TO BOLDLY GO WHERE NO ONE HAS GONE BEFORE... ▶
EEN NIEUWE KOERS IN HET WETENSCHAPPELIJK RUIMTEONDERZOEK
De nieuwe strategie van SRON... De ruimte: de laatste grens. Dit is de nieuwe langetermijnstrategie van ruimteonderzoeksinstituut SRON. Onze nieuwe missie: studie van de evolutie en geschiedenis van het heelal, onderzoek naar klimaatontwikkeling en de luchtkwaliteit van de aarde en onderzoek aan de atmosfeer van planeten bij andere sterren dan onze zon.
Beter reageren op veranderingen… Ruimteonderzoeksinstituut SRON (onderdeel van NWO) heeft een nieuwe koers uitgezet. Met deze strategie voor de periode 2015-2025 kan het instituut beter reageren op aardse veranderingen, zoals wijzigingen in de onderzoekfinanciering en besluiten van de internationale ruimteagentschappen (o.a. NASA, ESA, JAXA). Het doel: behoud van de leidende positie in internationale ruimtemissies en beantwoording van de grote wetenschappelijke en existentiële vragen van onze tijd.
▶
SRON ontwikkelt en gebruikt innovatieve technologie voor
grensverleggend onderzoek vanuit de ruimte. Het instituut legt zich daarbij toe op de geschiedenis en evolutie van het heelal; het klimaat en de luchtkwaliteit van de aarde en de atmosfeer van exoplaneten (foto’s ESA).
Drie onderzoekslijnen… Het onderzoek van SRON moet antwoord geven op de grote wetenschappelijke en existentiële vragen van nu en de nabije toekomst. Om dat goed te kunnen doen, coördineert SRON haar onderzoek voortaan via twee thema’s: astrofysica en atmosfeeronderzoek. Deze thema’s worden verbonden door een nieuwe onderzoekslijn (exoplaneten). Zo ontstaan drie onderzoekslijnen: ▶ De
geschiedenis van het universum: de evolutie
van met name planeten, sterren en grootschalige structuren, en de evolutie en fysica van zwarte gaten (astrofysica); ▶ De
atmosfeer van exoplaneten (astrofysica /
atmosfeeronderzoek);
Wetenschappelijke vraag bepaalt… ▲
Boven: De evolutie en fysica
van zwarte gaten is voor SRON een belangrijk onderzoeksterrein. ▶
Rechts: SRON zet in op het toe-
komstig onderzoek aan de atmosfeer van exoplaneten (planeten bij andere sterren dan onze zon),
Niet alles verandert. Baanbrekende wetenschap, grensverleggende technologie en innovatieve instrumentbouw blijven de life lines van SRON. In de nieuwe strategie is echter niet langer de golflengte (dus de soort straling) bepalend voor deelname aan een ruimtemissie. Beslissend is voor-
onder andere om te bepalen of er
taan de combinatie van wetenschappelijke vraag en
de juiste condities heersen voor het
grensverleggende technologiebijdrage. Daarom
ontstaan van leven (foto’s ESA).
voegt SRON het onderzoek aan het hete heelal (hoge-energie astrofysica) en het koele heelal (lageenergie astrofysica) samen tot één onderzoekslijn. Het instituut heeft een voorkeur voor ruimtemissies waarbij wetenschap én technologie van het instituut goed aansluiten.
▶ Het
klimaat en de luchtkwaliteit van de aarde:
de impact van sporengassen en kleine deeltjes in de lucht (atmosfeeronderzoek).
◀
De Japans-Europese missie SPICA-SAFARI, waar SRON een belangrijke bijdrage aan levert, gaat hoogstwaarschijnlijk de geschiedenis van het heelal herschrijven (foto NASA).
