TOELICHTING SCHADELOOSSTELLING

TOELICHTING SCHADELOOSSTELLING Wat is een schadeloosstelling? Een werkgever kan in bepaalde situaties een schadevergoeding beschikbaar stellen voor een werknemer. Dit gebeurt veelal bij een (gedwongen) beëindiging van een dienstverband. Er kan pas worden gesproken van een schadevergoeding als er ook schade is. Meestal bestaat de schade bij ontslag uit reeds in het

verleden gederfd of nog in de toekomst te derven inkomen. Ook worden wel schadevergoedingen voor meer immateriële schade toegekend, bijvoorbeeld omdat de goede naam van een werknemer is aangetast.

Aanwending van de schadevergoeding Het bedrag van de schadeloosstelling wordt beschikbaar gesteld aan u als werknemer. U maakt dan ook een keuze voor wat betreft het aanwenden van het bedrag van de schadeloosstelling. Bij uw afweging zijn met name uw persoonlijke omstandigheden van groot belang. Wij noemen hierbij enkele factoren die een rol kunnen spelen: -

wilt u wellicht voor eigen rekening werkzaamheden opstarten? welke flexibiliteit wilt u aanbrengen in de hoogte van de periodieke uitkeringen? welke financiële verplichtingen bent u aangegaan (hypothecaire geldlening, persoonlijke leningen, alimentatie, studiekosten kinderen, etc.)? heeft u wensen ten aanzien van een mogelijke vervroegde pensionering? hoe staat u tegenover het afsluiten van een lijfrenteverzekering?

Maar hoe u het ook wendt of keert, u zult belasting moeten betalen over de schadevergoeding. Echter hoeveel en wanneer, is afhankelijk van uw keuze.

U hebt de volgende mogelijkheden: 1. eenmalige uitkering U laat het bedrag in één keer uitbetalen; 2. lijfrenteverzekering U laat het bedrag overboeken naar een verzekeringsmaatschappij en krijgt in ruil daarvoor een zogenoemde periodieke uitkering (lijfrente); of het kapitaal wordt uitgesteld (of: u kunt de start van deze lijfrentes uitstellen) tot uiterlijk uw 65-jarige leeftijd; 3. voorziening door middel van banksparen U laat het bedrag overboeken naar een bankinstelling en krijgt in ruil daarvoor gedurende een afgesproken periode een bancaire uitkering; of het kapitaal blijft staan op de spaar- of beleggingsrekening (of: u kunt de start van de periodieke overboeking uitstellen) tot uiterlijk uw 65-jarige leeftijd; 4. stamrecht BV U laat het bedrag overboeken naar een eigen (stamrecht) BV en krijgt in ruil daarvoor eveneens een periodieke uitkering (stamrecht).

1. Eenmalige uitkering Wanneer u kiest voor een uitkering ineens, wordt dat bedrag bij uw inkomen in Box I opgeteld en moet u daarover belasting betalen. Nu loopt het tarief in die Box in stapjes op naarmate u meer verdient; het hoogste tarief is 52%. Wat u netto van de schadever-

goeding overhoudt, is dus mede afhankelijk van wat u dat jaar verder nog aan inkomen heeft ontvangen. Overigens is uw werkgever verplicht om de belasting over de schadevergoeding alvast in te houden, net zoals hij dat bij uw normale loon doet.

2. Lijfrenteverzekering U kunt er ook voor kiezen om het bedrag van de schadevergoeding naar een verzekeraar over te laten maken en voor deze koopsom een lijfrenteverzekering af te sluiten. Uw keuze kan bijvoorbeeld worden gemotiveerd door het feit dat u behoefte heeft aan aanvullend inkomen omdat u gedurende een aantal jaren naar verwachting hogere uitgaven heeft (rente en aflossing hypothecaire geldlening, alimentatieverplichtingen, studerende kinderen, etc.). In ruil voor deze

koopsom krijgt u dan periodiek, bijvoorbeeld eens per maand of kwartaal, een bepaald bedrag, lijfrente genaamd, uitbetaald. Bij deze keuze wordt er geen belasting op uw schadevergoeding ingehouden, maar betaalt u belasting over de uitkeringen. Die uitkeringen worden bij uw inkomen in Box I opgeteld en ook daarvoor geldt dus het progressieve tarief. Maar omdat de uitkeringen

