Tijdens de bijscholing dag voor baliepersoneel en streekgidsen werden we ook rondgeleid in het Art Center Hugo Voeten te Herentals

Nr. 72 Juli – augustus – september 2013

Kempensche Tydinghen

Tijdens de bijscholing dag voor baliepersoneel en streekgidsen werden we ook rondgeleid in het Art Center Hugo Voeten te Herentals

Driemaandelijks tijdschrift van de Gidsen van de Antwerpse Kempen.

Verantwoordelijk uitgever: Mil Blancquaert Lange Eerselsstraat 63 Herentals

Inhoud Woordje van de voorzitter

2

Verslag givakvergadering van 2 september 2013 in ’t Steentje te Turnhout

3

Verslag algemene vergadering FTG in Tielt op 31 augustus 2013 Ontwerp strategisch plan FTG TPA studiedag voor baliepersoneel en streekgidsen op 17 september 2013 in Herentals Architectuur voor en na de eerste wereldoorlog in Lier. Presentatie door Marc Keustermans op givakvergadering van 3 september

4 6 16 19

Woordje van de voorzitter Beste Givakleden, Stilletjes aan moeten we weer wennen aan het killere weer. De dagen worden korter. 2014 is in zicht. Dit betekent dat de herdenking van den Grooten Oorlog volop in de belangstelling zal staan. Ook in onze regio zullen er evenementen plaatsvinden, waaraan gidsen hun medewerking verlenen. Opleidingen en bijscholingen rond dit gebeuren starten binnenkort op of lopen al. In deze Tydinghen een kort verslag van de bijscholing dag voor baliepersoneel en streekgidsen in Herentals, en je vindt er ook de presentatie van Marc Keustermans over de architectuur voor en na de eerste Wereldoorlog in Lier, welke hij voorstelde op onze jongste Givakvergadering, dit in het kader van ons opleidingsthema van de volgende 2 jaar rond Architectuur.

Veel leesgenot met deze Kempensche tydinghen.

Jullie voorzitter Mil Blancquaert

2 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

GIVAK vergadering, 2 september 2013, in ‘t Steentje, te Turnhout

GIVAK vergadering maandag 2 september 2013, in ´t Steentje te Turnhout. Aanwezig: Edward Olbrechts, Jef Belmans, Liliane Janssens, Patrick Aerts, Brigitte Ruymakers, Jeannine Mûller, Carolien Buiks, Gilberte Tack, Jeannine Meeus, Ludwig Cerstiaens, Marc Keustermans, Frans Schippers, Els Verbiest, Marie-Jose Hopmans, Lutgarde Tatraï, Annemie Eelen, Maria Macauter, Paul Dierckx, Harry Geyskens, Bert Bogaert. Verontschuldigd: Mil Blancquaert, Rita Luyten, Marie-Claire Latinne, Paul Mertens, Alex Vercammen, Liesbet Peeters, Willy Jacobs, Hilde Devos, Herman Knaeps, Yvonne Helsen, Staf Van der Velden, Frank Vermeren.

In het kader van bijscholing architectuur hield Marc Keustermans een voordracht over de architectuur in Lier. Marc beschreef de periode 1890-1910, toen was Lier nog een wit stadje. De meeste huizen in Lier waren wit geschilderd. In de periode 1019-1925 beschreef Mark de opbouw van Lier na WOI. Het witte stadje Lier was zwaar beschadigd en de huizen werden opgebouwd in neostijlen. Zoals het nu eruit ziet. GIVAK heeft nu 70 leden. In de kas was op 2 september een bedrag van 2457 euro. De nieuwe gidskaarten van het FTG kosten 10 euro per stuk en zal dus een behoorlijke hap uit de kas nemen. Harry Geyskens vraagt dringend om op tijd het lidgeld van GIVAK op tijd te betalen. Uiterlijk in januari. Bij de laatste vergadering van het FTG is besloten om de samenwerking tussen het FTG en Toerisme Vlaanderen te beëindigen. Dit betekent dat de gidsen niet meer de plicht hebben om 12 uren per jaar bijscholing te doen. Bij het FTG zijn sinds 1987, 45 gidsenverenigingen aangesloten. FTG is dus een belangrijke organisatie voor de gidsen. 3 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

De nieuwe gidskaarten van het FTG zijn onderweg en worden zo snel mogelijk naar de gidsen gestuurd als de kaarten binnen zijn. Voor bijscholing komt een werkgroep van architectuur in de Antwerpse Kempen. Architectuur in ruime zin. Meer hierover bij de volgende vergadering.

