www.in2nature.eu
–
[email protected]
BSO ‘in 2 nature’ Bushraft activiteit
Thema Onderkomen stichting in2nature www.in2nature.eu
[email protected] Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584
Inleiding en voorbereiding Thema ‘onderkomen’ Naast vuur, eten en drinken is een onderkomen één van de primaire overlevingsthema’s. Een onderkomen houdt de warmte vast van jezelf en het vuur, zorgt voor beschutting tegen wind en koude en zorgt ervoor dat je droog blijft in de regen. Je kunt al snel een eenvoudige hut bouwen van takken of een zeil. Deze activiteit duurt ca. 1,5uur.
Veiligheidsmaatregelen • • • • •
Veiligheidsaspecten vuur: zie thema ‘vuur’ Losliggende takken in bomen die kunnen vallen verwijderen Verwijder afval op de grond (glas, ijzer, hout met spijkers, etc.) Begeleidt kinderen die in de boom klimmen. Zorg ervoor dat kinderen nooit touw om hun eigen of elkaars nek doen
Benodigde materialen: • • • • • • •
Zeilen of landbouwplastic. Maat 3x4m (één zeil per 3 kinderen) of 4x6m (één zeil per 5 kinderen). Touw, bijv. sisal of dikker touw. Snoeischaren voor takken Vuurton met brandhout en lucifers (zie ook thema ‘vuur’) Brandveiligheidmaterialen (zie thema ‘vuur’) Iets om klaar te maken boven het vuur, bijv. thee, marshmallows of popcorn. Pannetje of ketel voor op het vuur.
Voorbereiding • • • • • • Bushcraft activiteit voor BSO: thema ‘onderkomen’
Zoek een stuk terrein met bomen en bosjes Maak de ondergrond zoveel mogelijk vrij van braam en brandnetel Controleer de bomen op losliggende takken die kunnen vallen. Maak kleinere stukken touw van ca. 6m. en een paar lange stukken van 10 á 12m. Zorg dat het vuur al is voorbereid of zelfs brandt bij aanvang van de activiteit. Maak een voorbeeld hut om de kinderen te stimuleren. pagina 2
stichting in2nature
Activiteitbeschrijving 1. Introductie: “onderkomen” • • • • •
Duur: 5 minuten
Wat is belangrijk als je gaat overleven? Vuur, water, eten, mes, schuilhut Waarom een hut? Warmte, beschutting tegen wind, droog blijven Hoe kun je een hut bouwen? Takken, bladeren, omgevallen boom, zeil, touw Waar moet je aan denken bij een hut? Windrichting (deuropening niet in de wind), niet onder losse takken, beetje beschut, mogelijkheid vuur in de buurt, waterdicht En de ondergrond? Vlak, niet in een kuil (in verband met regenwater), geen scherpe dingen of takken op de grond, geen brandnetels of braam in de hut
4. hut bouwen
Duur: 45 minuten
Elk groepje krijgt een zeil en touw en gaat lekker aan de slag met het verzinnen en bouwen van een hut. Laat de kinderen lekker veel zelf doen en stimuleer de samenwerking en overleg binnen het groepje. Zorg ervoor dat alle kinderen een taak hebben en hun zegje kunnen doen. Geef ze hiervoor ruimschoots de tijd. Zie voor voorbeelden ‘extra’. Halverwege roep je de groep bij elkaar en loop je met alle kinderen langs alle hutten. Samen bekijk je de goede dingen en geef je tips voor het afbouwen.
2. Actief: het ‘overschreeuwspel’ Duur: 10 minuten Verdeel de groep in drieën en zet de drie groepjes in 3 lijnen achter elkaar zodat er ca. 3 meter tussen de groepjes zit. Fluister het eerste groepje 3 tot 5 woorden in. Zij moeten deze overschreeuwen naar het laatste groepje, het groep in het midden probeert dat echter te voorkomen door er doorheen te schreeuwen. Na 2 minuten stoppen we en mag het laatste groepje vertellen wat ze hebben gehoord. Daarna wordt er gewisseld. Welk groepje heeft de meeste woorden over geschreeuwd? De woorden kunnen bijvoorbeeld zijn: overleven, vuur, vuursteen, vuurton, brandhout, schuilhut, touw, survival, kokosnoot, voetsporen, spoorzoeken, boom, popcorn, blussen, pijl en boog, jagen, vos, konijn, vogel, hert, sluipen, verstoppen, mes, bijl en zaag.
3. plekje zoeken
Duur: 10 minuten
Maak groepjes van 3 tot 5 kinderen. Elk groepje gaat op zoek naar een goede plek voor hun hut. Daarbij moeten ze letten op de ondergrond maar ook naar de mogelijkheid om gebruik te maken van bomen, de windrichting, etc. Als elk groepje een plekje heeft loop je met alle kinderen langs de plekjes en bespreekt de goede dingen en geef je tips over de hut die ze kunnen bouwen. Bushcraft activiteit voor BSO: thema ‘onderkomen’
5. Eten/drinken , spelen en afbreken
Duur: 20 minuten
Maak iets klaar boven het vuur of zorg voor iets lekkers. De groepjes mogen dit in hun eigen hut opeten en kunnen nog even lekker in hun hut spelen. Daarna gaan ze hun hut weer afbreken en brengen de plek weer in de oude staat terug. Bij de thee kun je ook een bakje met rozijnen, dop pinda’s en walnoten geven. pagina 3
stichting in2nature
Tips en ideeën voor meer activiteiten met ‘onderkomen’ Hutten bouwen is iets heel basaals. Vroeger bouwden kinderen altijd hutten in het bos en de struiken rond het huis maar tegenwoordig doen kinderen dit nauwelijks meer. Hutten bouwen stimuleert de creativiteit, zowel in het bouwen als in het spel. Maar het stimuleert ook het leren samenwerken, de noodzaak van overleg en rekening houden met elkaars mening.