Toelichting Schadeloosstelling – januari 2013 pag. 1

vaak over vele jaren worden uitgesmeerd, ontloopt u zo wellicht de allerhoogste tarieven (die van 42 en 52%). Als u de uitkeringen pas op uw 65e laat ingaan profiteert u - afhankelijk van uw belastbaar inkomen in Box I - misschien ook nog van de lagere 65plustarieven in de eerste twee belastingschijven. De lijfrente is vrijgesteld van de vermogensrendementsheffing van Box III. Voorwaarden: Zeer belangrijk is dat uw werkgever de koopsom rechtstreeks naar de verzekeraar van uw keuze overmaakt. Sterftekans: bij een lijfrenteverzekering moet er een reële kans zijn dat de verzekerde - dat bent u in dit geval - vóór het einde van de looptijd overlijdt. Daar zijn speciale berekeningen voor. In de praktijk betekent dit dat de duur van de lijfrente-uitkeringen niet zo kort mag zijn dat de kans op overlijden vrijwel nihil is. Bij jonge verzekerden moet de uitkeringsduur daarom veelal langer zijn dan 10 jaar, maar bij oude verzekerden is 1 à 2 jaar vaak al voldoende. In onze adviezen wordt hier uiteraard rekening mee gehouden. In Nederland zijn een groot aantal verzekeraars actief. Dit houdt in dat er ook vele variaties zijn te bedenken. Zo is er een product in de markt, dat flexibel omgaat met een eerdere aankoop van de lijfrente als dit financieel voor u noodzakelijk is en dat vervolgens ook de mogelijkheid biedt de uitkeringen weer te stoppen, als u het inkomen niet meer nodig hebt. Hierdoor rendeert de “pot” weer verder. Wat voor lijfrente mag? U kunt de lijfrente-uitkeringen direct laten ingaan, maar u mag ze ook uitstellen door middel van een kapitaalverzekering (op basis van garantie en/of beleggingen) tot een later moment, zij het nooit later dan e tot uw 65 jaar. In het eerste geval spreekt men van een direct ingaande lijfrente en anders van een uitgestelde lijfrente. U kunt de uitkeringen laten ingaan op een afgesproken datum, maar daarvoor moet u dan, als verzekerde, op die datum nog wel in leven zijn. U kunt de uitkeringen ook laten ingaan bij uw overlijden, ten behoeve van uw partner. Meestal wordt gekozen voor een combinatie hiervan; zowel bij in leven zijn op de

afgesproken datum als bij overlijden is er dan recht op een uitkering. De lijfrenteuitkeringen hoeven niet allemaal even groot te zijn. U kunt dus met de verzekeraar afspreken dat u eerst een wat lagere uitkering ontvangt en daarna een hogere. Of omgekeerd; net wat u wilt. Daarnaast kunt u de uitkeringen laten indexeren, dat wil zeggen, min of meer laten meestijgen met de inflatie. Voor wie zijn de uitkeringen? Lijfrente-uitkeringen mogen alleen toekomen aan de volgende personen: 1. 2. 3.

Uzelf, waarbij de uitkeringen niet later mogen ingaan dan het jaar waarin u 65 jaar wordt; Uw partner, waarbij de uitkeringen direct bij uw overlijden moeten ingaan; Uw kinderen of pleegkinderen, voor zover ze nog geen 30 jaar zijn, waarbij de uitkeringen direct bij uw overlijden moeten ingaan.