VERSLAG van de ALGEMENE VERGADERING (FTG) in Tielt gehouden op zaterdag 31 augustus 2013 om 10 uur

Ondervoorzitter Bert Bogaert en Penningmeester Harry Geyskens woonden de vergadering bij. Op onze jongste GIVAK-vergadering brachten zij hierover verslag uit. Het verslag van deze vergadering heeft ons nog niet bereikt. Hieronder vindt u de dagorde

AGENDA 1. Welkom en verontschuldigingen Briefwisseling 2. Verslag van de AV in Bornem (27 april 2013) 2.1. Goedkeuring van het verslag 2.2. Opvolging van het verslag 3. Financies 3.1. Stand van de rekeningen en de ledenbijdragen 3.2. Voorstel gidstarieven 2014 4. Doelstellingen van de FTG 4.1. Strategisch plan en visietekst (Luc Vermeylen) 4.2. Bespreking en besluit Naargelang de tijd die er daarna nog overblijft: 5. Contacten met Toerisme Vlaanderen 5.1. Hernieuwing van de erkenning 5.2. Kwaliteitswerking gidsenverenigingen


6. Werkgroepen, stand van zaken 6.1. Werkgroep website 6.2. Werkgroep visie 7. Werking van de vereniging 7.1. Samenstelling besturen 2013 en bijscholingen 2012 7.2 Kalender van de vergaderingen in 2013 en 2014 8. Rondvraag en slotwoord


Ontwerp Strategisch Plan FTG Missie FTG wil een platform aanbieden voor het ontwikkelen, promoten en ondersteunen van een diversiteit aan kwaliteitsvolle gidsbeurten in Vlaanderen. Een woordje uitleg: We spreken van ‘platform’ omdat dit toelaat een representatieve overkoepelende vereniging te zijn met nadruk op dienstbetoon aan lokale of regionale gidsenkringen en tevens toelaat om als partner op te treden voor TVL en andere actoren in het toeristisch werkveld. FTG wil expliciet garant staan voor ‘kwaliteitsvolle gidsbeurten’. We geloven dat enkel de nadruk op kwaliteit het zal halen op ‘de wilde cowboys’, die her en der in het toeristisch landschap als ‘niet geschoold gids’ opduiken. Visie FTG wil de aangesloten leden- gidsenorganisaties stimuleren om de eigen gidsorganisatie op een hoog kwalitatief niveau te brengen via het opvolgen en verhogen van de competenties van de individuele gidsen en door het bevorderen van de professionele structuur van elke aangesloten organisatie. FTG wenst partner te zijn voor alle initiatiefnemers, die op een of andere wijze betrokken zijn bij opleiding, vorming of tewerkstelling van professionele gidsen. Enkel organisaties die voldoen aan deze verwachtingen kunnen een lidmaatschap verkrijgen van FTG. Waarden FTG wil zijn identiteit vorm geven vanuit volgende fundamentele waarden: -

Vraaggerichtheid

-

Innovatie

-

Betrouwbaarheid

-

Diversiteit

We geven kort uitleg: Vraaggerichtheid duidt erop dat de gidsenorganisatie bereid is om gidsbeurten op maat van de cliënt uit te werken. Dit sluit aan op de trend om gidsbeurten te variëren naargelang het doelpubliek. Innovatie verwijst naar de attitude om gidsbeurten op regelmatige tijdstippen te evalueren en bij te sturen. Hierbij wordt gestreefd naar invoeren van nieuwe en originele ideeën en methodieken. Zo kan bv. een ‘klassieke gidsbeurt’ omgezet worden in een ‘belevingswandeling’.


Betrouwbaarheid geeft aan dat gemaakte afspraken met de cliënt ten allen tijde worden nageleefd. Hierbij wordt de ‘deontologische code van TVL’ als referentiepunt gebruikt. Diversiteit heeft twee betekenissen voor FTG. Het houdt in dat leden respect hebben voor de specificiteit van elke gidsbeurt. Niet elke gids moet alles kunnen maar van elke gids wordt verwacht dat hij zijn eigen gidsbeurt op een gevarieerde wijze kan brengen. Maar diversiteit betekent ook dat de leden inspelen op gidsbeurten voor specifieke doelgroepen. Bvb anders validen, andere culturen, leeftijdsgebonden groepen enz.. SWOT We hebben de bevindingen van de leden zoveel mogelijk gegroepeerd in een aantal gelijkwaardige omschrijvingen. Door gebrek aan ervaring werd niet altijd een correct onderscheid gemaakt tussen sterktes en kansen of tussen zwakheden en bedreigingen. Vermits we dicht bij de info van de leden bleven heb ik gewoonweg hun indeling behouden. Dit levert op 2 pagina’s een opsomming van de door de leden gepercipieerde sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen voor de Federatie Toeristische Gidsen. Over sommige items bestaat meer overeenstemming dan andere. Die krijgen een groter gewicht in die zin dat ze aanzien worden door meerdere leden als zijn bijzonder relevant. Het louter opsommen van kenmerken biedt weinig input voor de SWOT. De SWOT is een werkinstrument om ons relevante info te geven omtrent de opzet van een beleid, waarbij we prioriteiten gaan stellen en strategische keuzes gaan maken. Om die reden selecteerden we de meest relevante kenmerken bij zowel de interne (sterktes en zwaktes) als externe analyse ( kansen en bedreigingen). Hierover kan binnen de werkgroep gerust een debat worden gehouden. Zijn dit de juiste keuzes geweest? Om tot relevante beleidsconclusies te komen maken we gebruik van de confrontatiematrix : d.w.z. dat we de sterktes en zwaktes confronteren met de kansen en bedreigingen. Dit leidt tot 4 vragen waarvan de antwoorden vertaald worden in acties (zie offensief, defensief, ombuigen of overleven). De 4 vragen zijn : - Hoe kunnen we onze sterktes gebruiken om onze kansen te benutten ? = offensieve acties -

Hoe kunnen we onze sterktes benutten om bedreigingen af te wenden ? = defensieve acties

