The ultimate Suse-desktop. Voorwoord............................................................................................. 2
Download Suse installatie-media .............................................................. 3
Suse 10.x installeren .............................................................................. 3
Gebruikersvriendelijke desktop................................................................. 6
Desktop verfraaiing en gebruik. ................................................................ 7
Firefox instellen...................................................................................... 8
Browser plug-in’s.................................................................................... 8
Konqueror instellen................................................................................. 8
Updating Suse........................................................................................ 9
Netwerk-verkeer monitoren (kNemo) ...................................................... 10
Firewall ............................................................................................... 11
OpenOffice .......................................................................................... 11
Hardware ............................................................................................ 12
Kontact, de Persoonlijke Informatie Manager............................................ 13
e-Mail (kMail) .................................................................................... 13
Contacten ......................................................................................... 14
Agenda en Taken ............................................................................... 14
Feeds (Akregator).............................................................................. 14
Synchronisatie met PDA’s ................................................................... 15
Automatische e-mail-notificatie (POP) ..................................................... 16
Nieuwsgroepen (kNode) ........................................................................ 17
Delen van folders in een Windows netwerk (samba) .................................. 18
BitTorrent............................................................................................ 19
Grafische bewerkingen (GwenView en Gimp)............................................ 20
Ondersteuning Fotocamera's (digiKam) ................................................... 20
Paneel instellingen................................................................................ 21
Antivirus-applicatie ............................................................................... 22
MP3 ondersteuning ............................................................................... 23
Rippen met kAudioCreator ..................................................................... 23
Amarok, mediaplayer ............................................................................ 24
K3B, Branden van optische-media .......................................................... 24
Programma's installeren ........................................................................ 25
RPM (Redhat Package manager) .......................................................... 25
Sourecode ........................................................................................ 25
de Terminal ......................................................................................... 26
DVD ondersteuning............................................................................... 28
Mounten.............................................................................................. 29
Mounten van ISO's............................................................................. 29
Netwerk servers ................................................................................... 30
Verdere weetjes ................................................................................... 31
Linux-links........................................................................................... 32
©2008 by Kerssies64.net
1
The ultimate Suse-desktop.
Voorwoord Suse is één van de vele open-source operatingsystemen (OS). Dat wil zeggen dat de broncode beschikbaar is, elke programmeur kan allerlei programmatuur aan passen. Downloaden van de officele sites zal nooit een licentie probleem zijn... Tevens betekent het dat dit OS vrij download-baar, kopieerbaar en verspreidbaar is. Suse is zeer geliefd bij onze oosterburen. Verschillende grote steden gebruiken Suse als HET operatingsysteem van hun gemeente en andere instellingen. Linux is een veel gekozen als OS door grote ondernemingen voor specifieke doeleinden (al dan niet grafisch). Als desktop thuis is Linux een goede keuze om volgende punten: gratis, stabiel, weinig tot geen Linux-virussen actief, wanneer Windows-games geen must zijn. Veel gebruikers zien Linux niet direct als een alternatief, “te moeilijk” wordt dan gezegd “Al die commando's typen...”. Dit komt veelal door het gebruik van de terminal, wat te vergelijken is met DOS. Linux hoeft echter niet op deze manier gebruikt te worden., een window-based installatie en configuratie is wel degelijk mogelijk en levert veelal het zelfde eindresultaat ten opzichte van installaties met de terminal. Deze manual (reader) beschrijft hoe je eenvoudig een Linux desktop-systeem opzet, met alle meest voor de hand liggende wensen en opties. Er is gekozen Suse, Linux-distributie op de installatie-media veel extra's mee levert. De laatste huidige stabiele versie 10.1 en is hierbij als uitgangspunt genomen. Ook als jij met Linux een stap verder wilt gaan dan alleen maar een desktopsysteem, is Suse een goede keuze. KDE levert een desktop omgevingen, of wel hoe het grafisch is weergegeven te zien en te gebruiken is. KDE-desktop lijkt in grote lijnen veel lijkt op het welbekende OS, waar de meeste van ons mee geïndoctrineerd zijn ;-) . Veel Lin-succes! Kerssies64
©2008 by Kerssies64.net
2
The ultimate Suse-desktop.
Download Suse installatie-media Voor allerlei specificaties en andere adviezen lees: http://www.opensuse.nl Download de gewenste versie van: http://en.opensuse.org/download Er zijn versies voor 32-bit en 64-bit (x86 of x86-64) architectuur (de bouw van het moederbord en CPU), let daarbij ook op welk type processor je hebt: Intel of AMD. Te kiezen download versies zijn: DVD, 5 CD-ROM's of via een bit-torrent, Een torrent geeft een snellere download. Je moet daarvoor echter wel een zogenaamd 'torrent- programma' geïnstalleerd hebben. Om te controleren of de download correct is verlopen kun je de ' checksums' downloaden. De MD5SUM (checksum) moet per download-bestand gelijk zijn.
