Tips voor het diagnostische gesprek
Marisca Milikowski Rob Milikowski
Herkent u deze leerling? ◦ ◦ ◦ ◦
Zwakke automatisering, Tellend rekenen – vaak op de vingers Nieuwe kennis zakt snel weg Eenvoudige bewerkingen blijven inspanning en aandacht vergen
Samengevat: ◦ Problemen met eenvoudige rekenhandelingen ◦ Andere vakken gaan vaak wel goed
Nieuwe ontwikkelingen
ERWD protocol en Rekentoetsen VO Grotere rol voor scholen en leerkrachten ◦ Bij signalering ◦ Ondersteuning ◦ Dossiervorming
Bevoegdheden
Diagnose Dyscalculie is voorbehouden aan psycholoog of orthopedagoog Diagnose Ernstig Rekenprobleem kan ook door deskundige leerkrachten worden gesteld
Wat is belangrijk
Van belang is niet in de eerste plaats het label Van belang is een goede diagnose van de moeilijkheden waarmee leerling kampt En bieden van de noodzakelijke ondersteuning
Op de agenda:
Signalement dyscalculie/hardnekkig automatiserings probleem
Extra gereedschap voor de diagnostiek
Signaal: TELLEND REKENEN
4 + 3 = …5, 6, 7. 14 – 6 = (vingers) …13, 12, 11 - waar was ik ook weer?
7
Signaal: NIET OVERZIEN VAN GROOTTES
40 – 37 = ……… 17? 14 – 13 = ..............?
8
Signaal: INFORMATIE VERLIES TIJDENS REKENEN Wat had ik net ook al weer geteld?
Waar was ik gebleven in die som? Getallen verdringen elkaar uit werkgeheugen
9
Signaal: VERGETEN VAN WAT IS GELEERD Tafel van 6 goed geleerd.
Week later: 6 x 6 =….. Antwoord: 50? 54? 32? 38?
10
Samengevat Zwakke automatisering ◦ Tellend rekenen – vaak op de vingers? ◦ Nieuwe kennis zakt snel weg? ◦ Eenvoudige bewerkingen blijven inspanning en aandacht vergen?
Signaal gaat op oranje ◦ Tijd voor nadere diagnostiek
Diagnostiek: zwakke plekken zoeken
Bij diagnostiek moet je de zwakke plekken opzoeken.
Wat lukt niet? Wat loopt te stroef?
Probleem moet boven tafel komen.
Met losse handen
Sommige taken en tests neem je af zonder hulp te bieden. Ook in een een-op-een situatie. Waarom? Probleem moet niet verdoezeld worden! Want dan blijft de leerling ermee zitten.
Simpele taken
Bij dyscalculie gaat het niet om problemen met ingewikkelde stof Waarover gaat het wel? Onderzoek naar kwaliteit van de rekenbasis
Geen E’tjes op de cito’s? Cito lvs scores zijn geen adequate maat • • •
•
Cito-opgaven zijn doorgaans complex Meten teveel tegelijk Doen zwaar beroep op begrijpend lezen en IQ Dus niet altijd E’s op Cito lvs
15
Makkelijke dingen die moeite blijven geven
Aanvullende tests:
Tempotests van Teije de Vos TTA en TTR zijn beide goede tests 2 minuten ipv 1 minuut per onderdeel TTA heeft nieuwere normen en Uitgebreider uitslagprofiel
Aanvullende tests:
Zareki-R-nl
Is dyscalculie screeningstest Diverse elementaire taken Geeft veel inhoudelijke informatie Geschikt vanaf groep 5 Mag door leerkracht worden afgenomen
Aanvullende tests: Nederlandse Dyscalculie Screener (NDS)
Screent op tempo en automatisering Elementaire taken Ook voor individueel gebruik Geschikt vanaf groep 6 Mag door leerkracht worden afgenomen
Waarom deze tests?
Deze tests onderzoeken de basis van het rekenen Met toepassing van nieuwe wetenschappelijke inzichten
Elementair: begrip van aantal
2 1
Triple code Samen vormen dit in de hersens een getal: • Aantal of hoeveelheid, bijv. **** • Verbaal symbool of telwoord: Vier • Visueel symbool of cijfer: 4 Drie codes dus. Die elkaar vlot en feilloos moeten kunnen oproepen.
2 2
Klus voor de hersens: getalbegrip automatiseren!
2 3
Toepassing in tests Wat volgt: Voorbeeldopgaven uit NDS (de kortste test) Vergelijkbare opgaven uit Zareki
2 4
Getallen vergelijken in NDS
2 5
Grotere getallen vergelijken in NDS
2 6
Vergelijken in Zareki
2 7
Snel stippen tellen in NDS
2 8
Tellen in Zareki
Telrij in NDS
3 0
Telrij in Zareki Tel eens terug vanaf 22 Tel eens terug vanaf 67
3 1
Positie kiezen op getallenlijn in NDS
3 2
Getallenlijn in Zareki
Na het onderzoek:
• • •
Didactische ondersteuning geven Hulpmiddelen geven Dossier aanleggen dat rechten kan geven in VO!
34
Didactische ondersteuning
• • • •
•
Langduriger en vaker aanknopen bij wat eerder is geleerd Voorkennis expliciet ophalen Veel herhalen en veel oefenen Ordelijke voorspelbare opbouw van leerstof Eén oplosmethode per bewerking
35
Pedagogische ondersteuning
• •
Neem de moeilijkheden van de leerling serieus Er is een rekenprobleem dat niets met karakter te maken heeft!
36
Hulpmiddelen
• • •
Tafelkaart Opzoekboekje Stappenplan
Biedt wat nodig is om stappen vooruit te kunnen maken!
37
IMMERS: De leerling moet vooruitgang blijven boeken in de stof
En de schoolloopbaan moet worden veilig gesteld
38
Meer lezen?
39
Meer informatie? Over mijn boek, de NDS en de TTA : Boomtestuitgevers.nl Over Zareki-R-nl en TTR: Pearsonclinical.nl Marisca en Rob Milikowski: Rekencentrale.nl
Stephan Vermeire Rtamersfoort.nl
40