-

Welke zwaktes moeten we wegwerken om geboden kansen te benutten ? = ombuigacties

-

Welke zwaktes moeten we wegwerken om de bedreigingen af te wenden ? = overleefacties 7 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

De opgesomde acties uit de confrontatiematrix worden de bouwstenen van ons beleidsplan. Het is evenwel belangrijk dat de analyse zoals ze hier in een ruwe draft wordt voorgesteld gedragen wordt door onze werkgroep strategie. De volgende stap met onze werkgroep is om vanuit een gedragen SWOT analyse te komen tot bepalen van nieuwe Missie, Visie, Waarden en Strategieën om vorm te geven aan de opgesomde acties. Op die wijze groeit een gedragen strategisch plan, waaraan de leden, buitenstaanders of stakeholders zoals Toerisme Vlaanderen ( TVL) weten voor wat FTG staat. Niet alles moet gelukkig tegelijkertijd gerealiseerd worden: we een ontwikkelen een haalbaar tijdspad en duiden binnen dit pad de indicatoren aan die nodig zijn om onze resultaatgerichtheid aan te tonen.


STERKTES - Innovatieve gangmakers || - Grote groep gediplomeerde gidsen , erkend door TVL|||||| - Gidsen met veel kennis en ervaring, kwaliteit ||| - Wettelijk correct, geen zwartwerk - Overleg met TVL, schakel tussen TVL en gidsenkringen ||||||| - Vertegenwoordiging en belangenbehartiging gidsen - Netwerking ( platform)tussen gidsenbonden ||||||| - Democratisch overleg ||| - Dienstbetoon aan gidsenverenigingen | - Gidsbeurten op maat - Organisatie bijscholing |||||| - Kennisdelen | - FTG kaart ||| - Vrijwillige inzet bestuur De verticale streepjes geven het aantal aangeduide keuzes aan

ZWAKTES - Soms geringe motivatie jonge leden - Grote afstanden bij A.V. - Vrijwilligerswerk - Gebrek aan financiële steun van kleine gidsenkringen - Geen naambekendheid en te weinig uitstraling || - Zwak imago, Conservatief imago - Laag lidgeld - Weinig werkingsmiddelen ||||| - Beperkt tot Vlaanderen - Vorming beperkt tot dagactiviteiten - Werkgroepen gebrek aan diepgang - Vergader technisch zwak - Onvoldoende structurele verankering van de vertegenwoordiging bij TVL - Geen toekomstvisie - Passieve houding van sommige bestuursleden - Gebrek aan contacten tussen FTG en lokale toeristische diensten - Te weinig slagkracht naar beleid bij TV |||| - Veel ‘oudere gidsen’ en te weinig ‘jong bloed’ || - Gebrek aan gezamenlijke visie - Grote verschillen in noden van leden - Zwakke financies


KANSEN - Uitbouw samenwerking tussen de kringen ||| - Mogelijkheid tot samenwerking van TVL ||||||| - Contracting met TVL geeft financiële ondersteuning ||| - Financiële steun gebruiken voor beter imago - Inpikken op huidige tendensen van innovatie - Toegenomen samenwerking met de culturele sector - Netwerking met toeristische diensten - Provinciale invloeden nemen af - Mogelijkheid om sterker te profileren en zo in de media te komen - Gidsenopleidingen gebruiken om te groeien en nieuwe ideeën te lanceren - Belang van website voor interne communicatie, externe bekendmaking en imago ||| - FTG lidkaart als kwaliteitslabel || - Opnieuw heft in handen nemen - Partner m.b.t. controle op gidsenopleidingen - Meer aanwezig zijn in media : toeristische tijdschriften, erfgoedtijdschriften, culturele bladen enz.… - Verbetering interne samenwerking (vooral met de top) - Meer professioneel uitbouwen van de organisatiestructuur - Aanleggen van een archief - Groot groeipotentieel: bv. vakbond voor gidsen, werkgever voor gidsen, kwaliteitscontrole van gidsen, ... - Samensmelting van alle gidsenverenigingen in gans België

BEDREIGINGEN - Opkomst ongediplomeerde personen die zich uitgeven als gids ||| - Machtspositie van TVL ||||||| - Hoger aantal gidsen en niet te controleren gidsengroeperingen |||| - Opdrogen van subsidies van TVL - Te veel ‘zelfdoe acties’ van bestuur, te weinig delegatie naar actieve werkgroepen - Veroudering van bestuursleden tijdig opvangen! - Ontwikkelingen in de sec tor: greeters, teveel gidsen, ontstaan van splintergroepen waarop FTG geen vat heeft. - Ontstaan van grote verschillen tussen kunststeden met eigen beleid en de andere regio’s. Dit kan leiden tot spanning in belangenbehartiging - Opgeslorpt worden door TVL - Toegenomen complexiteit in regelgeving werkt ontmoedigend - Stedelijke diensten nemen werk van gidsenkring over - Verlies van unieke plaats bij TVL || - Te hoge eisen van TVL - Toegenomen werkdruk voor de vrijwillige bestuursleden FTG - Snelle veranderingen in mentaliteit versus oubollig imago FTG


