotse Ambacht schildspreuk van de stad: Libertatis 22, 2 P van U TdeTSpaanse E N A29 Goedereede A15 J Zwijndrecht H Zuidland Oud-Beijerland Sliedrecht Ouddorp Primitiae, ofwel ‘eersteling van de vrijheid’. Brielle viert dat nog elk jaar. Generaties a r Stellendam Puttershoek i n G O E R E E Dordrecht gkinderen kennen het rijmpje v Hompelvoet l 's-Gravendeel ‘Opi 1e april verloor B EAlva I J zijn E Rbril’. L A N D t 13 Grevelingenmeer Middelharnis Toch had deze historische gebeurtenis ook een keerzijde: na de bevrijding ontvoerden Veermansplaat Strijen Dirksland de geuzenTiengemeten negentien katholieke geestelijken uit Gorinchem en brachten hen in Den Brouwershaven Numansdorp E N v O V E R F L Briel A K om K Ehet E leven. Brielle3 is daarom sinds de 19e eeuw een katholiek bedevaartsoord. e Volkerakdam l i A16 n De in 1932 in gebruik genomen Bedevaartskerk H.H. Martelaren van Gorcum vormt met g e Moerdijk Volkeraksluizen n 4 C Willemstad Grevelingendam het bijbehorende bedevaartcomplex een bijzonder monument. DeMade kerk is bekend om 1,3 5 36,9 D U I V E L A N D haar bijzondere lichtinval. In juli wordt er een jaarlijkse bedevaartdag gehouden. In de Klundert 1 1,5 Bruinisse 4,1 Philipsdam 6maanden Zierikzee juli Den augustus is het complex geopend voor bezoekers. Zijpe Maeslantkering

Tramroute Landschapsroute 2: www.routes.vvvzeeland.nl Brouwersdam Brouwerhavensche Gat

U

W

e

O

r

H

I

G

Renesse

S C

6 ,8

21,9

Burgh-Haamstede

52,4

14

S Haringvlietsluizen en -dam > Hartelkering S 31 km

1

Noordland Neeltje Jans

,8

11 Oosterscheldekering Colijnsplaat

O

R D

-

O

Keeten

s

N O

H

o

10

Dintelo

10,7 14

Veerse Gatdam Oostkapelle

12 Neeltje Jans Roompot

Hompels

8 ,3

12

A59

Terheijden

Zevenbergen


Sint-Annaland Steenbergen

Oudenbosch

Prinsenbeek

S Hartelkering > Maeslantkering S 71,8 km

15

Hartelkering Navigatieadres De Hartelkering is gelokaliseerd tussen Spijkenisse (Hartelweg) en de A15 (Rotterdam) nabij RWS- gebouw. Plaatweg 30, 3192 XA Rotterdam. Gps-coördinaten: 51*51’58’’ NB 4*18’34’’OL. Het binnenwerk is niet toegankelijk voor publiek. Wel langs te rijden met auto of fiets of bij het speciale uitzichtpunt (zie kaart (Groene Kruisweg/Plaatweg/ Brielsemaasdijk) van dichtbij te bekijken. Diverse fietsen wandelmogelijkheden. Nabijgelegen fietsknooppunt 24 – 43 – 80 – 99.

Om de Hartelkering beter te bekijken (omweg van 4 km): ga rechtdoor N493 Groene Kruisweg ri Spijkenisse Centrum. • Na rotonde bij de 5e verkeerslichten LA. Direct rechts parallelweg (Brielse Maas) en 2,5 km via Plaatweg en Brielse Maasdijk naar Hartelkering. • Weer terug via Groene Kruisweg naar A15 ri Rotterdam. • Op ring Rotterdam A4 ri Den Haag, Beneluxtunnel, en vervolgens ri A20 Hoek van Holland. • Neem afslag 6 ri Maasdijk (N220). • Bij verkeerslichten LA borden ‘Maeslantkering’ volgen. • Volg ‘Maeslantkering’ tot u weer bij deze stormvloedkering bent.

's-Gravenzande

31,0

V

Slijkgat

22, 2

G

O

Brouwersdam 13

Stellendam

a r i n

W

E

N

D U

I

V

R

E

Veere

N

Arnemuiden

O

O

E

V

E

R L

E L

O l i n

e

A

D A

N

14

O

N

V

E R F

Keeten

L

A

K

K

E E

A

N

D

D

Grevelingendam

D

1 1,5

5

36,9

4

C

Willemstad

6 Philipsdam

redactie: Silke Bouman; vormgeving: ANWB Studio, Hans Meeusen; cartografie: Landkaartje, Winifred Broeder; Beeld: Rijkswaterstaat.

D A59

Zevenbergen

Steenbergen

Kortgene

9 Zandkreekdam

s

c

h

e

L

E N

e

Alle rechten voorbehouden.

Indien de informatie onjuistheden blijkt te bevatten, kan de uitgever daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden. Prinsenbeek Opmerkingen en suggesties zijn welkom: [email protected] Breda

Oudenbosch

Oud Gastel

42 ,7

A17

Hoeven Etten-Leur

Sint-Maartensdijk

l d

Terheijden

Deze route werd met de meeste zorg samengesteld. De juistheid van de gegevens is aan veranderingen onderhevig.

Sint-Annaland

O

Route: ANWB, Algemeen Ledenbelang; coördinatie: ANWB, Hanneke te Giffel, Made

Dintelo

T H

© 2014 ANWB B.V.

A16 Moerdijk

Volkeraksluizen

Klundert

Bruinisse


r

A15 Sliedrecht


3 Volkerakdam

g e n

Zijpe

e

Serooskerke

N

H

J E R L

Papendrecht

Strijen

t

B

Colijnsplaat

Zwijndrecht

s

Oostkapelle

,8


B E I

t

o

10

A29 Oud-Beijerland

Numansdorp

10,7

8 ,3

Veerse Gatdam

li e

Alblasserdam

Hendrik-IdoAmbacht

Puttershoek

v


Tiengemeten

4,1

Zierikzee

12 Neeltje Jans


Dirksland

v

Roompot

Hompels

E

Brouwershaven

2 7,7

T E N

6 ,8

Neeltje Jans

-

A15

Hoogvliet

Spijkenisse

T

Lekkerkerk

B

Poortugaal

Middelharnis

e

U

U



A4

r

O

44,1

Zuidland

g

Hartelkering


A

Hartelkering

G

H

1

Noordland

Deurloo Oostgat

P

H

Veermansplaat

1,3

H

E

Hellevoetsluis

14

E R E E

Schiedam

A20

Rhoon

Grevelingenmeer

Meer weten ? Kijk op I 21,9 www.beleefdedeltaroute.nl Burgh-Haamstede

L C

R N

Rotterdam

Vlaardingen

15

J

Renesse

W A

O

Hompelvoet

S C

Kaloo

O

Haringvlietsluizen

Goedereede

Ouddorp


13

Maasland

Rozenburg

K


Moordrecht


Maeslantkering

Brielle

A20


A13

Oostvoorne

Gouda


1

Maassluis

Routes Landtongroute (2013) en Brielse Maasroute (2013): anwb.nl/fietsen/fietsroutes Toeristisch overstappunt Bernisse & Spijkenisse: www.toproutenetwerk.nl

Delfgauw

A4 De Lier

START

Ribben

Domburg

Delft


52,4

Traject

Tholen

Halsteren

A58

St Willebrord

Toeristische Delta Autoroute

Recommend Documents