THUIS IS WAAR MIJN SCHATTEN ZIJN 34e jaargang - 4 e trimester 2014 - 3-maandelijkse uitgave - P509677 - Afgiftekantoor 9099 Gent X - Neos vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel
Neos Magazine 038.indd 1
1/12/14 22:56
10 CULTUUR
OORLOG IN BRUGGE IN BEELD HONDERD JAAR NA DE DUITSE INVAL IN BRUGGE HERDENKT DE STAD DE GROOTE OORLOG MET DRIE TENTOONSTELLINGEN. EEN HISTORISCHE TENTOONSTELLING VERTELT HET VERHAAL VAN BRUGGE ALS BEZETTE STAD EN TWEE FOTOTENTOONSTELLINGEN BRENGEN HISTORISCHE, INTERNATIONALE FOTO’S IN BEELD. AUTEUR DAVID VAN REYBROUCK VOORZIET DE FOTO’S VAN TEKST. 6000 bommen op Brugge 14 oktober 1914. Ruim twee maanden na de inval van het Duitse leger in België wordt Brugge quasi geweldloos ingenomen door Duitse troepen. De stad wordt samen met Zeebrugge en Oostende uitgebouwd tot een militair-maritiem bolwerk. Vanuit de Brugse duikbootzeehaven wordt een uitputtingsslag gevoerd tegen de Britse handelsvloot die de uitgangen van de Noordzee afgesloten heeft zodat de Duitse vloot de oceanen niet meer op kan. Heel België gaat gebukt onder de zware versperringen maar vooral de bewegingsvrijheid van de bevolking in het Marinegebied Brugge wordt tot een minimum beperkt. De impact van de bezetting op het dagelijkse leven in dit gebied is enorm. Vrije meningsuiting wordt aan banden gelegd en het beperkt verkeer zorgt voor een inperking van de handel en nijverheid met een collectieve verarming en grote werkloosheidscijfers als gevolg. Omwille van zijn belangrijke havenfunctie, wordt Brugge bestookt door luchtbombardementen. Zesduizend bommen worden op de stad gedropt. De bevolking leeft in constante angst tot de stad bevrijd wordt. Historica Sophie De Schaepdrijver toont in een
Neos Magazine 038.indd 10
historische tentoonstelling het weinig bekende verhaal van een bezette stad die tegelijkertijd uitvalsbasis was voor de oorlog op zee. Ze zoomt in op het dagelijkse leven in Brugge in oorlogstijd en verruimt de blik naar de globale dimensie van de oorlog. Jongeren in de loopgraven Gerenommeerd fotograaf Carl De Keyzer selecteerde historisch fotomateriaal uit internationale verzamelingen en maakte er grote, indrukwekkende afdrukken van. In een tweede tentoonstelling presenteert hij eigen werk en dat van negen buitenlandse collega’s die, elk op hun eigen manier en vanuit hun specifieke achtergrond, het thema oorlog in beeld brengen. Auteur David Van Reybrouck schreef een begeleidende tekst die stilstaat bij de jonge doden van toen en nu.
West-Vlaanderen herdenkt de vele jonge doden van 14-18 immers op een moment dat ze een van de hoogste zelfmoordcijfers bij jongeren uit Europa optekent. David Van Reybrouck: ‘Oorlog lijkt naar de hoofden verhuisd. Zoveel jongeren zitten in hun eigen loopgraven. Zoveel jongeren vechten tegen het mosterdgas van hun eigen giftige gedachten.’ De auteur verbleef vijf maanden in de Westhoek en praatte er urenlang met dierbaren, bekeek foto’s en las dagboeken en afscheidsbrieven. De tekstmontage van deze stemmen uit het heden voegt een tweede, verrijkende laag toe aan de oorlogsfoto’s. Praktisch Wanneer: ‘14-18. Oorlog in Beeld. Brugge in Oorlog’ loopt nog tot 22 februari 2015. ● Waar: Stadshallen, Markt 7, 8000 Brugge ● Openingsuren: dagelijks van 9.30 tot 17.00u, maandag gesloten. ● Tickets: 12 euro (10 euro voor 65+) Met één ticket bezoek je zowel de historische als de twee fototentoonstellingen. Groepen reserveren best vooraf hun tickets. ● Gidsbeurten vooraf te reserveren per tentoonstelling. ● Contact: toerisme.reserveringen@ brugge.be, tel. 050/44 46 46 ●
1/12/14 23:02
02KOT0
Als uw leven verandert, verandert ook uw energieverbruik.
Reken voor uw energie op ons. Wilt u uw verbruik beter beheren? Bel onze Energielijn op 078 35 33 33 voor advies, of profiteer meteen van onze slimme producten en diensten: • de Smart energy box, om uw elektrische toestellen vanop afstand te controleren • de Smart thermostat, om uw verwarming te regelen, waar u ook bent • de Energy Manager, om uw verbruik op de voet te volgen via pc, tablet en smartphone
Ontdek ze op electrabel.be
14014_ADV_KITO_Blender_203x280_NL.indd 1
Neos Magazine 038.indd 2
22/08/14 08:09
1/12/14 22:56
14 08:09
VOORAF Thuis. Het woord roept direct een heleboel gevoelens op. In de meeste gevallen - en laat ons hopen dat deze de overgrote meerderheid vormen - zijn het warme gevoelens. Gevoelens van geborgenheid en klein geluk. In ons leven kennen we slechts een paar ‘thuizen’. Het thuis van onze kinderjaren, de plek waar we gelukkig opgroeiden maar die we ook ontgroeiden om onze nieuwe thuis elders te gaan maken. Het warme nest dat we onze kinderen wil• len bieden. Soms brengt die tweede thuis je naar een ander land. Omdat je de liefde gevolgd bent bijvoorbeeld. We hebben er twee prachtige verhalen over. Het ene liefdesverhaal vindt zijn oorsprong in de ver• schrikkingen van de eerste wereldoorlog. Het andere heeft zijn roots in de migratie vanuit Marokko • en Turkije, een gebeurtenis waarvan we dit jaar de 50ste verjaardag vieren. Uit de verhalen blijkt dat je je eerste ‘thuis’ altijd met je mee zal dragen. Voor sommige mensen is een warme thuis een onbereikbare droom. Daklozen, mensen zonder papieren, mensen die hun draai niet vinden in onze gecompliceerde samenleving. Als schrale maar oprechte troost zijn er hulporganisaties en vrijwilligers met een gouden hart die samen de sfeer van thuis willen creëren. Wij volgden Neosbestuurslid Agnes tijdens haar vrijwilligerswerk • voor een lokaal dienstencentrum, Het Anker. Kerstmis is natuurlijk hét moment bij uitstek om stil te staan bij mensen zonder thuis. De kerststal • is daar een prachtig symbool van. Karel Laureys maakte er al bijna 700. Je kan ze in de kerstperiode gaan bewonderen en je krijgt er een warm drankje en goed gesprek bovenop. En dan zoemen we meteen ook in op 2015. Wat het jaar ons brengen zal, is - gelukkig maar - nog een mysterie. Maar als we het geluk van een fijne thuis kennen, kunnen we de hele wereld aan. Ik wens het u toe!
P6
P16
P36
P26
Grete Hoofdredacteur
P32
Neos Magazine 038.indd 3
1/12/14 22:57
4 SAMENLEVEN Meetlint beter dan weegschaal
Van Gogh 125 jaar inspiratie
Erasmus goed voor één miljoen baby’s
De BMI-index heeft afgedaan. Zo blijkt uit een nieuwe studie. Uw tailleomtrek is de nieuwe graadmeter voor zwaarlijvigheid en de risico’s daaraan verbonden. Die omtrek mag niet groter zijn dan de helft van uw lengte. Is dat wel het geval, dan verliest u mogelijk maanden of zelfs jaren van uw leven. De formule kan bij iedereen worden toegepast, ongeacht de leeftijd, het ras en het geslacht. De tailleomtrek is belangrijk omdat het de hoeveelheid centraal vet aantoont in het lichaam, wat gelinkt is met hoge cholesterol, diabetes en hartziektes.
In 2015 zal het precies 125 jaar geleden zijn dat Vincent van Gogh - nog steeds een van de populairste kunstenaars - overleed. Tentoonstellingen, fietsroutes, kunstmanifestaties en digitale applicaties zullen de Nederlandse kunstenaar eren. O.a. het Van Gogh en het KröllerMüller Museum zullen zijn erfgoed en invloed extra in de verf zetten. Als overkoepelend thema is gekozen voor ‘125 jaar inspiratie’. De kunstenaar inspireert tot op de dag van vandaag immers nog heel veel (would be) artiesten. Surf naar www.vangogheurope.eu
Erasmus, het Europese uitwisselingsprogramma voor studenten, maakt studenten nieuwsgieriger, geeft hen meer zelfvertrouwen en stimuleert hun probleemoplossend vermogen. Hun eerste stappen op de arbeidsmarkt verlopen hierdoor vaak vlotter. Nu blijkt dat hun buitenlands avontuur ook gevolgen heeft voor de privélevens van de studenten. Eén op vier Erasmus-studenten heeft zijn of haar huidige partner ontmoet tijdens het verblijf in het buitenland. Zo heeft Erasmus, sinds de lancering ervan in 1987, geleid tot de geboorte van één miljoen baby’s.
T
W en ge ke be Ou vo In w di on w de pa
Lifestyle voor moslima’s Kawtar Najjar heeft een gat in de markt ontdekt: de islamitische vrouw in Vlaanderen en Nederland. Voor hen verschijnt sinds september, en dat vier keer per jaar, AYA Lifestyle. AYA is een blad voor moslima’s met informatie en inspiratie over mode, schoonheid, kunst, carrière, koken, gezin, levensbeschouwing en zoveel meer en dat alles, volgens de initiatiefneemster, in overeenstemming met hun geloof en interesses. Ook niet-moslima’s worden uitgenodigd kennis te maken met AYA. Je kan een abonnement nemen via www.aya-lifstyle.be.
Neos Magazine 038.indd 4
1/12/14 22:58
Dr vu te be je di da ne rij
SAMENLEVEN 5 Test hoe je rijdt
Bang van de geit
De tijd vliegt
Wat hebben piepjonge (tot 24 jaar) en oudere (vanaf 75 jaar) chauffeurs gemeen? Beide groepen lopen vier keer meer risico in het verkeer dan bestuurders van middelbare leeftijd. Oudere bestuurders brengen daarbij vooral zichzelf in gevaar. Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid wil daarom dat senioren hun rijvaardigheid testen. Dat kan nu makkelijk online via 15 vragen op www.senior-test.be. Afhankelijk van de score op je test krijg je meteen een pak adviezen en tips mee.
In China is er een echte babyboom in de maak. Men wil daarmee voorkomen dat de baby na 15 februari 2015 geboren wordt want dan start het Jaar van de Geit. De Chinezen geloven in een negatief lot voor kinderen uit dat jaar. Die kinderen zouden eerder volgers dan leiders worden en meer kans hebben op een ongelukkig huwelijk of mislukte carrière. De China News Service, een nieuwsdienst die door de staat geleid wordt, heeft alvast een studie gepubliceerd om zo de mythe die rond het Jaar van de Geit hangt te ontkrachten.
2014 lijkt net begonnen en 2015 is alweer daar. Naarmate we ouder worden, gaat de tijd steeds sneller. Wetenschappers verklaren dat door de gewenningshypothese. Eens we het gewoon zijn om dingen te doen, zoals koken of autorijden, gebeuren deze op automatische piloot. Onze hersenen slaan daardoor minder unieke momenten op. Als kind daarentegen is álles nieuw. De aandacht waarmee kinderen alles benaderen, laat de tijd trager gaan. Conclusie? Doorbreek de dagelijkse routine en concentreer je op elk moment. Zo creëer je steeds nieuwe herinneringen.
Zo word je miljonair Droomt u ook van een leven als miljonair? Neem dan zeker volgende vuistregels van enkele experten in acht. Ten eerste: durf je eigen zaak te starten. Je hebt viermaal meer kans miljonair te worden met je eigen bedrijf dan wanneer je voor iemand anders werkt. Ten tweede: investeer je tijd en geld strategisch in economisch belangrijke sectoren, zelf als die saai zijn. Ten derde: hard werken en risico nemen zijn belangrijker dan intelligentie. Mensen met een hoog IQ durven vaak weinig risico nemen. En ten vierde: wees gierig. Zuinig zijn is de beste manier om rijkdom op te bouwen én te behouden.
Neos Magazine 038.indd 5
1/12/14 22:58
6 CLOSE-UP
MAAK VAN JE HUIS EEN WARM NEST
MET DE DONKERSTE DAGEN VAN HET JAAR VOOR ONS, MAKEN WE HET THUIS GRAAG GEZELLIG. OUDERS CREËREN ELK OP HUN EIGEN MANIER EEN WARM NEST VOOR HUN GEZIN. EEN NEST DAT BRUIST VAN LEVEN, VOORTDUREND TRANSFORMEERT MAAR TEGELIJK EEN VEILIGE EN STABIELE HAVEN VORMT. EN DE GROOTOUDERS? DIE HEBBEN EEN SPECIALE ROL TE SPELEN! SILKE NAUWELAERTS
Oma en opa kunnen, beter dan de ouders, een vriendenrol vervullen Een diepe zucht is de vaak voorkomende reactie van ouders bij het zien van alweer een kraaknet interieur ‘uit de boekskes’. ‘Dat ze het ook wel zouden willen’, een huis waarin alles zijn plaats heeft, waar je van de grond kan eten en dat er bovenal gezellig uitziet. Als protest tegen dit perfecte beeld van een mooi, opgeruimd huis waarin een perfect koppel woont met een stel kinderen die uitblinken in hun uitmuntendheid, brachten kinderpsychiater Peter Adriaenssens en fotograaf Wouter Rawoens het boek ‘Nesten’ uit. Een jaar lang volgden ze twaalf gezinnen en waren ze bevoorrechte getuigen van hoe zij écht
Neos Magazine 038.indd 6
leven. De belangrijkste vaststelling? Een huis is niet statisch maar leeft. Het vormt zich, aangepast aan de noden van een veranderend gezin. Samen met hun ouders maken kinderen van hun huis een thuis. Een warm nest. Het is dit nest dat ze zich later zullen herinneren, ook al zijn hun ouders er op een dag niet meer. Kindvriendelijke huizen laten ruimte voor ontwikkeling, creativiteit en spel. Ze bruisen van leven zodat er naar hartenlust gelachen, verkend en plezier gemaakt kan worden, maar tegelijkertijd vormen ze de veilige haven van waaruit het leven erbuiten ontdekt kan worden. Wat zijn volgens kinderen de bouwstenen van
Liezes kinderdroom: een groot zo’n warm nest? De Ketnet-checklist snelt ons ter hulp. Kinderdromen ‘Wat wil je zeker doen voor je twaalf bent?’ Dat is de vraag waarmee de jongerenzender Ketnet begin 2013 aan de slag ging. Een eenvoudige, maar cruciale vraag. Waarvan dromen kinderen? Wat verwachten ze van het leven? Ketnet ontving maar liefst 97.551 inzendingen die gebundeld werden in het boek ‘Kinderdromen’. Het waardevolle boek neemt je mee langs de dromen en wensen van kinderen doorheen de thema’s die hen beroeren. Ontroerende dromen, warme dromen, grappige
2/12/14 14:25
kusseng
K
en groot
CLOSE-UP 7 dromen en ook wel dromen waarvan we schrikken. Door hun ogen ontdekken we een hele nieuwe leefwereld. Magie bestaat Ik wil graag een elf zijn, onzichtbaar zijn, vliegen op de rug van een draak,… Jonge kinderen kennen nog een grote mentale vrijheid, ze dromen nog volop. ‘En dat mogen we ze niet afpakken’, vindt Peter Adriaenssens. ‘Passie is enorm belangrijk in het leven en de wortel van die passie zit in de droom, in het kunnen loslaten van het concrete dat ons omringt. Een rijke fantasie zorgt ervoor dat kinderen zich verder
kussengevecht met veel pluimpjes ontwikkelen. Daarom is het goed om als (groot)ouder te luisteren naar de dromen van je (klein)kinderen. Met hen naar het theater gaan of hen verhalen voorlezen, stimuleert hun capaciteit om te dromen. Ze worden met iets grappigs geconfronteerd, of met een andere manier van denken, en daar leren ze uit.’ Nog al te vaak verdringt de realiteit de droom. Falen wordt in onze samenleving niet meer toegestaan en eigenzinnigheid wordt niet aangemoedigd. ‘En dat is jammer. Volwassenen die de kinderlijke dromer in zich kunnen behouden, zijn vaak het gelukkigst. Gun het jezelf om te dromen, om gedachten
Neos Magazine 038.indd 7
de vrije loop te laten. Zolang we dromen is er een ongelimiteerde vrijheid. Een droom die moeilijk bereikbaar is, hoeven we daarom nog niet op te bergen. We moeten ze blijven koesteren.’ Het huis waarin we wonen, zegt iets over onze dromen. De inrichting ervan is een spiegel voor wat we denken, wat we voelen, waar we van dromen en wie we liefhebben. Trek je daarom niet te veel aan van de vraag of anderen het anders zouden doen. Durf voluit gaan voor jouw gezinsproject, geef je over aan de verschillende fasen die jouw huis doorloopt en zorg ervoor dat het
spel en zorgt tegelijk dat het niet ontspoort. Papa geeft geen gemene trap om te tonen dat hij de sterkste is thuis. En hij zegt niet kil dat draken niet bestaan. Neen, hij wordt zelf een brullende berg, speelt een stukje mee, zakt bijna ineen onder het dreigende gewicht van de draak. Tot hij plots magische kracht vindt en de draak onder één arm in het rond zwiert. Het kind leert twee lessen in één keer. Draken bestaan niet echt, ze zijn een spel en je hoeft er niet bang voor te zijn. Maar ook, papa is te vertrouwen, hij is de tofste. Dat de band tussen jonge kinderen en hun ouders heel sterk is, blijkt uit
