The Isle of Wight
Waar vierden Jimi Hendrix en Jim Morrison vlak voor hun dood triomfen, bleef koning Charles I met zijn buik tussen de tralies steken en had Victoria haar buitenverblijf? Precies, on The Isle of Wight. Tekst: Hans Bouman | Fotografie: Désiré Weststrate
Wight
Natuurlijk verzamelden Victoria en Albert graag halvullende schilderijen.
Zo kennen we Engeland weer. Een half uur geleden zaten we nog mistroostig achter onze seafood platter en Otter Ale. Niet omdat de vis niet vers was, en ook niet vanwege het lauwe bier, want dat hoort zo. Nee, het regende dat het goot, en wij wilden net een wandeling richting The Needles maken, een van de beroemde uitkijkpunten van het Isle of Wight. En toen, plotseling, hield het op met regenen, brak er een opzichtige goudgele zon door en vlogen we naar buiten. Koude seafood platter is ook lekker. Koud bier trouwens ook. The Needles zijn een reeks kalkstenen rotspunten in het uiterste westen van het eiland. Helemaal aan het einde daarvan bevindt zich een vuurtoren, want voor de scheepvaart zijn de fotogenieke rotsen minder aangenaam. Omdat militairen om de een of andere reden altijd de mooiste plekjes opzoeken om te oefenen, bevond zich hier van 1956 tot 1971 een
76 |
testgebied voor raketten. Links en rechts herinneren betonnen bouwwerken, die gelukkig niet opvallend in het landschap staan, nog aan deze periode. Te midden van steile aspirinewitte rotsen en glooiende mentholgroene hellingen werden hier de motoren uitgeprobeerd van de Britse intercontinentale geleide projectielen. De zon vindt het ook een malle gedachte en begint nog eens extra enthousiast pasteltinten over het eiland te stralen.
De tuinman en de koningin Vele jaren lang was Wight een klassieke, ietwat deftige Engelse zomervakantiebestemming: mooie stranden, een mild klimaat, maar drie kwartier varen uit de kust en met een omvang van 36 bij 22 kilometer gemakkelijk te verkennen. Sinds de opkomst van de MiddelandseZeevakanties is het eiland vooral in trek voor kortere trips door het jaar heen. Het beroemdste gebouw, heel deftig ook, is Osborne House. Dit was het koninklijk buitenverblijf in de tijd dat Groot-
Osborne House, mét campanile, en gardens.
Brittannië op zijn machtigst was en koningin Victoria de scepter zwaaide. Haar echtgenoot prins Albert ontwierp het bouwwerk zelf, al liet hij zich wel bijstaan door een toparchitect. Hoewel zelf van Duitse komaf, had Albert een grote voorliefde voor Italiaanse kunst en architectuur en dat is aan Osborne House af te zien. Het paleisachtige landhuis telt twee campanile (klokkentorens) en een statige loggia balkon). Natuurlijk is het geheel gelegen in een weelderige tuin. Bovendien had Victoria haar eigen privéstrandje, waar ze op een schattige manier trots op was. Ik bedoel: we spreken hier wel over de machtigste vrouw ter wereld: als ze wilde had ze een compleet tropisch eiland kunnen laten ontruimen en inrichten als privéparadijs. Dit strookje zand was haar echter genoeg. De ware deftigheid toont zich immers in zelfbeperking. Osborne House was eigenlijk bedoeld als zomerresidentie, maar nadat Albert in 1861 op pas 45-jarige leeftijd overleed, verkoos de treurende Victoria het tot haar permanente verblijf. Ze vertoonde
De zuidkust van Isle of Wight nabij St Catherine’s Point.
