Thuiszorg van terminale aidspatiënten, wezen en ouderen

Thuiszorg van terminale aidspatiënten, wezen en ouderen

Deze rapportage is bestemd voor:

Rotary Oudewater Dankzij uw steun wordt dit project uitgevoerd. Onze hartelijke dank!

Lutherse Burgwal 10 2512 CB Den Haag Postbus 16438 2500 BK Den Haag

Telefoon 070 – 313 62 82 Telefax 070 – 313 62 01 www.memisa.nl

Memisa maakt deel uit van Cordaid. Cordaid vertegenwoordigt alle aspecten van ontwikkelingssamenwerking: noodhulp, structurele armoedebestrijding en de opbouw van gezondheidszorg in ontwikkelingslanden.

Projectnummer : 135/10055B Land : Malawi Partnerorganisatie : Broeders van Maastricht Projecttitel : Thuiszorg van terminale aidspatiënten, wezen en ouderen Looptijd : 01-01-2009 – 01-01-2012 Rapportage periode : 2010

Achtergrond: In Malawi, evenals in andere landen van Zuidelijk Afrika, heeft de Aidsepidemie een verwoestend effect op het individuele, sociale en economische leven van de getroffen. Een besmettingspercentage van 12% van de totale bevolking (totaal 13 miljoen inwoners), 1 miljoen wezen en een afname van de gemiddelde levensverwachting van 48 naar 41 jaar zijn illustratief voor de impact van HIV/Aids op de maatschappij. Inmiddels krijgt de helft van de mensen die voor ARV’s (Aidsremmende medicijnen) in aanmerking komen, regelmatig ARV’s (ongeveer 150.000 mensen) Nog steeds sterven jaarlijks meer dan 80.000 mensen aan de ziekte. De vele zieken, wezen en andere getroffenen in de dorpen zijn afhankelijk van verzorging door hun familie. Aangezien het economisch actieve deel van de bevolking steeds vaker wegvalt, mede doordat men naar de steden verhuist op zoek naar werk, komt de zorg voor wezen gewoonlijk neer op de grootouders of het oudste kind van de familie. Tegen de tijd dat achterblijvende oude mensen zelf hulpbehoevend worden, is er vaak niemand meer om hen te verzorgen en worden zij aan hun lot overgelaten. Deze situatie heeft ervoor gezorgd dat in steeds meer Malawiaanse plattelandsgemeenschappen thuiszorgstructuren ontstaan. Vaak zijn deze opgezet door aan de kerk gerelateerde en vrijwillige groepen en individuen. Deze enthousiaste vrijwilligers slagen er in om gezonde dorpsgenoten te verenigen in thuiszorggroepen en bezoeken de zieken en ouderen om hen een hart onder de riem te steken en waar mogelijk bij te staan met wat giften. De opvang en ondersteuning van weeskinderen is een ander aspect van de thuiszorggroepen. Scholing, goede voeding en onderdak staan daarin centraal. In de regio Nguludi van het dichtbevolkte Chiradzulu District, op 30 kilometer van Blantyre in Zuid-Malawi, ontfermt een groep van 33 toegewijde vrouwen zich over de zieken, ouderen en wezen in 28 dorpen. Dit gebeurt sinds 1989 onder begeleiding van Broeder Henk van Heck. Een inventarisatie heeft uitgewezen dat er meer dan 1.000 wezen in deze dorpen aanwezig zijn, waarvan de toekomst uiterst onzeker is. In totaal wonen er ruim 30.000 mensen en regelmatig heerst er voedseltekort in deze regio, wat de prijzen overal opdrijft en deze ondersteuning alleen nog maar harder nodig maakt.

Doelen en doelgroep van het project: Lutherse Burgwal 10 2512 CB Den Haag Postbus 16438 2500 BK Den Haag



Hoofddoelstelling is het verbeteren van de lichamelijke, geestelijke en materiële conditie van bejaarden, weeskinderen en terminale (Aids-)patiënten zodat zij een menswaardig leven kunnen leiden, niet aan hun lot worden overgelaten en de effecten van HIV/Aids voor getroffenen verzacht worden.

Activiteiten en Resultaten: Inleiding 2010 was een jaar van successen en uitdagingen. We hebben veel activiteiten kunnen uitvoeren en veel kinderen en ouderen weten te bereiken. De vraag naar hulp is nog steeds groot en veel grootouders kloppen bij ons aan. De 4 fietsambulances zijn in gebruik en daarmee zullen patiënten sneller en beter vervoerd kunnen worden voor medische hulp.

