Thema 1: Iets nieuws onder de zon!
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Thema 1 les 1 WWWW Begrijpend lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Doelen per lesfase VOOR
!
" # # # !$
" # # !% & # # # # '
TIJDENS
!( ! ! !)! !
NA
! # *
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
extra materiaal
4 t/m 6
3 t/m 6
++
++
! + ! "Wiet Waterlanders en de kleine Caroluscode,.2 7
VOORBEREIDING / SUGGESTIES 8 9: : ; <.2 = > +? +? > +@
WERKSCHRIFT / Z-SCHRIFT - De taalweters over een zender, een ontvanger, de boodschap en de bedoeling werden samengevoegd PP !( Q "
DIFFERENTIATIE TIJDENS Niveaudifferentiatie ( XY
NA # +? ! 9 < # Tijd voor Taal accent 6 - Taal
23
WOORDENSCHAT tekstwoorden
terloopswoorden
, [\7
de roes
resoluut de armoezaaier nazinderen * met glamoureuze/zwierige tred
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
schooltaalwoorden
LESVERLOOP VOOR HET LEZEN
^!@
De componenten van het communicatieproces bespreken en inoefenen Schrijf de zin ‘Wiet Waterlanders … Wakker worden!’
_ 8
: Y : : "9: < ( : : 8 +
+ ++
_ $ : : , 7
@ individueel
Stilstaan bij het stijlkenmerk alliteratie en een oefening hierop maken We merken op dat alle woorden in de zin met dezelfde letter beginnen. Dat stijlkenmerk noemen we een alliteratie. Bij Suske en Wiske wordt in de titels van de albums vaak een alliteratie gebruikt: ‘De duistere diamant’, ‘De zwarte zwaan’, ‘De toornige tjiftjaf’, ‘Het kregelige ketje’, ‘De koddige kater’ ... Tijdens de Belgische Opstand in 1830 verscheen in de zomer van 1830 een geschrift, bekend als de ‘Twaalf w’s’: Wij Willen Willem Weg, Wilde Willem Wijzer Worden, Wij Willen Willem Weer. ,Y+\+` +\^? 8 k q Y y q 8 q : 2 : ^{@:< 8 k7
_ , [7 _ 8 " Wat was gemakkelijk? Wat verliep moeilijker?
24
Het lesdoel stellen Je leest een tekst in stilte. Je zoekt in die tekst antwoorden op de vragen in het werkschrift. Je ontdekt de verhaallijn en je geeft jouw mening over het karakter en de handelwijze van de personages in het verhaal.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
TIJDENS HET LEZEN
@ > | >
De leestekst in stilte lezen, vragen individueel oplossen en klassikaal bespreken Y # - Welke personages kwamen voor in het fragment? - Beschrijf het karakter van Wiet.
\
} \" $
_
$
@
}
@ > | [\
^ > \ q ^ @ 9 < } `
( " !$ Q , 7 !$ !$ !$ Stel de volgende vragen: - Heb je die betekenissen vlot gevonden? - Wat ging gemakkelijk? Wat ging moeilijk? NA HET LEZEN
|
| individueel
Oefening 9: het fragment beoordelen - Wat vond je van het fragment? Wat vond je leuk, minder leuk? - Wie zou het boek willen lezen? Oefening 10: een kort bericht schrijven ) : : 2 )
_ 8 - Is de bedoeling van de schrijver duidelijk? - Zal Ophelia of Wiet begrijpen waarom jij een briefje schrijft? q
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
25
accent
8%)qqq8_++
Wiet Waterlanders (cd track 1) Woensdag 2 september, 7.00 uur : : ': : : ': : # # ": : ': q # $
<: ": # X)y q #: X # : # # ' : ( # : : ( 2 # : #: # . # : Q * # # $ # ' ' # : . # 2 #: ! $ X$ . # : # $ y # $'X q # # # : #
$ # $
: # # $ X q # # : ( _
# # 26
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_++
q # : )P#: # # # $ ! : : : ( # Wiet zag in de spiegel een magere jongen die misschien net iets te snel begon te Y 8 : # q # # : # $ . < 9 < " # ( }
Wiet zuchtte even moedeloos, want dat was nu precies wat er gisteren gebeurd . X Wiet Waterlanders en de kleine Caroluscode .2 . #[??=
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
27
accent
EMOTIONEEL
SCRIPT
uitdiepen
uitbeelden
emotioneel Laat de leerlingen vertellen wanneer
emotioneel – de emotie – gevoelig – ontroerend – ontroerd – sentimenteel
uitleggen
" # te ontroeren
28
Te veel } 2 emotioneel en sentimenteel ' 'ontroerend Y 2 ontroerd door een dansende bezemsteel ' 'emotioneel Te veel jOris Casteels Y y ++,[
7" ^!
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_++ 1x per ll.
Schrijf in elk vlak iets waar je emotioneel van wordt. Dat kan één woord zijn, een zakdoekdoos van.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
29
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
2 + [ y # X _ 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les , # # 7 #
Doelen per lesfase VOOR
!)k
TIJDENS
! !
NA
! ! !
MATERIAAL TB A
WS A
= > 10
bronnenblad
extra materiaal
+[
! [ ! <
VOORBEREIDING / SUGGESTIES ! y, 7 ! < ! @
WERKSCHRIFT / Z-SCHRIFT !( Q " !) +?" , 7
WOORDENSCHAT tekstwoorden
terloopswoorden
schooltaalwoorden , ^|7
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
31
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR HET LUISTEREN
^|
!+?
De voorkennis bepalen ) 9y # X< - Wie kent iets van klassieke muziek? - Wie beluistert soms klassieke muziek? - Wie heeft ervaring met klassieke muziek? 9 <)
+? Een kort muziekstuk beluisteren 9 y q <. 9( `< 8 } ,7 luisterden: - Voor wie was deze muziek nieuw? - Wat vond je ervan? - Wie herkende deze muziek? Het lesdoel stellen Je beluistert zo dadelijk een reportage van Klara, waarin kinderen vertellen wat ze op school hebben gedaan met klassieke muziek. Daarna geef je jouw mening over klassieke muziek. Misschien verander je na deze les wel van mening. TIJDENS HET LUISTEREN
[, +[7
= >
=!\ >
\
Eerste luisterbeurt 8 yq - Waarover ging de reportage? - Wie kwam aan het woord? - Wat hoorde je op de achtergrond tijdens de hele reportage? _ + [ 8 Tweede luisterbeurt _ ^ Na de tweede luisterbeurt lossen de leerlingen de oefeningen 3 t/m 5 individueel 8 8 NA HET LUISTEREN
\
32
Stilstaan bij het verschil tussen spreek- en schrijftaal 8 ( |
8 # # , =7
individueel
_
\
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
individueel
_
,
7
+? individueel
_ +? 9 < )
tempodifferentiatie
_
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
33
accent
8%)qqq8_+[
Dit is een letterlijke weergave van de tekst die je hoort op de cd (track 2). De tekst is grammaticaal niet correct.
Eine kleine Nachtmusik .
Beethoven The entertainer} Giselle van Adolphe Adam De Lente van de Vier Seizoenen van Vivaldi Morgenstemming van Edvard Grieg
^! ^! P ! zin hebben om effe te luisteren, die luisteren dan effe naar het liedje dat op die
^!
