Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: fax:

Toerisme in Cijfers

2011

Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch–recreatief gebied van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut Service Management.

INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord Postbus 1298 8900 CG Leeuwarden tel: 058 – 244 1550 fax: 058 – 244 1501

© Toerdata Noord, 2011

M. de Haas drs. P.H. Huig

Samenvatting Toeristische overnachtingen in Noord-Nederland (2010) Het totaal aantal overnachtingen is volgens Toerdata Noord in Noord-Nederland met 1,5% gedaald ten opzichte van het jaar ervoor en bedraagt in 2010 ruim 21,5 miljoen. Friesland neemt in 2010 ruim de helft (52,1%) van het aantal overnachtingen voor zijn rekening. In Drenthe vindt 37,4% van het aantal overnachtingen plaats en in Groningen 10,5%. Friesland en Drenthe hebben te maken met een daling in het aantal overnachtingen. Friesland - 1,1% en Drenthe - 2,6%. In Groningen is het aantal overnachtingen met 0,7% gestegen. Volgens het CBS heeft in 2010 11,7% van het totaal aantal overnachtingen in geheel Nederland in NoordNederland plaatsgevonden, waarvan 49% in Drenthe, 41% in Friesland en 10% in Groningen. Het CBS heeft in het rapport “Toerisme in Nederland: Het gebruik van logiesaccommodaties” berekend dat er in heel Nederland 84,8 miljoen overnachtingen hebben plaatsgevonden in 2010. In Noord–Nederland zijn door het CBS 11,7 miljoen overnachtingen berekend, een vrij forse afname van 6% ten opzichte van 2009. Terwijl het jaar ervoor nog een forse stijging was waargenomen (+ 7,7%). Om de cijfers van het CBS te kunnen vergelijken met de berekeningen van Toerdata Noord, moeten de overnachtingen van de watersport, de vaste kampeerplaatsen, logies / ontbijt en de tweede woningen van de totale overnachtingen van Toerdata Noord worden afgetrokken. Zonder de vier beschreven categorieën zijn er volgens Toerdata Noord voor het jaar 2010 14,1 miljoen overnachtingen geregistreerd in Noord-Nederland. In 2009 waren het er nog 14,4 miljoen overnachtingen. Volgens de cijfers van het CBS is er dus een behoorlijke daling in Noord–Nederland (- 6%), terwijl er volgens Toerdata Noord sprake is van een minder grote daling (-2,1%). Toeristisch–recreatieve werkgelegenheid In Noord Nederland is de werkgelegenheid in de sector recreatie en toerisme in de periode van april 2009 tot april 2010 licht gedaald met -0,6%. De totale werkgelegenheid in de sector daalde iets meer met -0,8%. Alleen in Drenthe is er een groei van 1,2% waargenomen. In zowel Friesland (- 1,3%) als in Groningen (- 1,5%) liep de werkgelegenheid in de sector recreatie en toerisme terug. Gerekend over de laatste 5 jaar is er een groei waargenomen in het aantal banen binnen deze sector in Noord Nederland. Deze was het grootst in Drenthe. Hier is het aantal banen sinds 2006 toegenomen met 9,9%. In Friesland was de groei in deze periode 6,3% en in Groningen 6,0%. Horeca is in zowel Friesland, Groningen als in Drenthe (veruit) de grootste deelsector. Hotels Het aantal geregistreerde hotels in Noord-Nederland is 359 stuks. Dit is ten opzichte van het jaar 2009 met 2 hotels gedaald. In 2010 zijn er op provinciaal niveau geen grote verschillen in aantal bedrijven, capaciteit, bezettingsgraden en overnachtingaantallen waargenomen in deze sector. Het aantal bedden is iets gestegen en bedraagt 16.855 bedden. In Groningen is het aantal bedden in vergelijking met 2009 gestegen met 1,1%. Bij de beide andere provincies is het aantal bedden nagenoeg gelijk gebleven. De bezettingsgraad in Noord–Nederland is in 2010 iets gedaald met -0.6 procentpunt ten opzichte van 2009. Per provincie waren er wel verschillen. In Friesland en Groningen is de bezettingsgraad gedaald (-1,3 procentpunt en -0,3 procentpunt) en in Drenthe is de bezettingsgraad met 0,6 procentpunt gestegen. Het totaal aantal overnachtingen in hotels en pensions is in Noord–Nederland licht afgenomen met 1,7% naar 2.258.000 overnachtingen. De provincie Friesland laat als enige van de drie provincies een daling zien in het totaal aantal overnachtingen van -4,3%. Zowel in Groningen (+0,8%) als in Drenthe (+1%) is een stijging geregistreerd in het aantal overnachtingen.

Logies– en ontbijtadressen Het aantal geregistreerde adressen voor logies– en ontbijt in Noord–Nederland is afgenomen met 12 stuks naar 599 adressen. In Noord-Nederland is het aantal overnachtingen in 2010 met 5,% afgenomen tot 190.000 overnachtingen. In zowel Friesland(-5,3%), Groningen(-7,3%) en Drenthe (-4,3%) is het aantal overnachtingen gedaald. Ongeveer één op de zes logiesverstrekkers in Noord-Nederland (hotel plus logies en ontbijt) betreft een erfgoedlogies -adres. In 2010 is het aantal erfgoedadressen in Noord Nederland gelijk gebleven en bedraagt 126 stuks. Het aantal bedden is in Noord–Nederland eveneens nagenoeg gelijk gebleven en bedroeg in 2010 1289 stuks. De bezettingsgraad van Noord–Nederland is licht gestegen met 0.7 procentpunt tot 32,8%. Kampeerterreinen In het jaar 2010 is het aantal geregistreerde kampeerterreinen gelijk gebleven. Ook het aantal beschikbare standplaatsen op kampeerterreinen is nagenoeg gelijk gebleven en bedraagt in 2010 56.734 stuks. Het totaal aantal overnachtingen (zowel op vaste- als toeristische standplaatsen) is gedaald met -3,1% en bedraagt in 2010 7.900 stuks. Het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen is gedaald met 6,6%. De drie Noordelijke provincies Friesland, Drenthe en Groningen hebben allen te maken gehad met een lichte afname van het aantal overnachtingen. Alleen in Friesland is er een minieme toename van het aantal overnachtingen op vaste standplaatsen. De overnachtingen op toeristische standplaatsen in Groningen zijn gestegen van 442.00 naar 450.000 stuks. De bezettingsgraden van vaste- en toeristische plaatsen is in Noord-Nederland nauwelijks veranderd. In 2010 is de bezettingsgraad (op toeristische standplaatsen) in Noord–Nederland gedaald met 0,9 procentpunt. De verhuurgraad (op vaste standplaatsen) is iets gedaald (-0,2 procentpunt) in 2010. Recreatiewoningen Het totaal aantal recreatiewoningen (verhuurwoningen plus tweede woningen) is in Noord-Nederland met 1,1% gestegen en bedraagt in 2010 19.539 stuks. Het aantal berekende overnachtingen in tweede woningen stijgt sinds 2006 gestaag door. In 2010 zijn er voor deze sector iets meer dan 900.000 overnachtingen berekend. In vergelijking met het voorafgaande jaar is er sprake van een stijging van 2,7%. Deze stijging is van toepassing op vrijwel alle regio’s. In 2010 is het aantal overnachtingen in verhuurwoningen in Noord Nederland licht gedaald met -0,3%. Deze afname is in zowel Drenthe als Friesland geregistreerd. In Groningen is er een (minieme) stijging in de overnachtingen. Zowel de regionale als provinciale verschillen zijn klein. De bezettingsgraad van de verhuurwoningen is in 2010 licht gestegen (+ 0,4 procentpunt). In Friesland was er een lichte afname in de bezettingsgraad (- 0,1 procentpunt), in Drenthe een toename (+ 0,7 procentpunt) en in Groningen is de bezettingsgraad gelijk gebleven. Groepsaccommodaties Het aantal groepsaccommodatie in Noord-Nederland is ten opzichte van het voorafgaand jaar gelijk gebleven (311 stuks). De beddencapaciteit van deze categorie is nagenoeg gelijk gebleven (van 18.015 naar 18.071 bedden). De gemiddelde bezettingspercentage van de groepsaccommodaties bedroeg in 2010 20,0% en is ten opzichte van het voorafgaande jaar gedaald met 0,7 procentpunt. In zowel Groningen(-1,0 procentpunt), Friesland (-0,9 procentpunt) als in Drenthe (-0,1 procentpunt) is het bezettingspercentage gedaald. Ook het aantal overnachtingen in Noord-Nederland is gedaald met -2,2% en bedraagt in 2010 1.317.000 overnachtingen. Deze daling is eveneens in alle drie provincies waargenomen. In Friesland is de daling het grootst met 2,8%.

Watersport In totaal zijn er in 2010 in Noord-Nederland 271 jachthavens geregistreerd waarvan 217 in Friesland. Dit aantal is gelijk gebleven. Het aantal ligplaatsen is in 2010 met 111 ligplaatsen gedaald (-0,2%). De verhuurgraad is ook (licht) afgenomen met 0,7 procentpunt. Het aantal overnachtingen in jachthavens is in 2010 nagenoeg gelijk gebleven met bijna 1,4 miljoen overnachtingen. Ongeveer 90% van de overnachtingen vindt plaats in de provincie Friesland. Het aantal passantenligplaatsen is in de provincie Friesland toegenomen met 41 stuks en in de provincie Groningen is het aantal passantenligplaatsen gelijk gebleven. In zowel Friesland als in Groningen is het aantal vaste ligplaatsen gedaald. In Noord–Nederland is in de categorie bootverhuur het aantal berekende overnachtingen licht gedaald (-0,5 %). De categorie bootverhuurders en kajuitmotorboten hebben te maken gehad met een stijging in het aantal verhuurdagen(3,7%) en de categorie open zeilboten heeft te maken gehad met een lichte daling in het aantal verhuurdagen(-1 verhuurdag). Het totaal aantal brug– en sluispassages in Noord–Nederland is in 2010 nagenoeg gelijk gebleven. In de provincies Groningen en Drenthe zijn over het algemeen per telpunt minder passages geregistreerd dan het jaar ervoor. In de provincie Friesland zijn zowel toenames als afnames waargenomen. Dagattracties De dagattracties in Noord-Nederland hebben in 2010, in vergelijking met 2009 minder bezoekers gehad (- 8,8%). Deze daling is van toepassing in alle drie provincies. In de provincie Friesland is het aantal bezoekers van dagattracties gedaald met -3,0%, terwijl het aantal bezoekers in Groningen (- 11,6%) en Drenthe (- 11,0%) flink is gedaald. De best bezochte dagattractie is, net als voorgaande jaren, Dierenpark Emmen met 730.000 bezoekers. Ook hier is het aantal bezoekers flink gedaald ten opzichte van het jaar ervoor (-36%). Vergeleken met het voorafgaande jaar, is het aantal bezoekers bij meer dan de helft van de dagattracties gedaald. Alle categorieën dagattracties van de drie noordelijke provincies hebben te maken gehad met minder bezoekers. Alleen in de categorie attractieparken zijn (ongeveer) even veel bezoekers geweest. Evenementen In Noord–Nederland zijn er in 2010 iets meer dan 10 miljoen bezoekers van evenementen geregistreerd. Dit aantal is hetzelfde gebleven. Hiervan zijn alleen de evenementen met 5.000 bezoekers en meer in de berekeningen meegenomen. In 2010 was Koninginnedag veruit het grootste evenement in Groningen en met 200.000 bezoekers het grootste evenement van Noord-Nederland. De Harlinger Visserijdagen geldt al jaren als één van de drukst bezochte evenementen in Friesland. De Zuidlaarder markt is veruit het drukst bezochte evenement in Drenthe (180.000 bezoekers). Bestedingen De totale toeristische bestedingen van dagtoeristen in Noord-Nederland zijn in het jaar 2010 geraamd op ruim € 1,3 miljard. De uitgaven per persoon per dag (inclusief inflatiecorrectie) betreft in 2010 € 14,73. Recreanten en toeristen hebben in Noord–Nederland ruim € 2,3 miljard uitgegeven. De totale bestedingen zijn in de provincie Friesland het hoogst (1 miljard), gevolgd door Drenthe (236 miljoen) en Groningen (574 miljoen). 43% komt voor rekening van het verblijfstoerisme. Dit percentage verschilt per provincie. Groningen (20%), Friesland (51%) en Drenthe (50%). De resultaten van Toerisme in Cijfers zijn afkomstig uit een database met gegevens van ruim 2800 toeristisch–recreatieve bedrijven in Groningen, Friesland en Drenthe. Er wordt gestreefd naar volledigheid van de database door jaarlijkse actualisering van het adressenbestand. Daarnaast is onder andere gebruik gemaakt van gegevens van het CBS, het NRIT, Respons Evenementenmonitor, Provinciale Werkgelegenheidsregisters en LISA.

Inhoudsopgave 1

2

3

4

5

Inleiding .......................................................................................................................................................... 13 1.1

Het project Toerdata Noord ................................................................................................................... 13

1.2

Onderzoeksopzet Toerisme in Cijfers..................................................................................................... 13

1.3

Leeswijzer Toerisme in Cijfers 2011 ....................................................................................................... 14

1.4

Verklaring verschillen Toerisme in Cijfers en CBS–statistiek .................................................................. 17

Overnachtingen in Noord–Nederland............................................................................................................. 19 2.1

Inleiding .................................................................................................................................................. 19

2.2

Overnachtingen per provincie ................................................................................................................ 19

2.3

Vergelijking noordelijk en landelijk cijfermateriaal ................................................................................ 20

2.4

Het weer in 2010 .................................................................................................................................... 25

Werkgelegenheid ............................................................................................................................................ 27 3.1

Landelijke standaard .............................................................................................................................. 27

3.2

Totale toeristisch–recreatieve werkgelegenheid ................................................................................... 28

3.3

Werkgelegenheid in de watersport in Fryslân ....................................................................................... 39

3.4

Economische betekenis recreatie en toerisme ...................................................................................... 40

Bestedingen .................................................................................................................................................... 41 4.1

Inleiding .................................................................................................................................................. 41

4.2

Bestedingen dagtoeristen in Noord–Nederland .................................................................................... 41

4.3

Bestedingen verblijfstoeristen in Noord–Nederland ............................................................................. 41

Verblijfsrecreatie ............................................................................................................................................ 45 5.1

Inleiding .................................................................................................................................................. 45

5.2

Hotels en pensions ................................................................................................................................. 46

5.3

Logies en ontbijt ..................................................................................................................................... 53

5.4

Erfgoedlogies .......................................................................................................................................... 55

5.5

Kampeerterreinen .................................................................................................................................. 57

5.6

Recreatiewoningen ................................................................................................................................ 65

5.7

Groepsaccommodaties .......................................................................................................................... 73

6

7

8

Watersport ...................................................................................................................................................... 79 6.1

Inleiding .................................................................................................................................................. 79

6.2

Jachthavens ............................................................................................................................................ 79

6.3

Jachtverhuur .......................................................................................................................................... 85

6.4

Chartervaart ........................................................................................................................................... 89

6.5

Brug– en sluistellingen ........................................................................................................................... 91

Dagattracties en Evenementen ...................................................................................................................... 95 7.1

Inleiding .................................................................................................................................................. 95

7.2

Dagattracties .......................................................................................................................................... 95

7.3

Evenementen ....................................................................................................................................... 103

Tabellenboek................................................................................................................................................. 107

Lijst met tabellen Tabel 1

— Verschillen CBS / Toerdata Noord met betrekking tot de gehanteerde onderzoeksopzet ............... 17

Tabel 2

— Totale aantal overnachtingen (x 1000) naar verblijfscategorie en provincie (2008–2010) .............. 22

Tabel 3

— Totale aantal overnachtingen per regio over 2010 ........................................................................... 23

Tabel 4

— Werkgelegenheid (fulltime + parttime) in de sector R&T naar deelsector, 2010 .............................. 28

Tabel 5

— Werkgelegenheidsontwikkeling (fulltime + parttime) watersport, 2006–2010 ................................ 39

Tabel 6

— Schatting van het totale economische belang van R&T (fulltime + parttime banen) in 2010 .......... 40

Tabel 7

— Totale uitgaven dagtoeristen in Noord–Nederland in 2010 .............................................................. 41

Tabel 8 mln.)

— Totale uitgaven verblijfstoeristen in Noord–Nederland naar accommodatievorm, 2008–2010 (x 1 ................................................................................................................................................................ 42

Tabel 9

— Totale uitgaven dag– en verblijfstoeristen in Noord–Nederland in 2010 ......................................... 43

Tabel 10

— Methode en bronnen .................................................................................................................... 43

Tabel 11

— Jachtverhuur: Aantal verhuurdagen per boottype, 2006–2010 .................................................... 86

Tabel 12

— Aantal overnachtingen chartervaart, 2001–2005 ......................................................................... 89

Tabel 13

— Brug– en sluistellingen recreatievaart 2006–2010, geïndexeerd (2006 = 100) ............................ 91

Tabel 14

— De drie drukste passagepunten in Groningen ............................................................................... 92

Tabel 15

— De vier drukste passagepunten in Friesland ................................................................................. 92

Tabel 16

— De drie drukste passagepunten in Drenthe .................................................................................. 93

Tabel 17

— Aantal dagattracties met meer dan 500 bezoekers in Noord–Nederland per categorie, 2010 .... 96

Tabel 18

— Bezoekersaantallen dagattracties per provincie, geïndexeerd, 2006–2010 ................................. 96

Tabel 19

— Bezoekersaantallen dagattracties per categorie, geïndexeerd, 2006–2010 ................................. 97

Tabel 20

— Tien best bezochte dagattracties in Groningen, 2006–2010......................................................... 98

Tabel 21

— Tien best bezochte dagattracties in Friesland, 2006–2010 ........................................................... 99

Tabel 22

— Tien best bezochte dagattracties in Drenthe, 2006–2010 .......................................................... 100

Tabel 23

— Tien best bezochte dagattracties in Noord–Nederland, 2006–2010 .......................................... 101

Tabel 24

— Vijf best bezochte evenementen in Groningen, 2010 ................................................................. 103

Tabel 25

— Vijf best bezochte evenementen in Friesland, 2010 ................................................................... 104

Tabel 26

— Vijf best bezochte evenementen in Drenthe, 2010 ..................................................................... 104

Lijst met grafieken Grafiek 1 Noord

— Totale aantal overnachtingen (x 1000) in Noord–Nederland per provincie, 2010 volgens Toerdata ........................................................................................................................................................... 19

Grafiek 2 — Ontwikkeling marktaandeel overnachtingen van logiesaccommodaties ten opzichte van Nederland, 2006–2010 [Bron: CBS] ......................................................................................................................... 20 Grafiek 3 — Ontwikkeling totale overnachtingen in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) (bron Toerdata Noord) ............................................................................................................................................ 21 Grafiek 4

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) .............................. 29

Grafiek 5

— Jaarlijkse werkgelegenheidsgroei Groningen, 2006–2010 ............................................................ 30

Grafiek 6

— Werkgelegenheid sector R&T, afgezet tegen andere sectoren in Groningen 2010 ...................... 31

Grafiek 7

— Samenstelling sector R&T Groningen, 2010 .................................................................................. 31

Grafiek 8

— Jaarlijkse werkgelegenheidsgroei Friesland, 2006–2010 .............................................................. 33

Grafiek 9

— Werkgelegenheid sector R&T, afgezet tegen andere sectoren in Friesland 2010 ........................ 34

Grafiek 10

— Samenstelling sector R&T Friesland, 2010 ................................................................................ 34

Grafiek 11

— Jaarlijkse werkgelegenheidsgroei Drenthe, 2006–2010 ........................................................... 36

Grafiek 12

— Werkgelegenheid sector R&T, afgezet tegen andere sectoren in Drenthe 2010 ..................... 37

Grafiek 13

— Samenstelling sector R&T Drenthe, 2010 ................................................................................. 37

Grafiek 14 — Capaciteitsontwikkeling (aantal bedden) hotels/pensions Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) .......................................................................................................................................... 47 Grafiek 15 — Trendontwikkeling van de gemiddelde bezettingsgraad van hotels/pensions in Noord– Nederland, 2006–2010 ............................................................................................................................................ 47 Grafiek 16

— Aantal hotels in Noord–Nederland per provincie, 2010 ........................................................... 48

Grafiek 17

— Hotelovernachtingen in Groningen (x 1000), 2010 ................................................................... 49

Grafiek 18

— Hotelovernachtingen in Friesland (x 1000), 2010 ..................................................................... 50

Grafiek 19

— Hotelovernachtingen in Drenthe (x 1000), 2010 ...................................................................... 51

Grafiek 20

— Aantal logies– en ontbijtadressen in Noord–Nederland per provincie, 2010 ........................... 53

Grafiek 21

— Aantal erfgoedlogies adressen in Noord–Nederland per provincie, 2010 ................................ 55

Grafiek 22 — Trendontwikkeling van de gemiddelde bezettingsgraad van erfgoedlogiesadressen in Noord– Nederland, 2006–2010 ............................................................................................................................................ 56 Grafiek 23 — Capaciteitsontwikkeling (toeristische en vaste standplaatsen bij elkaar opgeteld) kampeerterreinen in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) .................................................... 57 Grafiek 24

— Gemiddelde bezettingsgraad toeristische standplaatsen in Noord–Nederland, 2010 ............. 58

Grafiek 25

— Gemiddelde verhuurgraad vaste standplaatsen in Noord–Nederland, 2010 ........................... 58

Grafiek 26

— Aantal kampeerterreinen in Noord–Nederland per provincie, 2010 ........................................ 59

Grafiek 27

— Overnachtingen toeristische en vaste standplaatsen in Groningen, 2010 ............................... 60

Grafiek 28

— Overnachtingen toeristische en vaste standplaatsen in Friesland, 2010 .................................. 61

Grafiek 29

— Overnachtingen toeristische en vaste standplaatsen in Drenthe, 2010 ................................... 62

Grafiek 30 — Capaciteitsontwikkeling (verhuur– en tweede woningen) recreatieparken in Noord– Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) .................................................................................................. 65 Grafiek 31

— Gemiddelde bezettingsgraad verhuurwoningen in Noord–Nederland, 2006–2010 ................ 66

Grafiek 32

— Aantal recreatieparken in Noord–Nederland per provincie, 2010 ........................................... 67

Grafiek 33

— Overnachtingen verhuurwoningen in Groningen (x 1000), 2010 ............................................. 68

Grafiek 34

— Overnachtingen verhuurwoningen in Friesland (x 1000), 2010 ................................................ 69

Grafiek 35

— Overnachtingen verhuurwoningen in Drenthe (x 1000), 2010 ................................................. 70

Grafiek 36 — Capaciteitsontwikkeling (aantal bedden) groepsaccommodaties in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) ..................................................................................................................... 73 Grafiek 37

— Gemiddelde bezettingsgraad groepsaccommodaties in Noord–Nederland, 2010 ................... 74

Grafiek 38

— Aantal groepsaccommodaties in Noord–Nederland per provincie, 2010 ................................ 74

Grafiek 39

— Overnachtingen groepsaccommodaties in Groningen, 2010 ................................................... 75

Grafiek 40

— Overnachtingen groepsaccommodaties in Friesland, 2010 ...................................................... 76

Grafiek 41

— Overnachtingen groepsaccommodaties in Drenthe, 2010 ....................................................... 77

Grafiek 42 — Capaciteitsontwikkeling (aantal ligplaatsen) jachthavens in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) .......................................................................................................................................... 79 Grafiek 43

— Gemiddelde verhuurgraad jachthavens in Noord–Nederland, 2010 ........................................ 80

Grafiek 44

— Aantal jachthavens in Noord–Nederland per provincie, 2010 .................................................. 81

Grafiek 45

— Overnachtingen jachthavens in Friesland (x 1000), 2010 ......................................................... 82

Grafiek 46 — Capaciteitsontwikkeling bootverhuurders (aantal boten) in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006 –2010 (2006 = 100) ......................................................................................................................................... 85 Grafiek 47

— Aantal verhuurboten in het Friese Merengebied en de Friese IJsselmeerkust, 2010 ............... 87

Toerisme in Cijfers 2011

1 Inleiding 1.1 Het project Toerdata Noord De werkgroep Toerdata Noord publiceert vanaf 1996 een analyse van de vraag– en aanbodzijde van toerisme in Groningen, Fryslân en Drenthe. Sinds 2000 is de uitvoering van de onderzoeken en de rapportage van Toerdata Noord in handen van het Instituut Service Management. De provincies Groningen, Fryslân en Drenthe zijn opdrachtgever en hebben zitting in de werkgroep Toerdata Noord. Dit rapport is de laatste van de cyclus. De opdrachtgevers beraden zich over of het project Toerdata Noord doorgaat en in welke vorm dit dan gebeurt. Toerdata Noord maakt de volgende rapporten: Consumentenonderzoek Toerisme (één keer per drie jaar) Het Consumentenonderzoek geeft een beschrijving van het profiel, het keuze–, boekings– en vakantiegedrag en de waardering van toeristen die hun vakantie in Groningen, Friesland of Drenthe hebben doorgebracht. In juni 2010 is de laatste versie van dit rapport verschenen. Toerisme in Cijfers (jaarlijks) Het rapport Toerisme in Cijfers geeft een overzicht van de capaciteit, bezettingsgraad, overnachtingscijfers van de logiesverstrekkers (kampeerterreinen, hotels, etc.) in Noord–Nederland. Daarnaast wordt aandacht besteed aan toeristische werkgelegenheid, bestedingen en watersport. Tot slot komen de bezoekersaantallen van dagattracties en evenementen aan bod.

1.2 Onderzoeksopzet Toerisme in Cijfers In het begin van het jaar (maand januari) is een vragenformulier naar alle ondernemers gestuurd, die zijn opgenomen in de Toerdata Noord database enkele maanden later gevolgd door een rappel. De bedrijven, die na de rappel nog niet hebben meegewerkt worden gebeld en / of gemaild. Door deze acties plus de toenemende naamsbekendheid van het onderzoek is de respons goed. In 2011 heeft ongeveer 66% van de (ongeveer) 3000 aangeschreven bedrijven gereageerd.

13

Inleiding


1.3 Leeswijzer Toerisme in Cijfers 2011 Toerisme in Cijfers 2011 is de zestiende rapportage in deze reeks van Toerdata Noord. Er zijn gegevens gepresenteerd over de werkgelegenheid, de capaciteit, de bezettingsgraad en het aantal overnachtingen in de toeristisch–recreatieve sector. Cijfers in dit rapport hebben betrekking op de periode van 2006 tot en met 2010, waarbij trendvergelijkingen worden gemaakt met het basisjaar (2006). Toerdata Noord definieert de volgende toeristische categorieën.

1

Verblijfsrecreatie

3

Hotels / pensions Logies / ontbijt Erfgoedlogies Kampeerterreinen Recreatiewoningen Groepsaccommodaties

2

Attractieparken Ambachten Dierentuinen Kartbanen Musea Zwembaden / sportaccommodaties Overig

4

Watersport

Evenementen Beeldende Kunst Maatschappij / Sociaal / Cultuur Podiumkunsten Sport Vakbeurs

Jachthavens Jachtverhuur Brug– en sluistellingen Chartervaart

1.3.1

Dagattracties

Regionale indeling

Het cijfermateriaal is per toeristenregio samengesteld. Groningen, Friesland en Drenthe zijn onderverdeeld in onderstaande twaalf regio’s. Achter in het rapport zit een uitklapbare overzichtskaart met de regio’s en de gemeenten die de regio’s vormen. Groningen

Friesland

Drenthe

West–Groningen Groningen–Haren Eemsmond Oost–Groningen

Waddeneilanden Friese Merengebied Friese IJsselmeerkust Zuidoost–Friesland Overig Friesland

Noordmidden–Drenthe Zuidwest–Drenthe Zuidoost–Drenthe

14

Inleiding


1.3.2

Terugwerkende kracht

In 2008 heeft de Noordelijke Rekenkamer in een evaluatie kritische opmerkingen geplaatst bij de cijfers van Toerdata Noord1. De kritiek betreft vooral het feit dat cijfers met terugwerkende kracht worden aangepast. De door de Noordelijke Rekenkamer gedane constatering is correct en begrijpelijk, maar het is een bewuste en onvermijdbare keuze. Het belangrijkste doel van de Toerdata Noord gegevens is om de ontwikkelingen in de toeristische en recreatieve sector in Noord–Nederland in kaart te brengen. Daar waar op basis van nieuwe informatie evident is dat cijfers voor oudere jaren incorrect zijn, vindt bijstelling plaats. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als bij de jaarlijkse update van de database blijkt dat nieuwe bedrijven zijn opgespoord die al een tijdje bestaan, of bedrijven die al een paar jaar niet reageren, blijken niet meer te bestaan. Star vasthouden aan de waarden uit eerdere publicaties, zou leiden tot foute groei– en krimpindicaties. Wel is getracht om forse fluctuaties in de cijfers voor voorgaande jaren zoveel mogelijk te reduceren. Daarom is er in 2008 gekozen voor een aantal wijzigingen in methodiek, waarmee zoveel mogelijk tegemoet wordt gekomen aan de opmerkingen van de Noordelijke Rekenkamer, en tegelijkertijd toch het hoofddoel (i.c. goede indicaties van de ontwikkelingen) geen geweld wordt aangedaan. Het onderstaande kader geeft een overzicht van de aanpassingen. Een in een bepaald jaar vastgestelde bezettingsgraad wordt “bevroren” en niet meer veranderd in volgende Toerisme in Cijfers- publicaties; Capaciteitsgegevens worden wél blijvend met terugwerkende kracht aangepast (o.a. voor ontdekte “nieuwe” bedrijven die al enkele jaren blijken te bestaan, of bedrijven die al enige jaren een functieverandering hebben ondergaan); Non–respons wordt niet meer opgehoogd op basis van de berekende bezettingsgraden van de betreffende regio, maar op basis van de bezettingsgraad van de gehele provincie; Niet–responderende (grote) bedrijven, waarvan vastgesteld is dat ze nog wel bestaan, krijgen niet de waarde “0”, maar de opgave van dat bedrijf uit het voorgaande jaar; Extra aandacht wordt besteed aan de controle van de nieuwe respons t.o.v. die van het vorige jaar op onevenwichtigheden in de cijfers en daarover wordt navraag gedaan bij de betreffende bedrijven.

1

Noordelijke Rekenkamer, Toerisme en recreatie in Drenthe resp. Groningen resp. Fryslân, 2008

15

Inleiding


1.3.3

Aandachtspunten Bij het bestuderen van de resultaten moet rekening gehouden worden met het feit dat in bepaalde gevallen de absolute aantallen klein zijn. Dit kan voorkomen bij regioanalyses. Een grote relatieve groei kan in absoluut aantal gering zijn. In dit rapport zijn in de meeste gevallen relatieve veranderingen beschreven. De absolute dalingen en stijgingen van de verschillende thema’s zijn af te lezen van de tabellen in de bijlagen. De bedrijven waarvan gegevens zijn verwerkt in dit onderzoek zijn bedrijven die geregistreerd staan in de database van Toerdata Noord. Er wordt gestreefd naar volledigheid van de database door jaarlijkse actualisering van het adressenbestand.

In het voorjaar van 2007 hebben veel update–werkzaamheden plaatsgevonden, vooral in de sectoren Bed & Breakfast en campings. Hieruit is gebleken dat er de afgelopen jaren veel minicampings zijn bijgekomen in Noord–Nederland. Relatieve verschillen in het aantal overnachtingen zijn berekend op basis van de onafgeronde cijfers uit het databestand. Absolute overnachtingscijfers zijn in het rapport afgerond op duizendtallen.

1.3.4

Opbouw van het rapport

In hoofdstuk twee zijn de totale overnachtingen van alle verblijfscategorieën en de watersport beschreven. Het daaropvolgende hoofdstuk gaat nader in op de werkgelegenheid in de toeristisch– recreatieve sector. In hoofdstuk vier komen de toeristisch–recreatieve bestedingen aan de orde. Vervolgens komen in hoofdstuk vijf de capaciteit en de overnachtingscijfers met betrekking tot de verschillende verblijfscategorieën aan bod. Hoofdstuk zes beschrijft de categorie watersport. Hierin wordt naast de jachthavens en bootverhuurders ook aandacht besteed aan de brug– en sluistellingen en chartervaart. Tot slot zijn in hoofdstuk zeven de bezoekersaantallen van dagattracties en evenementen in Noord–Nederland gepresenteerd. Achter in het rapport is vanaf pagina 107 een tabellenboek te vinden.

