Thema: "Geborgenheid" Geborgenheid heeft met een gevoel van veiligheid te maken. Veiligheid betekent je beschut voelen. Denk aan de functie van een warm huis. Een warm huis voelt beschermend, behaaglijk en het is een plek waar het prettig thuis komen is. Een plek dat je ergens welkom bent en je je gedragen, veilig en geborgen voelt. Je niet geborgen weten betekent, dat je het gevoel van veiligheid mist en bezorgd bent voor wat je verdere toekomst kan bedreigen. Deze gevoelens worden voel,-en zichtbaar als je er niet meer bij hoort en uitgesloten wordt van sociaal-en maatschappelijke activiteiten. Het komt neer op een gevoel van “ik hoor er niet (meer) bij “(= sociale uitsluiting) Sociale uitsluiting ontstaat als een individu zich niet (meer) veilig of geborgen voelt in een sociale omgeving zo als: - Het werk - De kerk - Het gezin - Op straat/ in de bus - Familie of vrienden etc. Uitsluiting ontstaat door selectieve waarnemingen en niet vanuit een holistische benadering. Het gevaar bestaat, dat door onze sociale bril en culturele lens (mensbeeld) opvattingen ontstaan op grond van eigen normen en waarden. Aan deze ziens- en handelwijze kleven verschillende nadelen. Zij leiden tot machtsmisbruik, onderdrukking en uitsluiting. Uitsluiting heeft ook te maken met: - Je afkomst (ras, kleur) - Je eigen referentie kader - Minderwaardigheidscomplex - Armoede - Seksuele geaardheid - Opleiding / status - Voor sommige individuen, die daarvoor gevoelig zijn kan discriminatie hun ego schaden. Onze samenleving is sterk georganiseerd en heeft in de loop der jaren een bepaalde ideologie opgebouwd, die op macht en onmacht is gebaseerd. Deze sterk georganiseerde samenleving waarin welvaart en status groter zijn dan ooit, biedt zogenaamd mogelijkheden voor een ieder, die zich zou willen ontplooien en zich zelf zou willen zijn, maar houdt weinig rekening met hen, die het niet kunnen door de obstakels, die ze op hun weg tegen komen. Elk mens is uniek en heeft zijn eigen beleving van mens zijn. Dat is een geschenk van God. God heeft ons een eigen wil gegeven om keuzes te maken in ons leven. Doch het is niet voor elk individu weggelegd om een eigen keus in het leven te maken. Het heeft te maken met vraag en aanbod. Dit aanbod houdt verband met de mogelijkheden, voor een deel komend uit het eigen socialisatie proces, de eigen wilskracht en drijfveer. Armoede - Armoede is plaats en tijd gebonden - Bij armoede wordt je bedreigd in je fysieke bestaan - In de zin van onvoldoende middelen om in het noodzakelijke, de basale behoeften zo als eten, onderdak en kleding enz. te voorzien - Het niet beschikken over voldoende geld en overige materiele middelen - Het zich bevinden aan de onderkant van de samenleving De armoede problematiek kent verschillende facetten:
- armoede wordt nu niet meer alleen gezien als het ontbreken van materiele middelen, maar ook als relatief uitgesloten worden van aanvaarde sociaal-maatschappelijke en culturele participatie en leefpatronen in een samenleving. - het gaat niet alleen over geld, maar ook over duurzame uitsluiting, waardoor je in een (sociaal) isolement komt te staan. - Het achterblijven bij het algemeen normerende welvaartspeil in de samenleving. - Armoede heeft niet alleen een materiele kant, maar heeft ook