CONFRONTATIE MATRIX : FTG Kansen

Bedreigingen

-gunning tot partnership -machtspositie TVL door TVL -ontstaan van -netwerking tussen de ‘ongecontroleerde gidsenkringen gidsenkringen’ door -contracting met TVL toegenomen aantal gidsen, geeft fin. Middelen al dan niet gediplomeerd. -website voor -grote regionale bekendmaking en verschillen in toeristisch imagovorming beleid leidt tot verschillen - erkenning FTG-kaart bij in belangenbehartiging. musea Gevaar dominantie van de -toename van kunststeden. cultuurevenementen -verlies van exclusiviteit - groei van toerismesector en opkomst van vanuit Europa rivaliserende -enige belangengroepering gidsengroeperingen. voor toeristische gidsen - sterk toegenomen erkend door TVL professionalisering in de sector - (te)hoge maatschappelijke verwachtingen voor ‘vrijwilligers’. Sterktes

Offensief

Defensief

- groot aantal gidsenkringen aangesloten bij FTG -veel kennis en ervaring -organisatie van bijscholing voor gidsen - erkende FTG-kaart -netwerking tussen de leden - aantal innovatieve gangmakers

-ondersteunen van gidsen voor innovatie en vraag gestuurde gidsbeurten - uitbouwen van structureel samenwerkingsverband met TVL - opzetten van een vormingsbeleid -uitwerken van een interactieve website

-actieve werving van leden -opzetten van een diversiteitbeleid met oog voor (regionale) verschillen -stimuleren van leden om in eigen regio acties te ondernemen -ondersteuning van leden in hun contacten met regionale en lokale toeristische diensten


Zwaktes

Ombuigen

Overleven

-teveel oudere gidsen -zwakke financiële slagkracht -veel vrijwilligerswerk -zwak en conservatief imago met weinig uitstraling. -ontbreken van een lange termijn visie -verouderde vorm van leiding geven: democratisch maar soms te weinig inspraak -groot verschil in engagement tussen de aangesloten leden

-duidelijke profilering FTG -werken aan een jong en als expertisecentrum voor actueel imago (modern logo gidsen in Vlaanderen en nieuwe naam) -uitwerken een - invoeren van een nieuwe strategisch plan voor de werkstructuur komende 5 jaar met - fondsenwerving bepaling van resultaatgebieden - speciale aandacht voor verjonging

Strategische doelen : Na bespreking van de SWOT komen we tot volgende strategische doelstellingen, die op termijn mogelijk moeten maken dat FTG zijn missie kan waarmaken volgens eigen visie. We onderscheiden 5 grote strategische doelen, die onderling een samenhang vertonen vanuit het streven naar permanente kwaliteitsverbetering. - FTG profileren als een expertisecentrum voor erkende en gediplomeerde gidsen. - FTG wil een beleid beïnvloedende partner worden voor Toerisme Vlaanderen en de Onderwijsinstellingen, die gidsen opleiden. - FTG wil permanent ijveren voor de verbetering van het statuut van de gids. - FTG staat garant voor kwaliteit: FTG gids is hoog bekwame gids! - FTG kiest voor een jong en eigentijds imago. De strategische doelen worden niet in één grote beweging gerealiseerd maar zullen steunen op haalbare, tijdsgebonden, meetbare en specifieke operationele doelen. Operationele doelen : Dit zijn de concrete werkdoelen, om de strategische doelstellingen te halen.


1. Opzetten van een nieuwe werkstructuur De werkstructuur moet toelaten om zoveel mogelijk gidsenverenigingen te bereiken en actief te betrekken in de werking van FTG. De huidige werkstructuur met RvB, die algemene vergaderingen voorbereiden rond algemene thema’s met zo nodig de installatie van ad hoc werkgroepen is te log om snel en efficiënt in te spelen op de vernieuwde missie en visie. Waar voorheen FTG, een coördinerende en verbindende rol vervulde tussen gidsenverenigingen, zonder dat er sprake was van vermarkting en kwaliteitseisen (uitgezonderd diploma) moet FTG voortaan een trekkersrol vervullen voor de aangesloten verenigingen om voortdurend alert te zijn op kwaliteit en vernieuwing en/of updating van de rondleidingen met oog op vraaggerichtheid; De omslag van een aanbod gestuurde naar vraag gestuurde gidsenbeurten vereist meer flexibiliteit bij de gids en gidsenverenigingen. Men zal minder nood hebben aan ‘routines’ en meer nood hebben aan ‘creativiteit’. De vraag is hoe kan de werkstructuur van FTG, die omslag realiseren? Tegelijkertijd moet de nieuwe werkstructuur een ‘jong en eigentijds imago’ uitstralen. De nieuwe werkstructuur zal gebruik maken van de moderne media, waarin informatie uitwisseling via een ‘intranet’ voor aangesloten leden wenselijk is. Het is nodig om eens stil te staan bij de functies van FTG voor TVL : -

Uitbouw hedendaagse communicatievormen

-

Vermarkting productaanbod

-

Organisatie bijscholing

-

Bewaken van kwaliteit: hiermee wordt bedoeld de verenigingen, die op hun beurt de kwaliteit van hun dienstverlening en de individuele gids opvolgen.

-

Overleg met scholen, die opleiding gids inrichten.