#
#
$ # #
#
: Q # #
:
yy 2
Q : $ < #<
34
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_+[
# # < 9 . # #8 :
# 9 # # # # # # . # ## 2 y # # # y # 8" y#^ [?++
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
35
accent
SCRIPT
DE ERVARING
uitdiepen
uitbeelden
de ervaring Laat de leerlingen een ervaring : ) # een lastige ervaring, een grappige ' ondervinden – de ondervinding
uitleggen
,+7"
,[7" je goed oefende en daardoor heel
Wat een ervaring ( ervaring # <)
ervaring # # mijn leven heb mogen ervaren ging de ervaren k # # # ! # wat ervaring . ervaring 8 # ( maar het topje van mijn vinger dat er jammer ervaring < ; ervaring
$ $ ervaring verdient deze # ervaren De andere man zei: “Deze ster is een pluim voor Y # ervaring Y :
!+?"
+?
36
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Thema 1 les 3 ( X } 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les q k Doelen per lesfase VOOR
! k !
TIJDENS
!$ } !8 # !( !
NA
!( - Controleren of passende informatie is doorgegeven en of de luisteraar deze info
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
=
extra materiaal - een Legomannetje ! +" Legoman in de ruimte
VOORBEREIDING / SUGGESTIES 8 2 # '
DIFFERENTIATIE
WOORDENSCHAT tekstwoorden
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
terloopswoorden
schooltaalwoorden
de lanceerbasis verbluffend
, @?7 de apparatuur , @+7
37
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR HET SPREKEN
Legomannetje
Hoe kunnen wij het nieuws halen? Toon een Legomannetje en vraag: - Hoe zouden we het nieuws kunnen halen met dit kleine poppetje?
k Het lesdoel stellen Je discussieert met een klasgenoot over twee verschillende oplossingen voor een probleem tot je één voorstel overhoudt. Je houdt het gespreksdoel voor ogen. Nadien beoordeel je of het doel bereikt is. Je spreekt beleefd, tactvol en assertief. TIJDENS HET SPREKEN
=
+
individueel
38
Hoe haalden twee Canadese jongens het nieuws? _ 8 - Wat vind je van het idee van deze twee jongens? - Wat vind je van het resultaat? - Zou je zelf ook zo iets kunnen bedenken? - Wie is de echte held, de jongens of het Legomannetje? Zelf een project bedenken waarmee je het nieuws kunt halen _ 2 k ) k $ Je idee voorstellen aan een klasgenoot $ Je vertelt zo meteen jouw idee om het nieuws te halen. Leg alles zo duidelijk mogelijk uit. Gebruik de woorden die je in het kladschrift opgeschreven hebt. Je hoopt natuurlijk dat de andere jouw idee geniaal vindt. Nadien draai je de rollen om. Klassikaal bespreken 8 - Lukte het om de opdracht uit te voeren zoals ik jullie vroeg? - Wat lukte goed? Wat lukte minder goed? - Kon je de uitleg van jouw project doen zonder dat je werd onderbroken? - Begreep je de uitleg van de spreker volledig? Samen zoeken naar het beste idee Zoek met je partner het beste idee. Geef argumenten waarom je het ene plan wel en het andere niet zou kiezen. Kom tot een keuze. Bereid daarna voor hoe je met twee het gekozen project voor de klas zult voorstellen. _
#
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
Het discussiemoment bespreken - Lukte het om de opdracht uit te voeren zoals ik jullie vroeg? - Was het moeilijk om argumenten te vinden? Kwam je makkelijk samen tot een besluit? Het gekozen idee voorstellen voor de klas Elk groepje stelt het gekozen project voor. We luisteren naar de verschillende voorstellen. NA HET SPREKEN
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
De opdracht bespreken - Wat heb je vandaag geleerd? - Wat was makkelijk? Wat was moeilijk? - Heb je op een goede manier een discussie gevoerd? - Heb je in jouw groepje het spreekdoel bereikt? Het vervolg van deze opdracht uitleggen Tijdens een van de volgende lessen zul je met jouw partner het gekozen project uitvoeren., 7 een project van een ander groepje om bij het beeldmateriaal op de website te plaatsen.
39
accent
(2%);2
SCRIPT
uitleggen
uitdiepen
uitbeelden
het project
40
1 Toon aan de leerlingen een plan of ontwerp van een huis, een nieuw 8 [Y schoolproject ze tot nu toe het 3 Vraag aan de leerlingen waarover ze een project willen doen dit het project – het programma – het proces – het product
Het PROproject Professor Prosper probeerde onlangs om probleemloos uit te leggen dat hij met een
Tijdens een proces zullen vrijwilligers samen met professionele organisaties proberen om k prachtig project( project wordt door project 9project < # Y ^" `
,+7" uitvoering van een groot plan ,[7" bestudeerd wordt door een groep mensen
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
DE CREATIE
SCRIPT
uitleggen
uitdiepen
uitbeelden
de creatie _ # # # ' _ #
# k
Talenkunstenaar Met letters creëer : Met zinnen creëer
de creatie – creatief – de creativiteit k schepping
" # k # Door creatie ontstaat iets nieuws – iets wat er daarvoor niet was. (Gerrit y 7
Met lijnen creëer " creatief #creëer# +[^ mijn nieuwste creatie Talenkunstenaar jOris Casteels Y ^" | > \
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
41
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Thema 1 les 4 ) ,7 Taalbeschouwing 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les : Y Doelen per lesfase VOOR
!: # #
TIJDENS
!Y !% & ! " # #
NA
! " !% &
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
11 t/m 14
+[
+^!+@
extra materiaal
VOORBEREIDING / LESSUGGESTIES !$ !y , +[7y
!) +^
WERKSCHRIFT / Z-SCHRIFT ! PP !) +" # !( Q " !) ^" # # $!
