Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen Bieden private investeerders soelaas?
Onderzoeksvragen
Hoe scoort gezondheidszorg in een maatschappelijke ‘issue-ranking’? Waaraan dankt de zorg zijn bijzondere positie? Beseft het publiek dat de vraag naar zorg toeneemt? Welke afweging maakt het publiek in het spanningsveld van toenemende vraag versus overheidsbezuinigingen?
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
2
Opzet van het onderzoek In totaal is een representatieve steekproef van 1.134 Nederlanders ondervraagd door middel van een online vragenlijst. Het veldwerk vond plaats in de eerste twee weken van januari In het onderzoek doen we zowel uitspraken over de mening van ‘de gemiddelde Nederlander’ als over specifieke groepen, zoals: • chronische patiënten • mensen werkzaam in de zorg • mensen met een academische economische of bedrijfskundige opleiding
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
3
Nederlanders vinden dat op gezondheidszorg en onderwijs niet bezuinigd mag worden 1
1
1
2
2
4
3
22
22
90 80
38
32
2
2 9
70
2 4
33
34
16
51
70
2 4
64 weet niet
56
60 50
meer aan besteden
62 56
63
niet bezuinigen en ook niet meer aan besteden bezuinigen
63
53 30
60
60
hulp derde wereld
40
defensie
% 100
44 33
33
wonen
veiligheid
7
12
handel & economie
4
10
verkeer & vervoer
2
10
sociale zekerheid
2
onderwijs
0
Gezondheidszorg
10
19 recreatie & cultuur
27
milieubescherming
20
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
4
Goede en toegankelijke gezondheidszorg hoort bij Nederlandse cultuur iedereen heeft recht op de best mogelijke zorg
4 2
95
goede gezondheidszorg hoort bij de Nederlandse cultuur
93
ik vind het belangrijk dat de Nederlandse gezondheidszorg tot de beste in de wereld behoort
4 3
86
ik ben bereid wat meer te betalen voor volledige toegang tot nieuwste en duurste behandelingen
11
46
iemand die meer betaalt, heeft meer recht op dure medische behandelingen
49
16
0
10
6
81
20
30
helemaal - grotendeels mee eens
40
50
4
3
60
70
helemaal - grotendeels niet mee eens
80
90
100%
weet niet
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
5
Nederlanders realiseren zich dat vraag naar zorg toeneemt Oudere mensen doen vaker een beroep op de gezondheidszorg dan jongere mensen totaal
77
laag opleidingsniveau
15
69
gemiddeld opleidingsniveau
20
75
hoog opleidingsniveau
In de NL bevolking komen er steeds minder jonge mensen in verhouding tot het aantal ouderen
16
87 0
10
20
30 waar
40
8
totaal
11
laag opleidingsniveau
9
gemiddeld opleidingsniveau
9 50
niet waar
60
70
80
5
totaal
94
laag opleidingsniveau gemiddeld opleidingsniveau
3
94
hoog opleidingsniveau
97 0
10
20
30 waar
40
50
niet waar
60
70
80
90
17
15
85 0
10
20
30 waar
12
40 50 niet waar
60 70 weet niet
80
14
10
6
90
100 %
Er werken steeds meer mensen in de gezondheidszorg totaal
22
8
laag opleidingsniveau
21
3 4
gemiddeld opleidingsniveau
20
12
hoog opleidingsniveau
24
88
23
72
weet niet
Er komen steeds meer medische technieken en behandelingen om mensen betere zorg te geven
15
60
hoog opleidingsniveau
100 %
90
73
100 %
weet niet
59
64
10
15
60
26 0
19
20
56 20
30 waar
40 50 niet waar
18 60 70 weet niet
80
90
100 %
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
6
Meeste Nederlanders staan vrij neutraal tegenover investeringen van particuliere kapitaalverstrekkers Inleiding: • Uit onderzoek blijkt dat de Nederlandse gezondheidszorg in de toekomst voor een groot probleem staat als er niets verandert. Door de vergrijzing en door nieuwe medische ontwikkelingen neemt niet alleen de behoefte aan zorg, maar nemen ook de kosten alleen maar toe. Dit betekent oplopende wachtlijsten, maar ook het maken van harde keuzes in de zorg. Sommige vormen van zorg kunnen gewoonweg niet meer worden geleverd. Een mogelijke uitweg is geld van particuliere kapitaalverstrekkers. Al met al, staat u positief of negatief tegenover investeringen van particuliere kapitaalverstrekkers in de Nederlandse gezondheidszorg?
met inleiding
40
zonder inleiding
44
29
0
10
15
53
20
30
40
(zeer) positief
50 neutraal
17
60
70
80
90
100%
(zeer) negatief
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
7
Liever particulier geld in de zorg dan bezuinigingen
‘Ik heb liever dat particuliere kapitaalverstrekkers in de gezondheidszorg investeren dan dat er op bezuinigd wordt’
totaal
77
economen
16
83
chronische patiënten
15
79
15
64
werkzaam in de zorg
0
10
20
30 mee eens
7
6
30
40 50 60 niet mee eens weet niet
70
80
2
6
90
100
%
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
8
Volgens ruim de helft een ‘win-win’ situatie
Als particuliere kapitaalverstrekkers in de zorg investeren worden zowel de kapitaalverstrekkers als de patiënten daar beter van
totaal
55
27
18
economen
58
30
12
werkzaam in de zorg
58
29
13
chronische patiënten
57
0
10
20
30 mee eens
27
40 50 60 niet mee eens weet niet
70
16
80
90
100
%
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
9
Meeste mensen hebben geen voorkeur ten aanzien van particulier gefinancierd ziekenhuis of ‘gewoon’ ziekenhuis Voorkeur voor… % 100 90 80 52
51
48
43
49 56
70
50
55
60 50
geen voorkeur
40 gewoon' ziekenhuis 30
41
46
47
30 51
43
57
33 particulier gefinancierd ziekenhuis
20 10
14 7
3
5
totaal
CDA
PvdA
0
12
7 SP
VVD
Groen Links
Christen Unie
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
10
Positieve verwachtingen van particulier gefinancierd ziekenhuis Stel dat er een ziekenhuis komt dat voor een groot deel eigendom is van een particuliere kapitaalverstrekker. Verwacht u dan dat zo’n ziekenhuis….