Suse 10.x installeren Zorg ervoor dat je een lege schijf of een partitie hebt waarop je de installatie wilt uitvoeren. Denk eraan dat de data op de schijf of partitie verloren gaat zodra er wordt geformatteerd, of partities worden gewijzigd. Boot vanaf CD of DVD, pas dit eventueel aan in de BIOS. De BIOS benader je vaak door bij het opstarten op de ' DEL-toets' of F8 in drukken. De installatie duurt ongeveer 40 minuten, afhankelijk van het systeem. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Kies een taal die tijdens de installatie wordt gebruikt, Nederlands Controle van de installatie-media op fouten. Ga akkoord met de installatie overeenkomst. Nieuwe installatie met 'Add-on'. Add-on media in de lade doen en laten controleren *Alleen voor CD-ROM's, DVD zit al in de lade Tijdzone op lokaal instellen. Desktop selectie is: KDE Partitionering: root rond de 10GB /SWAP rond de 1GB /boot 1GB (alleen voor dual-boot of bootloader (GRUB) op andere partitie dan de root) /home rest van de ruimte, hierop komen alle persoonlijke documenten
©2008 by Kerssies64.net
3
The ultimate Suse-desktop. 9.
10. 11. 12. 13. 14. 15.
Software toevoegen: * (wild card, verschillende willekeurige karakters) kdetoys3 nodig voor extra applets xine-ui nodig voor DVD-player libdvd* nodig voor DVD-player kdemultimedia3-video* nodig voor DVD-player mjpeg-tools* nodig voor DVD-player knemo nodig voor netwerk monitoring knetwork-lan nodig voor netwerk monitoring knetwork-lisa nodig voor netwerk knetwork-query nodig voor netwerk zoekfuncties bittorrent nodig voor torrent-downloads pia nodig voor Quicktime bestanden afspelen wine nodig voor MS-Windows emulatie samba-client nodig voor aansluiten op Windows-LAN samba-vslan nodig voor aansluiten op Windows-LAN Yast-samba* nodig voor aansluiten op Windows-LAN gftp nodig voor FTP-sites (download) Macromedia + Acrobat-reader (PDF); Akkoord Installatie vanaf media (1e CD) en reboot Vervolg van de installatie (verdere CD's) hostnaam: <eigen naam voor PC-systeem> Domeinnaam: fileserver Root-wachtwoord: <wachtwoord> De root, super-user (su) ofwel administrator. Met de root heb je alle rechten op het systeem en kun je: installaties, wijzigingen, etc uitvoeren. Maak je 'gewone gebruikers' nooit root (zoals bij Windows)! Externe gebruikers (hackers) hebben zo geen enkele rechten... RAAK HET ROOT-WACHTWOORD NIET KWIJT !!!
16.
Netwerk-instellen (binnen een LAN): Firewall: Interne zone + SSH-poort open Activeren: tijdens opstarten MTU: (blanc laten) Automatisch via DHCP: ja Hostnaam:
Domeinnaam: Servernaam: Doorzochte domeinen: Update:
©2008 by Kerssies64.net
4
The ultimate Suse-desktop. standaard gateway: forwarding:
17. 18. 19.
20. 21.
22. 23. 24.
verzoek broadcast: ja DHCP client identificatie: Te versturen hostnaam: Test de connectie (Dit kan op dit punt nog niet werken, ga dan gewoon verder...) Veificatie: lokaal /etc/password Gebruikers gegevens: Login: <eigen login-naam gebruiker> Wachtwoord: <eigen wachtwoord gebruiker> Automatisch aanmelden: ja * Eventueel via 'Beheer accounts' meer gebruikers toevoegen Release notes, voor hen die iets te lezen willen hebben. Hardware: Grafische-kaart; Default, 24-bit kleur (maximaal) * Bij wijzigingen, test het altijd, voordat je het opslaat! Printers; Netwerkprinter, direct naar netwerkprinter, IP-adres van de printer + TCP-poort: 9100, selecteer het type printer uit de lijst, test de instellingen. Geluid; Default. TV-kaart; NA. Bluetooth; NA Finish Geen cloon en reboot... Je hebt een werkend Suse desktop-systeem!
©2008 by Kerssies64.net
5
The ultimate Suse-desktop.