‘een mild klimaat en mooie stranden: wight was een klassieke, wat deftige Engelse zomervakantiebestemming’ zich nog maar weinig in het openbaar en zou uiteindelijk in 1901 in het landhuis overlijden. Hoofdtuinman Toby Beasley leidt ons rond door de tuinen, waar Albert de kinderen groente leerde verbouwen, zodat ze wisten waar het dagelijks eten vandaan kwam. Vervolgens wandelen we langs het bescheiden strand. ‘In de voorbereiding op D-Day in 1944 waren overal in het zuiden van Engeland militairen gelegerd’, vertelt Toby. ‘Hier hadden we Canadezen. Zie je die betonrand daar?’ Hij wijst op een soort van stoeprand met twee scherpe inkepingen. ‘Daar is schade aangebracht door een Canadese tank die een landingsoefening deed. Tsja.’ Hij schudt zijn hoofd. Verderop staat het strandhuisje waar
in de oorlog Canadezen sliepen. Toby snuift. ‘Om zich te warmen maakten ze een kampvuur van de deuren. Moet je je voorstellen! Met al dat bos hier! Pfff… Canadezen!’ Het is duidelijk: een heel hoge pet heeft de head gardener niet op van onze bevrijders.
Lewis Caroll en david bowie Wight is door het Natural History Museum in Londen uitgeroepen tot ‘The Dinosaur Capital of Great Britain’. En jawel, de plaatselijke bevolking is wát trots op de botten en pootafdrukken van dino’s die hier zijn gevonden. Martin ‘The Fossil Man’ Simpson heeft er zijn levenswerk van gemaakt. Hij drijft een winkeltje waar hij fossielen verkoopt
en organiseert ook dino- en fossielentours op het eiland. Bovendien schreef hij een kinderboek Daisy and the Isle of Wight Dragon. ‘In 2008 vond Daisy Morris, een meisje van vijf, het fossiel van een pterosaurus’, vertelt Simpson. ‘Dat is een vliegende dinosaurus uit het Krijt. Je moet weten, ooit lag dit eiland, net als de rest van Europa, een stuk zuidelijker. Als je goed rondkijkt zie je hier overal sporen van het verre verleden.’ Wie gaan de grap hier niet maken, maar mensen die niet houden van het lichtelijk nostalgische en deftige karakter van Wight, moeten bij het begrip ‘fossiel’ niet alleen denken aan dinobotten en voetsporen. Het is waar: in badplaatsjes als Sandown en Shanklin zijn de gasten vaak een dagje ouder. Wie liever getatoeëerde gorilla’s ziet dan 65-plussers moet naar elders. Maar wie de sfeer van het archetypische Engeland wil opsnuiven zit goed op het eiland. Talloze artistieke types vonden hier hun inspiratie. Anthony Mingella, regisseur van The English Patient, was een van hen, maar natuurlijk ook dino’s als Lewis Carroll,
| 77
Wight
Boven: ‘Green & pleasant hills’, de Isle of Wight Steam Railway; vandaag geen strandweer; The Needles in het uiterste westen van Wight.
D.H. Lawrence, Charles Dickens, Alfred Lord Tennyson en Virginia Woolf. De nostalgie die Wight ademt komt overigens in alle soorten en maten. In verschillende pubs en restaurants tref je grote luchtfoto’s van het befaamde Isle of Wight Festival van eind augustus 1970. Toen gehouden bij East Afton Farm, gemeente Freshwater. ‘Ach, dat was een spektakel’, verzucht een oudere kroegbaas met een brok in zijn keel. ‘De twee jaar daarvoor trok het festival een paar duizend bezoekers getrokken. Maar dit was het eerste grote muziekfestival na Woodstock, en tot de
optredende muzikanten behoorden Jimi Hendrix, die twee weken later overleed, en The Doors, waarvan zanger Jim Morrison ons een jaar later ontviel. Ook The Who, Miles Davis, Joni Mitchell, Ten Years After en Chicago stonden op het programma. Zo kwamen er ineens 700.000 bezoekers! Op een gegeven moment hield de organisatie op om entreegeld te vragen. Dat was gewoon ondoenlijk geworden.’ Het legendarisch geworden Isle of Wight Festival van 1970 geldt als ‘The Last Great Event’, maar sinds 2002 wordt er weer elke zomer een muziekfeest
‘Wie de sfeer van het archetypische engeland wil opsnuiven zit goed op wight’ 78 |
georganiseerd. Nu in Seaclose Park, net buiten Newport. Naast hedendaagse acts zijn ook hier de fossielen niet weg te denken. De afgelopen jaren traden onder meer de Stones, David Bowie, Neil Young en Bruce Springsteen op.