16

Inleiding


1.4 Verklaring verschillen Toerisme in Cijfers en CBS–statistiek Er zijn net als vorig jaar enkele verschillen met vergelijkbare rapportages van het CBS. Deze verschillen zijn verklaard in onderstaande tabel. Tabel 1

—

Verschillen CBS / Toerdata Noord met betrekking tot de gehanteerde onderzoeksopzet Toerdata Noord

CBS: het gebruik van logiesaccommodaties

Onderzoeksmethode

Integraal

Gestratificeerd (regio, type en grootte); steekproef (ca 30%)

Hotels

Geen ondergrens

Ondergrens (>5 slaapplaatsen)

Logies en ontbijt

Onderdeel van het onderzoek

Geen onderdeel van het onderzoek

Toeristische standplaatsen

Geen ondergrens 4 slaapplaatsen per standplaats

Ondergrens (>20 standplaatsen) 5 slaapplaatsen per standplaats

Vaste standplaatsen



Huurbungalows

Geen ondergrens

Alleen complexen met >20 slaapplaatsen

Tweede woningen



Groepsaccommodatie

Geen ondergrens

Ondergrens (>20 slaapplaatsen)

Watersport

Verhuur jachten, slaapplaatsen

1x per 3 jaar statistiek watersport

Seizoen

Standaard openingstijden

Respons

2800 bedrijven, respons 70%

Minimaal 75% per cel, bedrijven

Frequentie

Jaarlijks

Maandelijks

2

Maatwerk openingstijden

Bron: Toerdata Noord, CBS

Uit bovenstaande tabel blijkt dat Toerdata Noord een groter deel van de toeristische sector in beeld brengt. Naast de hierboven genoemde verschillen publiceert Toerdata Noord cijfermateriaal per provincie en regio, opgesplitst naar verblijfscategorie. Dit concept is uniek in Nederland. Vanaf eind 2007 kunnen gemeenten informatie op (inter–)gemeentelijk niveau aanvragen bij Toerdata Noord.

2

Toerdata Noord houdt alleen bij campings rekening met seizoensopeningstijden.

17

Inleiding


2 Overnachtingen in Noord–Nederland 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn alle overnachtingscijfers van de verschillende logiesverstrekkende ondernemingen (inclusief watersport) samengevoegd. Het geeft een totaalbeeld van het aantal overnachtingen per jaar, uitgesplitst naar provincie. Op de volgende bladzijden zijn de overnachtingscijfers te vinden, uitgesplitst naar regio en jaar. Tevens wordt het marktaandeel van toerisme, volgens gegevens van het CBS, in Noord–Nederland weergegeven.

2.2 Overnachtingen per provincie Uit het onderstaande cirkeldiagram blijkt dat (volgens Toerdata Noord) Friesland in 2010 ruim de helft (52,1%) van het aantal overnachtingen in Noord–Nederland voor zijn rekening neemt. In Drenthe vindt 37,4% van het aantal overnachtingen plaats en in Groningen 10,5%. Volgens Toerdata Noord is het totaal aantal overnachtingen in 2010 met ruim één procent gedaald ten opzichte van het jaar ervoor. Het totaal aantal overnachtingen bedraagt in 2010 21,6 miljoen. In 2009 bedroeg dit nog 21,9 miljoen. Volgens het CBS heeft 13,7% van het totaal aantal overnachtingen in Nederland plaatsgevonden in de drie noordelijke provincies. Volgens het CBS heeft in 2010 49% van de overnachtingen plaatsgevonden in Drenthe, 41% in Friesland en 10% in Groningen. Grafiek 1

—

Totale aantal overnachtingen (x 1000) in Noord–Nederland per provincie, 2010 volgens Toerdata Noord

19

Overnachtingen


2.3 Vergelijking noordelijk en landelijk cijfermateriaal Het CBS heeft in het rapport “Toerisme in Nederland: Het gebruik van logiesaccommodaties” berekend dat er in heel Nederland 84,8 miljoen overnachtingen hebben plaatsgevonden in 2010. Vergeleken met 2009 betekent dit een (minieme) landelijke toename van 0,4%. In Noord–Nederland zijn door het CBS 11,7 miljoen overnachtingen berekend, een vrij forse afname van 6% ten opzichte van 2009. Terwijl het jaar ervoor nog een relatief forse stijging was waargenomen (+ 7,7%). Hieruit kan geconcludeerd worden dat de daling van het aantal toeristische overnachtingen in Noord– Nederland volgens het CBS behoorlijk groter is dan de (lichte) daling die is berekend door Toerdata Noord. In onderstaande grafiek is het marktaandeel van Noord–Nederland gepresenteerd. Om de cijfers van het CBS te kunnen vergelijken met de berekeningen van Toerdata Noord, moeten de overnachtingen van de watersport, de vaste kampeerplaatsen, logies / ontbijt en de tweede woningen van de totale overnachtingen (van Toerdata Noord) worden afgetrokken. Het CBS laat deze 4 categorieën buiten beschouwing bij het berekenen van haar gegevens. Zonder de vier beschreven categorieën zijn er volgens Toerdata Noord 14,1 miljoen overnachtingen geregistreerd in 2010 tegenover 14,4 miljoen in 2009. Volgens het CBS hebben in 2010 11,7 miljoen overnachtingen in Noord–Nederland plaatsgevonden, terwijl dat er in 2009 12,4 miljoen waren. Volgens de cijfers van het CBS is er dus een behoorlijke daling (- 6%) in Noord–Nederland, terwijl er volgens Toerdata Noord sprake is van een daling van 2,1%. In paragraaf 1.4 (op pagina 17) worden de verschillen tussen Toerdata Noord en het CBS uitvoerig besproken. Grafiek 2

—

Ontwikkeling marktaandeel overnachtingen van logiesaccommodaties ten opzichte van Nederland, 2006–2010 [Bron: CBS]

Bovenstaande grafiek is gebaseerd op cijfers van het CBS, aangezien Toerdata Noord geen cijfers van heel Nederland bijhoudt. In de grafiek is af te lezen dat het aandeel van de drie noordelijke provincies in de afgelopen vijf jaar stabiel is rond de 13 - 14%. In 2009 was het marktaandeel met 14,2% het hoogst. 20

Overnachtingen


Grafiek 3 — Ontwikkeling totale overnachtingen in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100) (bron Toerdata Noord)

Volgens Toerdata Noord is het totale aantal overnachtingen in Noord–Nederland in 2010 ten opzichte van voorafgaand jaar met 1,5% afgenomen tot 21,6 miljoen overnachtingen. Friesland en Drenthe hadden te maken met een lichte daling in het aantal overnachtingen (Friesland - 1,1% en Drenthe 2,6%. In Groningen steeg het aantal overnachtingen miniem (+ 0,6%).

21

Overnachtingen


Tabel 2

—

Totale aantal overnachtingen (x 1000) naar verblijfscategorie en provincie (2008–2010)

2008

Groningen

Friesland

Drenthe

Totaal

505

1.199

639

2.343

39

122

49

210

Kampeerterreinen (toeristisch)

440

1.501

1.642

3.584

Kampeerterreinen (vast)

476

2.353

1.798

4.626

Groepsaccommodaties

53

952

346

1.351

Recreatiewoningen (verhuur)

457

3.402

3.268

7.128

Tweede woningen

120

314

457

891

Watersport

160

1.604

26

1.791

Totaal 2008

2.251

11.448

8.225

21.923

526

1.146

624

2.296

41

113

47

200


442

1.419

1.676

3.536


470

2.321

1.822

4.613

Groepsaccommodaties

55

962

329

1.347


436

3.498

3.319

7.253

Tweede woningen

123

321

466

910

Watersport

157

1.599

26

1.783

Totaal 2009

2.250

11.380

8.309

21.939

530

1.099

630

2.258

38

107

45

190


450

1.386

1.465

3.301


462

2.350

1.787

4.599

Groepsaccommodaties

53

935

328

1.317


437

3.464

3.329

7.230

Tweede woningen

125

333

477

935

Watersport

168

1.573

26

1.767

Totaal 2010

2.263

11.246

8.089

21.598

Hotel/Pension Logies en Ontbijt

2009 Hotel/Pension Logies en Ontbijt

2010 Hotel/Pension Logies en Ontbijt

Bron: Toerdata Noord

22

Overnachtingen



Tweede woningen

Watersport

Totaal

530

38

450

462

53

437

125

168

2.263

1.099

107

1.386

2.350

935

3.464

333

1.573

11.246

630

45

1.465

1.787

328

3.329

477

26

8.089

West–Groningen

24

8

218

136

19

126

28

56

616

Groningen–Haren

280

4

21

9

8

14

25

28

388

90

13

46

64

7

108

3

32

363

Oost–Groningen

136

12

165

253

19

190

70

52

896

Waddeneilanden

480

14

422

569

531

2.370

0

11

4.397

Friese Merengebied

153

16

196

509

235

395

154

873

2.531

Friese IJsselmeerkust

159

39

432

853

72

351

111

526

2.543

Zuidoost–Friesland

170

8

217

304

84

70

48

49

949

Overig Friesland

137

30

119

115

13

278

20

115

827

Noordmidden–Drenthe

328

13

644

1.008

144

857

264

22

3.279

Zuidwest–Drenthe

133

25

403

550

94

338

154

5

1.703

Zuidoost–Drenthe

169

7

418

230

90

2.134

59

0

3.107

2.258

190

3.301

4.599

1.317

7.230

935

1.767

21.598

Groningen Friesland Drenthe

Eemsmond

Totaal Bron: Toerdata Noord

Groeps– accommodatie

Kampeerterreinen (toerist)

Totale aantal overnachtingen per regio over 2010 Logies & Ontbijt

—

Hotels / pensions

Tabel 3


2.4 Het weer in 2010 April 2010 was zeer zonnig droog en warm. De maand mei was een koude maand met in het midden van de maand nachtvorst. De zon heeft wel geschenen maar er waren ook veel sombere dagen. Er waren ook dagen dat het heeft geregend. Samengevat was mei voor recreatie, toerisme en buitenactiviteiten geen beste maand. Juni maakte veel goed. De maand was zeer zonnig warm en droog. Ook juli was een mooie vakantiemaand. De neerslag viel in de vorm van een aantal buien. Augustus viel tegen. Het was zeer nat, somber en te koud. Ook september was niet goed. Oktober was een mooie herfstmaand met veel zon weinig dagen met regen en een normale temperatuur. Bron: KNMI

25

Het weer


3 Werkgelegenheid 3.1 Landelijke standaard Zoals in de rapportage van vorig jaar is aangekondigd wordt voor de berekening van de werkgelegenheid in de sector recreatie en toerisme aangesloten bij een methodiek die landelijk is ontwikkeld3. Deze methodiek, kortweg de landelijke standaard genoemd, wijkt op twee punten af van de methodiek die tot vorig jaar door Toerdata Noord werd toegepast. In de eerste plaats wijkt de selectie van SBI-codes iets af van die van Toerdata Noord. Dit verschil is echter zeer beperkt. Een tweede, veel belangrijker verschil is dat niet alle SBI-codes volledig worden meegeteld, maar dat er wordt gewerkt met wegingsfactoren die aangeven voor hoeveel procent iedere SBI-code meetelt. Een aantal SBI-codes heeft namelijk wel een zijdelingse relatie met de sector R&T, maar niet volledig. In de oude methodiek werden de banen van deze SBI-codes volledig toegerekend aan de sector R&T, wat eigenlijk onjuist was. In deze nieuwe methode van de landelijke standaard wordt dit ondervangen door deze SBI-codes slechts voor een deel (10%, 30%, 50%) mee te tellen. Het gevolg is dat de uitkomsten gemiddeld ongeveer 15% lager zijn in vergelijking met de cijfers volgens de oude methode. Voor de ontwikkeling van het aantal banen in de sector R&T heeft deze methodiek weinig gevolgen. De procentuele banengroei over een wat langere periode is volgens beide methoden vrijwel gelijk. De werkgelegenheidscijfers van de voorliggende jaren zijn alle herzien volgens deze nieuwe methodiek. Dat betekent dus dat alle hier gepresenteerde cijfers volgens de landelijke standaard zijn berekend.

3

Kennis As: De Landelijke R&T Standaard. Notitie over bepalen bestedingen en werkgelegenheid in de vrijetijdssector op

provinciaal niveau. Oktober 2009

27

Werkgelegenheid


3.2 Totale toeristisch–recreatieve werkgelegenheid In Noord Nederland is de werkgelegenheid in de sector recreatie en toerisme in de periode van april 2009 tot april 2010 licht gedaald met 0,6%. De daling geldt ook voor de totale werkgelegenheidsontwikkeling. De totale werkgelegenheid daalde iets sterker met 0,8%. Alleen Drenthe had een (kleine) groei van 1,2%. In zowel Friesland (- 1,3%) als in Groningen (- 1,5%) liep de werkgelegenheid in de sector R&T licht terug. Gerekend over de laatste 5 jaar was de groei het grootst in Drenthe. Hier is het aantal banen sinds 2006 toegenomen met 9,9%. In Friesland betrof de groei in deze periode 6,3% en in Groningen 6,0%.

1

ETIN Adviseurs: Werkgelegenheid in Toerisme en recreatie in Nederland, toesnijding Lisa bestand. Tilburg, augustus 1998. In Groningen en Drenthe worden banen van minimaal 12 uur per week tot fulltime banen gerekend; in Friesland ligt deze grens op 15 uur. 1

1

Kennis As: De Landelijke R&T Standaard. Notitie over bepalen bestedingen en werkgelegenheid in de vrijetijdssector op

provinciaal niveau. Oktober 2009

Tabel 4

—

Werkgelegenheid (fulltime + parttime) in de sector R&T naar deelsector, 2010 Groningen

Friesland

Drenthe

Noord– Nederland

Nederland (x 1000)

520

842

622

1984

17,3

Logiesverstrekking

1494

3636

3800

8930

70,6

Horeca

7.823

8.256

5.619

21.698

243,5

878

1038

885

2801

39,4

1.619

1.378

1.732

4.729

51,8

719

1.350

582

2.651

22,5

1.360

2.894

828

5.082

41,0

14.413

19.394

14.068

47.874

486,1

269.189

289.596

215.071

773.856

8033,5

5,4%

6,7%

6,5%

6,2%

6,1%

Detailhandel/groothandel

Vervoer Cultuur, recreatie en amusement Sport Overig Totaal R&T Totale werkgelegenheid Aandeel R&T in totale werkgelegenheid

Bron: Provinciale Werkgelegenheidsregisters, LISA

28

Werkgelegenheid


Grafiek 4

—

Werkgelegenheidsontwikkeling R&T, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100)

Groningen

In Groningen heeft de sector R & T net als het jaar ervoor, een stapje terug moeten doen met een afname van 1,5%. Ook de totale werkgelegenheid in Groningen liet een (lichte) daling zien (- 1,1%). In de grafiek op e volgende bladzijde is de jaarlijkse ontwikkeling weergegeven van de toeristische werkgelegenheid in vergelijking met de totale werkgelegenheid.

29

Werkgelegenheid


Grafiek 5

—

Jaarlijkse werkgelegenheidsgroei Groningen, 2006–2010

Om het belang van de sector R&T weer te geven is in de grafiek op de volgende bladzijde de omvang van deze sector weergegeven in vergelijking met de andere sectoren. Uit deze grafiek blijkt dat de sector R&T met een aandeel van 5,3% groter is dan bijvoorbeeld de landbouw (3,8%) en iets kleiner dan bijvoorbeeld de overheid (6,4%).

30

Werkgelegenheid


Grafiek 6

—

Werkgelegenheid sector R&T, afgezet tegen andere sectoren in Groningen 2010

De sector R&T is opgedeeld in een zevental deelsectoren. In onderstaande grafiek is weergegeven hoe de sector in Groningen is samengesteld. Grafiek 7

—

Samenstelling sector R&T Groningen, 2010

31

Werkgelegenheid


In 2010 is er in de totale sector R & T een lichte afname waargenomen (- 1,5%) van het aantal werkzame personen in de sector. Deze afname is voornamelijk van toepassing op de grootste deelsector de Horeca. Hier was de daling in 2010 4,3% ten opzichte van het voorafgaand jaar. In een aantal deelsectoren steeg het aantal werkzame personen. In de deelsector cultuur, recreatie en amusement steeg het aantal werkende personen relatief fors met 9,5%.

32

Werkgelegenheid


Friesland De daling van het aantal personen dat werkzaam is in de sector toerisme en recreatie heeft zich in 2010 doorgezet (- 1,3%). De daling in de sector loopt redelijk synchroom met de daling in de totale werkgelegenheid in Friesland.

Grafiek 8

—

Jaarlijkse werkgelegenheidsgroei Friesland, 2006–2010

Om het belang van de sector R&T weer te geven is in de grafiek op de volgende bladzijde de omvang van deze sector weergegeven in vergelijking met de andere sectoren. Uit deze grafiek blijkt dat de sector R&T met een aandeel van 6,7% groter is dan bijvoorbeeld de landbouw (5,9%). De sector is nagenoeg even groot als de bouwnijverheid (6,9%) en het onderwijs (7,4%).

33

Werkgelegenheid


Grafiek 9

—

Werkgelegenheid sector R&T, afgezet tegen andere sectoren in Friesland 2010

De sector R&T is opgedeeld in een zevental deelsectoren. In onderstaande grafiek is weergegeven hoe de sector in Friesland is samengesteld. Grafiek 10

—

Samenstelling sector R&T Friesland, 2010

34

Werkgelegenheid


In totaal zijn er vergeleken met het voorgaande jaar (2009) in 2010 251 minder mensen werkzaam in de totale R & T sector (-1,3%). Net als in Groningen is in Friesland de horeca (veruit) de grootste deelsector. In het jaar 2010 is hier het aantal werkzame personen hier met 1,1% licht gedaald tot 8.256 personen.

35

Werkgelegenheid


Drenthe In 2010 is het totaal aantal banen in de sector R&T in Drenthe, vergeleken het vooafgaand jaar, licht gestegen met 1,1% tot ruim 14.000 banen. De groei over de laatste 5 jaar betreft bijna 10%. In 2009 is destijds nog een lichte daling geconstateerd.

Grafiek 11

—

Jaarlijkse werkgelegenheidsgroei Drenthe, 2006–2010

Om het belang van de sector R&T weer te geven is in de grafiek op de volgende bladzijde de omvang van deze sector weergegeven in vergelijking met de andere sectoren. Uit deze grafiek blijkt dat de R&T met een aandeel van 6,5% groter is dan bijvoorbeeld de landbouw (5,2%), het openbaar bestuur en overheid (5,5) en het onderwijs (5,6%).

36

Werkgelegenheid


Grafiek 12

—

Werkgelegenheid sector R&T, afgezet tegen andere sectoren in Drenthe 2010

De sector R&T is opgedeeld in een zevental deelsectoren. In onderstaande grafiek is weergegeven hoe de sector in Drenthe is samengesteld. Grafiek 13

—

Samenstelling sector R&T Drenthe, 2010

37

Werkgelegenheid


In Drenthe is de horeca, net zoals in de overige twee provincies, de grootste deelsector. Het aantal mensen werkzaam in deze deelsector is nagenoeg gelijk gebleven (- 0,5%). Ook de deelsectoren logies en cultuur, recreatie en sport zijn in Drenthe belangrijk voor de werkgelegenheid. In de deelsector logies is het aantal personen dat werkzaam is in deze sector gestegen met 4,5%. Ook in de deelsector cultuur is er een stijging geregistreerd. De stijging bedroeg hier 4,7%.

38

Werkgelegenheid


3.3 Werkgelegenheid in de watersport in Fryslân Ook voor de berekening van de werkgelegenheid in de watersport is de methode aangepast aan de landelijke standaard. Net als bij de werkgelegenheid in de totale sector R&T worden hier nu ook wegingsfactoren toegepast. Het blijkt echter dat de selectie van SBI-codes van de landelijke standaard op het gebied van de watersport niet toereikend is om het belang van de watersport in Fryslân goed weer te geven. De Friese situatie wijkt op dit punt nogal af van de landelijke situatie. Fryslân heeft veel bedrijven in de watersportgebonden industrie en dienstverlening die niet in de definitie van de landelijke standaard worden teruggevonden, bijvoorbeeld de jachtbetimmering, zeilmakerijen en jachtmakelaars. Probleem is echter dat deze bedrijven verstopt zitten in SBI-codes die niet specifiek met watersport hebben te maken. Zo valt de jachtbetimmering onder de SBI-code van de Interieurbouw. Gerekend over heel Nederland is de jachtbetimmering maar een klein onderdeel van de interieurbouw, maar in Fryslân is dit 50%. De selectie van SBI-codes is daarom aangepast aan de Friese situatie. Er zijn een aantal SBI-codes toegevoegd en de wegingsfactoren zijn bepaald door per sbi-code te bekijken hoe groot het aandeel werkzame personen is van de watersport-gelieerde bedrijven (de bedrijfsnaam geeft vaak een goede indicatie of het bedrijf gericht is op de watersport). De aangepaste lijst van sbi-codes en wegingsfactoren is te vinden in bijlage 37. Net als bij de totale sector R&T zijn de uitkomsten volgens deze nieuwe berekening iets lager dan bij de oude methode. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de watersport weergegeven over de periode 2006-2010. De watersport heeft het afgelopen jaar moeten inleveren. In 2010 bedroeg de afname 4,3%. Over de wat langere periode van 2006-2010 komt de watersport nog wel uit op een groei van 8,6%. Deze groei over de laatste 5 jaar is vooral te danken geweest aan de jachtwerven, maar het afgelopen jaar hebben de jachtwerven duidelijk in moeten leveren (- 6,7%).

Tabel 5

—

Werkgelegenheidsontwikkeling (fulltime + parttime) watersport, 2006–2010 2006

2009

2010

Groei 2009–2010

Groei 2006–2010

Jachthavens

328

340

340

0,0%

3,7%

Bootverhuur

506

489

484

-1,0%

-4,4%

Zeilscholen

100

101

107

5,9%

7,0%

Passagiersvaart (charters en rondvaart)

510

486

468

-3,5%

-8,2%

1.529

1.956

1.824

-6,7%

19,3%

Overige watersportgebonden industrie

414

447

417

-6,7%

0,8%

Watersportgebonden handel en dienstverlening

332

413

398

-3,7%

19,9%

3.719

4.232

4.039

-4,6%

8,6%

Jachtwerven

Totaal Bron: Werkgelegenheidsregister Fryslân

39

Werkgelegenheid


3.4 Economische betekenis recreatie en toerisme De cijfers in de vorige paragrafen hebben betrekking op de directe werkgelegenheid binnen de sector recreatie en toerisme. De invloed van de sector reikt echter verder. Buiten de sector is werkgelegenheid aan te treffen die nauw verwant is aan toeristische bestedingen. Het gaat dan om afgeleide en indirecte effecten. De afgeleide effecten vloeien voort uit bestedingen van toeristen die weliswaar geen directe relatie hebben met de toeristische bestemming, maar toch gedaan worden. Denk bijvoorbeeld aan aankopen in een supermarkt, of tanken bij benzinestations. Voornamelijk op de eilanden en in toeristische landelijke gebieden is het voortbestaan van deze activiteiten soms sterk afhankelijk van de komst van toeristen. Daarnaast zijn er de indirecte effecten van het toerisme. Het gaat hier om toelevering– en uitbestedingsrelaties van bedrijven met toeristische bedrijven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan aannemers die werkzaamheden in verblijfsaccommodaties verrichten, de wasserij die de lakens van een hotel reinigt, etc. De totale economische impact van toerisme (in termen van werkgelegenheid) is daarmee groter dan wat in de vorige paragrafen is beschreven. Uit onderzoek in de provincie Drenthe is gebleken dat de totale economische betekenis van de sector recreatie en toerisme bij fulltime banen circa 50% hoger is dan de door Toerdata Noord berekende cijfers. Dit geeft nog eens een bevestiging van het belang van de afgeleide en indirecte effecten. Op basis hiervan kan de volgende inschatting worden gemaakt van de totale economische betekenis van de sector recreatie en toerisme. Tabel 6

—

Schatting van het totale economische belang van R&T (fulltime + parttime banen) in 2010 Totaal aantal banen volgens Toerdata Noord

Totaal werkgelegenheid

Aandeel totale werkgelegenheid R&T

(full time plus part time en full time plus 50%)

Groningen

18.652

269.189

6,9%

Friesland

25.433

289.596

8,8%

Drenthe

18.584

215.071

8,6%

Bron: Provinciale Werkgelegenheidsregisters bewerkt door Toerdata Noord

1

Ecorys Nederland BVI: Toerisme in Drenthe: ‘de groene motor’. De economische betekenis van toerisme en recreatie in

Drenthe. Rotterdam, november 2008.

40

Werkgelegenheid


4 Bestedingen 4.1 Inleiding Bij het bepalen van de uitgaven van de verblijfstoeristen in de drie noordelijke provincies is gebruik gemaakt van cijfermateriaal afkomstig uit de Toerdata Noord–rapportage “Consumentenonderzoek Toerisme 2009”. Cijfermateriaal met betrekking tot dagtochten zijn ontleend aan het rapport “Dagrecreatie in Nederland 2006 / 2007” van het NRIT4. Recentere cijfers van het aantal dagtochten zijn niet voorhanden. Bestedingen versus werkgelegenheid Verderop in deze paragraaf blijkt dat de bestedingen (licht) zijn gestegen terwijl uit het hoofdstuk werkgelegenheid is gebleken dat de werkgelegenheid niet is gegroeid. “Werkgelegenheid” en “bestedingen” lopen in het algemeen niet volledig parallel aan elkaar. De werkgelegenheid reageert trager op veranderde bestedingen. Verder zij opgemerkt dat een stijging van bestedingen niet altijd leidt tot meer banen omdat de kosten die bedrijven (moeten) maken ook stijgen.

4.2 Bestedingen dagtoeristen in Noord–Nederland Tabel 7

—

Groningen Friesland Drenthe Noord–Nederland

5

Totale uitgaven dagtoeristen in Noord–Nederland in 2010 Aantal dagtochten (x 1 mln.)

Uitgaven per persoon per dag

Uitgaven op jaarbasis (x € 1 mln.)

31,1

€ 14,73

€ 458

33,7

€ 14,73

€ 497

25,1

€ 14,73

€ 370

89,9

€ 14,73

€ 1.325

Bron: CBS Statline

Bovenstaande uitgaven per persoon per dag zijn gebaseerd op het onderzoek van het NRIT uit 2007. Er is jaarlijks een inflatiecorrectie toegepast op de gegevens van 2007. De uitgaven per persoon per dag (inclusief inflatiecorrectie) betreft in 2010 € 14,73. De totale uitgaven in Noord–Nederland in 2010 aan dagtochten bedraagt ruim € 1,3 miljard.

4.3 Bestedingen verblijfstoeristen in Noord–Nederland Voor de berekening van de bestedingen van verblijfstoeristen in Noord-Nederland worden de bestedingen per persoon per dag gebruikt zoals deze zijn berekend in het Consumentenonderzoek Toerisme van Toerdata Noord. Dit onderzoek is in 2009 (opnieuw) uitgevoerd en hier is gebleken dat verblijfstoeristen gemiddeld genomen, 4 euro meer uitgeven (per persoon per dag) vergeleken met het onderzoek van 2005. De bestedingen van verblijfstoeristen van de voorgaande jaren (2007 en 2008) zijn gebaseerd op de uitkomsten van het rapport van 2005. Dit verklaart de sprong in de stijging

4 5

Dit rapport wordt eens in de vijf jaar gepubliceerd. Toerdata Noord past een inflatiecorrectie toe op de uitgaven van dagtoeristen.

41

Bestedingen


van de bestedingen van de verblijfstoeristen in de sector. Uit de tabel hieronder blijkt dat verblijfstoeristen € 1 miljard besteed hebben in het jaar 2010. 52% van de bestedingen heeft plaats gevonden in de provincie Friesland. In de provincie Drenthe heeft 37% van de bestedingen plaatsgevonden. In Groningen is het percentage 11%. Tabel 8 — Totale uitgaven verblijfstoeristen in Noord–Nederland naar accommodatievorm, 2008–2010 (x 1 mln.) Groningen 2008

Friesland

Drenthe

Totaal

€

%

€

%

€

%

€

%

31

35%

74

17%

39

14%

144

18%

2

2%

6

1%

2

1%

10

1%

12

13%

39

9%

43

16%

94

12%

13

14%

62

14%

47

17%

122

15%

2

2%

30

7%

11

4%

42

5%

16

18%

109

26%

116

42%

241

31%

4

4%

9

2%

14

5%

26

3%

Watersport

10

11%

99

23%

2

1%

110

14%

Totaal 2008

88

100%

427

100%

274

100%

790

100%

Hotel/Pension Logies en Ontbijt Kampeerterreinen (toeristisch) Kampeerterreinen (vast) Groepsaccommodaties Recreatiewoningen (verhuur) Tweede woningen

2009

€

%

€

%

€

%

€

%

43

38%

93

18%

51

14%

187

19%

2

2%

7

1%

3

1%

12

1%

15

13%

49

9%

58

16%

123

12%

16

14%

80

16%

63

17%

160

16%

3

2%

48

9%

16

4%

67

7%

19

17%

153

29%

145

39%

317

32%

Tweede woningen

8

7%

21

4%

31

8%

60

6%

Watersport

7

6%

67

13%

1

0%

74

7%

Totaal 2009

113

100%

518

100%

368

100%

1.000

100%

€

%

€

%

€

%

€

%

44

38%

91

18%

52

14%

186

19%

2

2%

7

1%

3

1%

12

1%

16

14%

49

9%

51

14%

116

12%

16

14%

82

16%

63

17%

161

16%

3

2%

47

9%

17

5%

67

7%

19

17%

154

30%

148

40%

321

32%

Tweede woningen

8

7%

22

4%

32

9%

62

6%

Watersport

7

6%

67

13%

1

0%

75

7%

Totaal 2010

116

100%

518

100%

366

100%

1.000

100%

Hotel/Pension Logies en Ontbijt Kampeerterreinen (toeristisch) Kampeerterreinen (vast) Groepsaccommodaties Recreatiewoningen (verhuur)

2010 Hotel/Pension Logies en Ontbijt Kampeerterreinen (toeristisch) Kampeerterreinen (vast) Groepsaccommodaties Recreatiewoningen (verhuur)


42

Bestedingen


Tabel 9 —

Totale uitgaven dag– en verblijfstoeristen in Noord–Nederland in 2010


Uitgaven dagtoerisme (x € 1 mln.)

Uitgaven verblijfstoerisme (x € 1 mln.)

Totale uitgaven toerisme (x € 1 mln.)

€ 458

€ 116

€ 574

€ 497

€ 518

€ 1.015

€ 370

€ 366

€ 736

€ 1.325

€ 1000

€ 2.325

Bron: Toerdata Noord, NRIT

Uit bovenstaande tabel blijkt dat recreanten en toeristen in Noord–Nederland ruim € 2,3 miljard hebben uitgegeven. 43% hiervan is afkomstig van het verblijfstoerisme. Dit percentage verschilt behoorlijk per provincies (Groningen 20%, Friesland 51% en Drenthe 50%).

Tabel 10

—

Dagtoerisme

Verblijfstoerisme

Methode en bronnen Aantal dagtochten

NRIT: Dagrecreatie in Nederland 2006/2007

Gemiddelde uitgaven per dagtoerist per dag

NRIT: Dagrecreatie in Nederland 2006/2007

Aantal overnachtingen (exclusief watersport)

Toerdata Noord: Toerisme in Cijfers 2011

Gemiddelde uitgaven per verblijfstoerist per dag

Toerdata Noord: Consumentenonderzoek 2010

Bron: Toerdata Noord, NRIT

43

Bestedingen


5 Verblijfsrecreatie 5.1 Inleiding Tot de verblijfsrecreatie behoren de volgende categorieën: Hotels, pensions Logies en ontbijt Erfgoedlogies Kampeerterreinen Recreatiewoningen Groepsaccommodaties In dit hoofdstuk is per bovengenoemde verblijfscategorie, op provinciaal en regionaal niveau, het volgende gepresenteerd: Aantal bedrijven per verblijfscategorie (accommodatietype) De capaciteit (aantal bedden, aantal standplaatsen, etc.) Overnachtingscijfers Bezettingsgraad Vergelijking met voorafgaand jaar (2008) Trendanalyse (over de afgelopen 5 jaar)

5.1.1

Analysemethode

Elke verblijfscategorie is afzonderlijk geanalyseerd op de hierboven genoemde punten. Na een korte inleiding over de accommodatiesoort in de drie provincies is eerst gekeken naar de meest opvallende veranderingen in het aantal bedrijven, de capaciteit, het aantal overnachtingen en de bezettingsgraad in vergelijking met het voorgaande jaar. Tevens zijn de verschillen in vergelijking met 2006 in beeld gebracht. De methodiek die gebruikt is bij het berekenen van de cijfers is aan het eind van elke paragraaf beschreven.

