The Happiness Approach
Uitkomsten Smart Debat
‘The Happiness Approach: Zorginnovatie 2.0’ Whitepaper
De mens centraal in een nieuwe definitie van zorg
Hoofdstuk 1: Uitdagingen Hoofdstuk 2: Innovatie Hoofdstuk 3: De mens centraal Hoofdstuk 4: Verdienmodel Hoofdstuk 5: Conclusie
Uitdagingen Van e-health tot digitale zorg op afstand:
wordt ondertussen flink bezuinigd, waardoor
nooit eerder bood de technologie zo veel
mensen meer en langer zelfstandig moeten
mogelijkheden om een veilig en zelfstandig
kunnen wonen. Dit alles vraagt om een
leven te ondersteunen. Toch komt groot-
nieuwe definitie van zorg. Voor senior
schalige innovatie in de zorg maar moei-
managers en bestuurders van zorginstel
zaam van de grond. Hoe komt dat? En hoe
lingen roept deze herdefiniëring een aantal
kunnen zowel zorgverleners als cliënten wél
vragen op:
profiteren van technologische innovaties?
• Hoe ga ik invulling geven aan de nieuwe
Die vragen stonden centraal tijdens het
definitie van zorg, in een toekomst
smart debat ‘The Happiness Approach:
waarbij het welzijn van mijn cliënt
Zorginnovatie 2.0’. Het initiatief van Ziggo
centraal staat, rekening houdend met
vond op 13 november plaats in het Centraal
de opkomst van zorg op afstand?
Ketelhuis in Amersfoort.
• Hoe doe ik dat op een financieel
De ontwikkelingen binnen de participatie-
• Hoe kunnen innovaties in technologie
gezonde manier? maatschappij en de wet ‘scheiden wonen en zorg’ stelt de zorgsector voor een aantal
daarbij helpen? • En welke bestuurlijke succesfactoren
uitdagingen voor de directe toekomst. Voor
zijn nodig om deze verandering in gang
steeds meer mensen worden woning en
te zetten?
zorg apart gefinancierd. De cliënt betaalt zelf voor het wonen via huur of koop en de
Hoe ver weg ‘de zorg van de toekomst’ ook
zorg wordt apart gefinancierd via de zorg-
mag klinken, het is in feite een realiteit die
verzekeringswet, Wmo, AWBZ en eventueel
ons rechts en links inhaalt als we er niet
via eigen middelen. Op die financiering
tijdig op inspelen.
‘Oude mensen kunnen veel dingen niet meer, maar hebben nog wel 24 uur per dag te besteden. We kunnen niet voorkomen dat mensen doodgaan, maar we kunnen er wel voor zorgen dat ze gelukkig doodgaan.’ - Hans Becker, hoogleraar Humanisering van de Zorg en ambassadeur van Humanitas
‘In vrijwel elke sector zorgt innovatie voor vooruitgang. Ook in de zorg liggen hier veel kansen. Niet alleen voor zorgverleners, maar juist voor degenen om wie het gaat: mensen die zorg nodig hebben.’ - Wouter van Rhoon, Commercieel Directeur UPC Business
Innovatie Om in deze veranderende maatschappij een
betaalbare zorgtoepassingen te ontwikkelen.
hoge kwaliteit van zorg te kunnen blijven
Zogenaamde wearables leveren steeds meer
garanderen, dienen we actief op zoek te
data die ons via toepassingen als Google Fit
gaan naar creatieve oplossingen. De tech-
en HealthKit informeren over onze gezond-
nologische infrastructuur is aanwezig om
heid. Gegevens die onmisbaar worden in
zorg op afstand te bieden zonder daarbij in
een samenleving waarin we steeds meer
te leveren op kwaliteit. Zorg op afstand heeft
zorg op afstand gaan bieden. Door op inno-
helaas een imagoprobleem; het klinkt kil en
vatieve en gebruiksvriendelijke manieren
letterlijk afstandelijk. Dat imagoprobleem
met zorgcliënten te communiceren, kunnen
moet plaatsmaken voor de omarming van
we ook op afstand in de gaten houden of
de bijzonder grote voordelen die technolo-
het wel goed gaat met bijvoorbeeld demen-
gische innovatie ook op dit gebied met zich
te, thuiswonende mensen. En wat te denken
meebrengt. Die innovatie kan helpen om
van embeddables: dankzij een chip in de
klanttevredenheid te vergroten, om concur-
hersenen zouden verlamden mogelijk weer
rentie voor te blijven en om antwoord te
kunnen gaan lopen.
geven op krimpende budgetten zonder kwaliteitsverlies.