Gebruikersvriendelijke desktop Suse met KDE-desktop heeft veel weg van Windows. Het zal even wennen zijn om een aantal acties te vinden en correct uit te voeren, maar dit hoort bij elk ander OS waarmee je voor het eerst leert werken. Het beste advies is: “installeer en gebruik het voor een tijdje”. Wanneer je eenmaal je weg gevonden hebt, zijn er steeds meer positieve detail die je op gaan vallen. Een positief detail is bijvoorbeeld: wijs een lijst aan met de muis en scrol. De lijsten scrollen dan ook altijd, dit in tegenstelling tot het Microsoft-OS... Alles maar dan ook alles is aan te passen naar je eigen smaak.
©2008 by Kerssies64.net
6
The ultimate Suse-desktop.
Desktop verfraaiing en gebruik. Thema’s, muis- opties, scherm instellingen, venster-stijl, achtergronden en screensavers kunnen uiteraard worden gewijzigd. Er zijn ook verschillende nieuwe versies direct te downloaden vanaf het Internet. http://www.kde-look.org Via K-menu > 'persoonlijke instellingen' kom je bij enkele instellingen die gebruikers (standaard) vrij mogen aanpassen. Er zijn en ook instellingen die in de YasT (root) gewijzigd kunnen worden.
©2008 by Kerssies64.net
7
The ultimate Suse-desktop.
Firefox instellen Firefox is een populaire internet-browser. Suse levert deze standaard mee op de installatie-media. De volgende Firefox-instellingen moeten worden gemaakt: Bewerken > Voorkeuren > Algemeen > • Verbindingen > Handmatige proxy. • Fileserver: 8080 • Deze proxy-server voor alle protocollen. Of op een andere wijze, afhankelijk van de omgeving waarin je werkt.
Browser plug-in’s De “Macromedia-payer” en “Acrobat-reader” zijn ondersteund. Tijdens het uitkomen van dit document zijn de volgende players niet ondersteund voor FireFox: gratis players Flash-player Er zijn ook betaalde players zoals:, Shockwave-player en Quicktime-player, waardoor sommige filmpjes in Linux niet afspeelbaar zijn. Controleer de laatste stand van zaken om http://www.adobe.com
Konqueror instellen Suse levert deze browser van KDE standaard mee op zijn installatie-media. De volgende instellingen moeten worden gemaakt: Instellingen >/ Konquerer instellen > Proxy> • Proxy handmatig + instellen • Fileserver: 8080 • Overnemen voor allen. Socks> • Ondersteunen: Automatisch * De flash-player plugin is beschikbaar. Of op een andere wijze, afhankelijk van de omgeving waarin je werkt.
©2008 by Kerssies64.net
8
The ultimate Suse-desktop.
Updating Suse Met update worden de laatste wijzigingen geïnstalleerd op je systeem Klik links onder in op het het groene ' Kameleon icoon' (K-Menu) > Systeem > Yast (Configuratie scherm) Type root wachtwoord. Daarna: Software > Online update configuratie > Configuer Now: met hardware profiel en Optional Information
Vervolgens klik op: On-line-Update instellen in Yast > Suse maakt verbinding met server en controleert je installatie. * Automatische controle K-menu > Systeem > Configuratie > Software updaten. Tijdens het gebruik van Suse zal onderin een tray-icoon zichtbaar zijn voor de automatische controle van updates. Wanneer het icoon in een oranje rondje met uitroepteken is veranderd, dan zijn er nieuwe updates beschikbaar. Klik op het tray-icoon, je ziet in een lijst alle beschikbare updates. Klik vervolgens op ‘update’ om de updates binnen te halen en te installeren. http://ftp.hosteurope.de/mirror/ftp.suse.com/pub/suse/update/10.1
©2008 by Kerssies64.net
9
The ultimate Suse-desktop.
Netwerk-verkeer monitoren (kNemo) Knemo geeft in een icoon weer of er dataverkeer van of naar je pc is over een communiatie-hardware naar keuze. Daarnaast kan kNemo de up- en download snelheid weer, MAC-adres, IP-adres en subnet-mask, etc weergeven wanneer je op het tray-icoon klikt. Installeer 'kNemo' vanaf de installatie-media (dit is ook een van de weinige installaties waarbij je moet rebooten). Klik OK in de window, voeg een nieuwe interface toe (dit is vaak: eth0 , voor je eerste ethernet- netwerkkaart). Configureer eventueel de verdere opties, zoals het type icoon, etc...
©2008 by Kerssies64.net
10
The ultimate Suse-desktop.