een immateriële kant. (geestelijk) - Verborgen armoede is niet voor de ander zichtbaar. - In gesprekken met mensen klinkt vaak de roep van eenzaamheid door, maar het is de kunst van de hoorder, om de roep (signaal) van eenzaamheid en pijn te herkennen en te erkennen. - In een kwetsbare en zwakke maatschappelijke positie, ziet men de essentie van de Zin van het leven niet meer. “ ZINGEVING” Je Zijn loopt gevaar Huiselijk geweld Huiselijk geweld heeft met macht te maken en roept weerstand op. Huiselijk geweld dood de geest en maakt het individu kapot. Het ontneemt de ander het geluk, zelfrespect en levensvreugde door dreigend verlies van zelfstandigheid. Belangrijk is dat alle hulp vraag gestuurd dient te zijn. Macho gedrag Bij huiselijk geweld wordt de een door de ander in een onmachtige, onrechtvaardige situatie gedwongen. Macht in negatieve zin kan als dwingend, overheersend en onderdrukkend ervaren worden, welke gepaard gaat met lichamelijk en psychisch geweld. Huiselijk geweld gaat vaak gepaard met een traumatisch geweldservaring. Psychische hulp is daarom een pré. Slachtoffers van huiselijk geweld zijn bijzonder kwetsbaar en durven vaak hun ervaringen niet met anderen te delen, vaak uit angst voor de veroorzaker/agressor. Macht omvat alle gevallen waarin mensen door toedoen van andere mensen of groeperingen of het bestaan van structuren , zo ook van instituties, regels, tradities etc. gebracht kunnen worden tot gedrag waartoe zij niet uit zich zelf aan gekomen zouden zijn, omdat een dergelijk gedrag vaak indruist tegen hun waarden en normen. Dit gedrag kan voortkomen uit aangeleerd gedrag of door geestelijke sociaal maatschappelijke druk. Ieder individu heeft behoefte aan veiligheid, houvast, zekerheid en hoop. (Wanneer iemand een sterke levenswil heeft (overlevingsdrang) is de kans op herstel van de schade veroorzaakt door geweldpleging groter dan wanneer hij /zij de vernederingen ondergaat en de moed laat zakken) Homoseksualiteit Homoseksualiteit is niet alleen van deze tijd. Vele oude beschavingen kenden het fenomeen homoseksualiteit. Als ik de Bijbel lees, dan kom ik het woord wanpraktijken tegen, maar de Liefde van God voor de mens, en van mens tot mens, dat kan toch geen zondige betekenis hebben als twee mensen elkaar Lief hebben? God zegt in zijn Woord: Heb elkaar Lief. Elkaar liefhebben is het grootste gebod wat wij van God hebben ontvangen. Het gaat hier niet alleen om houden van, maar ook om het er zijn voor de ander. De beginselen van de bovengenoemde thema’s hebben allen raakvlakken met elkaar en kunnen gezien worden als zijnde voorwaarden ter bevordering van geloof, hoop en geluk en het goede leven. Voor het welzijn van elk individu is nodig: - Een veilige plek voor mensen met hun levens verhaal - Ondersteuning in de zelfredzaamheid