zich alleen zorgen maakt over of het wel voldoende winst maakt
69
de kwaliteit van zorg op een even hoog peil houdt als een gewoon ziekenhuis
25
75
efficiënter werkt dan een gewoon ziekenhuis
17
70
klantgerichter werkt dan een gewoon ziekenhuis
10
20
30
8
20
64
0
6
9
27
40
waarschijnlijk - zeker
50
60
70
waarschijnlijk niet - zeker niet
9
80
90
100%
weet niet
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
11
Redenen voor positieve of negatieve houding: enkele illustratieve citaten Positief, Nederland totaal: • “Omdat daardoor in de toekomst de zorg voor iedereen is en niet voor diegene met het meeste geld. iedereen heeft recht op medische hulp. anders krijg je van die Amerikaanse toestanden. en als dit zou helpen ...dan zeg ik doen” • “Dat gaat sneller en beter dan door de overheid” • “Alle beetjes helpen en het kan bestaande instituties inspireren cq prikkelen om alerter en vernieuwender te handelen” Negatief, Nederland totaal • “Dan wordt gezondheidszorg commercieel en dat kan nooit de bedoeling zijn” • “Louter gericht op winstbejag, en extreem hoge beloning van de top en hogere werknemers. Zorg wordt daaraan ondergeschikt gemaakt, kwaliteit gaat achteruit, cliënt is de dupe” Positief, economen: • “Ik vind het niet meer dan redelijk dat met name ziektekostenverzekeraars investeren in goede gezondheidszorg. Al met al ontvangen zij veel geld door de hoge premies, dus m.i. kunnen zij dit geld investeren in goede, efficiëntere zorg. Uiteindelijk komt dit henzelf ten goede doordat er hopelijk minder gedeclareerd hoeft te worden” • “omdat zij er feitelijk ook belang bij hebben om dit te doen (anders zou een particuliere kapitaalverstrekker dat überhaupt niet eens overwegen) dus iedereen wordt er beter van” • “Geld wordt beter besteed. Een particuliere investeerder kijkt beter wat er met de geldstromen gebeurt.” • “Het wordt tijd dat er eens goed gecontroleerd wordt wat er met het geld in de gezondheidszorg gebeurt. Waar het blijft en bij wie het aan de strijkstok blijft hangen. Openheid van zaken geven is essentieel. Particuliere investeerders gaan efficiënter werken en eisen transparantie. Hard nodig!” Negatief, economen • “Ben bang dat de kapitaalverstrekkers het voor het zeggen krijgen. Het is de vraag of het belang van de patiënt dan nog wel op de eerste plaats komt” • “Dat werkt macro gezien kostenverhogend. Kapitaalverstrekkers zullen alleen lage kosten/hoog rendement behandelingen doen. Hiermee zullen andere ziekenhuizen voor financieel minder aantrekkelijke behandelingen duurder worden, waardoor de totale kosten van de gezondheidszorg stijgen” Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen >
12
Conclusies Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen
Conclusies Nederlanders vinden gezondheidszorg uiterst belangrijk. Er zijn nauwelijks mensen die vinden dat er op kan/mag worden bezuinigd. Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat er meer moet worden besteed aan gezondheidszorg (evenals aan onderwijs). Men ziet het als een vanzelfsprekendheid dat de zorg in Nederland van een hoog niveau is en men vindt dat deze toegankelijk moet zijn voor iedereen. Er mag volgens de Nederlanders geen verschil in kwaliteit van zorg zijn tussen mensen die meer en minder (kunnen) betalen. Men is zich er wel van bewust dat er steeds minder jonge mensen komen ten opzichte van het aantal ouderen in Nederland en dat deze ouderen vaker een beroep doen op de gezondheidszorg. Men staat niet afwijzend tegenover private investeringen in de zorg: ruim een derde is positief en daarnaast staat een groot deel hier neutraal tegenover. Bovendien heeft men liever particuliere investeringen dan bezuinigingen. Al met al is er een zeker draagvlak voor de particuliere investeerder. Hoewel men niet meteen aan particuliere investeerders denkt als het gaat om partijen die kunnen bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen in de gezondheidszorg, verwacht men wel dat een particulier gefinancierd ziekenhuis het op het gebied van klantgerichtheid, efficiëntie en kwaliteit van de zorg even goed of mogelijk zelfs beter doet dan een ‘gewoon ziekenhuis’. Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen > Conclusies
14
Conclusies Liever niet bezuinigen op zorg (maar eerder op defensie, ontwikkelingshulp) Reden: wij vinden goede en toegankelijke zorg heel belangrijk en vanzelfsprekend Zorg is een groeimarkt Liever laten groeien met particulier kapitaal dan bezuinigen Aan de andere kant: we staan zeker niet te trappelen!
Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen > Conclusies
15
