ThamerThuis. Thuis zijn met. toverwoorden In gesprek met vrijwilliger Ab de Zeeuw

Thuis zijn met

ThamerThuis zomer 2015

toverwoorden In gesprek met vrijwilliger Ab de Zeeuw Het Hospice is geen tweede keus Willy Rullmann, geestelijk verzorger in ThamerThuis

T h a m e rt h u i s m ag a z i n e 2 0 1 5

Zorg Voordat je naar binnen gaat verlangzaam je pas laat je gedachten los en adem naar je buik je voeten en voel dat je bent in de ruimte waarin je loopt en voel de stilte in je buiten je Ga naar binnen daar waar iets bijzonders gebeurt een mens op weg…. naar waar? Voel, in alle stilte en neem de stervende op in je ruimte weet wat nodig is voor deze bijzondere mens Gebruik de stilte en je kennis om te geven Dit kan van alles zijn of helemaal niets in de ontmoeting met de ander

In dit magazine thuis zijn met thamerthuis met o.a.

Pag. 4

Marianne Klinkenberg

Mag er ook gelachen worden?

Pag. 15

Colofon Redactie Willy Rullmann Wilma Weerens Jacqueline Westerik Maarten Poelmans Medewerkers Irene van Gelder Ans van Hameren Bas Joosse Marianne Klinkenberg Monique Nijs Jan Wesselius Ab de Zeeuw Fotografie Erik van Egdom Maarten Poelmans Concept en realisatie Poelmans Communication, Uithoorn Maarten Poelmans Ontwerp en vormgeving Rijk ontwerp & productie, De Kwakel Erik van Egdom

Vrijwilligers

Het hart van ThamerThuis

Pag. 36

Monique Nijs

Drukwerk Drukkerij Buskermolen, Uithoorn Copyright ThamerThuis, De Kwakel Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van ThamerThuis. Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Anneke en Cok Buskermolen.

Monique werkt als nachtverpleegkundige in ThamerThuis. Af en toe schrijft ze iets over haar ervaringen op in de vorm van een gedicht.

Mary Besselink

Thuis van begin tot einde

3


4

Mag er ook gelachen worden? Marianne Klinkenberg, voorzitter ThamerThuis

W

aar denkt u aan bij palliatieve zorg? Waar denkt u aan bij een hospice of een bijna-thuis-huis? Vast niet meteen aan humor en dat er veel gelachen wordt. Toch gebeurt dat wel en dat is maar goed ook. Het is wetenschappelijk bewezen dat humor een positieve invloed kan hebben op het lichaam en het psychisch welbevinden van een zieke. Het helpt relativeren en spanning wegnemen. Het gebruik van humor kan de patiënt helpen om beter om te gaan met angst, het kan pijn verminderen en een uitlaatklep zijn voor agressie. Welke betekenis geeft u aan palliatieve zorg? Als ik uitleg aan gezonde mensen wat palliatieve zorg is, dat het de zorg is voor mensen die niet meer beter zullen worden, zie ik de gezichten vaak betrekken: ‘Dat is zeker zwaar en moeilijk werk.’ Terwijl de mensen die te maken hebben met palliatieve zorg er meestal een hele positieve betekenis aan geven. Vooral de vrijwilligers die hebben gekozen voor het werken met palliatieve terminale patiënten en hun naasten. Zij zeggen dat het

dankbaar werk is, een voorrecht om het vertrouwen en de openheid te krijgen van mensen bij wie zij ‘er mogen zijn’. Want dat is wat vrijwilligers doen. Zij zijn er om de naasten te ontlasten. Want laten we eerlijk zijn, het zorgen voor een familielid of vriend kan zwaar zijn, ondanks de liefde waarmee het gedaan wordt en ondanks de humor die daarbij broodnodig is. Het geeft de vrijwilligers een goed gevoel iets voor anderen te mogen betekenen.

5


6

Wat houdt palliatieve zorg nu eigenlijk in? Het gaat bij palliatieve zorg om een brede benadering waarvan het voorkomen en bestrijden van pijn en andere nare symptomen de bekendste zijn. Maar dat is niet het enige. Om een comfortabele laatste levensfase te hebben, moet er aandacht zijn voor de psychische toestand en de sociale omgeving. Ook de naasten hebben zorg en soms hulp nodig. Een laatste aspect van palliatieve zorg is de hulp bij het verwerken van de confrontatie met het levenseinde. Speciaal voor die hulp heeft ThamerThuis een geestelijk verzorger aan zich verbonden. Zij kan in samenwerking met alle andere betrokken hulpverleners helpen bij het beantwoorden van zogenaamde ‘levensvragen’. Heb ik het wel goed gedaan? Zijn alle zaken goed afgerond? Wat laat ik achter? Hoe kijk ik terug op mijn leven? Hoe kan ik van betekenis zijn en blijven? Hoe kan ik naar het einde toegroeien? Wat heb ik nodig om mijn leven goed af te sluiten?

in Uithoorn, De Kwakel, Aalsmeer en omgeving. Wij doen dat door scholingen en voorlichtingsbijeenkomsten.

Wat doet Stichting ThamerThuis? Stichting ThamerThuis zorgt ervoor dat de inzet van vrijwilligers bij ongeneeslijk zieke mensen goed verloopt. Per jaar gaat dat om ca. 80 mensen. De meeste mensen die we helpen, blijven gewoon thuis in hun eigen huis. Als de zorg thuis te zwaar wordt voor de partner of de kinderen, of als die er niet zijn, dan kan een opname in het bijna-thuis-huis in De Kwakel een goede oplossing zijn. Stichting ThamerThuis zorgt dat de zorg daar goed geregeld is. We werken daarbij nauw samen met de huisartsen, de apotheker, de wijkverpleging, de huishoudelijke hulp, de geestelijk verzorger en de ca. 70 vrijwilligers die onmisbaar zijn. We zorgen dat het huis een fijne huiselijke sfeer heeft en van alle gemakken is voorzien. Tenslotte heeft Stichting ThamerThuis tot doel de opgebouwde kennis en deskundigheid over palliatieve zorg uit te dragen naar hulpverleners en de bewoners

Culinair Uithoorn en fortFair De Kwakel De Stichting Vrienden van ThamerThuis is daarom heel blij dat zij tot ‘het goede doel’ van Culinair Uithoorn is verkozen. De leden van de Lionsclub Uithoorn leveren grote inspanning om Culinair Uithoorn mogelijk te maken. De restaurants staan een deel van hun opbrengst af aan ThamerThuis. Van dit soort mooie samenwerkingsacties moeten wij het hebben! Restaurateurs die enthousiast zijn voor hun vak, mensen laten genieten van lekker eten en daarmee het werk van weer andere mensen mogelijk maken.

Hoe wordt ThamerThuis gefinancierd? Er zijn twee inkomstenbronnen: die van overheid en die van de private middelen. De vrijwilligers ontvangen geen loon voor hun werk. Toch zijn er wel kosten verbonden aan de organisatie van hun werk, bijvoorbeeld reiskosten en kosten voor scholing, werving en begeleiding van de vrijwilligers en het zoeken van de juiste match met de patiënt. Voor die coördinatie is er een overheidssubsidie die we helaas ieder jaar lager hebben zien worden en de kosten niet dekt. U kunt zich voorstellen dat ook voor het onderhoud en de inrichting van het bijna-thuis-huis in De Kwakel veel geld nodig is. Daarvoor is er geen subsidie van de overheid en zijn wij afhankelijk van giften, legaten, donateurs en ‘goede doelen acties’.