Diverse verzekeringsvormen: U kunt kiezen uit een aantal verzekeringsvormen, te weten: Een direct ingaande levenslange of tijdelijke periodieke uitkering. De lijfrente-uitkering is afhankelijk van het in leven zijn van de verzekerde (dat bent u dus) en eindigt altijd na overlijden van de verzekerde of bij het bereiken van het einde van de afgesproken looptijd. Indien u een partner heeft, kan de uitkering na uw overlijden geheel of gedeeltelijk overgaan op uw partner. Een toekomstige periodieke uitkering. Hierbij wordt niet een periodieke uitkering verzekerd, maar wordt een (lijfrente)kapitaal verzekerd. Dit kapitaal komt op een nader te bepalen moment ter beschikking (doch uiterlijk op de 65-jarige leeftijd) en kan op dat moment worden omgezet in één of meerdere lijfrentevormen. Ook bij deze verzekeringsvorm wordt het uiteindelijke rendement in belangrijke mate bepaald door het door de verzekeraar te hanteren tarief. Ook de keuze van verzekeringsvorm (uitkering bij overlijden) is hierbij bepalend. Een combinatie van de twee hierboven genoemde vormen.

3. Voorziening door middel van banksparen U kunt er ook voor kiezen om het bedrag van de schadevergoeding naar een bankinstelling over te laten maken en voor een bancair product te kiezen. Uw keuze kan bijvoorbeeld worden gemotiveerd door het feit dat u behoefte heeft aan aanvullend inkomen omdat u gedurende een aantal jaren naar verwachting hogere uitgaven heeft (rente en aflossing hypothecaire geldlening, alimentatieverplichtingen, studerende kinderen, etc.). In ruil voor deze koopsom krijgt u dan periodiek, bijvoorbeeld eens per maand of kwartaal, een bepaald bedrag, uitbetaald.

Bij deze keuze wordt er geen belasting op uw schadevergoeding ingehouden, maar betaalt u beetje bij beetje belasting over de uitkeringen. Die uitkeringen worden bij uw inkomen in Box I opgeteld en ook daarvoor geldt dus het progressieve tarief. Maar omdat de uitkeringen vaak over vele jaren worden uitgesmeerd, ontloopt u zo wellicht de allerhoogste tarieven (die van 42 en 52%). Als u de uitkeringen pas op uw 65e laat ingaan profiteert u - afhankelijk van uw belastbaar inkomen in Box I - misschien ook nog van de veel lagere 65-plustarieven in de eerste twee belastingschijven. De spaarvorm is vrijgesteld van de vermogensrendementsheffing van Box III.

Toelichting Schadeloosstelling – januari 2013 pag. 2

Voorwaarden: Zeer belangrijk is dat uw werkgever de koopsom rechtstreeks naar de bankinstelling van uw keuze overmaakt. De bancaire uitkering moet voldoen aan een voorgeschreven looptijd die afhankelijk is van de leeftijd van de begunstigde op het moment van aankoop. Bij een bancair stamrecht wordt het beschikbaar gestelde bedrag veelal belegd in deposito’s met een looptijd, die overeenkomt met de termijn tot de gewenste ingang van de toekomstige opnames. Indien er eerder behoefte is aan aanvullend inkomen, is veelal een boete verschuldigd. Een variabele rentevergoeding behoort ook tot de mogelijkheden. Wat voor een uitkering mag? U kunt de bancaire uitkeringen direct laten ingaan, maar u mag ze ook uitstellen tot een later moment, zij e het nooit later dan tot uw 65 jaar. U kunt de bancaire uitkeringen laten ingaan op een afgesproken datum. De bancaire uitkeringen hoeven niet allemaal even groot te zijn. U kunt dus met de bankinstelling afspreken dat u eerst een wat lagere uitkering ontvangt en daarna een hogere. Of omgekeerd; net wat u wilt. Voor wie zijn de uitkeringen? Een bancair product kent echter geen begunstigden zoals bij een verzekerde lijfrente. Bij in leven zijn van de rekeninghouder komen de termijnen toe aan de rekeninghouder. Bij overlijden van de rekeninghouder komen de termijnen toe aan de wettelijke of testamentaire erfgenamen, zijnde in eerste instantie de partner en de kinderen. Er zijn dus meerdere personen die recht hebben op een deel van de toekomstige overboekingen. De rekeninghouder kan, tenzij dit bij testament geregeld is, dus niet aangeven wie de begunstigde voor de na zijn overlijden te verrichten overboekingen is. Als vervolgens een “begunstigde” over-