Firewall Stel de Firewall in op “activeren tijdens het opstarten”. De FireWall stelt je instaat bepaalde diensten via het netwerk open of dicht te zetten. Elke dienst werkt via een softwarematige poort, zo gaat bijvoorbeeld internetverkeer (http) over poort 80. De standaard instellingen van de Firewall zijn goed desktop gebruik. In verband met de veiligheid is het raadzaam om alleen die poorten open te zetten van de diensten die ook echt gebruikt worden. Elke open gezette poort geeft hackers weer een extra mogelijkheid om binnen te komen.
OpenOffice Suse bevat een OpenOffice-pakket en kOffice, waarin de verwachte officeprogramma's zitten. OpenOffice (OO) is het meest uitgebreid en kan zo ingesteld worden dat de bestanden in Windows-format worden opgeslagen. Dan is er nog een stap te nemen om de OO-documenten voor zeker 95% compatible te maken met de Microsoft variant. De Lettertypes (true type fonts) van Microsoft zijn bij 10.1 niet standaard mee geleverd op CD/DVD. Voor de standaard Microsoft lettertypes, ga naar: http://rpm.pbone.net en zoek truetype fonts. (ftp.pbone.net/msfonts-1.2.1-3.20060bgn.noarch.rpm) Installeer het en je hebt er een groot aantal Microsoft- fonts bij… Voor nog meer lettertypes, installeer dan van af de installatie-media: Libmspack, free-ttf-fonts, free-fonts, intlfonts, ttf-caslon. Er is tegenwoordig ook ondersteuning voor: docx. ©2008 by Kerssies64.net
11
The ultimate Suse-desktop.
Hardware Toevoegen van nieuwe hardware is eenvoudig. De meeste drivers van: printers, scanners, tablets (Wacom), muizen, TV-kaarten, Bluetooth, modems en netwerkkaarten zijn bekend bij Suse.
Controleer eventueel de Suse-site bij Novell voor de compatibility. USB-stick ondersteuning is volledig. In Konueror en eventueel via een paneelapplet zal de stick beschikbaar zijn.
©2008 by Kerssies64.net
12
The ultimate Suse-desktop.
Kontact, de Persoonlijke Informatie Manager Kontact is een suite die verschillende applicaties bevat, waaronder mail, agenda, contacten, nieuws feeds lezer, memo’s en synchronisatie met PDA’s. Bij de instellingen kun je selecteren wat je wel of niet wil zien in de menubalk en overzicht.
e-Mail (kMail) De identiteit en account gegevens moeten goed worden ingevuld. Verder zijn er allerlei opties die ingesteld kunnen worden. Hieronder is een impressie gegeven van aanpassingen voor de mail: Pas de view aan voor een prettigere werk situatie: Berichtenkoppen > Elegant Bijlagen > Intelligent Kmail > instellingen > Uiterlijk > Opmaak: Korte mappenlijst Berichtenvoorbeeldvlak tonen onder berichtenlijst Weergave berichtenstructuur onder berichtenvak
©2008 by Kerssies64.net
13
The ultimate Suse-desktop.
Spamfilter: Bogofilter en SpamAssassin 3.x (Perl) zijn anti-spam filters die op de instalatiemedia te vinden zijn. In het Kontact > e-mail > hulpmiddelen > 'antispamassistent' kun je deze instellen en activeren. Om resterende spam te filteren kun je bij ‘regels’ alle inkomende mail controleren of deze in je adresboek staan. Zo niet, verplaats de mail naar een eigen gemaakte map “SPAM”.
Antivirus: Antivir is een standaard meegeleverd antivirus applicatie op de intsallatiemedia, die te installeren is via Yast. In Kontact > e-mail > hulpmiddelen > AntiVirus-assistent kan deze worden geïnstalleerd.
Contacten Pas de view aan voor een prettigere werk situatie: Kontact > Adressen > Instellingen > Plugin-balk tonen > Contacten bewerker Verder zijn alle standaard opties mogelijk. De contacten zijn te exporteren naar: vCard 2.1 en -3.0, LDIF en CSV-lijsten.
Agenda en Taken Alle basis functies en taken zijn beschikbaar in Kontact. Taken kunnen worden toegevoegd binnen de Agenda-view maar ook onder Taken zelf. Aanpassen van van het volgende is raadzaam: - Tijdzone en locatie - De grootte van de vakken. - Begin en einde van de werktijden
Feeds (Akregator) Feeds (RSS en XML) zijn links naar sites met nieuwsberichten, waarbij deze berichten automatisch opgehaald kunnen worden binnen een tijdsinterval. De meeste sites waar nieuwsberichten worden gepubliceerd hebben tegenwoordig ook een feeds-link. Kleine oranje buttons met RSS, XML of drie witte boogjes er op. Feeds zijn direct importeerbaar in Agregator door vanuit Konqueror op de button rechtsonder in de window te drukken. Voorbeelden van feed-links zijn: http://volkskrant.nl/rss/laatstenieuws.rss http://tweakers.net/feeds/mixed.xml
©2008 by Kerssies64.net
14
The ultimate Suse-desktop.