Dat het met de innovatie op zichzelf prima gaat, bleek ook wel uit de Connected Health
Het goede nieuws is dat er al ontzettend
Challenge, een zoektocht naar het beste
veel wordt ondernomen op het gebied van
concept voor connected health via breed-
zorginnovatie. Technologie wordt kleiner en
bandinternet. Maar liefst negentig initiatie-
goedkoper en steeds meer partijen spelen
ven meldden zich aan voor het initiatief
daarop in door gebruiksvriendelijke en
van Ziggo.
Tijdens het smart debat mochten drie finalisten hun concept presenteren. De jury, onder leiding van André Rouvoet, voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, gunde de overwinning aan Compaan, een tablet die speciaal is ontwikkeld voor ouderen. De Connected Health Challenge legt tegelijkertijd het pijnpunt van innovaties in de zorg bloot. De innovatie komt namelijk vooral van startups en grote internetbedrijven. Zorginstellingen kijken over het algemeen vanaf de zijlijn toe. ICT is er meestal onvoldoende ingebed in de organisatie en er is weinig affiniteit met techniek. Ook regelgeving en financiële beperkingen houden innovatie vanuit de zorginstellingen tegen. Zelfs internettoegang, dat voor iedereen een vanzelfsprekendheid lijkt, ontbreekt nog te vaak in zorginstellingen. Gelukkig lijken steeds meer instellingen zich te realiseren dat ze op een goede manier moeten faciliteren dat cliënten
‘Hoe maken wij duidelijk dat e-health niet gaat over koude zorg, maar over de mogelijk heid om mensen méér service te bieden. Zelfredzaamheid voor wie dat wil en kan. Tijd besparen, zodat er meer persoonlijke aandacht is voor de mensen die dat nodig hebben. We hebben al die innovaties keihard nodig. Ook om de kosten omlaag te brengen. Zodat we in de toekomst iedereen de zorg kunnen bieden die nodig is. Zonder innovatie gaan we het niet redden.’
toegang krijgen tot het internet. - Edith Schippers, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De mens centraal Innovatie en zorg op afstand gaan natuurlijk
Controle over het eigen leven kan in een
verder dan het behandelen van cliënten.
verzorgingshuis dan al zo eenvoudig zijn als
Ook in de nieuwe definitie van zorg moet de
de vrijheid om te kiezen hoe laat er koffie
mens altijd centraal blijven staan. Het is dus
wordt gedronken. Apps als ‘Maak mijn maal-
noodzakelijk om de cliënten, die de fysieke
tijd’ helpen mensen om zelf hun maaltijden
afstand tot de zorg zien toenemen, meer
samen te stellen, te bestellen of zelf te koken.
controle te geven over hun eigen leven.
‘Als je zaken goed georganiseerd wilt hebben voor cliënten, moet je hun familie erbij betrekken.’ - William Valkenburg, Stichting Theo is Online
Voor mensen in verplegingshuizen zijn
Aan de andere kant zijn mensen ook kudde-
verveling en vereenzaming grote proble-
dieren. We willen met gelijkgestemden zijn,
men. Tijdens een smart debat met de titel
terwijl iedereen om ons heen tragisch genoeg
‘The Happiness Approach’ is er dus ook veel
verdwijnt. Sociale interactie is gelukkig nog
aandacht voor het menselijk geluk. Volgens
overal te vinden, maar daar moet wel in
Hans Becker, hoogleraar Humanisering van
worden geïnvesteerd. Dineren in een gezelli-
de Zorg en zelf senior (‘Ik behoor tot de
ge restaurantomgeving, huisdieren en kunst
doelgroep!’), wordt menselijk geluk bepaald
aan de muur zijn hier voorbeelden van. Het
door twee componenten.
geeft niet alleen de cliënten, maar ook hun families een reden om de openbare ruimte
Allereerst willen mensen op individueel
van de instelling op te zoeken. In de strijd
niveau het gevoel hebben de baas over hun
tegen de vereenzaming van cliënten moeten
eigen leven te zijn, zelfs als ze Parkinson of
ook de families als doelgroep gezien worden.