45

Hotels en pensions


5.2 Hotels en pensions In dit hoofdstuk zijn de hotels en pensions geanalyseerd. In de database van Toerdata Noord zijn alle hotels en pensions, ongeacht het totale aantal bedden, opgenomen. Het CBS doet dit niet, deze baseert zich op een steekproef met een ondergrens. 5.2.1

Samenvatting hotels en pensions

In 2010 zijn er op provinciaal niveau geen grote verschillen in aantal bedrijven, capaciteit, bezettingsgraden en overnachtingaantallen waargenomen in deze sector. Het afgelopen jaar is in Noord–Nederland het aantal geregistreerde hotels in Noord Nederland 359 stuks. Dit is vergelijking met het jaar 2009 met twee stuks afgenomen. Het aantal bedden is iets gestegen (+ 0,1%) en bedraagt 16.855 bedden. De bezettingsgraad in Noord–Nederland is in 2010 gedaald met 0.6 procentpunt ten opzichte van 2009. Per provincie waren er wel verschillen. In Friesland en Groningen daalde de bezettingsgraad (-1,3% en -0,3 procentpunt) en in Drenthe steeg de bezettingsgraad met 0,6 procentpunt. Het totaal aantal overnachtingen in hotels en pensions in Noord–Nederland is licht gedaald met 1,7% tot 2.258.000 overnachtingen. De provincie Friesland laat als enige van de drie provincies een daling zien in het aantal overnachtingen namelijk -4,3%. Zowel in Groningen (+0,8%), met een stijging van 8,4% in regio Eemsmond, als in Drenthe (+1%) is een lichte stijging geregistreerd in het aantal overnachtingen in hotels en pensions. Hieronder en op de volgende pagina staan grafieken die de capaciteits– en trendontwikkeling van Noord–Nederland weergeven. Verder wordt in dit hoofdstuk iedere provincie afzonderlijk belicht. Achter in het rapport vanaf pagina 113 zijn tabellen te vinden die betrekking hebben op deze categorie. 5.2.2

Trend ten opzichte van 2006

In de periode 2006 tot 2010 is het aantal hotels en pensions met 15 stuks afgenomen tot 359 hotels en pensions in 2010. Het aantal bedden in hotels is in deze periode licht gestegen met 0,1%. In Groningen is het aantal bedden in vergelijking met 2006 gestegen met 3,8%. Bij de beide andere provincies is de capaciteit (aantal bedden) nagenoeg gelijk gebleven. De bezettingraad fluctueert jaarlijks licht per provincie. In Friesland is vanaf 2007 een dalende trend waarneembaar in de provinciale bezettingsgraad. Het aantal overnachtingen in Noord–Nederland in vergelijking met 2006 gedaald. In 2010 bedroeg het aantal overnachtingen iets minder dan 2.3 miljoen. De vorige jaren zat het aantal overnachtingen, in de hotelsector, hier iets boven.

46

Hotels en pensions


Grafiek 14

—

Capaciteitsontwikkeling (aantal bedden) hotels/pensions Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100)

Grafiek 15

—

Trendontwikkeling van de gemiddelde bezettingsgraad van hotels/pensions in Noord–Nederland, 2006–2010

47

Hotels en pensions


Grafiek 16

—

Aantal hotels in Noord–Nederland per provincie, 2010

48

Hotels en pensions


5.2.3

Hotels en pensions in Groningen

In de provincie Groningen zijn in 2010, net als in het jaar ervoor, 70 hotels / pensions geregistreerd. Het aantal bedden is in vergelijking met 2009 gestegen met 1,1% naar 3.943 stuks. Deze toename is voornamelijk geregistreerd in de regio Eemsmond (stijging van 4,2%). De bezettingsgraad is lichtelijk gedaald van 37,4% naar 37,1%. Deze daling geldt voor twee regio’s in Groningen. De regio West-Groningen had te maken met de grootste daling van - 2,8 procentpunt. De regio Eemsmond had te maken met een stijging van 1,8 procentpunt. In het aantal overnachtingen is een lichte stijging te zien (0,8%). Het aantal overnachtingen in de regio Eemsmond is gestegen met 8,4%. Door vooral de toename van de capaciteit in de regio Eemsmond is het aantal overnachtingen in dezelfde regio ook gestegen.

Grafiek 17

—

Hotelovernachtingen in Groningen (x 1000), 2010

49

Hotels en pensions


5.2.4

Hotels en pensions in Friesland

In de provincie Friesland zijn in 2010, net als in het jaar ervoor, 176 hotels/ pensions geregistreerd. Ook het aantal bedden is gelijk gebleven ten opzichte van het voorafgaand jaar. De bezettingsgraad bedraagt in 2010 35,6% en dit is -1,3 procentpunt minder ten opzichte van het voorafgaand jaar. In alle regio’s van Friesland is de bezettigsgraad gedaald. De afnames schommelen tussen de 0,5 procentpunt (Friese Ijselmeerkust) en 1,9 procentpunt (Friese Merengebied). Het aantal overnachtingen in Friesland is gedaald met -4,1% naar 1.099.000 overnachtingen. Deze daling geldt voor alle regio’s van Friesland. De Waddeneilanden zorgen met bijna een half miljoen overnachtingen nog steeds voor de grootste bijdrage. Het aantal overnachtingen op de Waddeneilanden is echter wel afgenomen met 3,8 %. Dit is al zo vanaf 2006, dus sprake van een trend.

Grafiek 18

—

Hotelovernachtingen in Friesland (x 1000), 2010

50

Hotels en pensions


5.2.5

Hotels en pensions in Drenthe

In de provincie Drenthe zijn in 2010, 113 hotels/ pensions geregistreerd. Dit aantal is 2 minder vergeleken met het voorafgaande jaar. Het aantal bedden is nagenoeg gelijk gebleven, er is sprake van een lichte daling van 0,5%. Alleen in de regio Zuidoost- Drenthe is het aantal bedden licht gestegen met 0,6%. De bezettingsgraad in Drenthe is licht gestegen met 0,6 procentpunt naar 40%. Deze stijging geldt voor alle regio’s van Drenthe. Deze toename is voornamelijk geregistreerd in de regio ZuidwestDrenthe (1,1 procentpunt). Het aantal overnachtingen in Drenthe is met 1% licht gestegen naar 630.000 overnachtingen in 2010. De regionale verschillen in Drenthe zijn minimaal.

Grafiek 19

—

Hotelovernachtingen in Drenthe (x 1000), 2010

51

Hotels en pensions


Methodologie

Begin 2011 hebben alle hotels en pensions een vragenlijst ontvangen. Hierin is gevraagd naar het aantal bedden, het aantal kamers en het aantal overnachtingen in 2010. De bezettingsgraden per regio en provincie zijn berekend uit deze gegevens. De bruto bezettingsgraad is de bezetting per bed, ervan uitgaande dat de accommodatie het gehele jaar is geopend. Betrekking op de responderende bedrijven binnen het onderzoek In formule: bruto bezettingsgraad [regio] = aantal overnachtingen [respons] / (aantal bedden [respons] x 365 dagen). In werkelijkheid zullen niet alle accommodaties het gehele jaar zijn geopend. Voornamelijk in specifieke toeristenregio’s zullen veel bedrijven een deel van het jaar gesloten zijn. Hiermee is met de berekening van de bezettingsgraad geen rekening gehouden. Het aantal overnachtingen per regio (of provincie) is berekend door de gemiddelde bezettingsgraad van de regio te vermenigvuldigen met de totale capaciteit (= aantal bedden) in die regio. Betrekking op alle hotels In formule: aantal overnachtingen = bruto bezettingsgraad x aantal bedden x 365 dagen.

52

Hotels en pensions


5.3 Logies en ontbijt In dit hoofdstuk komen de logies– en ontbijtadressen aan de orde. Er zijn geen minimumeisen gesteld aan het aantal bedden.

5.3.1

Samenvatting logies en ontbijt

In 2010 is het aantal geregistreerde adressen voor logies– en ontbijt in Noord–Nederland afgenomen met 12 stuks naar 599 adressen. Het aantal overnachtingen is eveneens in 2010 met 5% afgenomen tot 190.000 overnachtingen. In zowel Friesland, Drenthe en Groningen daalde het aantal overnachtingen.

Grafiek 20

5.3.2

—

Aantal logies– en ontbijtadressen in Noord–Nederland per provincie, 2010

Logies en ontbijt in Groningen

Het aantal adressen van logies en ontbijt is afgenomen met 5 adressen ten opzichte van 2009. Het aantal overnachtingen in de sector logies en ontbijt is in Groningen gedaald ( -7,3%). Deze daling was van toepassing in de regio’s West-Groningen, Eemsmond en Oost-Groningen. Het aantal overnachtigen in de regio Groningen Haren is gelijk gebleven.

53

Logies en ontbijt


5.3.3

Logies en ontbijt in Friesland

Het aantal adressen van logies en ontbijt is afgenomen met 6 adressen ten opzichte van 2009. Het aantal overnachtingen in de sector logies en ontbijt is in Friesland gedaald (5,3 %). Deze daling was van toepassing op het Friese Merengebied en de Friese Ijsselmeerkust. Alleen Zuidoost Friesland had te maken met een stijging van 14%. Het aantal overnachtigingen in de overige regio’s van Friesland is gelijk gebleven. 5.3.4

Logies en ontbijt in Drenthe

Het aantal adressen van logies en ontbijt is afgenomen met 1 adres ten opzichte van 2009. Het aantal overnachtingen is in Drenthe is lichtgedaald (- 4,3%). Deze afname geldt alleen voor de regio Noordmidden Drenthe, de overige twee regio’s hebben te maken gehad met een gelijkblijvend en een (minieme) toename van het aantal overnachtingen. 5.3.5

Methodologie

Begin 2011 hebben alle logies– en ontbijtadressen een vragenlijst ontvangen. Hierin is gevraagd naar het aantal bedden en het aantal overnachtingen in 2010. De bezettingsgraden per regio zijn berekend uit deze gegevens. De bruto bezettingsgraad is de bezetting per bed, ervan uitgaande dat de accommodatie het gehele jaar is geopend. Betrekking op de responderende bedrijven binnen het onderzoek In formule: bruto bezettingsgraad [regio] = aantal overnachtingen [respons] / (aantal bedden [respons] x 365 dagen). In werkelijkheid zullen niet alle accommodaties het gehele jaar zijn geopend. Voornamelijk in specifieke toeristenregio’s zullen veel bedrijven een deel van het jaar gesloten zijn. Hiermee is met de berekening van de bezettingsgraad geen rekening gehouden. Het aantal overnachtingen per regio (of provincie) is berekend door de gemiddelde bezettingsgraad van de regio te vermenigvuldigen met de totale capaciteit (= aantal bedden) in die regio. Betrekking op alle logies– en ontbijtadressen In formule: aantal overnachtingen = bruto bezettingsgraad x aantal bedden x 365 dagen.

54

Logies en ontbijt


5.4 Erfgoedlogies Ook dit jaar is aandacht besteed aan een speciale categorie binnen de verblijfscategorieën hotels/pensions en logies & ontbijt. Een deel van deze logiesverstrekkers behoort tot de categorie erfgoedlogies. Een sluitende definitie is er niet voor deze categorie maar de erfgoedadressen laat zich het beste omschrijven als logies– en ontbijtadressen of hotels in een hoger segment met een culturele, historische uitstraling. De bedrijven die in deze paragraaf aan bod komen, zijn ook meegerekend in de paragrafen 5.2 en 5.3 (hotels en logies en ontbijt), maar worden hier apart belicht. Aangezien er relatief weinig erfgoedlogiesadressen zijn in Noord–Nederland, zal niet worden ingezoomd op regionaal niveau, zoals bij de andere categorieën wel wordt gedaan.

5.4.1

Samenvatting erfgoedlogies

Het aantal erfgoedadressen in Noord Nederland is gelijk gebleven en bedraagt 126 stuks. Het aantal bedden is in Noord–Nederland nagenoeg gelijk gebleven en bedroeg in 2010 1289 stuks. De bezettingsgraad van Noord–Nederland is licht gestegen met 0.7 procentpunt tot 32,8%. In 2010 is het aantal overnachtingen in Noord–Nederland gelijk gebleven en bedraagt 140.000 overnachtingen. Op de volgende pagina is een grafiek die de ontwikkeling van de bezettingsgraden weergeeft.

Grafiek 21

—

Aantal erfgoedlogies adressen in Noord–Nederland per provincie, 2010

55

Erfgoedlogies


Grafiek 22

5.4.2

—

Trendontwikkeling van de gemiddelde bezettingsgraad van erfgoedlogiesadressen in Noord–Nederland, 2006–2010

Methodologie

Begin 2011 hebben alle erfgoedlogiesadressen een vragenlijst ontvangen. Hierin is gevraagd naar het aantal bedden en het aantal overnachtingen in 2010. De bezettingsgraden per regio zijn berekend uit deze gegevens. De bruto bezettingsgraad is de bezetting per bed, ervan uitgaande dat de accommodatie het gehele jaar is geopend. (betrekking op responderende bedrijven onderzoek) In formule: bruto bezettingsgraad [regio] = aantal overnachtingen [respons] / (aantal bedden [respons] x 365 dagen). In werkelijkheid zullen niet alle accommodaties het gehele jaar zijn geopend. Voornamelijk in specifieke toeristenregio’s zullen veel bedrijven een deel van het jaar gesloten zijn. Hiermee is met de berekening van de bezettingsgraad geen rekening gehouden. Het aantal overnachtingen per regio (of provincie) is berekend door de gemiddelde bezettingsgraad van de regio te vermenigvuldigen met de totale capaciteit (= aantal bedden) in die regio. (betrekking op alle erfgoedlogiesadressen) In formule: aantal overnachtingen = bruto bezettingsgraad x aantal bedden x 365 dagen.

56

Erfgoedlogies


5.5 Kampeerterreinen In dit hoofdstuk zijn alle kampeerterreinen in de drie noordelijke provincies opgenomen, ongeacht het aantal standplaatsen. Het CBS doet dit niet, deze baseert zich op een steekproef met een ondergrens. Twee belangrijke begrippen die in dit rapport veel voorkomen: de verhuurgraad geeft inzicht in welke mate de vaste standplaatsen op jaarbasis verhuurd zijn. En de bezettingsgraad geeft inzicht in welke mate de toeristische standplaatsen op jaarbasis verhuurd zijn.

5.5.1

Samenvatting kampeerterreinen

In Noord–Nederland is in 2010, ten opzichte van vorig jaar, het totaal aantal overnachtingen (vaste en toeristische standplaatsen bij elkaar opgeteld) met 3,1% gedaald. Deze daling van het aantal overnachtingen geldt voor de vaste standplaatsen (- 0,3%) maar vooral voor de toeristische standplaatsen (-6,6%). Met name in Drenthe is het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen gedaald (12,6%). In de overige provincies waren de verschillen vergeleken het voorafgaande jaar een stuk kleiner. In 2010 is de bezettingsgraad (op toeristische standplaatsen) in Noord–Nederland gedaald met 0,9 procentpunt. De verhuurgraad (op vaste standplaatsen) is (licht) gedaald met 0,2 procentpunt in 2010.

Grafiek 23

—

Capaciteitsontwikkeling (toeristische en vaste standplaatsen bij elkaar opgeteld) kampeerterreinen in Noord–Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100)

57

Kampeerterreinen


Grafiek 24

—

Gemiddelde bezettingsgraad toeristische standplaatsen in Noord–Nederland, 2010

Grafiek 25

—

Gemiddelde verhuurgraad vaste standplaatsen in Noord–Nederland, 2010

58

Kampeerterreinen


Grafiek 26

5.5.2

—

Aantal kampeerterreinen in Noord–Nederland per provincie, 2010


In de periode 2006 – 2010 is het totaal aantal standplaatsen gedaald met 1,3% naar 56.734 standplaatsen. Het aantal toeristische standplaatsen is licht gedaald met 0,8%. De bezettingsgraad op toeristische standplaatsen is ook gedaald van 15,2% in 2006 naar 13,1% in 2010. Het aantal overnachtingen (toeristische standplaatsen) is in vergelijking met het jaar 2006 flink afgenomen (-13,6%), tot 3,3 miljoen overnachtingen. Hier is sprake van een dalende trend. Het aantal vaste standplaatsen is in vergelijking met 2006 afgenomen met 3,8%. De verhuurgraad (vaste standplaatsen) is in de periode 2006 – 2010 (licht) gedaald (van 91,7% naar 90,4%). Ook het aantal overnachtingen op vaste standplaatsen is in de periode 2006 – 2010 afgenomen met -5,4% tot 4,6 miljoen in 2010.

59

Kampeerterreinen


5.5.3

Kampeerterreinen in Groningen

Zowel het aantal vaste standplaatsen als het aantal toeristische standplaatsen is in 2010 nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van vorig jaar. De bezettingsgraad op toeristische standplaatsen is nagenoeg gelijk gebleven (12,5% in 2010). Door de minieme verschillen in capaciteit en bezetting is er ook weinig verschil in het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen. Ook de verschillen in de Groninger regio’s zijn nihil. Alleen voor Oost Groningen geldt dat het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen is toegenomen (6,5%) en bedraagt in 2010 165.000 overnachtingen. Het aantal berekende overnachtingen op vaste standplaatsen is licht gedaald van 470.000 naar 462.000 overnachtingen. In alle vier Groninger regio’s zijn weinig verschillen in overnachtings aantallen waargenomen. In de regio’s West-Groningen en Oost-Groningen daalde het aantal overnachtingen op vaste staanplaatsen licht. In regio Eemsmond viel er een lichte stijging te noteren. De verhuurgraad is in 2010 licht gedaald tot 82,5% (was 83,6% in 2009).

Grafiek 27

—

Overnachtingen toeristische en vaste standplaatsen in Groningen, 2010

60

Kampeerterreinen


5.5.4

Kampeerterreinen in Friesland

Het aantal kampeerterreinen is in vergelijking met het voorafgaande jaar gelijk gebleven. Het aantal standplaatsen is zeer licht afgenomen van 25.727 naar 25.685 stuks. De bezettingsgraad van toeristische standplaatsen is licht gedaald van 13,5% naar 13,1%. Het aantal overnachtingen (op toeristische standplaatsen) is in 2010 gedaald (-2,3%) tot iets minder dan 1,4 miljoen. Alleen in Overig Friesland is het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen gestegen (met 15%). De overige Friese regio’s hadden te maken met een gelijkblijvend aantal overnachtingen of afname. De verhuurgraad op vaste standplaatsen is in 2010 iets gestegen van 91,5% naar 92,1%. Deze stijging is alleen geregistreerd in de regio Friese Ijsselmeerkust. In de andere regio’s van Friesland is er niet veel veranderd met betrekking tot de verhuurgraad. Het aantal berekende overnachtingen in Friesland op vaste standplaatsen is in 2010 nagenoeg gelijk gebleven (+ 1,2%) en bedraagt bijna 2,4 miljoen overnachtingen.

Grafiek 28

—

Overnachtingen toeristische en vaste standplaatsen in Friesland, 2010

61

Kampeerterreinen


5.5.5

Kampeerterreinen in Drenthe

Het aantal kampeerterreinen is in vergelijking met het voorafgaande jaar gelijk gebleven. Ook het aantal toeristische standplaatsen en het aantal vaste standplaatsen zijn in Drenthe nagenoeg gelijk gebleven.. De bezettingsgraad op toeristische standplaatsen is afgenomen van 14,2% naar 12,4%. In de regio Zuidwest-Drenthe is de bezettingsgraad fors gedaald met 5,2 procentpunt. Dit heeft te maken met een daling van het aantal overnachtingen bij de meeste campings en een forse daling bij een paar grote campings in het bijzonder. Hierdoor is ook het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen is in de regio Zuidwest- Drenthe fors gedaald (van 586.000 naar 403.000 overnachtingen). De verhuurgraad op vaste standplaatsen is in 2010 licht afgenomen van 91,3% naar 90,5%. Ook is het aantal overnachtingen op vaste standplaatsen met 2% afgenomen naar bijna 1,8 miljoen overnachtingen in 2010. De verschillen per regio zijn klein.

Grafiek 29

—

Overnachtingen toeristische en vaste standplaatsen in Drenthe, 2010

62

Kampeerterreinen


5.5.6

Methodologie

In de database van Toerdata Noord zijn alle kampeerterreinen opgenomen, ongeacht het aantal standplaatsen. Deze hebben begin 2011 een vragenformulier ontvangen. Hierin is gevraagd naar het aantal standplaatsen (vaste en toeristische), het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen en het aantal verhuurde vaste standplaatsen. De bezettingsgraad per regio (of provincie) is berekend op basis van de uitkomsten van deze enquête. De bruto bezettingsgraad is de bezettingsgraad per bed (4 bedden per standplaats), er van uitgaande dat de accommodatie 7 maanden (= 210 dagen) per jaar is geopend. Betrekking op de responderende bedrijven binnen het onderzoek In formule: bruto bezettingsgraad [regio] = aantal overnachtingen [respons] / (aantal toeristische standplaatsen [respons] x 4 bedden x 210 dagen). Het aantal overnachtingen op toeristische standplaatsen per regio is berekend door het aantal toeristische standplaatsen, verkregen uit de respons, te relateren aan de gemiddelde bezettingsgraad. Betrekking op alle kampeerterreinen In formule: aantal overnachtingen = bruto bezettingsgraad x aantal toeristische standplaatsen x 4 bedden x 210 dagen. De verhuurgraad van de vaste standplaatsen wordt berekend door het aantal verhuurde vaste standplaatsen te delen door het totale aantal vaste standplaatsen. Bij de berekening van het aantal overnachtingen op vaste standplaatsen is uitgegaan van 200 overnachtingen per vaste standplaats per jaar.

63

Kampeerterreinen


5.6 Recreatiewoningen In de database van Toerdata Noord zijn alle recreatiewoningcomplexen in Noord–Nederland opgenomen. Meestal zijn dit bungalows, maar ook appartementen worden tot deze categorie gerekend. Bungalowparken waar de eigenaren hun woningen in eigen beheer verhuren, worden niet als recreatiewoningen tot de verhuurcategorie gerekend. Deze bungalows worden gerekend tot de categorie tweede woningen. De ontwikkelingen ten aanzien van tweede woningen zijn in dit hoofdstuk ook beschreven. Het totale aantal recreatiewoningen wordt overgenomen uit CBS statistiek (CBS statline). De verhuurwoningen staan geregistreerd in de Toerdata Noord database. Het aantal tweede woningen is het verschil tussen deze twee getallen.

Grafiek 30

—

Capaciteitsontwikkeling (verhuur– en tweede woningen) recreatieparken in Noord– 6 Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100)

6

De forse stijging in de capaciteit in Drenthe komt door een uitbreiding van het Hof van Saksen in 2006 en 2007. In Friesland is de stijging veroorzaakt door het recreatiepark Landal Esonstad. Door een update in 2008 van het CBS zijn er veel (469) recreatiewoningen in Friesland bijgekomen (vooral in gemeente Ameland en Vlieland).

65

Recreatiewoningen


5.6.1

Samenvatting recreatiewoningen

In 2010 is het totaal aantal verhuurwoningen in Noord–Nederland nagenoeg gelijk gebleven (- 0,2%) en bedraagt 10.185 woningen. De verschillen per provincie zijn minimaal met betrekking het aantal verhuurwoningen. De bezettingsgraad van de verhuurwoningen is in 2010 licht gestegen (+ 0,4 procentpunt). In Friesland was er een lichte afname in de bezettingsgraad (- 0,2 procentpunt), in Drenthe een toename in de bezettingsgraad (+ 0,7 procentpunt) en in Groningen is de bezettingsgraad gelijk gebleven. In 2010 is het aantal overnachtingen in verhuurwoningen in Noord Nederland nagenoeg gelijk gebleven (-0,3%). Deze afname is alleen in Friesland geregistreerd. In Groningen en Drenthe is er een (minieme) stijging in het aantal overnachtingen waargenomen. Het aantal berekende overnachtingen in tweede woningen stijgt sinds 2007 gestaag door. In 2010 is er voor deze categorie 935.000 overnachtingen berekend.

Grafiek 31

—

Gemiddelde bezettingsgraad verhuurwoningen in Noord–Nederland, 2006–2010

66

Recreatiewoningen


5.6.2


In de periode 2006 – 2010 is het aantal verhuurwoningen in Noord–Nederland met 13,1% gestegen van 9.002 naar 10.185 verhuurwoningen. De bezettingsgraad fluctueert sinds 2006 tussen de 39 en 41%. Het aantal overnachtingen in verhuurwoningen is sinds 2006 behoorlijk toegenomen (+ 18,9%). Het aantal berekende overnachtingen in tweede woningen is sinds 2006 gestaag gestegen (+7,7%).

Grafiek 32

—

Aantal recreatieparken in Noord–Nederland per provincie, 2010

67

Recreatiewoningen


5.6.3

Recreatiewoningen in Groningen

De bezettingsgraad van verhuurwoningen in Groningen is in 2010 in vergelijking met het voorafgaande jaar gelijk gebleven (37,5%). In 2010 is het aantal verhuurwoningen in de provincie Groningen licht gestegen (+ 1,5%). De verschillen in de regio’s met betrekking tot het aantal verhuurwoningen, vergeleken het voorafgaande jaar, zijn miniem. Het aantal overnachtingen in verhuurwoningen is in Groningen is nagenoeg gelijk gebleven.Het aantal overnachtingen in verhuurwoningen in West-Groningen is toegenomen (+ 7,7%). In Oost-Groningen is het aantal overnachtingen in verhuurwoningen afgenomen (- 4,5%). Het aantal berekende overnachtingen op tweede woningen is in Groningen in 2010 licht toegenomen (+ 1,6%).

Grafiek 33

—

Overnachtingen verhuurwoningen in Groningen (x 1000), 2010

68

Recreatiewoningen


5.6.4

Recreatiewoningen in Friesland

De bezettingsgraad van verhuurwoningen in Friesland is in 2010 in vergelijking met het voorafgaande jaar nagenoeg gelijk gebleven (- 0,2 procentpunt). Per Friese regio zijn er lichte verschillen in de bezettingsgraad vergeleken 2009. Het totaal aantal (verhuur) recreatiewoningen in de provincie Friesland is vrijwel gelijk gebleven (5.325 stuks). Het aantal overnachtingen (verhuurwoningen) in Friesland is nagenoeg gelijk gebleven (- 0,1%). Het aantal berekende overnachtingen (tweede woningen) is gestegen(+ 3,7%). Grafiek 34

—

Overnachtingen verhuurwoningen in Friesland (x 1000), 2010

69

Recreatiewoningen


5.6.5

Recreatiewoningen in Drenthe

In deze categorie heeft Drenthe al jaren de hoogste verhuurgraad van Noord–Nederland en daar is in 2010 geen verandering in gekomen. De verhuurgraad is met 0,7 procentpunt gestegen en bedraagt 43,4%. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de forse stijging van de bezettingsgraad in de regio Noordmidden Drenthe. In 2009 bedroeg de bezettingsgraad hier 27,9 procent en in 2010 bedroeg de bezettingsgraad 34,6%. De stijging is voornamelijk veroorzaakt door een forse groei van het aantal overnachtingen bij enkele grote bedrijven. Het aantal verhuur- recreatiewoningen in de provincie Drenthe is gedaald met 15 stuks en bedraagt in 2010 4.222 stuks. Per regio zijn er lichte verschillen waarneembaar. Het aantal tweede woningen in de provincie Drenthe is in alle regio’s gestegen. Het aantal overnachtingen, zowel verhuurwoningen als tweede woningen, is in Drenthe licht gestegen. In de regio Noordmidden-Drenthe is het aantal overnachtigingen in verhuurwoningen met 23,1% gestegen. Dit is toe te schrijven aan een groei van het aantal overnachtingen bij een aantal grote bedrijven maar vooral vanwege het feit dat een groot bedrijf, met terugwerkende kracht, aan de enquete heeft meegedaan en de overnachtingcijfers heeft ingevuld. Het aantal overnachtingen in verhuurwoningen in de regio Zuidoost-Drenthe is gedaald met 6,6%.

Grafiek 35

—

Overnachtingen verhuurwoningen in Drenthe (x 1000), 2010

70

Recreatiewoningen


5.6.6

Methodologie

Het totale aantal recreatiewoningen per gemeente komt van het CBS (Statline). Het totale aantal verhuurwoningen komt uit de database van Toerdata Noord. De bezettingsgraad per regio is berekend uit de resultaten van de Toerdata Noord–enquête die begin 2011 is verstuurd naar alle bedrijven. Bij de berekening van de bezettingsgraad is er vanuit gegaan dat de verhuurwoningen het gehele jaar door worden verhuurd en over gemiddeld vijf bedden per verhuurwoning beschikken. Betrekking op de responderende bedrijven binnen het onderzoek In formule: bruto bezettingsgraad [regio] = aantal overnachtingen [respons] / (aantal verhuurwoningen [respons] x 5 bedden x 365 dagen). Het aantal overnachtingen per regio is berekend door de bezettingsgraad te relateren aan het totale aantal verhuurbungalows. Dit zijn alle bungalows die in de recreatieparken worden verhuurd. Betrekking op alle bedrijven met verhuurwoningen In formule: overnachtingen = bruto bezettingsgraad x aantal verhuurwoningen x 5 bedden x 365 dagen. Alle overige recreatiewoningen worden beschouwd als tweede woningen, waarvoor een vast aantal van 100 overnachtingen per jaar wordt gehanteerd.

71

Recreatiewoningen


5.7 Groepsaccommodaties Alle groepsaccommodaties zijn in het bestand van Toerdata Noord opgenomen. Er zijn daarbij geen beperkingen gesteld aan het minimum aantal bedden. Het CBS doet dit niet, deze baseert zich op een steekproef met een ondergrens. 5.7.1

Samenvatting groepsaccommodaties

In 2010 is zowel het aantal groepsaccommodaties als het aantal bedden in de drie provincies nagenoeg gelijk gebleven. Het bezettingspercentage in Noord Nederland bedroeg in 2010 20,0% en dit is -0,7 procentpunt minder dan het jaar ervoor. Het aantal overnachtingen bij een groepsaccommodatie is lichtelijk gedaald met -2,2% en bedraagt in 2010 ruim 1,3 miljoen. Deze lichte daling is in alle drie de provincies waargenomen. 5.7.2


In de periode 2005 – 2010 is het aantal bedden bij groepsaccommodaties afgenomen met 2,6%. De bezettingsgraad schommelt jaarlijks rond de 20 / 21%. Het aantal overnachtingen is tussen 2005 en 2010 eveneens (behoorlijk) stabiel en bedraagt jaarlijks ongeveer 1.350.000.

Grafiek 36

—

Capaciteitsontwikkeling (aantal bedden) groepsaccommodaties in Noord– Nederland, geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100)

73

Groepsaccommodaties


Grafiek 37

—

Gemiddelde bezettingsgraad groepsaccommodaties in Noord–Nederland, 2010

Grafiek 38

—

Aantal groepsaccommodaties in Noord–Nederland per provincie, 2010

74

Groepsaccommodaties


5.7.3

Groepsaccommodaties in Groningen

In 2010 is het aantal bedden bij groepsaccommodaties nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van het voorafgaand jaar (-2 stuks). Het aantal overnachtingen is in 2010 eveneens nagenoeg gelijk gebleven – (2.000 overnachtingen). Er zijn geen opmerkelijk verschillen als er wordt ingezoomd op de Groninger regio’s. De provinciale bezettingsgraad daalde met 1 procentpunt tot 15,3%. Deze bezettingsgraad is nagenoeg gelijk aan de bezettingsgraad in het jaar 2006.

Grafiek 39

—

Overnachtingen groepsaccommodaties in Groningen, 2010

75

Groepsaccommodaties


5.7.4

Groepsaccommodaties in Friesland

Het aantal groepsaccommodaties is gelijk gebleven in vergelijking met het voorafgaande jaar. De beddencapaciteit is licht toegenomen (+ 35 stuks) in Friesland. Het aantal overnachtingen is in 2010 afgenomen met -2,8% naar 935.000. De provinciale bezettingsgraad is met 0,9 procentpunt afgenomen naar 20,9%.