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
43
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR
+@
++
Een woordveld opbouwen en werkwoorden aanduiden 2 , +@7 $> De brief gaat over het olifantenverblijf in Planckendael. - Wie weet daar iets over? } - Welke woorden duidde ik zonet aan? (Dat zijn allemaal werkwoorden of werkwoordsvormen.) - Wat weten we over werkwoorden? De volgende antwoorden moeten aan bod " ! - }
> !: " # Lees de taalweter voor als samenvatting van wat door de leerlingen werd Het lesdoel stellen Je leert vandaag dat een werkwoord verschillende vormen heeft. Je duidt " bekijkt of de werkwoordsvorm in de tegenwoordige of in de verleden tijd staat. TIJDENS
+[
+@
+= 8 - Wat kun je zeggen van de werkwoorden op het bingovel? (Het zijn allemaal 7 Ik lees zo dadelijk een brief voor. Als je een werkwoordsvorm van een van de # hebt gekleurd, roep je “Bingo!”. _ } 9$ <
8 # 8 - In welke vormen hoorde je het werkwoord toen ik de brief voorlas? (In de 7
++!+[ > +[ >
44
Opdrachten oplossen _ + 8 . [ _
$ % & (De persoonsvorm # 8 # 7 _ [
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
+^ >
8 ^ $ $ ^#^ ^ 8 }
+^ >
. ^ - Wat is het verschil tussen de persoonsvorm van zin 1 en de persoonsvormen in de verleden tijd die al op het bord staan? ,) # 7 _ } NA
+[ +@
Nabespreking Een werkwoord kan in de tegenwoordige en de verleden tijd staan. ( _
# -te of -de -ten of -den
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
45
46
zeggen
k
zijn
dollen
nabootsen
verhogen
vragen
wonen
schuiven
vinden
voortplanten
bouwen
speuren
zorgen
deelnemen
trompetteren
weten
bevestigen
uitbreiden
zetten
hebben
accent 8%)qqq8_+^
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_+@
Beste dierenvriend Kai-Mook en haar familie wonen sinds de lente van 2012 in Planckendael. Als je aan KaiMook zou vragen of ze ernaar uitkeek om naar Planckendael te gaan, dan zou ze heel luid ja trompetteren. Het olifantenverblijf is een echt paradijs voor olifanten. En dat moet ook, want we hebben speciale plannen met onze olifantenkudde. Zo zorgen we voor speciale voorzieningen die het comfort, de veiligheid en de beleving van de olifant verhogen en de situatie in de natuur zo getrouw mogelijk nabootsen. Dat is belangrijk. Want als de leefomstandigheden optimaal zijn, dan … … verhoogt de kans op baby’tjes! En er mogen zeker broers en zussen voor Kai-Mook komen, want de Aziatische olifant is een bedreigde diersoort. Helaas planten olifanten zich niet gemakkelijk voort. Daarom willen we er in Planckendael alles aan doen om de kans op nakomelingen zo groot mogelijk te maken. Dat past ook in het internationale kweekprogramma waaraan we deelnemen. Als ze tussen twaalf en vijfentwintig jaar oud is, kan een vrouwtje om de vier jaar een jong op de wereld zetten. Veel jongen kan ze dus niet krijgen. En zoals gezegd: de leefomstandigheden moeten optimaal zijn! Met uw steun kunnen wij ervoor zorgen dat de familie zich misschien uitbreidt. In Planckendael is er plaats voor 14 olifanten. Omdat de olifanten zich snel thuis zouden voelen, creëerden we een echt stukje Azië. Met olifantensporen in de rijstvelden en een compleet Indisch dorp. Een unieke omgeving, waarin mens en dier elkaar vinden. Net als in de natuur kunnen onze dikhuiden binnen en buiten naar lekkernijen speuren. We maakten speciale wanden met gaten erin. We bevestigden ook netten met voedsel aan het plafond. En onverwachts duikt er ergens wat lekkers op, ook ’s nachts. De olifanten kunnen dollen in het water. Ze nemen een stof- en slijkbad. Ze mogen in het zand graven en met boomstammen rollen. In de zandstal kunnen de vrouwtjes op een natuurlijke manier bevallen. Het kleintje kan er snel rechtop staan, zonder onderuit te schuiven en zich te kwetsen. De verzorgingsstallen werden zo gebouwd dat de verzorgers helemaal rond de dieren kunnen. Een heel veilige situatie die uniek is in de wereld.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
47
accent
8%)qqq8_+@
U moet zeker komen kijken. U zult versteld staan. Het olifantenverblijf is een geweldig en vooral ook een milieuvriendelijk project, een voorbeeld in Europa. Wij zijn er trots op. En u mag ook trots zijn. Zeker weten. Want dankzij uw steun krijgt de bedreigde Aziatische olifant weer nieuwe kansen. Maak uw overschrijvingsformulier los, vul het in, onderteken het en geef het aan uw bank. Of regel uw gift nu meteen met internetbanking. Welk bedrag u ook geeft, het is goed besteed. Wij zijn er u heel dankbaar voor. En onze olifanten ook. Tot ziens in het olifantenparadijs,
Dries Herpoelaert Directeur
"#
" "$ uw inkomsten van dit jaar, regel uw gift dan zeker voor 28 december. U krijgt uw attest in het voorjaar thuis bezorgd.
48
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
zijn
verhogen
dollen
zeggen
nabootsen
vragen
vinden
bouwen
speuren
deelnemen
trompetteren
weten
uitbreiden
zetten
accent y)%8_+[ 1x voor 1 duo
49
50
verhogen
k
zeggen
vragen
schuiven
vinden
voortplanten
bouwen
zorgen
deelnemen
weten
bevestigen
uitbreiden
hebben
accent y)%8_+[ 1x voor 1 duo
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
zijn
wonen
k
nabootsen
vragen
schuiven
voortplanten
speuren
zorgen
trompetteren
weten
bevestigen
zetten
hebben
accent y)%8_+[ 1x voor 1 duo
51
52
zijn
wonen
dollen
zeggen
nabootsen
vinden
bouwen
speuren
deelnemen
trompetteren
weten
uitbreiden
hebben
accent y)%8_+[ 1x voor 1 duo
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
schuiven
speuren
deelnemen
zijn
vinden
voortplanten
zorgen
k
nabootsen
wonen
weten
bevestigen
zetten
hebben
accent y)%8_+[ 1x voor 1 duo
53
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Thema 1 les 5 Een scharniermoment Begrijpend lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Doelen per lesfase VOOR
! !Y
TIJDENS
!: ! ! ! ! * ! ! ! "q ## # , 7
NA
! !
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
extra materiaal
\ > 10
15 t/m +=
+^
+`!+|
! To walk again,.( 7 !
DIFFERENTIATIE Niveaudifferentiatie #
WERKSCHRIFT / Z-SCHRIFT Q " # #
WOORDENSCHAT tekstwoorden
terloopswoorden
schooltaalwoorden
, |+7 , |[7 de lotgenoot
het scharniermoment nazinderen wegebben gehavend * bizar geprivilegieerd
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
55
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR HET LEZEN
+`
+|
Wat is een scharnier(moment)? - Wat is een scharnier?,
7 - Wat doet een scharnier?,q 7 - Wat zou een scharniermoment zijn? (Een moment dat een draai geeft aan 7 _ - Wat was een moment in jouw leven waarbij je iets anders koos dan voorheen, waar je een keuze maakte die ‘een draai’ betekende? Introductie van het boek ‘To Walk again’. 2 .(
To walk again (Marc Herremans) \ +`
2
+` >
_ + # 8
Kennismakingsopdrachten oplossen en klassikaal bespreken 8 + ( # >Y 92< # q 8 Y # un enfant formidable q # q
Het lesdoel stellen Je leest een tekst in stilte. Je zoekt in die tekst antwoorden op de vragen in het werkschrift. Je gaat ook op zoek naar de betekenis van woorden en uitdrukkingen. TIJDENS HET LEZEN
\
Flaptekst lezen, opdrachten per twee oplossen en klassikaal bespreken _ & 92<.(
+` >
_ [ 8
>Y 9; # # < #
!( _ !#!! q q , # 78 _ # # # # # '
!+? +| |+ >
56
De leestekst in stilte lezen, vragen per twee oplossen en klassikaal bespreken _ ^ 8 ( 9 <
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
+|
} _ Het beletselteken bestaat uit een reeks van drie punten. Het kan aangeven dat een gedachtegang niet helemaal wordt afgemaakt en dat je als lezer het deel dat ontbreekt zelf moet aanvullen. Y ^,) '7_ Y Het beletselteken wordt ook gebruikt om een plotselinge onderbreking of een lange pauze weer te geven. Het beletselteken kan bijvoorbeeld spanning suggereren. Y ^,2 '7 (
( 9 < 8< " # # # #' NA HET LEZEN
+= individueel
Oefeningen oplossen en een klasgesprek over Marc Herremans organiseren _ @ ` Y - Wat kun je zeggen over Marc Herremans? - Heb jij bewondering voor deze man? )
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
57
accent 58
8%)qqq8_+`
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_+|
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
59
accent
CAPACITEIT
SCRIPT
uitdiepen
uitbeelden
de capaciteit 1 Toon aan de leerlingen < _ verwoorden wat deze mensen
: X [_ in reclamefolders en laat ze de capaciteit van verschillende computers, laptops en tablets ,+7 – de talenten ,[7 ,^7
uitleggen
,+7" Wat zijn jouw capaciteiten? Wat kun je? ,[7" # de hoeveelheid gegevens die de opslaan ,^7" Deze machine heeft een grote capaciteit. ,@7" #
Mijn eerste concert Y } } # Het Sportpaleis is een grote hal waar heel wat capaciteit van de [???? $ . : . capaciteit
Q # .