Synchronisatie met PDA’s Synchronisatie met PDA’s en MDA’s is mogelijk van PalmOne en Psion. Hiervoor moet en applicatie draaien, zie… De synchronisatie instellingen voor PDA en PC moeten overeenkomen, waarna er op hotsync (touchscreen) van de PDA gedrukt kan worden. Agenda, taken, contacten, ect worden zo gesynchroniseerd met Kontact.
Instellingen voor “PalmOne Treo650”: - Palm apparaat station: /dev/ttyUSB1 - Snelheid: 115200 - Speciale handelingen: geen - Tekenset: West-Europees ( iso 8859-15 ) - Gebruiker: -
Hotsync en bij conflict vraag de gebruiker.
Er zijn nog meer persoonlijk instellingen te maken...
©2008 by Kerssies64.net
15
The ultimate Suse-desktop.
Automatische e-mail-notificatie (POP) Installeer kbiff vanaf de installatie-media. K-menu > Systeem > Bureaublas applets > E-mail notificatie Instellingen > Algemeen > E-mailclient: 'kmail -check' of ' kontact'. Instellingen > Opstbus >vul je mail-account gegevens in.
Wanneer jouw mail-server nieuwe mail ontvangt dan krijg je dat te zien in tray-icoon en een windowtje met de vraag of je de mailapplicatie wil openen of dat je het gewoon wilt negeren
©2008 by Kerssies64.net
16
The ultimate Suse-desktop.
Nieuwsgroepen (kNode) Nieuwsgroepen zijn een soort digitale prikborden, waarop je (briefjes) e-mail op achterlaat. Iedereen kan deze 'e-mail berichten' lezen en daar op reageren. Voeg je identiteit, e-mail gegevens en nieuwsgroep accountgegevens in bij de instellingen van kNode. Vervolgens abonneer je jezelf op gewenste nieuwsgroepen. Het is handig om de ‘inschrijvingen’ op termen te zoeken in het zoekveld, dat scheelt je een veel tijd.
Wanneer je op nieuwsgroepen geabonneerd bent, haal dan de berichten op van de nieuwsgroep. Lezen maar...
Het is mogelijk om in een keer alle artikelen te markeren als gelezen (Groep > Alles als gelezen markeren). Daarna zie je alleen nog de nieuwste berichten. ©2008 by Kerssies64.net
17
The ultimate Suse-desktop.
Delen van folders in een Windows netwerk (samba) Klik met de rechter muisknop op een folder en selecteer de eigenschappen. Selecteer het Tabblad ' gedeeld en klik op 'Bestandsindeling instellen'. Type daarna het root wachtwoord. LET OP: het tabblad: Delen, deelt naar het web!
Voeg een folder toe en stel de rechten in voor de externe gebruikers...
NB: Vergeet de Samba-server in Yast niet te starten.
©2008 by Kerssies64.net
18
The ultimate Suse-desktop.
BitTorrent Bestanden die je met Bittorrent (gegevens uitwisselen) downloadt zullen vaak behoorlijk groot zijn, zoals hele albums of films. Dat komt vooral door de manier waarop het programma werkt. Bittorrent is een file-sharing (ofwel P2P) methode waarbij er een centrale server is die aanbod en vraag op elkaar afstemt. Als je werkt met bittorrent ben je op die server aangesloten. Zodra je ervoor kiest om iets te downloaden kijkt de server welke andere gebruikers het door jou gevraagde bestand hebben. Meteen verbindt hij je dan met die computers en het downloaden begint. De door jouw gedownloade bestanden worden ook meteen weer met anderen gedeeld. Dat laatste kun je overigens niet uitzetten. Zoek met een zoek-term gewenste software, films en/of muziek. Kies een van de gevonden links en download een torrent-bestand vanaf de Torrent-server. Bij het openen van dit bestand zal Bittorrent de gewenste software van verschillende gebruikers naar jou systeem downloaden. Jij zelf wordt ook een verspreider van datgene dat je download.
©2008 by Kerssies64.net
19
The ultimate Suse-desktop.
