The ultimate experience Inside stories van het internationaal uitwisselings- en trainingsprogramma voor studententrepreneurs Scholarship Program On Entrepreneurship (SPOE)
Kauffman studenten
2009 2010
Pepijn Meddens Dariusch Malekzadeh Mei Ling Tan Jorg Rijkschroeff Hans Heijnen
Juryleden Bas Verhart Bernd Damme Louis Hoeks Marc Schröder Mei Ling Tan Michiel Muller Jaap Blaak
Studenten 2009 • 2010
naam student
7
2010 2011
Marijn Berk David Gernaat Steven Lammertink Omid Majidpour Erik Koerselman David Koper Jeroen van Duffelen Loet Rammelsberg Tim Rutten
The ultimate experience Inside stories van het internationaal uitwisselings- en trainingsprogramma voor studententrepreneurs Scholarship Program On Entrepreneurship (SPOE)
Het internationale programma biedt top studenten met onder nemersambitie de kans om zes maanden lang ondernemerschap te ervaren in de Verenigde Staten georganiseerd door de gerenommeerde Kauffman Foundation
Proloog Sinds 2009 zijn in Nederland meer dan twintig getalenteerde, ondernemende studenten geselecteerd voor het Kauffman Global Scholars Program. Dit internationale programma biedt topstudenten met ondernemersambitie de kans om zes maanden lang ondernemerschap te ervaren in de Verenigde Staten georganiseerd door de gerenommeerde Kauffman Foundation. Alle deelnemers zijn voor gedragen door in Nederland bekostigde universiteiten en hogescholen en geselecteerd door een vakbekwame jury. De ervaringen van de eerste veertien Nederlandse deelnemers aan het programma zijn vastgelegd in dit boek. U krijgt als onderwijsinstelling, student, ondernemer in spe of gevestigde ondernemer een beeld van de interessante en aanstekende belevenissen, verhalen, tips en tricks van deze jonge onder nemers over hun periode in de Verenigde Staten en de periode erna.
Inhoud Voorwoord Dr. Wendy E.F. Torrance, Director, Global Scholars Program Kauffman Foundation
6
Over SPOE 8 Studenten 2009 • 2010 10 Pepijn Meddens 12 Dariusch Malekzadeh 18 Column Bas Verhart 24 Mei Ling Tan 26 Jorg Rijkschroeff 32 Column Jaap Blaak 38 Hans Heijnen 40 Column Louis Hoeks 46 Studenten 2010 • 2011 48 Marijn Berk 50 David Gernaat 56 Column Marc Schröder 62 Steven Lammertink 64 Omid Majidpour 70 Column Mei Ling Tan 76 Erik Koerselman 78 David Koper 84 Column Michiel Muller 90 Jeroen van Duffelen 92 Loet Rammelsberg 98 Column Bernd Damme 104 Tim Rutten 106
Voorwoord
Voorwoord 7
The Ewing Marion Kauffman Foundation was established to champion the essential role that entrepreneurs play in the modern economy. Through their willingness to pursue risky ventures, entrepreneurs generate new wealth, spur the adoption of novel and beneficial technologies, and disproportionately contribute to the creation of new jobs. In short, entrepreneurship is essential to future global prosperity. Since 2007 the Kauffman Foundation has had an invaluable opportunity to work with aspiring entrepreneurs from abroad through our Global Scholars Program. Inspired by Benjamin Franklin’s notion that improvements in technology and the lives of all people could come through careful observation, the sharing of ideas across disciplines, and the application of lessons and practices from one country to another, the Foundation’s Global Scholars Program affords aspiring entrepreneurs from other countries the opportunity to engage in conversations with fellow students, and with scholars, practitioners, and entrepreneurs who represent the best that the United States has to offer. The Foundation, and those with whom we work, have likewise benefited from an important transnational dialogue. It has been a great pleasure to contribute to the education of entrepreneurs representing a growing number of nationalities. Through the Program participants have had the opportunity to examine, understand, and experience entrepreneurial culture in the United States, and to further develop their skills as entrepreneurs. I am particularly grateful for the opportunity we have had to work with your outstanding Dutch entrepreneurs. Since 2009, they have brought incredible energy, talent, and ambition to the Program. They have shared with us their unique perspectives and taught us, for their part, how new entrepreneurs are facing the challenges of starting new firms. You should be very proud of how well your participants have represented the Netherlands, and your entrepreneurial present and future. I know that you will find in them enthusiastic ambassadors for entrepreneurship in the Netherlands, and successful entrepreneurs who can be a role model for their fellow students and aspiring entrepreneurs.
Dr. Wendy E.F. Torrance Director, Global Scholars Program Kauffman Foundation
Studenten 2009 • 2010
naam student
8
Internationaal uitwisselingsen trainingsprogramma voor student entrepreneurs Scholarship Program On Entrepreneurship (SPOE)
Over SPOE 9
Over SPOE Landelijk nomineren jaarlijks universiteiten en hogescholen hun excellente, ondernemende studenten die kans maken om door de jury geselecteerd te worden voor een beurs ten behoeve van een intensief trainingsprogramma op het gebied van ondernemerschap. Deze beurs wordt door SPOE aangeboden in samenwerking met de Ewing Marion Kauffman
SPOE ondersteunt met deze beurs een nieuwe generatie talentvolle studentstarters die hun medestudenten op positieve wijze uitdaagt om ondernemender te worden. Dit programma biedt de deelnemers kennis, netwerk en ervaring en stimuleert onderwijsinstellingen om de student starters op de eigen onderwijsinstelling in het vizier te krijgen. De gekozen studenten worden rolmodel en ambas sadeur voor ondernemerschap en ondernemendheid in Nederland.
Foundation in de Verenigde Staten. De selecte groep studentondernemers krijgt tijdens deze training, die zes maanden duurt, kennis, netwerk en vaardigheden aangereikt om direct toe te passen op het eigen bedrijf. De studenten volgen workshops en trainingen bij gerenommeerde universiteiten als Harvard, Stanford en MIT Sloan en brengen onder meer een bezoek aan bedrijven in Silicon Valley. De studenten sluiten de periode af door drie maanden op hoog niveau mee te draaien bij een Amerikaans bedrijf, afgestemd op het eigen bedrijf in Nederland.
Zeer getalenteerde studentondernemers Sinds 2009 zijn meer dan twintig studenten geselecteerd voor dit programma. Het gaat om zeer getalenteerde studentondernemers uit Nederland die als voorbeeld dienen voor een nieuwe generatie studenten. In dit boek staan de leerzame en onvergetelijke ervaringen van de veertien studenten die in 2010 en 2011 deelnamen. Zij beschrijven op inspirerende wijze wat zij hebben geleerd en hun (nieuwe) visie op het ondernemerschap. Daarnaast geeft iedere student tips & tricks waar (startende) ondernemers hun voordeel mee kunnen doen. Het Scholarship Program On Entrepreneurship (SPOE) is opgezet in samenwerking met het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. SPOE wordt uitgevoerd door Agentschap NL.
Meer informatie over de deelnemers en selectiecriteria en het Kauffman Global Scholars Program is te vinden op www.spoe.biz
Studenten 2009 • 2010 10
Pepijn Meddens Dariusch Malekzadeh Mei Ling Tan Jorg Rijkschroeff Hans Heijnen
Studenten 2009 • 2010
Pepijn Meddens
12
Pepijn Meddens
‘Citaat Nem “Waar je ook que nectius kwam, hadden sitiatis mensen het eum et overoccusan daerci startende unt ondernMi emingen conserum’ Naam student
Studenten 2009 • 2010
13
en innovaties in de branche”
Studenten 2009 • 2010 14
Pepijn Meddens
Pepijn Meddens
Studenten 2009 • 2010 15
Pepijn Meddens
Delen is vermenigvuldigen ‘Durf af en toe een stap vooruit te zetten en zoek mensen om je heen die hetzelfde denken en openstaan voor nieuwe ideeën’. Dat is de belangrijkste les die Pepijn Meddens leerde tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten. “Amerikanen staan veel positiever tegenover ondernemerschap dan Europeanen”, weet de Rotterdammer inmiddels. “Iedereen deelt er zijn ideeën met elkaar volgens het principe ‘delen is vermenigvuldigen’. Daar sta ik na mijn stage-ervaringen in Silicon Valley helemaal achter! Verschillende mensen kunnen je helpen een idee te verbeteren. Juist het delen van opvattingen en strategieën brengt je onderneming vooruit.”
Studenten 2009 • 2010
Pepijn Meddens
16
Voor zijn stage in het kader van het ‘Kauffman Global Scholars Program’, kwam internetondernemer Pepijn Meddens terecht bij het bedrijf YouNoodle, een online social network voor ondernemers. “De begeleiding was er uitstekend en wanneer het bedrijf keuzes moest maken, werd ik er nauw bij betrokken. Bovendien kwam ik via YouNoodle vaak in contact met andere ondernemers en hun bedrijf.”
Inspirerende plek Younoodle is gevestigd aan de rand van een park in Silicon Valley; een inspirerende plek waar vele andere startende internetondernemingen te vinden zijn. “Om de zoveel tijd verhuist er een bedrijf naar een groter pand in de omgeving”, aldus Pepijn. “Er hing een aansprekende sfeer. Waar je ook kwam, hadden mensen het over startende ondernemingen en innovaties in de branche. Een van de mooiste ervaringen op dat gebied had ik toen ik aan een tafeltje in een café wat zat te typen op mijn laptop. Diezelfde dag bezochten de topmensen van Paypal, Twitter, Slide en Dropbox eveneens dat café. In zekere zin zijn deze ondernemers voorbeelden voor mij, omdat ik ook in dat wereldje zit. Dan is het best een raar gevoel om daar direct naast te zitten en te luisteren naar hun discussies over innovatie, het betreden van de markt en werving van de beste personeelsleden.”
Pepijn Meddens
Studenten 2009 • 2010 17
Betere ideeën en strategieën Ook voor zijn bedrijf Billink, dat Pepijn met twee compagnons oprichtte, zocht hij het juiste team om zich heen. Zo ontstond een vernieuwende betaalmethode voor webwinkels, gericht op betaling achteraf. “Alleen ondernemen is niet alleen saai, je bokst ook nog eens overal in je eentje tegenop. De wisselwerking met een goed team mensen is erg prettig en leidt tot betere ideeën en strategieën. Een programmeur denkt nu eenmaal aan andere elementen dan een zakelijk ingesteld persoon.” Een andere valkuil waar veel jonge Nederlandse ondernemers intrappen, is het blijven hangen in het business- en ondernemersplan. “Dat zijn weliswaar belangrijke elementen, maar daar wordt op de Nederlandse universiteiten te veel de nadruk op gelegd”, vervolgt Pepijn. “Je moet veel op papier zetten, terwijl er weinig aandacht is voor actie. Ik pleit ervoor het onder nemersplan kort te houden. De tijdwinst steek je dan in het daadwerkelijk uitvoeren van dat plan. Zo is Billink in zes maanden tijd vanuit het niets een actieve betaalmethode op de Nederlandse markt geworden. Die mentaliteit heb ik meegenomen uit Silicon Valley: je kunt nog zo veel ideeën hebben, uiteindelijk moet je het gewoon doen!”