lijdt voordat de laatste termijn is uitgekeerd, gaan de uitkeringen weer over op zijn erfgenamen. Dit gaat door totdat de rekening “leeg” is. Kapitaalverlies bij een bancaire lijfrente komt dan ook nooit voor. Diverse vormen: U kunt kiezen uit een aantal vormen, te weten: Een direct ingaande tijdelijke bancaire overboeking. Deze is niet afhankelijk van uw in leven zijn en eindigt altijd op de afgesproken einddatum. Een toekomstige bancaire uitkering. Hierbij wordt de koopsom op een rekening gestort. Voor het saldo wordt op een nader te bepalen moment (doch uiterlijk op de 65-jarige leeftijd) omgezet in een bancaire uitkering. Ook bij deze vorm wordt het uiteindelijke rendement in belangrijke mate bepaald door de rentevergoeding / beleggingsrendement. Een combinatie van de twee hierboven genoemde vormen. Wat mag niet? Sommige handelingen zijn verboden. Zo mag het saldo / de waarde van de verzekering niet in één keer worden opgenomen. Doet u dat toch, dan wordt het hele saldo / de waarde in één keer belast. En wel tegen het progressieve tarief van Box I. Bovendien wordt u bestraft met een boete (revisierente) van max. 20%. VUT strafheffing Wanneer de gouden handdruk wordt aangemerkt als een VUT-vervangende uitkering is de zogenaamde VUT-strafheffing van toepassing. De door de werkgever betaalde koopsom wordt belast met een eindheffing van 52%. Naast deze strafheffing wordt op de reguliere wijze loonheffing ingehouden.

4. Stamrecht BV Wanneer u overweegt om voor uzelf te beginnen kan een stamrecht BV een aantrekkelijke mogelijkheid zijn. Daarbij richt u een eigen BV op en laat u vervolgens het bedrag van de schadevergoeding in die BV storten. Dit bedrag kan als startkapitaal voor uw activiteiten fungeren. Tegelijkertijd sluit u met de BV een stamrechtovereenkomst. Daarin staat dan op welke periodieke uitkering - hier stamrecht geheten en

uit te betalen door de BV - u recht heeft. Ook hier geldt dat u dan geen belasting over het bedrag van de schadevergoeding hoeft te betalen, maar pas over de uitkeringen. Voor het stamrecht gelden verder dezelfde voorwaarden als voor de hiervoor beschreven lijfrente. Voor deze constructie adviseren wij u contact op te nemen met een accountant of fiscalist.

Gouden handdruk en de sociale zekerheid Het zou natuurlijk prachtig zijn als iedereen na zijn ontslag snel ander werk weet te vinden. Vaak genoeg lukt dat ook. Toch zal een aantal, waaronder in het bijzonder de oudere werknemers, moeten terugvallen op ons stelsel van sociale verzekeringen en voorzie-

ningen. Welke gevolgen een schadeloosstelling heeft voor de uitkeringen uit deze verzekeringen en voorzieningen, is ook weer afhankelijk van de wijze waarop de schadevergoeding wordt uitgekeerd.

Toelichting Schadeloosstelling – januari 2013 pag. 3

Werkloosheidswet (WW) De hoogte van de WW-uitkering bedraagt (de kortdurende en de loongerelateerde uitkering) de eerste twee maanden 75% van het loon, en daarna 70% van het loon. Indien u in de 36 weken voor de eerste werkloosheidsdag minimaal 26 weken in loondienst heeft gewerkt (wekeneis), heeft u recht op een loongerelateerde uitkering van drie maanden. Voor een langere uitkering moet u in minimaal vier van de laatste vijf kalenderjaren over minstens 52 dagen loon hebben ontvangen (jareneis). Indien aan beide eisen wordt voldaan, duurt de uitkering in maanden even lang als het arbeidsverleden in jaren.