Grafiek 40

—

Overnachtingen groepsaccommodaties in Friesland, 2010

76

Groepsaccommodaties


5.7.5

Groepsaccommodaties in Drenthe

Het aantal groepsaccomodaties is gelijk gebleven in vergelijking met het voorafgaande jaar. Het aantal bedden in Drenthe is in 2010 miniem toegenomen met +0,4%. Deze toename geldt alleen voor regio Noordmidden–Drenthe. Het aantal overnachtingen bij groepsaccommodaties in Drenthe is in 2010 nagenoeg gelijk gebleven (- 1.000 overnachingen). Regionaal gezien zijn de verschillen nihil in vergelijking met voorafgaand jaar.

Grafiek 41

—

Overnachtingen groepsaccommodaties in Drenthe, 2010

77

Groepsaccommodaties


5.7.6

Methodologie

Alle groepsaccommodaties hebben begin 2011 een enquête ontvangen van Toerdata Noord, waarin is gevraagd naar het aantal bedden en overnachtingen. De bezettingsgraad is berekend uit de gegevens van de Toerdata Noord–enquête. Aan de hand van deze gegevens is de bezettingsgraad per regio en provincie berekend. De bruto bezettingsgraad is de bezetting per bed ervan uitgaande dat de accommodatie het gehele jaar is geopend. Betrekking op de responderende bedrijven binnen het onderzoek In formule: bruto bezettingsgraad = aantal overnachtingen (respons) / (aantal bedden (respons) x 365 dagen). Het aantal overnachtingen is berekend door per regio de gemiddelde bezettingsgraad van de responderende bedrijven te relateren aan de totale beddencapaciteit. Betrekking op alle groepsaccommodaties In formule: aantal overnachtingen = bruto bezettingsgraad x aantal bedden x 365 dagen.

78

Groepsaccommodaties


6 Watersport 6.1 Inleiding Het hoofdstuk watersport is verdeeld in jachthavens en jachtverhuur. Tevens komen in dit hoofdstuk de brug– en sluistellingen en de chartervaart aan bod.

6.2 Jachthavens Alleen jachthavens met meer dan 20 ligplaatsen zijn meegenomen in de tabellen over de watersport. Ook jachthavens die niet bedrijfsmatig worden geëxploiteerd (bijvoorbeeld jachthavens van verenigingen of stichtingen) zijn in de rapportage opgenomen. In veel gevallen wordt de exploitatie van jachthavens gecombineerd met een andere activiteit, zoals een jachtwerf of bootverhuur. Bijlage 19 t/m Bijlage 22 geven meer informatie over jachthavens in de drie provincies. De onderverdeling van vaste ligplaatsen en passantenligplaatsen plus het aantal overnachtingen op vaste ligplaatsen zijn in deze tabellen gepresenteerd.

Grafiek 42

7

—

Capaciteitsontwikkeling (aantal ligplaatsen) jachthavens in Noord–Nederland, 7 geïndexeerd 2006–2010 (2006 = 100)

Doordat er weinig ligplaatsen zijn in Drenthe, betekent een lichte absolute daling een grotere relatieve daling.

79

Jachthavens


6.2.1

Samenvatting jachthavens

In 2010 zijn er 111 ligplaatsen minder geregistreerd in vergelijking met het jaar ervoor. De verhuurgraad in Noord Nederland is licht afgenomen met -0,7 procentpunt. Het aantal berekende overnachtingen op jachthavens is in 2010, bij benadering, gelijk gebleven en bedraagt bijna 1,4 miljoen overnachtingen.

Grafiek 43

6.2.2

—

Gemiddelde verhuurgraad jachthavens in Noord–Nederland, 2010


Vanaf 2005 is het aantal vaste ligplaatsen iets toegenomen (0,4%) tot 31.565 in 2010. Het aantal passanten ligplaatsen stijgt jaarlijks licht (3,8%) tot 6.972 in 2010. De verhuurgraad is in de periode 2005 – 2010 toegenomen van 86,1% naar 87,0%. Het aantal bedraqagt jaarlijk ongeveer 1,4 miljoen.

80

Jachthavens


Grafiek 44

6.2.3

—

Aantal jachthavens in Noord–Nederland per provincie, 2010

Jachthavens in Groningen

Het aantal passantenligplaatsen is gelijk gebleven en het aantal vaste ligplaatsen in Groningen is in 2010 lichtelijk gedaald (-2,7%). De verhuurgraad laat, net als de afgelopen 5 jaren, een stijgende lijn zien (tot 87,2% in 2010). Deze stijging is van toepassing in alle regio’s van Groningen. Het aantal berekende overnachtingen op jachthavens in Groningen is in 2010 toegenomen met 7,6% naar 156.000 overnachtingen.

81

Jachthavens


6.2.4

Jachthavens in Friesland

Het aantal passantenligplaatsen in Friesland is in 2010, vergelen met het voorafgaande jaar, toegenomen met 41 stuks. Het aantal vaste ligplaatsen is afgenomen met 53 stuks naar 27.310. De verhuurgraad in Friesland bedraagt 87,1% in 2010 en dit is 1,4 procentpunt minder dan het jaar ervoor. Het aantal berekende overnachtingen op jachthavens in Friesland is licht afgenomen met 1,6% en schommelt jaarlijks rond de 1,2 miljoen.

Grafiek 45

6.2.5

—

Overnachtingen jachthavens in Friesland (x 1000), 2010

Jachthavens in Drenthe

In Drenthe zijn er weinig jachthavens(7 stuks), waardoor lichte veranderingen in absolute aantallen kunnen leiden tot grote relatieve verschillen. De resultaten voor 2010 zijn (ongeveer) hetzelfde als jaren ervoor met een lichte stijging in de verhuurgraad van +0,2%.

82

Jachthavens


6.2.6

Methodologie

Alle jachthavens hebben begin 2011 een enquête ontvangen van Toerdata Noord, waarin is gevraagd naar het aantal ligplaatsen (passanten en vaste) en het aantal verhuurde vaste ligplaatsen. Aan de hand van de gegevens uit de Toerdata–enquête is de verhuurgraad per regio en provincie berekend. Betrekking op responderende bedrijven onderzoek In formule: bruto verhuurgraad = aantal verhuurde vaste ligplaatsen (respons) / aantal vaste ligplaatsen (respons). Voor de berekening van het aantal overnachtingen is uitgegaan van 50 overnachtingen per verhuurde vaste ligplaats. Betrekking op alle jachthavens In formule: aantal overnachtingen =aantal verhuurde vaste ligplaatsen x 50.

83

Jachthavens


6.3 Jachtverhuur Tot de sector jachtverhuur worden gerekend: de verhuur van kajuitmotorboten, kajuitzeilboten, open zeilboten en platbodemboten. Alle bedrijven met minimaal 2 boten van de vermelde types zijn in de database opgenomen. Niet opgenomen in de database zijn de watersportbedrijven die gespecialiseerd zijn in klein watersportmateriaal, bijvoorbeeld. kanoverhuurders. Zoals in het vorige hoofdstuk al is aangegeven, worden de activiteiten jachthaven en jachtverhuur in een aantal gevallen door één en hetzelfde bedrijf uitgevoerd. In de bijlagen vanaf pagina 130 zijn het aantal bedrijven, de aantallen van de verschillende boottypen en de overnachtingen van kajuitmotor– en kajuitzeilboten weergegeven. De meeste verhuurbedrijven bevinden zich in Friesland. Dit is de reden dat de andere twee provincies minder uitgebreid behandeld worden.

6.3.1

Samenvatting jachtverhuur

Het aantal bedrijven dat boten verhuurt is in 2010 met twee stuks afgenomen en bedraagt 149 bedrijven. Het aantal geregistreerde verhuurboten is in 2010 licht afgenomen met -1,1% en bedraagt in 2010 2.750 stuks. Over de gehele linie kan er gesteld worden dat de verhuurdagen per boottype (licht) is afgenomen. Het aantal verhuurdagen van de kajuitmotorboten is afgenomen (-3,7 dagen) en bedraagt in 2010 135,5 dagen. Het aantal verhuurdagen van de kajuitzeilboten is licht afgenomen en bedraagt 75,6. Het aantal verhuurdagen van de open zeilboten is in vergelijking met het voorafgaande jaar is eveneens miniem gedaald (-1 dag). Ook het aantal verhuurdagen van de platbodem zeilschepen is licht afgenomen (- 0,6) en bedraagt in 2010 83,4 dagen. Het aantal berekende overnachtingen op kajuitzeil– en motorboten is in 2010 licht gedaald tot 399.000 (was 418.000 in 2009). Grafiek 46

—

Capaciteitsontwikkeling bootverhuurders (aantal boten) in Noord–Nederland, 8 geïndexeerd 2006 –2010 (2006 = 100)

6.3.2

8

Doordat er weinig boten zijn in Groningen en Drenthe, betekent een lichte absolute daling een grotere relatieve daling.

85

Jachtverhuur


Trend ten opzichte van 2006 In vergelijking met 2006 is het aantal geregistreerde bedrijven in Noord-Nederland met 12 stuks afgenomen. Tevens is het totaal aantal verhuurboten afgenomen met 5,2% tot 2.750 in 2010. Het gemiddelde aantal verhuurdagen is in de periode 2006 – 2010 licht afgenomen bij zowel de kajuitzeilboten, open zeilboten als de platbodems. Alleen voor de kajuitmotorboten is er een lichte stijging waargenomen ten opzichte van 2006. Het aantal overnachtingen op kajuitzeil– en motorboten is in de periode 2006 – 2010 met respectievelijk 1% en 2,6% licht afgenomen. Tabel 11

—

Kajuitmotorboten Kajuitzeilboten Open zeilboten Platbodemboten

Jachtverhuur: Aantal verhuurdagen per boottype, 2006–2010 2006

2007

2008

2009

2010

133,5

120,9

138,6

139,2

135,5

86,2

75,5

81,5

76,2

75,6

71,0

69,6

68,0

71,1

70,1

95,2

89,6

84,7

84,0

83,4


6.3.3

Jachtverhuur in Groningen en Drenthe

Aangezien het aantal verhuurbedrijven in Groningen en Drenthe klein is, beperkt dit hoofdstuk zich tot de verhuurbedrijven in de provincie Friesland.

86

Jachtverhuur


6.3.4

Jachtverhuur in Friesland

In 2010 zijn er in Friesland 2 bootverhuurbedrijven minder geregistreerd als in 2009. In 2010 is het aantal verhuurboten in Friesland (iets) gedaald (-1,1%) tot 2.665 boten. Het aantal berekende overnachtingen op kajuitzeil– en motorboten is in 2010 iets gedaald (-2,3%) en bedraagt 387.000. Grafiek 47

6.3.5

—

Aantal verhuurboten in het Friese Merengebied en de Friese IJsselmeerkust, 2010

Methodologie

Alle bedrijven met boten in de verhuur hebben begin 2011 een enquête ontvangen van Toerdata Noord, waarin is gevraagd naar het aantal boten (kajuitmotorboten, kajuitzeilboten, open zeilboten en platbodemboten). Tevens is gevraagd naar het gemiddelde aantal dagen dat een boot verhuurd is. Op basis van de gegevens uit de Toerdata Noord–enquête is het gemiddelde aantal dagen dat een boot verhuurd is, berekend. Betrekking op responderende bedrijven onderzoek In formule: gemiddelde aantal dagen verhuurd (per boottype) = totale aantal verhuurdagen (respons) / totale aantal boten (respons). Voor de berekening van het aantal overnachtingen is uitgegaan van 3 slaapplaatsen per boot. Betrekking op alle verhuurbedrijven In formule: aantal overnachtingen = aantal verhuurde boten (kajuitmotor– en kajuitzeilboten) x gemiddelde aantal verhuurde dagen x 3 slaapplaatsen.

87

Jachtverhuur


6.4 Chartervaart De chartervaart is een aparte categorie in Noord–Nederland. De gegevens van deze groep zijn aangeleverd door de Vereniging voor Beroepschartervaart. Deze vereniging beheert de database Schepenbank. Op basis van een enquête onder de leden worden overnachtingscijfers berekend. De overnachtingscijfers van de chartervaart worden niet meegenomen in de totaaltabel in hoofdstuk 2. Er zijn geen gegevens beschikbaar van de jaargangen 2006 - 2010. De cijfers van deze sector zijn louter indicatief. Het staat de lezer vrij de totale overnachtingen met betrekking tot de watersport zelf bij elkaar op te tellen. Hetzelfde geldt voor de totale overnachtingen van alle categorieën.

Tabel 12

—

Aantal overnachtingen chartervaart, 2001–2005 9

2001

10

2003

2004

2005

West–Groningen

0,1%

1.183

1.020

858

965

960

Waddeneilanden

17,1%

286.882

247.459

208.036

234.122

232.871

Friese Merengebied

0,8%

13.940

12.024

10.108

11.376

11.315


19,8%

332.882

287.138

241.394

271.662

270.211

Noord–Nederland

37,8%

634.886

547.641

460.396

518.126

515.358

100,0%

1.678.416

1.447.770

1.217.125

1.369.742

1.362.426

Aandeel

Nederland

2002

Bron: Vereniging voor Beroepschartervaart (BBZ)

Bijna 40% van alle overnachtingen in de chartervaart in Nederland in 2005 vindt plaats in de provincies Groningen en Friesland. De Waddeneilanden en de IJsselmeerkust hebben verreweg de meeste overnachtingen. De overige twee regio’s hebben relatief gezien weinig overnachtingen. In Drenthe zijn volgens de BBZ geen chartermaatschappijen.

9

Deze percentages zijn berekend over cijfers tussen 1998 en 2006. Dit is een schatting aangezien cijfers over 2002 bij de BBZ niet bekend zijn.

10

89

Chartervaart


6.5 Brug– en sluistellingen Ieder jaar worden bij verschillende bruggen en sluizen in de drie noordelijke provincies het aantal passerende recreatievaartuigen geregistreerd. Bij de sluizen worden alle vaartuigen geteld, bij de bruggen alleen de vaartuigen die een geopende brug passeren.

6.5.1

Berekening indexering brug– en sluistellingen

De cijfers met betrekking tot brug– en sluistellingen waren de afgelopen jaren niet altijd voor alle bruggen en sluizen beschikbaar. De (geïndexeerde) cijfers die in dit hoofdstuk gepubliceerd worden hebben alleen betrekking op de bruggen / sluizen die elk jaar (2006 – 2010) de tellingen hebben doorgegeven. In de loop der jaren hebben er diverse werkzaamheden aan de waterwegen plaatsgevonden die de cijfers beïnvloeden. De totaalcijfers geven een indicatie van de ontwikkeling van het aantal vaarbewegingen in Noord–Nederland. In onderstaande tabel zijn de totaalcijfers van de drie provincies weergegeven. In de bijlage zijn alle brug – en sluistellingen gepresenteerd.

Tabel 13

—


Brug– en sluistellingen recreatievaart 2006–2010, geïndexeerd (2006 = 100) 2006

2007

2008

2009

2010

100.0

108.0

108.0

116.9

93.9

100.0

92.2

98.2

97.6

100.8

100.0

112.7

103.3

110.8

103.3

100.0

97.9

100.9

103.4

99.6

Bron: Provincies Groningen, Friesland en Drenthe

In Bijlage 27, Bijlage 28 en Bijlage 29 zijn de brug– en sluistellingen per provincie gepresenteerd ten opzichte van het basisjaar 2006. Op de volgende pagina’s zijn overzichten per provincie gepresenteerd van de bruggen / sluizen waar over de laatste jaren de meeste passages hebben plaatsgevonden.

6.5.2

Samenvatting brug– en sluistellingen

Het aantal passages door bruggen en sluizen is in Noord–Nederland in 2010 licht gedaald ten opzichte van 2009. In Groningen en Drenthe is er sprake van minder bootpassages. In Friesland steeg over de gehele linie het aantal brug en sluispassages.

91

Brug– en sluistellingen


Brug– en sluistellingen in Groningen Tabel 14

—

De drie drukste passagepunten in Groningen

Lauwersoog (Robbengatsluis) Oostersluis Brug Roodehaan

2006

2007

2008

2009

2010

15.149

13.834

14.647

15.538

13.124

7.525

7.642

7.446

7.853

6.721

7.261

8.841

9.503

9.051

6.502

Bron: Provincie Groningen

Het drukste punt in Groningen (Lauwersoog) is in 2010 nog steeds het drukte passagepunt van Groningen. In vergelijking met het voorgaande jaar is Brug Roodehaan een plaats gezakt en staat Oostersluis met 6.721 passanten op de tweede plaats van de drie drukste passagepunten in Groningen. Alle drie punten hebben te maken met relatief forse afnames van het aantal geregistreerde passages.

6.5.3

Brug– en sluistellingen in Friesland

Tabel 15

—

De vier drukste passagepunten in Friesland 2006

2007

2008

2009

2010

Johan Frisosluis

40.115

35.119

*

42.013

38.962

Heerenzijl

32.637

29.530

31.531

30.625

28.837

Prinses Margrietsluis

30.204

27.411

26.463

27.180

26.306

Linthorst Homansluis

25.175

25.389

25.642

25.695

25.620

Bron: Provinsje Fryslân

Van de vijf drukste punten in Friesland zijn er in 2010 vier bruggen & sluizen die te maken hebben gehad met minder passages vergeleken het jaar ervoor. Er zijn ook een aantal bruggen en sluizen in Friesland die te maken hebben gehad met juist meer passages.

92



6.5.4

Brug– en sluistellingen in Drenthe

Tabel 16

—

Ossesluis Galgenkampsbrug Paradijssluis

De drie drukste passagepunten in Drenthe 2006

2007

2008

2009

2010

2.365

2.081

2.070

4.415

*

4.193

4.774

4.850

4.289

*

3.346

3.822

3.745

3.780

3.432

Bron: Provincie Drenthe

In 2009 heeft de Ossesluis de meeste scheepspassages geteld. Het afgelopen jaar waren hier geen gegevens van bekend. Dit geld ook voor de nummer twee van vorig jaar “de Galgenkampsbrug”. Uit bovenstaande tabel blijkt dat op de derde plaats De Paradijssluis staat. Dit is het enige punt waarvan in 2010 gegevens bekend zijn. Het aantal passages hier bedroeg 3.432 en dit is ruim 9% minder dan in het jaar ervoor (2009).

93



7 Dagattracties en Evenementen 7.1 Inleiding In dit hoofdstuk komen de bezoekersaantallen van dagattracties en evenementen in de drie noordelijk provincies aan bod. De cijfers met betrekking tot de dagattracties komen rechtstreeks uit de Toerdata Noord database en zijn verwerkt in verschillende tabellen die in paragraaf 7.2 zijn weergegeven. De bezoekersaantallen van evenementen zijn bewerkt door Toerdata Noord en worden aangeleverd door Respons Evenementenmonitor. Tabellen met betrekking tot deze cijfers zijn terug te vinden vanaf pagina 103.

7.2 Dagattracties De toeristische dagattracties zijn ingedeeld in de categorieën: ambachten, attractieparken, dierentuinen, kartbanen, musea, zwembaden/sportcomplexen en overige attracties. Over het algemeen geldt dat alleen dagattracties zijn opgenomen waarvoor een toegangsprijs moet worden betaald, anders vindt er geen registratie van het aantal bezoekers plaats. Daarnaast wordt voor opname in het Toerdata Noord–bestand een minimum van 500 bezoekers per jaar gehanteerd. Voor zwembaden en sportaccommodaties wordt een minimum aantal bezoekers van 50.000 per jaar gesteld. In de bijlagen (vanaf pagina 131) zijn alle dagrecreatieve bedrijven opgenomen met de bezoekersaantallen over de afgelopen drie jaar.

7.2.1

Samenvatting dagattracties

In vergelijking met 2010 hebben minder mensen een bezoek gebracht aan een dagattractie in Noord– Nederland (- 8,8%). In alle drie provincies is het aantal bezoekers van dagattracties gedaald. In de provincie Friesland is het aantal bezoekers van dagattracties het minst sterk gedaald met 3,0%. Het aantal bezoekers in Groningen (- 11,6%) en Drenthe (- 11,0%) daalde een stuk sterker. De meest bezochte dagattractie van Noord Nederland is, net als voorgaande jaren, Dierenpark Emmen met 730.000 bezoekers. Vergeleken met het voorafgaande jaar, is het aantal bezoekers bij meer dan de helft van de dagattracties gedaald. Aantal bezoekers dagattracties Doordat niet alle dagattracties jaarlijks de vragenlijst terugsturen is het lastig om precies vast te stellen “hoeveel mensen op jaarbasis een dagattractie hebben bezocht?” Elk jaar zijn er dagattracties die, voor betreffend jaar, geen gegevens beschikbaar stellen. Om dit probleem te omzeilen worden in de berekening van het aantal bezoekers van dagattracties alleen de bedrijven meegenomen die de afgelopen vijf jaar gerespondeerd hebben. Deze bezoekersaantallen zijn vervolgens geïndexeerd. Ruim 70% van alle dagattracties heeft gedurende de laatste vijf jaar, ieder jaar, de bezoekersaantallen aan Toerdata Noord doorgegeven. Bij deze groep zijn in 2010 totaal bijna 8,1 miljoen bezoekers geregistreerd. In 2009 was dit bij dezelfde groep ruim 8,8 miljoen bezoekers. Aangezien overwegend alle grote bedrijven jaarlijks reageren, is de dekking groter dan de genoemde 70%. Naar schatting is 95% van de bezoekers in kaart gebracht.

95

Dagattracties


Tabel 17 — categorie, 2010

Aantal dagattracties met meer dan 500 bezoekers in Noord–Nederland per

Groningen

Friesland

Drenthe

Noord–Nederland

Attractieparken

3

7

7

17

Ambacht

4

9

1

14

Dierentuinen

1

4

9

14

Kartbanen

2

4

1

7

54

99

64

217

Overig

8

18

7

33

Zwembaden / sportcomplexen

6

14

6

26

78

155

95

328

Museum

Totaal Bron: Toerdata Noord

Er zijn in het noorden 328 organisaties geregistreerd bij Toerdata Noord met een dagrecreatieve functie. Ruim tweederde van de dagrecreaties in Noord–Nederland betreft een museum. De provincie Friesland beschikt over de meeste dagattracties, gevolgd door Drenthe en Groningen.

Tabel 18

—


Bezoekersaantallen dagattracties per provincie, geïndexeerd, 2006–2010

11

2006

2007

2008

2009

2010

100,0

102,8

103,7

99,3

87,7

100,0

102,5

101,1

102,0

99,0

100,0

105,6

114,7

103,8

92,8

100,0

103,9

107,5

102,0

93,0


In de drie provincies Groningen, Friesland en Drenthe zijn de bezoekersaantallen van dagattracties afgenomen. In de provincie Friesland bedraagt de afname van bezoekersaantallen -3%. De provincies Groningen en Drenthe hadden met een sterkere daling van de bezoekersaantallen (Groningen -11,6% en Drenthe -11%). In Drenthe komt dit voornamelijk door de sterke daling van het bezoekersaantal van het Dierenpark Emmen.

11

Bedrijven in deze tabel worden alleen opgenomen als deze de afgelopen vijf jaar altijd gereageerd hebben.

96

Dagattracties


7.2.2

Dagattracties uitgesplitst naar categorie

Tabel 19

—

Ambacht Attractieparken Dierentuinen Musea Overig Zwembaden / sportcomplexen Totaal

Bezoekersaantallen dagattracties per categorie, geïndexeerd, 2006–2010 2006

2007

2008

2009

2010

100,0

105,9

108,5

104,1

100,0

100,0

111,3

138,1

161,1

161,1

100,0

105,3

106,8

100,4

73,5

100,0

104,2

119,0

109,3

100,1

100,0

103,9

100,4

99,1

96,6

100,0

101,6

100,1

96,2

93,5

100,0

103,7

107,2

101,8

93,0


Nagenoeg alle categorieën dagattracties (behalve attractieparken) in de drie noordelijke provincies hebben te maken gehad met minder bezoekers. De categorie dierentuinen heeft te maken gehad met de grooste daling bezoekersaantallen (-26,7%).

97

Dagattracties


7.2.3

Top 10 dagattracties per provincie

Tabel 20

—

Tien best bezochte dagattracties in Groningen, 2006–2010

Naam attractie

2006

2007

2008

2009

2010

Sportcentrum Kardinge

421.000

446.000

432.000

391.000

370.000

Stichting Recreatie Nienoord

296.000

306.000

304.000

295.000

220.890

Subtropisch Zwemparadijs Tropiqua

228.040

219.551

219.006

221.202

226.905

Groninger Museum

156.763

194.631

257.416

227.700

88.469

Parc Emslandermeer

170.000

175.000

155.000

140.000

135.000

Zeehondencrèche

160.000

150.000

140.000

*

*

Stichting Vesting Bourtange

47.267

83.333

80.000

84.000

85.000

Sportfondsen Pekela B.V.

74.080

76.350

87.500

65.346

66.862

Landgoed Fraeylemaborg

92.552

75.784

76.037

82.527

68.789

Hortus Haren

26.132

46.279

38.085

27.160

29.700


*Geen gegevens voor betreffend jaar

In 2010 hadden de meeste attracties uit de top 10 te maken met een daling van het aantal bezoekers ten opzichte van het jaar ervoor. Het Groninger Museum kampte met de grootste daling ( -61%). Attracties die te maken hadden met een (lichte) stijging waren: het Subtropisch Zwemparadijs Tropiqua (+2,6%), Stichting Vesting Bourtange (+1,1 %), Sportfondsen Pekela B.V. (+2,3 %) en Hortus Haren (+9,3 %).

98

Dagattracties


Tabel 21

—

Tien best bezochte dagattracties in Friesland, 2006–2010

Naam attractie

2006

2007

2008

2009

2010

Sport en Recreatiebad De Blauwe Golf

378.000

410.000

412.213

*

*

Sport- en Recreatiecentrum Thialf

360.000

400.000

390.000

380.000

350.000

De Welle

507.000

388.816

400.000

*

*

Bezoekerscentrum Appelscha

150.000

170.000

174.000

184.000

180.000

Tolhuisbad

167.269

167.852

170.000

151.403

151.194

AquaZoo Friesland

150.000

165.000

165.000

165.000

155.000

Zwembad de Frosk

135.000

130.000

128.000

128.000

*

Kinderboerderij De Naturij

110.000

115.000

120.000

110.000

120.000

Zwembad De Kûpe

100.000

107.000

115.000

140.000

*

74.000

79.000

82.000

86.000

89.000

Subtropisch zwembad Bloemketerp



Van de top drie van meest bezochte dagattractiesv in Friesland heeft alleen Sport- en Recreatiecentrum Thialf gereageerd op de vragenlijst van dit jaar. Aannemelijk is dat de twee zwembaden, die niet hebben gereageerd, toch ook in 2010 veel bezoekers hebben gehad. Er zijn voor de rest geen grote verschillen waargenomen in de aantallen bezoekers van de dagattracties uit de Friese top tien.

99

Dagattracties


Tabel 22

—

Tien best bezochte dagattracties in Drenthe, 2006–2010

Naam attractie

2006

2007

2008

2009

2010

1.140.000

1.200.000

1.220.000

1.133.000

720.000

Zwem- en Golfbad Aquarena

550.000

560.000

557.000

557.000

557.500

Bad Hesselingen

262.441

260.079

248.547

250.698

240.933

Drouwenerzand Attractiepark

165.002

218.578

247.206

244.988

240.574

Speelstad Oranje

200.000

194.000

200.000

165.000

160.000

Bezoekerscentrum Dwingelderveld

162.874

175.460

175.000

175.000

178.000

Aqualaren

128.888

124.984

118.995

120.946

112.229

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

102.746

117.000

117.336

139.207

140.997

Molenduinbad

112.481

114.479

107.105

104.539

99.436

Het Boomkroonpad

103.000

114.000

104.000

116.500

117.500

Dierenpark Emmen


Het Dierenpark Emmen is al jaren de meest bezochte dagattractie van Noord–Nederland. Het bezoekers aantal is echter flink gedaald (- 37%) ten opzichte van het jaar 2009. De overige dagattracties in de top tien van Drenthe verschillen de bezoekersaantrallen niet veel met betrekking tot het jaar ervoor.

100

Dagattracties


Tabel 23

—

Tien best bezochte dagattracties in Noord–Nederland, 2006–2010

Naam attractie

2006

2007

2008

2009

2010

1.140.000

1.200.000

1.220.000

1.133.000

720.000


550.000

560.000

557.000

557.000

557.500


421.000

446.000

432.000

391.000

370.000

Sport en Recreatiebad De Blauwe Golf

378.000

410.000

412.213

*

*

Sport- en Recreatiecentrum Thialf

360.000

400.000

390.000

380.000

350.000

De Welle

507.000

388.816

400.000

*

*


296.000

306.000

304.000

295.000

220.890

Bad Hesselingen

262.441

260.079

248.547

250.698

240.933

Subtropisch Zwemparadijs Tropiqua

228.040

219.551

219.006

221.202

226.905


165.002

218.578

247.206

244.988

240.574

Dierenpark Emmen



Dierenpark Emmen is nog altijd met afstand de best bezochte attractie van de drie noordelijke provincies. De meeste van de tien meest bezochte attracties van 2010 (6 stuks)laten een daling zien ten opzichte van 2009. Opmerkelijke dalingen in het aantal bezoekersaantallen, vergeleken met het voorafgaande jaar zijn de bezoekersaantallen van Dierenpark Emmen (-413.000 ) en Stichting Recreatie Nienoord (-74.000).

101

Dagattracties


7.3 Evenementen 7.3.1

Inleiding evenementen

De cijfers met betrekking tot evenementenbezoek in de drie noordelijke provincies krijgt Toerdata Noord aangeleverd van Respons Evenementenmonitor. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen de diverse soorten evenementen (sport, cultuur, etc.). Het enige criterium is een minimum aantal bezoekers van 5.000. Vanaf pagina 153 zijn alle evenementen met meer dan 5.000 bezoekers in tabelvorm gepresenteerd. De tabellen geven de bezoekersaantallen weer per evenement, waarbij geen rekening wordt gehouden met de duur van het evenement. Er is dus geen onderscheid gemaakt tussen één– en meerdaagse evenementen. Wel is een categorisering aangebracht in het type evenement (Beeldende Kunst; Consumentenbeurs; Maatschappij / Sociaal / Cultuur; Podiumkunsten; Sport). De bezoekersaantallen van voetbalwedstrijden werden in voorgaande edities per wedstrijd meegenomen in de tabellen. Vanaf 2008 worden alleen de jaartotalen opgenomen in het rapport

7.3.2

Samenvatting evenementen

In Noord–Nederland zijn er in 2010 iets meer dan 10 miljoen bezoekers van evenementen geregistreerd. Let wel alleen de evenementen met 5.000 bezoekers en meer worden in de berekeningen meegenomen. In 2010 vonden ongeveer 32% van de bezoeken plaats in Groningen, 35% in Friesland en in Drenthe vindt ongeveer 33% van de bezoeken aan evenementen plaats.

7.3.3

Top 5 evenementen per provincie

Tabel 24

—

Vijf best bezochte evenementen in Groningen, 2010

Naam attractie

Plaats

Aantal bezoekers

Koninginnedag Groningen

GRONINGEN - Centrum Groningen

200.000

Meikermis Groningen


175.000

Bloemenjaarmarkt Groningen


150.000

Koninginnenacht Groningen


150.000

Noorderzon

GRONINGEN - Noorderplantsoen

125.000

Bron: Respons Evenementenmonitor, bewerkt door Toerdata Noord

In 2010 was Koninginnedag veruit het grootste evenement in Groningen. Verder valt het op dat in de top vijf van Groningen alle evenementen in de stad Groningen hebben plaatsgevonden.

103

Evenementen


Tabel 25

—

Vijf best bezochte evenementen in Friesland, 2010

Naam attractie

Plaats

Aantal bezoekers

Harlinger Visserijdagen

HARLINGEN - Centrum Harlingen

162.500

Sneekweek

OFFINGAWIER - Sneekermeer

140.000

Skûtsjesilen (SKS-kampioenschap)

LEEUWARDEN - Diverse meren Friesland

132.500

Befrijdingsfestival Leeuwarden

LEEUWARDEN - Prinsentuin

120.000

Fries Straatfestival

LEEUWARDEN - Centrum Leeuwarden

85.000


De Harlinger Visserijdagen (162.500 bezoekers) geldt al jaren als één van de drukst bezochte evenementen in Friesland. Gevolgd door de Sneekweek (140.000 bezoekers) en het Skûtsjesilen met 132.500 bezoekers.