Tips voor de jongste kinderen Op elke leeftijd kunnen kinderen hutten bouwen. De oudere kinderen zullen beter overweg kunnen met het zeil en touwen maar voor de jongere kinderen is het leuk om meer met takken te doen. Ze kunnen het zeil dan gebruiken om eroverheen te slaan maar help de jongere kinderen niet teveel, ze kunnen veel meer dan je denkt!
Meer activiteiten met ‘onderkomen’
Uitbreiding naar de groene, duurzame BSO
•
Hutten bouwen is een stukje creativiteit maar ook een bewustwording naar huisvesting, slapen en armoede. Immers, een hut is niet echt rijk, krap en je hebt het risico van nat worden. Hutten zijn dagelijkse praktijk in bijv. Afrika, zuid Amerika en Azië.
• • •
• •
•
Lekker hutten bouwen zonder hulpmiddelen maar met natuurlijke materialen als takken en bladeren, zie bij extra! Wanneer de kinderen wat meer ervaring hebben in het bouwen van hutten kunnen ze ook meehelpen met het maken van een geweldige en vaste boomhut. Een specifieke soort schuilhut van zeil is de frietzaktent, daarmee heb je een hut met zowel dak als grondzeil. Zie voor de beschrijving de ‘extra pagina’. Naast hutten kun je ook een hangmat maken van een oud gordijn (twee knopen aan het uiteinde en die met touw tussen de bomen hangen. Met een zeiltje erboven lig je ook nog droog. Sneeuwt het? Winterjas aan en een sneeuwhut bouwen! Hutten kun je ook gebruiken in het spel: in de riddertijd wordt een hut ineens een kasteel, in de préhistorie wordt een hut een hol met holbewoners, in de toekomst wordt de hut een ruimteschip, gebruik het huttenbouwen in ieder thema en stimuleer het spel in de hut Het bouwen van een blijvende wilgentenen hut op het plein
Bushcraft activiteit voor BSO: thema ‘onderkomen’
• • • • • • •
Samen met de kinderen speuren op het internet naar volkeren die in hutten leven (nu actueel bij Amnesty international: actie tegen het slopen van sloppenwijken in Nairobi). Nadenken met de kinderen over hoe men in ontwikkelingslanden leeft. Een project opzetten over een derde wereld land, een kampement nabouwen en tijdens de projectperiode ‘leven’ als die kinderen daar. Laat de kinderen de verschillen benoemen, wat hebben die kinderen niet waar wij niet zonder kunnen (elektriciteit, school, games, mobieltjes) Een sponsor activiteit opzetten ten behoeve van de kinderen in het derde wereld land. Correspondentie opzetten of tekening opsturen en ontvangen met het betreffende land. Een organisatie uitnodigen (of excursie naar) om te vertellen over de derde wereld en het geld aan hun geven. pagina 4
stichting in2nature
Extra: voorbeelden hutten met zeil
stichting in2nature
Bushcraft activiteit voor BSO: thema ‘onderkomen’
pagina 5
Extra: voorbeelden natuurlijke hutten
stichting in2nature
Bushcraft activiteit voor BSO: thema ‘onderkomen’
pagina 6
Extra: frietzak tent frietzaktent: Een frietzaktent is een tentje gemaakt van een zeiltje waarbij je zowel een grondzeil als zeil boven je hebt. Het is een bepaalde manier van vouwen zodat je een tentje krijgt in de vorm van een puntzak. Afhankelijk van de grootte van het zeil is dit tentje geschikt voor één á twee kinderen. Frietzaktentje maken: Neem een sterke tak en prik hiermee het zeil bij punt A stevig in de grond. Zoek een dennenappel en stop die bij punt B onder het zeil, duw hem goed tegen het zeil en bevestig een touw rond de dennenappel. Span dit touw, niet té hard, naar een boom. Zorg ervoor dat punt B ca. 1m boven de grond komt, niet hoger, anders wordt de ingang te hoog en kunnen regen en wind in de tent komen. Zorg er ook voor dat de afstand tussen B en de boom max. 2m is anders zakt de tent teveel door. Vouw de punten D en E onder de tent, dit gaat het grondzeil vormen, zorg dat D en E elkaar in ieder geval raken maar, beter nog, overlappen. Anders lig je alsnog op de grond. De punten G en F vormen nu de hoekpunten bij de ingang. Die kun je, bijv. met een dennenappel aan de binnenkant en een touwtje, aan de grond maken met een stevige stok. Als er op die plek ogen in het zeil zit hoef je geen dennenappel te gebruiken.
E
Je ziet dat er nu een flap loshangt: BFCG. Als het goed is zit punt C tot bijna bij de grond en vormt de hele flap de deur. Je kunt eventueel onder punt B een stok zetten om het hoog te houden.
F
Als de zijkanten (driehoeken ABG en ABF) een beetje inhangen kun je in het midden ervan een dennenappel aan de binnenkant stoppen en aan de buitenkant een touw die je wegspant naar bijv. een boom. Bushcraft activiteit voor BSO: thema ‘onderkomen’
A grondzeil
deur
stichting in2nature
B Grond zeil
deur C
G
D pagina 7