Vrijwilligers Verspreid over ons werkgebied van 28 dorpsgemeenschappen beschikken we over 29 vrijwilligers die ons op verschillende manieren te hulp staan. Helaas overleed 1 van de vrijwilligers aan een hartaanval in juli 2010. De meesten gaan op bezoek bij zieke mensen, bejaarden en weeskinderen. Ook wonen ze begrafenissen bij en houden ze het HBC-kantoor (Home Based Care) op de hoogte van hun belevenissen. Er worden iedere 15e van de maand bijeenkomsten gehouden om ervaringen uit te wisselen, wat voor ons erg leerzaam en verrijkend is. Er gaat veel tijd zitten in het onderhouden van contact met de vrijwilligers en in hun systematische begeleiding, en er is tact nodig om hen te helpen gemotiveerd te blijven. Maar we zijn tevreden met de kwaliteit van het werk en de toewijding van de meeste vrijwilligers.

Zorg voor kansarme baby’s De zorg voor kansarme baby’s is een taak van toenemend belang. Onder deze groep vallen baby’s die bij geboorte hun moeder kwijtraakten en baby’s die door ziekte van hun moeder geen borstvoeding krijgen. Voor 2010 was er hulp aan 40 baby’s ingepland, dit werden er 53. Het blijft een uitdaging om pleegzorg voor de baby’s te regelen. De families en dorpsgemeenschappen hebben zelf onvoldoende middelen om de zorg op zich te nemen. Aantal baby’s dat op 31 december 2010 Lactogen melkvoeding ontving Aantal baby’s dat geen Lactogen melkvoeding meer nodig heeft Aantal overleden baby’s Tabel 1

40 10

Behaald resultaat

3

Uitvallers

Likuni Phala is een samengesteld voedingsmiddel van vermalen maïs, pinda’s, sojabonen en suiker. Hiervan wordt pap gemaakt voor kinderen vanaf 12 maanden, HIV/AIDS patiënten tijdens palliatieve zorg, ondervoede kinderen en arme bejaarden. Ongeveer 90 mensen ontvangen wekelijks gemiddeld drie kilo Likuni Phala. Ook zijn er gevallen van ondervoede mensen die Likuni Phala krijgen in tijden van herstel, ziekte of honger. Aantal baby’s dat zowel Lactogen als Likuni Phala ontvangt Aantal kinderen dat alleen Likuni Phala ontvangt Aantal baby’s dat geen extra voeding meer nodig heeft Aantal HIV/AIDS patienten dat palliatieve zorg ontvangt en bejaarden Aantal overleden personen Tabel 2

39 23 10 30 6

Behaald resultaat Uitvallers

In een gemeenschap waar veel ziekten voorkomen zijn ook veel begrafenissen. Onze vrijwilligers spelen een belangrijke rol in het verzachten van het leed onder arme gezinnen die een lid van de familie kwijtraakten. We Lutherse Burgwal 10 2512 CB Den Haag Postbus 16438 2500 BK Den Haag



verstrekken eenvoudige doodskisten die door twee dove timmermannen worden gemaakt. Soms geven we ook wat geld en etenswaren. De palliatieve zorg draagt zichtbaar bij aan het verzachten van veel leed.

Studiebeurzen Het verstrekken van studiebeurzen maakt deel uit van de diensten van het thuiszorgproject. Ook al bedraagt het schoolgeld voor voortgezet onderwijs soms niet meer dan 10 Euro per semester; de meeste jongeren kunnen zich dit niet veroorloven en gaan niet naar school. De ervaring heeft ons geleerd dat jongeren die niet naar school gaan zich gemakkelijk met promiscue en onwettige activiteiten in laten. Deze vertalen zich vervolgens in een toename van het aantal ongewenste zwangerschappen, misdaad en HIV infecties. Aan het begin van het schooljaar krijgen de jongeren met een beurs voorlichting over HIV/AIDS en ongewenste zwangerschappen. Schoolonderwijs helpt hen om deze uitdagingen te overstijgen. Het aanleren van vakgerichte bekwaamheden en levensvaardigheid kan hen helpen een zinvoller bestaan te leiden. Aantal geregistreerde deelnemers in klassen 1 t/m 4 Aantal behaalde einddiploma’s van de Middelbare School Aantal behaalde tussendiploma’s (Junior Certificate) Aantal gemiste tussendiploma’s (Junior Certificate) Aantal schoolverlaters Tabel 3

84 2 17 4 4

Behaald resultaat Uitvallers

Schooluniformen In 2010 zijn er geen schooluniformen verstrekt, maar hebben wel 20 personen kleding ontvangen en meer dan 50 wezen en ouderen dekens. In het koude seizoen (van mei tot juli) hebben zij hier veel baat bij.