Broer en zus zien elkaar graag (doodvallen) niet de meubels zijn die een warm nest vormen maar de herinneringen en mooie momenten die de bewoners samen beleefden. Om leven te voelen heb je geen materieel bezit nodig. Het zijn de mensen die het verschil maken. Papa versus draak Voor kinderen lopen waarheid en fantasie nog flink door elkaar. Ze leren de echte wereld kennen, gemengd met kabouters, draken, dwergen en andere sprookjesfiguren. Zoonlief vliegt tegen zijn vader op, klaar om hem tot drakenvoer te vermorzelen. Papa gaat mee in het
de absolute topper in de dromen van kinderen: hun ouders ontbijt op bed brengen. Niet één keer, niet tien keer maar honderden keren komt deze droom terug. Een wens die de drang naar autonomie duidelijk weergeeft. De trap op met een kop koffie zonder tien keer te horen dat je hem niet mag laten vallen. Knus samen in het grote bed. Geen gezeur over kruimels. ‘Een sterk symbool’, vindt Peter. ‘Heerlijk onpedagogisch om nog eens bij je ouders in bed te kruipen, na al de inspanningen die ze hebben gedaan om jou in je eigen bed te krijgen. Er spreekt een grote intimiteit uit dit beeld. Ouders zijn
2/12/14 14:26
8 CLOSE-UP
Sommige families geven privacy op in ruil voor een ‘buurttuin’ gevoel van opluchting. Ruziemaken kennen, maken tijd voor hen, spelen helden voor hun kinderen en er en blijven ruziemaken is veel erger. makkelijker, en leren hen dingen heerst tussen hen een grote liefde. Na verloop van tijd vinden gescheizonder betweterig opvoedingsadvies Kinderen krijgen van hun ouders den ouders een nieuw evenwicht. te geven. Kritiek vinden ouders liever tijd en aandacht dan spullen.’ immers overal. Liefdevolle steun, Oma en opa als vrienden daarvoor moeten ze bij hun familie Mama en papa weer verliefd De beste vriend zijn van je kind zijn. Hoe bijzonder de relatie tussen Kinderen beseffen heel goed dat geis trouwens niet waarnaar ouders grootouders en kleinkinderen vaak luk in kleine dingen zit. Zo dromen moeten streven. Als ouder heb je een is, blijkt uit volgende dromen: Nog ze ervan om eens te picknicken in taak waardoor je je soms onpopulair eens balletjes in tomatensaus eten de tuin, een keertje in een tent te moet maken. Peter: ‘Dat wordt tegenbij mijn opa, op de vijver van oma en slapen of samen te gaan zwemmen. woordig helaas vaak vergeten. Jarenopa schaatsen, met oma en opa gaan Toch groeien niet alle kinderen lang hamerden we erop dat ouders wandelen in de bergen van Oostenop in perfecte gezinnen. Wanneer meer met hun kinderen moesten rijk of met mijn oma ‘hé oude lady’ mama en papa uit elkaar gaan, praten en in dialoog moesten treden. zingen terwijl we de was doen. Peter: komen er barstjes in het ideaalbeeld. Dat is nu verworven. We hadden het ‘Wees daar alert voor, je stem gaat Kinderen dromen plotsklaps van nooit gedacht, maar nu moeten we later mee met je kind of kleinkind.’ andere zaken. Ik wil dat mama en weer beklemtonen dat het ook nodig papa weer verliefd worden op elkaar, blijft om grenzen te stellen.’ Oma Lijm in zijn onderbroek ik zou graag eens het huishouden en opa kunnen zich die vriendenrol Kinderen ervaren hun huis als doen en mijn mama laten rusten, ik makkelijker aanmeten. De band een thuis als er ruimte is voor hun zou graag een papa hebben,… Peter tussen kleinkinderen en grootoucreatieve en uitbundige spel en waarschuwt: ‘De wens om de ouders ders kan heel hecht zijn. Van bij de als ze aandacht krijgen. Waar ze te dragen, is geen gezonde wens. geboorte overvalt grootouders vaak vaak niet op rekenen, is dat ze die Een gezond kind ontziet zijn ouders als bij toverslag een groot gevoel aandacht moeten delen met een niet. Ouders zijn het fort waartegen van verbondenheid. Ze hoeven de broer of zus. En de relatie met hen het kind kan leunen. Zo moet het opvoeding niet meer zelf te leiden kan heel intens zijn. Peter: ‘Het is zijn, en niet omgekeerd.’ Gelukkig maar kunnen zich volledig conceneen beetje een romantische overdrijkomen deze dromen niet al te vaak treren op de leuke dingen. Ze leren ving, maar broers en zussen kennen voor. Dit komt omdat een scheiding hun kleinkind een andere wereld altijd beide gevoelens: elkaar graag vaak ook gepaard gaat met een
Neos Magazine 038.indd 8
1/12/14 23:00
Vaya
Tijd
n
s
n
CLOSE-UP 9 zien en elkaar graag zien doodvallen. Ze hebben elkaar niet gekozen, net zomin als ze gekozen hebben jonger of ouder te zijn dan de ander. Broers en zussen vormen een duidelijke stoorzender in de liefde tussen ouders en kind. Ze willen het gevoel hebben dat ze het enige echte droomkind zijn van mama en papa. Maar na ruzie volgt plots weer geschater. Het humeur van kinderen kent snelle schommelingen.’ Dat blijkt ook uit de dromen van de kinderen: Ik wil 500 zusjes en 0 broertjes hebben, maar ook, ik wil mijn zus wegdoen of lijm in de onderbroek van mijn broer doen. Het nest buitenshuis Kinderen leren al vroeg het belang van warmte in een nest. Maar hoe zit het met de wereld errond? Ken jij je buren? Zij maken deel uit van onze thuis. Buurtfeesten, burenbarbecues of leuke babbels met je buur versterken het ‘hier wonen wij graag’-gevoel. Wie netwerken kan opbouwen met de buurt, zorgt ervoor dat de wereld in
en rond het huis in evenwicht is. Het huis vormt dan de veilige basis van waaruit kinderen kunnen uitzwermen, leren op eigen benen staan en de buitenwereld met vertrouwen tegemoet gaan. Sommige families geven een stukje privacy op om een buurttuin te realiseren. Een gedeelde tuin waarin het speelgoed en de ruimte collectief gebruikt wordt. Wat ze ervoor in ruil krijgen is het hun waard: een grotere tuin, lucht, groen, sociale contacten en vriendschap. We winnen trouwens met z’n allen, want wijken waar er veel burencontact is, men graag feestjes geeft en waar kinderen samen spelen, tellen minder criminaliteit en staan meer open voor diversiteit.
vormen de rijkdom van ons leven. Een huis in evolutie laat ruimte om te dromen. En laat het nu net die dromen zijn die ons doen voelen dat we leven. ‘Kinderdromen. Wat kinderen echt willen voor ze 12 zijn’, Peter Adriaenssens, Tinneke Beeckman, Jan Callebaut en Veerle Beel ‘Nesten. Hoe gezinnen echt leven’, Peter Adriaenssens en Wouter Rawoens
TIJD VOOR ELKAAR EN DE ARDENNEN.
Een pleidooi voor nesten 1 € korting per huwelijksjaar per koppel op vertoon van het Wat maakt een huis tot een warm huwelijksboekje en een huwelijksfoto. nest? Elk gezin heeft daar een eigen : U kan dit extra voordelig ontdekken dankzij de early Early booking antwoord op. Een huis wordt eenkorting van 10 % bij reservatie van minstens 90 dagen op booking thuis als er ruimte is voor foto’s, voorhand. tekeningen of boeken. Zaken die eigen zijn aan je gezin en die je doen thuiskomen. Alledaagse dingen
Vayamundo Ol Fosse d’Outh in Houffalize
Tijd voor elkaar en de Ardennen
arrangement vanaf
€254
5 dagen/4 nachten
en n
€ 1,00 korting per huwelijksjaar per koppel op vertoon van het huwelijksboekje en een huwelijksfoto. Early booking: u kan dit extra voordelig ontdekken dankzij de early booking korting van 10 % bij reservatie van minstens 90 dagen op voorhand.
er:
ROMANTISCHE VALENTIJN MIDWEEK in de Ardennen INBEGREPEN • 4 x overnachting in half- of volpension • Speciaal Valentijn diner op donderdagavond • Animatie programma met uitstap naar de Eifel BESCHIKBAARHEID Aanbod geldig van 9 tot 13 februari 2015.
jn
RESERVEREN Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize 061 28 88 01
[email protected] www.vayamundo.be
Neos Magazine 038.indd 9
1/12/14 23:01
Ook na uw dood kunt u nog veel betekenen
Waar het leven voor u stopt, kan het voor iemand anders opnieuw beginnen. Want als u na uw dood Kom op tegen Kanker steunt, blijft u meevechten voor anderen. Een deeltje of uw volledige erfenis schenken aan Kom op tegen Kanker is dan ook een wondermooi gebaar. Zo laat u uw warm hart verder leven.
Wilt u meer weten over nalatenschappen en legaten? Vraag dan onze gratis brochure aan op komoptegenkanker.be/aanvraag-informatie. Of contacteer ons via
[email protected] of op 02 227 69 69.
02KOT0018-00_AdLegaten_280x203-V2.indd 1 Neos Magazine 038.indd 11
18/11/14 14:07 1/12/14 23:03
12 ACTUEEL
HET DUO-LEGAAT: EEN GUL EN VERSTANDIG GEBAAR STEEDS MEER BELGEN SCHENKEN EEN DEEL VAN HUN ERFENIS AAN EEN GOED DOEL. EEN INTERESSANTE FORMULE HIERVOOR IS HET OPNEMEN VAN EEN DUO-LEGAAT IN JE TESTAMENT. DIE CONSTRUCTIE IS IMMERS OOK VOORDELIG VOOR DE ERFGENAMEN, DIE SOMS TOT WEL 45% SUCCESSIERECHTEN MOETEN BETALEN. EN U? HEEFT U AL NAGEDACHT OVER UW NALATENSCHAP? SILKE NAUWELAERTS
Boegbeeld Paula Semer: ‘Ook als je er niet meer bent, kan je nog meer betekenen dan je denkt’
Neos Magazine 038.indd 12
1/12/14 23:04
ACTUEEL 13 ‘Ook als je er niet meer bent, kan je nog meer betekenen dan je denkt.’ Zo luidt de slogan van de mediacampagne die zeventig ngo’s en maatschappelijke organisaties al enige tijd gezamenlijk voeren. Hun missie? Mensen bewust maken van de mogelijkheid om een goed doel op te nemen in hun testament. Maar ook, en in eerste instantie prioritair, mensen warm maken om tijdig na te denken over hun nalatenschap en zo de taboes rond het opstellen van hun testament te doorbreken. En op dat vlak is er nog heel wat werk voor de boeg. Niemand wordt graag geconfronteerd met ouder worden. En men denkt al helemaal niet graag aan het eigen overlijden of het opstellen van een testament. Het wordt op de lange baan geschoven omdat het te ingewikkeld lijkt en de stap naar een notaris voor veel mensen te groot is. Toch kan het opstellen van een testament ook rust schenken. Alles is immers geregeld voor later. Testament: de voordelen Tijdig nadenken over uw vermogen en wat ermee dient te gebeuren als u komt te overlijden, is dus de boodschap. Een testament zorgt na uw overlijden voor duidelijkheid over uw nalatenschap en is daarmee een houvast voor de nabestaanden en dat is erg welkom in een periode van droefheid en verwarring. Een testament laat u daarenboven toe om zelf invloed uit te oefenen op de verdeling van uw nalatenschap en zo te bepalen wie welk deel zal krijgen. Toch zijn duidelijkheid en autonomie lang niet de enige voordelen van een testament. Wat een testament ook kan, en dat wordt vaak vergeten, is op een volkomen legale manier hoge successierechten vermijden. Misschien wenst u iets na te laten aan een goede vriend of aan uw favoriete nichtje? Zonder testament is het zeer de vraag of het gewenste effect bereikt wordt. Erfenisrechten zijn namelijk progressief opgebouwd. Hoe groter het nagelaten vermogen, hoe hoger het tarief dat gehanteerd wordt om de erfenisrechten te be-
rekenen. Maar ook de verwantschap tussen de overledene en de erfgenaam speelt een rol bij de berekening van dit tarief. Directe erfgenamen betalen minder erfenisrechten dan bijvoorbeeld broers en zussen. Erfgenamen die geen rechtstreekse familieband hebben met de overledene, worden in het successierecht veel hoger belast. Voor zij die een deel van hun erfenis wensen na te laten aan niet-verwanten, biedt het duo-legaat een erg aantrekkelijke uitkomst. Duo-legaten: de theorie Duo-legaten maken het mogelijk om uw goede vriend of uw favoriete nichtje in nettotermen méér na te laten dan zonder duo-legaat. Dit kan
legaaatrme o u d n e Metfge enamen éent Z uiden uw ernemers in dhelen onder bevoor
Uw erfenis is van wereldbelang Zou u graag een hoger bedrag nalaten aan uw broers, zussen, neven en nichten? Of aan uw vrienden? Dat kan, als u een goed doel zoals Trias mee opneemt in uw testament. Door arme ondernemers in Azië, Afrika en Latijns-Amerika te steunen, kunt u dus ook uw erfgenamen gelukkig maken. Vraag hierover raad aan uw notaris. Voor gratis documentatie of vrijblijvend advies kan u ook terecht bij Trias,
[email protected] of tel. 02 / 548 01 33.
Trias_duolegaten_advertentie3.indd 2
Neos Magazine 038.indd 13
omdat de formule een belangrijk fiscaal voordeel inhoudt. Hoe gaat het in zijn werk? U stelt een testament op waarin u een legaat geeft aan één of meerdere personen van uw keuze. Daarnaast geeft u een tweede legaat ten voordele van een erkende organisatie die verplicht is om de successierechten van alle erfgenamen te betalen. De enige vereiste is dat de organisatie, na betaling van de successierechten, nog een substantieel bedrag overhoudt. Zowel de erfgenamen als het goede doel waaraan je nalaat, varen dus wel bij de duo-legaatformule. Zeker verre familieleden of mensen met wie je geen familieband hebt, zouden zonder de duo-legaatformule torenhoge successierechten betalen.
24/11/14 10:48
1/12/14 23:04
14 ACTUEEL Van het bedrag dat je hen wilde schenken, zou nauwelijks iets over blijven. Ook broers en zussen halen voordeel uit deze formule. Voor erfgenamen in rechte lijn, die minder successierechten moeten betalen, is het duo-legaat nuttig als de erfenis meer dan 250.000 euro bedraagt. Bovendien is niet alleen het fiscale voordeel interessant. Het is ook een mooie gedachte om iets na te laten dat bijdraagt tot een betere wereld voor de latere generaties. In tegenstelling tot wat vele mensen denken, is schenken aan een goed doel niet alleen weggelegd voor rijke mensen. Ook met een bescheiden bijdrage kan je veel betekenen voor anderen door de wereld, via het goede doel van jouw keuze, gezonder, milieuvriendelijker of welvarender te maken. Iedereen wint, behalve vadertje staat. Duo-legaten: de praktijk Tijd voor een voorbeeld. Stel, Michel uit Gent is een weduwnaar van 65 jaar zonder rechtstreekse erfgenamen. In zijn testament noteert Michel dat zijn beste vriend Leon 250.000 euro erft wanneer Michel komt te overlijden. Bij zijn dood zal de erfenis verdeeld worden onder Leon en het Vlaamse Gewest. Leon moet 162.500 euro aan successierechten betalen aan het
Neos Magazine 038.indd 14
Vlaamse Gewest en houdt dus zelf 87.500 euro van de 250.000 euro over. Een aanzienlijk verschil. Stel nu dat Michel de duo-legaatformule inroept en 125.000 euro nalaat aan Leon en 125.000 euro aan een erkende organisatie die alle successierechten zal betalen. Leon hoeft niets af te staan aan de staat en houdt dus het volledige bedrag van 125.000 euro over, maar liefst 37.500
Bezint eer ge begint Bij het opmaken van een duo-legaat bedenk je best ook een plan B, voor het geval je erfenis wordt geweigerd door het goede doel van jouw keuze. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer het goede doel niet voldoende zou overhouden na de betaling van alle successierechten. Ga niet over één nacht ijs en laat je testament opstellen door een notaris of vraag advies aan een advocaat. Zij kunnen elke discussie rond de interpretatie van het testament de kop indrukken en antwoord geven op uw specifieke vragen.
Het duo-legaat: zowel de erfgenamen als het goede doel varen er wel bij
euro meer dan in de vorige situatie waarin er geen sprake was van een duo-legaat. De erkende organisatie houdt na de betaling van het successierecht op het deel van Leon (61.250 euro) en het successierecht op haar eigen deel (10.625 euro) nog 53.125 euro over. Een mooi bedrag dat nuttig aangewend kan worden. Beide parijen winnen.
Meer info: www.testament.be
1/12/14 23:05
BOUWT U MEE AAN MIJN TOEKOMST? Want een goede gezondheid is essentieel voor haar verdere leven. De teams van AZG staan klaar aan om haar de nodige zorgen te geven. Zonder uw financiële steun, kunnen we echter niet werken. Artsen Zonder Grenzen opnemen in uw testament is een waardevolle manier om ons te helpen. Met dit gebaar geeft u
©Ton Koene
duizenden patiënten de kans hun lot te herschrijven.
www.azg.be ARTSEN ZONDER GRENZEN IS EEN INTERNATIONALE, ONAFHANKELIJKE, MEDISCHE HULPORGANISATIE.
LEGATEN EN SCHENKINGEN Ja, ik wil de gratis brochure graag ontvangen, in alle vertrouwelijkheid. Stuur de brochure naar:
Mr.
Naam:
Mevr. Voornaam:
Ontvang gratis uw re infobrochu
Adres: Nr:
Bus:
Postcode:
Gemeente:
Ik wens dat Artsen Zonder Grenzen contact met mij opneemt in verband met een erfenis of een schenking.
Tel.:
GSM:
Ik wens de elektronische nieuwsbrief te ontvangen.