-

Erkenning gids en gidsenverenigingen, via een ‘gidsenkaart’

Een A.V. waarbij telkenmale de diverse ‘functies’ aan bod komen leidt zeer snel tot onevenwichten. Momenteel zijn er een viertal A.V. per jaar. Het is beter dit te beperken tot drietal vergaderingen per jaar met als doel: Vergadering1: - toelichten van werkprogramma en actie punten van al de afdelingen -aanvaarden van nieuwe leden, toelichting actualiteiten, netwerking Vergadering2: - evaluatie en voorstel nieuw werkprogramma -aanvaarding nieuwe leden, actualiteiten, netwerking De werkstructuur kan rond een aantal functies worden opgebouwd: - Functievergadering vorming -

Functieverandering kwaliteit en erkenning gidsen (met inbegrip van statuut)

-

Functievergadering externe en interne communicatie 13 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

Elke functiegroep stelt een jaarprogramma op in overleg met RvB. De participatie gebeurt door: -

Deelname aan de A.V.

-

Eventueel zetelen in een van de functieorganen of RvB

Voordelen van deze werkstructuur: -

Door ons te organiseren rond functies wordt de specifieke expertise bevorderd.

-

Er is meer participatie van de leden mogelijk : naast de vertegenwoordigers in de RvB heeft men heel wat bijkomende mandaten nodig voor de functievergaderingen: het geheel wordt door meer mensen gedragen.

-

Het is nodig om afspraken te maken omtrent de duurtijd van de mandaten. Maar het moet mogelijk zijn om eens ‘door te schuiven’.

Resultaatmeting : binnen een jaar moet de nieuwe structuur operationeel zijn 2. Permanent overleg met TVL Opvolging van de aangegane samenwerkingsafspraken met TVL, vernieuwing en bijsturing van de afspraken. We willen up to date blijven als netwerkpartner voor TVL. Dit overleg gebeurt door het bestuur al dan niet aangevuld met experten in functie van bepaalde ontwikkelingen. Resultaatmeting : aantal overlegvergaderingen met TVL en opvolgen van de afspraken 3. Ontwikkeling website FTG Het doel is om zoveel mogelijk klanten en leden te bereiken via de website. De website up to date houden en leren gebruiken als intern communicatiekanaal onder de leden is een belangrijk streefdoel. Resultaatmeting : de installatie van de website en gebruik door leden en derden 4. Opzetten van een kwaliteitsbeleid voor de leden Dit is geen evidente opdracht omdat de meeste organisaties werken met vrijwilligers in het bestuur. Toch is dit belangrijk voor het profiel FTG: we moeten kunnen garanderen dat de aangesloten leden kwalitatief hoogstaande gidsenbonden zijn, die in eerste instantie door TVL gepromoot worden. Opvolgen en bestendigen van de uitgereikte gidsenkaart ( één kaart zowel erkend door FTG als Toerisme Vlaanderen) is afhankelijk van een minimaal kwaliteitsbeleid. Hierbij zal zowel het kwaliteitsmanagement systeem als het kwaliteitsbeleid van de leden aan bod komen. Resultaatmeting : ontwikkelen van een gebruiksvriendelijk draaiboek voor de gidsenverenigingen


5. Uitwerken van eigen VTO-beleid (Vorming, Training en Opleiding) Dit is de invoering van een meerjarenplan met een aantal actiepunten per jaar omtrent vorming, competentietraining en opleiding van gidsen. Leden kunnen intekenen op dit aanbod om op die wijze hun expertise te vergroten. Bij de uitwerking kunnen we gebruik maken van scholen, de initiatieven van eigen verenigingen, interessante gastsprekers enz…. Het VTO beleid is meer dan louter overbrengen van kennis maar gaat ook in op competentieverhoging. Bvb hoe omgaan met moderne media, zoals gebruik eigen website. Een aantal ‘goede praktijken’ kunnen in het VTO-beleid aan bod komen. Resultaatmeting : aantal ingerichte vormingsmomenten en deelname leden 6. Organiseren van netwerking zowel tussen de leden onderling als met interessante partners. Deze doelstelling kan zowel op Vlaams niveau als op regionaal niveau vorm krijgen. Resultaatmeting : aantal leden dat deelneemt aan de A.V. en Contactmomenten en registratie van initiatieven van leden op regionaal en lokaal niveau 7. Verbeteren van de werkomstandigheden van de gids Het statuut van de gids in een sterk evoluerende maatschappij blijft een sterk op te volgen thema. Minimaal zal FTG jaarlijks een advies geven aan zijn leden met betrekking tot de verloning van de gids. Resultaatmeting : registratie van aantal ondernomen acties die statuut van de gids ten goede komen 8. Stimuleren van innovatie in de ontwikkeling van gidsbeurten De toerist verwacht een boeiende en op maat gemaakte arrangementen van de gids. FTG wil vernieuwing en beleving bij zijn leden stimuleren. Resultaatmeting : inventariseren van nieuwe gidsbeurten Lijst van gebruikte afkortingen: A.V. : Algemene Vergadering FTG : Federatie van Toeristische Gidsengroeperingen TVL : Toerisme Vlaanderen VTO : Vorming, Training en Opleiding