Tips & tricks • Laat je in Nederland niet gek maken door de universiteit. Een businessplan en onder nemersplan zijn belangrijk, maar het is belangrijker dat je met één kantje de kern raakt van je concept en je markt • Blijf dus niet hangen in sommige wetenschappelijke benaderingen, maar kies ook af en toe voor executie in plaats van nadenken • De wisselwerking met een goed team mensen is erg prettig en leidt tot betere ideeën en strategieën
“Je kunt nog zo veel ideeën hebben, uiteindelijk moet je het gewoon doen!”
Studenten 2009 • 2010
Dariusch Malekzadeh
18
Dariusch Malekzadeh
Naam student
Studenten 2009 • 2010 19
“In Amerika heb ik gezien en geleerd dat het verzamelen van de juiste mensen een cruciale rol speelt“
Studenten 2009 • 2010 20
Dariusch Malekzadeh
Dariusch Malekzadeh
Studenten 2009 • 2010 21
Dariusch Malekzadeh
Think big, start small Een goed idee is geen garantie voor succes. Het gaat om de mensen die erachter staan. Die het uitdragen. De sleutel tot écht succes? Groots denken en nieuwe wegen vinden om je business structureel en toekomstgericht te laten groeien. Die mindset deed Dariusch Malekzadeh op tijdens zijn periode in de States. Nu hij terug is, houdt hij die kennis niet voor zichzelf, maar toont hij zich een waardig ambassadeur van het Kauffman Global Scholars Program.
Studenten 2009 • 2010
Dariusch Malekzadeh
22
Uitvoering is alles bij het slagen van een businessidee, zo vindt Dariusch. “De uitvoering is een proces van discipline, een logische keten van activi teiten die een organisatie in staat stelt om een strategie te bepalen en te laten werken. Doe je dat niet, dan blijven strategische doelen onbereikt en kansen onbenut.” Dariusch houdt er op dit gebied een heldere visie op na. “Het bepalen van de juiste aanpak voor de uitvoering van een idee is in mijn optiek een immense uitdaging voor een ondernemer.”
Tips & tricks • Think big, start small • Execution: It is not the idea, it is the people, and their ability to execute, that matters • Clear agreements • Get an advisory board that can professionalize your business • Stop strategizing, go out there and convert your ideas into a business
De juiste mensen Natuurlijk kun je dat niet alleen. Dariusch: “In Amerika heb ik gezien en geleerd dat het ver zamelen van de juiste mensen daarbij een cruciale rol speelt. Sterke leiders omringen zich met uitzonderlijk goede mensen. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor je raad van advies. Zorg ervoor dat die mensen bevat die je serieus op weg kunnen helpen om te professionaliseren. Maar ook je klanten helpen je daarbij. Hun wensen en verwachtingen, én de manier waarop je je product daarop afstemt, maken jou en je business beter. Dat zijn ervaringen die de stage me geleerd heeft. Ervaringen die ronduit onbetaalbaar zijn.”
Ontwikkelen van ondernemerschap Dariusch is medeoprichter van de bedrijven M5 Solutions en Tamyca.de, respectievelijk een productontwikkelingsbedrijf en een toonaan gevend internetplatform voor ‘car sharing’. Daarnaast werkt hij bij het Maastricht Centre for Entrepreneurship als Entrepreneurial Assistant, waar hij onder andere bijdraagt aan het bevor deren van grensoverschrijdend ondernemerschap in de EUREGIO. “Een onderdeel daarvan is het ontwikkelen van een masterprogramma Entrepreneurship Technology voor Nederlandse en Duitse studenten, bijvoorbeeld aan de RWTH Aachen of Maastricht University. Verder help ik studenten en jonge ondernemers met het werken aan hun businessplan en pitches. Ik ben dus direct betrokken bij het ontwikkelen van ondernemerschap in Limburg en de aangrenzende regio’s.”
Dariusch Malekzadeh
Studenten 2009 • 2010 23
Ervaringen uitdragen “Mijn ervaringen met ondernemerschap in de Verenigde Staten hebben mijn kijk op onder nemen structureel veranderd. En daarom wil ik die ervaringen graag delen. Met de kennis die ik opdeed tijdens het Kauffman Global Scholars Program doe ik mijn best om een zo groot mogelijke bijdrage te leveren aan de academische planning binnen de Maastricht University School of Business and Economics. Bijvoorbeeld door te assisteren bij ondernemerschapscolleges en alle literatuur en casestudies die daarbij komen kijken. Daarnaast hoop ik natuurlijk met mijn bedrijf een rol te spelen in de economische ontwikkeling in Limburg en de rest van Nederland, door mijn onderneming structureel uit te bouwen tot een succesvolle organisatie. Want dat is wat je leert tijdens het Kauffman Global Scholars Program: think big, start small.”
“Het bepalen van de juiste aanpak voor de uitvoering van een idee is een immense uitdaging voor een ondernemer”
Column jurylid 24
Column
Bas Verhart Tijdens zijn studie Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit startte Bas Verhart in 1996 zijn eerste onderneming: een e-business consultancybureau. Inmiddels is Verhart vooral actief in de creatieve sector in Amsterdam en omstreken. Hij is de (mede) oprichter van initiatieven als PICNIC – Cross Media Week en Green Challenge. Maar ook organisaties als THNK. The Amsterdam School of Creative Leadership en vooral merken bureau MEDIA REPUBLIC zijn goede voorbeelden van de manier waarop Verhart creativiteit en ondernemerschap combineert. Daarnaast is hij bestuurslid van Trendwatching.com.
Creatief ondernemerschap op elk niveau Jong ondernemerschap is onontbeerlijk voor een samenleving. Ondernemers creëren werkgelegenheid, maatschappelijke waarde en heel belangrijk: vernieuwing. Voor dat laatste zijn jonge, gehaaide en gedreven ‘doe-het-zelvers’ nodig, zoals Mark Zuckerberg. Een prachtig voorbeeld van hoe een jonge hond compleet nieuw licht werpt op een markt. Hij bekeek social media vanuit het perspectief van de consument en zag kansen voor een (ver)nieuw(end) product in een bestaande markt. Facebook zette het beeld van internet en sociale netwerken op zijn kop. Een knuppel in het hoenderhok.
Ze spreken hun talen, zijn gedreven, op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en internationaal georiënteerd: de Kauffman Scholars. Als jurylid ontdek ik wel eens een ruwe diamant, iemand die ik ervan verdenk genoeg lef en visie te hebben om ook een knuppeltje te werpen. Dat zijn mensen die overtuigd en overtuigend hun verhaal brengen. Vaak detecteer ik ook creativiteit; in de aard van het bedrijf of in de manier waarop iemand een bedrijf creëert. Denk aan de eigenzinnige ondernemer Eckart Wintzen. Zijn bij zondere manier van ondernemen, waarbij aandacht uitging naar zelfsturing en zelfontwikkeling van het talent in zijn bedrijven, leverde hem de status ‘goeroe’ op. Zuckerberg en Eckart zijn allebei visionairs die op een creatieve manier naar hun vak of onderneming durfden te kijken en een frisse wind veroorzaakten. Wat dat betreft is het Kauffman Global Scholars Program natuurlijk een geweldige kans voor toekomstig toptalent én voor Nederland. Ontzettend positief om een kijkje te nemen in de ondernemerskeuken van een innovatief land als Amerika en die kennis mee naar huis te nemen en te verankeren in onze jonge entrepreneurs. En dat kunnen wij ook doen voor andere landen. Want ik zie het elke dag: er is genoeg eersteklas bruisend scheppingsvermogen in Nederland, vooral in de creatieve sector. Misschien kunnen wij ook buitenlandse studenten ontvangen en nog inter actiever van elkaar leren.
Studenten 2009 • 2010
Mei Ling Tan
26
Mei Ling Tan
Naam student
Studenten 2009 • 2010 27
“Tijdens mijn stage voelde ik me echt on top of the world. Op de plek waar het allemaal gebeurt”
Studenten 2009 • 2010 28
Mei Ling Tan
Mei Ling Tan
Studenten 2009 • 2010 29
Mei Ling Tan
Kauffman geeft je het vertrouwen dat je het kan “Een heel leuke periode in mijn leven”, zo omschrijft Mei Ling Tan haar stage in Amerika. Een periode waarin ze vertrouwen en inspiratie opdeed. De voornaamste les die Mei Ling leerde, was dat een droom hebben en een droom realiseren dichter bij elkaar liggen dan veel mensen denken. “Mensen die de wereldtop gehaald hebben, zijn ook klein begonnen en hebben ook gefaald”, zo weet ze. “Het is een kwestie van groots denken en klein starten.”
Studenten 2009 • 2010
Mei Ling Tan
30
Mei Ling schoof aan bij toonaangevende bedrijven om het Amerikaanse ondernemersecosysteem te leren kennen. De meeste indruk maakte het bezoek aan Pixar. “Die ontmoeting heb ik zelf opgezet en daar heb ik veel van geleerd. Je merkt dat de naam Kauffman deuren opent die niet opengaan als je toevallig even op vakantie bent. Amerikanen zijn een trots en open volk. Een volk dat weet dat het een imagoprobleem in Europa heeft. Daarom zijn ze erg blij dat er mensen langskomen die kennis willen opdoen en deze in Europa in de praktijk willen brengen. Je bent echt welkom. En ik vraag me af hoe terecht dat imagoprobleem nu eigenlijk is. Want tijdens mijn stage voelde ik me echt on top of the world. Op de plek waar het allemaal gebeurt.”
Ambassadeur en ondernemer Sinds de stage en haar afstuderen brengt Mei Ling haar ervaringen op twee manieren in de praktijk. Ze werkt drie dagen per week als manager bij de Rotterdamse incubator Dnamo, waar ze startende ondernemers op weg helpt. Daarnaast werkt ze twee dagen per week aan haar eigen bedrijf Shopdistrict. “Met Shopdistrict bouwen we een online platform voor bijzondere modezaken met een sterke ondernemer en een doordachte visie erachter. Deze ondernemers hebben het moeilijk, omdat ze moeten vechten tegen de grote ketens en de anonieme webshops. Shopdistrict is in wezen een virtuele winkelstraat waar deze ondernemers een boetiek kunnen openen. Zo bundelen we de krachten van deze winkeleigenaren en
Tips & tricks • If fail, fail fast • Think big, start small • Build your own advisory board
bieden we klanten een alternatief voor de anonieme webshops: ze shoppen online bij fysieke winkels.” Mei Lings start-up is te volgen op haar blog en via Twitter.
Erkenning en waardering Mei Ling heeft nog regelmatig contact met mensen die ze via Kauffman ontmoet heeft. Niet alleen uit de ‘delegatie’ waarmee ze Amerika bezocht, maar ook met de nieuwe lichting. En met Kauffman-studenten uit andere landen, zoals Denemarken en China. “Met een vriendin in China wil ik ook graag samenwerken binnen Shopdistrict, waarbij zij het concept in China uitrolt.” Daarnaast is Mei Ling lid van de vakjury die bepaalt wie er het komende jaar een Kauffman-stage mogen volgen en blijkt ze in haar vrienden- en kennissenkring ‘lokaal ambassadeur’ te zijn voor de Amerikaanse denkbeelden over ondernemerschap. “Mensen weten me goed te vinden als ze willen starten. Ik help ze graag met persoonlijk advies en bij het vinden van de juiste instanties om echt verder te komen. Daarmee probeer ik het vertrouwen over te dragen dat Kauffman mij gegeven heeft. Je krijgt waardering voor het feit dat jij de stap durft te zetten om je droom te realiseren. Erkenning dat je die droom mag hebben en dat realisatie dichterbij is dan je denkt. Groots denken en klein starten; dat is waar Kauffman om draait!”