E-mail: Terugsturen naar: Artsen Zonder Grenzen Karlien Jolie Duprestraat 94 - 1090 Brussel
Neos Magazine 038.indd 15
Of contacteer ons: Anne Van Den Bussche Tel. : 0475/63.33.25 E-mail :
[email protected]
Neos «L04»
Dankzij het duo-legaat kunt u meer aan uw erfgenamen nalaten en tegelijkertijd een deel aan Artsen Zonder Grenzen schenken.
1/12/14 23:05
16 CLOSE-UP
ZIJ REDT ZIJN LEVEN MAAR HIJ VERLIEST ZIJN HART LIEFDE IN TIJDEN VAN OORLOG. NAAST DE GRUWEL EN HET LELIJKSTE WAARTOE DE MENS IN STAAT IS, IS ER GELUKKIG NOG ALTIJD DE LIEFDE. LIEFDE IN TIJDEN VAN OORLOG: BUITENGEWOON, BIJZONDER, ONTROEREND, SOMS MET EEN HAPPY END, SOMS EINDIGEND MET DE DOOD. MAAR ALTIJD UNIEK.
SILKE NAUWELAERTS Gelijk een bloeme zacht en teer, zoo deeldet gij uw zorgen O eedle vrouwe, jong en teer en blozend scheen ons elken morgen Wanneer de wonde ons deed lijden, wist steeds uw milderijke hand Door menige daad en vurig strijden De smartelijke uren heen te drijven Uw blik deed pijnen steeds vergeten. (...) Nooit zal dit ruw soldatenhart uw zachte taal en zorgen vergeten. Sergeant C. Meyers’ genegenheid voor de verpleegster die hem tijdens de Eerste Wereldoorlog verzorgde in Bourbourg is groot. Zo blijkt uit bovenstaand dagboekfragment van 9 oktober 1916. Net als zovelen pende de sergeant zijn gedachten neer in een poging de gruwel van de oorlog kwijt te raken. Honderd jaar later reconstrueerde journaliste Frieda Joris aan de hand van fragmenten, brieven en getuigenissen van nabestaanden dertien
Neos Magazine 038.indd 16
boek ‘Grote liefdes in de Grote Oorlog’. Nog meer dan in normale situaties raken we in oorlogsomstandigheden ontroerd door verhalen over offerbereidheid, solidariteit, vriendschap en liefde. Wat volgt is de liefdesgeschiedenis van Emiel De Zegher en Wini Crawford.
opmerkelijke liefdesverhalen uit deze periode en bundelde ze in het
Op de tanden bijten Mieltje De Zegher uit Poperinge, enige zoon van Leontine Logye en schrijnwerker Jules, is een pienter ventje. Als eerste van zijn school mag hij naar het SintStanislascollege waar hij wordt uitgelachen door zijn medeleerlingen. ‘Wuk komme gie hier doen, je ku gèn Frans?’ De moed zakt Mieltje in de schoenen totdat een leraar zoontje De Zegher in bescherming neemt en hem de taal van Molière leert. Bloed, zweet en tranen kost het hem maar zijn West-Vlaamse koppigheid maakt hem primus van de klas. Apetrots is Mieltje. Niet
1/12/14 23:06
CLOSE-UP 17 zwichten, op de tanden bijten en volharden. Aan die ingesteldheid dankt de jongen tien jaar later zijn leven én zijn vrouw. Mobilisatie Waar de harde lessen van het college stoppen, neemt de militaire school in Menen het over. Nog voor zijn opleiding is afgerond, valt Duitsland op 4 augustus 1914 België binnen in Gemmenich. De Eerste Wereldoorlog is een feit en Emiel wordt samen met 14.000 andere beroepsmilitairen naar het front gestuurd alwaar hij zorgt voor de bevoorrading van zijn compagnie. Terwijl de Belgische legertop nog ruziemaakt over de verdediging van Luik, naderen 34.000 Duitsers onder leiding van generaal Von Emmich de forten. Het moreel van de Belgische troepen is nog meer dan goed maar wordt de kop ingeslagen door een zeppelin en het legendarische kanon Dikke Bertha. Daar kunnen sabels, verouderde kanonnen en antieke geweren niets tegen beginnen. Het laatste fort van Luik geeft zich na een verbeten strijd van elf dagen over op 16 augustus 1914. Emiel is intussen onderweg naar Antwerpen vanwaar hij zijn beminde ouders en zuster aanvankelijk goed op de hoogte houdt van zijn doen en laten voor volk en vaderland. Ook over het Kanaal komt de oorlogsmachine op gang. Lord Kitchener, Brits minister van Oorlog, roept zijn landgenoten op om zich als vrijwilliger te melden. Overal hangen affiches van de besnorde graaf met de priemende vinger: ‘Your country needs you! God save the King.’ Ook de knappe zeventienjarige
Neos Magazine 038.indd 17
Winifred Gladys Crawford kan er niet naast kijken. Als oudste van de acht kinderen van rentmeester Albert Crawford en zijn echtgenote Harriet Taylor heeft ze een aangeboren verantwoordelijkheidsgevoel. Ze voelt zich aangesproken en meldt zich als vrijwilligster in het plaatselijke ziekenhuis van het Rode Kruis. Wini is lief en zorgzaam maar beschikt tegelijkertijd over een gezonde dosis lef. Een portie avontuur schrikt haar niet af. Doe alsof je dood bent Emiel stapt intussen dapper verder, nog altijd in de overtuiging dat de overwinning binnen handbereik is.
De Jagers te voet doen hun naam alle eer aan en stappen te voet naar
de IJzer. De slopende tocht put de manschappen uit en ze komen met bloedende voeten op 12 oktober aan in Diksmuide. Het is een opluchting om eindelijk in de Westhoek te arriveren, maar ze beseffen niet in welke hel ze daar een paar dagen later belanden. Een hel die vier jaar zal duren. Emiel is erbij als op 18 oktober 1914 de Slag aan de IJzer begint. Maar op 26 oktober 1914 eindigt de oorlog voor hem abrupt. Tijdens een patrouille wordt hij door een granaat de lucht in geslingerd en krijgt hij, net als zijn kompaan, een forse lading schrapnel in zijn lijf. Terug bij bewustzijn kruipen de twee zwaargewond op handen en voeten naar de dichtstbijzijnde schuur van waar ze de vijand horen naderen. ‘Doe alsof je dood bent’, gebiedt Emiel, maar hoewel ze muisstil blijven liggen, hebben de Duitsers zo hun twijfels. Ze ploffen hun bajonet in de lichamen. De vriend van Emiel bezwijkt al gauw aan een steek in de maag. Emiel heeft meer geluk, hij wordt in zijn dij getroffen. Bloedend als een rund belandt hij in de lorrie die lijken en gewonden ophaalt. Daarna gaat voor lange tijd het licht uit. Vanuit Calais wordt Emiel per boot naar een Brits ziekenhuis gevoerd, het Red Cross Hospital in Wantage, waar men ervan uit gaat dat de beroepsmilitair overleden is en hij opgebaard wordt in het dodenhuisje. Dankzij de alerte Wini Crawford kan Emiel zijn verhaal nog navertellen. De verpleegster ziet ‘iets’ bewegen onder het zeil waarmee de lijken bedekt worden en ziet dat ‘de dode’ met één vinger beweegt.
1/12/14 23:06
18 CLOSE-UP Ze slaat alarm en redt de soldaat uit Poperinge. Herwonnen kracht, verloren hart Het daaropvolgende jaar ondergaat Emiel dertien operaties. De soldaat beseft dat hij zijn leven aan de Britse schone te danken heeft. Langzaamaan herwint hij zijn krachten, terwijl hij zijn hart onherroepelijk verliest. Emiel onderneemt pogingen om zijn reddende engel beter te leren kennen, maar Wini stuurt hem wandelen. Zij is verloofd met de knappe marineofficier Charles Langford die in de Dardanellen vecht om Istanbul te veroveren en de zeeroute naar Rusland veilig te stellen. Emiel geeft de moed echter niet op. Wanneer Wini het verpletterend nieuws verneemt dat de boot van Charles getorpedeerd werd bij de slag om Gallipoli, toont Emiel begrip, geduld en een brede schouder. Langzaamaan sloopt hij de vesting en een jaar na de dood van haar verloofde laat Wini de nieuwe liefde toe. ‘Beminde ouders en zusters. Vraag aan de kommissaries of te wel den een of anderen schepen of notaris dat hij een declaratie tekent dat er geen burgemeester is en dat hij toestaat dat ik Em. De Zegher zonder eenige wederstand kan trouwen met Winifred Gladys Crawford (13 augustus 1918).’ Een nieuw leven vol heimwee Op 30 augustus 1918 trouwen Wini-
Neos Magazine 038.indd 18
fred en Emiel in Wantage waarna het koppel verhuist naar Poperinge. Ondanks de grote liefde voor en van haar man heeft Wini het moeilijk en neemt haar heimwee toe met de jaren. De lieve en melancholische
vrouw blijft zich een buitenstaander voelen in Poperinge, en later in Ieper, en voelt zich vooral thuis in haar keuken waar ze de Engelse traditie alle eer aandoet met tea time en zelfgebakken koekjes. De hardwerkende Emiel maakt ondertussen carrière. Ze krijgen zes kinderen. Drie dochters die, niet toevallig, verpleegster worden, en drie zonen, een kinderarts, een priester en voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg
in Kortrijk. Ieper herstelt zijn schade en herrijst, maar Wini en Emiel blijven de oorlog meedragen. Emiel wordt tot het eind van zijn dagen geconfronteerd met de verwondingen die hij opliep aan het front en krijgt gangreen waardoor zijn been geamputeerd moet worden en hij in een rolstoel belandt. In 1922 sticht hij de invalidenbond in Poperinge. De vroegtijdige dood van hun lievelingszoon komt Wini niet te boven. Ze verliest alle levenslust maar verzwijgt het drama voor haar man die intussen aan dementie lijdt en op 7 juni 1975 in Kortrijk overlijdt. Wini overleeft haar frontsoldaat drie jaar en spreekt op het einde van haar leven alleen nog Engels. Granny overlijdt op 6 september 1978 in Ieper. De medailles en bebloede legerjas van Emiel worden bewaard in de IJzertoren, waar op de 14de verdieping ook zijn foto hangt als jonge soldaat.
‘Grote liefdes in de Grote Oorlog’, Frieda Joris, Uitgeverij Davidsfonds
1/12/14 23:30
TOERISME 19
OVER-LEVEN IN BEZET GEBIED HET EERSTE HERDENKINGSJAAR VAN DE GROOTE OORLOG ZIT ER BIJNA OP MAAR DE KOMENDE VIER JAAR VALT ER NOG VEEL FRAAIS TE BELEVEN. ZO OOK IN DE LEIESTREEK WAAR VERHALEN OVER DE ANDERE KANT VAN HET FRONT, OVER HET LEVEN EN OVERLEVEN IN BEZET GEBIED CENTRAAL STAAN. EEN MOBIELE APPLICATIE EN EEN MAGAZINE BUNDELEN FASCINERENDE VERHALEN. Toerisme Leiestreek en Projectvereniging BIE zijn de initiatiefnemers van de mobiele applicatie ‘Achter het front van 14-18: over leven in bezet gebied’. De app laat je het leven en overleven tijdens de Duitse bezetting in de gemeenten van de Leiestreek ervaren. Hoe zag het dagelijkse leven van hen die achterbleven eruit? Hoe gingen zij om met fysiek en psychisch leed onder de Duitse bezetting? De app bevat vier autoroutes rond de thema’s Schuwe Maandag, geneeskunde en verzorging, het dagelijks leven onder Duitse bezetting en de bevrijding in 1918. Daarnaast bevat de app ook zeven wandel- en twee busroutes. Stel je liever zelf een route samen op basis van eigen interesses? Dat kan. De app bevat talrijke
bezienswaardigheden waaruit je een keuze kan maken. Uniek fotomateriaal, historische informatie, per-
soonlijke getuigenissen en interessante weetjes maken deze app de moeite van het ontdekken waard. Wie niet zo vertrouwd is met mobiele applicaties kan bij de toeristische diensten in de Leiestreek en de gemeentehuizen en bibliotheken van Roeselare, Izegem, Ingelmunster, Hooglede, Lichtervelde, Staden en Moorslede terecht voor een gratis magazine met daarin een schat aan verhalen, beelden en feiten. Het magazine bevat ook een uitneembaar kaartje waarop de auto- en wandelroutes zijn aangeduid. Meer informatie over de Eerste Wereldoorlog in de Leiestreek lees je op de websites www.toerisme-leiestreek.be en www.veertienachttien.be. Via deze websites kan je de app gratis downloaden voor iOS en Android.
Download de gratis WO I app
© collectie W. Deraeve
met auto(car)- en wandelroutes en ga op stap!
Neos Magazine 038.indd 19
1/12/14 23:07
20 CLOSE-UP
‘HONDEN WORDEN VAKER GESTREELD DAN MENSEN’
all m
NEOS SPRAK MET DIEREN- EN MENSENKENNER MIDAS DEKKERS ALLEMAAL BEESTJES ALS JAARTHEMA? EEN INTERVIEW MET MIDAS DEKKERS, DE BEROEMDSTE BIOLOOG VAN DE LAGE LANDEN, KON NIET UITBLIJVEN. WE SPREKEN DE VEELGELEZEN AUTEUR EN DE GRAAGGEHOORDE PRAATGAST IN ZIJN WERKKAMER. MIDAS PRAAT ZOALS HIJ SCHRIJFT, OF SCHRIJFT ZOALS HIJ PRAAT.
KATRIEN VAN HOE
Wanden vol boeken begroeten ons. ‘Mijn uitwendige hersenen,’ zo noemt Midas ze zelf. De opgezette dieren en de schedels in de vitrinekast roepen meteen de sfeer van een natuurkundig museum op. Een wereld die Midas Dekkers leven in blaast met zijn eigenzinnige woorden en boutades.
Neos Magazine 038.indd 20
Mislukt ‘Ik wou helemaal geen bioloog worden, maar ik kende een spreekwoord dat zei: ‘Onbekend maakt onbemind’. Ik dacht: ‘Dan maakt bekend bemind.’ Ik wou natuurlijk heel graag bemind worden! Dan moet ik maar snel bekend zien te worden, dat was mijn overtuiging
toen. In mijn tijd was Cliff Richard bekend, dus ik dacht: ‘Ik moet gitarist worden’, maar ik had geen talent. Ik heb ook heel lang geprobeerd tekenaar te worden. Dat lukte ook niet. Ik kon niet tekenen. Vervolgens natuurkunde gaan studeren, dat leek mij toen het toppunt van de wetenschap, maar daar was ik te dom voor. Toen
1/12/14 23:08
W On 1.2 ha de in m de lee na na no wi m da di in Al ge is do va ge ve do go m aa ni oo di lev sto er ge te Al do dr sm is He in zit ein na
Ki M en wi Di m zie
st k
k r-
,
CLOSE-UP 21 alle dingen mislukten bleef er alleen maar biologie over.’ Wij zijn de natuur! Ondertussen verschenen er bijna 1.250 columns over dieren van zijn hand die hij ook jarenlang voorlas op de Nederlandse radio. Midas neemt in zijn dierenverhaal vooral ook de mens onder de loep. Doorspekt met de nodige knipogen en absurditeiten leert hij ons op een andere manier naar onszelf te kijken: als deel van de natuur. ‘De meeste mensen maken nog een scherp onderscheid tussen wij, de mensen die leven in de stad met onze technologie, en de dieren daar in het bos met veel te veel poten die eieren leggen. De natuurfilms die in de mode zijn vind ik het ergste. Alles wordt er veel te mooi in beeld gebracht. Het is onecht. Bovendien is de liefde voor de natuur er niet door toegenomen. Mensen genieten van zo’n film, maar gaan vervolgens gewoon door met het groen te vervangen door tegeltjes en dieren dood te spuiten. Gelukkig zie ik ook goede ontwikkelingen op dat vlak. De media schenkt de laatste maanden aandacht aan het feit dat de beesten niet enkel om ons heen leven, maar ook in onszelf. We bestaan uit een dierentuin van bacteriën die in ons leven. De lieve bacteriën houden de stoute een beetje in bedwang zodat je er minder last van hebt. Het is in elk geval geen goed idee om er te pas, en te onpas, antibiotica op los te laten Als je het eigen ecosysteem verpest door je levensstijl en je geen zorgt draagt voor de lieve bacteriën of je smeert allerlei rotzooi op je gezicht, is dat biologische oorlogsvoering! Het besef dat de natuur niet alleen in het oerwoud, maar ook in de stad zit, is gegroeid. Nu beginnen we ook eindelijk een keer in te zien dat wij natuur zijn.’ Kijken zonder camera Midas schuwt geen heilige huisjes en ontmantelt graag de grenzen die wij trekken tussen mens en dier. Dit maakt mij nieuwsgierig: wat maakt ons dan tot mens, Midas? ‘Ik zie humor wel als een soort hoogste
Neos Magazine 038.indd 21
vorm van beschaving. De humor zien van het leven. Uiteindelijk draait het allemaal om kijken. Er is maar één wereld maar omdat ik bioloog ben, zie ik die wereld anders dan gewone mensen. En als ik dat opschrijf, heb ik iets te schrijven en zij iets te lezen. Dat is de grote fout in het onderwijs. Op school leer je van alles en nog wat, maar het allerbelangrijkste leer je niet op school: kijken naar de wereld om je heen. Er zijn maar twee groepen mensen die ‘kijken’ in hun opleiding krijgen: kunstenaars en biologen. Als je nu eens gaat tekenen wat je ziet, dat is een revelatie. Teken eens de hond van de buurman. Je hebt het dier al duizend keer geaaid, maar had die nu een vlek op de linker of de rechterkant? Als je die hond gaat tekenen dan weet je het niet meer. Je eigen wereld onderzoeken en leren kennen. Wat biologen tegenwoordig met zendertjes en camera’s doen om leeuwen en tijgers te observeren, kan je net zo goed in je eigen straat doen. Je begint bij de straatkatten. Je geeft ze een naam ‘zwartje’, ‘roodbaard’ of ‘droplul’ en dan ga je door het raam kijken wat er gebeurt. Je merkt patronen in hun gedrag, de ene kijkt eerst tussen de hortensia’s, dan pist die op de roos, en daarna... Als jij je kinderen beter wil leren kennen dan bind je ze toch ook geen camera op hun kop en een zendertje in hun reet? Dan ga je gewoon praten en dingen met hen doen. Ik beperk me dan ook heel erg in mijn boeken tot de westerse cultuur en geschiedenis, want die ken ik. Ik ken mijn lezers ook. Ik hou me niet bezig met andere beschavingen en exotische wereldbeelden. Het rechttoe rechtaan westerse wereldbeeld vind ik al krankzinnig genoeg. Dat ze in andere werelddelen rare dingen doen, tot daar aan toe, want dat zijn rare mensen, maar dat wij gewone mensen rare dingen doen, dat frappeert mij.’ Poezenmensen Naast dierenverhalen en jeugdboeken publiceerde Midas Dekkers ook boeken over alledaagse fenomenen zoals kinderen, sport of onze ontlas-
ting. Met zijn eigen, originele vertelstijl zoekt hij naar de samenhang der dingen, maar de bioloog is nooit ver buiten beeld. Een van zijn meest gedurfde boeken is zonder twijfel ‘Lief dier’, een cultuurhistorisch essay over bestialiteit. ‘Hollandse honden worden vaker gestreeld dan Hollandse vrouwen of mannen. Alleen dat ene plekje blijft onberoerd. Meestal tenminste.’ Met deze provocerende uitspraak weet hij de lezer meteen te boeien. Onvermijdelijk komen we tijdens het gesprek dan ook terecht bij Midas’ eigen favoriete huisdier: de kat. ‘Eigenlijk zou ik wel honderd poezen willen. Ik heb er vier en dat is eigenlijk net zo leuk als er 100 hebben. Welke deur je ook open trekt, er is altijd wel een poes. Ik ben zo ontzettend dol op poezen, maar het is niet dat ik een hekel heb aan honden. Honden zijn gemeenschapsdieren van oorsprong. Ze stammen af van wolven die samen jagen om de prooi te kunnen pakken. Poezen hebben geen andere poezen nodig voor hun prooi, ze leven van kleine prooien. Poezen zijn éénlingen, maar als het nodig is kunnen ze samenwerken. Dat zien we bij de straatkatten, maar van nature uit doen ze het eigenlijk niet. De band tussen baas en hond is een relatie tussen meester en knecht. De band met poezen is er eerder een zoals moeder en kind. Beide dieren komen aan de kost door het slijmen bij mensen. Maar poezenmensen en hondenmensen liggen mijlenver uit elkaar. Een beetje marketeer kan je vertellen dat bier bij hondenmensen hoort en wijn bij poezenliefhebbers. Als ik mij voorstel dat mijn poes de deur voor mij opendoet, dan spreekt ze daarbij Frans en geen Duits. Het zijn allemaal vooroordelen, maar ergens confronteren ze ons met hoe we de ‘hokjes’ plaatsen. Onze omgang met de natuur en met onze huisdieren vertelt ons heel wat over de samenleving. De maatschappij is wel aan het veranderen. De maatschappij vervrouwelijkt en daar horen poezen bij. We zien ook dat vogels momenteel in de mode zijn.