TPA Studiedag voor baliepersoneel en streekgidsen op 17 september 2013 in Herentals Studiedag baliebedienden en streekgidsen, georganiseerd door TPA Antwerpse Kempen. Deze ging door in het waterdoecentrum Hidrodoe, Haanheuvel 7 te Herentals. De dagorde zag eruit als volgt: 09.00 uur 09.30 uur 11.15 uur 11.45 uur 12.15 uur 13.45 uur

15.45 uur

Ontvangst in het waterdoecentrum Hidrodoe Presentaties en workshop rond kindvriendelijke productontwikkeling Brainstorm over de opstart van een lerend netwerk voor toerismemedewerkers in de Antwerpse Kempen Korte duik in de wondere wereld van water “Hidrodoe” Lunch Rondleiding door de unieke kunstverzameling van Hugo Voeten in het decor van een oude graanfabriek (Art Center Hugo Voeten, Vennen , Herentals) Bezoek aan een verscholen speler in het Antwerpse bierlandschap. Brouwerij Dijkwaert, Dompel , Herentals

We werden ontvangen met een tasje koffie (of iets anders,…) in de cafetaria van Hidrodoe. Voor de presentaties begaven we ons naar de aula. Na een kort inleidend woordje door Bie De Busser (TPA regiomanager), werden een aantal kindvriendelijke projecten voorgesteld. Project 1: op stap met Annemoontje. Met vrijwillige vertellers gaat men in het domein De Renesse te Malle, op pad met de boswachter als rode draad in het verhaal. Dit verhaal is vervat in een boekje (prijs is €3) met een aantal opdrachten. De kinderen krijgen ook een kleine verrassing (kaartje en een button). Kostprijs is €4 per kind en de duur van de wandeling bedraagt 2uur. De doelstellingen zijn: het uitwerken van een kinderactiviteit het promoten van het domein het is op zich staand


-

het verhaal is een zoeken naar nieuwe mogelijkheden en mogelijke partners. Hiervoor subsidies vinden Concreet : Op een vaste zondag een geleide wandeling, elke tweede zondag van de maandag Aan de hand van het handboekje kunnen ouders zelf met hun kinderen op pad. Op het startmoment hebben we ook handelaars (met link naar kinderartikelen) uitgenodigd. In het kader van de promotie hebben we de pers uitgenodigd in Malle (Vlaamse pers en de lokale weekbladen) en ook flyers laten drukken en ook nog publiciteit gemaakt. De vrijwillige vertellers werden opgeleid door een professionele vertelster. De opdrachten vindt men via plakkaten in het park. Project 2: ECO – Centrum Mol Kinderen worden voor de wandelingen opgevangen door de “kindvriendelijke gids”. De voorbereiding is zeer belangrijk!! Vraag is natuurlijk ook of de kinderen goed zijn voorbereid voor de wandeling. De gidsbeurten duren 2 uren. De groepsgrootte is maximaal 20 kinderen. Voor de gidsen worden er vanuit het centrum kindvriendelijke hulpmiddeltjes aangereikt. De vergoeding voor de vrijwilliger bedraagt €22,5. De kosten voor de groep, ook ongeveer. Er worden ook meerdere items aangeboden.  Pica-picatocht (rond het thema dat eksters pikken (stelen))  Fluisterkruid (voor de kinderen is er een bundeltje met enkele foto’s en tekst). o Bloem plukken en in het haar vlechten o Na het ruiken aan bloemen en planten, eetbaar of niet o Opletten met het betasten van de kruiden (netels)  Trollenwandeling o Wie gelooft er nog in sprookjes? o Tegen de trollen zeggen we dat we in het bos zijn, door op een stokje te blazen (fluitje dat enkel trollen kunnen horen). Heeft iemand het gehoord? o De trollen weten nu dat we in het bos zijn, dus: o Respecteer het bos door alleen op de paden te lopen. 17 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

o Geen vuil in het bos achterlaten, trollen hebben dat niet graag. o Bij konijnenpijp, de vraag of hier een trol zou wonen  Neen, wel een konijn  Toch met de hand in de pijp, en dan even verder, plots doorstoten in de pijp, waarna de kinderen de gids terug uit de pijp trekken. o Trollen hebben ook thee, wie wil er deze thee drinken, want na het drinken van deze thee, uit de koehoren, word je beresterk o Wenssteentjes zoeken (witte steentjes achtergelaten door de trollen). Korte wens uitspreken en meenemen naar huis. o Op het einde, wie heeft er een trol gezien in het bos  Piepeboerenbos o De kinderen worden uitgerust met een houten bril o Sporenonderzoek  Konijnenkeutels, zijn dit hier snoepjes?  Heksenwandeling  Weerelfjes (door de seizoenen en de verschijnselen ervan)  Vogeltjes eten geven, en zelf snoepen  Wateronderzoek (12 – 13 jaar) voor de kinderen is het scheppen het belangrijkste.  Kriebeldiertjes Een educatief pakket voor de leraar is voor elk type wandeling voorradig. Project 3: kinderwandeling in Mol “avontuurlijk pad in het Buitengoor in Mol” Doel: in de Kempense meren op stap met kinderen en dit zoveel mogelijk langs de wandelknooppunten. De inspiratie komt van:  Boeboekspat van de Watersnip  Stoerwoud in Brasschaat  De speelbossen in de ganse Kempen De projecten:  In Balen “tutterkespad” over scheldnamen in Olmen en “keimannetjes” op de Keiheuvel.  In Mol “natuurpad” centrum Mol  In Dessel natuurpad Groesgoor  In Retie het uitwerken van een zintuigenwandeling. Realisatie in de tijd:  Bespreking en goedkeuring op de raad van bestuur  Gesprekken met de gemeenten  Verdere uitwerking per gemeente Doelgroep: Kinderen van 3 tot 10 jaar  In groep  Met gezin of familie 18 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