Namens het bestuur wil ik iedereen bedanken die ThamerThuis een warm hart toedraagt. U maakt het mogelijk dat onze gasten in rust en vertrouwen zelf kunnen bepalen wat er wel en niet gebeurt, dat er naar hun wensen wordt geluisterd. Zodat ze kunnen toewerken naar een mooi afscheid waarbij er ook gelachen mag worden. Laten we serieus werk maken van humor! Marianne Klinkenberg, voorzitter Stichting ThamerThuis

‘Van dit soort mooie samenwerkingsacties moeten wij het hebben’

Daarnaast is er de stand die ThamerThuis aangeboden heeft gekregen bij de Fortfair De Kwakel, een week eerder. Ook daar zijn we blij mee, omdat het ons ge legenheid geeft onze missie uit te dragen onder de mensen. Genieten van Culinair Uithoorn aan de Amstel 2014

7


8

Tekst: Bas Joosse

‘Er zijn’ voor de gast A

b de Zeeuw is gepensioneerd ambtenaar. Na zijn pensionering zocht hij een zinvolle invulling van zijn tijd. Een affiche met een oproep voor vrijwilligers voor ThamerThuis sprak hem direct aan, hij wil meer voor mensen kunnen betekenen. Zeker als het gaat om mensen die stervende zijn. Als vrijwilliger moet je er voor de gasten in het hospice vooral ‘zijn’.

goede herinneringen aan.’ Bij de huisarts hing een kaartje op het prikbord met de vraag om vrijwilligers. ‘Ik dacht meteen: dat kan wel iets voor mij zijn. Ik denk dat ik wel wat meer voor een ander kan betekenen, dat wordt nu in de praktijk bevestigd.’ Het werk van een vrijwilliger in de palliatieve terminale zorg ervaart hij niet als zwaar werk. Het is soms vermoeiend, maar het is belangrijk werk. Het ‘zo comfortabel mogelijk maken van de gast en de familie’, is een goede omschrijving. ‘Er zijn, dat zijn de toverwoorden,’ zegt Ab. ‘Als je bij mensen in ThamerThuis bent, hoef je er vaak alleen maar voor ze te zijn. Luister naar ze, geef ze aandacht. Je moet als vrijwilliger in dit werk wel goed kunnen luisteren, dat is denk ik een belangrijk element. Goed kunnen omgaan met emoties is ook wel belangrijk.’ Ook de familie wordt niet uit het oog verloren. ‘Daar moet je ook voor zorgen, praat met ze als ze dat willen, stel ze op hun gemak, zorg voor koffie enzovoorts.’ ‘De vrijwilligers in het hospice zijn ‘honderd procent dienend’ aan de gasten’, zegt Ab. Dat kost hem geen moeite. ‘Het gaat om mensen van wie je weet dat ze stervende zijn. Daar wil je toch alles voor betekenen?’ Het werk is niet altijd makkelijk, ‘leuk werk’ wil hij het ook niet noemen. ‘Voor iets leuks ga ik wel naar een sportwedstrijd. Dit werk geeft veel voldoening.’ Het ene overlijden grijpt dieper in dan het andere. ‘Dat moet je wel van je af kunnen zetten. Soms heb ik even tijd nodig om het te verwerken, maar ik lig er niet wakker van.’

‘Daar wil je toch alles voor betekenen?’

Wennen doet de dood nooit, maar volgens Ab wordt het door zijn werk in ThamerThuis wel ‘doodgewoner’. ‘Ook zonder ThamerThuis zou ik nadenken over wat ik wil als ik zelf de dood zie naderen’, vertelt hij. Dat is een heel concreet idee: als hij de regie in eigen hand kan houden, heeft sterven in een natuurlijke omgeving zijn uitdrukkelijke voorkeur. Maar hij realiseert zich ook dat dit een beeld is wat hij nu heeft, nog volledig gezond. ‘Je weet niet hoe je erover denkt als het echt zover is.’

vrijwilliger bij ThamerThuis Hoe hij vrijwilliger is geworden, is een gevoelskwestie. Hij weet niet precies welk gevoel hem dreef, maar misschien speelde het overlijden van zijn beide ouders mee. ‘Dat was in een verpleeghuis, daar bewaar ik geen Ab de Zeeuw, vrijwilliger in ThamerThuis

Mooi aan ThamerThuis vindt Ab de gedegen opleiding voor de vrijwilligers en het feit dat er 24 uur per dag, zeven dagen per week iemand is die de weg weet als er hulp nodig is. ‘Dat lijkt me voor de gast die er ligt en voor de mensen om die gast heen een belangrijk en goed gevoel. Dat die zorg geregeld is, zodat zij dat in zekere zin los kunnen laten.’

9


10

Het hospice is geen tweede keus W

illy Rullmann is als geestelijk verzorger werkzaam in ThamerThuis. Zij wordt soms ook in een thuissituatie ingeschakeld, wanneer mensen er behoefte aan hebben om met iemand te praten over het naderende afscheid. Als dominee heeft ze in het verleden ervaring opgedaan in twee kerkelijke gemeentes; daarna werkte ze een aantal jaren als ziekenhuis pastor. Willy is ook nog op een heel ander terrein bezig: ze zingt graag en is net afgestudeerd als stembevrijder.

Tekst: Bas Joosse Ze weet hoe ze de laatste fase van haar eigen leven ziet. ‘Ik word ook ouder, het houdt me meer bezig.’ Haar vader overleed thuis, haar moeder verzorgde hem. Die herinnering koestert ze. ‘Het was mooi dat dat zo kon. Maar als ik bij mensen thuis kom, zie ik dat het voor familie soms ook wel zwaar kan zijn, vooral als het een langdurig ziekbed is.’ In eerste instantie wil ze zelf zo lang mogelijk thuis blijven, maar misschien zou ze ook wel naar een hospice willen. Die stap kan volgens haar een daad van liefde tegenover een partner zijn. ‘Dan wordt hij of zij ook minder belast. Ik zie het hospice niet als een tweede keus, het heeft zijn eigen sterke kanten. Het is belangrijk dat mensen kunnen kiezen voor wat in hun situatie het beste past.’

‘Hier valt ook nog iets te winnen, maar dan in zachtheid.’ Die zachtheid en rust is belangrijk, maar inmiddels is er ook veel deskundigheid aanwezig, waar Willy veel waarde aan hecht. ‘Ik denk dat het heel fijn is dat er in het hospice of thuis verpleegkundigen en vrijwilligers zijn die ervaring hebben. Van die deskundigheid kan ook rust uitgaan.’

Ook de vrijwilligers biedt ze een luisterend oor, omdat ook zij soms tegen dingen aanlopen. Als ze iets heeft kunnen betekenen in een gesprek, kan Willy voldaan huiswaarts keren. ‘Ik denk dat mensen zich gesteund moeten voelen. Ze moeten het zelf doen, maar als ze het gevoel hebben er niet alleen voor te staan dan kan ik het verschil maken.’