De uitkeringsduur is maximaal drie jaar en twee maanden. Voor diegenen die al een WW-uitkering hebben, verandert er niets in de hoogte of de duur van de WWuitkering. Op de WW-uitkering worden alle inkomsten wegens loonderving in mindering gebracht voor zover ze geen verband houden met de beëindiging van een dienstbetrekking. Aangezien een schadevergoeding bij ontslag of een daarmee gefinancierde lijfrente-uitkering hier juist wel verband mee houdt, wordt die dus niet op uw WW-uitkering in mindering gebracht.

Toeslagenwet (TW) Wellicht komt u door de WW-uitkering beneden het sociaal minimum. Dat bedraagt voor gehuwden 100%, voor ongehuwden met een kind jonger dan 18 jaar 90% en voor overige ongehuwden 70% van het minimumloon (in 2013 bedraagt het bruto minimumloon EUR 19.043,- op jaarbasis).

Zit u daar inderdaad onder, dan vult de TW uw WWuitkering aan tot het sociaal minimum. Voor de TW wordt ook gekeken naar uw overige inkomen uit arbeid en naar het inkomen van uw partner; deze bedragen worden op uw TW-aanvulling in mindering gebracht.

Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers (IOAW) Na de WW-uitkering hebben oudere of gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers onder voorwaarden recht op een IOAW-uitkering. Deze uitkering bedraagt voor gehuwden / samenwonenden 100% van het netto minimumloon en wordt aan beiden voor 50% toegekend, voor ongehuwden met een kind jonger

dan 18 jaar bedraagt de uitkering 90% en voor overige ongehuwden 70% van het minimumloon. Net als de TW houdt ook de IOAW rekening met uw overige inkomen en dat van uw partner. Vanaf 1 april 2008 mogen periodieke uitkeringen uit een stamrecht niet meer worden gekort op de IOAW-uitkering.

Extra mogelijkheden Contraverzekering

Beleggingsverzekering / rekening

Een essentieel kenmerk van de direct ingaande lijfrente is de afhankelijkheid van de uitkeringen van het in leven zijn van de verzekerde(n). Hierdoor ontstaat het risico van kapitaalverlies wanneer de verzekerde(n) onverhoopt vroegtijdig overlijd(t)(en). Op dat moment worden de uitkeringen gestaakt en is de verzekeringsmaatschappij geen enkele uitkering meer verschuldigd.

In een beleggingsverzekering / rekening wordt de koopsom naar uw keuze geheel of gedeeltelijk belegd in één of meerdere beleggingsfondsen. Door deze belegging verkrijgt u een aantal zogenaamde beleggingseenheden. Afhankelijk van de rendementsontwikkeling in het gekozen beleggingsfonds stijgt of daalt de waarde van de beleggingseenheden. Het risicoprofiel van de diverse beleggingsfondsen varieert. Meestal kent een van de fondsen een zodanig laag risicoprofiel dat hierin een bepaald minimum rendement wordt gegarandeerd. Een fonds met een hoog risicoprofiel kent vanzelfsprekend geen enkele vorm van garantie. Hierin is een waardedaling niet uit te sluiten. Het minimum rendement is per verzekeraar verschillend. Dit soort moderne producten sluit vaak goed aan bij diegenen die op zoek zijn naar optimale flexibiliteit. U kunt zelf (binnen de in het product geboden mogelijkheden) aangeven hoe er met de investering gehandeld dient te worden. Ook tijdens de looptijd van de regeling kan vaak nog van beleggingsfonds worden gewisseld (het zogenaamde switchen). U kunt op een door u gewenst moment de in de verzekering / rekening opgebouwde waarde omzetten in een direct ingaande (bancaire) lijfrente.