Partners:  VZW Kempense Meren  Ecocenter  Natuurpunt  Gemeente Mol  Provincie Antwerpen Duur van de wandeling 2 à 3 uur en de afstand ongeveer 1 à 2 km. Doel is de kinderen bijleren over de natuur. Voor de kleinsten gaan we met Tuur op stap in de natuur (turen = kijken) Na deze presentaties was er een workshop in het watercafé. Toerisme Olen stelt een project voor. 5 jaar geleden is er een denkgroep opgericht binnen Toerisme om een aantal activiteiten uit te denken voor kinderen. Bijvoorbeeld een huifkartocht als schoolreis voor kinderen van het 1 ste en 2de leerjaar op het domein Teunenberg. Aan de deelnemers van deze studiedag wordt gevraagd om kleinere groepjes een aantal ideeën naar voor te brengen, welke dienstig kunnen zijn bij de verdere uitwerking van het project. Hierin zouden de legendes van Keizer Karel en Olen moeten verwerkt worden in een speelbos. Aan de groep van de gidsen wordt gevraagd een idee uit te werken voor groepen. Wat zijn de resultaten:  Ontwikkelen van een logo  En beloning uitwerken bv rijstpap  Een stripverhaal samenstellen  Ontwikkelen van spelletjes verwijzend naar de legendes: o Hefspel (katrol) verwijzend naar koe en kerktoren o Een meetspel (roedenverhaal) o Maten en het verschil tussen kindervoet en grotemensenvoet o Pot en derde oor wijst de weg o Klimspel (koe op het dak) o Verplaatsen van lasten met boomstammen (verplaatsen Kerk) o Eventueel benodigde materialen vervoeren via bolderkar(via dienst Toerisme)  Vertrek aan horecazaak en bij terugkeer rijstpap  Boekje maken en ook verspreiden via internet  Opstellen van opdrachten  Eventuele wandeling met coördinaten Olen neemt de inbreng van de collega’s dankbaar in ontvangst en zal deze zeker gebruiken bij de verdere verwezenlijking van het project.


Na de workshop brengen we nog een kort geleid bezoek aan de activiteiten sectie van Hidrodoe. Na de lunch vertrekken we naar het Art Center Hugo Voeten voor de geleide rondleiding door deze zeer waardevolle en interessante kunstcollectie. Contact: Art Center Hugo Voeten Vennen 23 2200 Herentals Website: artcenter.hugovoeten.org Nadien worden we verwacht in de microbrouwerij Dijwaert op Dompel, ook voor een rondleiding en een proeverij van enkele biertjes. Contact: Dijkwaert Dompel 27 2200 Herentals WWW.dijkwaert.be Dit was een zeer interessante en welgevulde studiedag. Met dank aan de organisatoren van het TPA.


Architectuur voor en na de eers te wereldoorlog in Lier. Presentatie Marc Keustermans LIER ARCHITECTUUR VOOR EN NA DE EERSTE WERELDOORLOG GIVAK: JAARTHEMA ARCHITECTUUR Vooraf: Deze presentatie laat zien dat je met fotomateriaal uit beeldbanken een gidsbeurt kan stofferen. Het vraagt dan natuurlijk wel wat printwerk (op A3-formaat) om de groep – naast de huidige realiteit – een blik te gunnen op de verdwenen realiteit. (ik maakte gebruik van de erfgoedbank www.kempenserfgoed.be met intussen o.a. 11.500 objecten over Lier). 1. LIER ROND 1900 DE “WITTE STAD”. Aan de hand van de eerste film laat ik zien, dat de stad Lier rond 1900 kenmerken had van het toeristische witte stadje Thorn in Nederland. In de belangrijkste straten en op de Grote Markt had je toen voornamelijk wit bezette gevels. Een totaal ander beeld dan het huidige Lier. Foto’s van: de Grote Markt, de Antwerpsestraat, Antwerpsesteenweg, Leopoldplein, Vismarkt, de Heyderstraat, het Looks (Kluizeplein), de Werf, Frederik Peltzerstraat, Van Boeckellaan, Berlarij, Florent Van Cauwenberghstraat, Vredebergstraat…

2. DE VERNIELINGEN TIJDENS W.O.I. Lier bezat een strategisch belangrijke ligging: het gaf toegang tot de versterkte stelling van Antwerpen. Op 2 oktober 1914 valt het fort van Lier in handen van de Duitsers. Het heeft zo weinig weerstand geboden omdat de koepels niet berekend waren op het geweld van de Duitse kanonnen(Dikke Bertha vanop de Berg in Heist). Op 4 oktober trekken de Duitsers over de Nete: daarop breken infanteriegevechten uit in de straten. Vanaf 3 oktober bezetten de Duitsers de stad. De Engelsen beginnen nu met een beschieting van Lier en omgeving, vanuit Kontich. Deze beschieting duurt de twee volgende dagen nog voort. Op 5, 6 en 7 oktober wordt de stad door de Duitsers geplunderd en gedeeltelijk in brand gestoken. De brandstichting concentreert zich in de belangrijkste straten van de stad. Ze begint aan de Berlarij en zet zich voort in de richting van de Antwerpsepoort (van oost naar west).