Tegelijkertijd weet ze ook dat het einde niet te plannen valt. ‘Maar je kunt er wel over nadenken, dan overvalt het je misschien minder. Daarom vind ik het een goede zaak dat mensen soms van te voren in ThamerThuis komen kijken om zich te oriënteren.’ Een emotioneel proces Als geestelijk verzorger ondersteunt ze zowel de gasten als de familie. ‘Zij maken ook een emotioneel proces door. Juist bij palliatieve zorg gaat het niet alleen om de lichamelijke zorg, maar ook om het emotionele en het spirituele, de afronding van je leven. Iedere situatie is weer anders en daar probeer ik me op af te stemmen. Soms zijn gesprekken in die allerlaatste fase nauwelijks meer mogelijk; daarom is het belangrijk dat ik ook in een eerder stadium al bij mensen thuis kan komen als daar behoefte aan is.’

‘Ook de vrijwilligers biedt ze een luisterend oor’

Ze is vaak onder de indruk van de openheid waarmee mensen hun verhaal vertellen. ‘Soms ken ik iemand vijf minuten en heb ik een heel gesprek. Hier wordt geprobeerd om het leed te verzachten.’ In het ziekenhuis is er vaak meer een strijd om medisch nog iets te winnen. Willy Rullmann, geestelijk verzorger in ThamerT huis

11


12

Mensen en munten

R

uud van Hecke heeft in zijn hoedanigheid als Rayondirecteur Haarlemmermeer bij Rabobank Regio Schiphol een bezoek gebracht aan ThamerThuis. Hij nam hiervoor ruim de tijd, toonde veel interesse en was onder de indruk van wat hij zag en hoorde. Van Hecke heeft persoonlijk zeer goede ervaringen met een hospice opgedaan toen zijn schoonmoeder verbleef in het hospice Bardo in Hoofddorp. Hij roemt met name het respect en de warmte waarmee in een hospice de gasten worden omringd. Van Hecke praat met passie over zijn werk en over mensen. Hij is ook een echte ‘family man’ en dat ligt wat hem betreft in het verlengde van wat de Rabobank wil uitstralen. Hij ziet zijn bank als een ‘community bank’: een bank die deel uitmaakt van de gemeenschap. Naast de bespreking van commerciële zaken heeft hij ook veel bemoeienis met sociaal-maatschappelijke zaken. Voor wat betreft het laatste doet hij naast de Haarlemmermeer de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn erbij. Zo heeft ThamerThuis al meerdere malen financiële steun ontvangen van de Rabobank Regio Schiphol. Vanuit commercieel oogpunt doet de Rabobank veel

Tekst: Jan Wesselius

bijvoorbeeld elke week een hockeywedstrijd van een van zijn kinderen en is hij bovendien zelf een verwoed golfer. Rabobank Regio Schiphol stimuleert haar mede werkers naast het commerciële werk ook actief te zijn in het vrijwilligerswerk, met name op sociaal-maatschappelijk gebied. ‘Mensen en munten’ is de slogan van Van Hecke. Medewerkers worden zelfs in staat gesteld het vrijwilligerswerk deels in de tijd van de bank te doen.

Rabobank Regio Schiphol krijgt per jaar ongeveer honderd verzoeken voor geldelijke ondersteuning binnen. Deze worden uiteindelijk door de Ledenraad van de bank beoordeeld. Aangezien de beschikbare middelen minder worden, moet er voor de verdeling scherp aan de wind worden gezeild. Juist daarom is het zo mooi dat ook de Rabobank-collega’s zélf steeds actiever worden in het werkgebied van de bank.

aan sponsoring. Hiervoor wordt een tegenprestatie verwacht in de vorm van het geven van naamsbekendheid aan de bank. De bank is met sponsoring vooral actief in de hockeysport en in de hippische sport, maar ook op het gebied van kunst en cultuur.

‘De bank verwacht wel dat deze organisaties ook zelf een inspanning leveren’ Daarnaast beheert de bank het zogenaamde Coöperatiefonds, met als doel het financieel ondersteunen van sociaal-maatschappelijke organisaties: verenigingen en stichtingen met veel vrijwilligers. Deze organisaties hebben geen winstoogmerk en beschikken over een beperkte begroting. De bank verwacht wel dat deze organisaties ook zelf een inspanning leveren. Van Hecke vertelt dat de bank deze financiële steun beschouwt als een soort van uitkering van dividend aan de gemeenschap. Het uitgangspunt is dat de verstrekte gelden rechtstreeks worden besteed, en daarom wordt niet meegedaan aan acties van serviceclubs, zoals de Lions en Rotary clubs. Ruud van Hecke is persoonlijk ook zeer actief in de gemeenschap, met name op sportgebied. Zo fluit hij Ruud van Hecke, Rayondirecteur Rabobank Schiphol, met zijn vrouw Ekelien en dochters Annemiek en Fleur

13


14

Culinair

Vrijwilligers op stap

20 juni

Uithoorn a/d Amstel

Schans Uithoorn

14.00 - 21.00 uur

vele toprestaurants

DJ S.T.OK en dj’s DeuxFort

Bezoek Culinair Uithoorn aan de Amstel op 20 juni, de opbrengst gaat dit jaar naar ThamerThuis.

flyer A6 2015.indd 1

13/04/15 09:20

FORTFAIR DE KWAKEL

Kramenmarkt, demonstraties optredens en vele activiteiten

ZONDAG

14 JUNI

mede mogelijk gemaakt door:

14.00 - 20.00 uur

ThamerThuis is vertegenwoordigd bij de Fortfair De Kwakel op 14 juni.

Hoewel er een grote groep vrijwilligers werkzaam is voor ThamerThuis, werk je in de praktijk als vrijwilliger bijna altijd alleen. In de thuissituatie zeker, maar ook in het bijna-thuis-huis doe je alléén dienst en tref je collega’s bijna uitsluitend bij het overdragen van de dienst. Daarom is het belangrijk dat er regelmatig bijeenkomsten zijn voor alle vrijwilligers. Om ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren, om te trainen en bij te scholen, maar ook gewoon voor de gezelligheid.

Je mag immers best eens iets terug ontvangen voor je inzet als vrijwilliger!

in een natuurreservaat aan de oever van de Kromme Mijdrecht (zie foto).

Daarom is er ieder jaar bijvoorbeeld een gezellige nieuwjaarsborrel en een prettig samenzijn rondom de zomer. Zo werden de vrijwilligers afgelopen jaar een middag feestelijk onthaald bij De Lindenhorst in De Hoef, een biologische zorgboerderij met een landwinkel en een theeërij van Els en Dick van der Horst, gelegen

Het is erg leuk dat familie van een gast soms een gift aan ThamerThuis doet, die met nadruk bedoeld is voor de vrijwilligers en niet voor het huis. Die wordt dan dankbaar gebruikt om het feest extra te kunnen aankleden. Ook wordt hiervoor soms een gift ontvangen vanuit het bedrijfsleven.