Grafische bewerkingen (GwenView en Gimp) Afbeeldingen worden geopend met GwenView (ingebed Konqueror of in een eigen window) weergeven. Bewerkingen van grafische afbeeldingen en foto's kun je doen met Gimp. Dit pakket lijkt sterk op het welbekende pakket “Adobe Photoshop”. Echter is Gimp geheel gratis en meegeleverd op de Suse installatie-media. Voor een cursus Gimp wordt verwezen naar: http://en.wikibooks.org/wiki/The_GIMP
Ondersteuning Fotocamera's (digiKam) Bij de eerste opstart zal gevraagd worden waar de te importeren foto's bewaard moeten worden, bijv: home//Pictures. Kies daarna Camera > Camera toevoegen > toevoegen > kies je model camera-model en stel de bijbehorende communicatie in (bijv: USB). Sluit de camera aan en de download naar de gekozen folder begint. Uiteraard worden download acties in albums geplaatst met de datum van de download...
©2008 by Kerssies64.net
20
The ultimate Suse-desktop.
Paneel instellingen De panelen zijn de werkbalken in je desktop. Bij Linux kun je zelf bepalen hoeveel, waar en het voorkomen van de panelen. Panelen kunnen shortcuts, menu’s en applets bevatten. Door kdetoys3 te installeren komen nog meer applets beschikbaar. De volgende applets zijn zeker de moeite waard om de panelen te plaatsen: Weerbericht
>Geeft huidige weersituatie weer in icoon en tekst Voeg de plaatsen die je wil zien toe in kWeather, bijv: Amsterdam, NL. Selecteer de locatie die je wil zien bij 'Display' en het type weergave.
Opslagapparaten
> Aangesloten media wordt weergegeven en benaderbaar via Icoon.
NieuwsTicker
>Doorlopende banner met geselecteerde feeds Bijv: http://volkskrant.nl/rss/laatstenieuws.rss
Taakbalk
>Geeft alle openstaande programma’s weer
Bureabladen
>Geeft aantal bureaubladen weer / wisselen tussen bladen.
Woordenboek (kDict)
>Verschillende woordenboeken raadplegen via het Internet. Kies je eigen servers; bovier, easton, elements, eng-nld, gcide, hitchcock, jargon, nld-eng, vera.
Panelen kunnen ook transparant gemaakt worden. Het aantal pixels per icoon (grootte) kan gewijzigd worden en nog veel meer...
©2008 by Kerssies64.net
21
The ultimate Suse-desktop.
Antivirus-applicatie Suse levert standaard ‘antivir’ mee op de installatie media. Een geavanceerde vervanger is AVAST. Vrij download-baar en up-to-date te houden… Om AVAST te instaleren zal antivir verwijderd moeten worden. Download de RPM van de site: http://www.avast.com/eng/download-avast-for-linux-edition.html • • • •
Vraag een registratie key aan op de zelfde site. Installeer het pakket, voeg de key toe en reboot. AVAST zal direct na de reboot je systeem controleren op virussen. Zorg dat de updater toegang heeft (door de Firewall) naar het Internet, zonder deze verbinding krijg je de laatste virus- definities niet binnen.
©2008 by Kerssies64.net
22
The ultimate Suse-desktop.
MP3 ondersteuning Om muziek te rippen naar MP3 en om MP3’s af te spelen heb je een CODEC (codeerder/decodeerder) nodig. Echter het MP3-format is een betaald format, er dienen licentiekosten afgedragen te worden om een MP3-codec te installeeren en te gebruiken. MP3’s afspelen zonder betaling voor de CODEC is ILLEGAAL. Download LAME bij de site: http://packman.links2linux.de (Voor RPM's) http://lame.sourceforge.net/download.php (voor de source-code) Na de installatie van LAME, kan je de codering in kAudioCreator (CD/DVD hulpprogramma's) instellen op MP3. Amarok kan dan ook MP3’s correct afspelen.
Rippen met kAudioCreator Met kAudioCreator (CD/DVD hulpprogramma's) is het mogelijk muziek te rippen in verschillende formaten. De formaten OGG, FLAC en WAV zijn direct operationeel. Voor MP3-ondersteuning lees het bij behorende hoofdstuk;-) Zet de CDDB-instellingen op 'cache en extern' (of alleen extern), zo worden de artisten-namen en de songtitels en CD-titels opgezocht en direct weergegeven. Selecteer de te rippen songs en RIP!
©2008 by Kerssies64.net
23
The ultimate Suse-desktop.
Amarok, mediaplayer Stel Amarok in voor één venster en selecteer daarna de folders waarin geripte muziek staat. Tot slot voltooi je de instellingen-wizard. In de linker kolom vind je knoppen die toegang geven tot je geripte muziekcollectie, Context – songteksten en achtergronden van de artiesten, afspeellijsten – incl. enkele standaard Radiostreams, muziek op je mediaapparaat (MP3-spelers) en een file-browser. Voor MP3-ondersteuning, zie het hoofdstuk over MP3-ondersteuning.