3. STEENTJE KLOP Bijna onmiddellijk na het beëindigen van de krijgsverrichtingen wordt te Lier begonnen met het opruimen van het puin dat de straten versperren. De werklozen die hiervoor worden ingezet worden de mannen van "Steentje Klop" genoemd. Ze kloppen de nog bruikbare stenen af om ze later te kunnen gebruiken bij de wederopbouw. Tot juni 1915 worden op deze manier dagelijks 2000 arbeiders aan het werk gezet. Men beperkt zich echter niet tot het opruimen van het puin. Bouwvallige muren worden afgebroken, beschadigde huizen worden hersteld en hier en daar wordt een voorlopige woning gebouwd. Het afbreken van bouwvallige muren gebeurt slechts op uitdrukkelijk bevel van de Duitse overheid, en nadat door een deskundige - meestal Mr. Careels, provinciaal bouwmeester - officieel is vastgesteld dat de bouwvallige muur werkelijk gevaar oplevert voor de openbare veiligheid. 4. NOODWONINGEN NA WOI In 1918 was de woningnood in Lier zeer acuut omwille van de oorlogsverwoestingen en ook omdat men tijdens de oorlogsjaren niets bijgebouwd had. Aldus werden aan het Koning Albertfonds noodwoningen aangevraagd. Alle barakken werden gebouwd op stadsgrond of op grond die de stad voor tenminste 10 jaar huurde. Ze werden geplaatst op afgelegen terreinen en buiten de stadswallen waar ze konden blijven staan zonder het uitzicht van de stad te verstoren. Ze werden gebouwd aan de Oever, Zaat, Veemarkt, Leuvense Vest, Vaartlaan, Sluislaan, Maasfortbaan, Gasthuisvest en op de dijken van de Kleine Nete. 5. WEDEROPBOUWSTIJL NA W.O.I. De architecten werkten daarbij helemaal volgens het bouwreglement van 1915, dat het stadsbeeld van Lier na WOI een meer pittoreske en kunstzinnige aanblik moest geven, waarbij de vernielde bepleisterde lijstgevels moesten vervangen worden door gevels in prestigieuze neostijlen, uitgevoerd in “edele” materialen. Veel gebouwen werden opgetrokken in neostijlen (wederopbouwstijl) maar ook artnouveau en later de “nieuwe zakelijkheid” vonden ingang. De meeste huizen vertonen een eclectische gevelarchitectuur met integratie van eigentijdse of gefantaseerde elementen. We vinden neobarokke, neotraditionele, 18de eeuwse Franse stijlen, neo-rococo…met klokgevels, halsgevels, trapgevels. 6. DE EERSTE TUINWIJKEN Twee bijzondere tuinwijken. Zuid-Australië: Tuinwijk Zuid-Australië werd aangelegd rond 1920 in opdracht van de “Maatschappij voor Goedkope Woningen” met een gift van 200.000 BEF van een Australisch hulpcomité. Het ontwerp van de wijk werd toevertrouwd aan Flor Van Reeth, samen met de architecten Jef Huych en M. Dieltjens. Het plan voorzag in de bouw van 73 éénsgezinswoningen met een bebouwing rondom een centraal plein. 22 Kempensche Tydinghen nr 72 juli – augustus - september 2013

Tijdens de tweede wereldoorlog werd de wijk zwaar getroffen door het inslaan van twee V-1 bommen in 1945. De tuinwijk werd daarom gesloopt na de oorlog en in 1953 werden op die plaats 98 nieuwe woningen gebouwd. Pallieterwijk: Tuinwijk voor 87 gezinnen gebouwd in opdracht van De Maatschappij voor Goedkope Woningen, in 1922, naar ontwerp van vier architecten Cornelius Sol (bouwaanvraag van 1921), (1), F. Flerackers (2), J.B. Van Bouchout (3) en J. Van Peborgh (4). Terrein tussen de Mechelsesteenweg en de Elzenlaan, quasi naar damboordschema ingedeeld door de loodrechte Dennen- en Wilgenlanen centraal Acaciaplein bedoeld als speelplein en enige vorm van collectieve voorziening in deze tot woonfunctie gereduceerde tuinwijk. Voorts kenmerkende voortuinen, afwisselende huizenblokken en recentere beplanting. Elke architect ontwikkelde basisvormen voor eengezinswoningen van één à twee bouwlagen en hun groepering met mogelijke varianten qua schikking en detaillering. 7. ENKELE BIJZONDERE GEBOUWEN VOOR EN NA WOI. Sint-Pieterskapel Rijksnormaalschool Vleeshuis Hoge Brug Corneliustoren (Zimmertoren) en Sint-Janstoren: de Lierse “twin towers” Vismarkt Grote Markt.


Tijdens de bijscholing dag voor baliepersoneel en streekgidsen werden we ook rondgeleid in het Art Center Hugo Voeten te Herentals

Recommend Documents