15


16

Tekst: Willy Rullmann

Samen sta je sterk

H

ans Commissaris is een van de drijvende krachten achter Culinair Uithoorn aan de Amstel, dat dit jaar al weer voor de vierde keer wordt gehouden. Hij werkt als IT-manager bij DAS en woont met zijn echtgenote en drie kinderen al ruim twintig jaar met veel plezier in Uithoorn. Hans vertelt enthousiast over het evenement dat hij samen met een aantal clubgenoten van Lions Club Uithoorn heeft bedacht: ‘We hebben een aantal doelstellingen. Het hoofddoel is het geld inzamelen voor het goede doel, maar dat is niet het enige. Minstens even belangrijk is het steuntje in de rug dat we met dit evenement aan de lokale horecaondernemers willen geven. Een gezonde horeca houdt immers onze gemeenschap bruisend. Verder willen we iets leuks organiseren voor de mensen die hier wonen. We zoeken altijd de balans tussen die drie elementen.’ Dit jaar is ThamerThuis als goede doel gekozen. Marianne Klinkenberg, de voorzitter van de Stichting ThamerThuis, heeft onlangs bij Lions Club Uithoorn een praatje gehouden waarin ze uitlegde wat ThamerThuis precies is en doet.

Wat Hans verder heel mooi vond om te horen, was dat het in de laatste levensfase gaat om de kwaliteit van leven, en met name ook om de kwaliteit van leven die mensen zelf kiezen. ‘Dat past ook heel goed bij ons evenement. Evenementen als Culinair Uithoorn verhogen de leefkwaliteit van onze gemeenschap.’

‘Kleinschaligheid brengt als vanzelf aandacht voor mensen met zich mee’

ThamerThuis doet meer dan alleen de zorg in het huis Voor Hans Commissaris was ThamerThuis wel een bekend begrip, maar hij heeft die avond ook een aantal dingen geleerd, die hij nog niet wist. ‘Zo wist ik niet dat er ontzettend veel vrijwilligers bij ThamerThuis betrokken zijn. En ook niet dat jullie zoveel dingen doen die niet aan de locatie van het huis gebonden zijn, maar bij de mensen thuis. Het is nu tot me doorgedrongen dat er veel meer is dan alleen de zorg in het huis. De inzet van de vele vrijwilligers is ook wat Culinair Uithoorn zo succesvol maakt. Jong en oud samen maken dit evenement nu al een aantal jaren tot een groot succes. Scholieren van het Alkwin College en zeker ook de jongeren van SJU (Stichting Jongeren Uithoorn) Hans Commissaris, voorzitter Culinair Uithoorn aan de Amstel 2015

werken zij aan zij met de oudere vrijwilligers. Prachtig om te zien dat iedereen zich belangeloos zo hard inzet voor het goede doel.’

Het lokale karakter van Thamer Thuis spreekt hem ook erg aan. De hang naar grootschaligheid die je de laatste jaren vaak ziet, brengt lang niet altijd wat het beoogt. De kleinschaligheid brengt als vanzelf aandacht voor mensen met zich mee en dat is heel belangrijk.

Zelf is hij nog lang niet bezig met die fase van zijn leven. ‘Het schiet natuurlijk wel eens door je hoofd, zeker nu we door deze actie meer bezig zijn met ThamerThuis. Ik ben in de drukte van alledag vooral bezig met mijn werk, gezin, en natuurlijk Culinair Uithoorn. Daarnaast probeer ik dan ook nog wat te sporten en tijd te vinden voor mijn kookhobby. Mijn kookhobby verraadt natuurlijk meteen waarom ik zo enthousiast ben over Culinair Uithoorn. Als ik even tijd heb, dan vind je me vaak in de keuken achter een van mijn keukenmachines, waarvan ik er volgens mijn vrouw veel te veel heb. Tsja, je wilt lekker eten, of niet soms. En zeg nou zelf, je kunt toch eigenlijk niet zonder snijmachine of een hout gestookte pizza-oven!’

17


18

Tekst: Jan Wesselius

Mooier kan het eigenlijk niet

M

arlies Akkermans ontvangt ons hartelijk in haar kantoor in Uithoorn, met een mooi uitzicht op het vernieuwde Oranjepark. Ze vertelt enthousiast over de betekenis van haar werk als notaris voor mensen in de laatste levensfase.

Ze is op 1 maart 1997 in Uithoorn begonnen en één van de eerste sociaal-maatschappelijke activiteiten waarbij ze als notaris betrokken was, had met ThamerThuis te maken. Op 27 juni 1997 werd bij haar de akte van oprichting getekend door het eerste bestuur van de Stichting ThamerThuis, onder de bezielende leiding van Jan Dalmeijer.

Marlies Akkermans vindt dat in een tijd dat iedereen te maken heeft met schaalvergroting in de gezondheidszorg en de toenemende zeggenschap over de zorg door de ziektekostenverzekeraars, ThamerThuis het tegenovergestelde waarmaakt. Een menswaardig afscheid in de eigen woning of in de nabijheid van de eigen woning, gebaseerd op inzet van lokale, betrokken professionals en vrijwilligers: mooier kan het eigenlijk niet!

‘Het is belangrijk dat mensen op tijd hun wensen vastleggen voor na hun overlijden’

Door de jaren heen is ze ThamerThuis blijven volgen. Ook beroepshalve is ze diverse keren in het huis in De Kwakel geweest. Mensen hebben in de laatste fase van hun leven soms nog wensen die zij bij testament vast willen leggen. Soms wordt de notaris door de mensen zelf of door mensen uit hun directe omgeving ingeschakeld. Het is ook voor gekomen dat er een afspraak voor een gast werd ingepland via de coördinator van ThamerThuis.

Je wensen vast laten leggen Aan iedereen die dit artikel leest, wil Marlies Akkermans graag meegeven dat het ons allemaal kan overkomen dat een ongeneeslijke ziekte de laatste levensfase inluidt. Daarom is het ook zo belangrijk dat mensen op tijd hun wensen vastleggen voor na hun overlijden en ook op tijd met een levenstestament regelen wie de regie van hen overneemt op het moment dat zij daartoe zelf niet meer in staat zijn.

Marlies Akkermans, notaris in Uithoorn

Daarnaast gunt ze iedereen dat hij of zij de laatste levensfase kan doorbrengen met hulp van ThamerThuis. In het bijna-thuis-huis, maar vooral ook thuis, in de eigen omgeving, zodat ook de naasten het in de thuissituatie vol kunnen houden.

Ze weet ook dat dit alles met name mogelijk wordt gemaakt door de financiële steun van de donateurs/vrienden van ThamerThuis. Mochten deze overwegen het donateurschap om te zetten in een periodieke gift voor minimaal vijf jaar, dan is het voor hen sinds kort mogelijk deze gift rechtstreeks bij de belastingdienst aan te melden. Op de website van de belastingdienst kan hiervoor een overeenkomst ‘periodieke gift in geld’ worden gedownload. Verder geeft ze aan dat het mogelijk is ThamerThuis te steunen door het opnemen van een legaat in een testament. Marlies Akkermans wenst ThamerThuis toe dat ze nog lang in staat zal zijn op deze menswaardige wijze in Uithoorn, De Kwakel en de nabije regio haar prachtige werk te verrichten.

