Survival of the fittest, P. Ongenaert
The survival of the fittest
Ortho 2020 UC Leuven-Limburg 2016
1869
Herbert Spencer
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
1
Survival of the fittest, P. Ongenaert
• Voorwaarden voor evolutie: - variatie - omgevingsdruk - (isolatie)
• Twee mogelijke resultaten: • zich aanpassen aan omgeving of • onafhankelijk worden van de omgeving • Niet mee-evolueren betekent uitsterven
variatie Gewijzigde context: van stabiliteit naar continue beweging Vroeger: verandering is een tijdelijk fenomeen tussen twee stabiele toestanden - Stabiliteit door vermijden van variëteit - Nadruk op voorspelbaarheid, beheersing, controle, structuur Nu: grenzen vervagen, alles is continu in wording • Sturen op variatie en diversiteit • Nadruk op openheid, netwerken, beweging, dynamiek
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
2
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Omgevingsdruk • Maatschappelijk inbedding van gezondheids- en welzijnsorganisaties • Mondige patiënten/cliënten • Participatie • MVO
Isolatie Integratie ipv isolatie • multidisciplinaire benadering • wederzijdse afhankelijkheid • kennis is beschikbaar • vermaatschappelijking van de zorg • community based werken • sociale media
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
3
Survival of the fittest, P. Ongenaert
de evolutie van de multifunctionele begeleider in 3 x 20 jaar
1960-1980: de multifunctionele begeleider • evolutie van ‘toezichthouder’ naar ‘vervangende ouder’ door opkomst van de leefgroep als gezinsvervangende omgeving • vele diverse uitvoerende taken • streng maar rechtvaardig
de leidinggevende als pater familias
de evolutie van de multifunctionele begeleider in 3 x 20 jaar
1980-2000: de multifunctionele begeleider • eerst: evolutie van eenheidsprofiel naar taakdifferentiatie • talentontwikkeling ‘avant la lettre’ • de doe-het-zelvers • later: de professionalisering en dus specialisering in opvolging van ‘kwaliteitsdenken’ en ‘medisch model’
de leidinggevende als manager
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
4
Survival of the fittest, P. Ongenaert
de evolutie van de multifunctionele begeleider in 3 x 20 jaar
2000-2020: de multifunctionele begeleider • evolutie naar echte specialisten en multifunctionele teams • verdere professionalisering en competentiedenken • omgevingsdruk: (neo-liberale) maatschappij legt nadruk op individu • opkomst van contextueel werken/systeemdenken maakt dat de focus verschuift van groep naar individu • de nieuwe multifunctionele begeleider is een ‘relatiebeheerder’ die contacten houdt op alle terreinen de leidinggevende als coach en facilitator
Overlevingsstrategie – 1: variatie in soorten van verandering vering verbetering vernieuwing verandering
veerkracht variatie
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
5
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Overlevingsstrategie – 1: variatie in medewerkers willen
het wenselijke, de dromers
variatie
kunnen
mogen/moeten
het haalbare de realisten
het noodzakelijke de dwarsliggers
Overlevingsstrategie – 1: variatie in strategieën Variatie • Scenariodenken – the mind of the fox
“Het is beter ongeveer juist te zijn, dan precies verkeerd”
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
6
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Werken met scenario’s
onder controle
3 doelen
4 een plan van aanpak
onzeker
zeker 2a sleutelvariabelen
1 de spelregels
2b scenario’s
geen controle
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Overlevingsstrategie – 2 inspelen op omgevingsdruk: sense of urgency
externe dwang werkt beter dan interne drang
Zorg voor ‘sense of urgency’ • •
veranderingsdwang: noodzaak door externe ontwikkelingen en strategische keuzes. Je moet om te overleven veranderingsdrang: interne krachten zoals overtuigingen en ambities moeten de verandering in beweging zetten. Je wil zelf verandering.
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
7
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Overlevingsstrategie – 3 integratie ipv isolatie: doenken Integraal veranderingsproces = gefaseerd en cyclisch richten
• bezinning, keuze, inhoud
INTEGREREN
verrichten
inrichten
realiseren
vormgeving in systemen, betrokkenheid genereren
Overlevingsstrategie – 3 integratie ipv isolatie: integriteit
mogen
moeten
kunnen
willen
integriteit leidt naar engagement, naar verantwoordelijkheid
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
8
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Overlevingsstrategie – 3 integratie ipv isolatie: het ecosysteem Biotisch: alle ‘belangstellenden’
abiotisch: alle ‘ervaringen’’
Overlevingsstrategie – 3 integratie ipv isolatie: de rol van de leidinggevende Biotisch: alle ‘belangstellenden’
…..het hele plaatje zien ….. en erover dialogeren abiotisch: alle ‘ervaringen’’
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
9
Survival of the fittest, P. Ongenaert
Evolution never looks to the future Richard Dawkins
Reflectievraag: de natuur heeft geen strategie …. Is dat een goed idee ?
Benieuwd naar je reactie:
[email protected]
030316 Ortho 2020 UCLL: de innovatieve begeleider als brug tussen 'oude' en 'nieuwe' hulpverlening.
10