Tabel 26

—

Vijf best bezochte evenementen in Drenthe, 2010

Naam attractie

Plaats

Aantal bezoekers

Zuidlaardermarkt

ZUIDLAREN - Centrum Zuidlaren

180.000

Feestweek Zuidlaarder Markt

ZUIDLAREN - Centrum Zuidlaren

150.000

Donderdag Meppeldag

MEPPEL - Centrum Meppel

145.000

Vlindermarkten Emmen

EMMEN - Marktplein Emmen

140.000

Dutch TT Assen

ASSEN - TT Circuit Assen

139.809


De feestweek in Zuidlaren is al jaren het drukst bezochte evenement in Drenthe. Ook de donderdag Meppeldag, de Vlindermarkten in Emmen en het Dutch TT in Assen trekken al jaren veel bezoekers.

104

Evenementen


106

Tabellenboek


8 Tabellenboek Bijlage 1

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Noord Nederland, 2006–2010 ................................................... 108

Bijlage 2

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Groningen, 2006–2010 .............................................................. 109

Bijlage 3

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Friesland, 2006–2010 ................................................................ 110

Bijlage 4

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Drenthe, 2006–2010 .................................................................. 111

Bijlage 5

— Werkgelegenheidsontwikkeling Watersport Friesland, 2006–2010 ..................................................... 112

Bijlage 6

— Hotels en Pensions: Aantal bedrijven en bedden, 2006–2010 ............................................................. 113

Bijlage 7

— Hotels en Pensions: Bezettingsgraad en overnachtingen, 2006–2010 ................................................. 114

Bijlage 8

— Logies en Ontbijt: Aantal bedrijven en overnachtingen, 2006–2010 ................................................... 115

Bijlage 9

— Kampeerterreinen: Aantal bedrijven en standplaatsen, 2006–2010 ................................................... 116

Bijlage 10

— Kampeerterreinen: Aantal toeristische en vaste standplaatsen, 2006–2010 ...................................... 117

Bijlage 11

— Kampeerterreinen: Bezettingsgraad en overnachtingen, 2006–2010.................................................. 118

Bijlage 12

— Kampeerterreinen: Verhuurgraad en overnachtingen, 2006–20109 ................................................... 119

Bijlage 13

— Recreatiewoningen: Aantal bedrijven en recreatiewoningen, 2006–2010 .......................................... 120

Bijlage 14

— Recreatiewoningen: Verhuurwoningen en tweede woningen, 2006–2010 ......................................... 121

Bijlage 15

— Verhuurwoningen: Bezettingsgraad, 2006–2010 ................................................................................. 122

Bijlage 16

— Recreatiewoningen: Overnachtingen recreatiewoningen, 2006–2010 ................................................ 123

Bijlage 17

— Groepsaccommodaties: Aantal adressen en bedden, 2006–2010 ....................................................... 124

Bijlage 18

— Groepsaccommodaties: Bezettingsgraad en overnachtingen, 2006–2010 .......................................... 125

Bijlage 19

— Jachthavens: Aantal adressen en ligplaatsen, 2006–2010 ................................................................... 126

Bijlage 20

— Jachthavens: Passantenligplaatsen en vaste ligplaatsen, 2006–2010 .................................................. 127

Bijlage 21

— Jachthavens: Overzicht van 2010 ......................................................................................................... 128

Bijlage 22

— Jachthavens: Verhuurgraad en overnachtingen, 2006–2010 ............................................................... 129

Bijlage 23

— Jachtverhuur: Aantal bedrijven en verhuurboten, 2006–2010 ............................................................ 130

Bijlage 24

— Jachtverhuur: Aantal kajuitmotor– en kajuitzeilboten, 2006–2010 ..................................................... 131

Bijlage 25

— Jachtverhuur: Aantal open zeil– en platbodemboten, 2006–2010 ...................................................... 132

Bijlage 26

— Jachtverhuur: Overnachtingen kajuitmotor– en kajuitzeilboten, 2006–2010 ...................................... 133

Bijlage 27

— Brug– en sluistellingen: Passages Groningen, 2006–2010.................................................................... 134

Bijlage 28

— Brug– en sluistellingen: Passages Friesland, 2006–2010 ...................................................................... 135

Bijlage 29

— Brug– en sluistellingen: Passages Drenthe, 2006–2010 ....................................................................... 136

Bijlage 30

— Dagattracties: Aantal bezoekers Groningen, 2006–2010 ..................................................................... 137

Bijlage 31

— Dagattracties: Aantal bezoekers Friesland, 2006–2010 ....................................................................... 141

Bijlage 32

— Dagattracties: Aantal bezoekers Drenthe, 2006–2010 ......................................................................... 148

Bijlage 33

— Evenementen: Aantal bezoekers Groningen, 2010 .............................................................................. 153

Bijlage 34

— Evenementen: Aantal bezoekers Friesland, 2010 ................................................................................. 159

Bijlage 35

— Evenementen: Aantal bezoekers Drenthe, 2010.............................................................................. 167

Bijlage 36

— Beschrijving SBI–codes Recreatie .en Toerisme ............................................................................... 175

Bijlage 37

— Beschrijving SBI–codes Watersport ...................................................................................................... 177

107

Tabellenboek


Bijlage 1

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Noord Nederland, 2006–2010 Fulltime + Parttime 2006

2009

Fulltime (12 / 15+ uren) 2010

2006

2009

Parttime (12 / 15– uren)

2010

2006

2009

2010


2.062

2.051

1.984

1.536

1.592

1.531

526

459

452

Logiesverstrekking

8.141

8.752

8.930

5.195

5.651

5.846

2.946

3.101

3.084

Horeca

21.031

22.170

21.698

10.761

11.389

11.351

10.270

10.781

10.347

Vervoer

2.735

2.931

2.801

2.148

2.326

2.203

588

605

599

Cultuur, recreatie en amusement

3.831

4.472

4.729

2.638

3.264

3.409

1.193

1.208

1.320

Sport

2.292

2.585

2.651

1.342

1.567

1.629

950

1.018

1.022

Overig

4.540

5.215

5.082

3.297

3.836

3.618

1.244

1.380

1.463

Totaal R&T

44.633

48.177

47.874

26.916

29.625

29.588

17.716

18.551

18.287

Noord Nederland totale werkgelegenheid

738.108 780.446 773.856 596.704 634.554 628.612 141.404 145.892 145.244

% R&T

6,0%

6,2%

6,2%

108

4,5%

4,7%

4,7%

12,5%

12,7%

12,6%

Tabellenboek


Bijlage 2

— Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Groningen, 2006–2010 Fulltime + Parttime

Fulltime (12+ uren)

Parttime (12– uren)

2006

2009

2010

2006

2009

2010

2006

2009

2010

578

549

520

404

410

397

173

139

122,7

Logiesverstrekking

1.386

1.441

1.494

871

933

991

515

508

503

Horeca

7.601

8.176

7.823

3.662

3.955

4.021

3.939

4.221

3.802

865

936

878

657

730

662

208

206

216,5

1.301

1.479

1.619

888

1.035

1.125

413

444

494

587

697

719

314

405

427

273

292

292,2

Overig

1.273

1.354

1.360

933

939

855

340

415

504,9

Totaal R&T

13591

14631

14413

7730

8407

8478

5.861

6.224

5.935

257.613 272.156 269.189

207199

223838

221852

50414

48318

47337

3,7%

3,8%

3,8%

11,6%

12,9%

12,5%


Vervoer Cultuur, recreatie en amusement Sport

Groningen totale werkgelegenheid % R&T

5,3%

5,4%

5,4%

Bron: Provinciale werkgelegenheidsregisters, bewerkt door Toerdata Noord

109

Tabellenboek


Bijlage 3

—

Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Friesland, 2006–2010 Fulltime + Parttime

Fulltime (15+ uren)


2006

2009

2010

2006

2009

2010

2006

2009

2010

755

851

842

545

643

626,8

210

208

214

Logiesverstrekking

3.318

3.675

3.636

2.113

2.334

2.347

1.205

1.341

1.289

Horeca

8.137

8.347

8.256

4.103

4.248

4.228

4.034

4.099

4.028

Vervoer

1.079

1.071

1.038

821

836

807

258

234

230

Cultuur, recreatie en amusement

1.146

1.339

1.378

874

1.036

1.041

272

303

337

Sport

1.237

1.324

1.350

715

791

819

523

533

530

Overig

2.567

3.040

2.894

1.863

2.333

2.209

704

707

684

18.240

19.645

19.394

11.034

12.221

12.079

7.206

7.424

7.314

278.094 293.207 289.596 219.544 232.497 229.631

58.550

60.710

59.965

12,3%

12,2%

12,2%


Totaal R&T Friesland totale werkgelegenheid % R&T

6,6%

6,7%

6,7%

5,0%

5,3%

5,3%


110

Tabellenboek


Bijlage 4

—

Werkgelegenheidsontwikkeling R&T Drenthe, 2006–2010 Fulltime + Parttime

Fulltime (15+ uren)


2006

2009

2010

2006

2009

2010

2006

2009

2010

729

652

622

586

539

507

143

112

114

Logiesverstrekking

3.437

3.636

3.800

2.211

2.384

2.508

1.226

1.252

1.292

Horeca

5.293

5.647

5.619

2.996

3.186

3.102

2.297

2.461

2.517

792

925

885

670

760

733

122

165

152

1.384

1.654

1.732

876

1.193

1.243

508

461

489

Sport

468

565

582

313

372

383

155

193

198

Overig

700

822

828

500

563

554

199

259

273

12.803

13.900

14.068

8.153

8.997

9.031

4.650

4.903

5.037

202.401 215.083 215.071 169.961 178.219 177.129

32.440

36.864

37.942

14,3%

13,3%

13,3%


Vervoer Cultuur, recreatie en amusement

Totaal R&T Drenthe totale werkgelegenheid % R&T

6,3%

6,5%

6,5%

4,8%

5,0%

5,1%


111

Tabellenboek


Bijlage 5

—

Werkgelegenheidsontwikkeling Watersport Friesland, 2006–2010 Fulltime + Parttime

Fulltime (15+ uren)


2006

2009

2010

2006

2009

2010

2006

2009

2010

Jachthavens

328

340

340

227

253

260

101

87

80

Bootverhuur

506

489

484

304

310

315

202

178

169

Zeilscholen

100

101

107

64

65

67

36

36

40

Passagiersvaart (charters en rondvaart)

510

486

468

396

373

356

114

112

112

1.529

1956

1824

1.360

1.785

1.668

169

171

156

414

447

417

372

399

373

42

48

44

332

413

398

259

317

293

73

96

105

3.719

4232

4039

2.981

3.503

3.332

738

729

706

Jachtwerven Overige watersport– gebonden industrie Watersportgebonden handel en diensten Totaal


112

Tabellenboek


Bijlage 6

—

Hotels en Pensions: Aantal bedrijven en bedden, 2006–2010 Aantal hotels / pensions

Aantal bedden

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

75

71

70

70

70

3.797

3.803

3.789

3.900

3.943

Friesland

180

177

176

176

176

8.641

8.513

8.587

8.585

8.585

Drenthe

119

117

116

115

113

4.362

4.396

4.368

4.349

4.327

West-Groningen

17

16

15

15

15

277

272

261

288

300

Groningen-Haren

14

14

14

14

14

1.679

1.730

1.738

1.812

1.812

Eemsmond

16

16

16

16

16

573

609

610

612

638

Oost-Groningen

28

25

25

25

25

1.268

1.192

1.180

1.188

1.193

Waddeneilanden

58

57

58

58

58

3.751

3.674

3.746

3.764

3.764

Friese Merengebied

34

34

33

33

33

1.355

1.344

1.369

1.363

1.362


38

37

37

37

37

1.273

1.281

1.281

1.267

1.267

Zuidoost-Friesland

14

14

14

14

14

1.068

1.068

1.068

1.068

1.068

Overig Friesland

36

35

34

34

34

1.194

1.146

1.123

1.123

1.124

Noordmidden-Drenthe

51

50

50

49

48

2.255

2.226

2.200

2.181

2.151

Zuidwest-Drenthe

29

29

29

29

29

884

883

888

888

888

Zuidoost-Drenthe

39

38

37

37

36

1.223

1.287

1.280

1.280

1.288

374

365

362

361

Totaal Noord-Nederland

359 16.800 16.712 16.744 16.834 16.855


113

Tabellenboek


Bijlage 7

—

Hotels en Pensions: Bezettingsgraad en overnachtingen, 2006–2010 Bezettingsgraad

Aantal overnachtingen (x 1000)

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

38,1%

35,3%

36,6%

37,4%

37,1%

522

494

505

526

530

Friesland

39,0%

39,1%

38,6%

36,9%

35,6%

1.267

1.213

1.199

1.146

1.099

Drenthe

38,6%

40,3%

40,2%

39,4%

40,0%

615

646

639

624

630

West-Groningen

25,0%

23,3%

26,5%

24,7%

21,9%

25

23

25

26

24

Groningen-Haren

42,3%

39,7%

41,3%

42,2%

42,3%

259

250

262

279

280

Eemsmond

37,1%

37,8%

36,8%

37,0%

38,8%

78

84

82

83

90

Oost-Groningen

34,7%

31,4%

31,5%

31,9%

31,2%

161

137

136

138

136

Waddeneilanden

45,7%

40,7%

39,5%

36,3%

34,9%

626

545

540

498

480

Friese Merengebied

33,7%

33,4%

31,8%

32,7%

30,8%

167

164

159

163

153


37,7%

39,1%

38,2%

34,9%

34,4%

175

183

178

161

159

Zuidoost-Friesland

40,7%

43,2%

44,1%

45,4%

43,6%

159

168

172

177

170

Overig Friesland

32,1%

36,7%

36,7%

35,9%

33,3%

140

153

150

147

137

Noordmidden-Drenthe

41,5%

42,2%

43,2%

41,5%

41,7%

342

343

347

330

328

Zuidwest-Drenthe

40,1%

40,8%

39,1%

40,1%

41,2%

130

132

127

130

133

Zuidoost-Drenthe

32,3%

36,6%

35,4%

35,1%

35,9%

144

172

165

164

169


38,6%

38,4%

38,5%

37,7%

37,1%

2.405

2.354

2.343

2.296

2.258


114

Tabellenboek


Bijlage 8

—

Logies en Ontbijt: Aantal bedrijven en overnachtingen, 2006–2010 Aantal adressen


2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

148

143

136

135

130

36

33

39

41

38

Friesland

338

326

326

326

320

97

101

122

113

107

Drenthe

158

158

153

150

149

56

46

49

47

45

West-Groningen

45

42

39

39

38

9

8

9

9

8

Groningen-Haren

26

26

25

25

23

5

5

5

4

4

Eemsmond

40

39

39

38

36

10

7

13

14

13

Oost-Groningen

37

36

33

33

33

12

13

13

14

12

Waddeneilanden

27

26

24

23

23

13

13

16

14

14

Friese Merengebied

86

81

78

80

77

19

16

17

18

16


80

76

78

77

77

32

33

46

44

39

Zuidoost-Friesland

44

43

43

43

40

9

8

13

7

8

101

100

103

103

103

25

30

30

30

30

Noordmidden-Drenthe

58

60

58

56

56

19

15

16

15

13

Zuidwest-Drenthe

61

64

62

61

60

28

22

26

25

25

Zuidoost-Drenthe

39

34

33

33

33

9

8

6

6

7

644

627

615

611

599

190

179

210

200

190

Overig Friesland

Totaal Noord-Nederland Bron: Toerdata Noord

115

Tabellenboek


Bijlage 9

—

Kampeerterreinen: Aantal bedrijven en standplaatsen, 2006–2010 Aantal kampeerterreinen

Totaal aantal standplaatsen

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

115

113

112

111

111

7.092

7.141

7.071

7.071

7.065

Friesland

360

362

362

356

356 25.860 25.995 25.899 25.620 25.723

Drenthe

339

339

337

336

336 24.538 23.997 24.006 23.964 23.946

West-Groningen

41

40

39

38

38

2.420

2.385

2.350

2.360

2.350

Groningen-Haren

4

4

4

4

4

264

259

259

259

259

Eemsmond

19

19

19

19

19

1.155

1.158

1.140

1.135

1.142

Oost-Groningen

51

50

50

50

50

3.253

3.339

3.322

3.317

3.314

Waddeneilanden

58

58

58

57

57

6.971

7.011

6.930

6.769

6.806

Friese Merengebied

87

88

88

87

87

5.519

5.533

5.464

5.475

5.499


78

78

78

75

75

7.539

7.504

7.536

7.402

7.465

Zuidoost-Friesland

72

72

71

71

71

3.696

3.791

3.761

3.780

3.798

Overig Friesland

65

66

67

66

66

2.135

2.156

2.208

2.194

2.155

Noordmidden-Drenthe

147

145

145

145

145 12.071 11.581 11.572 11.581 11.495

Zuidwest-Drenthe

110

111

109

108

108

7.314

7.368

7.376

7.405

7.468

Zuidoost-Drenthe

82

83

83

83

83

5.153

5.048

5.058

4.978

4.983

814

814

811

803


803 57.490 57.133 56.976 56.655 56.734


116

Tabellenboek


Bijlage 10

—

Kampeerterreinen: Aantal toeristische en vaste standplaatsen, 2006–2010 Aantal toeristische standplaatsen

Groningen

Aantal vaste standplaatsen

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

4.010

4.246

4.252

4.250

4.256

3.082

2.895

2.819

2.821

2.809

Friesland

12.918 13.042 13.035 12.899 12.943 12.942 12.953 12.864 12.721 12.780

Drenthe

14.087 13.922 14.029 14.006 14.078 10.451 10.075

West-Groningen

9.977

9.958

9.868

1.604

1.575

1.600

1.598

1.599

816

810

750

762

751

Groningen-Haren

203

203

203

203

203

61

56

56

56

56

Eemsmond

667

690

690

690

695

488

468

450

445

447

Oost-Groningen

1.536

1.778

1.759

1.759

1.759

1.717

1.561

1.563

1.558

1.555

Waddeneilanden

3.851

3.862

3.823

3.824

3.824

3.120

3.149

3.107

2.945

2.982

Friese Merengebied

2.601

2.645

2.586

2.589

2.615

2.918

2.888

2.878

2.886

2.884


3.105

3.069

3.097

2.985

3.037

4.434

4.435

4.439

4.417

4.428

Zuidoost-Friesland

1.909

1.974

1.989

1.975

1.991

1.787

1.817

1.772

1.805

1.807

Overig Friesland

1.452

1.492

1.540

1.526

1.476

683

664

668

668

679

Noordmidden-Drenthe

6.276

5.992

6.068

6.106

6.099

5.795

5.589

5.504

5.475

5.396

Zuidwest-Drenthe

4.069

4.175

4.236

4.253

4.317

3.245

3.193

3.140

3.152

3.151

Zuidoost-Drenthe

3.742

3.755

3.725

3.647

3.662

1.411

1.293

1.333

1.331

1.321


31.015 31.210 31.316 31.155 31.277 26.475 25.923 25.660 25.500 25.457


117

Tabellenboek


Bijlage 11

—

Kampeerterreinen: Bezettingsgraad en overnachtingen, 2006–2010 Overnachtingen toeristische standplaatsen (x 1000) 2010 2006 2007 2008 2009 2010

Bezettingsgraad toeristische standplaatsen 2006

2007

2008

2009

Groningen

12,6%

11,5%

12,1%

12,3%

12,5%

430

411

440

442

450

Friesland

16,1%

14,5%

13,9%

13,5%

13,1%

1.711

1.579

1.501

1.419

1.386

Drenthe

14,2%

13,8%

13,9%

14,2%

12,4%

1.679

1.622

1.642

1.676

1.465

West-Groningen

13,6%

14,5%

16,8%

16,3%

16,2%

183

191

225

219

218

Groningen-Haren

12,6%

11,5%

12,1%

12,3%

12,5%

22

20

21

21

21

Eemsmond

10,5%

8,4%

7,9%

8,0%

7,9%

59

49

46

46

46

Oost-Groningen

12,9%

10,2%

10,1%

10,5%

11,1%

166

152

149

155

165

Waddeneilanden

18,8%

16,3%

15,6%

13,3%

13,1%

607

528

502

427

422

Friese Merengebied

10,3%

10,6%

10,6%

9,0%

8,9%

224

236

230

196

196


19,4%

18,4%

17,0%

18,3%

16,9%

505

476

442

458

432

Zuidoost-Friesland

17,1%

14,9%

13,6%

14,2%

13,0%

274

247

227

235

217

8,3%

7,3%

7,8%

8,0%

9,6%

102

92

101

103

119

Noordmidden-Drenthe

13,5%

12,7%

12,5%

12,8%

12,6%

714

639

639

655

644

Zuidwest-Drenthe

15,7%

17,0%

16,2%

16,4%

11,1%

538

595

578

586

403

Zuidoost-Drenthe

13,6%

12,3%

13,6%

14,2%

13,6%

427

387

426

435

418


15,2%

14,2%

14,0%

14,0%

13,1%

3.821

3.612

3.584

3.536

3.301

Overig Friesland


118

Tabellenboek


Bijlage 12

—

Kampeerterreinen: Verhuurgraad en overnachtingen, 2006–20109 Verhuurgraad vaste standplaatsen

Overnachtingen vaste standplaatsen (x 1000) 2006 2007 2008 2009 2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

84,6%

85,2%

84,7%

83,6%

82,5%

522

490

476

470

462

Friesland

93,4%

93,2%

91,3%

91,5%

92,1%

2.418

2.409

2.353

2.321

2.350

Drenthe

91,8%

90,9%

90,2%

91,3%

90,5%

1.921

1.833

1.798

1.822

1.787

0,0%

0,0%

0,0%

0,0%

0,0%

West-Groningen

86,7%

88,3%

93,1%

93,4%

90,7%

141

143

140

142

136

Groningen-Haren

84,6%

85,2%

84,7%

83,6%

82,5%

10

10

9

9

9

Eemsmond

74,2%

71,9%

68,9%

68,9%

71,1%

72

67

62

61

64

Oost-Groningen

86,7%

86,6%

84,7%

82,5%

81,3%

298

270

265

257

253

Waddeneilanden

95,8%

95,6%

90,0%

95,4%

95,5%

598

602

559

562

569

Friese Merengebied

89,3%

89,7%

89,3%

88,5%

88,2%

521

518

514

511

509


93,8%

92,3%

92,5%

93,3%

96,3%

832

819

821

824

853

Zuidoost-Friesland

94,3%

94,8%

95,8%

85,7%

84,0%

337

344

340

309

304

Overig Friesland

94,7%

94,2%

89,0%

86,3%

84,5%

129

125

119

115

115

Noordmidden-Drenthe

93,4%

92,4%

94,1%

94,1%

93,4%

1.083

1.033

1.036

1.031

1.008

Zuidwest-Drenthe

89,0%

88,6%

85,2%

88,5%

87,3%

578

566

535

558

550

Zuidoost-Drenthe

92,3%

90,6%

85,0%

87,7%

87,0%

261

234

227

234

230


91,7%

91,4%

90,2%

90,6%

90,4%

4.861

4.732

4.626

4.613

4.599


119

Tabellenboek


Bijlage 13

—

Recreatiewoningen: Aantal bedrijven en recreatiewoningen, 2006–2010 Aantal bedrijven

Aantal recreatiewoningen

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

22

22

22

22

22

1.904

1.913

1.847

1.881

1.889

Friesland

155

158

158

158

157

7.522

7.717

8.428

8.552

8.655

Drenthe

93

93

94

93

93

8.251

8.833

8.789

8.898

8.995

West-Groningen

8

8

8

8

8

454

459

464

463

464

Groningen-Haren

1

1

1

1

1

265

265

266

267

267

Eemsmond

5

5

5

5

5

206

206

176

182

182

Oost-Groningen

8

8

8

8

8

979

983

941

969

976

Waddeneilanden

71

71

72

72

71

3.114

3.128

3.622

3.641

3.640

Friese Merengebied

35

36

36

36

35

2.083

2.070

2.055

2.122

2.185


26

26

24

24

25

1.483

1.482

1.525

1.541

1.581

8

8

8

8

8

599

622

729

729

730

Overig Friesland

15

17

18

18

18

243

415

497

519

519

Noordmidden-Drenthe

41

42

43

43

43

3.586

4.001

3.914

3.958

3.998

Zuidwest-Drenthe

27

26

26

25

25

2.014

2.023

2.084

2.090

2.135

Zuidoost-Drenthe

25

25

25

25

25

2.651

2.809

2.791

2.850

2.862

270

273

274

273

Zuidoost-Friesland


272 17.677 18.463 19.064 19.331 19.539


120

Tabellenboek


Bijlage 14

—

Recreatiewoningen: Verhuurwoningen en tweede woningen, 2006–2010 Aantal verhuurwoningen

Aantal tweede woningen

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

690

654

647

648

638

1.214

1.259

1.200

1.233

1.251

Friesland

4.727

4.753

5.291

5.344

5.325

2.795

2.964

3.137

3.208

3.330

Drenthe

3.585

4.240

4.218

4.237

4.222

4.666

4.593

4.571

4.661

4.773

West-Groningen

189

189

184

182

184

265

270

280

281

280

Groningen-Haren

20

20

20

20

20

245

245

246

247

247

Eemsmond

184

156

156

155

157

22

50

20

27

25

Oost-Groningen

297

289

287

291

277

682

694

654

678

699

3.114

3.128

3.622

3.641

3.640

0

0

0

0

0

Friese Merengebied

635

648

650

651

645

1.448

1.422

1.405

1.471

1.540


482

470

458

462

475

1.001

1.012

1.067

1.079

1.106

Zuidoost-Friesland

241

241

245

249

249

358

381

484

480

481

Overig Friesland

255

266

316

341

316

0

149

181

178

203

Noordmidden-Drenthe

734

1.372

1.370

1.368

1.358

2.852

2.629

2.544

2.590

2.640

Zuidwest-Drenthe

649

631

614

606

591

1.365

1.392

1.470

1.484

1.544

Zuidoost-Drenthe

2.202

2.237

2.234

2.263

2.273

449

572

557

587

589


9.002

9.647 10.156 10.229 10.185

8.675

8.816

8.908

9.102

9.354

Groningen

Waddeneilanden


121

Tabellenboek


Bijlage 15

—

Verhuurwoningen: Bezettingsgraad, 2006–2010 Bezettingsgraad 2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

38,7%

40,3%

39,5%

37,5%

37,5%

Friesland

34,9%

38,4%

36,5%

37,2%

37,0%

Drenthe

41,2%

42,6%

42,3%

42,7%

43,4%

West-Groningen

38,7%

40,3%

36,9%

35,4%

37,5%

Groningen-Haren

38,7%

40,3%

39,5%

37,5%

37,5%

Eemsmond

38,7%

40,3%

39,5%

37,5%

37,5%

Oost-Groningen

38,7%

40,3%

39,5%

37,5%

37,5%

Waddeneilanden

36,4%

37,0%

35,3%

36,0%

35,7%

Friese Merengebied

32,8%

35,3%

34,5%

33,2%

33,6%


36,2%

38,9%

38,6%

40,4%

40,5%

Zuidoost-Friesland

20,2%

21,1%

18,3%

15,6%

15,4%

Overig Friesland

23,4%

50,0%

44,6%

48,1%

48,2%

Noordmidden-Drenthe

27,0%

25,8%

24,9%

27,9%

34,6%

Zuidwest-Drenthe

29,7%

29,3%

28,5%

30,7%

31,3%

Zuidoost-Drenthe

47,6%

56,9%

57,0%

55,3%

51,5%


38,9%

41,1%

40,1%

40,5%

40,9%


122

Tabellenboek


Bijlage 16

—

Recreatiewoningen: Overnachtingen recreatiewoningen, 2006–2010 Overnachtingen verhuurwoningen (x 1000) 2006 2007 2008 2009 2010

Groningen

Overnachtingen tweede woningen (x 1000) 2006 2007 2008 2009 2010

488

481

457

436

437

121

126

120

123

125

Friesland

2.967

3.198

3.402

3.498

3.464

280

296

314

321

333

Drenthe

2.627

3.306

3.268

3.319

3.329

467

459

457

466

477

West-Groningen

134

139

124

117

126

27

27

28

28

28

Groningen-Haren

14

15

14

14

14

25

25

25

25

25

Eemsmond

130

115

112

106

108

2

5

2

3

3

Oost-Groningen

210

213

207

199

190

68

69

65

68

70

2.071

2.112

2.331

2.393

2.370

0

0

0

0

0

Friese Merengebied

380

417

410

395

395

145

142

141

147

154


319

334

322

341

351

100

101

107

108

111

89

93

82

71

70

36

38

48

48

48

Overig Friesland

109

243

257

299

278

0

15

18

18

20

Noordmidden-Drenthe

362

646

623

696

857

285

263

254

259

264

Zuidwest-Drenthe

352

337

320

339

338

137

139

147

148

154

Zuidoost-Drenthe

1.914

2.323

2.325

2.284

2.134

45

57

56

59

59


6.082

6.985

7.128

7.253

7.230

868

882

891

910

935

Waddeneilanden

Zuidoost-Friesland


123

Tabellenboek


Bijlage 17

—

Groepsaccommodaties: Aantal adressen en bedden, 2006–2010 Aantal groepsaccommodaties

Aantal bedden

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

26

27

26

26

26

1.207

1.223

1.208

1.208

1.209

Friesland

188

191

191

189

Drenthe

101

98

96

96

96

5.047

4.819

4.758

4.642

4.662

West-Groningen

10

10

10

10

10

600

599

599

599

599

Groningen-Haren

2

2

2

2

2

137

137

137

137

138

Eemsmond

5

5

4

4

4

145

145

130

130

130

Oost-Groningen

9

10

10

10

10

325

342

342

342

342

Waddeneilanden

92

91

91

91

91

6.468

6.378

6.265

6.255

6.270

Friese Merengebied

38

39

38

38

38

2.651

2.792

2.798

2.809

2.809


27

27

27

27

27

1.472

1.476

1.481

1.472

1.492

Zuidoost-Friesland

17

17

17

16

16

1.335

1.285

1.279

1.209

1.209

Overig Friesland

14

17

18

17

17

371

436

456

420

420

Noordmidden-Drenthe

38

38

37

37

37

1.997

1.963

1.913

1.797

1.823

Zuidwest-Drenthe

39

37

36

36

36

1.641

1.491

1.480

1.480

1.474

Zuidoost-Drenthe

24

23

23

23

23

1.409

1.365

1.365

1.365

1.365

315

316

313

311


189 12.297 12.367 12.279 12.165 12.200

311 18.551 18.409 18.245 18.015 18.071


124

Tabellenboek


Bijlage 18

—

Groepsaccommodaties: Bezettingsgraad en overnachtingen, 2006–2010 Bezettingsgraad