19


20

Vrijwilligers zorgen voor rust en aandacht

21

Tekst: Bas Joosse

A

ls huisarts in Uithoorn komt Erik Lubbers in aanraking met de dood en met de laatste levensfase. Zelf heeft hij wel zo zijn gedachten over zijn eigen laatste levensfase, maar dat zijn geen zekerheidjes. Voor ThamerThuis is hij medisch adviseur. ‘Ik denk dat je pas goed kunt beoordelen wat je wilt, als je werkelijk geconfronteerd wordt met een ongeneeslijke ziekte,’ zegt hij. Nu is Eriks eerste keuze thuis sterven met zijn dierbaren in de buurt. Als thuis niet kan, kiest hij nu voor een hospice. Over de dood en laatste levensfase wordt de laatste tijd meer nagedacht, merkt hij. Er zijn discussies over orgaandonatie, reanimatie en de kwaliteit van leven. ‘Ik denk dat er meer over nagedacht wordt, maar het kan altijd beter. Een goede voorbereiding op sterven is erg belangrijk.’

Erik vindt het belangrijk dat er juist in de eigen regio een hospice is dat palliatieve zorg kan verlenen. ‘Bij de meeste mensen die in ThamerThuis worden op genomen, zie je heel snel een soort rust komen.’ Dat is een heel verschil met een ziekenhuis, waar vooral druk behandeld wordt. ‘Dat is heel nuttig voor mensen die behandeld moeten worden, maar niet voor mensen die zorg en aandacht nodig hebben. Juist die aandacht en zorg zijn er minder in het ziekenhuis, maar veel meer in een hospice.’

Een Hospice is echt voor de allerlaatste levensfase Als medisch adviseur geeft hij advies over patiënten die worden opgenomen in ThamerThuis. Niet iedere patiënt die wordt aangemeld, wordt ook opgenomen. ‘Iemand die nog zes maanden te leven heeft, moet je eigenlijk niet in een hospice opnemen,’ stelt hij. ‘Zo iemand wil je activiteiten laten doen, daar is een hospice niet meer geschikt voor.’

Zelf ziet hij zich wel als een goede vrijwilliger, omdat de betrokkenheid met de palliatieve zorg en de patiënt er zeker is. De vraag is alleen nog of hij zijn arts-zijn dan kan uitschakelen. ‘Of ik me dan niet met medische zaken zou bezighouden, vind ik moeilijk te voorspellen. Dat is wel nodig.’

Naast het beoordelen van aanvragen organiseert Erik nascholing voor verpleegkundigen en collega-huisartsen op het gebied van terminale palliatieve zorg. De interesse in palliatieve zorg is er al jaren. De praktijk die Erik nu heeft, nam hij over van huisarts Jan Dalmeijer. Hij richtte ThamerThuis in 1997 op.

De betrokkenheid van de vrijwilligers is het mooie aan ThamerThuis. ‘Zowel de vrijwilligers die de zorg leveren als de vrijwilligers die de organisatie erachter doen. Ik vind het mooi dat een initiatief als dit kan blijven bestaan in een samenleving die steeds individueler wordt.’ Of ThamerThuis ook in een betaalde vorm zou kunnen zijn zoals het nu is, betwijfelt hij. ‘Het zou kunnen, maar ik denk dat dat ten koste van de kwaliteit van de zorg gaat. Juist vrijwilligers zorgen voor rust en aandacht.’

‘Nascholing voor verpleegkundigen en collega-huisartsen op het gebied van terminale palliatieve zorg’ Huisarts Erik Lubbers, medisch adviseur bij ThamerThuis


22

Van de Westeinderplas sen naar de Amstel Tekst: Irene van Gelder

E

en mooie opdracht voor mij als vrijwilligster van ThamerThuis! Op een stormachtige lentemiddag naar Restaurant Westeinder Paviljoen in Aalsmeer voor een interview met Stefan Levarht. Dit alles in het kader van Culinair Uithoorn op zaterdag 20 juni 2015, waarbij ThamerThuis als het ‘goede doel’ is uitverkoren. Een gedeelte van de opbrengst van die dag gaat naar ThamerThuis.

Ook Stefan Levarht heeft, samen met mede-eigenaar Davin Hoogervorst, zijn restaurant opgegeven voor dit prachtige evenement. Stefan Levarht kent Thamer Thuis niet echt. Maar hij kan zich goed voorstellen dat, als het eigen netwerk van een zieke in de laatste levensfase niet de goede zorg kan leveren, een stichting zoals Thamer Thuis een goed alternatief kan bieden met deskundige palliatieve zorg. Het spreekt hem bovendien aan dat de Stichting ThamerThuis met zowel de thuisinzet als met het huis een regionale functie heeft. En mooi is het dan om te horen dat er ook veel vrijwilligers, artsen en wijkverpleegkundigen uit o.a. Kudelstaart en Aalsmeer aan meewerken. Zelf heeft hij rondom het overlijden van zijn vader mee gemaakt hoe belangrijk goede zorg en belangstelling is, in de vorm van steun van familie en vrienden. Zijn vader kon ‘gelukkig’ in zijn eigen huis, zijn vertrouwde omgeving overlijden.

vriendelijkheid: ervoor zorgen dat gasten, partners en familie het goed met elkaar hebben, zich geen zorgen hoeven te maken en zich vooral thuis voelen. De hulp van vrijwilligers is in de huidige maatschappij van groot belang. Ook in zijn organisatie heeft hij te maken met vrijwilligers: de pensionado’s Fred Hoogervorst en Anton Vaandrager, die altijd voor hem klaarstaan en klussen oplossen waar hij en zijn personeel niet aan toekomen.

‘Ervoor zorgen dat mensen zich thuis voelen’

Zorgen dat gasten zich vooral thuis voelen De overeenkomst tussen het Westeinder Paviljoen en ThamerThuis vindt Stefan vooral in service en in

Vrijgezel Stefan is een drukbezet man. Op 1 oktober 2014 heeft hij samen met Davin Hoogervorst het restaurant overgenomen. Het Westeinder Paviljoen, met zijn prachtige terras aan de Poel, zoals Aalsmeerders de Westeinderplas noemen, ontvangt dagelijks veel gasten uit binnen- en buitenland. Aalsmeer als bloemen centrum en zijn vele watersportmogelijkheden zorgen voor een constante aanvoer van zakenmensen en recreanten. En daar speelt dit restaurant met een nieuw, laagdrempelig concept voor jong en oud, handig op in. Maar altijd met behoud van hoge kwaliteit van eten en drinken en een optimale service.

Stefan Levarht en Davin Hoogervorst, de eigenaars van Westeinder Paviljoen Aalsmeer

Levarht is elke dag aanwezig en vindt het zeer belangrijk om, als de drukte het toelaat, samen met het personeel te lunchen én, als het enigszins kan, ook om vijf uur samen te dineren. Het is voor hem essentieel om met een gemotiveerd team te werken, iets wat de gasten direct bespeuren. Hij denkt dat het in ThamerThuis, met al zijn vrijwilligers, niet anders zal zijn.

Stefan Levarht, Davin Hoogervorst en hun team kijken uit naar Culinair Uithoorn en maken graag - voor één dag - de switch van de Westeinderplassen naar de Amstel. Daar zullen zij enkele van hun culinaire hoogstandjes presenteren met het idee dat ze op hetzelfde moment ook het goede doel steunen dat hun warme belangstelling heeft: ThamerThuis!