$ : nog maar net op de Antwerps Ring en op de radio hoorden we dat de capaciteit van deze # op volle capaciteit # niet alleen rappen; ze hebben nog heel wat andere capaciteiten# $ . <. ( capaciteit van mijn harde schijf groot genoeg om die mooie herinneringen op te Papa ziet er misschien cool uit met zijn grijze ( # heeft hij niet dezelfde capaciteiten als de leden Y y +^,|[7
60
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
SCRIPT
PIEKEREN
uitdiepen
uitbeelden
piekeren Toon aan de leerlingen een 9 %<8 _ - Wat doet deze man?,( 7 - Het kunstwerk heet ‘De denker’. Waarover kan deze man nadenken? Y
piekerde k # # : X : X ( k Wat is piekeren? Iemand die piekert# negatieve dingen én problemen zonder dat hij Piekeren levert weinig of " Kniezen # leiden dat iemand gaat tobben over de gevolgen
uitleggen
" gebeurtenissen
Waarover piekeren mensen? . piekeren Sommige mensen piekeren # # # # } tobben
9( '<9( '<. peinzen 9( '<. piekeren
( piekeren over het feit dat ze piekeren9( < 2 # ( k "$ # P
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
61
accent
y)%8_+^ 1x per ll.
Heb jij de capaciteiten X . PP # 2 capaciteiten hebt om het allemaal juist uit
+\??? toeschouwers
[\? >
62
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Thema 1 les 6 ,q7 X Studerend lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Doelen per lesfase VOOR
!)k
TIJDENS
!) !: ! " #
NA
! !$ !; !(
MATERIAAL TB A
WS A
11 t/m 13
+\
+@
bronnenblad
extra materiaal
VOORBEREIDING / LESSUGGESTIES }
DIFFERENTIATIE Niveaudifferentiatie 98 <9 <
9} <
! _ 2 !
WOORDENSCHAT tekstwoorden
terloopswoorden
schooltaalwoorden
regulier het brouwseltje
de stereo de spin-off organisch het aroma de poep subliem het hebbeding de democratische prijs
k
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
63
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR HET LEZEN
Titel van de les bespreken } ,q7 X _ , 7 , +"
7 : # Titels bekijken en voorspellen waarover de artikels kunnen gaan ) " +q < [ 3 Pimp it up 4 Stroom uit je plant 5 Pandapoepthee |8 Dat zijn de titels van de teksten die je straks gaat lezen.
++ > +^
niveaudifferentiatie +\ +\ individueel
Y ( y # 98 <9 < _
# 9} <_ , +7 - Waarover kunnen deze teksten gaan? [ :! 2 ": X#: X#:X#: X#: X#( X Het lesdoel stellen Na het lezen vertel je aan de andere groepen waarover jouw tekst gaat. Je geeft daarom de belangrijkste informatie van de tekst weer in een schema. TIJDENS HET LEZEN
++ > +^ = >
+\ individueel +@
64
De aangeduide tekst in stilte lezen 8 _ #& Q De vragen beantwoorden en het schema invullen , ^7 _
8 Je krijgt een schema van jouw tekst. In elk schema ontbreken heel wat gegevens. Samen met de leerlingen uit jouw groep vul je dat aan. Met behulp van je schema moet je straks aan de anderen de inhoud van de tekst kunnen vertellen.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
Coöperatieve werkvorm: binnen- en buitenkring } , > 7 PP q $ ( $ " #
++ > +^ individueel
q NA HET LEZEN
Het spreken beoordelen 8 Vragen bij het luisteren: - Kreeg je de juiste informatie van je klasgenoot over de tekst? - Was de informatie die je kreeg volledig? Y : - Vond je het makkelijk om de inhoud aan je klasgenoot te vertellen? - Was het schema in het werkschrift een hulpmiddel om de inhoud van de tekst te onthouden? - Wat hielp je het beste bij het navertellen van de inhoud: de vragen en de antwoorden in je werkschrift of het schema op je kopieerblad.
+\
De taalweter bespreken _ , # 7 ! : ,q7 X Vond je iets nieuws in een van de teksten? - Wat was nieuw voor jou? Wat wist je al? Wat heb je geleerd? - Wat vond je leuk? Interessant? - Wat ga je onthouden? :
! <
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
65
accent
y)%8_+@ 1x per ll.
Fietsen met uw hersenen Y $ Fietsen zonder handen =
" Speciale
Ð doorsturen
Ð
Nieuws uit Planckendael / Nieuwe stereo’s Y $ Lepelhonden of - Habitat - Voeding !y "
- Voortplanting: " "
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
67
accent
y)%8_+@ 1x per ll.
Pandapoepthee Y $ Nieuwe :X X : X
<" ^?
Ð
% en ( X
PIMP IT UP Y $ 8 " . Ð Niet meer Maar
nog goed Ð
Y
68
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+@ 1x per ll.
Bangmaaknieuws Y $ Kinderen: bang van in over banger van hoe meer televisie:
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
69
accent
y)%8_+@ 1x per ll.
Stroom uit je plant Naam: " ( X Planten Ð Wortels Ð 8 k Ð
Ð
Voordelen: q :
en
Nadeel: )
70
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
2 + = # # Taalbeschouwing 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les # Doelen per lesfase VOOR
! "
TIJDENS
! ! " ! $ + ,#7#[ ,# 7#^ ,## 7 ! 9 < "+ ,#7#[ ,# 7#^ ,# # 7 ! " #
NA
! ! "q ## ,
7 ! " # # # #
MATERIAAL TB A
WS A
14
+
![?
bronnenblad
extra materiaal
VOORBEREIDING/SUGGESTIES 2 + #[ ^
DIFFERENTIATIE _ , 7 Niveaudifferentiatie
WOORDENSCHAT tekstwoorden
terloopswoorden
schooltaalwoorden
de stiel de vleugels uitslaan de vinger aan de pols houden
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
71
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR
+@ individueel
Sfeer scheppen : 8 8 - Wie kijkt vaak naar Karrewiet? - Wat vind jij van het jeugdjournaal? - Kijk je ook soms naar het journaal om zeven uur? Merk je verschillen? } "9 # # < - Wat bedoelt de auteur met deze titel? (Misschien wil hij iedereen wel y 7 - Hoe gebruikt hij de naam van het programma? (Hij vervoegt Karrewiet als 7
Het lesdoel stellen Als je iets wilt vertellen, maak je duidelijk wie iets doet. Hoe doen we dat? Door ik, jij, hij, zij, wij, jullie … te gebruiken. Daar ga je vandaag op oefenen. Je kijkt ook hoe werkwoorden in andere talen vervoegd worden. TIJDENS
bordschema
1e persoon, 2e persoon en 3e persoon } " 9y < - Kijk jij naar Karrewiet? 9< } " 9 y < Hij/zij kijkt naar Karrewiet. - Wie in deze klas kijkt naar Karrewiet? - Tot nu toe ging het altijd om één leerling. Ik schrijf daarom enkelvoud bovenaan mijn schema. Nu gaat het om meerdere leerlingen. Wat schrijf ik dan bovenaan in de andere kolom van mijn schema? (meervoud) Ik schrijf in mijn werkwoordschema: ’Jullie kijken naar Karrewiet.’ y & 2 & # 9: y < q " Op dit moment zullen er in Vlaanderen nog wel kinderen zijn die naar een ' "9$ y < Om het gemakkelijk te maken, benoemen we ook de rijen in ons werkwoordschema. We spreken over 1e, 2e en 3e persoon, zowel in het enkelvoud als in het meervoud. enkelvoud 1e persoon
72
meervoud
Karrewiet
, 7
Karrewiet
[ , 7
Karrewiet
jullie
Karrewiet
3e persoon
Karrewiet
, 7
Karrewiet
, 7>
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
8 " Het onderwerp bepaalt de vorm van het werkwoord. We noemen die vorm de persoonsvorm. De persoonsvorm is dus de vorm van het werkwoord die kan veranderen als de persoon verandert. De derde persoon kan meer zijn dan ‘hij’, ‘zij’ of ‘ze’ (de jongen, de hond, de liefde ...). De derde persoon enkelvoud meervoud is ook meer dan ‘zij’ of ‘ze’. Laat de , # # '7 +
individueel
+
individueel
+
![? >
_ + $ 9 < 8 Gelijkenissen en verschillen tussen talen ontdekken _ [ 8 ( , 7_ Wat merk je? ! q ! ! Individueel oefenen _ ^ } @ 8 :
NA
[?