Ziekenhuiskosten Door de uitgesproken aanwezigheid van de HIV/AIDS-epidemie in het district Chiradzulu waar het HBCproject wordt uitgevoerd, is het aantal weeskinderen dat door hun grootouders verzorgd wordt groot. Over het algemeen hebben deze grootouders geen vast inkomen waardoor ze in geval van ziekte bij het project aankloppen voor hulp. De vrijwilligers gaan regelmatig bij deze mensen op bezoek en bemiddelen bij de opname van ernstige ziektegevallen in het ziekenhuis. Het HBC-project betaalt dan de ziekenhuisrekening. Aantal deelnemende grootouders die voor hun kleinkinderen zorgen Aantal patiënten voor wie het project de ziekenhuiskosten betaald heeft Aantal patiënten dat door Broeder Wladimir is geholpen met de betaling van ziektekosten

81 <50 <30

Vergoeding van alle onkosten Vergoeding van 40% van de onkosten

Tabel 4

Behuizing voor bejaarden In de dorpen rondom het HBC-centrum leven de meeste bejaarden in lemen hutten met een eenvoudig rieten dak. Tijdens het regenseizoen lekken deze huizen en de lemen muren brokkelen af. In deze tijd van het jaar ontvangt het HBC-project veel verzoeken voor bouwplastic om de daken waterdicht te maken. Ook voeren we bij ouderen thuis soms eenvoudige onderhoudswerkzaamheden uit. Aantal nieuwgebouwde huizen Aantal opgeknapte huizen Aantal personen dat bouwplastic ontving (1,5 x 15 meter) Tabel 7 Lutherse Burgwal 10 2512 CB Den Haag Postbus 16438 2500 BK Den Haag


3 28 >60


Malariapreventie door klamboes Malaria is in Malawi een van de belangrijkste doodsoorzaken. Muggen kunnen welig tieren en zich vermenigvuldigen vanwege slechte riolering, afvalstort en slecht verlichte behuizing onder de arme bevolking en zo lijden veel mensen tijdens het regenseizoen aan malaria. In 2009 zijn er muskietennetten uitgedeeld en voorlichting gegeven over het gebruik. Slechts 5% bleek het muskietennet juist te gebruiken. Hierdoor kwam veel grootouders alsnog met hun kleinkind voor medische ondersteuning en de behandeling van malaria. Meer aandacht zal gegeven worden in het juiste gebruik van de netten.

Vakmanschap en levensvaardigheid Om jongens en meisjes vakmanschap en levensvaardigheid bij te brengen heeft het HBC-project eenvoudige cursussen verstrekt tijdens welke ze matten en manden leren vlechten. De meisjes komen in een kring bij elkaar en leren de vlechttechnieken van een oudere vrouw, terwijl van de gelegenheid gebruik gemaakt wordt om te praten over de waarden die de meisjes zich moeten eigen maken om op te groeien tot een verantwoordelijke, volwassen vrouw. De jongens worden op eenzelfde manier onderricht door een oudere man. In 2010 bleken het vlechten van manden en matten niet bij alle jongeren aan te spreken. Ze hebben daarom ook een cursus aangeboden voor het maken van potten van klei. Met name de meisjes waren hiervoor erg enthousiast Aantal personen dat aan de cursussen deelnam Aantal deelnemers dat matten heeft leren vlechten Aantal deelnemers dat manden heeft leren maken Aantal deelnemers dat potten heeft leren maken Tabel 8

50 14 2 9

Gewassenteelt voor de verkoop In het landbouwseizoen van 2009 op 2010 hebben we bonen geplant. Bij voldoende regenval hadden we op onze 3 hectare land ongeveer 50 zakken van 50 kilo bonen kunnen oogsten. Echter door langdurige droogte gevolgd door overvloedige regenval was de opbrengst slechts 14,5 zakken.