23


24

Zeg het met bloemen

Tekst: Wilma Weerens

A

l jarenlang krijgt ThamerThuis elke week een armvol verse bloemen van het Aalsmeerse bedrijf Hilverda De Boer. Samen met Joyce Schoon, een van de ‘bloemenvrijwilligers’ die de bloemen iedere vrijdag ophalen en verwerken tot mooie boeketten voor in het huis, ga ik bij het bedrijf op bezoek om meer te horen over de achtergrond van dit royale gebaar.

Bloemenexporteur Hilverda De Boer is een bedrijf met klanten over de gehele wereld. De snijbloemen die ze inkopen, exporteren zij naar groothandels in meer dan 50 landen. Met 240 medewerkers is het familiebedrijf, dat onderdeel is van de Koninklijke Hilverda Groep, al sinds 1909 één van de toonaangevende exporteurs. Raymond de Jong is hoofd Productie & Logistiek. Samen met collega Jan-Dick stuurt hij de processen en medewerkers aan in de productiehal: van goederenontvangst, kwaliteits controle, verdeling, inpak en karopbouw tot aan expeditie. Op een ‘gewone’ dag verwerkt Hilverda De Boer één miljoen stelen snijbloemen, en vlak voor een feestdag loopt dat wel eens op tot 2,5 miljoen stelen. Bezoekers staan altijd met open mond te kijken naar het gekrioel van lopende banden, truckjes, bloemen en mensen op de werkvloer van 30.000 m2. Of om in termen van voetbal te blijven, want Raymond is in zijn vrije tijd ook nog trainer van het eerste elftal van KDO, dat is een oppervlakte van zo’n vijf voetbalvelden groot.

Thuis. Ik zorg elke week met veel plezier voor verse bloemen, want ik vind het een heel goed initiatief. Bloemen zijn voor mij KLEUR. Bloemen worden ook uit dankbaarheid gegeven.’ Maar hij heeft ook nog een andere band met Thamer Thuis: ‘Mijn moeder, Willy de Jong, heeft er jaren gewerkt als vrijwilliger. Zelf ben ik nog nooit in het huis geweest, maar ik ken het uit de verhalen van mijn moeder. Ik heb me regelmatig afgevraagd: ‘Hoe kun je dit werk doen?’ Je krijgt er veel voor terug, dat begrijp ik wel.

‘Bloemen worden ook uit dankbaarheid gegeven’

Bloemen kleuren de dag Raymond wil graag vertellen over zijn ervaringen met ThamerThuis. ‘In het verleden heeft een medewerker van ons bedrijf een familielid gehad dat in Thamer Thuis is verzorgd en gestorven. Toen is ons aanbod gekomen om de bloemen te verzorgen voor Thamer

Geniet van het leven Ik hoop dat mensen uit de omgeving meer te weten komen over het bestaan van ThamerThuis, omdat het een belangrijke rol speelt in onze samenleving. Voor heel veel families is ThamerThuis een grote steun geweest om voor hun dierbaren te zorgen en dat tot een goed einde te brengen. Dat heb ik indirect wel gemerkt. Toen mijn moeder overleed, heb ik heel veel mensen gezien, ik had lang niet met iedereen een band. En er waren zoveel bloemen, uit dankbaarheid voor wie ze is geweest en om haar een goede uitvaart te geven. Het leven is maar kort, dat heb ik gemerkt. Ik heb niets met graven of urnentuinen, ik herinner me mensen uit momenten of bepaalde plekken. Ik leef nú en maak er een feestje van, ik haal het beste uit het leven en geniet ervan.’ Raymond de Jong, hoofd Productie & Logistiek bij Hilverda de Boer

25


26

Tekst: Ans van Hameren

Betrokken ondernemers

H

uub en Ada van Vliet zijn bekende namen in de Kwakelse gemeenschap. Zij hebben daar al vele jaren een zaak voor interieur advies. Ook is Huub van Vliet als bestuurslid al menig jaar actief betrok ken bij de Kwakelse Ondernemers Vereniging. Deze laatste heeft al vanaf het begin van de oprichting van ThamerThuis een positieve bijdrage geleverd aan het reilen en zeilen van het hospice. Onlangs kreeg ThamerThuis van de ondernemersverenging een gratis stand aangeboden voor de Fortfair De Kwakel, op 14 juni 2015. Op een vrijdagmorgen ga ik naar Voorling 2 in De Kwakel, naar de zaak voor interieur advies van Huub en Ada van Vliet. Onder het genot van een kopje koffie stel ik Huub en Ada een aantal vragen. Als eerste vraag ik of zij al eens hebben nagedacht over de laatste periode van hun leven? Huub hoopt dat dat nog heel ver weg is. Zijn moeder is nu 96 jaar en zijn vader is overleden toen hij 96 was. Huub hoopt dat hij, wat deze leeftijd betreft, in de voetsporen van zijn ouders mag treden. Voor Huub en Ada ligt het verschillend waar zij zouden willen overlijden. Huub geeft aan het liefste in zijn eigen huis te willen overlijden en Ada wil wel naar ThamerThuis. Huub zegt: ‘Doodgaan in je eigen omgeving is het mooiste.’ Hij beseft wel dat er dan hulp moet zijn om

hem te ondersteunen. Huub ziet dat wel gerealiseerd door de vrijwilligers in de thuiszorg van ThamerThuis, de wijkverpleging en zijn kinderen. Ada en Huub zeggen dat het niet vanzelfsprekend is dat kinderen in deze tijd zich altijd vrij kunnen maken om voor (zieke) ouders te zorgen. Kinderen hebben hun gezin en werk. Vroeger was dat anders, er waren meer kinderen in een gezin, de vrouwen bleven thuis als zij kinderen kregen en hadden zo ook meer tijd om mantelzorg te verlenen. De maatschappij is anders ingericht, er is nu meer een participatiemaatschappij waarin zowel van vrouwen als mannen wordt verwacht daaraan deel te nemen. Mocht het zo zijn dat Ada en Huub hulp nodig gaan krijgen van hun kinderen, dan weten ze dat de kinderen de omslag wel kunnen maken en tijd vrij zullen maken. Ada geeft aan dat zij er wel voor zal kiezen niet thuis te overlijden maar in ThamerThuis. Op de vraag wat ThamerThuis haar kan bieden, zegt ze: ‘Verzorging, aanspraak en afleiding.’ Met afleiding bedoelt ze gesprekjes over de gewone dagelijkse gebeurtenissen, om zodoende niet steeds met de ziekte en het naderend afscheid bezig te hoeven zijn.

‘Het is niet vanzelfsprekend dat kinderen tijd vrij kunnen maken om te zorgen’

Ada & Huub van Vliet, bestuurslid Kwakelse Ondernemers Vereniging

ThamerThuis voldoet volgens Huub en Ada zeker aan een behoefte: mensen kunnen zo toch in een fijne, rustige omgeving sterven wanneer dat thuis niet mogelijk is. Iedereen moet zich er thuis kunnen voelen. ThamerThuis is laagdrempelig om er op bezoek te komen. Ze kennen meerdere mensen in De Kwakel - vrijwilligers en dorpsgenoten - die vanwege een stervende in ThamerThuis zijn geweest en horen daar positieve verhalen over. De ligging van ThamerThuis is mooi en ook de kamers zijn mooi ingericht, mede door Huub, die daaraan bij de start heeft meegeholpen. Ook later is Huub regelmatig in ThamerThuis geweest voor klusjes en dat heeft hij als heel prettig ervaren. Huub zegt ook nu dat ThamerThuis altijd een beroep op hem kan doen.