de koning en de ezel Twee zaken die in geen enkele zichzelf respecterende Engelse streek ontbreken, zijn een kasteel-met-een-verhaal en een stoomspoorlijn. De Engelse voorliefde voor nostalgische treinen kent geen grenzen. Logisch, ze hebben hem uitgevonden en tot grote hoogten gevoerd. Diep in zijn hart is elke Brit conducteur of machinist. Die indruk wordt nog eens bevestigd als we een kijkje nemen op het stationnetje van Havenstreet. Hier rijdt de Isle of Wight Steam Railway op en neer tussen Smallbrook en Wootton. Tientallen, misschien wel honderden vrijwilligers hebben ervoor gezorgd dat het spoor, de seinen, de perrons en wachthuisjes tot in detail werden ingericht volgens de wetten van het stoomtijdperk.
Wight
Memorabilia: Wight is trots op zijn verleden. Amy Winehouse trad op in 2008. Argwanende fazant. Yarmouth heeft de oudste aangelegde haven van Wight.
‘Koning charles zou op een mooie lentenacht uit het raam glippen en dan het hazenpad kiezen ‘ Nog veel verder terug in de tijd gaat Carisbrooke Castle. Dat wordt al sinds de elfde eeuw permanent bewoond en behoort daarom tot de best bewaarde kastelen van heel Groot-Brittannië. Prinses Beatrice, de jongste dochter van Victoria, had er haar residentie, maar de beroemdste gast – zij het onvrijwillig – was koning Charles I (1600-1649). Een mollig, roodharig meisje dat in het Donkey Centre van het kasteel voor de ezels zorgt, weet er alles van. ‘Charles vluchtte na zijn nederlaag in de Eerste Burgeroorlog naar het Isle of Wight, waar hij zogenaamd gastvrij werd ontvangen’, vertelt ze. ‘Maar de gastheer hier op het kasteel was een neef van Oliver Cromwell, de grote tegenstrever van
80 |
de koning.’ Deze ontdekte al snel dat zijn verblijf een soort Hotel California was: uitchecken lukte nog wel, maar weggaan, nee, dat lag anders. Dus beraamde hij een ontsnappingsplan. Hij zou op een mooie lentenacht uit het raam glippen en dan het hazenpad kiezen. ‘Maar de koning had hier in het kasteel inmiddels vele overdadige maaltijden genoten’, vertelt het meisje met een glimlach, terwijl ze de ezel nog wat voer geeft. ‘Charles bleek zozeer te zijn aangekomen dat hij tussen de tralies in het raam bleef steken. Wat een weinig koninklijk tafereel!’ De ezel smakt instemmend. Hij weet hoe dit verhaal verder gaat.
‘Charles liet het er niet bij zitten’, vervolgt het meisje, ‘en deed vanuit zijn nieuwe kamer een tweede poging, waarbij hij dit keer zijn kans op vrijheid vergrootte door met bijtend zuur een tralie te verwijderen. Maar ook deze ontsnapping mislukte.’ De ezel briest. Hij heeft duidelijk geen enkel respect voor een koning die zich tot tweemaal toe stoot aan dezelfde steen. Het meisje rondt af. ‘Enfin, om een lang verhaal kort te maken: op 30 januari 1649 werd Charles in het paleis van Whitehall in Londen onthoofd.’ Ik dank het meisje voor haar verhaal en wandel richting de uitgang van het kasteel. Stoïcijns nagestaard door de ezel, die nog maar moet zien of de wachters bij de poort me ook werkelijk naar buiten zullen laten. •
Reageren?