Mei Ling Tan
Studenten 2009 • 2010 31
“Groots denken en klein starten; dat is waar Kauffman om draait!”
Volg Mei Ling op: Blog: autumn-tan.posterous.com Twitter: @meilingtan1
Studenten 2009 • 2010
Jorg Rijkschroeff
32
Jorg Rijkschroeff
Naam student
Studenten 2009 • 2010 33
“Tijdens mijn stage heb ik veel geleerd over het samenspel van business en branding”
Studenten 2009 • 2010 34
Jorg Rijkschroeff
Jorg Rijkschroeff
Studenten 2009 • 2010 35
Jorg Rijkschroeff
Je plannen en dromen moet je delen Voor Jorg Rijkschroeff veranderde de Kauffman-stage niet alleen zijn visie op ondernemen, maar zeker ook zijn visie op het leven. Het besef drong door dat falen niet per definitie iets slechts is, zolang je er maar van leert. “Daardoor ben ik meer risicobereid”, aldus Jorg. Bovendien onderkende hij het belang van een inspirerende werkomgeving en leerde hij dat je plannen en dromen moet delen.
Studenten 2009 • 2010
Jorg Rijkschroeff
36
Toen Jorg naar Amerika ging, timmerde hij al flink aan de weg met zijn bedrijf Sit & Heat. “Sit & Heat is een energiezuinige terrasverwarmer in de vorm van een kussen, die ten opzichte van de traditionele verwarmers 90% energie bespaart. Tijdens mijn stage heb ik veel geleerd over het samenspel van business en branding. Met name door de samenwerking met Willoughby Design. Ik leerde hoe je aan namen kunt komen voor een nieuw businessidee, hoe je een brand neerzet en wat de waarde van een pitch is. Samen met de mensen bij Willoughby heb ik ook mijn pitchdeck ontwikkeld en talloze keren geoefend. Terug in Nederland heeft me dat geen windeieren gelegd. Ik heb er een pre-seedlening mee binnengehaald en oogstte complimenten over mijn presentatie.”
Jorg Rijkschroeff
Studenten 2009 • 2010 37
Open organisatiecultuur Samen met drie andere studenten bezocht Jorg Pixar Animation Studios in Silicon Valley. Wat hem daar opviel, was de open organisatiecultuur. “Werknemers zijn volledig vrij in de manier waarop ze hun kantoor inrichten. Tijdens onze rondleiding kwamen we van alles tegen, van kastelen tot jungles. Bovendien had elke afdeling een eigen bar met een podium. Op vrijdag vormden de medewerkers dan een band en werd er muziek gespeeld. Deze open cultuur was echt uniek en ik ben ervan overtuigd dat je op die manier de creativiteit binnen je bedrijf een ongekende impuls geeft.”
Ontwerp voor ontwerpers Diezelfde overtuiging bracht Jorg al in Amerika in de praktijk. “Ik liep stage op de ontwerpafdeling van Dimensional Innovations. Tijdens mijn werk viel me op dat die afdeling kil, donker en bovenal vreselijk saai was. Totaal geen stimulans voor de creativiteit die je op een ontwerpafdeling toch zeker nodig hebt. Ik sprak hierover met de andere ontwerpers en al snel bleek dat iedereen met de deprimerende werkomgeving in zijn maag zat. Aan het eind van mijn stage heb ik een ontwerp gemaakt, dat de leidinggevenden moest over tuigen. En toen ik een jaar later terugging, bleek mijn complete ontwerp gerealiseerd te zijn. Een opsteker voor mij, maar zeker ook voor de werknemers.”
Tips & tricks • Verspreid je ideeën, doelen en dromen • Gebruik je netwerk en durf te vragen • Stel hoge doelen maar neem kleine stappen • Falen: Pain is the best teacher
Sneller stappen zetten “Ik wilde graag wat bereiken met mijn bedrijf”, vertelt Jorg, “en de Kauffman-stage leerde me hoe ik dat het best kan aanpakken. Allereerst door risico’s te nemen en me te realiseren dat falen de beste les is in het ondernemen. Daarnaast zie ik veel sneller welke stappen ik met mijn bedrijf moet zetten, waardoor ik mijn eigen groei creëer. Tot slot moet ik open en nieuwsgierig blijven. Naar mezelf toe, maar zeker ook richting anderen. En daarbij complimenten geven en leren van elkaar. Plannen en dromen moet je delen. Want alleen dán worden ze werkelijkheid.”
• You can loose, but never fail • Zorg voor een inspirerende omgeving, zodat je dromen waar kan maken • Wees open, nieuwsgierig en niet bang om complimenten te geven en te accepteren. Het stimuleert het netwerken en de ondernemendheid
Column jurylid 38
Column
Jaap Blaak Fysicus en bedrijfseconoom Jaap Blaak (1941) startte zijn carrière bij Hoogovens. Tot 1974 bekleedde hij er diverse managementposities in binnen- en buitenland. Serial entrepreneur Bert Twaalfhoven benaderde hem toen om een nieuwe activiteit op te zetten op het gebied van vliegtuigmotoren. Dit was de eerste van de vele start-ups die Jaap Blaak – voornamelijk op het gebied van technologie – begeleidde. In totaal stond hij aan de wieg van zo’n tachtig ondernemingen waarvan circa de helft via MIP Equity Fund, een van de eerste en grootste venturecapitalbedrijven in Europa. Ook het Bio Science Park in Leiden is hieruit voort gekomen. Verder is Blaak eigenaar/directeur van TailWind, medeoprichter van VenGen, en voorzitter/lid van de raad van commissarissen van Pharming, FlexGen en to-BBB.
Slapeloze nachten horen ook bij een entrepreneur Ik ben ondernemer: gemakkelijker gezegd dan gedaan. Dit is niet alleen een cliché, maar ook een levensles die ik zelf ondervond. Toen ik in de jaren zestig een managerspositie verwierf op de technisch-economische afdeling
Algauw ontdekte ik dat ondernemerschap staat voor hele maal teruggeworpen worden op jezelf, zeker bij financiële problemen of andere hobbels. Je maandelijkse inkomen is onzeker en de toekomst van de onderneming hangt van jou af. Bovendien rekenen alle medewerkers en hun gezin nen op jou. Als je slapeloze nachten hebt, het plezier en de spanningen ervaart, voor hete vuren staat en met al die zaken goed weet om te gaan, dán ben je entrepreneur.
bij Hoogovens, dacht ik entrepreneur te zijn. En dat idee versterkte toen ik directeur werd van een dochterbedrijf in de VS.
Ondernemen is het leukste vak aller tijden, maar geeft je niet altijd een gemakkelijk leven. Geen wonder dus dat een club getalenteerd jong volk terechtkomt op comfortabele posities bij grote bedrijven. Vaak is de stap naar het grillige ondernemerschap dan geen serieuze optie meer. Gelukkig ontgroeit de huidige generatie deze zesjescultuur en proef ik meer vuur, lef en gretigheid. Échte ondernemers, al actief of in de dop, die hun hart kunnen ophalen tijdens een Kauffman-stage. Want buiten het feit dat de ondernemerszin van studenten wordt gestimuleerd en groeit tijdens hun verblijf in de bakermat van het entrepreneurship, krijgen ze ook een uniek kijkje in de toekomst. Op het gebied van tech nologie en nieuwe mogelijkheden daarvan, lopen de VS tien jaar voor op ons. Het is aan de studenten om die graankorrels op te pikken en in Nederland te planten. De stages genereren betere, meer betrokken mensen en nieuwe ondernemers, waarop Nederland ook in de toekomst zijn economie en werk gelegenheid kan bouwen. Dat is pure winst op elk vlak.
Studenten 2009 • 2010
Hans Heijnen
40
Hans Heijnen
Naam student
Studenten 2009 • 2010 41
“Het is echt een aanrader om van tevoren goed te onder zoeken bij welke bedrijven je op bezoek wilt en waar je stage wilt lopen”
Studenten 2009 • 2010 42
Hans Heijnen
Hans Heijnen
Studenten 2009 • 2010 43
Hans Heijnen
Denk groter over de mogelijkheden van je idee Hans Heijnen vertrok naar Amerika met een bedrijf – een studentenuitzendbureau – en met een idee – een online verkiezingsplatform om organisaties en doelgroepen bij elkaar te brengen. Nu, enige tijd later en heel wat ervaringen rijker, runt hij twee succesvolle bedrijven. Hans wist dan ook alles uit zijn Kauffman Global Scholars Program te halen wat erin zat. Hij geeft graag wat meer uitleg over de ideale aanvliegroute.
Studenten 2009 • 2010
Hans Heijnen
44
“Je hebt veruit het meeste aan deze stage als je al een bedrijf hebt”, vertelt Hans. “Als het ondernemerschap niet nieuw voor je is. Wanneer je alleen nog maar een idee hebt, komt de stage misschien wat te vroeg, maar als je al je eigen bedrijf runt, kun je heel specifiek op zoek gaan naar bedrijven in Amerika die in dezelfde branche of business zitten.” Hans deed dat ook en ging onder andere langs op het hoofdkantoor van een wereldwijd opererend uitzendbureau. Daarnaast liep hij stage bij SoftVu, een bedrijf dat banken via online marketing in contact brengt met zijn klanten en dat complete contact uit handen neemt. “Daar heb ik ontzettend veel geleerd, ook doordat ik overal mee naartoe mocht. Daarom is het echt een aanrader om van tevoren goed te onderzoeken bij welke bedrijven je op bezoek wilt en waar je stage wilt lopen. Ook omdat Kauffman alle deuren voor je opent. Het is gewoon zonde als je daar niet optimaal gebruik van maakt.”
Tips & tricks • Denk groot! • Denk verder dan de eerste drie jaar en de regionale positie die je dan wilt innemen
Op zoek naar studentondernemers Met zijn bedrijf SoapBox organiseert Hans popu lariteitsverkiezingen op internet, om een doelgroep aan een bedrijf te koppelen. “We werken bijvoorbeeld voor veel regionale tv-omroepen. Daarvoor houden we dan een verkiezing als ‘Het leukste dorp van Limburg’. Bij zo’n concept gaat de doelgroep (inwoners van Limburg) aan de slag om de verkiezing te winnen, door zo veel mogelijk stemmen binnen te halen. Daarmee bouw je een database op, waarmee het bedrijf gemakkelijk contact kan houden.” Hans weet zijn bedrijf op mooie wijze te combineren met zijn ambassadeurschap voor Kauffman. Onlangs ontwikkelde hij samen met de Limburgse ont wikkelingsmaatschappij LIOF namelijk het concept LIOF Yeah! “Dit is een verkiezing waarvoor studentondernemers zich kunnen aanmelden. Ze maken een online profiel en moeten stemmen vergaren. De beste zestien komen op tv, voor een jury die hen beoordeelt. Zo proberen we onder nemerschap te stimuleren en brengen we tege lijkertijd LIOF dichter bij de doelgroep.”