Om dit risico te elimineren is het mogelijk om een zogenaamde contraverzekering af te laten sluiten op het leven van de verzekerde(n). Deze contraverzekering keert op het moment van (het laatste) overlijden van de verzekerde(n) een bedrag uit aan de op de polis vermelde begunstigde(n), dat ongeveer gelijk is aan de betaalde koopsom voor de lijfrenteverzekering verminderd met de som van de tot het moment van overlijden verrichte periodieke uitkeringen.

Toelichting Schadeloosstelling – januari 2013 pag. 4

Wat kunnen wij voor u betekenen? Wanneer direct behoefte bestaat aan (aanvullende) periodieke uitkeringen dan is de keuze snel gemaakt. Er dient alleen nog een keuze te worden gemaakt voor wat betreft de uitkeringstermijn en eventuele indexatie van de periodieke uitkeringen. Overigens zijn er verzekeringsmaatschappijen die onder bepaalde voorwaarden bereid zijn om, wanneer de omstandigheden (nieuwe werkkring) het verder uitkeren van de lijfrente "overbodig" maken, de uitkeringen te staken en de verzekering om te zetten in een kapitaalverzekering. Wanneer u niet direct behoefte heeft aan een aanvulling dan kunt u kiezen voor het verzekeren van een lijfrentekapitaal dat te zijner tijd zal worden omgezet in een periodieke uitkering. Op het moment dat het lijfrentekapitaal beschikbaar komt kan worden gezocht naar de op dat moment gewenste lijfrentevorm (eventueel bij een andere verzekeringsmaatschappij) of kan worden besloten om het beschikbaar komen van het lijfrentekapitaal (nogmaals) uit te stellen. Nadeel van deze verzekeringsvorm is dat geen enkele garantie kan worden gegeven voor wat betreft de hoogte van de te zijner tijd te verkrijgen lijfrente. De hoogte van de periodieke uitkering (lijfrente) kan pas worden bepaald op het moment dat het lijfrentekapitaal beschikbaar komt op basis van de op dat moment geldende tarieven en rentestand. Bij het maken van een vergelijking tussen de aanbiedingen van de diverse verzekeringsmaatschappijen is het allereerst van groot belang niet in die situatie te geraken waarbij appels met peren worden vergeleken. Wanneer u bijvoorbeeld aan 20 verzekeraars een (schriftelijk) verzoek tot offerte zou richten dan heeft u een goede kans dat u van de diverse verzekeraars ook verschillende verzekeringsvarianten krijgt aangeboden. Iedere verzekeringsmaatschappij kent immers eigen oplossingen en producten.

Ook is het een feit dat de markt voor verzekeringen tegen betaling van een koopsom (aankoop lijfrente en kapitaalverzekering) een wisselend karakter kent. Het is goed mogelijk dat een verzekeraar, die in enig jaar tot de meest concurrerende maatschappijen behoort, in een volgend jaar afgedaald is tot in de middenmoot of nog lager. Onze medewerkers zijn zeer deskundig op dit vakgebied en beschikken over ruime ervaring. Zij kunnen u wegwijs maken in de verschillende verzekeringsproducten en een onafhankelijk advies uitbrengen dat bij uw situatie past. Wilt u een vrijblijvend advies van een van onze medewerkers? Wij informeren u graag over de mogelijkheden.

P.R. Mees & Associates B.V. Bezoekadres: Rivium 2e straat 42 2909 LG Capelle aan den IJssel Postadres: Postbus 382 2900 AJ Capelle aan den IJssel Telefoon: 010-266 41 55 Fax: 010-266 41 50 e-mail: [email protected] internet: www.meesassociates.nl KvK Rotterdam nr. 24 38 40 66

Hoewel de inhoud van deze toelichting zeer zorgvuldig is samengesteld kunnen wij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden.

Toelichting Schadeloosstelling – januari 2013 pag. 5