[email protected]
Wight
Hoe kom je er?
De pier van Ryde in het noorden (l.); landschap op zuidelijk Wight.
Reisgidsen en kaarten Superhandig is de The Rough Guide to Dorset, Hampshire & the Isle of Wight (296 pag., € 16,50). Kaart: Isle of Wight Visitors’ Map, AZ Maps, £ 5,50. Op het eiland zelf zijn diverse gratis brochures en kaarten verkrijgbaar. Roman: in England, England van Julian Barnes (ook vertaald) is Wight omgebouwd tot een soort Disneypretpark waar je alles wat ‘wezenlijk Brits’ is kunt vinden. Diverse edities va. € 9,90
5x Eten & drinken • The Red Lion, Hooke Hill, Freshwater, www.redlion-freshwater. co.uk. Driemaal winnaar van de ‘Isle of Wight Dining Pub of the Year Award’. Uitstekend pubfood dus. • The King’s Head, Quay Street, Yarmouth. Vis van locale vissers, goed bier, pubsfeer. • The Bugle Coaching Inn, The Square, Yarmouth, www.thebugleyarmouth.co.uk. Traditionele Britse sfeer, met name op vleesgerechten georiënteerd. •Joe’s Café Bar, 24 Union Street, Ryde. Niet ver van de veer haven. Informele, jeugdige sfeer, plezierig eten en drinken.
Geld
Auto. Je moet tweemaal het water over: eerst het Kanaal (of de Noordzee) en vervolgens de Solent, het water dat het Isle of Wight van het vasteland scheidt. De rit, inclusief twee overtochten, is goed in een dag te doen. De afstand Utrecht-Portsmouth bedraagt 546 km (excl. overtocht). Een retour Calais-Folkestone met Eurotunnel (auto op de trein door de Kanaaltunnel, incl. max. 9 passagiers; reisduur 35 min.) kost vanaf ca. € 160, www.eurotunnel.com. Daarnaast zijn er talrijke veerverbindingen tussen België/ Noord-Frankrijk en Zuidwest-Engeland. Voorbeeld: Calais-Dover met MyFerryLink (2 passagiers, reisduur 1.30 uur) v.a. € 89. Zie: www.aferry.nl en www.directferry.nl. De overtocht Portsmouth-Fishbourne (Isle of Wight) duurt 45 min. en kost vanaf £ 48/€ 58,50 (auto incl. passagiers), www.wightlink.co.uk. Er zijn meer mogelijkheden, kijk op www.aferry.nl.
2x Slapen In de beste Engelse traditie is Wight ook rijk aan bed & breakfasts. Keurig verzorg is Wood End B&B, Wood End in Bouldnor, vlakbij Yarmouth. www.woodednyarmouth.com. 2-pk £ 40/ € 49. Palmerston House, Golden Hill Fort, Freshwater. Schitterend appartement in een voormalig fort. Net buiten Freshwater gelegen en natuurlijk op een heuvel. 3 slaapkamers, 6 gasten, va. £ 335/€ 408 voor 3 nachten (zie ook het filmpje op www.reizen. nl). Palmerston House ligt maar 36 kilometer van het uiterste oostpunt af. www.bluechipholidays.co.uk/holiday-cottages/freshwater-west-wight/palmerston-house-golden-hill-fort.html.
Wight
£ 1 = ca. € 1,22. Prijspeil eten en drinken vergelijkbaar met dat in Nederland, accommodatie wat duurder.
Internetsites • www.visitbritain.nl Officiële Nederlandse website van het Brits toeristenbureau. • www.visitisleofwight.co.uk De officiële Tourism Guide van het eiland. Hier vind je alles, van accommodaties tot attracties. • www.iwsteamrailway.co.uk Site van de Isle of Wight Steam Railway. • www.thefossilman.com Site-in-opbouw van paleontoloog Martin Simpson. Martin, maak dat ding nou eindelijk eens af!
| 81