1/12/14 23:08
22 CLOSE-UP Het is een intellectuele bezigheid geworden. Vroeger was een intellectueel iemand die boeken las en naar de schouwburg ging, tegenwoordig loopt men marathons en gaat men naar vogeltjes kijken. De decadentie waarmee wij onze huisdieren vertroetelen zien we historisch alleen maar terug bij beschavingen die op hun laatste poten lopen.’ Naadloos belanden we bij het thema ‘De Vergankelijkheid’, één van Midas’ meest indrukwekkende boeken over de dood, het verval, en ouderdom.
Iedereen wil van alles zijn, behalve zichzelf ‘De vervulling van het leven is het verval. We worden steeds meer onszelf en dan is het volbracht,’ zo lees ik ergens in het boek. Uw ode aan het leven en de schepping’ ? ‘Als er een positieve boodschap in mijn boeken zit dan is het dat je de dingen moet aanvaarden zoals ze zijn. In de meeste damesbladen lees je hoe je jezelf en de wereld kan veranderen. De meeste mensen beschouwen zichzelf als onaardig en lelijk. Waarom zou je dingen op je gezicht smeren als je niet vindt
Neos Magazine 038.indd 22
dat je lelijk bent? De meeste mensen willen iemand anders zijn. Kinderen willen zo graag volwassen zijn, oude mensen willen net jong zijn. Er zijn mannen die vrouwen willen zijn enz. Iedereen wil van alles zijn, behalve zichzelf. We gaan naar de gym om mooier en sterker te worden. Als ik in de spiegel kijk, zie ik een lelijke oude man van 68 jaar, dat ben ik nu eenmaal. Ik was misschien liever 35 geweest, maar toen ik 35 was zag ik een lelijke jongen van 35 en wou ik 30 zijn. Aanvaard wat je bent. Tegen-
woordig moeten we een avontuurlijk leven leiden en stilstand is achteruitgang. We laten ons opdrijven. Als je geboren wordt zit er een ingebouwd programma in je dat voorspelt wat je de rest van je leven gaat doen. Eerst je luier vol schijten, dan kruipen, dan naar school, boeken gaan lezen, en dan gaan schrijven. Ik kan op mijn kop gaan staan, maar ik kan die volgorde niet veranderen. Je kunt je verzetten daartegen, maar dat kost je veel energie. Je moet voortdurend tegen de stroom inzwemmen. Als je je laat meedrijven op de stroom, dan hoef je alleen maar die
paar keer in je leven dat je per se een andere kant op wil - om de een of andere reden - je energie daarin te steken. Het lijkt alsof zelfaanvaarding verboden is. Straks ben ik 69, geweldig, dat ben ik nog nooit geweest! Bij mijn thuiskomst stel ik vast dat mijn opname van het gesprek voor een deel is weggevallen. Ook mijn aantekeningen deugen niet. Ik mis stukken van het verhaal. Over hoe koddig die Australische buideldieren wel niet zijn. ‘Ze zijn net een beetje anders dan de dieren die wij kennen.
Daarom vinden Nederlanders Vlamingen ook zo koddig. Ze zijn bijna net als wij, maar het is niet helemaal gelukt.’ Over zijn boek ‘Rood’ en zijn persoonlijke fascinatie voor roodharige vrouwen. Over de onzin van sport- en fitnesscentra. Er gaat van Midas een jongensachtige stoutmoedigheid uit waar de tijd geen vat op heeft. Met zijn verrassende manier van kijken en prikkelende opinie zou je zowat elk Neos-jaarthema te lijf kunnen gaan. Misschien moeten we wel nog een keer terug?
1/12/14 23:09
Ee ap co da op sm ap de we re no ap sit lij CM lit Zo Z’ le th ve ni vo in hu m he le se co
Z’ De ge pu ge to ni De hu en he
ACTUEEL 23
Z’APP MAAKT ZORG COMFORTABELER
e ng l-
EEN ‘APP’ KENT U MISSCHIEN AL. MET DE Z’APP HEEFT DE CHRISTELIJKE MUTUALITEIT (CM) NU EEN APP OP MAAT VAN ZORGBEHOEVENDEN EN HUN VERZORGERS. KLINKT APP OF Z’APP U TOCH NOG ALS CHINEES IN DE OREN?
n SILKE NAUWELAERTS
n.
in-
n
-
u
Een ‘app’, afkorting van applicatie, is een klein computerprogramma dat je kan installeren op je computer, tablet of smartphone. Dank zij die apps kan je makkelijk de weg terugvinden, het weerbericht raadplegen, restaurants beoordelen of noem maar op. Maar een app om een thuiszorgsituatie te vergemakkelijken is nieuw. CM (Christelijke Mutualiteit) lanceerde de ZorgApp, of kortweg Z’app, om het dagelijkse leven van mensen in thuiszorgsituaties te verlichten. Dit communicatiekanaal, bestemd voor senioren, mensen in een zorgsituatie en hun mantelzorgers, helpt mensen die zorg nodig hebben hun dagelijkse leven vlotter te organiseren en de hulp beter te coördineren. Z’app op PC of tablet De ZorgApp kan sinds oktober gratis geïnstalleerd worden op een computer of tablet, ook door mensen die geen lid zijn van CM. In tegenstelling tot de meeste andere apps is de Z’app niet ontwikkeld voor smartphones. De Z’app helpt de gebruikers ervan hun dagelijkse leven te organiseren en stelt mantelzorgers gerust dat het, ook tijdens hun afwezigheid,
Neos Magazine 038.indd 23
ment te doorbreken. Ook als de senior zelf een vraag heeft over zorg, komt de Z’app van pas. Via het beeldbellen kan men meteen contact opnemen met CM. Het ziekenfonds is daarmee de eerste organisatie die via deze weg bereikbaar is voor haar leden. Gerust gevoel CM zet met de Z’app sterk in op de zelfstandigheid van de zorgbehoevende. Maar ook voor mantelzorgers is de Z’app een bijkomende geruststelling. Zij kunnen, als langskomen niet lukt, virtueel een bezoekje brengen en de dag overlopen. Professionele hulpverleners kunnen de Z’app aanwenden om notities toe te voegen die zichtbaar zijn voor anderen. Op die manier kunnen alle gebruikers de zorgsituatie van dichtbij opvolgen, ook als ze niet in de buurt zijn.
goed gaat met de zorgbehoevende. Gebruikers van de Z’app kunnen beeldbellen (‘skypen’) met hun kinderen of kleinkinderen, samen met hen de agenda beheren en berichtjes versturen. Verder worden ze via de Z’app op de hoogte gehouden van nieuws en weetjes rond tegemoetkomingen, zorg, gezondheid en beweging. Senioren of mensen in een thuiszorgsituatie worden zo aangemoedigd om hun sociale contacten te onderhouden en hun isole-
Makkelijk én gratis De Z’app is makkelijk én gratis te installeren op je PC of tablet. Technische voorkennis is niet vereist. Je kan de app downloaden via www.cm.be/zapp. Op de website staat een uitgebreide en gedetailleerde handleiding die je stap voor stap de installatie en het gebruik van de Z’app uitlegt. In heel Vlaanderen staan vrijwilligers als coach klaar om je te helpen bij de installatie en omgang met de Z’app.
1/12/14 23:09
24 CULINAIR
BELGIË BIERLAND MAAR LIEFST ZES VAN DE ELF ERKENDE TRAPPISTENBIEREN TER WERELD KOMEN UIT ONS LAND. ALLEN WORDEN ZE GEROEMD VOOR HUN HOGE KWALITEIT EN RIJKE SMAAK. MAAR WAAROM ZOU JE ZE ENKEL DRINKEN ALS ZE OOK VERWERKT KUNNEN WORDEN IN HEERLIJKE GERECHTEN? ENKELE CHEFS GINGEN MET DE TRAPPISTENBIEREN AAN DE SLAG. LAAT HET SMAKEN!
Ro Ee de va in op de De die die ge
Ro Tij we br
SILKE NAUWELAERTS Het Belgische Achel, Chimay, Orval, Rochefort, Westmalle en Westvleteren, het Nederlandse La Trappe en Zundert, het Oostenrijkse Engelszell, het Franse Mont des Cats en tenslotte het Amerikaanse Spencer. Langer is het lijstje van trappistenbieren niet. En dat is niet zo verwonderlijk. De voorwaarden om het label trappistenbier te krijgen, zijn immers zeer strikt. Zo wordt trappistenbier gebrouwen binnen de muren van een trappistenabdij of in de nabijheid ervan en moet het bier gebrouwen worden door monniken, of op zijn minst onder hun toezicht. Verder dienen de inkomsten uitsluitend om te voorzien in het levensonderhoud van de monniken en het onderhoud van de abdijsite. De eventuele winst wordt geschonken aan een goed doel of aan mensen in nood. Deze exclusiviteit zorgt voor een extra toets. Naast en op het bord Tim Cornille en Carl Delaey, chefs van Spermalie, bewijzen dat trappist niet alleen naast, maar ook ín het bord heerlijk kan smaken. In het boek ‘Koken met Trappistenbier’ koppelen ze aan alle trappisten steeds een voor-, hoofd- en nagerecht. En je leert meer over de bijhorende abdijen. Wij kozen er twee recepten met – uiteraard – Belgische trappistenbieren uit.
Neos Magazine 038.indd 24
Orval, trappist én kaas Al in 1070 verschenen de eerste monniken in de abdij van Orval. Wat volgde was een lange ononderbroken aanwezigheid van monniken op de prachtige site, tot de Franse Revolutionairen de abdij plunderden en volledig verwoestten. In 1927 werden de oude gebouwen opnieuw bevolkt en in 1931 werd de brouwerij opgericht, de start van een
succesverhaal. In tegenstelling tot andere trappistenabdijen brengt Orval slechts één soort bier op de markt. Een bier van hoge gisting met een alcoholvolume van 6,2%. Naast bier is de abdij ook bekend om haar stevige, licht-zoutige en fruitige kaas, waarvan de productie startte in 1928. Wij gebruiken het bier in combinatie met fazant.
1/12/14 23:10
op gin ge me om To va 8e da vo de mo
G.
CULINAIR 25 Rochefort, met hulp van Chimay Een spoor van vernieling doorkruist de 16e tot 18e eeuwse geschiedenis van de abdij in Rochefort, gesticht in 1230. Pas in 1887 werd de abdij opnieuw bevolkt, door monniken van de Achelse trappistenabdij. De brouwinstallatie werd in 1899 in dienst genomen. Het bier diende in die tijd enkel voor gebruik door de gemeenschap. Rochefort 8 Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden de koperen ketels van de brouwerij door de Duitse bezetter
opgeëist. De heropstart na de oorlog ging gepaard met zware investeringen. De monniken van Chimay kwamen hun trappistenbroeders te hulp om het brouwproces te verbeteren. Tot op vandaag kunnen we genieten van de trappistenbieren Rochefort 6, 8 en 10. Wij gebruiken Rochefort 8, daterend uit 1955 en met een alcoholvolume van 9,2%, voor het maken van de klassieker der desserten, chocomousse.
Neos Magazine 038.indd 25
Fazant met witlof, spruitjes, röstiaardappelen en Orvalroomsaus Ingrediënten (8 personen): 8 fazantenfilets - 8 cl Orval - 25 g boter – peper - zout Bereiding fazant: 1. Leg de fazantenfilets in een schaal met het bier, boter en peper en zout. 2. Overdek met plasticfolie. Laat 1 uur marineren. 3. Dep de filets goed droog en bak ze heel kort op een hoog vuur. 4. Laat 7 minuten verder garen op een zacht vuur.
Ingrediënten Orvalroomsaus: 1 sjalot - 1 dl Orval - 3 dl fazantenbouillon - 2 dl room - 30 gr koude boter Bereiding Orvalroomsaus: 1. Sueer de sjalot in boter. 2. Blus met een beetje Orval (hou wat bier over voor de afwerking van de saus) en voeg de fazantenbouillon toe. Laat een beetje inkoken 3 .Voeg de room toe en reduceer
4. Zeef de saus en kruid met peper en zout. 5. Voeg de rest van het bier toe 6. Roer er koude boter door. Chocolademousse met Rochefort 8, gebrande banaan, notencrumble en advocaatroom Ingrediënten: 2 dl Rochefort 8 150 g fondantchocolade - 2,5 dl room 2 eidooiers - 3 eiwitten - 80 g suiker Bereiding chocolademousse: 1. Verwarm het bier, zonder te koken. Voeg de chocolade toe en roer glad. 2. Klop de room half op.
3. Klop de eidooiers op met de helft van de suiker en voeg het chocolademengsel toe. Meng de opgeklopte room eronder. 4. Klop het eiwit op met de rest van de suiker. Spatel het onder de chocomousse Voor de rest van deze recepten kan u het boek ‘Koken met trappistenbier’, Uitgeverij Davidsfonds (27,50 euro) raadplegen.