Nabespreking - Wat hebben we vandaag geleerd? 8 q # # 9 < 8 . X
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
73
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
2 + \ : Schrijven 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les # Doelen per lesfase VOOR
! !)k - Informatie verzamelen door associatie en door gerichte vragen te stellen (wie, wat waar, # '7 ! ! - De functie van de inleiding, het midden en het slot verwoorden en de verzamelde !)
TIJDENS
! ! # * ! #
NA
! ! !( k ! #
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
[+ > [^
extra materiaal uit les 3
VOORBEREIDING / SUGGESTIES . ^
WERKSCHRIFT / Z-SCHRIFT ( Q "
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
75
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR HET SCHRIJVEN
= >
bordschema
Oriënteren op de schrijftaak Lees de tekst over het Legomannetje dat een ruimtereis maakte opnieuw. Aan de hand van enkele W-vragen bespreken we kort de tekst. , ^7 :! - Waar?,;7 - Wie?, ; 7 - Wat?,
_ 7 - Waarmee? Hoe? ,(
<7 - Wanneer?, 7 Het lesdoel stellen Je schrijft een verslag over een project dat door een van jouw klasgenoten is voorgesteld. Dat verslag komt later op de website van de school. Het is dus heel belangrijk dat je de gebeurtenissen op een juiste en geordende wijze opschrijft. Zorg er ook voor dat jouw verslag een aantrekkelijke titel krijgt.
Waarom is een titel belangrijk?,) 9 <7
[+
8
Informatie verzamelen In jouw schrift schrijf je bij de W-vragen kort een antwoord dat past bij het project waarover jij een verslag wilt schrijven. TIJDENS HET SCHRIJVEN
[[
[[
individueel
Je moet er als verslaggever altijd voor zorgen dat je een inleiding, midden en slot hebt. Heb je hier een probleem mee, raadpleeg dan de taalweter in het werkschrift. We staan opnieuw stil bij de strategieën om materiaal te verzamelen, te selecteren en te ordenen. * %$ + gebruiken. Herlees de antwoorden op de vragen en vul nog aan met informatie die je ook wilt vertellen. Nummer de informatie die je gaat gebruiken. Wat eerst komt, geef je nummer één. Zo ga je voort. Bedenk ook een goede inleidende zin en een goed slot. Nu ga je aan de slag op een kladblad of in je kladschrift. Als je alles in het klad hebt gemaakt, herlees je en pas je eventueel nog aan. Je mag een woordenboek gebruiken. Bied hulp aan leerlingen die moeite hebben met het verzamelen, ordenen en " - Waar kun je nog informatie zoeken? - Waarover weet je nog onvoldoende? - Wat vind je belangrijk? ;
[^
76
_
# * , 7 _ . ^ <
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
NA HET SCHRIJVEN [^ individueel
# ^
>
$ , 7 Sta even stil bij de volgende vragen: ,_ #
( # 7 - Welk verslag vind jij een echt verslag? - Waarom? - Krijg je in het verslag dat je hoorde/las een antwoord op de vragen: waar, wie, wat, wanneer, waarmee, hoe?,_ 9< Y
:! 7 _ #
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
77
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
+ + Toegepast lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les k (
! Doelen per lesfase VOOR
!)k
TIJDENS
! # ! ! !% & ! * ! ! ! * ! ! &
NA
! ! !
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
extra materiaal
+= > ++[
! Wereldberoemde dwarsliggers, ettertjes en doordouwers,7 ! ^!@ ! ["Albert Einstein
VOORBEREIDING/SUGGESTIES 2 , +++7
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
79
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR
+=
Het gedicht voorlezen _ 9Q < - Wat wil de ik-persoon allemaal ontdekken? - Had de verteller uit het gedicht al eens iets (uit)geprobeerd? Bedenk zelf welke truc dat zou kunnen zijn. - Wat zegt de vader over het ik-personage? - Wat vond je van het gedicht? ... Zo dadelijk lees ik het verhaal voor van een heel bekend persoon die leefde van 1879 tot 1955. Als kind was hij altijd bezig met dingen die volgens veel mensen niet voor kinderen waren. Altijd was hij op zoek naar nieuwe zaken, naar nieuwe theorieën. TIJDENS
+\ ^
+
@
++? [
+++
Tekstfragmenten beluisteren _ Q 8 - Hoe was Albert Einstein als kind?, 7 - Wat bouwde hij graag?, & 7 - Hij begon pas laat te praten. Wat zei hij daar later over?,
7 - Welke twee voorwerpen waren zijn metgezellen?, 7 - Ken je een synoniem voor metgezel?, # 7 - Ging Einstein graag naar school? Hoe weet je dat? ,q # 7 - Zijn medeleerlingen vonden Einstein maar een bizar kereltje. Wat betekent dat?, 7 - Geef het tegengestelde van een bizar kereltje , 7 - Wat vind jij van Einstein? _ 8 8 - Wat is het thema in het beeldfragment?,( k 7 - Wat vertelde men over Einstein?, # 7 2 - Welke theorieën van Einstein haalt men aan in het beeldfragment? (De eerste # 7 - Is de wetenschappelijke uitleg in het fragment verstaanbaar voor iedereen? ,q # 7 NA
80
" # - Zou dit verhaal waar gebeurd zijn? Waarom denk je dat? $ 4 $& - In het boek Wereldberoemde dwarsliggers, ettertjes en doordouwers staan nog een aantal verhalen over het leven van beroemde mensen zoals Hitler, Eddy Merckx, Diego Maradona, Walt Disney, Roald Dahl … Van wie zou je het verhaal willen lezen? Je mag ook namen noemen die niet in het boek aan bod komen. - Wie zou het boek willen lezen? Waarom wel, waarom niet?