- Stimuleren van eigen initiatief - Ontdekken van innerlijke krachten (spiritualiteit) - Herwinnen van eigen waarde Mijn Synode ervaring 2002-2014 Tijdens mijn Synode jaren en de opgedane ervaringen heb ik mij steeds weer de vraag gesteld: hoe kunnen wij geloof en professionele hulp met elkaar in verbinding brengen? Hoe en op welke wijze kunnen wij geborgenheid in de kerk bieden aan mensen, die zich buiten gesloten voelen en ook geborgenheid garanderen? Deze vraagstukken, waarover decennia” gesproken wordt, ook binnen de kerken heeft nog steeds niet kunnen leiden tot het innemen van standpunten. Ik constateer, dat de meningen over bovengenoemde thema’s over en weer gedeeld worden, vooral over armoede, huiselijk geweld en homoseksualiteit. Van uit mij beroep als maatschappelijk werkester heb ik verschillende Symposia over de genoemde thema’s bijgewoond, welke vaak gehouden werd, maar uiteindelijk blijven de resultaten uit. (zo veel hoofden zo veel zinnen) De mens is van goede wil. De oorzaak voor het niet nemen van een standpunt heeft te maken met onze categorische imperatieve ,de zedenwet, die als een absolute verplichting ontspringt aan de innerlijke activiteit van de vrije wil van de mens. In dit geval om het “goede” na te streven en te bewaren. Om die morele waarden te kunnen handhaven verkeert de mens regelmatig in strijd met zich zelf , omdat de zedenwet ons gebied dit te doen. De herhaling van de geschiedenis heeft de mens niets geleerd. (paradoxale in de mens) Macht, strijd, geweld, egoïsme, geldigheidsdrang en eigenbelang. Kwestie van zegening van gelijkgeslachtelijke partnerschappen Deze kwestie van de zegening van gelijkgeslachtelijk partnerschap raakt het persoonlijk geloof en de levenssituaties van veel broeders en zusters op een bijzondere manier. Daar en tegen staat, dat alle meningen, overleggingen en beslissingen over deze vragen van de gewetensvrijheid van alle betrokkenen gerespecteerd dient te worden. De vraag die mij bezig houdt is: zijn wij als mens rechtvaardig genoeg om de ander uit te sluiten vooral voor de zegen van God? Ik denk, dat de mens daartoe niet in staat is. Waar de mens aan voorbij gaat is, is dat God de garant is voor de orde van de natuur. God is en rechtvaardige God en Hij biedt gerechtigheid aan hen, die onrecht lijdt. Rechtvaardigheid en gerechtigheid wordt gedaan aan iemand, die onrecht lijdt. Gerechtigheid is in de Bijbel m.i. niet een zuiver juridisch begrip. Het gaat erom dat men zowel juridisch als sociaal handelt te gunste van anderen en dat alles wat God heeft beloofd, aan niemand wordt onthouden. God beloofde aan het volk Israël, ondanks hun wanpraktijken, dat Hij hen zal zegenen en hen zijn steun en bescherming zal bieden. (Rom. 6:15-23) Wie kan dat ongedaan maken? Waar gaat het eigenlijk om? Vast staat, dat bij het gesprek over homoseksuele relaties snel en steeds weer de nadruk wordt gelegd op een bepaalde vorm van seksualiteit. Doch een relatie van gelijkgeslachtelijk partnerschap (levens partner) is meer dan seksualiteit. Het gaat verder dan dat. Wat wij wensen moeten willen en hopen, is de mens en zijn betrokken- en verantwoordelijkheid (zorg) voor elkaar centraal te stellen. Bij de zegening gaat het om het volgende: - Omdat zij als christenen en leden of vrienden van de Broedergemeente onze zusters en onze broeders zijn - Partnerschappen, die niet vrijblijvend gestempeld zijn door houden van, maar geroepen zijn tot verantwoordelijkheid dragen voor elkaar - Om de opdracht van de kerk voor de pastorale begeleiding en zorg - Versterken van mensen in hun zijn / en hun levenssituatie helpen vorm te geven - Zegenend handelen berust op het vertrouwen , dat het God is, die te midden van verschillende gevaren het levens geluk schenkt.