1/12/14 23:10
26 CLOSE-UP
IEDEREEN IS VAN DE WERELD EN DE WERELD IS VAN IEDEREEN ‘ARMOEDE BESTRIJDEN IS GEEN DAAD VAN LIEFDADIGHEID. HET IS EEN DAAD VAN RECHTVAARDIGHEID. HET IS DE VERDEDIGING VAN EEN FUNDAMENTEEL MENSENRECHT, HET RECHT OP WAARDIGHEID EN EEN FATSOENLIJK LEVEN. ZOLANG ARMOEDE BLIJFT BESTAAN, IS ER GEEN ECHTE VRIJHEID.’ (NELSON MANDELA)
NADIA DE PEUTER
Acteurs zonder papieren Al vroeg in de ochtend verzamelen de vrijwilligers van Het Anker in Londerzeel Sint-Jozef. Daar vindt de vijfde voorstelling plaats van een theaterstuk, gegrepen uit het leven en gebracht door mensen die het
Neos Magazine 038.indd 26
moeilijk hebben om het hoofd rechtop te houden, mensen die dreigen weg te glijden uit de maatschappij. Terwijl de vrijwilligers volop bezig zijn met de voorbereidingen dolen de meeste acteurs nog ergens rond in de straten van Brussel. Met een
minimum aan materiaal wordt het podium opgebouwd, de kleedkamers geïnstalleerd en de taken verdeeld om straks de acteurs zo goed mogelijk bij te staan wanneer alles in scène wordt gezet. Ondertussen vertrekt er iemand om
1/12/14 23:11
s
CLOSE-UP 27 de acteurs op te halen aan Het Anker in Brussel. Het is voor hen onmogelijk om zelfstandig in Londerzeel te geraken. Ze zouden in groep te veel in de kijker lopen en maar eens de pech hebben om papieren - waarover sommigen niet beschikken - te moeten tonen aan de potentaten. Rond drie uur arriveren de eerste acteurs en groeten elkaar hartelijk in alle talen. Het lijkt één grote familiereünie waar ik vandaag deel mag van uitmaken. De sfeer zit er meteen in. Na een kopje koffie gaan ze op verkenning in de zaal en kleedkamers, tot de regisseur hen samenroept voor de briefing. De repetities kunnen beginnen. Ook Agnes Van Bosstraten
talenten en goesting om gezien te worden en te zingen uit volle borst, wetende dat ze het in het dagelijks leven zeer moeilijk hebben. Gelukkig kunnen ze vandaag hun miserie even vergeten. Dromen van een beter leven Break! Tijd voor een babbel bij een drankje. Tijd om Agnes Van Bosstraten beter te leren kennen. Agnes is bestuurslid bij Neos Grimbergen en ook bij Het Anker. Wanneer ze terug in Grimbergen kwam wonen zag ze Neos Grimbergen als dé manier om opnieuw te integreren in de gemeente. Ze koos voor Neos omwille van de gevarieerde activiteiten en al snel
zoeken naar boeiende voordrachten en toffe reizen staat ook op haar takenlijstje. De stap als vrijwilliger naar het verenigingsleven was een logisch vervolg op haar professionele carrière. Als sociaal assistente werkte ze altijd met jongeren. In het technisch en beroepsonderwijs ontmoette ze overdag als leerlingenbegeleider vaak leerlingen met problemen. ’s Avonds probeerde ze die zorgen van zich af te zetten en te focussen op echtgenoot en kinderen. Die kinderen zijn ondertussen de deur uit maar brengen nu en dan de kleinkinderen nog naar ‘Hotel Oma’. Dat zijn momenten waar Agnes intens van geniet. Dat
Neos-medewerker Nadia De Peuter in gesprek met vrijwilligster Agnes Van Bosstraten
staat te schitteren op het podium. Voorlopig valt ze in voor acteurs die nog niet gearriveerd zijn maar straks staat ze achter de schermen als souffleur. Eerst worden de liedjes geoefend en daarna het geheel. Ik zie mensen schitteren, mensen met
Neos Magazine 038.indd 27
bouwde ze er een vriendenkring op waar ze zich in thuis voelde. Mensen met talenten vallen op en zo werd ze snel gevraagd om deel uit te maken van het bestuur. Sinds enkele jaren neemt Agnes de organisatie van de concerten voor haar rekening en het
vindt ze belangrijk: genieten van elk moment maar toch oog hebben voor wat er rondom haar gebeurt en altijd het positieve in de mensen naar boven halen. Vandaar haar keuze om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij Het Anker.
1/12/14 23:11
28 CLOSE-UP Ze is een deel van de familie en zorgt er voor dat deze mensen kunnen blijven dromen van een beter leven. Levensecht toneel Terug naar de toneelopvoering van vanavond. Iedereen neemt zijn positie in, zowel op het podium als achter de schermen. Agnes en de anderen staan klaar met het scenario in de handen. Straks zit de zaal vol met mensen die komen kijken en luisteren naar verhalen van kwetsbare bejaarden, daklozen en mensen zonder papieren. Voorlopig ben ik de enige. Ik kijk en luister met kippenvel en tranen in de ogen. Stuk voor stuk brengen deze mensen hun aangrijpende verhaal. Op een of andere manier blijf ik hopen dat het toch maar toneel is, geen realiteit. Op dit podium zijn het acteurs die een verhaal brengen maar als ze straks weer naar ‘huis’
gaan, beleven ze dit verhaal écht. Na de repetitie mag ik zelf de handen uit de mouwen steken en de acteurs schminken. Met enkel de ervaring van een clownsgezicht bij mijn kinderen, word ik voor de leeuwen
gegooid. Met bruine crème en blush in de hand tover ik hen om tot echte toneelspelers. Voor even zijn ze niet meer Nabil of Driss, maar kruipen ze - als een acteur - in de huid van hun eigen persoon. Ondertussen loopt de zaal vol en kan het spektakel beginnen. De acteurs komen op en Yves opent het stuk met
prachtige mondharmonicamuziek. Ze zijn vertrokken en schitteren onder de spots. Het is even opletten geblazen want net voor het liedje ‘Singing in the rain’ moeten Françoise en Marie-Louise omgekleed worden. En het moet snel, heel snel, want ‘the show must go on!’ Het publiek gaat helemaal op in de verhalen. Je hoort het aan de reacties. Een staande ovatie is het resultaat en het publiek blijft, ontroerd, de acteurs aanmoedigen. Even een goed gevoel voor Nabil, Driss en de anderen. Maar ook hoedje af voor alle vrijwilligers achter de schermen. De schrijver, de regisseur, Agnes en de anderen. Zonder hen kreeg dit bonte gezelschap geen kans om het publiek een unieke inkijk te geven in de leefwereld van mensen in armoede. De hartverwarmende ontvangst deed hen hun dagelijkse miserie even vergeten.
Neos-medewerkers worden ‘Tijdgevers’
Het Anker, hart onder de riem voor velen
Neos wordt gedragen door ruim 1.700 vrijwilligers die als bestuurslid 190 clubs op volle toeren laten draaien. Ze zetten zich belangeloos in om voor de senioren van hun gemeente een gevarieerde werking uit te bouwen. Maar er is meer. Velen onder hen engageren zich daarnaast nog voor andere maatschappelijke projecten, verenigingen of goede doelen. Vaak gebeurt dit in stilte of zonder veel grote woorden. Neos wil dit engagement toch in de schijnwerkers plaatsen. De Neos-medewerkers van het secretariaat investeren daarom zelf ook een stukje van hun tijd en steken een handje toe bij het vrijwilligerswerk. Bent u bestuurslid van Neos én nog actief in andere organisaties of voor een goed doel? Geef ons een seintje. Een Neos-medewerker loopt graag een dagje mee en stelt uw organisatie voor in Neos Magazine. Neem contact met Neos Magazine, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel of via
[email protected]
Het lokaal dienstencentrum Het Anker organiseert ontmoetingsmogelijkheden voor kwetsbare bejaarden, thuiswonenden, mensen zonder papieren, daklozen en behoeftigen in de omgeving van Brussel. Het wil de integratie van de meest kwetsbaren in onze gemeenschap bevorderen. Het Anker organiseert sinds enkele jaren, in samenwerking met o.a. Welzijnszorg, theatervoorstellingen. Het stuk ‘Onderbescherming. Zeepbellen en paraplu’s’ behandelt het thema armoede en sociale uitsluiting. De acteurs vertellen en spelen over hun eigen leven. Ze willen aantonen waarom de één op zeven Belgen die onder de armoedegrens leven er vaak niet in slagen hun sociale rechten te realiseren. Velen onder hen hebben nog nooit op een podium gestaan, wat het geheel zowel voor hen als voor het publiek échter maakt.
Neos Magazine 038.indd 28
1/12/14 23:12
CULTUUR 29
IK WAS 18 IN 1940
Ze
g
n
t
s
t,
-
r
ar
er-
ns
HET EINDE VAN WO I LEVERDE EUROPA GEEN LANGE VREDE OP. AMPER 22 JAAR LATER WAS HET OPNIEUW ZO VER. HET LAATSTE NIEUWS VAN ZATERDAG 11 MEI 1940 KOPTE ‘DUITSCHLAND VALT BELGIË, NEDERLAND EN LUXEMBURG AAN.’ EN OOK DEZE KEER WERDEN JONGE MENSEN IN EEN VRESELIJK AVONTUUR MEEGESLEURD. NEOS-BESTUURSLID GILBERT DE PAUW VERWERKTE HET OORLOGSVERHAAL VAN ZIJN VADER IN EEN BOEK. Ergens in de jaren ‘60 vertelde vader Georges dat hij begonnen was met het neerschrijven van zijn wedervaren tussen 10 mei 1940 en begin augustus/september 1940. Het project wordt evenwel in stilte gehuld en vergeten tot zo’n tien jaar na zijn overlijden. Dan duiken toevallig twee manuscripten op, getypt op een oude typemachine. Het eerste deel bevat de gebeurtenissen tussen 10 mei 1940 en de aankomst in het Franse departement Le Gers. Het tweede deel is volledig gewijd aan zijn verblijf aldaar. Zoon Gilbert besluit het spoor van zijn vader te volgen en reconstrueert
de gebeurtenissen in een boek. Georges is 18 jaar en student als hij op 10 mei 1940 om halfzes wordt gewekt en naar huis gestuurd omdat de Duitsers België aangevallen hebben. Vijf dagen later vertrekken vier jongens (de jongste is amper16 jaar oud, de drie anderen zijn 18) per fiets vanuit Dendermonde als rekruut naar Ieper. Ze hebben voor 48 uur proviand. In Ieper worden ze doorgestuurd via Rouen naar Angers, zo’n 600 km verder. In Poperinge kopen ze nog proviand en wisselen hun overgebleven Belgisch geld voor Frans. De meimaand van 1940 is ontzettend warm en het gebrek aan voedsel en de zware inspanningen
laten zich al snel gevoelen. Gelukkig worden ze twee maal uit de nood geholpen door een vriendelijke boerenfamilie… Benieuwd naar het wedervaren van deze vier Dendermondenaars? Hun relaas lees je in ‘Waar de lavendel bloeide’ (Uitgegeven bij Het Punt, Dendermonde) van Gilbert De Pauw, tel. 0474/96 04 71,
[email protected]
Kies voor 100% groene stroom via groepsaankoop! Samen op weg naar goedkopere groene energie.
4e
editie Wil jij besparen op je energiefactuur? En wil je daarbij ook je steentje bijdragen tot een beter milieu? Doe dan dit najaar 2014 mee met de
groepsaankoop van 100% groene stroom en aardgas van de provincie Oost -Vlaanderen.
Schrijf je nu in vóór 22 januari 2015 via www.samengaanwegroener.be, het loket in je gemeente of kom naar één van de gratis infosessies die samen met Oost-Vlaamse seniorenraden worden georganiseerd.
Meer informatie
· Gratis infolijn: 0800 76 101 (werkdagen van 9 tot 17 uur / maandag tot 20 uur) ·
[email protected]
Neos Magazine 038.indd 29
1/12/14 23:31
30 VITA
DAGELIJKSE KOST VOOR 65+ LIEFDE GAAT DOOR DE MAAG. ONGEACHT DE LEEFTIJD. MAAR NAARMATE MEN OUDER WORDT, WIJZIGT DE SMAAK- EN GEURBELEVING EVENALS DE ENERGIEBEHOEFTE. GEEN GENOT MEER IN ETEN OF ZELFS GEVAAR VOOR ONDERVOEDING LOEREN DAARBIJ OM DE HOEK. HET DAGELIJKSE POTJE DAT DE 65-PLUSSER KOOKT, MOET OPTIMAAL SAMENGESTELD WORDEN OM FIT EN GEZOND TE BLIJVEN.
FREYA VERWAEREN
De noden van 65+ers op en rond het bord was het onderwerp van een studie van de hogeschool VIVES (Kortrijk). Men vertrok vanuit de stelling dat de gemiddelde senior niet aangepast en vaak minder eet omdat de maaltijd niet ‘smaakt’. Boosdoeners allerhande voor dit probleem. Zo draagt maar liefst 63% van de Vlaamse 65+ers valse tanden. Deze zijn vaak de oorzaak van een verkeerde mondstand of
Neos Magazine 038.indd 30
kauwbeweging, die de eetlust en de hoeveelheid die men eet niet ten goede komt. Ook een rare nasmaak door het gebruik van medicijnen kan roet in het eten gooien. Om nog te zwijgen van de tanende reukzin. Net hét zintuig dat ons doet watertanden en honger krijgen. Toch staan spijs (en drank) nog steeds bovenaan het lijstje wanneer het op genieten aankomt. Er is dus waakzaamheid geboden bij de kok én eter op leeftijd wat betreft mineralen en
vitaminen, de ‘voedzame nutriënten’. Ondervoeding Een tekort aan deze nutriënten leidt op lange termijn tot ondervoeding. Een zware term die zich toch bij één op de tien Belgische ouderen manifesteert. Enige nuance: thuiswonende ouderen ontsnappen er meer aan dan senioren in een ziekenhuis of woonzorgcentrum. Aan ondervoeding zijn allerlei kwalijke gevolgen verbonden. Zo zijn er weten-
1/12/14 23:12
+
.
en e
n n m. ke n-
VITA 31 schappelijk associaties gevonden met o.a. dementie, incontinentie en slaapstoornissen. De oplossing ligt schijnbaar voor de hand. De algemene voedingsaanbevelingen voor een gezonde 65-plusser zijn namelijk dezelfde als die voor een volwassene. Maar aangezien de energiebehoefte afneemt met het ouder worden, dienen er in een kleinere portie evenveel voedingsstoffen aanwezig te zijn. En daar knelt vaak het schoentje. Dagelijkse kost Bij een bevraging van 65-plussers die nog in de eigen potten roeren, zegevierden duidelijk de meer traditionele eetgewoonten. Zo wordt er veel koffie, thee en soep gedronken, en minder frisdrank. Het ontbijt bestaat in 80% uit brood met zoet beleg. Ontbijtgranen zijn dan weer uit den boze, met als logische verklaring dat de oudere generatie hier niet mee is opgegroeid. Ondanks het tekort aan calcium waarmee vele senioren kampen, blijven ook zuivelproducten veeleer aan de kant liggen. Zo wordt yoghurt door 64% nooit geconsumeerd, kaas door 40% niet. Twee op drie senioren eet de hoofdmaaltijd ’s middags, met eenvoudige en traditionele ingrediënten. De maaltijd bestaat meestal uit aardappelen met groenten, aangevuld met vlees of kip. Specialere of nieuwere producten zoals couscous komen bijna nooit op tafel. Wel goed ingeburgerd is de microgolf (88%). Een vijfde verorbert wekelijks een maaltijd buitenshuis (op restaurant, bij familie of vrienden). En indien men toch niet meer kookt - een situatie die toeneemt met de leeftijd - verkiest de gemiddelde senior in de eerste plaats dat iemand anders de maaltijd bij hem thuis bereidt. Dat is bevorderlijk voor de eetlust, want bij het bereiden komen de meeste aroma’s vrij, wat de goesting in die maaltijd aanwakkert. Als die formule niet lukt, mag in de tweede plaats de maaltijd thuis geleverd worden. Buitenshuis eten is iets minder in trek en kant-en-klare maaltijden bengelen onderaan het lijstje. Voorkeuren die naar de toekomst toe zeer belangrijk lijken.
Neos Magazine 038.indd 31
Al is er nog veel werk aan de winkel. Drie kwart van de senioren ziet namelijk geen nood aan aangepaste voeding, laat staan voedingssupplementen. Bewustwording hieromtrent is dan ook noodzakelijk. Een tendens waar de voedingsindustrie op inspeelt. Gel op het bord De voedingssector pleit alsmaar luider voor op maat samengestelde voeding voor senioren. Daarbij wordt zelfs gedacht aan een 65+ label op de verpakking. Om te garanderen dat Fingerfood: smakelijk eten , ook voor mensen met slik-, kauw of motorische problemen
deze voeding ook in de smaak zal vallen bij de doelgroep, wil men seniorenproefpanels in het leven roepen. Een heikele strategie die nog niet alle betrokken partijen heeft kunnen overtuigen. Want een 65+ label zou wel eens kunnen afschrikken en dus averechts werken. Bedrijf Russelot gooit het over een andere boeg en heeft een ‘gelcoating’ ontwikkeld voor de oudere consument. Deze gelatinecoating bevat een mix van alle noodzakelijke mineralen en vitaminen, en ligt als een doorschijnend laagje over het (kant-en-klare) eten op je bord. Wanneer dit wordt opgewarmd, zal deze doorschijnende gelfilm - met neutrale smaak - smelten en alle voedingsstoffen zich evenwichtig over je maaltijd verspreiden. Een demonstratie toont dat het eten netjes op het bord blijft kleven, wat het ideaal voor transport maakt.
Grijze Meus De grootste vraag blijft hoe de 65-plusser thuis z’n eigen voedzaam potje kan klaarmaken. Een waardevolle tip is het gebruik van verse kruiden en specerijen. Deze versterken de smaak en het aroma, erg welkom wanneer een verminderde smaak- en reukzin de eetlust bederft. Geur speelt trouwens de belangrijkste rol in de voorkeur van producten. Geur bepaalt immers de smaak. Correct kauwen, gezonde tanden en een goede mondhygiëne spelen ook een belangrijke rol bij geursensaties. Je stemt je voedingskeuze ook best af op bepaalde tekorten. Zo hebben senioren door botafbraak een grotere behoefte aan calcium maar hun inname daarvan blijkt te laag. Verwerk wat meer melkproducten, kaas of noten in je dagelijkse kost en je vangt dit tekort al een eind op. Ook de inname van vitamine D ligt bij senioren gemiddeld drie maal lager dan de behoefte eraan. Met margarine en vette vis, zoals zalm, kan je hier op inspelen. De manier waarop men kookt, beïnvloedt ook de eetlust. Zo krijg je veel meer smaak als je groenten braadt met een ajuintje erbij. Grillen en roosteren zijn ook smaakvolle technieken. Het helpt zeker om een onvoldoende (gezond) etende 65-plusser te betrekken bij het koken. De geuren zullen de appetijt bevorderen. Ook het ‘huismoeder-model’ biedt soelaas, vanuit het idee ‘samen eten doet eten’. Mensen met slik-, kauw- of motorische problemen zijn gebaat met ‘fingerfood’, voedsel dat je met je vingers neemt en in één hap binnenspeelt. En tot slot zijn er de herinneringen aan tijden toen alles nog heerlijk smaakte. Wanneer wordt ingespeeld op geuren, smaken, textuur of presentatie van vroeger, gaan de smaakpapillen automatisch dansen. Of hoe je sneller zal grijpen naar tomaten dan courgetten bij de gedachte aan die overheerlijke tomatensoep mét balletjes van je moeder. En vergeet vooral niet bewust te geniéten van al dat lekkers. Want het blijft één van de belangrijkste geneugten des levens.