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
++[
Raadsels maken Toen Albert nog jong was, kwamen er vaak interessante mensen op bezoek. Zijn oom Jacob bijvoorbeeld, die bracht hem in contact met algebra (dat is een tak van wiskunde waarin je altijd op jacht moet gaan naar een onbekend dier dat steevast x heet). Hij legde zijn neefje voortdurend wiskundige problemen voor. Telkens als Albert er eentje opgelost had, juichte hij alsof hij een wereldgoal had gescoord. Toen hij ouder was, bedacht Einstein zelf raadsels. Het volgende raadsel is bedacht door hem. Hij beweerde dat 98 % van de mensen het niet kan oplossen. Hoor jij bij die overige 2 %? _
: )> > _
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
81
accent
8%)qqq8_+=
Experimenteren # #
# # Net als toen die truc met de motor in de auto, Mijn zoon, zegt mijn vader, Q . X # Leendert Witvliet #+
\
82
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_+\
Albert Einstein: fragment 1 (cd track 3) ( X: *X Xy # +\=
# Toen Albert één jaar was, verhuisde de familie naar München, waar zijn vader 2 # ( ": X # ( & # _ "
,. " # 7 ( # # # 8
## # . ) q $ # $ $ PP . # ,q 7 ) # _ $, 7
( Y " . X
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
83
accent
8%)qqq8_+\
( # ( ( Y * $ ( ( $ " ,# wilde # # 7zzwiss, # ,# & 7 zzwiss ( 2 ( _ ! #q # # _ # X ) _ * 2 # " 8 # : . X Wereldberoemde dwarsliggers, ettertjes en doordouwers . #[?+?
84
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_+
Albert Einstein: fragment 2 (cd track 4) ( # $ Y
2 # ) # # ( aller tijden: E = me3
X # 2 # schreef hij terug: Ik heb maar één advies: wacht rustig af "Bleek gezicht, lang haar, een bescheiden buikje, een merkwaardig loopje, een sigaar in mijn mond en een pen in mijn binnenzak of in mijn hand. Maar geen kromme benen of wratten of haar op mijn handen. Ik ben dus best knap. 2 2* $! leefde, antwoordde hij: Ik moet me verontschuldigen voor het feit dat ik nog onder de levenden ben, maar uiteindelijk zal ik ervan genezen. Hij was vast een grappige # in zijn brief: Ik zag uw foto in de krant. Ik vind dat u naar de kapper moet, dan kunt u er leuker uitzien. Als jouw ouders weer eens mopperen over je matige schoolresultaten, citeer dan uit Einsteins brief aan zijn twaalfjarige zoon Hans: Maak je niet druk over je cijfers. Het is helemaal niet nodig om overal hoge cijfers voor te halen. Zeg maar dat een genie het gezegd heeft! : X( "# X ( +
`` . X Wereldberoemde dwarsliggers, ettertjes en doordouwers . #[?+?
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
85
accent
8%)qqq8_++?
Letterlijke tekst uit het beeldfragment (dvd track 2) 8
# " : k # . } # # # . $< #
( # } " (q# # . :
#
# " ( )
# # # +
?` 8 # .;[ #
.;[ # . ; # ^????? # PP +
@` ( # $ k Q 8"}
86
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
8%)qqq8_+++
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
87
accent
8%)qqq8_++[
Einsteins raadsel # *
P " X Aanwijzingen: 8 $ ( . # # q 8 # # 8 . # q 8 #
88
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
+ [ Speelse schrijfopdracht Schrijven 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Doelen per lesfase VOOR
- De functie van de inleiding, het midden en het slot verwoorden en de verzamelde
TIJDENS
!) ! ! , 7
NA
!(
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
extra materiaal
+`!+|
VOORBEREIDING/SUGGESTIES $
DIFFERENTIATIE y
# 8 " # # & '
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
89
accent
y)%8_+` 1x per ll.
STEEDS MEER KINDEREN ACHTERGELATEN IN BAKFIETS % &
&" " " ' $ $ eenheden oprichten om kinderen te bevrijden. Marie V. uit Borgerhout maakte het zelf ()*
&
&+ " $ " / $35
ln tranen doet ze haar verhaal. “Op het werk had ik een voormiddag duurzaam koken georganiseerd, als teambuilding. In mijn haast om tijdig de trein te halen, ben ik onze Wubbe rats vergeten af te zetten aan de crèche. Het ventje was vast in slaap gevallen, want ik hoorde geen protest toen ik mijn 6 $" 7 9 "
;<
"&" ' " $ $ %" een spekgladde ijsbaan waarop je gegarandeerd al je ledematen breekt. Ik heb dus de
" =
6 > & + " & "? @@ herbruikbare luier om te overleven. Al die tijd had Marie niets in de gaten. ;<" C " 6 & Het was uiteindelijk een attente parkeerwachter die de ondervoede en onderkoelde dreumes terugvond.Wubbe vecht in het ziekenhuis nog steeds voor zijn leven. “Het gaat hier om een recent maatschappelijk fenomeen, waar alle steden mee 6" " ;F " bevrijden. We hebben hier het extra nadeel dat de werken aan het Sint-Pieterstation voor veel omgevingslawaai zorgen, waardoor het geschreeuw van achtergelaten kinderen
%"& G" " plastic zeilen van enkele jaren geleden zijn vervangen door superisolerende beglazing die
$
$ & 6 De Leuvense burgemeester Louis Tobback heeft alvast een speciaal bevrijdingsteam op de been gebracht om het probleem aan te pakken. “Met een infraroodscanner gaat het $&
$" " en in de rest van de stad. Vervolgens zetten we speciale scharen en hamers in om de kinderen te bevrijden. Elke minuut is van levensbelang. Als ouders hun kinderen weer $$ & 6 J $$$Q $$
3 probleem op te offeren. % 7 " @@$ ;' Brugge heerst er consensus dat kinderen niet thuishoren in de steden. In die zin is het een zegen dat kinderen achterblijven in de stationparking. Daar kunnen ze geen toeristen of " 6 Naar: De Morgen
90
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+` 1x per ll.
Verschillende treinen geschrapt door wilde staking Er zijn vanochtend verschillende treinen geschrapt vanwege een wilde staking. Dat heeft de woordvoerder van Infrabel gemeld. De problemen beperkten zich enkel tot Wallonië. De treinbestuurders hebben ondertussen het werk hervat. Alleen in de depots van Aarlen en Bertrix gebeurde dat nog niet. Dat heeft Infrabel omstreeks 8 uur laten weten. Het treinverkeer zal nog een tijd hinder ondervinden van de spontane actie, vooral dan in Wallonië. Infrabel raadt reizigers aan zich te informeren op railtime.be. De vakbond van treinbestuurders kondigde zaterdag nog aan dat het een stakingsaanvraag had ingediend voor volgende week uit protest tegen de invoering van testen die alle bestuurders voortaan moeten afleggen. De aanleiding voor de staking vanochtend is voorlopig niet bekend.
Civiele Bescherming deelt op diverse plaatsen zandzakjes uit Door de aanhoudende neerslag blijven de waterlopen overal stijgen. Omstreeks 13 uur stijgt het waterpeil op de IJzer nog steeds naar het alarmpeil. Er treden al enkele niet-kritieke overstromingen op die de komende 36 uren nog zullen uitbreiden. Verwacht wordt dat de Grote Nete ook boven het alarmpeil stijgt, zonder kritieke overstromingen. Op de Zenne werd het waakpeil vrijdagochtend al overschreden. Men verwacht dat het peil daar in de loop van de dag ook boven het alarmpeil zal stijgen. De beheerder voert er gecontroleerd water af om problemen te vermijden, maar er worden geen kritieke overstromingen verwacht. In de provincie Luxemburg werden de alarmpeilen op de Lesse overschreden. Zandzakjes De eenheden van de Civiele Bescherming zijn op diverse plaatsen in het land druk in de weer om te helpen. Er worden vooral zandzakjes uitgedeeld en water wordt weggepompt.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
91
accent
y)%8_+` 1x per ll.