27


28

ThamerThuis was ons eigen huis

Tekst: Bas Joosse

E

dwin Bogaard heeft een bijzonder verhaal. In september 2014 verloor hij zijn vrouw Tiny aan kanker. Zij overleed in ThamerThuis, hij was in die periode 24 uur per dag bij haar. Omdat ze midden in een verhuizing zaten, werd ThamerThuis voor even thuis.

Een huis had de familie Bogaard eigenlijk niet: in Gouda hadden ze een appartement gekocht, dat zouden ze in september betrekken. Het huis in Almere was al voor de zomer verkocht. De tussentijd zouden ze doorbrengen in de stacaravan in Noordwijk. Daar namen de buikklachten van zijn vrouw toe. ‘Uiteindelijk zijn we terug naar Almere gegaan, naar onze eigen huisarts. Die stuurde ons vrij snel door naar het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis in Amsterdam’, beschrijft Bogaard. Daar werd de diagnose kanker gesteld. Medicijnen voor deze zeldzame vorm sloegen niet aan, pijnstilling was de enige mogelijkheid. De familie kwam toen bij toeval bij ThamerThuis uit. ‘We zochten een hospice in de buurt van Amsterdam en Utrecht’, legt hij uit. ‘We hebben ook in Wilnis en Hoofddorp gekeken, maar de keus viel uiteindelijk op ThamerThuis, mede vanwege de kleinschaligheid.’

zijde van zijn vrouw in ThamerThuis was. ‘Thamer Thuis is heel persoonlijk. Het was echt ons ‘eigen huis’, met alle vrijwilligers eromheen.’ De wisselwerking met de vrijwilligers voelde voor hem vrij natuurlijk. ‘Je weet dat je niet in je eigen huis bent. Wij zaten sowieso in een rare situatie omdat we geen echt eigen huis meer hadden.’ Alle meubels uit Almere stonden in een opslag in Gouda. Daardoor werd ThamerThuis voor even thuis. De band met de vrijwilligers omschrijft Bogaard als ‘bijzonder goed.’ Eén van de vrijwilligsters verzorgde als pedicure nog de nagels van zijn vrouw. ‘Ze vroeg of dat mocht, mijn vrouw wilde dat wel. Toen heeft ze een uur aan die nagels gewerkt.’ De vrijwilligers hoefden niet heel veel te doen, omdat Bogaard er zelf altijd bij was. Hij verzorgde zijn vrouw bijna zelf. ‘Ik zou het wel thuis gekund hebben, maar de faciliteiten waren er niet’, zegt hij daarover. ‘Ik heb ook zelf gekookt, in het begin waste de wijkverpleging Tiny nog, dat heb ik later ook zelf gedaan. Het was fijn dat ik veel kon doen.’ De weken in ThamerThuis waren intens, maar wel heel goed; alles van belang werd besproken en doorgenomen. Bij de uitvaartplechtigheid werd geld opgehaald voor ThamerThuis. ‘Met deze bijdrage zijn twee sta-op-stoelen gekocht. Ik vind het mooi dat ze dat gedaan hebben.’

‘Het was fijn dat ik veel kon doen’

Bogaard weet wat hij in zijn laatste levensfase zou willen. ‘Als dit je overkomt, ga je er automatisch over nadenken. Mijn vrouw wilde geen lange lijdensweg. Dat is ook niet gebeurd. Voor mij geldt hetzelfde. In mijn directe omgeving zie ik nu dat die lijdensweg er soms wel is’, zegt hij. In ThamerThuis spreekt vooral de huiselijkheid aan. Dat heeft hij zelf ervaren omdat hij drie weken aan de

Kjell, Edwin, Arne en Tiny Boogaard aan het strand in Noordwijk

29


30

Hoe is het allemaal zo gekomen J

an Dalmeijer is initiatiefnemer en medeoprichter van ThamerThuis. Als redactie vonden we het belangrijk hem aan het woord te laten over het ontstaan van ThamerThuis. Jans zoon Philip heeft het indertijd allemaal van dichtbij meegemaakt. Hij is nu eigenaar van Le Virage Catering en verzorgt regelmatig bij gelegenheden de catering voor ThamerThuis. Bovendien zal hij ook dit jaar weer met zijn zaak deelnemen aan Culinair Uithoorn. Jan: ‘In een notendop: ik had ooit een artikel gelezen over het hospice in Nieuwkoop en dat sprak me zo aan dat ik me voornam om bij gelegenheid iets dergelijks in onze gemeente te organiseren. Ik heb het artikel tien jaar in een laatje laten liggen en toen ik arbeids ongeschikt raakte en daardoor thuis kwam te zitten, heb ik een opzet gemaakt en veel mensen om me heen verzameld, die hier iets mee zouden kunnen. Allereerst vroeg en kreeg ik de medewerking van de Uithoornse huisartsen en wijkverpleging en daarna hebben we een werkgroep gevormd met Bertie Stokkel, Lenie Ossenkoppele, Renee Neering, Corrie Brouwer, Maarten Poelmans, Herman Aaij en Toon Bruinhof. Ook werd er een comité van aanbeveling geformeerd, waar o.a. Josje Castenmiller deel van uitmaakte. Maarten Poelmans maakte een indringende presentatie en samen met hem en Herman Aaij ging ik ‘de boer op’. Wij zijn overal geweest om ons verhaal te vertellen, om goodwill te kweken, maar ook om fondsen te werven. We hadden geen cent, maar ik dacht: ‘We gaan gewoon open.’ Dat was ook onze boodschap en we stelden een openingsdatum vast. Dat leek erg brutaal, maar het maakte de boodschap sterk. Na enige mislukte pogingen tot huisvesting kwam de pastorie van de kerk in De Kwakel in zicht. De hele Kwakelse bevolking stond achter ons, alleen de bisschop niet. Dat laatste is een verhaal op zich, maar we konden koers houden met

medewerking van het kerkbestuur. Zo zijn we gestart. Het is een hele geschiedenis met erg veel emoties en indringende ervaringen. Als je me vraagt wat ik heb met ThamerThuis, dan zeg ik: Alles!’ Philip: ‘Ik ken het huis via mijn vader. Ik woonde nog thuis toen hij ermee bezig was. Ik heb het van het begin af aan meegemaakt. Ik heb geschilderd en allerlei klusjes gedaan in die tijd in ThamerThuis met de mannen van de bouwploeg. Mooi met al die vrijwilligers. Ik ben ook aanwezig geweest toen het 15 jaar bestond en heb de catering verzorgd. En ook tussendoor heb ik met mijn bedrijf wel eens gecatered.’ Jan: ‘Jazeker, maar ook de familie Bocxe van Restaurant Leenders heeft ons vanaf het begin altijd gesteund.’ Jan: ‘Ik vind het belangrijk dat er optimaal palliatieve zorg gegeven kan worden. In de thuissituatie of, als het thuis niet meer gaat, in ThamerThuis. Het is een prachtig mooie club mensen, die selfsupporting is. Vroeger kwam ik er heel dikwijls, nu wat minder omdat men vrijwel zelfsturend is. Iedereen streeft hetzelfde doel na: ‘We doen het samen!’ Daarbij is het ook noodzakelijk dat de hulpverleners aandacht voor elkaar hebben en elkaar zo nodig onderling steunen. Het leerproces wat betreft de hulpverlening is altijd gaande en behoeft steeds bijstelling, maar de grote lijnen voor goede