2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

15,2%

16,1%

15,8%

16,3%

15,3%

57

57

53

55

53

Friesland

22,6%

21,0%

21,6%

21,8%

20,9%

995

949

952

962

935

Drenthe

19,7%

19,7%

19,9%

19,4%

19,3%

351

346

346

329

328

West-Groningen

10,5%

9,1%

8,3%

8,7%

8,9%

23

20

18

19

19

Groningen-Haren

15,2%

16,1%

15,8%

16,3%

15,3%

8

8

8

8

8

Eemsmond

15,2%

16,1%

15,8%

16,3%

15,3%

8

9

7

8

7

Oost-Groningen

15,2%

16,1%

15,8%

16,3%

15,3%

18

20

20

20

19

Waddeneilanden

23,1%

23,4%

23,1%

23,8%

23,2%

544

545

528

543

531

Friese Merengebied

29,0%

24,8%

24,3%

24,8%

22,9%

281

253

248

254

235


14,5%

14,1%

13,1%

12,2%

13,3%

78

76

71

66

72

Zuidoost-Friesland

16,3%

13,9%

20,0%

19,6%

19,1%

79

65

93

86

84

9,2%

6,6%

7,4%

8,3%

8,6%

12

10

12

13

13

Noordmidden-Drenthe

22,5%

21,7%

22,1%

21,6%

21,7%

164

156

155

141

144

Zuidwest-Drenthe

18,0%

18,5%

17,8%

17,4%

17,5%

108

101

96

94

94

Zuidoost-Drenthe

15,3%

18,0%

19,0%

18,8%

18,0%

79

90

95

94

90


21,3%

20,3%

20,6%

20,7%

20,0%

1.403

1.352

1.351

1.347

1.317

Overig Friesland


125

Tabellenboek


Bijlage 19

—

Jachthavens: Aantal adressen en ligplaatsen, 2006–2010 Aantal jachthavens

Totaal aantal ligplaatsen

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

46

46

47

47

47

4.963

4.968

4.943

4.944

4.845

Friesland

217

217

217

217

7

7

7

7

7

742

742

742

742

742

West-Groningen

11

11

11

11

11

1.410

1.410

1.419

1.420

1.420

Groningen-Haren

3

3

3

3

3

743

743

693

693

693

Eemsmond

10

10

10

10

10

986

1.001

1.008

1.008

1.009

Oost-Groningen

22

22

23

23

23

1.824

1.814

1.823

1.823

1.723

Waddeneilanden

5

5

5

5

5

1.157

1.157

1.152

1.152

1.152

Friese Merengebied

121

122

123

123

123 16.657 16.729 16.808 16.746 16.694


62

61

61

61

61 10.671 10.957 11.053 11.097 11.087

7

7

7

7

7

801

801

801

801

801

22

22

21

21

21

3.162

3.183

3.160

3.166

3.216

Noordmidden-Drenthe

3

3

3

3

3

537

537

537

537

537

Zuidwest-Drenthe

3

3

3

3

3

175

175

175

175

175

Zuidoost-Drenthe

1

1

1

1

1

30

30

30

30

30

270

270

271

271

Drenthe

Zuidoost-Friesland Overig Friesland


217 32.448 32.827 32.974 32.962 32.950

271 38.153 38.537 38.659 38.648 38.537


126

Tabellenboek


Bijlage 20

—

Jachthavens: Passantenligplaatsen en vaste ligplaatsen, 2006–2010 Aantal passantenligplaatsen

Aantal vaste ligplaatsen

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

1.080

1.185

1.225

1.225

1.225

3.883

3.783

3.718

3.719

3.620

Friesland

5.527

5.577

5.599

5.599

5.640 26.921 27.250 27.375 27.363 27.310

Drenthe

107

107

107

107

107

635

635

635

635

635

West-Groningen

268

273

273

273

273

1.142

1.137

1.146

1.147

1.147

Groningen-Haren

75

75

75

75

75

668

668

618

618

618

Eemsmond

240

330

337

337

337

746

671

671

671

672

Oost-Groningen

497

507

540

540

540

1.327

1.307

1.283

1.283

1.183

Waddeneilanden

887

887

892

892

892

270

270

260

260

260

Friese Merengebied

2.071

2.125

2.115

2.115

2.113 14.586 14.604 14.693 14.631 14.581


1.947

1.948

1.980

1.980

1.983

8.724

9.009

9.073

9.117

9.104

55

55

55

55

55

746

746

746

746

746

567

562

557

557

597

2.595

2.621

2.603

2.609

2.619

Noordmidden-Drenthe

17

17

17

17

17

520

520

520

520

520

Zuidwest-Drenthe

60

60

60

60

60

115

115

115

115

115

Zuidoost-Drenthe

30

30

30

30

30

0

0

0

0

0

6.714

6.869

6.931

6.931

Zuidoost-Friesland Overig Friesland


6.972 31.439 31.668 31.728 31.717 31.565


127

Tabellenboek


Bijlage 21

—


West–Groningen Groningen–Haren Eemsmond Oost–Groningen Waddeneilanden Friese Merengebied Friese IJsselmeerkust Zuidoost–Friesland Overig Friesland Noordmidden–Drenthe Zuidwest–Drenthe Zuidoost–Drenthe

Noord–Nederland

Jachthavens: Overzicht van 2010 Aantal vaste ligplaatsen

Verhuurgraad

Verhuurde ligplaatsen

Overnachtingen (x 1000)

3.620

0,87

3.126

156

27.310

0,87

23.708

1.185

635

0,83

2.800

26

1.147

0,90

1.037

52

618

0,87

539

27

672

0,96

642

32

1.183

0,77

908

45

260

0,87

226

11

14.581

0,85

12.420

621

9.104

0,89

8.064

403

746

0,97

724

36

2.619

0,87

2.273

114

520

0,83

432

22

115

0,83

95

5

0,87

29.633

1.368

0

31.565


128

Tabellenboek


Bijlage 22

—

Jachthavens: Verhuurgraad en overnachtingen, 2006–2010 Verhuurgraad


2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

78,7%

80,8%

82,3%

82,8%

87,2%

147

148

148

145

156

Friesland

87,2%

87,3%

88,3%

88,5%

87,1%

1.172

1.187

1.205

1.204

1.185

Drenthe

85,5%

82,7%

82,8%

82,8%

83,0%

27

26

26

26

26

West-Groningen

87,0%

88,6%

90,3%

83,0%

90,4%

50

50

52

48

52

Groningen-Haren

78,7%

80,8%

82,3%

82,8%

87,2%

26

27

25

26

27

Eemsmond

76,1%

81,8%

82,6%

83,0%

95,6%

28

27

28

28

32

Oost-Groningen

64,3%

65,6%

67,8%

68,5%

76,7%

43

43

43

44

45

Waddeneilanden

87,2%

87,3%

88,3%

88,5%

87,1%

12

12

11

11

11

Friese Merengebied

86,6%

87,1%

86,7%

87,1%

85,2%

632

636

637

637

621


87,8%

86,6%

89,5%

90,0%

88,6%

383

390

406

410

403

Zuidoost-Friesland

90,2%

93,5%

98,5%

88,0%

97,1%

34

35

37

33

36

Overig Friesland

86,1%

87,3%

87,9%

86,3%

86,8%

112

114

114

113

114

Noordmidden-Drenthe

85,5%

82,7%

82,8%

82,8%

83,0%

22

21

22

22

22

Zuidwest-Drenthe

85,5%

82,7%

82,8%

82,8%

83,0%

5

5

5

5

5

0

0

0

0

0

1.346

1.361

1.380

1.375

1.368

Zuidoost-Drenthe


86,1%

86,4%

87,5%

87,7%

87,0%


129

Tabellenboek


Bijlage 23

—

Jachtverhuur: Aantal bedrijven en verhuurboten, 2006–2010 Aantal bedrijven

Aantal bedrijven

Totaal aantal verhuurboten

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

6

7

8

8

8

47

52

55

55

55

152

144

141

140

138

2.827

2.746

2.662

2.695

2.665

Drenthe

3

3

3

3

3

28

30

30

30

30

West-Groningen

2

2

2

2

2

14

16

16

16

16

Groningen-Haren

1

1

2

2

2

13

13

16

16

16

Eemsmond

1

1

1

1

1

5

5

5

5

5

Oost-Groningen

2

3

3

3

3

15

18

18

18

18

Waddeneilanden

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Friese Merengebied

108

104

101

100

98

2.033

1.964

1.881

1.910

1.888


38

35

35

35

35

744

736

735

739

731

Zuidoost-Friesland

2

2

2

2

2

31

31

31

31

31

Overig Friesland

4

3

3

3

3

19

15

15

15

15

Noordmidden-Drenthe

3

3

3

3

3

28

30

30

30

30

Zuidwest-Drenthe

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Zuidoost-Drenthe

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

161

154

152

151

149

2.902

2.828

2.747

2.780

2.750

Groningen Friesland


130

Tabellenboek


Bijlage 24

—

Jachtverhuur: Aantal kajuitmotor– en kajuitzeilboten, 2006–2010 Aantal kajuitmotorboten

Aantal kajuitzeilboten

2006

2007

2008

2009

2010

2006

2007

2008

2009

2010

Groningen

23

26

29

29

29

—

—

—

—

—

Friesland

676

678

686

696

697

485

473

465

459

459

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

8

10

10

10

10

—

—

—

—

—

—

—

3

3

3

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

15

16

16

16

16

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

Friese Merengebied

499

498

504

511

514

211

203

191

187

188


146

149

151

154

152

270

266

270

268

267

31

31

31

31

31

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

4

4

4

4

4

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

699

704

715

725

726

485

473

465

459

459

Drenthe

West-Groningen Groningen-Haren Eemsmond Oost-Groningen Waddeneilanden

Zuidoost-Friesland Overig Friesland Noordmidden-Drenthe Zuidwest-Drenthe Zuidoost-Drenthe


131

Tabellenboek


Bijlage 25

—

Jachtverhuur: Aantal open zeil– en platbodemboten, 2006–2010 Aantal open zeilboten

Aantal platbodemboten

2006

2007

2008

2009

2010

24

26

26

26

26

1.432

1.360

1.273

1.290

1.263

28

30

30

30

30

West-Groningen

6

6

6

6

6

Groningen-Haren

13

13

13

13

13

5

5

5

5

5

2

2

2

2

—

—

—

—

1.203

1.144

1.062

216

207

—

Overig Friesland Noordmidden-Drenthe


Eemsmond Oost-Groningen Waddeneilanden Friese Merengebied Friese IJsselmeerkust Zuidoost-Friesland

Zuidwest-Drenthe Zuidoost-Drenthe


2006

2007

2008

2009

2010

—

—

—

—

—

234

235

238

250

246

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

1.080

1.054

120

119

124

132

132

202

201

200

112

114

112

116

112

—

—

—

—

—

—

—

—

—

13

9

9

9

9

2

2

2

2

2

28

30

30

30

30

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

1.484

1.416

1.329

1.346

1.319

234

235

238

250

246

—


132

Tabellenboek


Bijlage 26

—

Jachtverhuur: Overnachtingen kajuitmotor– en kajuitzeilboten, 2006–2010 Overnachtingen kajuitmotorboten (x 1000)

Overnachtingen kajuitzeilboten (x 1000) 2006

2007

2008

2009

2010

—

—

—

—

—

283

125

107

114

105

104

—

—

—

—

—

—

—

4

4

4

—

—

—

—

—

1

1

1

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

6

6

7

7

7

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

Friese Merengebied

200

181

210

213

209

55

46

47

43

43


58

54

63

64

62

70

60

66

61

61

Zuidoost-Friesland

12

11

13

13

13

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

1

1

1

1

1

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

—

280

255

297

303

295

125

107

114

105

104


West-Groningen Groningen-Haren Eemsmond Oost-Groningen Waddeneilanden

Overig Friesland Noordmidden-Drenthe Zuidwest-Drenthe Zuidoost-Drenthe


2006

2007

2008

2009

2010

9

9

12

12

12

271

246

285

291

2

—

—

3

4

—

—

—

2


133

Tabellenboek


Bijlage 27

—

Brug– en sluistellingen: Passages Groningen, 2006–2010 2006

2007

2008

2009

2010

222

*

VAT

VAT

VAT

Brug Roodehaan

7.261

8.841

9.503

9.051

6.502

De Groeve Noord

3.311

2.615

2.561

4.352

3.159

De Groeve Zuid

2.268

1.793

2.321

3.668

2.680

Dorkwerdersluis

4.719

5.919

6.116

6.653

5.251

996

*

*

*

895

Euvelgunnerbrug

2.873

4.864

3.499

3.489

3.309

Farmsum zeesluis

6.246

6.158

5.935

6.180

4.909

Gaarkeuken

6.795

7.192

7.328

7.651

6.276

Hunsingoersluis

400

1.349

1.354

1.625

1.114

Kinderverlatenbrug

285

731

677

400

351

15.149

13.834

14.647

15.538

13.124

Lalleweer

746

570

*

*

*

Meedenerbrug

229

1.307

*

*

978

7.525

7.642

7.446

7.853

6.721

Rengersbrug

*

2.809

*

2.347

2.419

Vierverlatenbrug

*

*

*

*

Boterdiepbrug

417

355

180

Slochtersluis

330

319

304

*

*

*

Bloemhofbrug

Eexterbrug

Lauwersoog (Robbengatsluis)

Oostersluis

Hoendiep (Briltil Bron: Provincie Groningen

Indien een cel in bovenstaande tabel gevuld is met een *, betekent dit dat de cijfers over dat jaar niet bekend zijn. VAT betekend Vervallen Als Telpunt.

134

Tabellenboek


Bijlage 28

—

Brug– en sluistellingen: Passages Friesland, 2006–2010 2006

2007

2008

2009

2010

Akkrum dorp

16.315

9.147

18.401

25.299

22.058

Aldskou

15.860

16.365

15.323

15.998

14.746

1.242

1.526

*

1.053

Heerenzijl

32.637

29.530

31.531

30.625

Hooidammen

13.796

11.593

*

15.708

Janesloot

26.075

22.063

*

*

Jelteslootbrug

51.497

41.721

VAT

VAT

Johan Frisosluis

40.115

35.119

*

39.496

Klaarkampsterbrug

11.543

12.193

*

*

Linthorst Homansluis

25.175

25.389

25.642

25.695

25.620

2.401

2.508

2.571

2.504

2.557

Nieuwe Lemstersluis

13.952

13.465

14.260

11.591

16.122

Prinses Margrietsluis

30.204

27.411

26.463

27.180

26.306

Scharsterbrug

21.425

19.815

*

17.619

*

*

*

*

*

6.709

6.229

VAT

VAT

VAT

21.824

21.525

20.885

16.360

21.772

*

12.510

11.952

13.789

12.810

14.130

13.957

14.416

13.212

15.884

Appelscha Damsluis

Nes Boorne / Aldeboarn

Spannenbrug Stroobos / Schuilenbrug Sudergoabrêge Tjerk Hiddesluizen Willem Loréslûs

1.284 28.837 * * VAT 38.962 11.321

19.454

Bron: Provinsje Fryslân

Indien een cel in bovenstaande tabel gevuld is met een *, betekent dit dat de cijfers over dat jaar niet bekend zijn.

135

Tabellenboek


Bijlage 29

—

Brug– en sluistellingen: Passages Drenthe, 2006–2010 2006

2007

2008

2009

De Haandrik

1.525

1.467

1.460

1.532

Dieversluis

2.963

3.505

3.500

3.298

3.159

178

149

167

187

189

Galgenkampsbrug

4.193

4.774

4.084

4.289

*

Haarsluis

2.888

3.352

3.410

3.233

2.891

Haveltersluis

3.128

2.242

3.520

*

*

Nieuwe Brugsluis

2.172

2.084

1.941

2.145

2.147

Noordscheschutsluis

1.902

1.812

1.667

1.911

1.681

Norgerbrug

2.240

2.664

2.601

2.830

2.676

Oranjesluis

15

57

59

104

1

Ossesluis

2.692

2.777

2.415

*

*

Paradijssluis

3.346

3.822

3.745

3.780

3.432

Rogatsluis

2.442

2.360

2.151

2.503

2.079

Sluis De Punt

2.282

2.669

2.649

2.886

2.749

Sluis Peelo

2.211

2.628

2.559

2.736

2.289

Sluis Stieltjeskanaal

1.585

1.561

1.593

1.681

1.571

Sluis Vries

2.232

2.632

2.536

2.845

2.707

Uffeltersluis

3.071

3.557

3.501

3.405

*

Veenesluis

2.895

3.342

3.417

3.175

3.086

Wittewijksbrug

1.295

1.640

1.472

1.532

1.448

Ericasluis

2010

Bron: Provincie Drenthe

Indien een cel in bovenstaande tabel gevuld is met een *, betekent dit dat de cijfers over dat jaar niet bekend zijn.

136

Tabellenboek


Bijlage 30

—

Dagattracties: Aantal bezoekers Groningen, 2006–2010

Naam attractie

Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Museum Wierdenland

Ezinge

M

2.900

3.000

3.000

7.073

7.770

Nationaal Rijtuigmuseum

Leek

M

53.615

18.663

15.088

17.536

15.230

Vestingmuseum Oudeschans

Oudeschans

M

1.000

1.500

1.500

1.250

*

Winschoten

M

2.000

1.900

2.700

2.700

*

Universiteitsmuseum

Groningen

M

15.850

9.250

15.015

15.500

*

Museum Stad Appingedam

Appingedam

M

6.630

4.703

5.229

6.706

9.673

Streekhistorisch Centrum

Stadskanaal

M

3.606

3.851

4.420

4.326

3.718

Boerderij Museum Duurswold

Slochteren

M

1.425

1.475

1.450

1.550

600

Klokkengieterijmuseum

Heiligerlee

M

4.622

4.595

4.755

5.902

*

Nederlands Strijkijzer-Museum

Noordbroek

M

900

1.100

900

900

*

Grafisch Museum

Groningen

M

3.568

5.678

4.910

6.733

6.858

Groninger Schaatsmuseum

Sappemeer

M

*

650

330

550

475

Hortus Haren

Haren Gn

O

26.132

46.279

38.085

27.160

29.700

Kaarsenmakerij Wilhelmus

Eenrum

B

20.000

24.000

35.000

44.500

44.500

Noordhorn

M

3.000

4.900

4.900

4.900

*

Museum Lammert Boerma

Borgercompagnie

M

2.000

1.900

1.800

1.300

1.100

Museum 'Slag bij Heiligerlee'

Heiligerlee

M

2.670

2.753

3.078

4.099

*

Noordelijk Scheepvaartmuseum Groningen

M

18.014

21.900

23.530

54.423

26.975

Oudheidkamer Uithuizermeeden Uithuizermeeden

M

1.505

1.350

1.643

1.600

1.565

Radio- en Speelgoedmuseum

Onstwedde

M

972

1.184

1.227

1.120

1.208


Leek

A

296.000

306.000

304.000

295.000

220.890

Waddencentrum Pieterburen

Pieterburen

O

6.450

*

*

*

*

Kapiteinshuis Pekela

Nieuwe Pekela

M

530

1.030

1.158

650

*


Groningen

Z

421.000

446.000

432.000

391.000

370.000

Landgoed Fraeylemaborg

Slochteren

M

92.552

75.784

76.037

82.527

68.789

Museum Stoomgemaal Winschoten

Kostuummuseum De Gouden Leeuw

137

Tabellenboek

Toerisme in Cijfers 2011 Naam attractie

Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Museumspoorlijn STAR

Stadskanaal

M

25.000

26.000

31.500

25.177

28.630

Domies Toen Botanische Tuin

Pieterburen

O

7.773

6.373

6.600

6.780

6.980

Noordelijk Bus Museum

Winschoten

M

1.646

1.492

1.066

1.100

*

Veendam

Z

228.040

219.551

219.006

221.202

226.905

Delfzyl

Z

13.529

14.285

15.390

15.311

16.352

Abel Tasmankabinet

Lutjegast

M

1.080

1.000

1.000

1.000

*

Sportfondsen Pekela B.V.

Oude Pekela

Z

74.080

76.350

87.500

65.346

66.862

Klooster Ter Apel

Ter Apel

M

30.704

37.077

34.368

36.986

33.558

Groninger Museum

Groningen

M

156.763

194.631

257.416

227.700

88.469

Landbouwmuseum 't Rieuw

Nuis

M

3.000

3.289

2.530

3.100

*

Warffum

M

11.734

12.035

11.788

14.468

15.976

Martinitoren

Groningen

O

36.000

25.500

35.711

42.005

40.000

Menkemaborg

Uithuizen

M

24.562

28.119

25.156

23.172

23.096

Stadskanaal

Z

*

12.000

*

*

*

Stichting Vesting Bourtange

Bourtange

M

47.267

83.333

80.000

84.000

85.000

Zeehondencrèche

Pieterburen

D

160.000

150.000

140.000

*

*

Euro Kartracing Groningen

Groningen

K

110.000

*

*

*

*

Kropswolde

M

*

*

*

*

*

Koffie- en winkelmuseum

Pieterburen

M

*

*

*

*

*

Indoor Kartracing Veendam

Veendam

K

55.000

*

*

*

*

De Theefabriek

Houwerzyl

M

50.000

50.000

50.000

50.000

50.000

Monkey Donky

Groningen

A

8.700

9.725

6.773

*

*

Nederlands Stripmuseum

Groningen

M

45.000

37.000

39.000

41.000

43.000

Winsum Gn

M

950

865

835

1.017

963

Subtropisch Zwemparadijs Tropiqua Museum en Zeeaquarium Delfzijl

Openluchtmuseum Het Hoogeland

Sport- & vakantiepark Het Pagedal

Beeldenmuseum Herintredend Snoeihout

Stichting Kinderboek Cultuurbezit

138

Tabellenboek


Plaatsnaam

Veenkoloniaal Museum

Veendam

Landgoed Verhildersum

2006

2007

2008

2009

2010

M

18.271

21.987

28.841

27.321

27.003

Leens

M

19.000

16.250

20.410

15.200

18.700

Kinder Party Centrum Apekooi

Groningen

A

*

*

*

*

*

Museum Sint Bernardushof

Aduard

M

5.800

6.000

6.000

7.500

*

Niebert

M

2.500

3.260

3.050

2.750

*

Kinderwagenmuseum

Nieuwolda

M

2.650

2.100

1.750

1.500

1.000

Visserijmuseum

Zoutkamp

M

3.688

4.000

4.510

5.000

*

Wonderwereld

Ter Apel

M

38.000

39.000

39.000

39.000

*

Spoorwegattributen-expositie

Waterhuizen

M

450

500

400

400

*

Reinhart Orchideeën

Haren Gn

O

15.000

*

15.000

15.000

*

Eemshaven

B

4.900

4.000

4.500

4.500

*

Natuurmuseum Groningen

Groningen

M

18.568

24.304

24.000

*

*

Parc Emslandermeer

Vlagtwedde

Z

170.000

175.000

155.000

140.000

135.000

M

1.812

1.792

1.965

3.221

*

Bellingwolde

M

*

*

*

*

*

Landgoed "De Boschplaatse"

Blyham

O

477

*

*

*

*

Museum Bakkerij Mendels

Middelstum

M

200

150

360

360

*

Museum De Verzamelaar

Zuidhorn

M

179

190

182

191

198

Museumgemaal De Hoogte

Nieuwolda

B

300

450

500

500

500

Poppentheater & museum

Blyham

M

*

*

*

*

*

Rijwiel- en bromfietsmuseum

Zoutkamp

M

*

*

*

*

*

Museum 1939-1945

Uithuizen

M

*

*

*

*

*

Museumboerderij Hermans

Midwolda

M

*

*

*

*

*

Porselein Dierenpark

Wildervank

M

0

*

*

*

*

Slaait'nhoes

Onstwedde

M

*

*

*

*

*

Schilder- en bakkerijmuseum 't Steenhuus

Stichting beheer en behoud Poldermolen de Goliath

Streekmuseum De Oude Wolden Bellingwolde B en B & Ambachtelijk Zadelmakerij Museum

Type

139

Tabellenboek


Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Vestingmuseum Nieuweschans

Nieuweschans

M

259

471

498

297

285

Fontana Bad Nieuweschans

Nieuweschans

O

204.000

204.500

200.000

202.900

200.800

Abrrahams mosterdmakerij

Eenrum

B

7.000

7.500

7.500

7.500

7.500

Holland Casino Groningen

Groningen

O

351.048

341.929

308.403

265.001

243.611


140

Tabellenboek


Bijlage 31

—

Dagattracties: Aantal bezoekers Friesland, 2006–2010

Naam attractie

Plaatsnaam

Duikmuseum Lemmer

Lemmer

2006

2007

2008

2009

2010

M

25.000

*

*

*

*

Aldeboarn

M

570

560

510

530

490

Moddergat

M

13.613

14.570

14.101

13.690

12.821

Burgum

M

7.715

7.124

8.167

6.547

6.367

Bezoekerscentrum Appelscha

Appelscha

O

150.000

170.000

174.000

184.000

180.000

Klompenmuseum

Noardburgum

M

8.150

8.454

9.118

8.560

8.685

Natuurcentrum Ameland

Nes Ameland

M

77.600

74.700

68.700

91.475

94.374

Stichting Museum Joure

Joure

M

17.122

22.009

24.200

22.276

23.608

De Welle

Drachten

Z

507.000

388.816

400.000

*

*

Museum Stedhûs Sleat

Sloten Fr

M

5.043

*

9.425

*

*

Sportfondsen-terschelling N.V. Terschelling West

Z

71.052

69.050

71.865

67.343

66.251

Botanische tuin De Kruidhof

Buitenpost

O

12.500

13.000

17.000

17.000

17.000

Sneek

B

*

4.500

4.500

4.500

*

Franeker

Z

74.000

79.000

82.000

86.000

89.000

Burdaard

O

1.700

1.900

2.000

2.000

1.500

Wergea

M

5.062

3.497

2.788

2.016

*

Dokkum

A

6.000

15.000

15.000

15.000

10.000

Moddergat

M

4.100

*

*

*

*

Bonifatiuskapel

Dokkum

M

14.778

20.507

16.828

12.396

*

Kaasboerderij De Deelen

Tynje

B

11.000

11.000

11.000

12.000

*

Museum Martena

Franeker

M

4.910

10.894

7.906

9.107

9.000

Oudheidkamer Mr.Andreae

Kollum

M

450

400

540

554

610

Aldheidskeamer Uldrik Bottema 't Fiskershuske Streekmuseum/Volkssterrenwa cht Burgum

Haga boterdrabbelkoekfabriek De Friese Sjees Subtropisch zwembad Bloemketerp Bezoekerscentrum Molen De Zwaluw Museum Ald Slot Kinderboerderij Anna Zijlstrahoeve Scheepswerf en garnalenfabriek Moddergat

Type

141

Tabellenboek


Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Recreatiecentrum Dundelle

Bakkeveen

A

37.500

26.350

32.000

34.000

29.000

Stichting Aldfaers Erf Route

Exmorra

M

46.000

34.500

32.250

31.500

30.500

De Twirre / De Stripe / Annage Earnewald

M

5.800

5.800

5.800

5.800

5.800

It Gysbert Japicxhûs

Bolsward

M

332

348

*

*

*

Kaatsmuseum

Franeker

M

1.150

1.200

1.100

1.500

1.100

Museum Belvedère

Oranjewoud

M

51.800

45.000

35.000

39.000

45.000

De Stiennen Flier

Joure

Z

272.000

263.000

*

*

*

Fries Museum

Leeuwarden

M

67.326

47.823

58.936

65.784

43.116

Indoor Karting Leeuwarden

Leeuwarden

K

*

*

*

*

*

Wolvega

M

2.291

2.508

2.188

1.205

*

Appelscha

A

*

*

*

*

*

Informatiecentrum Mar en Klif Oudemirdum

M

15.000

15.000

30.362

32.968

30.000

Miniatuurpark Appelscha

Appelscha

A

17.000

*

*

*

*

Schelpenmuseum Paal 14

Schiermonnikoog

M

3.794

3.935

4.749

4.982

4.931

Hollum

M

53.400

52.100

41.500

65.000

69.000

Heerenveen

B

*

*

*

*

*

Buren Fr

M

16.000

15.300

14.600

14.550

12.180

Burdaard

M

1.854

2.024

1.565

2.054

2.047

Heerenveen

Z

360.000

400.000

390.000

380.000

350.000

Earnewald

M

3.000

10.010

10.000

20.000

17.000

Harlingen

M

5.568

3.750

5.000

8.504

8.368

Roodkerk

B

400

500

500

750

*

Ee

M

395

163

421

251

324

Noordwolde Fr

M

11.310

8.546

8.490

9.965

*

Oudheidkamer Weststellingwerf Duinen Zathe

Reddingsmuseum Abraham Fock Klokmakerij Den Heyer Landbouw en Juttersmuseum Swartwoude Museum Ruurd Wiersma Hûs Sport- en Recreatiecentrum Thialf Frysk Lânbou Museum Gemeentemuseum Het Hannemahuis Theeschenkerij De Heale Moanne Museum It Braakhok

Nationaal Vlechtmuseum

142

Tabellenboek


Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Noordwolde Oudheidkamer Bolsward

Bolsward

M

*

*

*

*

*

Indoor Karting Berlikum

Berlikum Fr

K

*

*

*

*

*

Glasblazer Jip

Heerenveen

B

*

*

*

*

*

Hindeloopen

M

20.000

20.000

20.000

22.000

*

Dokkum

M

2.311

1.578

1.765

1.412

1.715

Terschelling West

M

1.486

990

1.212

1.372

1.425

Jopie Huisman Museum

Workum

M

50.000

49.000

52.000

49.000

*

De Vries Indoor Karting

Heerenveen

K

*

*

*

*

*

De Hege Gerzen

Oudemirdum

O

15.000

9.000

9.500

9.900

*

Popta Slot - Heringa State

Marssum

M

3.321

3.316

2.980

2.869

3.991

It Kokelhûs fan Jan en Sjut

Earnewald

M

1.028

1.250

925

1.201

620

AquaZoo Friesland

Leeuwarden

D

150.000

165.000

165.000

165.000

155.000

Epema-State

Ysbrechtum

M

4.000

1.000

4.200

4.300

5.200

Landbouwmuseum De Brink

Veenklooster

M

1.900

1.850

1.600

1.050

1.000

Museum Oold Ark

Makkinga

M

1.250

1.475

1.350

1.800

0

Museum voor Kerkelijke Kunst Workum

M

2.089

2.811

3.221

2.946

2.512

Museum Willem van Haren

Heerenveen

M

10.804

17.152

12.069

9.107

10.414

Optiekmuseum

Surhuisterveen

M

800

750

720

650

420

M

10.363

12.065

10.850

9.946

9.322

Ylst

M

3.350

3.570

3.710

3.930

4.106

Grou

M

1.736

1.629

1.029

1.392

960

Leeuwarden

M

1.500

2.000

2.200

1.800

1.500

Munt- en Penningkabinet

Surhuisterveen

M

1.171

1.280

1.310

945

1.003

Karmelklooster

Drachten

O

18.000

18.000

18.000

18.000

*

Het Eerste Friese Schaatsmuseum Natuurmuseum Dokkum Stichting Visserijmuseum 'Aike van Stien'

Stichting ir. D.F. Woudagemaal Lemmer Doe- en Kijk-centrum Nooitgedagt Mineralogisch Museum Pakhuis Koophandel "t andere museum

143

Tabellenboek


Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Museum Warkums Erfskip

Workum

M

1.718

0

2.000

5.000

2.000

Natuurmuseum Fryslân

Leeuwarden

M

37.569

42.655

43.065

37.792

48.667

Simke Kloostermanhûs

Twyzel

M

120

200

50

150

*

Appelscha

M

*

*

*

*

*

Museum Lemster Fiifgea

Lemmer

M

1.792

1.298

2.000

1.827

1.734

Kameleondorp Terherne

Terherne

M

68.000

60.000

20.000

12.000

18.000

Museum J. de Vries

Sneek

M

*

*

*

*

*

Kerkmuseum

Jannum

M

904

1.112

350

400

260

Kunsthuis Kort

Workum

O

9.000

9.000

9.000

8.000

8.000

De Bildtse Slag

St Annaparochie

Z

67.000

71.000

69.000

60.000

62.000

Sneek

M

20.250

20.351

17.177

18.151

16.776

Veenwouden

M

3.544

4.889

3.651

5.465

4.694

Rohel

A

6.000

8.500

9.000

*

*

Schiermonnikoog

M

55.000

61.000

50.000

50.000

50.000

Tynje

M

*

*

*

*

*

Slijterij Weduwe S. Joustra & Zn Sneek

B

3.945

3.950

3.950

3.950

3.950

Wommels

M

880

700

800

700

*

Veenklooster

M

5.000

5.000

5.000

5.000

*

Terschelling West

M

23.908

23.635

20.555

24.500

20.724

M

500

500

500

500

*

Z

45.659

33.630

41.599

41.893

36.439

M

*

*

*

*

*

M

15.500

14.500

14.200

14.500

14.000

Cultuur Historisch Kookmuseum

Het Nationale Modelspoormuseum Schierstins Activiteitenboerderij Fjouwerhusterpleats Bezoekerscentrum Schiermonnikoog Nederlands Opel museum

Museum 'De Striid tsjin it Wetter' Fogelsangh-State Gem. Centrum voor Natuur en Landschap