Alzheimer hebben. Ze voelen zich niet meer
Een combinatie van eerdergenoemde innova-
goed en worden steeds eenzamer, maar ook
ties en menselijke aandacht kunnen de mens
hun dagen duren nog steeds 24 uur.
centraal houden in de zorg van de toekomst.
Verdienmodel De vraag is vervolgens natuurlijk hoe dit
De visie van een businessmodel moet niet
allemaal op een financieel gezonde manier
het verdienen van geld zijn, maar het verdie-
bewerkstelligd kan worden. Tienduizenden
nen van geld moet ook niet vergeten
zorgmedewerkers gaan hun baan verliezen.
worden. Er is meer ondernemerschap nodig,
Eén op de drie zorgorganisaties gaat finan
meer binding met het bedrijf. Zorgorganisa-
ciële problemen tegemoet, mede vanwege
ties zijn klein en hebben niet veel geld, maar
grote vastgoedproblematiek. Waar moet dan
moeten ook in de toekomst durven investe-
het geld gevonden worden om veranderin-
ren. Zij hebben de ultieme kennis van de
gen in gang te zetten? Kan dit geld weer
markt en hebben dus ook de ultieme input
worden terugverdiend? Het huidige e-health
voor nieuwe toepassingen. Aan de andere
aanbod heeft meestal een kostenplaatje dat
kant krijgen ze geld van de overheid om
te vergelijken is met een peperdure auto.
zorg te verlenen, en niet om aan andere
Succesvolle pilots worden momenteel te
dingen uit te geven. Innoveren is een vak
snel uitgerold, waardoor de auto in deze
apart, en het is de vraag of de kennis en
vergelijking te vaak en te snel total loss
kunde aanwezig is binnen zorgorganisaties.
wordt gereden. Het is dus belangrijk om
De deuren moeten open, maar de knowhow
rekening te houden met een integratiefase.
moet wellicht in huis worden gehaald.
Opleiding, organisatie, marketing, support en opschaling: alle facetten moeten goed getest worden voor een concept de weg op gaat.
‘Het belangrijkste is om aantrekkelijk te zijn voor externe investeerders. Met een terugtrekkende overheid gaat er ruimte komen voor nieuwe vormen van investering.’ - Guido Blom, Directeur Fundis Holding/Vierstroom
‘We kunnen harde resultaten boeken met een zachte aanpak. Gezond worden en blijven bij een chronische aandoening is vooral een sociale uitdaging.’ - Jennifer op ’t Hoog, adviseur bij Achmea en auteur van het boek Briljante business modellen in de zorg
Conclusie Veranderende levensverwachtingen, wetgeving en technologische ontwikkelingen dwingen ons om anders na te denken over de zorg. De infrastructuur is gereed voor de stap naar de toekomst, maar hiervan wordt nog onvoldoende gebruikgemaakt. De realiteit mag ons niet inhalen, maar de vooruitgang moet tegelijkertijd zorgvuldig en geleidelijk worden ingezet. De weg naar de zorg van de toekomst leidt langs afgewogen testprogramma’s, solide verdienmodellen en vooral aandachtige interactie met cliënten en hun families. Met de juiste combinatie van visie, urgentie, plan, middelen en competenties kan succesvol invulling gegeven worden aan een nieuwe definitie van zorg, waarin instellingen financieel gezond opereren en het welzijn van de cliënt centraal staat.
Ziggo draagt met haar oplossingen bij aan een veilige, beschermde en plezierige woonomgeving voor uw bewoners en cliënten. Zo werken we samen met u aan optimale zorg en maximaal woonplezier. Heeft u interesse in de oplossingen van Ziggo voor úw instelling? Dan staan wij u graag persoonlijk te woord. U kunt contact met ons opnemen via 0800-0640. www.ziggo.nl/zakelijk