1/12/14 23:13
32 CLOSE-UP
KERSTSTALLEN BRENGEN MENSEN SAMEN WIE KERSTMIS ZEGT, ZEGT KERSTBOOM, LICHTJES EN KALKOEN. IN ITEGEM KOMT DAAR NOG EEN BEGRIP BIJ: KERSTSTALLEN. KAREL LAUREYS STELT IN DE KERSTPERIODE STALLETJES TENTOON IN DE VOORTUINEN VAN DE ROZEN- EN LELIESTRAAT. ELK JAAR WEET HIJ DUIZENDEN MENSEN TE BEKOREN MET ZIJN CREATIES..
SILKE NAUWELAERTS Karel Laureys, ‘Charel’ voor de mensen die hem kennen, straalt het hele jaar door kerstvreugde uit. Zijn fascinatie voor de mooiste periode van het jaar ontstond al heel vroeg. ‘Als kleutertje mocht ik mee naar de nachtmis in Wiekevorst. Het licht, de vreugde, de hemelse kerstliederen en de sfeer zijn mij altijd bijgebleven. Ik mocht het kindje Jezus naar voor dragen waar het door de pastoor in de kribbe gelegd werd en was meteen verkocht.’ Toen hij tien was, maakte Charel zijn eerste kerststalletje. ‘Ik zag een mooi exemplaar in een winkel en dacht, dat ga ik ook maken. Met een kapmes kapte ik een berkentak af en op de oude zit van mijn grootmoeders stoel, maakte ik mijn eerste stalletje. Ik sloeg twee berkentakjes op hun plaats en wist niet meer hoe ik verder moest. Dus rende ik terug naar de winkel om, met mijn neus tegen het venster, te kijken hoe het moest. Dat deed ik tot het stalletje af was en ik heb het nog altijd.’ Echt op gang kwam het toen Charel trouwde met Rachel.
Neos Magazine 038.indd 32
‘We wilden ons eigen stalletje. Dus maakte ik er eentje en meteen ook voor andere familieleden. En mijn collega’s bij Ford vroegen ook een exemplaar. Zo is dat gegroeid.’ Actionman en barbiepop Heel wat jaren geleden besloot Charel om een grote stal in zijn voortuin te zetten. Buren kwamen al snel vragen om een eigen exemplaar. In de beginperiode stonden er veertien stallen in de straat, dat liep al gauw op tot zestig. Geen enkele stal is hetzelfde omdat Charel altijd werkt met recuperatiemateriaal. ‘Fantasie doet wonderen. Als iemand een berkenboom omlegt, ben ik er als de kippen bij om de mooiste takken uit
te zoeken. Voor een molen maakte ik zelf 600 Boomse pannetjes en ook alle beeldjes maak ik zelf.’ Charel steekt er enorm veel tijd in. Vaak probeert hij de stallen af te stemmen op de bewoners van het huis. ‘Een van de buren is piloot die ingeschakeld werd voor humanitaire hulp. Omdat het helpen van mensen voor mij de essentie is van Kerstmis bouwde ik voor hem een vliegtuighangar met daarin een C130 met zijn nummer erop. Heel zijn eenheid is komen kijken naar die kerststal. Een andere buurman, uit Ethiopië, durfde het eerst niet te vragen maar wou toch ook graag een stal. Ik vroeg wat foto’s van zijn geboortestreek zodat ik deze kon verwerken in een gepersonaliseerd exemplaar. De man kreeg tranen in zijn ogen.’ Een opvallend exemplaar dat op heel wat geamuseerde blikken kan rekenen, is de kersthuifkar. ‘Een actionman en barbiepop van mijn kleinkinderen doen dienst als Jozef en Maria. Zusters spraken mij aan ‘een barbiepop voor ons lieve- vrouwke? Dat is toch niet mogelijk?’ Dan
1/12/14 23:13
en
k
al-
n
or . n
r en n
n
CLOSE-UP 33 zei ik: ‘Zuster, ons lieve-vrouwke is toch ook een mooie vrouw?’ (lacht) Een andere stal is dan weer gebaseerd op het kerstverhaal van de Lierse schrijver Felix Timmermans met Suskewiet, Pietje vogel en Schrobberbeeck in de hoofdrollen. Deze drie bedelaars zingen zich op kerstavond rijk maar geven al hun bezittingen aan een koppel dat in een woonwagen in het bos woont en net een kindje kreeg. ‘Ik maakte de bedelaars uit plaaster en kleedde ze aan. De beeldjes in de woonwagen heb ik wit gelaten omdat zij voor de bedelaars een heilige familie zijn. Het schilderij op de achtergrond toont Lier, mét schapen en een herder want Lierenaren worden de schapenkoppen genoemd.’ Herdenking 14-18 Ondanks de realisatie van bijna 700 kerststallen, blijft er genoeg inspiratie. ‘Ik ben volop bezig met een nieuw idee. Het gedicht ‘Kerstnacht aan de IJzer’ van Pieter Meersseman wordt verwerkt in een kersttafereel. Ik maak een loopgracht met een soldaat als bewaker aan een wachtpost. Als achtergrond komt er een schildering met een vage kerstverschijning. Het gedicht zelf ga ik uitvergroten zodat voorbijgangers de betekenis kunnen ontdekken.’ Kerstboodschap Elk jaar komen er duizenden mensen
Neos Magazine 038.indd 33
kijken naar zijn kerststallen. Charel kreeg al bezoekers van over de hele wereld. Tot in Nieuw-Zeeland waren ze het onderwerp van een documentaire. Ook groepen zijn welkom. Vooraleer zij de kerststallen bezoeken, vertelt Charel hen het
verhaal achter de stallen. ‘Bij jullie geboorte lagen jullie allemaal in een mooie wieg. Jezus niet, hij lag in een kribbe. En ik lag in een schoendoos want ik woog nauwelijks 1kg250. Ik beschouw mij een beetje als een
kerstekind. Dé boodschap van Kerstmis is voor mij vrede. Maar vrede is relatief. Wij kunnen aan die grote oorlogen niets doen. We kunnen beter beginnen bij onszelf. Praat je niet meer met je ouders, je kinderen, je broer of zus? Laat een kaars branden en probeer het goede terug te vinden. En doe dat niet alleen de laatste weken van het jaar. Dàt is vrede. Als ik dat vertel, wordt het stil. Dan heb ik hen geraakt. En zo wordt Kerstmis terug de essentie: het samenbrengen van mensen.’ Op bezoek bij Karel en Rachel Vanaf 13 december 2014 kan je terecht in de Rozen- en Leliestraat om van daar langs de stallen te wandelen. Het mooist is om de stallen ’s avonds te bezoeken. De speciale verlichting roept een unieke sfeer op en je kan je bij Charel en Rachel opwarmen met een warme kop chocolademelk, gemaakt met verse melk en echte cacao, of een lekkere glühwein. De stallen blijven staan tot 4 januari 2015.
1/12/14 23:13
34 CULTUUR
LETTERBOEK
EXPO
België in letters
Rubens als rolmodel
België is weer hip. Dat hebben we grotendeels aan onze Rode Duivels en Stromae te danken maar er is natuurlijk veel meer dan dat. Sanny Winters ging op zoek naar mensen en gebeurtenissen waar we - als Vlaming, Brusselaar of Waal - trots op kunnen zijn. Die symbolen verwerkt ze in een typografisch beeld rond de belangrijkste letter uit de gebeurtenis of de persoon in kwestie. Het creatief plezier en de ingenieuze vondsten spatten van het fraai uitgegeven en origineel boek.
Rubens bracht Vlaanderen naar de wereldtop van de schilderkunst. Hij was een eigenzinnige vakman en zette scènes neer vol geweld en wellust, maar ook met compassie en elegantie. Die thema’s inspireerden vele eeuwen de kunstenaars na hem, overal ter wereld. In deze unieke tentoonstelling maak je opnieuw kennis met het duurzame oeuvre van dit ontembare genie en dat van zijn erfgenamen zoals Van Dyck, Delacroix, Manet, Kokoschka, Rembrandt en Picasso.
Info: Belgium Xtra Bold, Lannoo, 29,99 euro
Info: Rubens en zijn erfenis, tot 4 januari 2015 in BOZAR (Brussel)
Neos Magazine 038.indd 34
1/12/14 23:14
Be cu la pa ta ee la Kr on
e s-
e
a,
CULTUUR 35
EXPO
EXPO
Berlinde in België
Uniek universum
Berlinde De Bruyckere is een vaste waarde in het Vlaamse culturele landschap. De eigenzinnige kunstenares legde de laatste jaren vooral in het buitenland een indrukwekkend parcours af. Het S.M.A.K. brengt een ‘mid-career’ presentatie van haar oeuvre. Geen chronologisch overzicht maar een uitgelezen selectie tekeningen, sculpturen en installaties die de evolutie en nuances van haar werk onthult. Krachtige en poëtische beelden die ons bewustmaken van onze condition humaine.
Panamarenko Universum is de grote en eenmalige terugkeer van Panamarenko naar zijn geboortestad Antwerpen. Het M HKA wijdt een unieke overzichtstentoonstelling aan het oeuvre van deze bizarre man met een ongebreidelde verbeelding. De expo is opgevat als een ontdekkingstocht doorheen het mentaal universum van Panamarenko, met een unieke kijk op het artistieke proces. Parallel aan de tentoonstelling werkt het M HKA aan de digitale ontsluiting van Panamarenko’s werk.
Info: ‘Sculptures & Drawings. 2000-2014’, tot 15 februari 2015 in het S.M.A.K. (Gent)
Info: ‘Panamarenko Universum’ tot 22 februari 2015 in het M HKA (Antwerpen)
Neos Magazine 038.indd 35
1/12/14 23:14
36 CLOSE-UP
THUIS IS WAAR JE SCHATTEN ZIJN 50 JAAR MIGRATIE. DAT LEIDDE ONVERMIJDELIJK TOT GEMENGDE HUWELIJKEN WAAR HET BESTE VAN TWEE WERELDEN SAMENKOMT. SCHRIJFSTER MIM VAN KEER VOND INSPIRATIE BIJ ABDELHAMID EL MESSAOUDI, EEN MAROKKAANSE VERHALENVERTELLER, HAAR MANNELIJKE SHEHERAZADE. VOOR ÉÉN KEER ZIJN ZE BEREID TOT EEN DUBBELINTERVIEW.
GRETE CORNELIS 1970. Abdelhamid El Messaoudi rijdt met een vriend die reeds in België woonde naar ons land. Het zal zijn tweede thuis worden want hij huwt er Mim Van Keer. Ze krijgen twee kinderen: Yasmina en Karim. Yasmina schopte het tot eerste nieuwsanker van Marokkaanse afkomst in Vlaanderen (o.a. bij TV-Brussel) en Karim is intussen leerkracht en trotse vader van Milo en Lynn.
het een bijzonder gevoel.’ Over naar familie. Abdelhamid: ‘Mijn moeder die weduwe was, zei altijd dat ze de vrouw waarvan ik hield, ook graag zou zien, als ze haar zoon maar gelukkig maakte. Waarschijnlijk hoopte ze wel dat ik met een moslima naar huis zou komen of toch met een vrouw die moslima zou worden. Vrouwen volgden toen nog de man. Mijn moeder heeft er nooit over gesproken, maar het heeft haar waarschijnlijk wel onzeker
Abdelhamid en Mim, geflankeerd door dochter Yasmina, haar vriend Frank, De kennismaking. zoon Karim, vriendin Nathalie en hun kinderen Milo en Lynn Abdelhamid: ontdekking voor mij. Wij hebben de ‘Normaal kwam ik niet buiten gemaakt.’ hele avond gedanst én gepraat. Brussel maar op een zaterdagavond Mim: ‘Mijn ouders waren geen Mim: ‘Wij leerden elkaar kennen in reed ik mee met een vriend uit racisten. Mijn vader nam zelfs kleren een danszaal in Blaasveld. Normaal Mauritanië die in hetzelfde gebouw mee voor de gastarbeider die bij hem ging ik niet naar dancings, maar de woonde als ik. Hij kende een dancwerkte. Maar tussen verdraagzaam broer van mijn vriendin speelde er ing in een dorpje waar ik nog nooit zijn en een Marokkaan als schoonin een orkestje en zo ben ik er die van gehoord had. Dat bleek Blaaszoon krijgen, gaapt toch een kloof. avond toch beland. Bij ‘De Bouworde’ veld te zijn. Die avond nodigde ik Wij spreken hier over de jaren ‘70. zat ik in een project om MarokMim uit voor de eerste dans. Ze was De eerste Marokkaan in ons dorp kaanse gastarbeiders en hun gezin totaal niet wantrouwig tegenover was als een marsman die op aarde te helpen installeren in Mechelen. vreemdelingen en wou spontaan met landde. Ik heb lang verzwegen dat Dus zo vreemd was die Marokkaanse mij dansen. Dat was een aangename mijn vriend uit een ander land kerel niet voor mij. Maar hem gaf
Neos Magazine 038.indd 36
1/12/14 23:15
J
e. jn we
n,
f w
de r r
er
en m
CLOSE-UP 37 kwam, omdat ik voelde dat mijn ouders heel bezorgd zouden zijn. Ze waren al in paniek toen mijn zus naar huis kwam met een jongen uit Limburg! Toen ik wist dat ik bij Abdelhamid wilde blijven, waren mijn ouders daar niet gelukkig mee, maar hebben uiteindelijk ingestemd om hun dochter niet te verliezen. Toen ze mijn man beter leerden kennen, viel het best mee.’ Het grote (cultuur)verschil. Abdelhamid: ‘Wij beleven ons geloof op een totaal andere manier. Ik heb het bijvoorbeeld moeilijk met de manier waarop hier omgesprongen wordt met euthanasie. Voor moslims kan dit niet: ‘Allah geeft, Allah neemt’. Ook over de opvoeding van de kinderen waren er grote verschillen. Ik wilde onze dochter Yasmina altijd heel erg beschermen. Mim liet haar meer vrij. Dat gaf soms wrijvingen. Ze begreep ook niet dat ik onze zoon Karim minder volgde dan zijn zus. Zij ervaarde dit als een gebrek aan vertrouwen in onze dochter, zelfs als discriminatie. Terwijl ik Yasmina alleen maar wilde beschermen voor de buitenwereld.’ Mim:‘Jaren geleden volgde ik een opleiding voor doventolk. De gebarentaal ben ik intussen vergeten maar niet de woorden van mijn lerares: ‘Welkom in de wereld van de doven. Om je goed te voelen in hun wereld moet je eerst zoeken wat je gemeen hebt. Pas daarna moet je de verschillen ontdekken. Het is veel gemakkelijker als je in die volgorde naar een vreemde
Neos Magazine 038.indd 37
wereld kijkt. Die filosofie pas ik ook toe bij mensen van een ander ras, een ander land, een andere godsdienst en dus ook tegenover mijn man. Ik ben erg gevoelig voor verschillen in de opvoeding van jongens en meisjes. Zonen krijgen in Marokko meer vrijheid dan dochters. Ik was dat niet gewoon en wou dat mijn dochter even vrij zou zijn als haar broer. Wat euthanasie betreft, verschillen we inderdaad van mening. Ik heb mijn moeder en zus zien verzinken in dementie. Bij elk bezoek zag ik die lege blik en verwrongen mond, wat me erg verdrietig maakte. Dat
verdriet en die onmacht wil ik mijn kinderen en kleinkinderen besparen. Daarom wil ik de keuze hebben om al dan niet voor euthanasie te kiezen, niet alleen voor mijn (klein)kinderen, maar ook voor mezelf.’ Thuis: België vs Marokko. Abdelhamid:: ‘Dankzij België heb ik mijn vrouw leren kennen en heb ik mijn gezin gekregen. Zij maken mij volledig en gelukkig. België is het land dat mij aanvaard heeft en opgenomen in zijn vrienden- en
familiekring. België heeft mij ook zelfstandig gemaakt. Zonder zorgende moeder, leerde ik al vlug mijn eigen Marokkaans potje koken en dat mag ik tot vandaag nog doen voor mijn Belgische familie en vrienden. België is mijn thuisland geworden omdat mijn grootste schatten in België wonen, mijn vrouw, kinderen en kleinkinderen. Ik vind het wel jammer dat onze kinderen hun Belgische noch hun Marokkaanse grootouders gekend hebben. Vooral Yasmina had het daar moeilijk mee. Ze vroeg regelmatig aan oudere dames op straat ‘Wil jij mijn oma zijn?’. Mim heeft hen papieren grootouders gegeven in haar roman ‘Vreemde Grootmoeders’. Marokko is de thuis van mijn jeugd. Thuis in Marokko was veel uitgebreider omdat de familietraditie sterker is. Het is niet alleen het eigen gezin; ooms, tantes, neven en nichten horen er ook bij. Mim: ‘Marokko? Dat is mijn man. In de lagere school kreeg hij volksopvoeding onder de vorm van verhalen. Hij vertelde die Arabische en Berberse verhalen aan mij, ik schreef ze op en zo ontstonden mijn boeken. Daardoor werd mijn droom om verhalenvertelster te worden werkelijkheid. Ik ben mijn man daarvoor dankbaar, maar ook zijn vaderland. Met dit exotisch, literair geschenk trek ik naar culturele centra, scholen, gevangenissen en verenigingen.’ Wat kunnen Belgen van Marokkanen leren (en vice versa)? Abdelhamid: ‘Gastvrijheid. Mijn vrouw vond het in het begin vreemd
1/12/14 23:15
38 CLOSE-UP dat ik het eten dat we te veel hadden niet bewaarde, maar aan de buren gaf. Tijdens de Ramadan deel ik ook soep uit in de buurt. Ook tijd nemen, vinden wij belangrijk. Ik begrijp niet waarom de mensen hier altijd zo gehaast zijn. Tijd nemen zit misschien nog in mijn genen van toen ik in Marokko woonde. In het dorp gebeurde alles te voet. Het woord ‘stress’ heb ik pas in België geleerd. In Marokko had iedereen een zee van tijd. Als ik hier een verhaal vertel, wil iedereen altijd dat ik direct tot de pointe kom.’ Mim: ‘Samenleven met een man uit een andere cultuur is eigenlijk niet zo verschillend als samenleven met je buurman. Respect, humor en vergeven zijn waarden die je nodig hebt in elke relatie. Relativeren en minder stressen probeert Abdelhamid mij ook al jaren te leren, maar ik heb mijn diploma nog niet gehaald (lacht)’. Geloven? Abdelhamid: ‘Ik ben moslim en heb een grote steun aan mijn geloof. Ik doe de Ramadan, bid regelmatig, lees de koran en ga elke vrijdag naar de moskee. Het is een zekerheid in mijn leven. Ik vind het spijtig dat de moslims de laatste tijd als onverdraagzaam worden opgevoerd. Je mag nooit veralgemenen want dat is het begin van racisme.’ Mim: ‘De laatste jaren vraag ik me steeds vaker af of ik gelovig ben. Ik wil wel geloven in een wezen (God?) van oneindige liefde en mededogen. Maar ik kan niet zo onvoorwaardelijk geloven als mijn man. Ik voel mij niet op mijn plaats in een geloofsgemeenschap die mensen uitsluit. Dat strookt niet met universele liefde.’