Man spendeert fortuin om ‘hoederecht’ te krijgen over hond De Amerikaan Craig Dershowitz heeft bijna al zijn geld uitgegeven aan rechtszaken om zijn hond, Knuckles, terug te krijgen. Het doorzettende baasje, dat ondertussen zo goed als blut is, is nu op zoek naar nieuw geld waarmee hij zijn actie verder kan zetten. R5 &
/
" & $ $$CX F 5
&Q &
$"@ " Iets wat hem uiteraard een bom geld kostte. F 5 X $"" && 5 G" F &Q X " <" 5
60 000 dollar (ongeveer 47 000 euro) kostte. F 5 "
X "
Q3"/ 5 zelfs woorden als ‘dognapping’ in de mond neemt, de beweringen van zijn ex-vriendin. 5 && & &
$$ $" internetgebruikers. Zo heeft het eenzame baasje een website opgestart waarmee hij geld wil inzamelen om zijn beste vriend Knuckles terug te krijgen. Naar: Het Laatste Nieuws
Vergeten broek wordt vogelnest :
Geen grap Toen mevrouw Wen het tafereel aan haar wasdraad aanschouwde, dacht ze dat ! ! Handje helpen q ) een handje te helpen, wordt nu op geregelde tijdstippen wat voedsel op het
Naar: Het Laatste Nieuws
92
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+` 1x per ll.
Nieuwe postzegels hebben smaak en geur B-post brengt enkele bijzondere postzegels uit. Er is een reeks postzegels met afbeeldingen van Belgische chocolade. Die zegels ruiken naar chocolade. Wie eraan likt, proeft ook chocolade. Met een andere reeks zegels viert men de 100ste verjaardag van de weerdienst KMI. De afbeelding op die zegels verandert als het kouder of warmer wordt. Nog een reeks zegels heeft als thema veiligheid in het verkeer. Die zegels geven licht in het donker. Naar: Wablieft
Vrachtwagens botsen op E34 door koe Een koe heeft donderdag een botsing tussen twee vrachtwagen veroorzaakt op de E34 richting Turnhout. De snelweg moest bijna een uur worden afgesloten om één vrachtwagen te kunnen takelen. Het dier was op de E34 gesukkeld waardoor verschillende voertuigen moesten remmen. De koe werd niet aangereden, maar twee vrachtwagens botsten wel op elkaar. Een bestuurder die het beest kon ontwijken, reed terug en samen met enkele andere mensen kon hij de koe twee kilometer verder van de snelweg krijgen. De avondspits was danig verstoord omdat een van de vrachtwagens moest getakeld worden en de snelweg daarvoor een uur werd afgesloten. De koe liep enkel lichte verwondingen op door de prikkeldraad. Volgens de eigenaar stond het dier nog maar net in de wei en was ze wellicht opgeschrikt door het verkeerslawaai. Naar: Gazet van Antwerpen
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
93
accent
y)%8_+| 1x per ll.
VOOR HET SCHRIJVEN $%& '*+ { { geloofwaardig { grappig { betrouwbaar { verzonnen
{ { ongeloofwaardig { niet grappig { onbetrouwbaar { niet-verzonnen
" UW KORREL ZOUT OM DE DAG DOOR TE KOMEN
"9 <
.
+ { { geloofwaardig { grappig { betrouwbaar { verzonnen
{ { ongeloofwaardig { niet grappig { onbetrouwbaar { niet-verzonnen
y ( $ $ # $ * # $ # 94
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+| 1x per ll.
TIJDENS HET SCHRIJVEN }
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
95
accent
y)%8_+| 1x per ll.
NA HET SCHRIJVEN # # * ;
96
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
+ ^ # Taalbeschouwing 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les + #[ ^ , 7 : & !: # # ! !Y ! " " #
! $ + ,#7#[ ,# 7^ ,## 7 !% & ! " # # # # "+ ,#7#[ ,# 7#^ ,## 7# #
MATERIAAL TB A
WS A
bronnenblad
extra materiaal
+=
DIFFERENTIATIE +\$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
97
accent
y)%8_+= 1x per ll.
Ik smurf je, ik meester en ik juffrouw je Je oefent op werkwoorden. +
`= ;# *# # * # " ! , 7 "( # } +
`\ } } 9 <_
1
2
3
4
5
98
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+= 1x per ll.
1 Bekijk de strip op de vorige pagina. Noteer eerst de zinnen van de smurfen in begrijpbare mensentaal. Gebruik een passend werkwoord. Onderstreep in je zin wat je veranderde. Duid dan aan over welke vorm van het werkwoord het gaat door het bolletje te kleuren. Prent 1: { { persoonsvorm { andere vorm
[" { { persoonsvorm { andere vorm
Prent 3: { { persoonsvorm { andere vorm
Prent 4: { { persoonsvorm { andere vorm
Prent 5: { { persoonsvorm { andere vorm
2 Vervoeg het werkwoord ‘smurfen’. smurfen
meervoud
1e persoon [ 3e persoon
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
99
accent
y)%8_+= 1x per ll.
3 Toon Hermans speelde vaak met woorden. In een van zijn teksten gebruikte hij een aantal woorden op een niet-alledaagse manier. Bestudeer de onderstreepte woorden. Toon Hermans - Voor Herman Ik zing je, ik refrein je Ik sherry en ik wijn je Ik cello en ik vleugel je Ik Rembrandt en ik Bruegel je Ik en ik thee je Ik strand je en ik zee je Ik spel je en ik blader je Ik moeder en ik vader je : X
b De onderstreepte woorden worden door Toon Hermans op een andere manier ( } y
Ik cello en ik vleugel je Ik Rembrandt en ik Bruegel je
} )
100
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+= 1x per ll.
4 Nieuws van de ballonwedstrijd … Ballonwedstrijd Daar steeg mijn ballon omhoog, y # 2 Er stond een noordoostenwind ) # op naar Spanje en daarna . $ # : #
$ _# . X Achter de verte Bas Rompa (8Y#+
\\
X
: y ) , 7
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
101
accent
y)%8_+= 1x per ll.
5 In les 3 leerde je het woord ‘project’. 8 project Y
Titel van jouw project: : X
: X
( X
: X
.
6 Creëer een gedichtje van vier zinnen met de volgende woorden: maken, schrijven, creëren, vormen.
102
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+= 1x per ll.
7 Creëer een verhaal over je klas van vijf zinnen.
8 Creëer een woordentekening op de volgende pagina. Laat je inspireren door het voorbeeld.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
103
accent 104
y)%8_+=
"" #"$
1x per ll.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
+ @ q Informatief lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les ! Doelen per lesfase VOOR
!Y
TIJDENS
!) !: ! k ! ! # !( ! ! , 7 !% & k
NA
! ! !)
MATERIAAL TB A
WS A
15 t/m +=
bronnenblad
extra materiaal
+\
++^
^"Nieuwe wolk ontdekt
DIFFERENTIATIE ( +
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
105
accent
8%)qqq8_++^
De tekst van de reportage (dvd track 3) ( "
( < #
* Y } # #} . #
8 k# [??| Y }
. +
=`# Q k . < +
`+ Bron: vtm Nieuws
106
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+\ 1x per ll.
Nieuwe wolken Je leest een tekst, zoekt informatie en geeft die gestructureerd weer. 1 Lees de tekst over wolken in je taalboek op blz. 15 t/m 17. # : X niveau (
7
niveau (
7
niveau (
7
Y naam uitzicht
voorspelling
) q $
altocumulus
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
107
accent
y)%8_+\ 1x per ll.
altostratus
: q
$ ! # #
!. neerslag
!
!. # #
- 8 +`, +7}
EXTRA 8 +`, [7: % P. X
108
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+\ 1x per ll.