Hans Heijnen
Studenten 2009 • 2010 45
Gigantisch Daarnaast geeft Hans ook presentaties op Maastricht University, bijvoorbeeld voor studenten bedrijfskunde. “Uiteraard komt Kauffman dan langs”, geeft hij aan. “Want wat ik daar echt geleerd heb, is om groter te denken. Amerikaanse ondernemers sporen je aan om al in een heel vroeg stadium na te denken over je concept. Denk verder dan de eerste drie jaar en de regionale positie die je dan wilt innemen. Denk erover na dat je heel Nederland wilt bedienen en hoe je je concept in het buitenland gaat uitrollen. Want dat is ook wat Kauffman wereldwijd probeert te bereiken. Niet zozeer meer ondernemers, maar juist betere ondernemers mobiliseren. Mensen die aan de wieg staan van bedrijven die gigantisch groot worden. Die mindset willen ze toekomstige ondernemers meegeven.”
“Amerikaanse ondernemers sporen je aan om al in een heel vroeg stadium na te denken over je concept”
Column jurylid 46
Column
Louis Hoeks Louis Hoeks studeerde Filosofie (in Groningen) en Journalistiek (in Rotterdam) en werd in 1998 journalist. Sinds vier jaar werkt hij bij het Financieele Dagblad, waar hij de door hemzelf ontwikkelde ondernemerssectie FD Entrepreneur en startersplatform FD Young Entrepreneur leidt. Ook organiseert hij groeiwedstrijd FD Gazellen. Hoeks is ook actief als dagvoorzitter en levert geregeld bijdragen op BNR Nieuwsradio. Eerder was hij columnist voor het FD. Hiervoor werkte hij onder meer voor het ANP, Emerce en was hij hoofdredacteur van ondernemersblad Sprout.
Nek
Het gebeurde een aantal jaar geleden tijdens een interview met Hans Breukhoven, toen bleek dat hij zowat zijn hele managementteam de deur had gewezen. Een mooie aanleiding voor Mr Free Record Shop om af te geven op risicomijdende managers en de lof te zingen van echte ondernemers die hun nek durven uit te steken. Al te veel opleiding stond dat maar in de weg. De Rotterdammer had het ondernemen zelf in de praktijk geleerd, varend op de Holland-Amerika Lijn en later in een marktkraam. Daarom maakte hij zich zorgen over zijn neefje. Breukhoven hoopte van harte dat die het pad van zijn oom zou volgen. Maar neef bleef maar doorleren. Het vwo, de universiteit en daarna nog eens postdoctoraal. Dat vonden zijn ouders wel zo veilig. ‘Die eindigt straks bij een multinational’, schudde Breukhoven meewarig het hoofd.
Hij heeft maar ten dele gelijk. Ondernemerseigenschappen als durf, gedrevenheid en flexibiliteit zijn niet aan te leren. Er zal altijd plaats blijven voor ruwebolsterondernemers die op hun ondernemersgevoel mooie bedrijven opbouwen. Maar wie dat entrepreneurs-DNA al bezit, heeft wel degelijk wat aan een studie. Uit onderzoek blijkt dat hoger opgeleide ondernemers vaker groeien, een beter inkomen hebben en minder frequent failliet gaan. Daar kunnen we er niet genoeg van hebben. Dit alles maakt het werk van de Kauffman Foundation zo belangrijk. Kauffman-studenten zijn slim en praktisch tegelijk. Ze vormen prachtige rolmodellen voor studenten in de jaren na hen, verhalend over hun avonturen en successen overzee. Dat maakt de universiteit ondernemen der en Nederland welvarender. Hopelijk starten de alumni na hun studie een eigen bedrijf en belanden ze niet in de veilige boezem van een ‘corporate’. Want een echte groei ondernemer schept veel meer welvaart dan zo’n Powerpoint cowboy. Dat heeft Breukhoven dan toch goed gezien.
Studenten 2010 • 2011 48
Marijn Berk David Gernaat Steven Lammertink Omid Majidpour Erik Koerselman David Koper Jeroen van Duffelen Loet Rammelsberg Tim Rutten
Studenten 2010 • 2011
Marijn Berk
50
Marijn Berk
Naam student
Studenten 2010 • 2011 51
“Waar zijn de Nederlandse tegenhangers van Richard Branson, wijlen Steve Jobs en John Paul DeJoria?”
Studenten 2010 • 2011 52
Marijn Berk
Marijn Berk
Studenten 2010 • 2011 53
Marijn Berk
Bepaal je eigen lot en volg je hart In de periode voorafgaand aan het Kauffman Global Scholars Program reisde Marijn Berk een jaar lang vrijwel constant de wereld over. Soms bezocht hij meer dan vijf landen per week. Dat deed hij om goede technici en investeerders te vinden voor zijn bedrijf Sool Power dat technologie ontwikkelt voor telefoonopladers die werken op zonne-energie. “Eenmaal aangekomen in Kansas City voor het Kauffman Global Scholars Program, besefte ik me dat ik de komende maanden in één land en zelfs in dezelfde stad zou blijven”, vertelt Marijn.
Studenten 2010 • 2011
Marijn Berk
54
Voordat hij naar de Verenigde Staten vertrok om met zijn stageperiode te starten, maakte Marijn zich nooit zorgen om zijn persoonlijke financiële situatie. “Als er in die periode gevraagd werd wat mijn doel was in het leven, antwoordde ik steevast: ‘I’m in the business of changing the world’”, aldus de jonge ondernemer. “Wanneer je goede producten creëert die grote problemen oplossen, volgt het geld automatisch. Althans, daar ging ik destijds vanuit.”
Tips & tricks • Give and take. And give • Sharing is caring. Deel je ideeën met zoveel mogelijk mensen. Ze kunnen vaak waardevolle feedback geven • Bepaal je eigen lot en volg je hart. Kleine beslissingen kun nen grote gevolgen hebben. De meeste gevolgen van je beslissingen kan je niet van tevoren voorzien • Try harder. Zoek constant je grenzen op, en motiveer je werknemers om ook hun grenzen op te zoeken
Hoger doel In de Verenigde Staten realiseerde Marijn zich dat veel van zijn leeftijdgenoten anders tegen geld aankeken. “Het doel van hun bedrijf bestond voornamelijk uit het genereren van een goed persoonlijk inkomen. Dat verschil van inzicht zette me aan het denken. Is het niet beter om eerst wat kleinere projecten op te zetten die op korte termijn een goed inkomen opleveren? Dan hoef je je daar in ieder geval geen zorgen meer om te maken. Of is die denkwijze nu juist de reden dat Nederland zo weinig miljardenbedrijven heeft en geen inspirerende succesondernemers kent? Want waar zijn de Nederlandse tegenhangers van Richard Branson, wijlen Steve Jobs en John Paul DeJoria? Financieel succes alleen is blijkbaar niet genoeg om de publieke opinie te beïnvloeden.” Marijn kiest ervoor om nu wat comfort op te geven, om op langere termijn een hoger doel te bereiken en iets heel groots te doen. “Ik verwacht niet dat ik daar op 80-jarige leeftijd spijt van ga krijgen”, denkt hij. “Vooralsnog ga ik dus door op het pad dat ik ben ingeslagen.”
Marijn Berk
Studenten 2010 • 2011 55
Internationale erkenning Dat ingeslagen pad levert hem inmiddels veel internationale erkenning op. De gepatenteerde technologie achter de opladers van Sool Power ontwikkelde het bedrijf zelf. Het is een ideale oplossing voor bezitters van een mobiele telefoon die niet over elektriciteit beschikken. De jonge ondernemer won er in 2011 de Reddot Product Design Award mee en de iF Product Design Award in de categorie Telecom. Daarnaast werd Marijn door Sprout verkozen tot de meest veelbelovende ondernemer van Nederland onder de 25 jaar. “Bepaal je eigen lot en volg je hart”, zo raadt hij andere beginnende ondernemers aan. “Als je een succesvol bedrijf hebt, hoef je niet te stoppen met het achtervolgen van je dromen. Er is te weinig tijd in het leven om je met dingen bezig te houden waar je niet volledig achter staat en gepassioneerd over bent. Het enige waar je écht controle over hebt, zijn je eigen keuzes en de beslissingen die je maakt.”
“Bepaal je eigen lot en volg je hart”
Studenten 2009 • 2010
David Gernaat
56
David Gernaat
Naam student
Studenten 2009 • 2010 57
“Mijn pers pectief is verruimd en ik heb een veel waarheids getrouwer beeld van het onder nemerschap”
Studenten 2010 • 2011 58
David Gernaat
David Gernaat
Studenten 2010 • 2011 59
David Gernaat
Idealistisch en rebels op een gezond niveau De studenten die het Kauffman Global Scholars Program volgen, raken stuk voor stuk onder de indruk van de mensen die zij ontmoeten en de ervaringen die zij opdoen. Ze komen immers in contact met de meest vooraanstaande visionairs uit de ondernemerswereld en hun vooruitstrevende projecten. David Gernaat bezocht Stanford University in Californië en maakte kennis met diverse grote namen en ondernemingen. Ontmoetingen die indruk op hem maakten én zijn visie op de ondernemerswereld veranderden.
Studenten 2010 • 2011
David Gernaat
60
“Voordat ik naar Amerika ging, was ik idealistisch en een beetje rebels ten opzichte van de investeerderswereld. Het stond me tegen dat je als starter afhankelijk bent van één grote investeerder. Nu ben ik nog steeds wel een idealist en rebels, maar op een gezonder, realistischer niveau. Na de stage staat het voor mij vast dat mijn bedrijf, CrowdAboutNow, een crowdfundingplatform voor ondernemers en investeerders, echt potentie heeft en een stimulans kan zijn voor de gehele ondernemerswereld. Maar ik zie nu ook in wat er moet gebeuren om er daadwerkelijk geld mee te verdienen en mijn bedrijven op een dusdanig professioneel niveau te krijgen dat het een zelfvoorzienend en groeiend geheel wordt. Bovendien heb ik veel geleerd over het opzetten van een bedrijf dat buiten onze landsgrenzen reikt. Kortom; mijn perspectief is verruimd en ik heb een veel waarheidsgetrouwer beeld van het ondernemerschap.”
David Gernaat
Studenten 2010 • 2011 61
DEKA: oplosser van wereldproblemen Maar wie en wat hebben Davids blik zo verbreed? Met stip op één staat DEKA, het bedrijf van Dean Kamen. “Dat is een uniek bedrijf, want DEKA richt zich alleen op ideeën en de ontwikkeling daarvan. En wat heel belangrijk is, daarbij gaat het om wereldproblemen zoals armoede, watertekorten en het energieprobleem.” Elk nieuw product dat DEKA ontwikkelt, wordt helemaal dichtgepatenteerd en gelicenseerd aan grote bedrijven die zich op hun beurt weer richten op marketing en sales. Vierhonderd wetenschappers krijgen de ruimte om op hoog niveau nieuwe producten te ontwikkelen die bijdragen aan oplossingen van grote wereldproblemen. “Dit is met recht de meest unieke ervaring tijdens het programma. Een bedrijf dat een businesscase heeft gemaakt op basis van puur research en development over de belangrijkste problemen van onze tijd.”