Voetbal- en netbalteams Broeder Wladimir heeft 300 gebruikte ballen uit Nederland gedoneerd. Daarmee heeft het HBC-project zes teams opgezet, drie meisjes- en drie jongensteams. Mettertijd zal het aantal teams toenemen. De sportactiviteiten stimuleren een gezond en plezierig gebruik van de vrije tijd en we sporen de teams aan om de gevaren van HIV/AIDS en vroegtijdige zwangerschap aan te kaarten.

Maïsopslag In de oogsttijd hebben we 300 zakken maïs opgeslagen. In het eerste kwartaal van 2010 verkochten de broeders voor betaalbare prijs maïs aan de bevolking. In de periode waren veel overheidssilo’s voor maïs uitgeput. In de vroege ochtend ontstonden al rijen en daarmee hoefden zij geen grote afstanden af te leggen naar een overheidssilo die nog wel maïs hadden.




Mais distributie

Workshops 28 vrijwilligers hebben in november 2010 deelgenomen aan een cursus Home Based Care en Positive Living. De workshop werd gegeven door Elube Monjeza, community health nurse van het Nguludi Hospital. De cursus behandelde onderwerpen als HIV transmissie, mythes en misverstanden over HIV/AIDS en de verzorging van mensen met HIV. Hierin was specifiek aandacht voor de emotionele en sociale begeleiding die de vrijwilligers kunnen geven aan de personen.

Speciale bewustwordingsprogramma’s over HIV/AIDS De bewustwording over en preventie van HIV/AIDS is voor ons een terugkerende thematiek, die we daarom in veel van onze bijeenkomsten en vieringen ter sprake brengen. Op het Kerstfeest voor Kinderen hield mevrouw Malombe een voordracht over deze ziekte. We zijn ons ervan bewust dat het niet eenvoudig is om dit thema met kinderen te bespreken, maar de onaanvaardbaar hoge mate van verspreiding van HIV/AIDS in Malawi maakt het absoluut noodzakelijk om iedereen bij de activiteiten voor bewustwording en preventie te betrekken. Maar liefst 700 kinderen en 72 volwassen kwamen hierop af.

Bicycles Ambulances 4 fietsambulances zijn aangekocht en overgedragen aan 4 dorpsverenigingen. De leden van de vereniging dienen zelf het onderhoud en beheer van de fietsen te verrichten. Enkele volunteers in dorpen zullen voor de stalling zorgen en op authoriteit van de dorpsleider wordt de ambulance ingezet.

Een blik vooruit 2011 zal het laatste jaar van financiering zijn vanuit Cordaid. Het HBC project realiseert zich dit terdege en is in gesprek met Feed The Children ook bekend als “Vitameals”. Binnenkort zal de directeur een bezoek brengen en de mogelijkheid voor samenwerking bespreken. Voor de campagnes over HIV/AIDS zullen we specialisten (trainers van trainers) aantrekken. Er zullen workshops worden georganiseerd evenals het luisteren naar radioprogramma’s en daarnaast zullen nog aanvullende nevenactiviteiten plaatsvinden.




Onze doelstelling We werken aan het terugbrengen van armoede en aan de versterking van kwetsbare groepen, met name vrouwen en kinderen, door hen te helpen met de verbetering van hun gezondheid, voedselzekerheid en toegang tot basisonderwijs. We hopen de afhankelijkheid van gratis verstrekte spullen te verminderen door mensen aan te moedigen om in hun eigen behoeften te voldoen. We zullen helpen met de verstrekking van tijdelijk werk en kleine kredieten voor bedrijfskapitaal.