Neos Magazine 038.indd 38
Verboden voor honden en vreemdelingen Abdelhamid: ‘De vooroordelen zijn vandaag gelukkig minder dan in het begin. Toen ik bij het eerste bezoek aan mijn schoonouders een wandeling in het dorp maakte met Mim, moesten we achter elkaar op het voetpad lopen omdat er werken
waren. Iemand verwittigde toen mijn toekomstige schoonmoeder ‘dat haar dochter nu al achter die Marokkaan op straat moest lopen.’ Absurd gewoon want als je met twee naast elkaar ging, liep je gevaar omdat het
voetpad te smal was. Ik herinner me ook een oudejaarsavond in Leuven. Samen met een vriendin van mijn vrouw en haar vriend, een blonde Italiaan, wilden Mim en ik gaan vieren. Iedereen mocht de dancing binnen, behalve ik. Er stonden toen nog plaatjes voor het raam van sommige cafés. ‘Verboden voor honden en vreemdelingen’. Onze zoon brak ooit een ruit bij het voetballen. Toen riep iemand ‘dat heeft die Marokkaan gedaan’. Dat vond ik verschrikkelijk, erger dan wanneer ik zelf veroordeeld zou worden. Ik ben heel gevoelig als het op de kinderen of kleinkinderen aankomt en ik wil hen meegeven dat hun baba (=vader) altijd van hen zal houden, wat er ook gebeurt, dat familie heilig is en dat iedereen respect en liefde verdient, elk ras, elke godsdienst, elke mens.’ Mim:‘Wat mij wel hoopvol stemt is, dat zelfs in mijn dorp, waar ooit maar één Marokkaan woonde, Laïla en Jeroen in de kleuterklas hand in hand lopen of Mohamed en Seppe samen over het gras rollen. Daar moet toch een beetje vriendschap van overblijven?’
Mim Van Keer is auteur van ‘Vreemde grootmoeders’, Vrouw, ziedaar uw zoon’, ‘Nadhira, de heks van het Rifgebergte’ en ‘Amira Wallada of het verhaal van een geheime liefde’. In haar boeken heeft ze het over de Marokkaanse samenleving, de migratieproblematiek of de helende kracht van Arabische en Berberse verhalen.
1/12/14 23:16
5 4 2 9 3 1 6 7 8
Vay
Ee
Oplossing puzzels p50
e
en
n
er-
en p nil
n
e n
; P ; A; V; N; O; ; E L I E F D E; A A N Z E T ; A I ; O R K A; G O; E ; N; L U S; S L A; I N T O P I C; S T A A N D; ; ; O; H O F ; V R; E V GORD E L; K A N J E R ; M ; O ; M E E ; E U ; IJ T E M P O; M U M; F A ; ; L A; N E O; E B; D E D E M O; N E E ; R O E R ; T A B O E ; S N IJ S L A 567412983 483596721 291837564 958174236 374269158 126358479 649785312 732641895 815923647
278615439 531984762 964237518 196453287 857129346 342876951 713598624 429361875 685742193
“Wine & spirits since 1860”
HUIS VOSSEN
TRADITIE, KWALITEIT, AUTHENTICITEIT, OPENHEID Alfred Algoetstraat 2b, 1750 Lennik T 02 532 42 20 | F 02 532 21 31
[email protected] | www.huisvossen.be Wo-vr 13.30u - 18.30u & za 8.30u - 17.30u 17/12 - 03/01/15 iedere dag open van 8u30u - 18u30u (uitgezonderd 25/12 en 01/01)
’
r an n in d het
Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen in Oostende
Een zee van tijd voor jezelf en voor elkaar! Vier een gezellige kerst aan zee met de hele familie. In Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen zorgen wij voor sfeer tijdens de eindejaarsperiode. Bovendien valt er in Oostende heel wat te beleven.
’
KERST AAN ZEE INBEGREPEN • Logement in volpension met reveillon op woensdag 24/12 • Kidsclub in kerstsfeer, Papa Chico’s Kerstshow op dinsdag 23/12 • Onbeperkte toegang tot het zwembad, de fitness en het speeldorp
r
aar
te’ n
Prijs per persoon per midweek volpension
1ste en 2de volwassene
vanaf 3de volwassene
€ 318,00
€ 198,00
Supplement single € 60,00/midweek
RESERVEREN Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen Zeedijk 290-330, 8400 Oostende 059 70 16 97 of 059 55 27 55
[email protected] www.vayamundo.be
Neos Magazine 038.indd 39
1/12/14 23:17
40 NEOS IN ACTIE AGENDA
CULTUUR MET NEOS NAAST DE LOKALE CLUBS BIEDEN OOK DE VIJF PROVINCIALE VERBONDEN EN HET NATIONAAL SECRETARIAAT HEEL WAT CULTURELE EVENEMENTEN WAAR NEOS-LEDEN VIA HUN CLUB OP KUNNEN INTEKENEN. NEOS NATIONAAL Zaterdag 10 tot zaterdag 17 januari 2015 Wintervakantie i.s.m. Skifriends Zondag 22 februari 2015, 16.00u (Bozar) Melodieën voor Miljoenen: Wiener Walzer und Puzta Klänge‘ (Frascati Symphonic) Zaterdag 14 maart 2015, 16.00u (deSingel) Grüsse aus Wien Maandag 16 tot vrijdag 20 maart 2015 Midweek ‘Normen en Waarden’, De Kinkhoorn, Oostende
NEOS ANTWERPEN Zondag 1 februari 2015, 15.00u (Stadsschouwburg Antwerpen) Theater Shirley Valentine (Myriam Bronzwaar)
NEOS VLAAMS-BRABANT Donderdag 18 december 2014 (Diest) Wandeldag Vrijdag 19 december 2014, 14.00u (Provinciehuis, Leuven) Finale provinciale quiz Donderdag 12 februari 2015 (GC Den Breughel, Haacht) Walter Baele: ‘16-18’
NEOS LIMBURG Maandag 12 januari 2015 (CC De Muze) Theater ‘Double Act’ Zaterdag 31 januari 2015, 20.15u (CC De Muze) Kreutzersonate Vrijdag 6 maart 2015, 15.00u (CC Hasselt) Nijghse vrouwen Dinsdag 17 maart 2015, 20.15u (Euroscoop) Ballet in de cinema
NEOS OOST-VLAANDEREN Zondag 15 februari 2015, 15.00u (Vlaamse Opera) Koninklijk Ballet van Vlaanderen: Don Quichot
NEOS WEST-VLAANDEREN Dinsdag 20 januari 2015, 14.30u (Vrijetijdscentrum Jabbeke) Nieuwjaarsconcert: The Great Pretenders Maandag 2 februari 2015, 14.30u (De Leest, Izegem) Nieuwjaarsconcert: The Great Pretenders
Meer info? Contacteer uw clubsecretaris of neem contact met Neos, tel. 02/21 22 491,
[email protected], www.neosvzw.be
Neos Magazine 038.indd 40
1/12/14 23:18
ONS GEDACHT NEOS IN ACTIE 41
THUISGEVOEL THIJS STRENG, NATIONAAL VOORZITTER Over enkele weken vieren wij weer Kerstmis, het feest van de vrede, het feest van de hoop. Wij herdenken de geboorte van het Christuskind voor wie geen plaats, geen ‘thuis’ was in de herberg. Maar juist dit kind zou het zijn dat ons de boodschap zou brengen voor ieder van onze medemensen een ‘thuis’ te scheppen. Het toverwoord dat dit zou bewerkstelligen is, helaas, een nogal afgetrapt woord geworden. Het is ‘naastenliefde’: de meest fundamentele vorm van liefde die aan alle vormen van liefde ten grondslag ligt. In essentie betekent dat woord weinig anders dan verantwoordelijkheid, zorgzaamheid en respect voor elkaar. Het betekent, zoals iemand eens treffend opmerkte: ‘Een euro gooien in de parkeermeter van de auto naast je om die onbekende ander een boete te besparen.’ Maar het betekent vooral zoals Erich Fromm, de bekende Duits-Amerikaanse psycholoog en filosoof, in zijn prachtige boek ‘Liefhebben, een kunst, een kunde’ zegt: ‘De oprechte interesse om inzicht te krijgen in al het leven hier op aarde met de bedoeling daarmee het bestaan van de ander te verrijken.’ Als het ons lukt die interesse op te brengen en te blijven opbrengen, dan zullen wij erin slagen van deze wereld een echte thuis te maken, want dan kijken wij alleen nog naar wat wij gemeen hebben en zien wij
af van uiterlijke, oppervlakkige verschillen als huidskleur, intelligentie, kennis en maatschappelijke status. Met de boodschap van de naastenliefde is de Bijbelse oproep ‘Heb uw vijanden lief’ nauw verbonden. Deze intrigerende zinsnede heeft een zeer diepzinnige duiding: wil die ander leren begrijpen, vraag hem wat hij ervaart, wat hem beweegt en ontdek wat wij delen. Wij mensen hebben een opdracht in dit leven. En is dat niet een prachtige opdracht: er te zijn voor onze medemens en samen met hem te bouwen aan dat ‘thuis’ dat wij allemaal, u en ik, willen en waar wij zo vurig naar verlangen en dat ineens zo kwetsbaar kan zijn en ook letterlijk verloren kan gaan? Aan die missie, onze missie, komt nooit een einde, want wij zijn en blijven feilbare mensen. Laten wij echter blijven hopen en verwachten dat wij samen wel steeds een stukje verder komen, ook in het nieuwe jaar 2015, met vereende krachten werkend aan ‘thuis’ voor iedereen. Ik wens u een zalig kerstfeest met veel thuisgevoel en een 2015 gezegend met veel liefde.
COLOFON: Neos vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel Hoofd- en eindredactie: Grete Cornelis VU: Eric Bradt, nationaal secretaris Neos vzw Administratie: Heidi Jacobs, tel. 02/21 22 491,
[email protected] Uw persoonsgegevens worden door Neos vzw in een bestand opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van onze uitgaven en activiteiten. Overeenkomstig de wet van 8/12/92 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer willen we op uw verzoek kennis geven van uw gegevens in ons bestand en eventueel corrigeren. Reclame: Publicarto nv, S. Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst, tel. 053/82 60 80, fax 053/82 60 90,
[email protected] Oplage: 25.000 exemplaren
Neos Magazine 038.indd 41
1/12/14 23:18
42 NEOS IN ACTIE REIZEN
OP VAKANTIE IN DE ‘FEESTZAAL VAN DE ALPEN’ IN 2015 MAG NEOS 35 KAARSJES UITBLAZEN. INTERSOC DEELT IN DE FEESTVREUGDE EN WIL NEOS-LEDEN VERWENNEN TIJDENS EEN FEESTREIS NAAR HET MAJESTUEUZE ST. MORITZ. IN HOTEL STAHLBAD BRENGT DIRECTEUR HERMAN BUYS ALLES IN GEREEDHEID VOOR EEN FEESTELIJKE ONTVANGST. VERA VERBEECK (INTERSOC)
Na een, met momenten adembenemende rit, door de imposante bergen van het Engadin, komen we in het plateau van St. Moritz & Sils meteen tot rust. Vlakke wegen naast de stille meren leiden ons naar Hotel Stahlbad in het prestigieuze St. Moritz. Aan de balie worden we vriendelijk en in het Nederlands onthaald, want een Intersoc-hotel is altijd een beetje België-op-verplaatsing. Hoteldirecteur Herman Buys nodigt ons uit voor een gesprek alvorens we verder op ontdekking trekken in dit hotel en de adembenemende omgeving. Herman, jij bent al 20 jaar directeur in deze streek. Waarom is St. Moritz ‘Top of the world’?
Neos Magazine 038.indd 42
Herman: ‘In St. Moritz vallen nogal wat aangename dingen mooi in de plooi. Het ligt op 1.800 meter, een pure zuurstofinjectie. Het ligt in een zuidelijk gericht dal met een bijzondere zonlichtinval. De regio is bijzonder en vlak rondom zijn imposante meren. Dit is ook de beaumonde niet ontgaan. Zet St. Moritz maar op de lijn van London-ParijsSt. Tropez. Dit alles leidt tot een toch wel uniek toeristisch aanbod. Bergen beklimmen, klassieke concerten beleven, kuieren, mondain shoppen, fietsen, uitstapjes maken en fenomenale uitzichtspunten bezoeken. Noem iets en je kan het in St. Moritz beleven.’
Iedereen welkom Zijn hier enkel groepen welkom? Herman: ‘Wij ontvangen heel graag groepen in ons Hotel Stahlbad. Tijdens onze charme-vakanties, in juni en september, hebben we de actieve 50-plusser op bezoek, al dan niet in groepsverband. Tijdens de family-vakanties zijn dan weer vooral gezinnen onze gast. Verschillende wandelclubs en zelfs Belgische professionele sportteams vinden de weg naar ons hotel. Ook Neosgroepen komen graag en regelmatig op bezoek. Deze keer nodigt de nationale voorzitter, Thijs Streng, alle Neos-leden uit voor een feestreis die past in 35 jaar Neos.’
1/12/14 23:18
R
REIZEN NEOS IN ACTIE 43 Welke activiteiten staan zeker op het programma wanneer Neos Engadin komt bezoeken? Herman: ‘Er is de plaatselijke activiteitenkalender natuurlijk maar die wordt aangevuld met een dagelijks wandel- en sportaanbod. Alle gasten ontvangen gratis een 9-daagse aximo-pas, met o.a. gratis openbaar vervoer 56 km in het rond. Er zijn prachtige excursiemogelijkheden zoals een halve dag treinrit Rhätische Bahn (Unesco-werelderfgoed), een halve daguitstap met een kabelbaan
aan de hotelbar. Voor het avondmaal bieden we altijd een aperitief aan en na het avondmaal een koffie. In de voormiddag kan je gebruikmaken van onze hotel-wellness met sauna, hammam en gratis massages. Voor het ontbijt is er meestal ook een footing of stretching voorzien. Tijdens de dag zijn er de georganiseerde activiteiten. Meestal is er een klassiek concert in het Kurhaus op 200 meter van ons hotel rond 10.30u. Een begeleide fietstocht staat in de namiddag op het keuzemenu
‘insider’ in St. Moritz. wat is jouw favoriete plek? Herman: ‘Dit is een moeilijke. Er zijn er zo veel. Laat ik zeggen ‘El Paradiso’. Geen grote inspanning, schitterend uitzicht en een prachtig terras.’
of een daguitstap met de bus naar het Comomeer. En zeker niet te missen is een bezoekje aan het gloednieuwe Ovaverva waterparadijs op 100 meter van Hotel Stahlbad.
en ‘s avonds maken we het uiteraard supergezellig.’
slechts één ambitie: pas gaan slapen als we zeker zijn dat al onze gasten een mooie dag hebben beleefd.