Harlinger Aardewerk Museum Harlingen Openlucht zwembad De Sawn Stjerren

Hallum

Technisch doe-centrum Aeolus Sexbierum Terschelling museum 't Behouden Huys

Terschelling West

144

Tabellenboek


Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Nes Ameland

M

14.400

13.800

13.750

11.630

11.739

Sportvisserij Dageraad

Dokkum

O

3.800

4.175

4.152

4.100

3.223

Koeienmuseum

Nyemirdum

M

*

*

*

*

*

Museum Smallingerland

Drachten

M

8.891

11.500

10.100

10.100

*

Sybrandy's Ontspanningspark

Oudemirdum

A

44.000

44.500

44.000

44.000

39.500

Hegebeintum

M

8.928

10.222

11.007

8.340

8.900

Fries Scheepvaartmuseum

Sneek

M

23.600

24.895

24.085

23.521

16.818

Oudheidkamer Dantumadeel

Zwaagwesteinde

M

356

359

277

337

365

Heerenveen

M

13.500

*

*

*

*

Leeuwarden

Z

378.000

410.000

412.213

*

*

Vlieland

M

16.117

14.200

15.312

15.110

16.058

Eise Eisinga Planetarium

Franeker

M

38.363

42.806

51.571

46.029

45.416

Kinderboerderij De Naturij

Drachten

D

110.000

115.000

120.000

110.000

120.000

Oerka Museum

Oostmahorn

M

*

250

*

*

*

Het IJstijdenmuseum

Buitenpost

M

6.000

13.102

16.800

18.000

17.000

Themapark De Spitkeet

Harkema

M

8.500

9.300

10.000

9.200

10.000

Dokkum

M

6.310

6.813

5.013

4.878

4.658

Koninklijke Tichelaar Makkum

Makkum Fr

B

33.500

30.000

30.000

30.000

*

Museum 't Kiekhuus

Wolvega

M

350

275

*

*

*

Ny Beets

M

7.175

8.135

9.304

9.494

*

Indoor Karting Poleposition

Burgum

K

*

*

*

*

*

Kazemattenmuseum

Kornwerderzand

M

11.883

13.706

12.806

10.929

14.055

Museum De Trije Gritenijen

Grou

M

928

1.233

1.025

986

1.348

Cultuur-Historisch Museum Sorgdrager

Informatiecentrum Terp Hegebeintum

Pronkkeamer Abe Lenstra Stadion Sport en Recreatiebad De Blauwe Golf Informatiecentrum De Noordwester

Streekmuseum Het Admiraliteitshuis

Laagveenderij Museum It Damshûs

145

Tabellenboek


Plaatsnaam

Type

2006

2007

2008

2009

2010

Museum Grutterswinkel

Leeuwarden

M

12.750

14.850

14.750

17.350

15.300

Dekema State

Jelsum

M

7.447

8.362

8.114

7.019

11.856

B

*

1.000

1.000

*

*

Molkwerum

M

*

*

*

*

*

Terschelling Kaard

M

25

10

*

*

*

Titus Brandsma Museum

Bolsward

M

1.300

1.600

2.180

1.600

*

Toankamer 't Ponthús

Stavoren

M

*

1.000

1.050

1.000

*

Tolhuisbad

Dokkum

Z

167.269

167.852

170.000

151.403

151.194

Leeuwarden

M

250

250

350

300

250

Tresoar

Leeuwarden

M

35.384

39.434

39.421

48.183

49.671

Tsjerke en Uniastate Bears

Bears

O

2.500

2.467

2.524

2.350

2.019

Us Heit

Bolsward

M

*

*

*

*

*

Vuurtoren Ameland

Hollum

O

73.000

71.500

71.500

64.500

64.500

Vuurtoren Vlieland

Vlieland

O

12.500

12.000

12.000

10.500

*

VVV Molenmuseum

Anjum

M

2.073

5.093

4.597

5.243

4.188

Zwembad de Frosk

Zwaagwesteinde

Z

135.000

130.000

128.000

128.000

*

Zwembad De Kûpe

Buitenpost

Z

100.000

107.000

115.000

140.000

*

Zwembad Wettervlecke

Surhuisterveen

Z

72.500

52.000

55.000

57.000

55.000

Museumboerderij Ot & Sien

Boelenslaan

M

*

*

*

*

*

Anjum

D

1.000

*

*

*

*

Sneek

D

24.455

26.200

25.904

22.465

18.062

Houtbouwmuseum De Helling

Heeg

M

4.500

*

*

*

*

Molen De Rat

Ylst

O

*

*

*

*

*

Molen 't Lam

Woudsend

O

*

*

*

*

*

Earrebarredoarp "De Graverij" Akmaryp Antiek Boerderij "De Marpleats" Strijkijzermuseum Bouten van Boudje

Traditiekamer vliegbasis Leeuwarden

Vogelopvangcentrum De Fugelpits Stichting Talant Kinderboerderij It Buthus

146

Tabellenboek


Type

2006

2007

2008

2009

2010

Vlieland

M

6.516

5.470

4.688

4.710

6.569

Earnewald

O

*

*

10.000

35.000

40.000

Doolhofpark Bakkeveen

Bakkeveen

O

*

*

*

*

*

Tropische Kas

Beetsterzwaag

O

3.500

2.921

3.800

3.800

*

Kaarsenmakerij JoHpie

Burdaard

O

*

*

*

*

*

Zwembad ‘It Paradyske’

Kollum

Z

*

*

*

*

*

Zwemcentrum Kollum

Kollum

Z

*

*

*

*

*

Sonnema BV

Bolsward

B

10.000

10.000

10.000

10.000

10.000

Speelpark Sanjesfertier

Zwaagwesteinde

A

60.671

55.477

50.540

44.907

41.955

Het kleine Boerenmuseum

Bolsward

(leeg)

*

*

*

*

*

Nôtmûne Koartwâld

Surhuisterveen

O

*

*

*

*

*

Paintballcentrum Bullet Factory Oudwoude

O

*

*

*

*

*

TIP Gorredijk

Gorredyk

M

3.487

4.500

4.610

3.900

3.960

Museum Hindeloopen

Hindeloopen

M

7.164

7.197

6.747

6.533

6.671

Princessehof Keramiekmuseum Leeuwarden

M

24.986

30.600

23.700

39.242

29.525

Damwoude

M

*

*

4.000

4.100

4.500

Leeuwarden

O

*

*

*

*

*

Stichting Museum Tromp's Huys Bezoekerscentrum Nationaal Park Alde Feanen

Cultuur Historisch museum "De Sûkerei" Holland Casino Leeuwarden

Plaatsnaam


147

Tabellenboek


Bijlage 32

—

Dagattracties: Aantal bezoekers Drenthe, 2006–2010

Naam attractie

Plaatsnaam

Type

12

2006

2007

2008

2009

2010

M

3.413

2.959

3.000

3.000

*

Ruinen

M

162.874

175.460

175.000

175.000

178.000

De Sprookjeshof

Zuidlaren

A

100.000

105.000

100.000

105.000

110.000

Planetron

Dwingeloo

A

65.500

68.000

66.000

66.000

66.000

Hunebedcentrum

Borger

M

86.561

96.817

98.877

97.500

93.000

New Greenwich Village

Veeningen

M

*

*

*

*

*

Meppel

D

10.100

10.100

9.400

8.400

*

Recreatiepark Hunzedal

Borger

Z

*

*

*

*

*

Olie- en Korenmolen Woldzigt

Roderwolde

M

3.200

3.468

3.118

2.750

*

Ezelmuseum Ezelement

Eext

M

*

*

*

*

*

M

62.863

72.000

84.000

105.000

105.000

Roden

M

23.686

23.500

23.250

23.000

21.500

Pinetum 'Ter Borgh'

Anloo

M

9.000

9.000

9.000

9.050

9.200

Drents Museum

Assen

M

87.581

91.878

380.544

67.783

75.890

Archeologisch Centrum

Diever

M

1.500

2.000

3.000

3.000

2.000

Nabershof

Emmen

M

*

*

*

*

*

Radiomuseum Radiowereld

Diever

M

*

7.000

7.000

7.000

*

Dieverza

Diever

M

*

*

*

*

*

Museum van Papierknipkunst

Westerbork

M

3.019

3.554

3.500

3.000

2.765

Ruinerwold

M

10.000

10.000

10.000

10.000

10.000

Ruinen

M

1.454

1.089

944

829

717

Hoogeveen

K

*

*

14.884

*

*

Museumboerderij Bebinghehoes Exloo Bezoekerscentrum Dwingelderveld

Ooievaarsbuitenstation De Lokkerij

Gevangenismuseum Veenhuizen Veenhuizen Nederlands Museum Kinderwereld

Museumboerderij de Karstenhoeve Museumboerderij Pasmans Huus Indoor Karting Hoogeveen

12

A = Attractiepark, B = Ambacht, D = Dierentuin, K = Kartcentrum, M = Museum, O = Overig, Z = Zwembad, * = geen opgave.

148

Tabellenboek


Naam attractie

Plaatsnaam

Kunstpaviljoen

Nieuw Roden

De Koloniehof De Hondelhoeve

Type

12

2006

2007

2008

2009

2010

M

2.000

1.200

1.200

1.500

1.000

Frederiksoord

M

11.130

10.440

12.250

12.880

13.460

Eext

B

*

*

*

Schoonoord

M

43.763

42.962

39.448

45.692

41.065

Oudheidskamer Dwingeloo

Dwingeloo

M

0

600

650

650

250

Het Boomkroonpad

Borger

O

103.000

114.000

104.000

116.500

117.500

Het Van Gogh Huis

Veenoord

M

4.000

4.000

4.000

4.000

4.000

Monumentendorp Orvelte

Orvelte

M

20.000

28.000

28.000

20.000

18.000

Collectie Brands

Nieuw Dordrecht

M

1.000

850

700

800

20

Emmen

M

50

50

50

50

50

Hooghalen

O

102.746

117.000

117.336

139.207

140.997

Meppel

M

6.480

7.401

8.068

8.350

6.979

Drouwen

M

56.000

57.500

52.500

53.500

*

Bad Hesselingen

Meppel

Z

262.441

260.079

248.547

250.698

240.933

Dierenpark Emmen

Emmen

D

1.140.000

1.200.000

1.220.000

1.133.000

720.000

Industrieel Smalspoor Museum

Erica

M

7.143

7.357

7.339

9.091

10.000

Museum Meringa

Zandpol

M

150

200

300

300

350

Paterswolde

M

8.000

7.000

7.000

7.000

*

Oldtimer Museum

Wittelte

M

600

435

412

473

*

Historisch Centrum Meppel

Meppel

M

*

1.455

1.065

1.568

1.782

Bijenteelt Museum De Bankorf

Amen

M

*

*

*

*

*

Valthermond

M

1.000

1.100

1.800

2.200

2.100

Nieuw Buinen

M

6.000

7.000

5.000

5.000

5.000

Openluchtmuseum "Ellert en Brammert"

Oorlogsmuseum Ergens in Nederland 1939-1945 Herinneringscentrum Kamp Westerbork Kunsthuis Secretarie Expositieboerderij Versteend Leven

Museum Vosbergen voor Muziekinstrumenten

Jan Drent Tractor- en Werktuigenmuseum Keramisch Museum Goedewaagen

*

149

*

Tabellenboek


Naam attractie

Plaatsnaam

Naturistencamping 't Verlaat

Valthermond

Type

12

2006

2007

2008

2009

2010

O

*

500

500

550

430

Klompenmuseum gebr. Wietzes Eelde

M

2.999

2.912

2.779

3.297

4.391

Molenmuseum De Wachter

Zuidlaren

M

7.211

7.898

7.851

7.441

8.282

Miramar Zeemuseum

Vledder

M

12.039

10.029

11.623

21.367

*

Museum De Buitenplaats

Eelde

M

33.000

27.000

25.500

31.500

*

Museum Havezate Mensinge

Roden

M

4.750

5.000

5.830

5.900

*

Fam. Snuverink

Tiendeveen

O

1.000

800

1.000

1.000

900

Emmen

D

*

*

*

*

*

Assen

M

341

458

442

440

464

Ruinen

M

*

*

*

*

*

Oudheidkamer Beilen

Beilen

M

300

340

375

300

310

Museum Nelis & Lenie de Boer

Emmer

'Aole Buurthuus'

Compascuum

M

*

*

*

*

*

Dorpsmuseum De Kluis

Eext

M

850

1.050

1.000

1.100

775

Het Dorp van Bartje

Rolde

M

17.000

18.000

19.900

20.000

18.500

Museum de 5000 Morgen

Hoogeveen

M

5.272

5.000

5.000

4.900

5.100

Drukkerijmuseum Meppel

Meppel

M

8.342

7.100

4.000

3.273

2.919

De Wyk

M

6.000

5.000

5.500

5.500

*

Kabouterland

Exloo

A

97.500

88.000

73.000

*

*

Party Ships & Trips

Midlaren

O

7.400

7.400

7.400

8.000

*

Snowlimits Indoorski Nieuw

Nieuw

Amsterdam

Amsterdam

O

*

*

*

*

*

Molenduinbad

Norg

Z

112.481

114.479

107.105

104.539

99.436

Aqualaren

Zuidlaren

Z

128.888

124.984

118.995

120.946

112.229

Zuidwolde Dr

M

3.300

3.700

4.100

3.700

4.050

Assen

D

55.000

50.000

52.500

*

*

Ballorig Overdekt Kinderspeelparadijs Museum APZ Drenthe Museum "Van Schooltas tot Schoolbank"

Folkloreklanken Draaiorgelmuseum

Cultuurhistorisch Museum De Wemme Kinderspeelparadijs Ballorig

150

Tabellenboek


Naam attractie

Plaatsnaam

Breeland

Annen

Speelstad Oranje

Type

12

2006

2007

2008

2009

2010

O

23.517

22.108

21.309

15.750

13.340

Oranje

A

200.000

194.000

200.000

165.000

160.000

Assen

Z

*

*

*

*

*

Coevorden

M

2.835

2.819

2.450

2.694

2.752

Dwingeloo

M

100

100

80

80

*

Assen

M

2.000

1.811

2.422

4.432

2.330

Strijkijzermuseum

De Wyk

M

133

21

120

*

*

't Krubenhuus / Pasar Station

Frederiksoord

M

*

*

*

*

*

M

3.500

4.000

3.800

3.800

3.800

A

78.000

80.000

80.000

80.000

130.000

Sport- en evenementencentrum De Smelt Stedelijk Museum Drenthe's Veste Steentijdmuseum Terre Merveille Stoottroepen Museum Prins Bernhard

Van Goghhuis

Veenpark 'De Wereld van Veen'

Nieuw Amsterdam Barger Compascuum

Verkeerspark Assen

Assen

A

100.000

100.000

100.000

100.000

*

Vlinderparadijs Papiliorama

Havelte

D

36.200

36.400

35.800

35.850

34.950

Voetbalmuseum FC Emmen

Emmen

M

1.000

1.000

1.000

1.000

2.110

Vogel- en Coniferenpark Jagrie

Gieterveen

D

*

*

*

*

*

Zwaantje Hans Stokman's Hof

Schoonebeek

M

810

1.100

1.150

775

1.639


Emmen

Z

550.000

560.000

557.000

557.000

557.500

Museums Vledder

Vledder

M

16.229

17.996

18.799

17.406

15.079

Museummolen Jan Pol

Dalen

M

2.500

4.127

3.735

3.250

*

Het dorp het Zweeg

Nieuwlande

Verzetsmuseum

Coevorden

M

340

300

210

200

*

Kinderboerderij De Hofstede

Assen

D

95.000

95.000

95.000

95.000

95.000

Assen

D

*

*

*

*

*


Drouwen

A

165.002

218.578

247.206

244.988

240.574

Stichting Harmonium Museum

Barger

M

10.000

10.500

12.000

12.100

9.500

Stichting Kinderboerderij Marsdijk

151

Tabellenboek


Naam attractie

Plaatsnaam

Nederland

Compascuum

Veenloopcentrum Weiteveen

Weiteveen

Klokkengietersmuseum

Vries

Type

12

2006

2007

2008

2009

2010

D

850

900

950

1.050

930

M

*

*

*

*

*


152

Tabellenboek


Bijlage 33

—

Evenementen: Aantal bezoekers Groningen, 2010

Evenement

Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Koninginnedag Groningen

GRONINGEN Centrum koninginnedag Groningen

30-4-2010

200.000

Zuidlaardermarkt®

ZUIDLAREN stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Zuidlaren

19-10-2010

180.000

Meikermis Groningen

kermis

GRONINGEN Centrum Groningen

7-5-2010 t/m 16-5-2010

175.000

Bloemenjaarmarkt Groningen

GRONINGEN stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Groningen

2-4-2010

150.000

Feestweek Zuidlaarder Markt

ZUIDLAREN stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Zuidlaren

15-10-2010 t/m 20-10-2010

150.000

29-4-2010

150.000

Noorderzon

GRONINGEN straattheater/l Noorderplantsoe ocatietheater n

19-8-2010 t/m 29-8-2010

125.000

Pinksterfeesten Delfzijl

stadsfestijn/m DELFZIJL ultidisciplinair Centrum Delfzijl

19-5-2010 t/m 24-5-2010

125.000

Bevrijdingsfestival Groningen

GRONINGEN Stadspark muziek/multid Groningen (Drafisciplinair en Renbaan)

5-5-2010

100.000

4 Mijl van Groningen

GRONINGEN hardlopen/ma Centrum rathon Groningen

10-10-2010

90.000

1-11-2010

90.000

4-9-2010 t/m 5-9-2010

90.000

18-3-2010 t/m 21-3-2010

60.000

GRONINGEN Centrum Koninginnenacht Groningen koninginnedag Groningen

Adrillenmarkt/ Allerheiligen Markten Winschoten markt

WINSCHOTEN Centrum Winschoten

Bloemencorso Eelde

corso

EELDE - Centrum Eelde

Wonen & Co - de beurs

woon/tuin

GRONINGEN Martiniplaza

153

Tabellenboek

Toerisme in Cijfers 2011 Evenement

Categorie

Stad & Locatie

Nacht van Winschoten

braderie

WINSCHOTEN Centrum Winschoten

Strand Euroborg

Stadsstrand

GRONINGEN Euroborg Stadion

Datum

Bezoekers

9-7-2010

50.000

1-4-2010 t/m 31-10-2010

50.000

Vlaggetjesdag Zoutkamp

ZOUTKAMP stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Zoutkamp

23-5-2010 t/m 24-5-2010

50.000

World Press Photo tentoonstelling

tentoonstellin GRONINGEN g Der Aa-kerk

6-11-2010 t/m 28-11-2010

45.000

Pinksterfeesten Zoutkamp

ZOUTKAMP stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Zoutkamp

21-5-2010 t/m 24-5-2010

40.000

26-7-2010 t/m 9-8-2010

40.000

VEENDAM Centrum Veendam

Vakantiemarkt Veendam

braderie

Promotiedagen voor het Bedrijfsleven Noord Nederland

bedrijvencont GRONINGEN actdagen Martiniplaza

2-11-2010 t/m 3-11-2010

30.000

Univé KlaptotKlaploop

GRONINGEN hardlopen/ma Centrum rathon Groningen

5-4-2010

28.500

Groningens Ontzet/Bommen Berend

GRONINGEN stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Groningen

28-8-2010

25.000

Internationaal Indoor Concours Hippique Veendam

ZUIDBROEK - Van springen/dress der Valk Hotel uur/military Zuidbroek

24-12-2009 t/m 8-1-2010

25.000

markt

EELDE - Centrum Eelde

12-6-2010

25.000

markt

OUDE PEKELA Centrum Oude Pekela

11-9-2010

25.000

Jaarmarkt Stadskanaal

braderie

STADSKANAAL Centrum Stadskanaal

18-9-2010

25.000

Op Roakeldais

stadsfestijn/m WARFFUM - Op ultidisciplinair Roakeldais-hal

30-6-2010 t/m 4-7-2010

25.000

Jaarmarkt Eelde

Jaarmarkt Oude Pekela

154

Tabellenboek


Open Dag FC Groningen

Categorie

Stad & Locatie

voetbaltoerno GRONINGEN oi/-overig Euroborg Stadion

Datum

Bezoekers

1-8-2010

25.000

Pinksterfeest Leek

markt

LEEK - Centrum Leek

24-5-2010 t/m 29-5-2010

25.000

Run Winschoten

WINSCHOTEN hardlopen/ma De Klinker rathon Winschoten

11-9-2010

25.000

Carnavalsoptocht Ter Apel

TER APEL stadsfestijn/m Centrum Ter ultidisciplinair Apel

13-2-2010

20.000

Coopluydenmarkt Appingendam

APPINGEDAM stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Appingedam

6-8-2010 t/m 6-9-2010

20.000

Jaarmarkt Eenrum

markt

EENRUM Centrum Eenrum

13-5-2010

20.000

kermis

GRONINGEN Grote Markt Groningen

25-8-2010 t/m 29-8-2010

20.000

automobiel/t weewieler/acc GRONINGEN De Noordelijke Motorbeurs essoires Martiniplaza

22-1-2010 t/m 24-1-2010

18.000

Eurosonic Noorderslag Festival

GRONINGEN muziek/multid Centrum isciplinair Groningen

14-1-2010 t/m 16-1-2010

18.000

Eurovoetbal

voetbaltoerno HAREN GN oi/-overig ESSERBERG

21-5-2010 t/m 23-5-2010

16.750

Neerlands Noordelijkste Carnavalsoptocht Kloosterburen

KLOOSTERBUREN stadsfestijn/m - Centrum ultidisciplinair Kloosterburen

12-2-2010 t/m 16-2-2010

15.000

management/ Onderwijsbeurs Groningen P&O/onderwij GRONINGEN voor MBO, HBO en WO s/training Martiniplaza

24-9-2010 t/m 25-9-2010

15.000

Schanspop Siddeburen 2000

stadsfestijn/m SIDDEBUREN ultidisciplinair Kugelslaan

24-9-2010 t/m 2-10-2010

15.000

Jonge Harten Festival

GRONINGEN theater/multid Diverse locaties isciplinair in Groningen

20-11-2010 t/m 27-11-2010

11.500

Tuin & Sfeer

woon/tuin

18-2-2010 t/m 21-2-2010

11.500

Zomerkermis Groningen

GRONINGEN Martini Hotel 155

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Groningen

Damster Stadsfeesten

APPINGEDAM stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Appingedam

25-6-2010 t/m 11-9-2010

10.000

21-10-2010 t/m 24-10-2010

10.000

musical


Jaarmarkt Grootegast

markt

GROOTEGAST Centrum Grootegast

15-5-2010

10.000

Jaarmarkt Peize

markt

PEIZE - Centrum Peize

7-8-2010

10.000

Kunst & Cultuurmarkt

beeldende kunst/multidis HAREN GN ciplinair Centrum Haren

4-9-2010

10.000

Nacht van Groningen

GRONINGEN hardlopen/ma Grote Markt rathon Groningen

1-5-2010

10.000

Oldtimerbeurs Groningen

textiel/kleding GRONINGEN /mode Martiniplaza

2-4-2010 t/m 5-4-2010

10.000

braderie

NIEUWESCHANS - Centrum Nieuweschans

5-4-2010

10.000

braderie

FINSTERWOLDE Centrum Finsterwolde

2-5-2010

10.000

Internationale Stoom- en Modelbouwdagen

stoom

LEEK Familiepark Nienoord

13-5-2010 t/m 16-5-2010

9.500

Mega Piratenfestijn

Nederlandstali MARUM ge muziek Centrum Marum

8-10-2010

9.000

21-4-2010

9.000

3-2-2010 t/m 7-2-2010

8.000

12-6-2010

8.000

Holiday On Ice Groningen

Paasmarkt Nieuweschans

Voorjaarsmarkt Finsterwolde

Voorjaarsmarkt Appingedam

International Film Festival Rotterdam in Groningen Jaarmarkt/Motordag Nieuwe Pekela

markt

APPINGEDAM Centrum Appingedam

film

GRONINGEN Filmtheater Images

Nieuwe Pekelamarkt/automo Zuidkantklap, biel/tweewiel Ommelnaderbru 156

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

er/accessoires g

KPN NK Sprint

schaatsen/sho GRONINGEN rttrack/kunstri Sportcentrum jden Kardinge

9-1-2010 t/m 10-1-2010

8.000

markt

Nieuwoldasportpark

13-5-2010

7.500

oldtimer

LEEK - Nationaal Rijtuigmuseum

18-4-2010

7.500

Markt

LOPPERSUM Centrum Loppersum

12-6-2010

7.500

Jaarmarkt Marum

markt

Marum marktstraat

1-5-2010

7.500

Jaarmarkt Muntendam

markt

MuntendamCentrum

5-6-2010

7.500

Jaarmarkt Noordhorn

markt

NoordhornLangestraat

8-5-2010

7.500

Jaarmarkt Wildervank

markt

Wildervank-Wijk oost

29-5-2010

7.500

Martinishow (Kleindierenshow)

dieren/huisdie GRONINGEN ren Martiniplaza

11-12-2010 t/m 12-12-2010

7.500

Pinkstermarkt Leek

markt

Leek -Centrum

24-5-2010

7.500

Bevrijdingsbraderie

braderie

Farmsum Centrum

5-5-2010

7.000

Oranjemarkt Ter Apel

markt

Ter Apel Molenplein

30-4-2010

7.000

Jaarmarkt Ter Apelkanaal

markt

Ter Apelkanaal Oost

13-6-2010

6.500

Oranjemarkt Grypskerk

markt

GrypskerkCentrum

30-4-2010

6.500

Bloemenmarkt

markt

STADSKANAAL Centrum Stadskanaal

7-5-2010

6.000

Boeken Stadskanaal

markt/braderi Stadskanaale raadhuisplein

19-6-2010

6.000

Hemelvaartsmarkt Nieuwolda Internationaal Horsepowerrun

Jaarmarkt Loppersum

157

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Hobbymarkt

markt

Grootegast Hoofdstraat

21-5-2010

6.000

Schilderfestival Montmartre

SELLINGEN stadsfestijn/m Centrum ultidisciplinair Sellingen

10-7-2010

6.000

Stoffen Spektakel Groningen

markt


24-2-2010

6.000

Zomerbraderie Delfzijl

braderie

Delfzijl -Centrum

7-5-2010

6.000

braderie

STADSKANAAL Bruinersluis

10-6-2010

5.500

Braderie Stadskanaal

braderie

stadskanaal Europaplein

22-7-2010

5.500


braderie


29-7-2010

5.500

braderie


5-8-2010

5.500

vakanties

BOURTANGE Vesting Bourtange

1-5-2010 t/m 2-5-2010

5.200



Slag om Bourtange


158

Tabellenboek


Bijlage 34

—

Evenementen: Aantal bezoekers Friesland, 2010

Evenement

Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

stadsfestijn/multidisc HARLINGEN - Centrum Harlinger Visserijdagen

iplinair

Sneekweek

nautisch

Harlingen

24-8-2010 t/m 27-8-2010

162.500

7-8-2010 t/m 12-8-2010

140.000

24-7-2010 t/m 6-8-2010

132.500

5-5-2010

120.000

28-5-2010 t/m 30-5-2010

85.000

24-5-2010

65.000

11-6-2010 t/m 20-6-2010

55.000

21-1-2010 t/m 26-1-2010

51.896

13-5-2010

50.000

OFFINGAWIER Sneekermeer LEEUWARDEN - Diverse Skûtsjesilen (SKS-kampioenschap) nautisch

meren Friesland

muziek/multidisciplin LEEUWARDEN Befrijdingsfestival Leeuwarden

air

Prinsentuin

stadsfestijn/multidisc LEEUWARDEN - Centrum Fries Straatfestival

iplinair

Leeuwarden OUDESCHOOT - Centrum

Skoattermerke

Oerol Festival

markt

Oudeschoot

theater/multidiscipli

TERSCHELLING

nair

MIDSLAND - Westerkeyn

vakantie/recreatie/vr LEEUWARDEN - WTC Caravana

ijetijd

Expo LEEUWARDEN - Centrum

Bloemenmarkt Leeuwarden

markt

Leeuwarden SLOTEN FR - Camping de

Elfsteden Oldtimerrally

oldtimer

Jerden

15-5-2010

50.000

Hardzeildag/Braderie Sneek

braderie

SNEEK - Centrum Sneek

11-8-2010

50.000

Koninginnedag Leeuwarden

koninginnedag

30-4-2010

50.000

5-6-2010 t/m 13-6-2010

50.000

30-4-2010

45.000

12-2-2010 t/m 17-2-2010

43.600

19-5-2010 t/m 24-5-2010

40.000

27-12-2010 t/m 29-12-2010

39.000

LEEUWARDEN - Centrum Leeuwarden LEEUWARDEN Wilhelminaplein Zomerkermis Leeuwarden

kermis

Leeuwarden LEEUWARDEN - Centrum

Koninginnedag Leeuwarden

Boot Holland

koninginnedag

Leeuwarden

boot/bootaccessoire

LEEUWARDEN - WTC

s

Expo HEERENVEEN -

stadsfestijn/multidisc Burgemeester Pinksterkermis Heerenveen

iplinair

Kuperusplein

schaatsen/shorttrack KPN NK Allround

/kunstrijden

HEERENVEEN - Thialf

159

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

stadsfestijn/multidisc FRANEKER - Centrum Agrarische Dagen Franeker

iplinair

Franeker

15-9-2010 t/m 18-9-2010

35.000

5-11-2010 t/m 7-11-2010

35.000

schaatsen/shorttrack KPN NK Afstanden

/kunstrijden

HEERENVEEN - Thialf

Muziekterras de Marktstraat

overige muziek


3-6-2010 t/m 29-8-2010

35.000

Romantische Markt Joure

braderie

JOURE - Centrum Joure

20-8-2010

35.000

Frisian Solar Challenge

overige sport

4-7-2010 t/m 10-7-2010

30.000

14-5-2010 t/m 15-5-2010

30.000

3-8-2010

30.000

4-3-2010 t/m 7-3-2010

29.913

23-9-2010 t/m 27-9-2010

27.500

31-7-2010

25.500

24-5-2010

25.000

22-9-2010 t/m 25-9-2010

25.000

6-7-2010 t/m 24-8-2010

25.000

21-4-2010 t/m 25-4-2010

25.000

HEERENVEEN - Thialf

12-11-2010 t/m 14-11-2010

24.000

HEERENVEEN - Thialf

12-3-2010 t/m 14-3-2010

24.000

10-11-2010 t/m 14-11-2010

23.000

23-3-2010 t/m 24-3-2010

21.488

LEEUWARDEN - Diverse

Harlingen Terschelling Sloepenrace

meren Friesland HARLINGEN - Haven

roeien

Harlingen SURHUISTERVEEN -

Profronde Surhuisterveen

wielrennen

Centrum Surhuisterveen LEEUWARDEN - WTC

Huis en Tuin Leeuwarden

woon/tuin

Expo

Jouster Merke

markt


Open dag Sc Heerenveen

bijzondere dagen

HEERENVEEN - Abe Lenstra stadion

overig Elfstedentocht voor motoren &

autosport/motorspor LEEUWARDEN - WTC

auto's

t

Expo

stadsfestijn/multidisc NIEUWEHORNE Flaeijelfeest

iplinair

Centrum Nieuwehorne HARLINGEN - Centrum

Harlinger Tobbedagen

braderie

Harlingen LEEUWARDEN -

Lunato Kermis

kermis

Cambuurstadion

schaatsen/shorttrack Essent ISU World Cup

/kunstrijden schaatsen/shorttrack

Essent ISU World Cup

/kunstrijden

LEEUWARDEN Stadsschouwburg De Noordelijk Film Festival

film

Harmonie

Bedrijven Contactdagen voor

bedrijvencontactdag

LEEUWARDEN - WTC

Friesland

en

Expo

160

Tabellenboek


Categorie

Braderie en Rommelmarkt Drachten

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

DRACHTEN - Centrum braderie

Drachten

3-6-2010

20.000

4-8-2010

20.000

7-8-2010 t/m 14-8-2010

20.000

5-6-2010

18.000

28-7-2010 t/m 1-8-2010

17.000

2-9-2010

15.000

28-6-2010 t/m 18-9-2010

15.000

15-8-2010 t/m 18-8-2010

15.000

27-12-2010 t/m 28-12-2010

15.000

6-6-2010

15.000

5-9-2010 t/m 31-10-2010

15.000

5-5-2010

15.000

19-6-2010 t/m 8-7-2010

15.000

12-3-2010 t/m 14-3-2010

14.103

4-11-2010 t/m 7-11-2010

13.631

23-6-2010 t/m 26-6-2010

13.000

16-9-2010

13.000

3-4-2010

12.000

stadsfestijn/multidisc WORKUM - Centrum Jaarmarkt "Zolang als Workum"

iplinair

Workum LEEUWARDEN - Diverse

Skûtsjesilen IFKS

nautisch

locaties in Friesland

markt/kermis

DRACHTEN - Centrum

Peije Dei

(vervalt)