Persoonlijk verhaal en woord van dank Pa en ma Maluwa ken ik al jaren. Hun zoon George was jaren lang onze kok. Hun dochter Josephine is al jarenlang lid van Home Based Care. Ik herinner me, terugkomend van ruim twee maanden vakantie, dat ik haar vond in haar vervallen hut, alleen, ontgoocheld en bedroefd . Haar man, zus en haar jongste kind had ze tijdens mijn afwezigheid moeten begraven .Waarom was ik zo lang weg gebleven? Haar huis was behekst en daarin kon ze niet langer blijven wonen. En het is alweer jaren geleden dat Moeder Maluwa me kwam halen, want haar dochter Magret was helemaal in paniek. Ik vond haar op een versleten mat: ”Ik wil niet in het mortuarium gestopt worden”, schreeuwde ze. “Je moet hier blijven. Help me.” Waarschijnlijk had het AIDS virus naar hersenen aangetast. Ik ging bij haar op de mat zitten en samen met de hele familie hebben we gebeden. Toen ze wat rustiger werd, ben ik gegaan met de belofte de volgende dag terug te komen. Die volgende dag vroeg ze me om een nieuwe mat voor haar te kopen, want de mat waarop ze lag was oud en versleten en niet geschikt voor op haar doodskist. Twee dagen later bedekte een glimmende rieten mat haar simpele houten kist en zongen de dorpsbewoners: ” Kumwamba ndithu kukoma”. In de hemel is het feest”. Vorig jaar werd haar zus Maima ziek. Het ziekenhuis wist er geen raad mee en stuurde haar door. Tot drie keer toe werd ze doorgestuurd, tot dat ze in Mulanje terecht kwam een Amerikaanse arts, die baarmoederhals kanker constateerde. Ze werd geopereerd, maar beter werd ze niet. Twaalf keer is ze terug geweest naar Mulanje en telkens kreeg ze meer en zwaardere pijnstillers. Vorige maand kreeg ze te horen dat een tweede operatie nodig was. Maar dat wilde ze niet. Liever dood dan nog een keer geopereerd worden. Ze had genoeg van al die ellende. Het heeft me veel overredingskracht gekost om haar te overtuigen, dat haar vier kinderen haar niet konden missen en dat er geen andere uitweg was. Twee weken geleden is ze naar het ziekenhuis gebracht, waar ze dan toch weer geopereerd is. Hopelijk met meer succes dan vorig jaar. Dan vertelt de vader van George me hoe hij in paniek raakte, toen zijn vrouw midden in het veld in elkaar zakte. “Ik vroeg haar wat er aan de hand was, maar ze hoorde me niet meer. Ze zei niks meer tegen me. Ik begreep er niets van. We hadden nog nooit ruzie gehad “ Een paar kinderen waarschuwden Josephine en een paar uur later lag Moeder Maluwa half verlamd in het ziekenhuis.” We dachten dat ze reumatiek had, maar het bleek hoge bloeddruk te zijn.” Na tien dagen ziekenhuis was ze terug in haar dorp, waar ze liefdevol werd verzorgd.” Fysiotherapie heeft ze nodig” had de dokter gezegd, maar daar bleef het dan ook bij. Een paar dagen later stierf Mama Maluwa. De begrafenis was een emotionele gebeurtenis. Er werd gehuild, gejammerd, geschreeuwd van: “Jij God, Jij dood, waarom?” Ik vroeg aan George: ”Waar is je vader?” “Kom mee” zei George. Hij bracht me naar een klein rommelhokje, waar de oude man zich verstopt had. Ik kroop naar binnen en ging op een versleten oude maїszak naast hem zitten. Ik condoleerde hem en hij begon te huilen . “Huil maar” zei ik. Toen hij uitgehuild was, vroeg ik hem hoelang hij en zijn vrouw samen hadden mogen zijn. Toen begon hij te vertellen. Hij was geboren in 1924 en zijn vrouw in 1927. Ze waren getrouwd in 1945. Hij vertelde over zijn elf kinderen, waar er maar twee van gestorven waren, over zijn moeilijke jaren in Zimbabwe, over zijn groentetuinen en water problemen in Chiradzulu, over de onmogelijkheid om zijn kinderen naar school te sturen. Toen ik hem feliciteerde met het feit dat hij 65 jaar samen had mogen zijn met zijn vrouw keek hij me aan en zei: ”Ja…, je hebt gelijk, maar hoe ouder ik word, hoe slechter ik haar kan missen”.




Na een zeer druk bezochte begrafenis, ben ik gisteren nog even naar hem toe gegaan. Hij was verzoend met het feit dat zijn vrouw er niet meer was, en vroeg me om gauw terug te komen. Broeder Wladimir van Heck

Zonder jullie donatie konden we al dit werk niet waar maken. De mensen uit de 28 dorpen samen met onze vrijwilligers zijn erg dankbaar. Allen willen wij onze donateurs bedanken voor hun bijdrage. Broeder Emmanuel Mtegha, FIC




Thuiszorg van terminale aidspatiënten, wezen en ouderen

Recommend Documents