Concert of gratis massage Hoe ziet een typische vakantiedag er uit in hotel Stahlbad? Herman: ‘Zowel voor het ontbijt, het middagmaal als het avondmaal zijn er ruime openingsuren. Je kan je bij alle maaltijden vrij bedienen aan onze buffetten. Bij het middag- en het avondmaal is de wijn inbegrepen. Voor wie wat langer wenst te slapen, zijn er tot het middaguur heerlijke koffiekoekjes en expresso’s voorzien
Neos Magazine 038.indd 43
E-biken en gezond eten In 2014 vierde Intersoc 55-jaar vakanties in hotel Stahlbad. De tijd is binnen het hotel niet stil blijven staan. Wat zijn de nieuwste vakantietrends in St.Moritz? Herman: ‘Onze gasten kunnen dagelijks uit een ruim begeleid en niet-begeleid aanbod kiezen. Dat vind ik bijzonder belangrijk. Daar hebben we de voorbije jaren hard aan gewerkt. Erg trendy is de wellness, het fietsen met E-bikes en onze keuze voor nóg gezonder eten. Jij bent intussen een echte
Ambitie De Neos-reis moet een feest worden. ZIjn jullie er klaar voor? Herman: ‘We beschikken over een schitterend team om deze feestvakantie waar te maken. Wij hebben
Welkom in St. Moritz Periode: 22 tot 30 juni 2015 Prijs: verblijf in volpension voor 822 euro, toeslag single 104 euro of gratis (sanitair per 3 kamers), inclusief: busreis heen/terug, charmeservice, aximo-pas, stoplunch op terugreis. Info en inschrijvingen: Contacteer uw Neos-bestuur of Vera Verbeeck (Intersoc), tel. 0473/88 11 98 of via
[email protected]. U kan ook terecht op de website van Intersoc: www.intersoc.be/neos
1/12/14 23:19
44 NEOS IN ACTIE AGENDA
NEOS-PELGRIMS SAMEN ONDERWEG 22 PELGRIMS SAMEN OP PAD. ELK MET EEN EIGEN DOEL OP WEG NAAR SANTIAGO DE COMPOSTELA. ELF DAGEN WANDELEND LANGS DE EEUWENOUDE CAMINO. UREN DOORHEEN ONGEREPTE NATUURGEBIEDEN. ONDERWEG DIEPZINNIGE GEDACHTEN NEERGEPEND EN GANIMEERDE GESPREKKEN GEVOERD. 22 PELGRIMS WERDEN VRIENDEN. SILKE NAUWELAERTS Donderdag 25 september 2014. De Neos-karavaan richting Santiago de Compostela trekt zich op gang. 22 pelgrims beginnen aan een tocht die hen allen persoonlijk verrijkt heeft. Elf dagen lang stappen ze urenlang langs de eeuwenoude camino. Blaren noch stramme spieren krijgen deze kranige pelgrims klein. Inspanning wordt dan ook voldoende afgewisseld met ontspanning. Verfrissende terrasjes, bezinningsmomenten in plaatselijke kerkjes en heerlijke maaltijden in de uitstekende overnachtingsplaatsen laden de batterijen weer op voor een nieuwe etappe. Vreugdeberg Wandelend langs de geurende eucalyptusbossen bereiken de 22 pelgrims uiteindelijk Monte do Gozo, de Vreugdeberg. Vandaar volgen ze de wegwijzers om hun langverwachte einddoel, het plein met de Sint-Jakobkathedraal, te bereiken. De torens van de kathedraal gaan gehuld in een wolk van gebeden door de miljoenen pelgrims die deze groep al vooraf gingen. Diep in gedachten verzonken, houden ze een moment van stilte. Hoogfeest van ontmoeting Begeleider van deze Neostocht naar Compostela was Chris De Saveur, tevens provinciaal voorzitter Neos Oost-Vlaanderen. Het was voor
Neos Magazine 038.indd 44
hem niet de eerste keer dat hij deze tocht ondernam maar opnieuw was het een bijzondere ervaring. Chris: ‘Ik heb op deze pelgrimstocht doorzettingsvermogen gezien. Ik heb de zon van ware pelgrimsgezellen gevoeld. Ik heb emoties ervaren in de stille momenten. Ik heb hulpvaardigheid en schouderklopjes gezien. Ik heb oprechte hartelijkheid ervaren. Deze camino was voor mij een hoogfeest van ontmoeting. Als de drukte van elke dag ons straks weer in haar greep heeft, zoek dan even een stil moment om nog vaak die mooie film van ‘het samen onderweg zijn’ in onze geest af te spelen. Mogen onze wegen nog vaak ontmoetingspunten worden. Mogen die ontelbaar mooie herinneringen pijlen worden die ons op moeilijke kruispunten de weg zullen tonen op onze nog boeiende levensweg. Buen camino! Een goede tocht!’ Iets voor u? Ook in 2015 neemt Chris De Saveur de leiding over een groep pelgrims voor een mooi avontuur richting Compostela. De reis is gepland in de tweede helft van september 2015. Wil u graag op de Inbegrepen hoogte blijven en een persoonlijke uitnodiging ontvangen? Geef dan uw naam door aan Neos, tel. 02/21 22 491 of via
[email protected]
1/12/14 23:20
P I p f h
P I d e
V
C P B
N
ar
etb es en.
d
r n g
ze ze s-
s
og
REIZEN NEOS IN ACTIE 45
NEOS-MIDWEEK OP ZOEK NAAR ZINGEVING DE VORIGE (JUBILEUM)EDITIE VAN DE JAARLIJKSE NEOS-MIDWEEK ROND ZINGEVING EN WAARDEN STOND VOLLEDIG IN HET TEKEN VAN ONZE ZOEKTOCHT NAAR GELUK. IN MAART 2015 STAAT OPNIEUW EEN MIDWEEK OP HET PROGRAMMA VOOR ZOEKENDE MAAR HOOPVOLLE NEOS-LEDEN.. Coördinator Walter Uyttenhove: ‘Deze midweek is als een oase van rust in deze drukke en onzekere maar tegelijk uitdagende en boeiende tijden. We nodigen eminente sprekers uit die de tijd nemen om een verhaal te brengen en in dialoog te treden met de deelnemers. In het verleden hadden we inspirerende figuren te gast zoals Herman Van Rompuy, Marcia De Wachter of Jeanne De Vos. Ook voor de editie van 2015 staan er bezielende sprekers rond zingeving, spiritualiteit en ethiek op mijn verlanglijstje. De namen vind je binnenkort op de Neos-website.’ Hoofd én hart Is deze midweek dan enkel bedoeld voor de ‘denkende’ mens? Walter: ‘Natuurlijk niet! De conferenties worden
nbegrepen
Praktisch Plaats: de Kinkhoorn, Oostende Datum: 16 tot 20 maart 2015 Prijs midweek: 340 euro (leden) en 350 euro (niet leden), toeslag single: 50 euro (Inbegrepen: verblijf vol pension, alle activiteiten en voordrachten.) Prijs enkel voordrachten: 10 euro/lezing of 30 euro voor 4 lezingen, inclusief koffie Info en inschrijvingen Neem voor 15 februari 2015 contact met Neos via Heidi Jacobs, tel. 02/21 22 491,
[email protected]
Reizen Neos 2015 EXCLUSIEF VOOR
Fietscruise langs de Donau
Passau-Bratislava-Budapest-Wenen-Passau 4-11 juli 2015
Prijs € 1395.00 Inbegrepen: Thuisophaling, transport naar Passau en terug met luxe touringcar, 8daagse cruise op de MV Theodor Körner in 2 persoonskajuit op het standaarddek, volpension vanaf avondmaal dag 1 tot en met ontbijt dag 8, 6 middagmalen tijdens de fietsuitstappen (lunchpakket), welkomstdrink met kapitein, bagageservice aan boord, Nederlandstalige gids gedurende de ganse reis, heel goede huurfiets inbegrepen, alle vermelde uitstappen en rondritten, haventaksen, btw, baantaksen & garantiefonds.
oi a.
on-
afgewisseld met wat cultuur, een wandeling, veel fijne maaltijden en gezellig samenzijn. Kortom, het wordt weer een hartverwarmende vijfdaagse.’
Budapest, Wenen & Praag
3-11 september 2015 Prijs: € 1365.00 Inbegrepen: Thuisophaling, transport ter plaatse met luxe touringcar en ervaren chauffeur, ervaren nederlandstalige gids gedurende de volledige reis, 8 hotelovernachtingen op basis van half pension, 9 middagmalen (2 gangen + 1 consumptie), alle vermelde uitstappen en ingangtickets, btw, baantaksen en garantiefonds. Voor meer informatie, de volledige programma’s en inschrijvingen: City Trip Travel bvba Provinciebaan 45 B-8880 Ledegem
Neos Magazine 038.indd 45
T +32 (0)56 505 986 F +32 (0)56 504 089 Lic A6259
[email protected] www.ctt.be
1/12/14 23:20
46 NEOS IN ACTIE CLUBNIEUWS Tour de Beringen Maar liefst 56 kilometer lang hield Neos Beringen er goed de tred in tijdens haar jaarlijkse fietstocht. Zo verkenden ze onder een stralend zonnetje de wijde omgeving, aangemoedigd door een handvol trouwe leden-supporters. De obligate verpozingen tussendoor, om de drogen kelen te smeren, konden daarbij uiteraard niet ontbreken.
De reismicrobe.. … heeft Neos Eine goed te pakken! Zeker na hun 7-daagse Zwitserse avontuur in Villars-sur-Ollon, prachtig gelegen langs het meer van Genève. Er waren dan ook alleen maar positieve klanken te horen bij hun 36 reislustige leden, die de excursies op maat en het ruime aanbod aan activiteiten enorm konden smaken.
Op het dak van Leuven Bij hun begeleid bezoek aan Museum M te Leuven, kon Neos Glabbeek het niet laten om een kijkje te nemen op het dakterras. Hun verwonderde blikken liegen er niet om: het biedt een prachtig en uniek zicht over de stad.
Zeeuws-Vlaanderen op z’n best Om de goede, gezellige sfeer op de gevoelige plaat vast te leggen, was er niet veel nodig. Neos Izegem genoot dan ook zichtbaar van haar uitgekiende dagreis naar ZeeuwsVlaanderen. Een bezoek aan de hertenboerderij in Assenede, Cadzand Bad, Breskens en IJzendijke vormden de hoofdingrediënten van dit geslaagd uitje.
26 graden onder nul Dat voedsel niet zomaar in de winkel getoverd wordt, weet iedereen. Toch was Neos Lanaken onder de indruk van het hele proces dat hierachter schuilgaat. Ze keken dan ook hun ogen uit op de Colruytsite te Halle, en waren zelfs niet te beroerd om een kijkje te nemen in de diepvrieshall van -26°C. Opwarmen kon dan weer in de namiddag, tijdens hun bezoek aan Leuven.
Neos Magazine 038.indd 46
1/12/14 23:22
CLUBNIEUWS NEOS IN ACTIE 47 Hoofdstad van het Frankische Rijk Neos Maasmechelen raakte maar niet uitgepraat over én uitgekeken op de veelzijdigheid van Aken. Geflankeerd door twee stadsgidsen werden zij meegetroond door de voormalige hoofdstad van het Frankische Rijk aan de hand van talrijke interessante anekdotes en wetenswaardigheden.
Zon in Zonnebeke Het mooie weer deed de naam van de bestemming alvast alle eer aan. Naar aanleiding van de 100e verjaardag van de Groote Oorlog koos Neos Knokke-Heist de omgeving van Zonnebeke uit om verhalen en herinneringen uit ’14-’18 terug tot leven te wekken.
Puur(s) natuur! Tijdens de provinciale zomeractiviteit te Mechelen, glipte Neos Puurs bij haar bezoek aan de Koninkijke Manufactuur De Wit toch even de tuin in om de zomer aan den lijve te ondervinden.
‘14-‘18 met de fiets Neos Torhout trok met 41 fietslustigen door de WestVlaamse frontstreek. Ze combineerden een bezoek aan de restanten van de Groote Oorlog met het genieten van de ongerepte natuur en de stilte van Bachten de Kupe. Tijdens dit 64 km lange traject gaven ook zij zich niet zomaar ‘gewonnen’.
Grimbergen (blond/bruin) Geboeid aanhoort Neos Zemst de plaatselijke geschiedenis van dit specifiek plekje in Grimbergen. Hun gegidste wandeling loodste hen zo doorheen de hele gemeente, en achteraf kon de blonde of bruine Grimbergen in vloeibare vorm best bekoren.
Neos Magazine 038.indd 47
1/12/14 23:22
48 NEOS IN ACTIE CLUBNIEUWS Overzet Wanneer men het Vlaamse land gezwind doorkruist, zal men hier en daar op z’n pad onvermijdelijk wel eens een waterloop(je) zien opdoemen. Neos Aartrijke diende dan ook te water te gaan tijdens haar jaarlijkse dagfietstocht. En met plezier!
In beweging Neos Belkorol deinst absoluut niet terug voor een beetje beweging binnen de geledingen. Afgelopen zomer trokken een 50-tal leden al fietsend en wandelend op verkenning in de bossen rond Brugge. Een bezoek aan de nabijgelegen sterrenwacht vormde het extra toemaatje van deze sportieve dag.
Neos Boortmeerbeek gestart! Alleen maar lachende gezichten bij het kersverse bestuur van Neos Boortmeerbeek, dat evenwichtig is samengesteld uit de verschillende deelgemeenten. Gastspreker Dirk Draulans schoot de nieuwe afdeling uit de startblokken. Het jaarprogramma is alvast veelbelovend voor (kandidaat-)leden. We wensen de ganse ploeg een schitterend Neos-jaar vol engagement en vriendschap toe.
30 kaarsjes! In stijl én in aanwezigheid van de provinciale en nationale voorzitter vierde Neos Genk uitbundig haar 30 jarig jubileum. Nadat de smaakpapillen verwend werden, mocht een groepsfoto van de vierende Neos-compagnie in de tuin niet ontbreken. Proficiat met deze mooie mijlpaal!
Côte d’Azur De exotische omgeving verraadt het al: Neos Kapelleop-den-Bos vertoefde niet in de vertrouwde omgeving bij het maken van deze foto. Nog beter: zij genoten op dat moment van de mooie Côte d’Azur. Begeleid door een uitstekende gids kwamen tijdens deze 7-daagse reis zowel cultuur, natuur als ontspanning aan bod.
Neos Magazine 038.indd 48
1/12/14 23:23
CLUBNIEUWS NEOS IN ACTIE 49 Porseleinen jubileum Op 8 september werd het 20-jarig bestaan van Neos Koksijde gevierd. Met gelegenheidstoespraken, een feestelijk diner, een optreden van het Puszta-ensemble en ‘Les Folles de Gand’ als verrassingsact ging het feest niet onopgemerkt voorbij. De bestuursploeg hield het in aanwezigheid van de Koksijdse burgemeester en schepen voor sociale zaken toch (nog) even serieus voor de groepsfoto.
Neos boven! Zelfs in het buitenland wordt dé boodschap klaar en duidelijk getoond: Neos boven! Neos Veurne maakte dan ook van deze gelegenheid handig gebruik tijdens haar reis naar de Baltische Staten. Bij het bezoek aan de Universiteit van Vilnius kwamen ze aan de hand van een beetje regiewerk tot deze fotoparel.
Batterijen opladen Een prachtige en unieke reis, dat konden alle deelnemers van Neos Zele achteraf beamen. Afgelopen zomer trokken ze naar Stans om de (zonne)batterijen op te laden. Ze genoten volop. Missie geslaagd!
Nazinderend jubileum De 40-jaar-jong viering van Neos Gent werd als ware mijlpaal genoteerd in de Gentse annalen. Na een academische zitting met o.a. schitterende toespraken van de bisschop van Gent, de nationale voorzitter en de provinciale ondervoorzitter, werden de meer dan 200 aanwezigen verblijd met een optreden van de Gent Symphonic Band. Men sloot stijlvol af met een uitgebreide receptie. Proficiat!
Neos Magazine 038.indd 49
1/12/14 23:24
50 PUZZEL
Zweedse puzzel ZACHTJES
KLAAR
LIED
PASSIE
KIEM
STORTBAD
MET TEGENZIN
NEVENS
OP DEZE WIJZE
NUTTIGEN
EERSTE STAP
DRIETENIGE LUIAARD
ONDERWERP VAN GESPREK
ZWAARDWALVIS
BORDSPEL
CHINESE MAAT
VULKANISCH GESTEENTE
STRIK
GROENTE
STOOT
SCIENCEFICTION
DENKBEELD
MODERN
RECHTOP ONGEBONDEN BOOM
FIETSEVENEMENT
EIERKOEK
DEEL VAN HET HUIS
VROUWELIJK
EVENTUEEL
WERKLOZENSTEUN
BILJARTSTOK
LEERKRACHT
KNOERT LOOPVOGEL
SNELHEID
BIJWOORD
EUROPESE UNIE
NIET EVEN
MIJ
MOEDER
STAND DER EDELEN
KORT OGENBLIK
NOOT
EEN ZEKERE
PAP
TIJDPERK
NOOT
NIEUW (IN SAMENST.)
GETIJ
LIDWOORD
PROEFBANDJE
RIVIER IN RUSLAND
BOOM
RUND
WATER IN BELGIË
ONTKENNING
Sudoku
SOORT KROPSLA
VERBOD
Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.
5 6 4 1 8 8 3 7 ; P ; A; V; N; O; ; E 7 6 4 L I E F D E ; A A N Z E3 T ; A I ; O R K A; G O; E ; N; L U S; S L A; I N 2 ; T9 O P I5 C ; S T A A N D7 ; ; O; H O F ; V R; E V GORD E L; K A N J E R 1 5 ; M; O; M E E ; 2 E U; 6 IJ T E M P O; M U M; F A ; ; 1 L A; N E O 6; E B ; D E 8 9 D E M O; N E E ; R O E R ; T A B O E ; S N IJ S L A 9 5 3 1 7 4 5 8 1 9 2 4 © DENKSPORT PUZZELBLADEN
Neos Magazine 038.indd 50
Sudoku Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met © DENKSPORT PUZZELBLADEN 9 precies één keer voorkomen.
2 5 9
1 8
1
4 6
2 5 3 2 8 7
3 4
6 9
6
7 5 2 1 9 © DENKSPORT PUZZELBLADEN
Oplossing p39
1/12/14 23:25
39
Met Neos naar Amaluna Amaluna nodigt het publiek uit naar een mysterieus eiland beheerst door Godinnen en geleid door de cycli van de maan. Amaluna vertelt het emotionele verhaal van een beproefde liefde tussen de dochter van de koningin en haar dappere jonge aanbidder. U kan met Neos naar deze indrukwekkende en betoverende voorstelling Vrijdag 25 september 2015 – 16.30u – Brussels Expo – bijzondere voorwaarden – tickets eerste categorie Contacteer uw clubsecretaris voor meer info en reserveer snel uw ticket!
Neos Magazine 038.indd 51
1/12/14 23:26
ZOO ANTWERPEN
CHINA LIGHT 6 december - 18 januari
vanaf 18u
15%
KORTING*
#ChinaLightZOO
*
#ChinaLightZOO
Neos Magazine 038.indd 52
www.zooantwerpen.be
Enkel geldig aan de kassa van 6/12/14 t.e.m. 18/01/15 (behalve op 24/12 en 31/12). Kopieën worden niet aanvaard. Niet geldig op eerder aangekochte tickets. Het aantal plaatsen is beperkt. Deze korting is geldig zolang de maximale capaciteit niet is bereikt. Check de beschikbaarheid op www.zooantwerpen.be.
ACTIE NEOS
15% KORTING
*In ruil voor deze bon krijgt u 15% korting bij aankoop van max. 4 tickets voor China Light in ZOO Antwerpen. Geldig op het standaard individueel tarief. De tickets dienen gelijktijdig aangekocht te worden en zijn enkel geldig de dag van aankoop. Niet inwisselbaar in speciën. Niet cumuleerbaar met andere acties, voordelen of kortingen.
1/12/14 23:26