K3B, Branden van optische-media Branden van CD's en DVD's is vrij eenvoudig met KIIIB. Onder hulpmiddelen vind je de keuzes die je hebt. Alleen en images maken van een optischmedium is ook mogelijk bij kopiëren: CD en DVD. (MP3 wordt niet ondersteund, gebruik OGG om rips naar muziek CD-ROM te kopiëren).
©2008 by Kerssies64.net
24
The ultimate Suse-desktop.
Programma's installeren Linux programma's worden in verschillende vormen aangeboden. Grof gezegd heb je RPM's en sourcecode. Let goed op de architectuur en de distributie (Suse, Fudora, etc), maar ook op de uitgave (bijv: 10.1) die je gebruikt. Daarbij kan e architectuur van je PC ook een rol spelen (bijv: i586, voor Intel 586 of x86-64, alle 64-bit Intel- en AMD- architecturen)
RPM (Redhat Package manager) Veel software is al beschikbaar en staat op de installatie-media, benader dit via YasT en doe een zoek actie. Een grote kans dat wat je zoekt al in je bezit is! Installaties via YasT is gewoon een questie van een vinkje zetten en installeren... Verwijderen en refreshen behoren ook tot de mogelijkheiden. Installaties met RPM is vrij recht toe recht aan. Je download een programma als RPM-bestand en dubbel klikt het. Er wordt gevraagd om een rootwachtwoord in te voeren, waarna je op de knop installatie drukt en daarna ben je klaar. In sommige gevallen kunnen RPM's pas geïnstalleerd worden wanneer zo genoemde 'independenties' geïnstalleerd zijn. Dat betekend dat er andere bestanden eerst geïnstalleerd moeten worden, voordat de gewenste RPM geïnstalleerd kan worden. Bij installaties vanaf de installatie-media, wordt dit door YasT voor jou opgelost.
Sourecode Vaak is de soucre-code ingepakt in een zip-, tarball- of ander ingepakt bestand. Door het bestand te openen wordt de inhoud van het ingepaktebestand zichtbaar. Pak bestanden en folders uit in een gewenste folder op de harde schijf. Start een terminal (RMB > Acties > Terminal Openen) in de folder waarin het programma is uitgepakt. De bestanden: ‘configure’ en ‘install’ (of een bestand die hierop lijkt) staan in de map. type: su (voor super user) ./configure ./make ./make install Alle benodigde bestanden en mappen worden automatisch op de juiste plek gezet en geactiveerd.
©2008 by Kerssies64.net
25
The ultimate Suse-desktop.
de Terminal Alles in linux is uit te voeren, installeren, in te stellen, wijzigen met de terminal. Enkele zeer veel gebruikte commando's zijn: ls ifconfig cd cd + enter mkdir rd cat mount unmount su
©2008 by Kerssies64.net
geef inhoud folder instellingen netwerkkaart (NIC) change directory ga direct naar je home-directory make remove laat document zien op het scherm mounten van drives unmounten van drives superuser
26
The ultimate Suse-desktop. Alle Linux-commands zijn te vinden in de 'user commands'
van de 'Help'.
Al werkend in de Terminal zijn de parameters voor commando’s op te vragen met: • •
--help man
Het programma 'MC' (Midnight Commander), is een Linux versie van 'Norton Commander'. Veel bewerkings acties op bestanden en folders zijn zo veel eenvoudiger dan via de Terminal.
©2008 by Kerssies64.net
27
The ultimate Suse-desktop.
DVD ondersteuning Bij het afspelen van DVD’s heb je te maken met een licentie probleem. Je moet betaalde software (licenties) hebben om DVD’s af te (mogen) spelen. Zelfs voor de legaal gekochte DVD’s die je hebt… Er zijn landen waar je voor het decoderen van DVD’s moet betalen. Linux is vrij distribueerbaar en er zijn dus geen betalingen afgedragen voor deze licenties. Deze licenties zijn wel afgedragen bij het welbekende Microsoft-OS (een van de redenen waarom het een duur OS is). Het afspelen van DVD´s zonder betaling voor de decodering is ILLEGAAL. Om toch DVD’s af te spelen kun je VLC downloaden en installeren: http://www.videolan.org/vlc/
• • • •
Plaats je DVD in de DVD-speler Linux herkent de schijf niet als DVD, maar… Start Xine op en klik op DVD. Xine speelt de DVD gewoon af.
*Opties (RMB) kun je subtitels, talen, etc instellen.