Tips & tricks • Denk groot en pak het groot aan.
Bill Aulet en Ted Zoller
Zet je idee neer met het perspec
Ook de ervaringsdeskundigen uit het veld kwamen aan bod. Bill Aulet bijvoorbeeld. “Hij is een zakenman die al veel start-ups naar successen heeft geleid. Een echte salestijger, en hij gaf in een energieke en komische bijeenkomst het geheim van het verkopen prijs. Ik was hiervan onder de indruk omdat Aulet uit eigen ervaring sprak en mij heeft weten te enthousiasmeren voor marketing en sales, voor mij een belangrijke stap in de ontwikkeling van een meer realistisch beeld van ondernemerschap.” Een andere eye opener was Ted Zoller, voormalig hoogleraar ondernemerschap en nu vicepresident van de Kauffman Foundation. “Zoller maakte indruk op me omdat hij het totale plaatje van ondernemerschap liet zien. Vaak benadrukken sprekers een of enkele aspecten, terwijl de onderlinge afstemming daarvan nou net zo belangrijk is. Zoller heeft echt een blijvende indruk op me gemaakt.”
tief om het aan de hele wereld te slijten en gebruik Nederland als opstap • Doe dus iets met substantie en houd een hoger doel in je achter hoofd. Op deze manier blijf je gepassioneerd en heb je een goed verhaal te verkopen aan investeerders en klanten • Onderneem dus niet in de eerste plaats voor het geld, maar voor passie en persoonlijk genoegen
Column jurylid 62
Column
Marc Schröder Marc Schröder startte zijn carrière als managementtrainee bij Petroplus International en richtte in 2000 samen met zakenpartner Michiel Muller benzineketen Tango op. Na de verkoop van het succesvolle concept volgde de wegenwachtservice Route Mobiel, waarmee beide ondernemers opnieuw een markt openbraken. Ook de woningmarkt was niet veilig voor innovatie, met de oprichting van het online veilinghuis Bieden & Wonen. Naast zijn carrière is Schröder onder andere lid van de raad van toezicht van stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON).
Overtuiging is alles
Passie, inzicht en visie. Drie cruciale voorwaarden om je dromen werkelijkheid te maken. Dat geldt voor je dromen als ondernemer, maar zeker ook voor je andere idealen.
Neem nu het verhaal van Maarten de Gruyter, van jongs af aan diabetes type 1-patiënt. Op een gegeven moment zocht hij een stichting die zich inzette voor fundamenteel onder zoek naar de oplossing voor diabetes type 1, om aan te doneren. Die stichting bleek er niet te zijn. En dus richtte hij zelf stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON) op. Daar steekt hij ongekend veel energie, tijd en vooral passie in. En dan zie je wat je als mens kunt bereiken. De stichting bestaat pas vijf jaar en heeft al 2,5 miljoen euro bij elkaar gebracht. Als goede vriend van Maarten ben ik sinds de oprichting bij de stichting betrokken als lid van de raad van toezicht, waarvan ook Willem Stevens, Dick Verbeek, Jaap Rost Onnes en Jaap de Hoop Scheffer deel uitmaken. De overtuiging en energie die Maarten in stichting DON steekt, zie je ook terug bij veel succesvolle ondernemers. Als je ergens onvoorwaardelijk in gelooft, kun je alles bereiken. Die mentaliteit is in de VS heel sterk aanwezig. En daarom is het zo belangrijk dat we met het Kauffman Global Scholars Program veelbelovende studenten de kans geven om met die denkwijze kennis te maken. Daarnaast lopen de VS toch vaak voorop in innovatie en is het goed als excellente studenten die innovaties opsporen en naar Nederland brengen. Als jurylid zie ik het als mijn belangrijkste taak om studenten daarbij te begeleiden. Door praktijkvoor beelden en cases met hen te delen. En door hen ervan te overtuigen dat je door te geloven in jezelf, je ideeën en je idealen, alles kunt bereiken. Als ondernemer én als mens.
Studenten 2010 • 2011
Steven Lammertink
64
Steven Lammertink
Naam student
Studenten 2010 • 2011 65
“De Kauffman Foundation heeft de unieke formule om jonge ondernemers zich in vogel vlucht te laten ontwikkelen”
Studenten 2010 • 2011 66
Steven Lammertink
Steven Lammertink
Studenten 2010 • 2011 67
Steven Lammertink
Niemand ziet ondernemen als overleven, maar dat is precies wat het is Steven Lammertink verwachtte nieuwe indrukken, wijze lessen, inspirerende ontmoetingen en overall een geweldige ervaring van zijn Kauffman Global Scholars Program in Californië. Al deze verwachtingen zijn waargemaakt, én meer. Want het gevolg van deze kennismaking met ondernemingen en onder nemers in Silicon Valley, is dat Steven met een andere visie op zakendoen huiswaarts keerde.
Studenten 2010 • 2011
Steven Lammertink
68
“De Kauffman Foundation heeft de unieke formule om jonge ondernemers zich in vogelvlucht te laten ontwikkelen”, aldus Steven. “Je krijgt een kijkje in een exclusieve ondernemers-scene waar andere mensen nooit toegang tot zullen hebben. Bovendien zit je in het hart van de technologische ontwikkelingen. Silicon Valley is het walhalla voor de hightechindustrie en Stanford is een van de beste universiteiten op dit gebied. Studenten krijgen de ruimte van de universiteit om te ondernemen. Je kunt daar je studie stilleggen, een onderneming starten en later verder studeren. Daar kunnen we in Nederland van leren. Wij lopen wat dat betreft echt achter.” Een ander gevolg van die open benadering van ondernemen, is te merken aan de indruk die Amerikanen van je hebben als je stopt met een onderneming. “In Nederland wordt dat gezien als falen. In de VS is dat helemaal niet zo’n issue, zolang je maar opkrabbelt en opnieuw probeert!”
Avonturen
Change of mindset
Stage lopen bij Adobe Systems, onder begeleiding van Geoff Baum. In gesprek gaan met Bas Ording, Graphic End User Interface Developer van Apple. Door oude rotten in het vak getrakteerd worden op een diner én waardevolle tips. Mensen als wijlen Steve Jobs tegenkomen. Het klinkt als een droom, maar is precies wat Steven meemaakte. Echte iconen, en ook echte leermeesters. “Ik heb nog steeds wekelijks contact met Geoff Baum. Hij leert me veel en laat in zijn verhalen zijn eigen uitglijders niet achterwege. Ontzettend waardevol. Maar vooral het netwerk dat ik opbouwde met de acht ondernemende studenten die het programma volgden, is veel waard. Iedereen heeft een sterk beeld van zijn bedrijf en wat hij daarmee wil doen. En je helpt elkaar. Als mensen het hebben over zonnepanelen, denk ik meteen aan Marijn Berk (ook Kauffman-student) en gooi ik zijn naam in de groep. Omgekeerd gebeurt dat ook.”
De belangrijkste ontwikkeling die Stevens verblijf in Amerika teweegbracht, is een verandering in zijn denkwijze. “Voor de stage lag bij mij de nadruk op geld verdienen via mijn bedrijf. Het structureel oplossen van een probleem stond aan de zijlijn. Nu is dat honderdtachtig graden gedraaid en ligt de nadruk juist op het leveren van een goede dienst, op het vervullen van een behoefte.” Met zijn bedrijf Re.publish digitaliseert Steven boeken voor uitgevers en auteurs. Na zijn scholarship heeft hij zijn bedrijfsprofiel compleet omgegooid, zodat Re.publish aansloot op zijn hernieuwde visie. “De website en de dienst an sich vernieuwen, de technologische infrastructuur aanpakken en me op marketing richten. En ik heb nu een tweede bedrijf, Fray.it. Dit is een mobiele marktplaats die oplossingen biedt voor problemen die snel moeten worden opgelost. Bosje bloemen nodig maar geen tijd? Dan biedt Fray.it de oplossing.” Een mooi gevolg van Stevens nieuwe visie.
Steven Lammertink
Studenten 2010 • 2011 69
Tips & tricks • Doing Good by Doing Well • De fout die veel startende ondernemers maken is door producten zo perfectionistisch mogelijk te lanceren. Dit is een verkeerde benadering. Probeer met een minimum viable product te lanceren, wat vervolgens uitgebreid kan worden door extra product features toe te voegen • Raise money when you can. Not when you want to. Een investering nu is meer waard dan een investering over een jaar • Investors are not your friends. Investeerders hebben een groot gemeenschappelijk belang een bepaald rendement te behalen op hun investering
Volg Steven op: Twitter: @steeflammertink
Studenten 2009 • 2010
Omid Majidpour
70
Omid Majidpour
Naam student
Studenten 2009 • 2010 71
”De Amerikaanse benadering van ondernemer schap: just do it!”
Studenten 2009 • 2010 72
Omid Majidpour
Omid Majidpour
Studenten 2009 • 2010 73
Omid Majipour
Dit land is de grootvader van alle ondernemers Voor studenten die aan het Global Scholars Program van de Kauffman Foundation gaan deelnemen, heeft Omid Majidpour een belangrijke tip. “Zorg dat je een goed doordacht plan van aanpak hebt voordat je naar de Verenigde Staten afreist.” Omid nam in de eerste helft van 2011 zelf deel aan de ondernemersstage, en runde toen zijn eigen bedrijf 88M International. “Er komt in die periode van alles op je af. Je krijgt zo veel gelegenheden om mensen te leren kennen en aan projecten deel te nemen, dat je selectief te werk moet gaan. Alleen op die manier kun je de mogelijkheden van Kauffmans netwerk en de kansen die daaruit voortvloeien optimaal benutten.”
Studenten 2009 • 2010
Omid Majidpour
74
Omid had in zijn persoonlijk plan opgenomen dat hij wilde ontdekken wat ondernemerschap in de Verenigde Staten inhoudt. “Dat land is toch de grootvader van alle ondernemers”, vindt hij. “Daarnaast was ik geïnteresseerd in venture capital. Hoe weten investeerders nou in welke onderneming ze geld moeten steken en in welke niet?”
Ambassadeursrol De algemene ervaringen die Omid opdeed tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten, komen hem ook van pas bij zijn huidige werkzaamheden in investment banking in Londen. Bovendien deelt hij die kennis graag met de nieuwe generatie studenten. “Het is lastig om mijn ambassadeurschap daadwerkelijk in Nederland uit te dragen, omdat ik nu in Londen woon en werk, maar dat neemt niet weg dat ik altijd opensta voor vragen van eventuele toekomstige scholars.
Op het gebied van social media loop ik wat achter, maar ik e-mail vaak met studenten die zich willen aanmelden voor het programma. Zo kan ik ze van de nodige tips en tricks voorzien. Daarnaast verrichte ik veel promotiewerk in Amsterdam, waar ik zelf aan de Vrije Universiteit gestudeerd heb. Ik merk dat deze persoonlijke benadering beter en effectiever werkt dan een algemene aanpak. Nu kan ik geïnteresseerden immers persoonlijk aanspreken en ze de tips en tricks overdragen die ik op het gebied van ondernemerschap heb geleerd.”