- Dat het God is, die gerechtigheid doet neerkomen over de mens - God alleen kan zijn oordeel uitspreken over de mens Stand van zaken Synode inzegening gelijkgestemden Vooral het thema inzegening van gelijkgestelde paren is in de kerken een hot onderwerp. In sommige kerken heeft men het al aangedurfd om een standpunt in te nemen om gelijkgestelde paren in te zegenen. In onze kerk de Evangelische Broeder gemeente zijn wij nog niet zo ver om een dergelijk besluit te nemen. Het vertrouwen van mensen in de kerk loopt terug en is nooit zo laag geweest. Mensen voelen zich niet meer veilig in de gemeente, niet gehoord en ook niet begrepen. Bang voor een oordeel of vooroordelen en of afwijzing. Daardoor raken mensen in een positie van eenzaamheid en verdwijnen ze in een sociaal isolement. Zelfs in geloofsgemeenschappen worden de rechten van mensen met voeten betreden, waardoor zij zich buiten gesloten achten en zich niet meer in de kerk geborgen voelen. Dit heeft alles te maken met vertrouwen . Wij als EBG zijn het wel met elkaar eens, dat in geloof de mens, ondanks zijn /haar seksuele geaardheid geschapen is naar het beeld van God en dat alle schepselen van God kostbaar zijn in zijn ogen. (synode besluit 2002) Om die reden wordt van ons als ‘christen’ verwacht, dat wij op een waardige , en respectvolle manier met elkaar dienen om te gaan en zo de ander te accepteren en respecteren als mens. Wij dienen de ander te behandelen zo als wij zelf behandeld willen worden. De ander Lief te hebben zoals God ons Lief heeft en daar hoort geen uitsluiting of discriminatie bij. Wie een beeld drager van God verwerpt, of afwijst, wijst God af. Wij mogen allen leven vanuit de genade van de Heer. Wie geweld gebruikt tegen een beelddrager van God gaat voorbij aan de oproep van Jezus Christus om de mens Lief te hebben. Jezus Christus heeft ons een voorbeeld gegeven, dat Gods heilswil grenzen overwint. Jezus, kwam en ontfermde zich juist over de zwakken, de onderdrukten, eenzamen en de armen van geest. Hij koos voor hen. Alle broeders en zusters ongeacht hun geaardheid verdienen een plaats in Gods huis. Wij moeten niet alleen met onze monden belijden, dat wij zusters en broeders zijn! Neen! Wij moeten dat ook uitstralen, mensen moeten dat al op een afstand aan ons kunnen zien. Open en eerlijk handelen met elkaar omgaan, want dan kan je elkaars zorg, verdriet, angst en pijn delen. Alleen op deze manier kan de een voor de ander zijn om als mens een wezenlijke bijdrage te leveren in de gemeente of waar dan ook. Elk mens verdient Gods zegen en zijn genade. Vrijheid Om keuzes te maken moet de mens vrij zijn, vrij van bevoogdend gezag. Vrij om een eigen leven op te bouwen naar eigen inzicht. 1. Vrijheid is een fascinerend woord 2. Vrijheid lokt; dan pas is de mens mens ???? Vraag: Is de mens daadwerkelijk vrij? Neen! “De mens leeft in vrijheid in gebondenheid”. (Wetten en regels) De mens moet telkens rekening houden met bezit, macht, of gezagsverhoudingen. De mens zal tegen zich zelf moeten voor een leefbare situatie, een leefbare omgeving om te zoeken naar voor hem /haar een leefbare wereld om zich geborgen te kunnen voelen. Wij leven in een wereld , dat omgeven is door instituties met geboden , verboden en zo als: 3. Hokjes geest/ wij en zij 4. Oor-vooroordelen 5. Ongelijkheid 6. Onrechtvaardigheid
God en zijn Woord geeft ons handvatten en wijst ons de weg hoe te leven. D Deze handvatten vinden we terug in de Bergrede. Is de Bergrede een utopie of is het voor de mens een haalbare situatie? Het antwoord op deze vraag vind ik in Mattheus 5, (de Zaligsprekingen) In de Bergrede herken ik een aantal roeping/ genezingsverhalen - De Bergrede leert ons over ethiek, de waarden en normen van Gods wil geeft ons de vaste grond van ons handelen. - Spreekt ons hart aan - Gaat over de bezitloze - De leugen maakt plaats voor de waarheid en schijnheiligheid - De werkelijkheid van Gods Koninkrijk is niet voor later, maar nu - Is een geen morele eis, maar een onvoorwaardelijke verplichting voor wie leeft vanuit het vertrouwen in de genade van God. - De mens heeft een vrije wil van God gekregen en de Bergrede vraagt ons om de vrije wil te gebruiken om goede keus te maken - In de Bergrede komen we tegen: Geborgenheid, rechtvaardigheid, recht en veiligheid Auteur: G. Bendt-Wijsman ( Maatschappelijk/ Pastoraal werker)