Van prototype tot vluchtinstrument… De engineeringdivisie van SRON blijft state of the art ruimte-instrumenten ontwikkelen en bouwen, van prototype tot vluchtinstrument. Daarnaast komen er twee technologie-ontwikkelingslijnen die het SRONonderzoek mogelijk moeten maken. De eerste lijn
Wat verandert er in het onderzoek?
richt zich op de ontwikkeling van nieuwe ultragevoelige sensoren, sensor arrays en uitleeselektronica voor diepgekoelde stralingsdetectoren. Deze moeten breed inzetbaar zijn in de astrofysica en mogelijk
In de astrofysica komt meer nadruk op objecten in
ook in het atmosfeeronderzoek. Een tweede lijn is
de ruimte die zich zowel via röntgenstraling als
de ontwikkeling van technologie voor niet-gekoelde
infrarood- en/of submillimeterstraling laten bestu-
ruimte-instrumenten, op basis van bestaande senso-
deren, en zo maximaal nieuw licht werpen op de
ren. Het gaat hier om geavanceerde elektronica
geschiedenis en evolutie van het heelal. In het
(ASICs), optica, innovatieve tralies en polarimeters,
aardatmosfeeronderzoek komt meer aandacht voor
geschikt voor zowel het atmosfeeronderzoek als de
maatschappelijke kwesties als klimaatverandering
astrofysica.
en luchtvervuiling, met name gericht op de rol van kleine deeltjes in de lucht (aerosol). SRON zet daarnaast in op het toekomstig onderzoek aan de atmosfeer van exoplaneten (planeten bij andere sterren dan onze zon), onder andere om te bepalen of er de juiste condities heersen voor het ontstaan van leven. Dit is een fascinerend nieuw onderzoeksveld. SRON wil zijn bestaande activiteiten – in
SRON heeft een aparte onderzoekslijn voor de ontwikkeling van ultragevoelige sensoren
samenwerking met andere onderzoeksgroepen –
voor zowel astrofysisch onderzoek
uitbouwen tot een internationaal gezaghebbend
als aard-atmosfeeronderzoek
onderzoekcluster. Daarbij kan het instituut de sensorontwikkeling en instrumentbouw uit het astrofysische onderzoek verbinden met de atmosfeeranalyse uit het aardatmosfeeronderzoek. Een unieke combinatie.
(foto’s SRON /Ivar Pel).
SRON wil zijn hoofdvestiging in Utrecht verhuizen naar het Science Park Amsterdam, waar een internationaal knooppunt van bètawetenschappen en technologie is ontstaan. (illustratie: Science Park Amsterdam /SRON).
Meer samenwerken... SRON is nationaal het aanspreekpunt voor wetenschappelijk onderzoek vanuit de ruimte. Daarom wil het instituut de banden met de Nederlandse (technische) universiteiten verder versterken, onder andere via meer gedeelde aanstellingen bij de universiteiten. SRON wil ook meer samenwerken met de industrie en de kennisoverdracht naar het bedrijfsleven en de maatschappij stimuleren. De plannen om SRON Utrecht te verhuizen naar het Science Park Amsterdam – waar een internationaal knooppunt van bètawetenschappen en technologie is ontstaan – passen in dit streven. Hetzelfde geldt
Voor de vestiging in Groningen zoekt SRON intensievere samenwerking met
voor de intensievere samenwerking van SRON
kennispartners en het bedrijfsleven in
Groningen met kennispartners in het noorden.
Noord-Nederland (foto: SRON).
Colofon SRON Netherlands Institute for Space Research is het Nederlands expertise-instituut voor ruimteonderzoek. Het instituut ontwikkelt en gebruikt innovatieve technologie voor grensverleggend onderzoek vanuit de ruimte en legt zich daarbij toe op astrofysisch onderzoek, aardgericht onderzoek en exoplaneetonderzoek. Daarnaast heef t SRON een onderzoekslijn naar nieuwe en gevoeligere sensoren voor röntgen- en infraroodstraling, die nu tot de gevoeligste ter wereld behoren. SRON maakt deel uit van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Tekst Communicatie & Mediarelaties SRON Vormgeving Studio WW15 Druk Drukkerij Badoux, Houten Uitgave SRON Netherlands Institute for Space Research Sorbonnelaan 2 3584 CA Utrecht T 088 777 5600 F 088 777 5601 Landleven 12 Postbus 800 9700 AV Groningen T 050 363 4074 F 050 363 4033
[email protected] www.sron.nl