Just do it
Tips & tricks • Zorg dat je een goed doordacht plan van aanpak hebt voordat je naar de Verenigde Staten afreist
“De meest waardevolle les die ik geleerd heb tijdens mijn verblijf in de Verenigde Staten, was de Amerikaanse benadering van ondernemerschap: just do it!”, aldus Omid. Een mooi voorbeeld hiervan maakte hij van dichtbij mee. “Een van mijn begeleiders, die tegelijkertijd de vice president for Entrepreneurship van de Kauffman Foundation was, kwam met een innovatief idee voor een app waarmee je on-demand diensten kunt aanvragen. Tijdens een Startup Weekend in Los Angeles, ook een project van de Kauffman Foundation, startte hij daar spontaan een onderneming voor. Bij de presentatie van alle ideeën was Ashton Kutcher in de zaal aanwezig. De acteur was binnen 48 uur na het ontstaan van het bedrijf een van de vele investeerders. Nog geen week later had mijn begeleider een miljoen dollar bijeengebracht. Zo snel kan het dus gaan, zeker in de Verenigde Staten.” Al met al beschouwt Omid de stage als een enorm waardevolle ervaring waar hij veel van heeft geleerd. “Daarnaast is ook het sociale aspect belangrijk. Je bent namelijk een half jaar lang met een heel leuke groep op pad!”
Omid Majidpour
Studenten 2009 • 2010 75
“Hoe weten investeerders in welke onderneming ze geld moeten steken en welke niet?”
Column jurylid 76
Column
Mei Ling Tan Mei Ling Tan volgde in 2010 zelf het Global Scholar Program. Een jaar later behaalde ze haar master Systems Engineering, Policy Analysis and Management aan de Technische Universiteit Delft. Tijdens haar studie deed Tan onderzoek naar Smart Grids bij Enexis, werkte ze in het Awareness Team van incubator YES!Delft, en was ze Student Brand Manager bij Red Bull. Tan is ambassadeur van de Global Entrepreneurship Week en Stichting Echo die diversiteit bevordert. Als ondernemer werkt Tan nu aan het opzetten van Shopdistrict, een online platform voor lokale modezaken met een sterke ondernemer en doordachte collectie. Daarnaast werkt ze als manager Screening en Scouting bij incubator Dnamo in Rotterdam.
De keuze maken die je wílt maken Twee jaar geleden stond ik zelf voor de jury mijn pitch te verdedigen. Te vertellen waarom ik absoluut Kauffman Scholar wilde worden. En nu zit ik achter de jurytafel. Het geeft aan hoe snel je kunt groeien. Tijdens en na mijn eigen
Als jury zoeken we naar intelligentie, innovatie en drive. Blijft degene die nu staat te pitchen trouw aan zijn idee? Volgt hij, ook als hij gepamperd wordt door een groot bedrijf, nog steeds zijn ondernemershart? Hopelijk wel, want star tende ondernemers inspireren de mensen om zich heen. Ik merk het zelf ook. De jonge ondernemers met wie ik lunch binnen de Rotterdamse incubator Dnamo zijn echt inspiratie bronnen voor me.
Kauffman Scholarship heb ik zó veel geleerd. En ook kennisgemaakt met mensen en instanties die echt in je geloven; die je stimuleren om je idee uit te voeren. Dat is misschien nog wel belangrijker dan de inhoudelijke kennis die je verzamelt. Natuurlijk heb je heel veel aan de ervaring die je opdoet met businessmodellen en ondernemen in de praktijk. Maar de wetenschap dat er mensen en organisaties zijn die geloven in jou als startende ondernemer, is écht een steun in de rug.
Want zelf hinkte ik ook een tijd op twee gedachten. Ik had kansen op een glansrijke carrière bij een multinational, maar geloofde ook heilig in mijn eigen businessidee. Dat is een moeilijke, persoonlijke keuze. Werken bij een werkgever heeft tenslotte veel praktische voordelen en zekerheden. Als ik al die instanties en mensen die het Nederlandse ondernemers klimaat ondersteunen niet had gekend, was ik waarschijnlijk niet gaan ondernemen. Maar met de steun en stimulans die je krijgt vanuit Kauffman, Agentschap NL en alle betrokken organisaties, kun je het risico nemen. De keuze maken die je wílt maken.
Studenten 2010 • 2011
Erik Koerselman
78
Erik Koerselman
Naam student
Studenten 2010 • 2011 79
”Er wordt daar toch wat anders tegen ondernemers aangekeken dan in Nederland. Als een idee mislukt, betekent dit niet het einde van je ondernemerscarrière”
Studenten 2010 • 2011 80
Erik Koerselman
Erik Koerselman
Studenten 2010 • 2011 81
Erik Koerselman
Verschrikkelijk veel geleerd over ondernemerschap Erik Koerselman had nooit verwacht dat hij door de jury zou worden uitge kozen om aan het Kauffman Global Scholars Program deel te mogen nemen. “Dat was een behoorlijke verrassing”, herinnert Erik zich. “Ik had nog maar heel weinig ervaring met ondernemerschap en kwam pas net kijken in dat wereldje. Al snel bleek dat de groep studenten waarmee ik naar de Verenigde Staten ging, bepaald niet de minste was. Het kwam eigenlijk wel goed uit dat ik me de underdog voelde. Vanuit die positie kun je namelijk het meeste leren. Het bleek inderdaad een goede voorwaarde voor een fantastische ervaring in de States.”
Studenten 2010 • 2011
Erik Koerselman
82
Erik Koerselman liep stage bij Rhythm Engineering, gevestigd in het hart van de Verenigde Staten. Rhythm Engineering ontwikkelt adaptieve verkeers controlesystemen. “Dat bedrijf heeft echt een uitzonderlijk goede indruk op mij achtergelaten”, vertelt Erik. “De spirit en algehele sfeer zijn uitzonderlijk. Vijf vicepresidents besturen het bedrijf, terwijl de CEO de grote lijn in de gaten houdt en dient als vraagbaak. Deze structuur gaf mij een compleet nieuwe kijk op het runnen van een bedrijf. Ik was er altijd van overtuigd dat je als oprichter en CEO de belangrijkste schakel in je bedrijf moet zijn. Reggie Chandra, de CEO van Rhythm Engineering, leerde me juist dat je niet alles hoeft te weten. Als je vervangbaar bent, kun je je volledig richten op waar je goed in bent, zonder dat je afgeleid wordt door zaken die anderen ook kunnen oplossen. Zo’n opstelling is alleen mogelijk met een goed team om je heen. Deze les neem ik zeker mee wanneer ik zelf mensen aan moet nemen.”
Betere ondernemerscultuur Amerika wordt gezien als het land van de onbegrensde mogelijkheden en de grote succes verhalen. Na zijn deelname aan het Kauffmanprogramma, onderschrijft Erik deze visie. “Er wordt daar toch wat anders tegen ondernemers aan gekeken dan in Nederland. Als een idee mislukt, betekent dit niet het einde van je ondernemerscarrière. Sterker nog, het is juist een perfecte leerschool en een nieuwe start! In Nederland kiezen we liever voor de veilige optie en gaan we wat meer berekenend te werk. Er kleven duidelijke voor- en nadelen aan beide denkwijzen. Maar ik geloof wel dat mensen hier bereid moeten zijn meer risico te nemen, om zo tot een betere ondernemerscultuur te komen.”
Erik Koerselman
Studenten 2010 • 2011 83
Onvergetelijke ervaring Terug in Nederland wil Erik die denkwijze mee nemen wanneer hij zijn ervaring met start-ups en sales uitbouwt. Zo wil hij bekijken of hij voor Rhythm Engineering een afdeling in Nederland kan opzetten. “Daarnaast blijf ik natuurlijk betrokken bij de ondernemerswereld in Delft, vooral via het incubatorprogramma Yes!Delft”, aldus Erik. “Ook wil ik aan de Technische Universiteit presentaties geven over mijn erva ringen in de Verenigde Staten en de lessen die ik er heb opgedaan. Deze periode heeft mij zo verschrikkelijk veel geleerd over ondernemerschap, vriendschap, werk, doelen, samenwerking, vertrouwen, anderen en mezelf. Dat is niet in enkele zinnen samen te vatten. Je moet deze mooie en onvergetelijke ervaring eigenlijk zelf meegemaakt hebben om de impact ervan volledig te kunnen begrijpen.”
Tips & tricks • Ga altijd zo open-minded mogelijk naar een ander land toe (dit geldt trouwens voor bijna alles wat je doet…) • Probeer zo snel mogelijk met je bedrijf te starten, blijf niet te lang hangen in de onderzoeks fase, durf de stap te nemen om echt aan de gang te gaan
“Mensen moeten in Nederland bereid zijn meer risico te nemen, om zo tot een betere ondernemers cultuur te komen”
Studenten 2010 • 2011
David Koper
84
David Koper
Naam student
Studenten 2010 • 2011 85
“Door het contact met mensen die er veel ervaring in hebben, kreeg ik een kijkje in de keuken van de Amerikaanse ‘start-up-scene’”
Studenten 2010 • 2011 86
David Koper
David Koper
Studenten 2010 • 2011 87
David Koper
Ik ging weg als dokter en kwam terug als ondernemer Een Kauffman-stage geeft inzichten. In ondernemen, in jezelf en in je bedrijf. Ook David Koper deed ervaringen op die hem veranderden. “Tijdens mijn stage heb ik pas echt gezien wat ondernemen in de medical device industry betekent”, zo stelt hij. Het spiegelen van lessen uit Amerika met zijn eigen start-up bracht hem tot een opmerkelijke beslissing. Het verhaal van iemand die als dokter wegging en als ondernemer terugkwam.
Studenten 2010 • 2011
David Koper
88
Toen hij op stage ging, was David druk bezig met zijn bedrijf Xilloc Medical, dat onder andere patiëntspecifieke implantaten maakt. Daarnaast werkte hij hard aan zijn medische carrière. In Amerika liep hij stage bij life-scienceinvesteerder InCube Ventures. “Daar heb ik pas echt gezien wat ondernemen in de medical device industry betekent”, legt David uit, “en dat week behoorlijk af van de manier waarop we in Nederland met ons bedrijf bezig waren. Daarnaast kreeg ik ook een reële indruk van de enorme hoeveelheden investeringsgeld die met de meeste start-ups in deze sector gemoeid zijn. Dat zet je wel aan het denken.”
Vol overgave netwerken Aan netwerken geen gebrek in Amerika. “Belangrijk is dat je je hier vol overgave in stort”, vindt David. “Vraag je af wat jij kunt betekenen voor de ander en niet andersom. Dat klinkt voor ons Nederlanders raar, maar als iedereen zo te werk gaat, levert dat veel meer op. Daarnaast is follow-up nog veel belangrijker. Nodig de interessantste mensen uit voor een ontbijt, een lunch of een kop koffie. Dan kun je veel uitgebreider praten en echt spijkers met koppen slaan. Dit is echt dé manier om te netwerken. Sommige medescholars en ik kregen zelfs banen aangeboden.”