2 Lees het krantenartikel.
Nieuwe wolk ontdekt: de ‘undulatus asperatus’ Als je naar de hemel kijkt, zie je ongelooflijk veel soorten wolken. Elke dag weer andere. Al die verschillende wolken zijn opgenomen in de Internationale Wolkenatlas. Een nieuwe wolk bestaat eigenlijk pas wanneer hij hierin is opgenomen. De atlas werd voor het laatst bijgewerkt in 1975. Amateur-wolkenkijkers ontdekten nu echter een nieuwe soort wolk, de schitterende maar onheilspellende undulatus asperatus. De bijzondere wolkenformatie vind je vooral in de Verenigde Staten. Meestal verschijnt het fenomeen s morgens, meteen na stormachtig weer. De wolken bestaan aan de bovenkant uit warmere, vochtige lucht en aan de onderkant uit koudere, droge lucht. Door de wind ontstaat er een golvend effect, vergelijkbaar met de oppervlakte van rimpelend water. Gavin Pretor-Pinney, de oprichter van de Cloud Appreciation Society, voert een campagne om de nieuwe wolkensoort officieel te laten erkennen. Maar het was de Amerikaanse Jane Wiggins die in 2006 voor het eerst de opvallende wolkenformatie fotografeerde en op het internet plaatste. Als de nieuwe wolkensoort officieel erkend wordt, zal het de eerste keer zijn sinds 1951 dat dat gebeurt. Naar: De Morgen
$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
109
accent
y)%8_+\ 1x per ll.
_ " Y # ' $ q , Y 7 undulatus asperatus: c Meestal verschijnt het fenomeen9 # : X
( +
`+ dat Dat verwijst naar:
8 Y _ "
"
.
110
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
+ ` q X: Lezen / schrijven / luisteren 100 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Y
8 & !)k !) !: !} ! !)k ! !
! # * !) ! ! ! ! !% &
!: ( ! " # !
MATERIAAL TB A
WS A
+
bronnenblad
extra materiaal ! ` ! @"Roddelpers
TIPS VOOR DE LEERKRACHT ( 9 q }<
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
111
accent
y)%8_+
1x per ll.
Nieuws of te nieuwsgierig? Word paparazzo! Je zoekt informatie op internet. Je beluistert een lied en vult de tekst aan. Je maakt een mindmap. Je vult een stappenplan aan. Ken je Lady Gaga? Natuurlijk! Zij schreef een liedje over fotografen die heel nieuwsgierig zijn. Hier hebben we een stukje vertaald voor jou. We zijn de massa We komen tevoorschijn Heb die foto van jou nodig Het is zo magisch We zouden zo fantastisch zijn
Ik ben jouw grootste fan Ik zal je volgen tot je van me houdt ;$;"" Schat, er is geen andere superster Je weet dat ik je Papa-Paparazzi zal zijn Vertaling van Paparazzi_*
1 Zoek de betekenis van het woord paparazzo op. : X
: X
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
113
accent
y)%8_+
1x per ll.
< =
+ , "7 verwijst naar de naam van de persfotograaf 9_ Y < < Fotografen van roddelbladen worden genoemd, omdat ze bij het fotograferen van
* < % geregeld voor de rechter gedaagd en veroordeeld tot het betalen van een Y ( ! 8 +
=# was een poging om samen met haar vriend te ontsnappen aan de aandacht # Y , 7 q":
_ $ X$ q
.
114
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+
1x per ll.
> @QQ X+ a In Londen draaien op # # : X
( X { " { via internet ,7"
{ andere: : X
( X
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
115
accent
y)%8_+
1x per ll.
4 Stel: je bent fotograaf bij een Londense roddelkrant. Je redacteur vraagt je om een artikel te schrijven van 200 woorden. Hij laat je kiezen uit de volgende bekende personen: de koning, Jommeke, Kiekeboe, een popidool of een bekende voetballer. : X
b ( X, # #
#& 7
:
X
5 Leer het fototoestel kennen. 2 .
< 9; # < # q #+\[= q 2 # . < [@ ^| < < # # < Y < ( < #
< " # #
116
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+
1x per ll.
) ++\ Stel: dit is geen gewone camera, maar een volautomatische : # # X Y 8+ " # ' [ " + # "%#_* Ga zo verder voor de volgende nummers: ^
`
14 microfoon
y PP q
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
117
accent 118
y)%8_+
"" #"$
1x per ll.
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+
1x per ll.
Y [ \ Lees de tekst. Probeer de ontbrekende woorden in te vullen in potlood. Beluister daarna het lied van De Nieuwe Snaar op de cd (track 5) en vul de ontbrekende woorden in. Als ik in mijn donkere kamer Al die foto’s overzie Zoek ik dikwijls naar een Bij gebrek aan Want de angst voor het cliché Levert nooit een ’k Sla de boel liever aan stukken Dan weer eens te In de fotografie, de fotografie, de fotografie, de fotografie In de fotografie, de fotografie, de fotografie, de fotografie Want de angst voor het cliché Levert nooit een goed idee Dat is het drama In de Als ik weer eens zit te knoeien Met dat
materiaal
Dan voel ik mijn twijfels groeien Want het lukt nooit helemaal ’t Is misschien een ‘idée fixe’ Maar ’k denk altijd, ’t wordt weer niks Ik ben nog nooit aan iets begonnen Dat een ander nog niet had In de fotografie, de fotografie, de fotografie, de fotografie In de fotografie, de fotografie, de fotografie, de fotografie
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
119
accent
y)%8_+
1x per ll.
’t Is misschien een ‘idée fixe‘ Maar ’k denk altijd, ’t wordt weer niks Dat is In de fotografie Soms zit ik hardop te dromen Van een
model
Dan zal het succes wel komen Het Ja, zo’n Is m’n
dat komt dan wel voor m’n lens wens
’k Hoef alleen maar goed te mikken In de hoop dat het zou In de fotografie, de fotografie, de fotografie, de fotografie In de fotografie, de fotografie, de fotografie, de fotografie Ja, zo’n prachtstuk voor m’n lens Is mijn allergrootste wens Dankzij Van de fotografie
7 Woorden met ‘tele-‘ In onze taal zijn er veel woorden die met het voorvoegsel 9 !9 ( 9 < (
9 <9 < telelens is een iets dat ver weg staat #
120
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+
1x per ll.
9 < " , 7
#! #! #! #! #!#! #! #! #! " E Q C
F Q S
E O D
K
M P X
T C R B
I
Z Q G V H
R Q T H
A
A P O O C S N
N K
Y
R
E
E
T C C
L G H R P B H
R
I
X
I
A
E R
E R M V
F
T
F
V H
A N
I
K I
Y N P M V R
U E
B
B F
N E
L Q A Q T U S
Y X
O F
F
I
T
A X
F
I
M
K C
F
P Q T R R
A H E M E D
L
Y S
U N Q H O G
I
W P O X H K
G
L
F G Y X C
: # Xq
$
: X_
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
121
accent
y)%8_+
1x per ll.
8 De gatcamera Wat doet ons oog eigenlijk of hoe werkt een camera? Met een paar eenvoudige knutselspullen maak je op een half uurtje jouw eigen camera obscura.
Dit heb je nodig: - een lege toiletrol ! ! +?Q+? ! ! ,7
- een naald ! ! !
Stap 1 $ 2 2 y y #
122
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
accent
y)%8_+
1x per ll.
} [
q 9 [< a
b
c
Stap 3
} y #
#
Tijd voor Taal accent 6 - Taal
"" #"$
123
accent
y)%8_+
1x per ll.
] & + 8
8
Y
Y $
124
"" #"$
Tijd voor Taal accent 6 - Taal