©2008 by Kerssies64.net
28
The ultimate Suse-desktop.
Mounten CDROM, DVD- spelers, harde schijven, USB-sticks, etc moeten gemount worden om ze te kunnen benaderen. Suse mount de aangesloten drives automatisch De drive-naam moet bekend zijn voordat deze gemount kan worden. Voorbeelden van drive-namen zijn: o hda o hda1 o hdb o hdc o sda o sda1 o sdb o fd0 o cdrom o dvdrecorder Handmatig mounten van extra drives doe je als volgt: • Open de terminal. • su • mount /dev/cdrom /Myn_CD-drive Uitleg: Je hebt nu het ' device' cdrom gemount in het filesysteem met de naam “Myn_CD-drive”.
Mounten van ISO's ISO's zijn complete bestanden die de structuur en de data van CD's en DVD's bevatten. ISO-files, verwijzen naar het ISO 9660 file-system, ook wel CDimage genoemd. Brand programma's kunnen deze images maken. In plaatst van een complete CD/DVD kopie direct naar een optisch -medium te schrijven kan dit ook naar de hardeschijf. Deze images op de hardeschijf kun je weer mounten in je file-systeem. Wanneer dit gebeurt, kan je het image benaderen als of het in een speler zit. Dat scheelt schijfjes branden... In de terminal doe je bijvoorbeeld het volgende: • su • mount /home//ISOs/CD.iso /mountedISO -t iso9660 Uitleg: ©2008 by Kerssies64.net
29
The ultimate Suse-desktop. Je mount nu de image “CD.iso” die in de folder “/home//ISOs/” staat. In het filesysteem zal een drive worden aangemaakt met de naam “mountedISO” (cd-drive), waarin alleen ISO-formaten kunnen worden 'afgespeeld'.
Als de -t optie niet is gebruikt of het auto type is specificeert, dan zal de ‘mount’ het gewenste filesysteem proberen te raden. De argumenten volgend op de -t specificeren het file-system type. De filesystem types die op dit moment ondersteund worden zijn: i adfs, affs, autofs, cifs, coda, coherent, cramfs, devpts, efs, ext, ext2, ext3, hfs, hpfs, iso9660, jfs, minix, msdos, ncpfs, nfs, ntfs, proc, qnx4, ramfs, reiserfs, romfs, smbfs, sysv, tmpfs, udf, ufs, umsdos, usbfs, vfat, xenix, xfs, xiafs.
Netwerk servers Suse-Linux levert verschillende servers mee op de installatie-media voor de genen die verder willen dan alleen een Suse-desktop... Succes!
De volgende services zijn veel gebruikt en de moeite waard om eens uit te ©2008 by Kerssies64.net
30
The ultimate Suse-desktop. proberen: • Samba-server • Beheer op afstand. • HTTP-server • DHCP en DNS
> > > >
Shares met Windows-werkgroepen binnen een LAN. Inloggen op andere systemen (administrator) Websites publiceren op het Internet Lokaal netwerk efficiënt beheren
Je eigen web-shop, forum, etc draaien heb je onder andere een combinatie van de volgende services nodig: “web server, MySQL, PHP, Perl, een FTP server en een phpMyAdmin”. Om dit te installeren en dit correct met elkaar te integreren is een hele klus. XAMPP een zeer makkelijke tool, waarbij alles in één keer geïnstalleerd en geconfigureerd wordt. http://www.apachefriends.org/en/xampp.html http://sourceforge.net/projects/xampp/
Verdere weetjes sysinfo:/ als browse adres geeft alle informatie over je systeem ~ of /home/ als browse adres geeft de home van de huidige gebruiker smb:/ Geeft netwerk-shares weer /usr/share/wallpapers /home//.kde/share/wallpapers Verschillende bestanden voor achtergronden. De namen van verborgen bestanden en mappen beginnen met een punt. Nederlandse spelling gebeurt door het bestand ispell-dutch te installeren. Ctrl + Alt + Del; Alt + F4; .
©2008 by Kerssies64.net
Geeft uitlog-/afsluit-window. sluit actieve window af. Minimaliseer alle windows / bureaublad leeg.
31
The ultimate Suse-desktop.
Linux-links http://www.novell.com/products/desktop/ http://opensuse.org http://en.opensuse.org/download http://www.kde-look.org http://www.comptechdoc.org/os/linux/ http://packman.links2linux.de/ http://sourceforge.net http://rpm.pbone.net http://www.avast.com http://en.wikibooks.org/wiki/The_GIMP http://www.apachefriends.org/en/xampp.html http://sourceforge.net/projects/xampp/
©2008 by Kerssies64.net
32