Groepsdynamiek
Volg David op: LinkedIn: www.linkedin.com/in/davidkoper Twitter: @davidkoper
Zijn tijd in Amerika was er een vol hoogtepunten. Niettemin zal de dynamiek in de groep David het meest bijblijven. “Zet negen Nederlanders met verschillende achtergronden en ervaringen bij elkaar en er gebeuren interessante dingen. Zeker als je daar nog eens een kleinere groep mensen uit andere culturen aan toevoegt. Het is een onwaarschijnlijk mooie ervaring om daarvan deel uit te maken. Ik heb er vrienden voor het leven aan overgehouden.”
David Koper
Studenten 2010 • 2011 89
Meer entrepreneur Hoewel de denkbeelden niet een-op-een te kopiëren zijn naar Europa, deed David in Amerika een heel andere kijk op ondernemen op. “Ik kreeg op een praktische manier inzicht in het opstarten van een bedrijf. Door het contact met mensen die er veel ervaring in hebben, kreeg ik een kijkje in de keuken van de Amerikaanse ‘start-up-scene’ en kon ik beoordelen hoe ik het er in de opstartfase van mijn eigen bedrijf vanaf heb gebracht. Ik had onvoldoende nagedacht over zaken als de samenwerking met een medeoprichter, het ver delen van de aandelen, onderhandelingen over IP-licenties, de markt, onze concurrenten en de bedrijfsstrategie die daaruit voortvloeit. En juist die lessen hebben me doen inzien dat Xilloc Medical niet het bedrijf is waarvoor ik mijn medische carrière opgeef. Voorlopig stort ik me dus op dat laatste. Maar toch ben ik meer ondernemer geworden door mijn stage. Ik weet zó veel meer over de aanpak van een start-up, dat ik een volgend idee heel anders zal aanpakken. En waarschijnlijk is dat slechts een kwestie van tijd …”
Tips & tricks • Je moet altijd de allerbeste willen zijn • Maak je Customer Value Proposition altijd expliciet en specifiek • Launch and Learn: start je bedrijf vlot, leer van je eerste klanten en pas je strategie aan op basis van hun feedback • Als je je core-competence kan outsourcen, moet je je afvragen of je wel goed bezig bent
“Ik weet zó veel meer over de aanpak van een start-up, dat ik een volgend idee heel anders zal aanpakken”
Column jurylid 90
Column
Michiel Muller Serial entrepreneur Michiel Muller bouwde met oprichter Marc Schröder benzineketen Tango uit tot een succes. Daarna braken zij met Route Mobiel opnieuw een markt open en brachten ze innovatie naar de woningmarkt met het online veilinghuis Bieden & Wonen. Als investeerder participeerde Muller in 2011 samen met Skype-oprichter Zennström in Fashiolista.com. Top 100-marketeer Muller werd meermaals onderscheiden, onder meer met een Effie en een Accent. Hij is columnist voor FD Young Entrepreneur, schreef het boek ‘Ervaringen van een Serial Entrepreneur’, en is lid van de adviesraad van het Holland Program on Entrepreneurship HOPE en het Amsterdam Center of Entrepreneurship ACE.
Om te innoveren heb je meer nodig dan alleen hersens Het praten en werken met studenten en jonge mensen geeft mij altijd veel inspiratie. Ze denken vrij en zijn nog niet geconditioneerd door tien jaar ervaring binnen een bedrijf. Hun ondernemende mentaliteit en het geloof in hun eigen ideeën zijn voor mij belangrijke drijf veren om nauw bij het onderwijs betrokken te zijn. Ondernemerschap bij jonge mensen moet je stimuleren, onderdeel maken van hun opleiding.
Daarom is het Kauffman Global Scholars Program zo’n mooi programma. Laat ondernemende studenten maar die Amerikaanse ‘can-do-mentaliteit’ opdoen. Die hebben we hard nodig. Waar de lifecycle van een onderneming vroeger nog vijftig jaar was, is dat nu nog maar tien, hooguit twintig jaar. Bedrijven moeten sneller reageren en dus sneller innoveren. Je ziet dat bedrijven waar het aan ondernemer schap ontbreekt, het ontzettend moeilijk hebben. Ze kunnen hun bestaande business heel goed managen, zaken optimaliseren en bestaande processen slimmer aanpakken. Maar ze missen dikwijls het heilige vuur waar het bedrijf ooit mee startte. Ga maar eens innoveren, nieuwe producten introduceren en onontgonnen markten betreden als dat vuur ontbreekt. Voor ondernemers is the sky the limit, bestaat er geen ‘ja-maar’ en is fouten maken een belangrijke vorm van leren die ook hoort bij het nemen van risico’s. Tegelijkertijd heeft iedereen het over innoveren als oplossing voor de economische situatie waarin we nu verkeren. Maar daarvoor heb je meer nodig dan hersens alleen. Onder nemerschap speelt daarin een cruciale rol. In Amerika raken studenten geïnspireerd door de daadkracht. Door het hoge niveau van de docenten en professoren (veelal zelf succes volle ondernemers) en de ambitieuze mentaliteit. Als we die inspiratie hier in Nederland in de praktijk brengen, in een klimaat waarin je mag excelleren en waarin ruimte is om van gebaande paden af te wijken, kunnen we pas écht innoveren. We moeten het jonge ondernemerstalent dat we hebben ondersteunen en de ruimte geven om ervaring op te doen.
Studenten 2010 • 2011
Jeroen van Duffelen
92
Jeroen van Duffelen
Naam student
Studenten 2010 • 2011 93
“Praten, dat is belangrijk. Met potentiële klanten en investeerders, vrienden, familie, zelfs volslagen onbekenden op straat!”
Studenten 2010 • 2011 94
Jeroen van Duffelen
Jeroen van Duffelen
Studenten 2010 • 2011 95
Jeroen van Duffelen
Ondernemen met lef en visie is soms durven stoppen Als íemands ogen opengingen tijdens het Kauffman Global Scholars Program, dan waren het die van Jeroen van Duffelen. Vol goede moed, enthousiasme en een rotsvast vertrouwen in zijn bedrijf Widescript vertrok de Amsterdammer naar Amerika. Daar maakte Jeroen kennis met de Amerikaanse benadering van start-ups. Een echte eyeopener die leidde tot een drastische beslissing: het stoppen van zijn bedrijf. Maar zoals de jonge entrepreneur het zelf zegt: “Let’s be ambitious, let’s be bold.”
Studenten 2010 • 2011
Jeroen van Duffelen
96
Widescript, zo heette Jeroens geesteskind. Jeroen wilde studenten de mogelijkheid bieden om digitaal te studeren met tabletcomputers. Zo ontstond niet alleen een revolutionair educatief platform, studenten bespaarden ook fors op studieboeken. De onderwijswereld stak zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken, maar kon geen financiering bieden. Een uitgeverij kon dat wel en financierde al voordat er ook maar één regelcode geschreven was. “Dit, in combinatie met de toewijzing van de Kauffman-stage, waren mooie vooruitzichten voor Widescript”, aldus Jeroen.
Idee vs. executie
Stof tot nadenken
Jeroen ging ervan uit dat het idee achter Widescript zo revolutionair was, dat het wel een mooi bedrijf moest worden. “Maar dagelijks krijgen duizenden mensen ideeën. Investeerders betalen niet voor een idee, maar voor een dienst of product. Wij vonden toevallig ‘een gek’ die dat wel deed, maar één klant bevestigt niet de potentie van je plan. Bovendien beschouwen veel Amerikaanse ondernemers een businessplan als overbodig. Praten, dat is belangrijk. Met poten tiële klanten en investeerders, vrienden, familie, zelfs volslagen onbekenden op straat! Alleen zo ontdek je de kans van slagen van je product, kun je inspelen op behoeften en groeit je idee. Daarmee hebben we bij Widescript veel te lang gewacht. En toen we eindelijk begonnen te praten, bleken we al maanden op de verkeerde weg te zitten. Ons idee was goed, de executie niet.”
Wie in kleine stappen handelt, kan zijn strategie eenvoudig bijstellen, zo denken de Amerikanen. Als iets niet lukt, ga je een stapje terug en probeer je het na een kleine aanpassing opnieuw. “Wij namen met Widescript reuzenstappen. Zo hadden we bijvoorbeeld niet nagedacht over klanten die een product introduceren voordat mainstreamklanten het oppikken, zogeheten early adopters. Wij gingen ervan uit dat we meteen de mainstreammarkt zouden aanboren. Dus toen we eindelijk gingen praten en ontdekten dat we niet goed op weg waren, moesten we alles op zijn kop zetten. Dat gaf stof tot nadenken.”
Positief verlies Na tien maanden viel het doek voor Widescript, maar dat ging niet gepaard met neerslachtigheid. Met een heldere blik, nieuwe kennis en nog veel meer enthousiasme ging Jeroen weer naar Nederland. “Ik zie dit zeker als een verlies! Maar wel een waarop ik kan bouwen. De Kauffmanstage behoedde me voor resultaten met Widescript die er waarschijnlijk niet rooskleurig uitzagen. En ik ben alweer bezig met een nieuwe uitdaging. Ik ben gemotiveerder dan ooit, want dit overkomt me niet nog een keer! Dus Kauffman Foundation en Agentschap NL, dank!
Jeroen van Duffelen
Studenten 2010 • 2011 97
Tips & tricks • Fail fast, better and hard. Failing fast betekent niet altijd dat je op moet geven. Soms kan dat ook betekenen dat je vlug je verliezen moet nemen om bij te sturen en alsnog de goede weg van het succes te kunnen inslaan
Volg Jeroen op: Twitter: @jvduf
Studenten 2010 • 2011
Loet Rammelsberg
98
Loet Rammelsberg
Naam student
Studenten 2010 • 2011 99
“Netwerk bijeenkomsten zijn uitermate geschikt om je zakelijke kennissenkring uit te breiden”
Studenten 2010 • 2011 100
Loet Rammelsberg
Loet Rammelsberg
Studenten 2010 • 2011 101
Loet Rammelsberg
Deze ervaring wil ik overbrengen op anderen Loet Rammelsberg vertrok in januari 2011 voor een halfjaar naar de Verenigde Staten. De ondernemende student, die aan de Hogeschool Van Hall Larenstein in Wageningen de opleiding Tropische Landbouw volgde, blikt terug op een fantastische ervaring. “Mede door de inspirerende mensen die ik in dat halfjaar ontmoette, heb ik mezelf sterk kunnen ontwikkelen. Het programma heeft mij gemotiveerd om de opgedane kennis en ervaring over te brengen op anderen. Ik wil het gaan gebruiken om ondernemerschap in tropische gebieden en ontwikkelingslanden een krachtige impuls te geven.”