Drachten

Friese Ballonfeesten

vliegevenement

JOURE - Nutsbaan Joure

Allegorische Optocht St.

stadsfestijn/multidisc SINT NICOLAASGA - Sint

Nicolaasga

iplinair

Iepenloftspul te Jorwert

Podiumkunsten

Jaarmarkt Franeker

markt

Nicolaasga JORWERD - Iepenloftspul Jorwert FRANEKER - Centrum Franeker

schaatsen/shorttrack KPN NK Sprint

/kunstrijden

HEERENVEEN - Thialf

Marathon van Leeuwarden

hardlopen/marathon Oldehove-Prinsentuin

Noorderlicht Manifestatie

fotografie

Voorjaarsmarkt Workum

markt

LEEUWARDEN -

LEEUWARDEN - Fries Museum WORKUM - Centrum

World Press Photo tentoonstelling

Workum TERSCHELLING HOORN -

tentoonstelling

Sint Janskerk (DUBBEL)

lifestyle/trouwen/ero LEEUWARDEN - WTC Vrouw!

tiek/paranormaal

Hobby & Vrije Tijd

hobby/verzamel

Expo LEEUWARDEN - WTC Expo

stadsfestijn/multidisc BOLSWARD - Centrum Heamielfeesten

iplinair

Bolsward

stadsfestijn/multidisc HEERENVEEN - Centrum Turfstekersmarkt

iplinair

Heerenveen

stadsfestijn/multidisc HARLINGEN - Haven Bruine Vlootdagen Harlingen

iplinair

Harlingen

161

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

LEEUWARDEN Leip Break!

dance

Oldehoofsterkerkhof

2-9-2010

12.000

2-8-2010 t/m 7-8-2010

12.000

6-8-2010

12.000

17-4-2010 t/m 18-4-2010

10.000

Oldehoofsterkerkhof

4-7-2010

10.000

BALK - Centrum Balk

21-8-2010 t/m 29-8-2010

10.000

21-5-2010 t/m 22-5-2010

10.000

13-5-2010

10.000

5-4-2010

10.000

23-4-2010 t/m 30-4-2010

10.000

18-9-2010

10.000

4-8-2010

10.000

22-10-2010 t/m 30-10-2010

10.000

20-3-2010 t/m 28-3-2010

10.000

11-8-2010

9.000

26-6-2010

9.000

7-1-2010 t/m 9-1-2010

9.000

25-7-2010

8.500

LEMMER Lemsterweek

Stadsfestijn

Centrum/haven Lemmer

straattheater/locatie NES AMELAND - Centrum 't Rôggefeest

theater

Nes

Braderie Sneek

braderie

Sneek-Veemarkthal LEEUWARDEN -

Dancetour Leeuwarden

dance stadsfestijn/multidisc

Feestweek Balk

iplinair

Grote Groenmarkt Appelscha

braderie

APPELSCHA Boerestreek Appelscha

stadsfestijn/multidisc Heechspanning

iplinair

HEEG - Centrum Heeg

Internationale Rashondententoonstelling Friesland

LEEUWARDEN - WTC dieren/huisdieren

Expo

stadsfestijn/multidisc KOLLUM - Centrum Kollumer Katdagen

iplinair

Kollum

stadsfestijn/multidisc WOLVEGA - Hoofdstraat Lindefestival

iplinair

Wolvega

PC Franeker Kaatspartij

kaatsen

FRANEKER - Het Sjûkelân

Vertrek Strontrace, Beurtveer en

WORKUM - Centrum

Visserijdagen

nautisch

Voorjaarskermis Sneek

kermis

Workum SNEEK - Martiniplein Sneek WOMMELS Kaatsvereniging

De Freule kaatspartij

Sport

Wommels

De GLASBLAZERS NIGHT OF THE

stadsfestijn/multidisc HEERENVEEN - Centrum

KOEMARKT

iplinair

Heerenveen

veemarkt/paardenm

LEEUWARDEN - WTC

FPS Hengstenkeuring

arkt

Expo

Culinair eetfestijn Leeuwarden

markt/braderie

Leeuwarden - Waagplein

162

Tabellenboek


Categorie

Internationale Centrumcross

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

SURHUISTERVEEN -

Surhuisterveen

wielrennen

Centrum Surhuisterveen

13-1-2010

8.500

Toeristische markt Sneek

markt


16-7-2010

8.500

Toeristische markt Sneek

markt


30-7-2010

8.500

sinterklaas/-

LEEUWARDEN - Centrum

Intocht Sinterklaas Leeuwarden

intochten

Leeuwarden

13-11-2010

8.100

Boerebrulloft Joure

folklore muziek


28-7-2010

8.000

Jaarmarkt Sneek

markt

Sneek-Centrum

18-5-2010

8.000

Swinging Sneek

jazz/blues


28-8-2010

8.000

Veenhoop Festival

popfestival

23-7-2010 t/m 26-7-2010

8.000

21-12-2010

7.500

DE VEENHOOP - Terrein

Internationale Centrumcross

Veenhoop Festival SURHUISTERVEEN -

Surhuisterveen

wielrennen

Centrum Surhuisterveen

Koninginnedag Heerenveen

koninginnedag

Heerenveen

30-4-2010

7.500

Koninginnemarkt Appelscha

markt

Appelscha-Boerestreek

30-4-2010

7.500

14-7-2010

7.500

21-7-2010

7.500

28-7-2010

7.500

15-7-2010

7.500

22-7-2010

7.500

29-7-2010

7.500

13-5-2010 t/m 16-5-2010

7.200

25-4-2010

7.000

30-5-2010

7.000

HEERENVEEN - Centrum

WORKUM - Centrum Toeristenmarkt Workum

markt

Workum WORKUM - Centrum

Toeristenmarkt Workum

markt

Workum WORKUM - Centrum

Toeristenmarkt Workum

markt

Workum HARLINGEN - Centrum

Zomermarkt Harlingen

markt

Harlingen HARLINGEN - Centrum


markt

Harlingen HARLINGEN - Centrum


markt

Harlingen OLDEBERKOOP Evenemententerrein de

VoorjaarsFair Oldeberkoop

woon/tuin

Doevekaamp

Braderie Leeuwarden

braderie

Leeuwarden-Centrum LEEUWARDEN - Centrum

Braderie Leeuwarden

Braderie

Leeuwarden

163

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

LEEUWARDEN - Centrum Braderie Leeuwarden

braderie

Leeuwarden

25-7-2010

7.000

Jaarmarkt Sneek

markt


18-5-2010

7.000

Landelijke Banenmarkt CWI

carrièredagen

Expo

2-10-2010

7.000

LEEUWARDEN - WTC

straattheater/locatie Op 'e Sjouwer

theater


13-8-2010

7.000

Voorjaarsbraderie Leeuwarden

braderie

Leeuwarden-Centrum

21-4-2010

7.000

Voorjaarsbraderie Leeuwarden

braderie

Leeuwarden-Centrum

19-5-2010

7.000

Windmill Cup Carl Gantois

tennis

12-7-2010 t/m 18-7-2010

7.000

Woonfestival Leeuwarden

woon/tuin

Leeuwarden

18-9-2010

7.000

veemarkt/paardenm

WORKUM - Centrum

arkt

Workum

22-9-2010

6.750

23-9-2010 t/m 26-9-2010

6.700

24-9-2010 t/m 25-9-2010

6.500

30-7-2010

6.500

15-6-2010

6.500

22-7-2010

6.500

12-6-2010

6.500

8-4-2010 t/m 11-4-2010

6.250

11-6-2010 t/m 13-6-2010

6.000

27-11-2010

6.000

24-5-2010

6.000

LEEUWARDEN Tenniscentrum De Molen LEEUWARDEN - Centrum

Veekeuringsdag Workum

automobiel/tweewiel LEEUWARDEN - WTC Occasionshow Friesland

er/accessoires

Gondelvaart op Wielen

corso

Jaarmarkt Stavoren

markt

Zomerbraderie Leeuwarden

braderie

Zomerbraderie Wolvega

braderie

Zomermarkt Leeuwarden

Markt

Expo DROGEHAM - Centrum Drogeham Stavoren - Centrum Stavoren LEEUWARDEN - Centrum Leeuwarden Wolvega - centrum Wolvega Leeuwarden - WC Camminghaburen

automobiel/tweewiel LEEUWARDEN - WTC Occasionshow Friesland

er/accessoires

Expo

Ameland Beach Rugby Festival

rugby

Fryske Music Night

popfestival

Expo

Jaarmarkt Heerenveen

markt

Heerenveen-Oudeschoot

NES AMELAND - Strand van Nes LEEUWARDEN - WTC

164

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

HEERENVEEN - Centrum Jaarmarkt Heerenveen

Markt

Heerenveen

17-6-2010

6.000

Jaarmarkt Makkum

markt

Makkum-Centrum

1-5-2010

6.000

Jaarmarkt Oldeberkoop

markt

Oldeberkoop - Dorpskom

28-7-2010

6.000

Jaarmarkt Oosterwolde

markt

Oosterwolde-Centrum

10-5-2010

6.000

Jaarmarkt Wolvega

markt

Wolvega-Centrum

12-5-2010

6.000

Jaarmarkt Wommels

markt

4-6-2010

6.000

Wommels - Centrum Wommels BOLSWARD - Centrum Lappendag

markt/braderie

Bolsward

18-5-2010

6.000

Oranjemarkt Sneek

markt

Sneek -Centrum

30-4-2010

6.000

Braderie Noordwolde

braderie

30-7-2010

5.500

Braderie Oudega

braderie

22-7-2010

5.500

Muziek Aan Zee

popfestival

Harlingen

12-6-2010

5.500

Zomerbraderie Oudemirdum

braderie

Oudemirdum - Centrum

17-7-2010

5.500

Zomerbraderie Oudemirdum

braderie


24-7-2010

5.500

!UIT Leeuwarden

uitfestival

Leeuwarden

17-9-2010

5.000

Kunst en boeken

markt/braderie

Workum-Merk

14-5-2010

5.000

Kunst en boeken

markt/braderie

Drachten-N/Z Buurt

29-5-2010

5.000

Kunst en Boeken Drachten

markt/braderie

24-7-2010

5.000

Kunst en boeken Heerenveen

markt/braderie

5-6-2010

5.000

Kunstmarkt

markt

Oosterstraat

24-4-2010

5.000

Paasmarkt Oudemirdum

Markt


5-4-2010

5.000

Pinksterbraderie Oostmahorn

braderie

Oostmahorn-Esonstad

23-5-2010

5.000

Pinkstermarkt Appelscha

markt

Appelscha-Boerestreek

23-5-2010

5.000

Noordwolde - Centrum Noordwolde Oudega - Centrum Oudega HARLINGEN - Haven

LEEUWARDEN - Centrum

Drachten - Noorder Buurt Heerenveen - van Harenspad Leeuwarden-Nieuwe

165

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Terherne- Centrum Zomerbraderie Terherne

braderie

Terherne

17-7-2010

5.000

24-7-2010

5.000

Terherne- Centrum Zomerbraderie Terherne

braderie

Terherne


166

Tabellenboek


Bijlage 35

—

Evenementen: Aantal bezoekers Drenthe, 2010

Evenement

Donderdag Meppeldag

Categorie

Stad & Locatie

stadsfestijn/multidiscipli

MEPPEL - Centrum

nair

Meppel

Datum

Bezoekers

15-7-2010 t/m 19-8-2010

145.000

6-7-2010 t/m 24-8-2010

140.000

Assen

24-6-2010 t/m 26-6-2010

139.809

ASSEN - Centrum Assen

23-6-2010 t/m 25-6-2010

100.000

19-6-2010 t/m 27-6-2010

85.000

24-7-2010 t/m 25-7-2010

60.000

8-8-2010

50.000

8-4-2010 t/m 11-4-2010

45.000

30-4-2010

40.000

25-9-2010

40.000

16-6-2010 t/m 20-6-2010

40.000

EMMEN - Marktplein Vlindermarkten Emmen

braderie

Emmen ASSEN - TT Circuit

Dutch TT Assen

motorrennen stadsfestijn/multidiscipli

TT Festival Assen

nair

ASSEN Veemarktterrein aan TT Kermis Assen

kermis

de van Riebeeckstraat

truck/trekker/tractorpulli ASSEN - TT Circuit Truckstar Festival

ng

Assen

The Racing Day

rallysprint/rallycross

Ronde van Drenthe

wielrennen

Koninginnedag Emmen

koninginnedag

Rodermarktparade

markt

Roden

Zuidenveldfestival/-


OOSTERHESSELEN - De

tentoonstelling

nair

Klencke

Koninginnedag Assen

koninginnedag


30-4-2010

35.000

Art Explosion en Livrelibre

tentoonstelling


15-5-2010

32.000


EMMEN - Centrum

nair

Emmen

25-7-2010

30.000

24-9-2010 t/m 29-9-2010

30.000

23-8-2010 t/m 29-8-2010

30.000

9-9-2010 t/m 14-9-2010

30.000

ASSEN - TT Circuit Assen HOOGEVEEN Barloworldhal EMMEN - Centrum Emmen RODEN - Centrum

C'est la Vie-festival Emmen

RODEN lifestyle/trouwen/erotiek Jaarbeursterrein Jaarbeurs van het Noorden

/paranormaal

(Norgerweg) HOLLANDSCHEVELD -

Jaarmarkt Hollandscheveld/

Centrum

Feestweek

markt

Hollandscheveld

Roldermarkt Feestweek

stadsfestijn/multidiscip

ROLDE - Centrum Rolde

167

Tabellenboek


Categorie

Internationaal

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

EMMEN - De Grote

Vliegerfestival Emmen

vliegeren

Rietplas

Intocht sinterklaas Assen

sinterklaas/-intochten


SIVO, Internationaal

20-8-2010 t/m 22-8-2010

27.500

13-11-2010

25.000

4-8-2010 t/m 8-8-2010

25.000

Assen

23-4-2010 t/m 25-4-2010

25.000

ASSEN - TT-Hall Assen

18-1-2010 t/m 20-1-2010

24.000

13-5-2010

20.000

12-9-2010

18.000

5-5-2010

15.000

8-1-2010 t/m 10-1-2010

15.000

10-8-2010

15.000

12-4-2010 t/m 16-5-2010

15.000

29-5-2010

15.000

5-9-2010

14.600

11-3-2010 t/m 14-3-2010

14.000

24-5-2010

12.800

13-7-2010 t/m 16-7-2010

12.000

29-8-2010

12.000

8-5-2010 t/m 9-5-2010

11.000

ODOORN - Centrum

Folkloristisch Dansfestival

folklore muziek

WK Superbike

motorrennen

Odoorn ASSEN - TT Circuit

landbouw/tuinbouw/bos Landbouw Vakbeurs Assen

bouw/veeteelt/visserij

Hemelvaartsmarkt

GIETERVEEN - Centrum

Gieterveen

markt

Shantyfestival Emmen

folklore muziek

Gieterveen EMMEN - Centrum

Geraniummarkt

Emmen KLAZIENAVEEN -

Klazienaveen

markt

Centrum Klazienaveen

Noordshow

tentoonstelling

Rabo Gouden Pijl

wielrennen

Emmen

ZUIDLAREN - Prins Bernhardhoeve EMMEN - Centrum


MUSSELKANAAL -

Snikkeweek

nair

Centrum Musselkanaal

Univé Drenthe Marathon

hardlopen/marathon


KLAZIENAVEEN -

automobiel/tweewieler/

ASSEN - TT Circuit

Japanse Autosport festival

accessoires

Assen

WK Ijsspeedway

ijsspeedway

Duitse Autosport Festival

voertuigevenement

Drentse Fiets 4Daagse

toerfietsen

ASSEN - De Bonte Wever ASSEN - TT Circuit Assen ASSEN - Diverse

Internationaal Full-Colour Festival

EMMEN - Centrum multicultureel (vervalt)

Dagblad van het Noorden LenteFair

locaties in Drenthe

Emmen FREDERIKSOORD -

woon/tuin

Boomgaard de Fruithof

168

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

horeca/grootverbruik/ca HorecaEvenTT

tering


8-2-2010 t/m 10-2-2010

11.000

Westerbork

markt

Westerbork

14-7-2010 t/m 16-7-2010

10.500

Braderie Zwartemeer

braderie

Sportlandgoed

5-6-2010 t/m6-6-2010

10.000

Festival de Ontmoeting

wereldmuziek


28-8-2010

10.000

12-6-2010 t/m 13-6-2010

10.000

Hoogeveen

8-5-2010

10.000

Norg

8-5-2010

10.000

4-7-2010

10.000

3-8-2010

10.000

17-4-2010 t/m 18-4-2010

10.000

3-11-2010

10.000

27-11-2010 t/m 28-11-2010

10.000

24-5-2010 t/m 25-5-2010

10.000

12-5-2010

10.000

10-9-2010 t/m 12-9-2010

9.000

Rietplas

12-6-2010

9.000

jd


30-1-2010

9.000

Drenthe

bedrijvencontactdagen


13-4-2010 t/m 14-4-2010

8.000

Jaarmarkt Beilen

markt

3-5-2010

8.000

Folkloristische markt

Zwartemeer-


MEPPEL - Centrum

Grachtenfestival

nair

Meppel

Groenmarkt Hoogeveen

markt

HOOGEVEEN - Centrum

Jaarmarkt en braderie Norg markt/braderie

GIETERVEEN - Centrum Jaarmarkt Gieterveen

markt

Jaarmarkt Wateren

markt

Gieterveen GARMINGE Appelschaseweg

Landelijke Motordagen en Pioneer Open Paddock

ASSEN - TT Circuit

Event

special events

Assen

Najaarsmarkt Assen

markt


Oldtimerbeurs Flowerdome automobiel/tweewieler/ Eelde

accessoires

EELDE - Flowerdome

Pinkstermarkt Westerbork

Markt

Westerbork

Voorjaarsmarkt Assen

markt


Herfstfair Orvelte

woon/tuin

Retropop

muziek/multidisciplinair

ORVELTE Museumdorp Orvelte EMMEN - De Grote

vakantie/recreatie/vrijeti SVR- Vakantiebeurs Bedrijven Contact Dagen

BEILEN - Centrum Beilen 169

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Nachtmarkt Borger

markt

Borger

17-7-2010

8.000

Turfjesmarkt Klazienaveen

markt

Klazienaveen

22-7-2010

8.000

14-7-2010

8.000

21-7-2010

8.000

15-4-2010

8.000

23-10-2010 t/m 24-10-2010

7.500

15-7-2010

7.000

22-7-2010

7.000

14-5-2010 t/m 16-5-2010

7.000

11-9-2010 t/m 12-9-2010

7.000

23-7-2010

6.500

24-4-2010

6.500

30-4-2010

6.500

Vakantieavondmarkt Schoonoord

Schoonoord markt

Vakantieavondmarkt

Scheerturfstraat Schoonoord -

Schoonoord

markt

Voorjaarsmarkt Beilen

markt

Scheerturfstraat BEILEN - Centrum

Dutch Supercar Challenge

Beilen ASSEN - TT Circuit

Finals

autorennen (circuit)

Assen

Braderie Hoogeveen

braderie

Braderie Hoogeveen

braderie

Concours Hippique

springen/dressuur/milita COEVORDEN - Van

Coevorden

ry

Floralia Bloemencorso

corso

Braderie Beilen

braderie

Braderie Hoogeveen

braderie

Braderie Hoogeveen

braderie

Braderie Hoogeveen

braderie

Wielewaal

28-5-2010

6.500

markt

Zuidlaren-de Brink

13-5-2010

6.500

28-5-2010 t/m 30-5-2010

6.500

HOOGEVEEN - Centrum Hoogeveen HOOGEVEEN - Centrum Hoogeveen

Heutszpark FREDERIKSOORD - Park Frederiksoord BEILEN - Centrum Beilen Hoogeveen-WC De Wielewaal Hoogeveen-WC De Wielewaal Hoogeveen-WC De

Hemelvaartsmarkt Zuidlaren Internationale Ducati Club

ASSEN - TT Circuit

Races

oldtimer

Assen

Nacht van Emmen

jazz/blues

Emmen

28-5-2010

6.500

Pinksterbraderie Zuidlaren

braderie

Zuidlaren

25-5-2010

6.500

Voorjaarsmarkt Dwingeloo

markt

5-5-2010

6.500

EMMEN - Centrum

Dwingeloo -RCN de 170

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Noordster. MEPPEL - Centrum Voorjaarsmarkt Meppel

Markt

Meppel

18-5-2010

6.500

Zomerbraderie Zuidlaren

braderie

Zuidlaren - de brink

18-7-2010

6.500

Zomermarkt Dwingeloo

markt

RCN de Noordster

22-7-2010

6.500

Bouwplan

woon/tuin


29-1-2010 t/m 30-1-2010

6.250

Avondmarkt Ruinen

markt

Ruinen - Dorpskern

19-7-2010

6.000

5-5-2010

6.000

18-7-2010

6.000

25-4-2010

6.000

9-5-2010

6.000

24-5-2010

6.000

6-6-2010

6.000

Dwingeloo - Camp.

Bloemenmarkt

KLAZIENAVEEN -

Klazienaveen

markt


Braderie Drouwen

braderie

Braderie Drouwen

braderie

Braderie Drouwen

braderie

Braderie Drouwen

Braderie

Braderie Drouwen

braderie

waag

Braderie Emmen

braderie

Emmen

16-5-2010

6.000

Braderie Emmen

braderie

Emmen

30-5-2010

6.000

Braderie Exloo

braderie

EXLOO

18-5-2010

6.000

Braderie Exloo

braderie

EXLOO

2-5-2010

6.000

Braderie Exloo

braderie

Exloo

20-6-2010

6000

Braderie Exloo

braderie

Exloo

20-7-2010

6.000

Braderie Schoonloo

braderie

Schoonloo

25-4-2011

6.000

Braderie Schoonloo

braderie

Schoonloo

11-4-2010

6.000

Braderie Schoonloo

braderie

13-6-2010

6.000

Drouwen - De oude Waag Drouwen-De oude waag Drouwen-De oude waag Drouwen-De oude waag Drouwen-De oude

Schoonloo - Tien Heugten

171

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Schoonloo - Tien Braderie Schoonloo

Braderie

Braderie Zuidwolde

braderie

Braderie Zuidwolde

braderie

Braderie Zuidwolde

braderie

Jaarmarkt Exloo

Markt

Heugten

18-7-2010

6.000

25-5-2010

6.000

14-7-2010

6.000

Zuidwolde

21-7-2010

6.000

Exloo- Centrum Exloo

22-5-2010

6.000

18-4-2010

6.000

25-9-2010 t/m 26-9-2010

6.000

8-5-2010

6.000

22-7-2010

6.000

1-8-2010

6.000

Zuidwolde- Centrum Zuidwolde Zuidwolde- Centrum Zuidwolde Zuidwolde- Centrum

Jaarmarkt Gasselternyv Mond

Gasselternyv Mondmarkt

Dorpshuis ASSEN - TT Circuit

ONK Race of the Champions motorrennen

Assen Emmen-W.C.

Voorjaarsbraderie Emmen

braderie

Emmermeer

Zomerbraderie Eext

braderie

Zomermarkt Gieten

markt

Gieten

Bloemen/Planten

markt/braderie

Emmen-Centrum

24-4-2010

5.500

Braderie Borger

braderie

Borger

23-7-2010

5.500

Braderie Borger

braderie

Borger

16-7-2010

5.500

Braderie Havelte

braderie

Havelte

16-5-2010

5.500

Braderie Havelte

braderie

Havelte - Brink

20-7-2010

5.500

Braderie Odoorn

braderie

Odoorn

16-5-2010

5.500

Jaarmarkt Hooghalen

markt

Hooghalen

2-5-2010

5.500

Jaarmarkt Nietap

Markt

Nietap

24-5-2010

5.500

23-5-2010

5.500

13-5-2010

5.500

Eext - Rcp. De hondsrug GIETEN - Centrum

Nieuw Buinen Jaarmarkt Nieuw Buinen

Markt

Zuiderdiep Nieuw Dordrecht -

Jaarmarkt Nieuw Dordrecht markt

Centrum

172

Tabellenboek


Categorie

Stad & Locatie

Datum

Bezoekers

Nieuw Dordrecht Jaarmarkt Nieuw Dordrecht markt

Centrum

15-5-2010

5.500

Jaarmarkt Zwartemeer

Zwartemeer

17-6-2010

5.500

24-4-2010

5.500

16-7-2010 t/m 18-7-2010

5.000

4-7-2010

5.000

markt

Voorjaarsmarkt Nieuw

Nieuw Amsterdam-

Amsterdam

markt

W.C.

ADAC Masters Weekend


Assen

Braderie Aalden

braderie

Aalden

Braderie Aalden

braderie

Aalden - Aelderholt

24-7-2010

5.000

Braderie Diever

braderie

Diever

30-5-2010

5.000

Braderie Diever

braderie

Diever

28-3-2010

5.000

Braderie Dwingeloo

braderie

Dwingeloo

6-6-2010

5.000

Braderie Dwingeloo

Braderie

Dwingeloo

11-4-2010

5.000

15-7-2010

5.000

23-5-2010

5.000

19-7-2010

5000

5-5-2010

5000

ASSEN - TT Circuit

Dwingeloo - Centrum Braderie Dwingeloo

braderie

Dwingeloo Echten - Vakp.

Braderie Echten

braderie

Westerbergen Echten - Vakp.

Braderie Echten

braderie

Westerbergen Echten-Vakp.

Braderie Echten

braderie

Westerbergen Echten-Vakp.

Braderie Echten

braderie

Westerbergen

14-5-2010

5.000

Braderie Zorgvlied

Braderie

Zorgvlied - Dorpsplein

18-7-2010

5.000

Braderie Zuidlaren

braderie

Zuidlaren-de Brink

25-5-2010

5.000

EMMEN - Centrum Carnavalsoptochten Emmen carnaval

Emmen

13-2-2010

5.000

Jaarmarkt Eelde

Eelde - Centrum Eelde

12-6-2010

5.000

markt

Paarden- en warenmarkt

RODEN - Centrum

Drenthe

markt

Roden

28-9-2010

5.000

Paardenmarkt Dwingeloo

markt

Dwingeloo - Brink

10-5-2010

5.000

173

Tabellenboek

Toerisme in Cijfers 2011 Evenement Paasmarkt Aalden

Categorie markt

Shantykorenfestival

Stad & Locatie Aalden

Datum

Bezoekers 5-4-2010

5.000

KLAZIENAVEEN -

Klazienaveen

zang/koren


22-5-2010

5.000

Superbikenight



25-4-2010

5.000

Zomerbraderie Dwingeloo

braderie

Dwingeloo

14-7-2010

5.000

Zomerbraderie Dwingeloo

braderie

Dwingeloo

21-7-2010

5.000

Zomerkermis Emmen

kermis

EMMEN - De Giraf

24-7-2010 t/m 1-8-2010

5.000

Bron: Respons Evenementenmonitor, bewerkt door Toerdata Noord.

174

Tabellenboek


Bijlage 36

— Sector

Beschrijving SBI–codes Recreatie .en Toerisme SBI 2008

Wegings factor

Omschrijving

Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Detailhandel/groothandel Logiesverstrekking Logiesverstrekking Logiesverstrekking Logiesverstrekking Logiesverstrekking Logiesverstrekking Horeca Horeca Horeca Horeca Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer Vervoer

45194 46492 46493 4730 47642 47643 47644 47722 47781 55101 55102 55201 55202 5530 5590 56101 56102 56103 5630 4910 4932 49391 5010 5030 5110 5222 5223 7911 7912

1 1 1 0,1 1 1 1 0,3 0,3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0,1 0,1 1 0,5 0,1 0,1 0,1 0,1 1 1

Vervoer Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Cultuur, recreatie en amusement Sport Sport

7990

1

Handel in en reparatie van caravans Groothandel in watersportartikelen Groothandel in kampeerartikelen (geen caravans) Benzineservicestations Winkels in watersportartikelen Winkels in sportartikelen (geen watersport) Winkels in kampeerartikelen (geen caravans) Winkels in lederwaren en reisartikelen Winkels in fotografische artikelen Hotel restaurants Hotels (geen hotel-restaurants), pensions en conferentieoorden Verhuur van vakantiehuisjes en appartementen Jeugdherbergen en vakantiekampen Kampeerterreinen Overige logiesverstrekking Restaurants Cafetaria's, lunchrooms, snackbars, eetkramen e.d. IJssalons Cafés Personenvervoer per spoor (geen tram of metro) Vervoer per taxi Ongeregeld personenvervoer over de weg Zee- en kustvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Binnenvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Personenvervoer door de lucht Dienstverlening voor vervoer over water Dienstverlening voor de luchtvaart Reisbemiddeling Reisorganisatie Informatieverstrekking op het gebied van toerisme en reserveringsbureaus

5914

1

Bioscopen

90011

1

Beoefening van podiumkunst

90013

1

Circus en variété

90041

1

Theaters en schouwburgen

90042

1

Evenementenhalllen

91021

1

Musea

91022

1

Kunstgalerieën en expositieruimten

91041

1

Dieren en plantentuinen, kinderboerderijen

91042

1

Natuurbehoud

93211

1

Pret- en themaparken

93212 85511 85519

1 1 0,3

Kermisattracties Zeil- en surfscholen Overig sport- en recreatieonderwijs 175

Tabellenboek

Toerisme in Cijfers 2011 Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport

9311 9312 9313 9314 93151 93152 93191 93192 93193 93194 93195

0,3 0,3 1 0,3 0,3 0,3 0,3 1 1 0,3 0,3

Sport Sport Sport Overig

93196 93199 93291 3012

0,3 0,3 1 1

Overig Overig Overig Overig Overig Overig Overig Overig Overig

77111 7712 7721 7734 8230 92001 92009 93299 9604

0,1 0,3 1 0,3 1 1 1 1 1

Exploitatie van sportaccommodaties (zwembaden + overig) Buitensport Fitnesscentra Binnensport Zwem- en onderwatersport Roei-, kano-, zeil- en surfsport e.d. Beroepssportlieden Hengelsport Verzorgen van vistochten Supportersverenigingen (sport) Organiseren van sportevenementen Overkoepelende organen en samenw. adviesorganen op het terrein van sport Overige sportactiviteiten n.e.g. Jachthavens Bouw van sport- en recreatievaartuigen Verhuur van personenauto's en lichte bedrijfsauto's (geen operational lease) Verhuur en lease van bestel en vrachtauto's, autobussen en campers Verhuur en lease van sport- en recreatieartikelen Verhuur en lease van schepen Organiseren van congressen en beurzen Loterijen en kansspelen Exploitatie van amusements- en speelautomaten Overige recreatie n.e.g. (geen jachthavens) Sauna's, solaria, baden e.d.

Bron: Kamer van Koophandel

176

Tabellenboek


Bijlage 37

—

Beschrijving SBI–codes Watersport SBI2008

Wegings factor

Jachthavens Bootverhuur Zeilscholen Passagiersvaart Passagiersvaart Passagiersvaart Passagiersvaart Jachtwerven Jachtwerven Jachtwerven

93291 7721 85511 5010 5030 7734 93193 3011 3012 3315

1 0,8 1 0,5 0,8 0,8 1 0,3 1 0,5

Overige watersportgebonden industrie Overige watersportgebonden industrie Overige watersportgebonden industrie Watersportgebonden handel en diensten Watersportgebonden handel en diensten Watersportgebonden handel en diensten Watersportgebonden handel en diensten Watersportgebonden handel en diensten Watersportgebonden handel en diensten Watersportgebonden handel en diensten

1392 2811 31011

0,5 0,5 0,5

4614

0,3

Jachthavens Verhuur van sport- en recreatieartikelen Zeil- en surfscholen Zee- en kustvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Binnenvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Verhuur en lease van schepen Verzorgen van vistochten Bouw van schepen (geen sport- en recreatievaartuigen) Bouw van sport- en recreatievaartuigen Reparatie en onderhoud van schepen Vervaardiging van geconfectioneerde art.van textiel (geen kleding) Vervaardiging van motoren en turbines Interieurbouw Handelsbemiddeling in machines, techn.benodigdheden en schepen

4618

0,3

Handelsbemiddeling gespecialiseerd in overige goederen

5222

0,1

Dienstverlening voor vervoer over water

46492

1

Groothandel in watersportartikelen

47642

1

Winkels in watersportartikelen

93151

0,3

93192

1

Sector

Omschrijving

Zwem- en onderwatersport Hengelsport

Bron: Kamer van Koophandel

177

Tabellenboek

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: fax:

Recommend Documents