Studenten 2010 • 2011
Loet Rammelsberg
102
Voor zijn stage in de VS kwam Loet Rammelsberg terecht bij Wholeshare; een startend internetbedrijf in Silicon Valley. Daar maakte hij het complete traject van een investeringsproces van dichtbij mee. “Ik werd nauw betrokken bij elke fase”, vertelt Loet. “Samen met de oprichters werkte ik aan de investeringspitch, die na iedere proefpresentatie werd bijgeschaafd. Daarna zijn we met de definitieve versie de markt opgegaan. We bezochten bekenden binnen ons netwerk die ons wellicht aan een investeerder konden koppelen. Op het moment dat de uitnodigingen van investeerders daadwerkelijk binnenstroomden, kon het echte werk beginnen! Ook op Angellist, een informeel platform voor investeerders, toonden mensen interesse en in een periode van enkele weken wilde iedereen met ons rond de tafel zitten.” Het is een ervaring die Loet zeker meeneemt bij het aantrekken van investeerders voor zijn eigen bedrijfsplan, en een mooi voorbeeld van het toepassen van lesstof in de praktijk.
Netwerken Ken de juiste mensen en weet wat ze eventueel voor je kunnen betekenen; het belang van een goed netwerk kwam duidelijk naar voren bij de zoektocht naar investeerders. “Netwerkbijeen komsten zijn uitermate geschikt om je zakelijke kennissenkring uit te breiden”, aldus Loet. “Tijdens mijn stage heb ik talloze netwerkevenementen bezocht. Daar heb ik het ‘kunstje’ van mensen leren kennen aardig onder de knie gekregen. Een belangrijke les die ik er persoonlijk van heb geleerd, is dat je er met een duidelijk doel voor ogen naartoe moet gaan. Je moet weten wie je wilt spreken, anders is het tijdverspilling.” Voor studenten die deze discipline nog moeten ervaren, heeft Loet enkele handige tips. “Stap zonder te veel voorbereiding op de persoon af die je wilt ontmoeten. Toon interesse in de ander en wees enthousiast over zijn activiteiten. Zorg ervoor dat je in het gesprek niet te diep op zakelijke onderwerpen ingaat. Praat liever over koetjes en kalfjes, en leer de mensen écht kennen tijdens een lunch afspraak of onder het genot van een kop koffie.”
Loet Rammelsberg
Studenten 2010 • 2011 103
Levenservaring Vóór zijn deelname aan het Kauffmanprogramma, richtte Loet zich op dingen die toevallig op zijn pad kwamen. “Maar in dat halfjaar in de Verenigde Staten zag ik in dat ik iets wil gaan doen waar ik passie voor voel. Naast een fantastische levenservaring, de waardevolle professionele contacten en de vriendschappen die ik aan het programma overhield, leerde ik er langetermijndoelen te stellen. De kennis en ervaring die ik heb opgedaan, wil ik dan ook graag toepassen op ondernemerschap in ontwikkelingslanden en tropische gebieden. Bijvoorbeeld via mijn huidige internship bij FMO, de Nederlandse Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden.”
Tips & tricks Boeken en media • Lees het boek Outliers van Malcom Gladwell • Lees het boek Zappos van Tony Hsieh • Lees het boek How to make the noise away van Lary Linne • Gebruik Prezi voor belangrijke presentaties (www.prezi.com) • Leer om te gaan met Google Analytics en Google Keywords Ideeën genereren • Houd een lijstje bij met marketing-trucs • Schrijf ideeën op die je vlak voor het slapen verzint, ’s morgens weet je ze namelijk niet meer • Test je idee met zoveel mogelijk mensen, zelfs als je niet zeker weet of het haalbaar is
Column jurylid 104
Column
Bernd Damme Nog tijdens het vwo zet Bernd Damme het bedrijf Eye-wear.nl op: de grootste online aanbieder van (merk)zonnebrillen in de Benelux (actief in vijf landen), waarvan hij eigenaar en managing director is. In 2010 werd Damme vicevoorzitter van Young Entrepreneurial Sagamores Foundation. Deze stichting is een initiatief van jonge, ambitieuze ondernemers die willen veilig stellen dat het ondernemerschap in 2020 echt carrièreperspectief heeft voor jonge onder nemers. In 2011 richtte Damme het bedrijf Cravatta Pelliano op, een modelabel voor heren dat Dutch design combineert met Italiaans vakmanschap. Daarnaast is hij e-commerce director bij NewTeam, een veelgevraagd spreker en bekleedt hij verscheidene nevenfuncties.
105
Kauffman Foundation leert hoe je dromen moet najagen De continue ontwikkelingen op ICTgebied maken jonge ondernemers broodnodig. Want hoe cru het ook klinkt; oudere ondernemers hebben vaak moeite om het tempo waarop ICT verandert, bij te benen. Een constante aanwas van ondernemers die wel boven op deze ontwikkelingen zitten, stimuleert onze economie. Jonge ondernemers zijn dus van groot belang. Of eigenlijk: ondernemers die jong van geest zijn.
Maar ik merk dat er onder jonge ondernemers barrières zijn om voor zichzelf te beginnen. Dat kunnen wezenlijke zaken zijn, zoals het ontbreken van startkapitaal. Maar het kan ook gaan om barrières die zich tussen de oren bevinden, zoals de angst om over te weinig kennis te beschikken. Het Kauffman Global Scholars Program probeert deze geestelijke barrières weg te nemen. Tijdens hun verblijf in Amerika zien zakenmensen in de dop namelijk hoe je grote dromen kunt vervullen. Het scholarship stimuleert de ondernemerszin en biedt kennis en ervaringen met bijvoorbeeld banken en investeerders in het buitenland, die studenten anders nooit zouden opdoen. Bovendien doen ze natuurlijk een hoop ondernemerschapservaring op met gelijkgestemden. Want wat veel mensen niet weten, is dat dit alles in peergroups gebeurt; in een club van ambitieuze, leergierige jonge entrepreneurs. De motivatie is dan ook niet van de lucht en de studenten trekken zich op aan elkaar. Hoe anders dan te beginnen op een zolderkamer! De Kauffman Foundation is een kweekvijver die het mogelijk maakt om grote dromen te vervullen. Een strenge selectie voor het scholarship is dan ook erg belangrijk om doelgericht bij de ruwe diamanten uit te komen. Mensen die op hun beurt op een dag een rolmodel kunnen zijn voor anderen. Mensen die duurzaam succes boeken, kennis en ervaring wil len delen, een positieve bijdrage leveren aan de economie, een bepaald verhaal hebben dat aandacht genereert en zelf interessant zijn: unieke figuren met sterke persoonlijkheden. Ik ben nu al nieuwsgierig naar de toekomstige ondernemers die uit het Kauffman Global Scholars Program voortkomen!
Studenten 2010 • 2011
Tim Rutten
106
Tim Rutten
Naam student
Studenten 2010 • 2011 107
“In plaats van mijn kansen te spreiden, weet ik nu dat ik me moet focussen op één kansrijke business. Alleen zo kun je ‘groots’ ondernemen”
Studenten 2010 • 2011 108
Tim Rutten
Tim Rutten
Studenten 2010 • 2011 109
Tim Rutten
Vijf tips van een ervaringsdeskundige Studenten doen tijdens hun Kauffman Global Scholars Program onbetaalbare ervaringen op waaraan menig startende ondernemer zijn hart kan ophalen. Lezingen volgen op Stanford University, MIT en Harvard University, stage lopen bij Cisco Systems, de Amerikaanse ‘way of entrepreneurship’ ontdekken, Las Vegas, Miami, Los Angeles en San Francisco bezoeken, op een cruise zitten naar een privé-eiland met duizend topondernemers… Na al deze en nog veel meer ervaringen weet Tim Rutten als geen ander wat aankomende Kauffman-scholars te wachten staat.
Studenten 2010 • 2011
Tim Rutten
110
“Wat ik in ieder geval níet had verwacht, was dat mijn eigen visie op ondernemen helemaal zou veranderen”, vertelt Tim. “In plaats van mijn kansen te spreiden, weet ik nu dat ik me moet focussen op één kansrijke business. Alleen zo kun je ‘groots’ ondernemen. Daarnaast wil ik zo veel mogelijk ervaringen delen met andere jonge ondernemers.” Daarom zet Tim met alle plezier zijn belangrijkste ondernemerstips op een rijtje.
Tips & tricks • Netwerk niet om het net werken, netwerk met heldere doelen • Heb plezier; ondernemen is bij zonder hard werken, maar gaat gepaard met erg veel plezier
Sell painkillers, not vitamins Tims eerste tip klinkt logisch: verkoop iets wat je doelgroep écht nodig heeft. Deze eerste stap verdwijnt in de praktijk echter vaak genoeg naar de achtergrond en dat heeft Tim ook zelf ondervonden. Een van zijn start-ups verhielp geen pijn en bleek niet interessant genoeg. “Hoe pijnlijker iets is voor je doelgroep, hoe waardevoller en krachtiger jouw oplossing en je onderneming zijn. Voor een businessidee geldt: genezen is beter dan voorkomen.”
Haal voordeel uit je investeerders Een waardevolle tip die Tim zelf kreeg en graag wil delen. “Je mag best kritisch zijn bij het kiezen van je investeerders. De een biedt een startende ondernemer meer voordelen dan de ander. Investeerders horen namelijk meer in te brengen dan geld alleen. Denk aan een netwerk, ervaring en publieke kracht en het vermogen om door te investeren wanneer nodig. Als je daar alert op bent, haal je veel meer voordeel uit je investeerders.”
Leer van de praktijk “Praktisch onderwijs is het enige wat werkt voor startende ondernemers. Zo leer je constant bij en herontdek je jezelf. Lezen, leren, uitzoeken en ervaren is het devies! En daarvoor is Amerika de plek bij uitstek, dankzij de unieke, resultaat gerichte visie op ondernemen.”
Tim Rutten
Studenten 2010 • 2011 111
Vergeet niet om geld te verdienen Veel ideeën zijn dromen, geen bedrijven. “Dat is natuurlijk mooi, maar een doordacht business model en revenuemodel horen ook bij de realiteit. Je bedrijf moet kunnen opschalen op een doordachte manier. Daarnaast wordt je bedrijf pas waardevol als je ook echt waarde creëert. Je idee moet dus ambitieus zijn met potentie tot groei en duurzaamheid. Dat maakt het verschil tussen een kleinschalig bedrijf en een toekomstige gigant die miljoenen omzet.”
Forceer jezelf de volgende stap te nemen en focus daarop Deze tip bracht Tim zelf in de praktijk. “Tot nu toe heb ik één start-up gedaan met veelbelovende groeimogelijkheden. Vanaf mijn 14e heb ik een servicegericht bedrijf opgebouwd. In Amerika kwam ik erachter dat het eigenlijk te weinig groeipotentie had. Ik heb mezelf gedwongen om dat af te stoten en me te concentreren op toekomstige grotere kansen. Kansen waarvan mijn hart sneller gaat kloppen en ik ’s nachts wakker lig! Ik heb nog geen concreet idee hoe die kans eruitziet, maar hij komt. En dan pák ik hem!”
“Hoe pijnlijker iets is voor je doelgroep, hoe waardevoller en krachtiger jouw oplossing en je onderneming zijn”
Colofon Het Scholarship Program On Entrepreneurship wordt uitgevoerd door Agentschap NL, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Agentschap NL Bezoekadres Prinses Beatrixlaan 2 2595 AL Den Haag T +31 (0) 88 602 50 00 www.agentschapnl.nl Postadres Postbus 93144 | 2509 AC Den Haag Meer informatie T +31 (0) 88 602 54 44 www.spoe.biz
[email protected] Datum november 2011
Scholarship Program On Entrepreneurship