Tekst: Wilma Weerens palliatieve zorg zijn uitgezet. Dat is heel mooi. Het is dan ook van belang dat alle neuzen dezelfde kant op blijven staan.’ Philip: ‘Ik ben nu zelf nog niet zo bezig met mijn laatste levensfase, maar ik begrijp heel goed dat ThamerThuis voorziet in een duidelijke behoefte en dus zeker moet blijven bestaan!’ Jan: ‘Ik heb het basisvertrouwen in mijn omgeving, dat ook in de laatste fase van mijn leven de medische zorg van de huisarts goed is en dat het allemaal liefdevol gebeurt. Ik heb geen voorwaarden. ‘Tob niet, want het gaat altijd anders’, zei ik vaak tegen mijn patiënten als zij zich zorgen maakten over het beloop van hun laatste levensfase, en dat kwam meestal uit. Ik heb het vertrouwen dat het goed komt met de zorg en als ik rustig kan sterven heb ik daar vrede mee, alhoewel ik natuurlijk hoop dat het nog enige tijd op zich zal laten wachten!’ Philip: ‘Ik ben trots op mijn vader en zijn ‘club’. Het is een enthousiaste groep mensen, waarvan ik de meesten al jaren ken. Ik zal er vast weer velen op Culinair Uithoorn gaan ontmoeten. En ik hoop dat het festijn weer een groot succes gaat worden, met als resultaat een bijzonder mooie opbrengst voor ThamerThuis.’

Drie generaties Dalmeijer: Philip, Jan & Jack

31


32

Tekst: Bas Joosse

W

illem Rentenaar praat gedecideerd over het overlijden van zijn moeder. Ze werd bijna 91, een mooie leeftijd. De laatste zes maanden verzorgde hij haar, samen met zijn zussen en vrijwilligers van ThamerThuis. De vrijwilligers waren een essentiële aanvulling. Bij Willem Rentenaar en zijn zussen kwamen de vrij willigers ‘op tijd’, zegt hij nu achteraf. In februari overleed zijn moeder. Ze was al maanden ziek en ging langzaam achteruit. De drie kinderen deden de mantelzorg eerst zelf. ‘Dat werd extreem zwaar. We hebben overwogen om haar in het Zonnehuis te plaatsen, maar dat leek ons toch geen goed idee. Het Zonnehuis bracht ons in contact met ThamerThuis’, vertelt Rentenaar. Ben je nu al terug? De vrijwilligers van Thamer Thuis namen de familie Rentenaar twee of drie uur per dag de zorg uit handen. Dan konden zij even uit de routine van verzorgen, even iets anders doen. Daar kijkt hij nu met een goed gevoel op terug. Vooraf waren er wat bedenk ingen. ‘We kenden het principe niet, dus we vroegen ons wel even af wat we in huis haalden.’ Achteraf pasten de vrijwilligers heel goed bij zijn moeder. ‘Het waren vrouwen van middel bare leeftijd, ze hadden duidelijk ervaring met het verzorgen. Dat klikte goed. Mijn moeder had wel wat te vertellen, de dames ook.’ Rentenaar maakte het zelfs een keer mee dat hij terugkwam en de dames eigenlijk stoorde. ‘Ben je nu al terug, was toen de reactie’, zegt hij nu lachend.

juli kwamen we in het ziekenhuis, daar gaven de artsen haar twee of drie weken. In februari dit jaar overleed ze.’ Zelf heeft Rentenaar een euthanasieverklaring en een donorverklaring. Als hij in een hospice terecht kan, zou hij dat doen. ‘Ik wil de kinderen niet belasten. En als mijn partner nog leeft, laat ik het aan haar over.’

Thuis was de enige optie

Willem Rentenaar zou zonder aarzelen vrijwilliger willen worden, hoewel dat nu qua vrije tijd niet kan. ‘Het zit in mijn karakter, ik ben altijd leider en begeleider geweest bij de voetbal, dat soort dingen heb ik altijd gedaan. Ik beschouw mezelf als zeer sociaal.’ De vrijwilligers brachten voor de familie even ‘totale rust’. ‘We deden twee uur op, twee uur af.’ Vaak was Rentenaar om zeven uur ’s ochtends de eerste. Dat het zo zwaar zou zijn, was niet verwacht, omdat aanvankelijk leek dat het ziekbed maar kort zou duren.

‘De vrijwilligers pasten heel goed bij mijn moeder’

Zijn moeder had een euthanasieverklaring, maar omdat ze licht dementeerde, wilde de huisarts die niet uitvoeren. Als de arts kwam fleurde ze op, daarna zakte het weer in. Mevrouw Rentenaar at en dronk al drie maanden bijna niet meer. ‘Die situatie kon niet meer. Ze was een te trotse vrouw om zo te eindigen’, zegt Rentenaar daarover. Het ziekbed duurde uiteindelijk nog heel lang. ‘In

haar huisje was haar alles Zonder vrijwilligers zouden de kinderen Rentenaar het waarschijnlijk niet gered hebben. ‘Dat zou ten koste zijn gegaan van onszelf.’ Maar hij is tege lijkertijd wel reëel: ‘Thuis was de enige optie voor mijn moeder. Zij heeft altijd gezegd dat haar huisje haar alles was, daar hechtte ze heel erg aan. Ik ben blij dat we haar dit met hulp van de vrijwilligers hebben kunnen geven.’

Willem Rentenaar, blij met hulp in thuissituatie

33


34

Wij zijn erg blij met ThamerThuis R

ia Zijlstra is wethouder voor Maatschappelijke ondersteuning & zorg, Maatschappelijke ontwikkeling, Jeugd en Onderwijs voor de gemeente Uithoorn. Sinds 2010 vervult zij de functie van wethouder, daarvoor was zij drie termijnen raadslid. Op dit moment is zij voor een tweede periode wethouder in de huidige coalitie van VVD, Gemeentebelangen en DUS! Duurzaamheid en participatie van iedereen in de samenleving zijn haar grote idealen. Ze woont samen en is moeder van twee kinderen.

Pratend over ThamerThuis en de zorg die het huis en de vrijwilligers bieden in de laatste fase van het leven, roept bij Ria herinneringen op aan haar eigen ervaringen. ‘Als het om de laatste fase van het leven gaat, denk ik terug aan mijn overleden vader. Samen met mijn zus heb ik hem de laatste tien dagen thuis verzorgd. Mijn vader was iemand die zelf de regie in handen wilde houden. Dat spreekt mij ook zeer aan. Een belangrijk voordeel in deze situatie was dat mijn zus verpleegkundige is. Als de verzorging van mijn vader niet thuis had gekund of de terminale fase had lang geduurd, dan zou ThamerThuis een uitstekende oplossing zijn geweest. Zou ik zelf in zo’n situatie terechtkomen, dan weet ik dat ThamerThuis een huislijke omgeving biedt. Nog een geheel ander aspect is dat ik het belangrijk zou vinden dat mijn mantelzorger(s) erdoor worden ontlast.

gemeente de huishoudelijk hulp. Uiteraard gaat je betrokkenheid verder dan alleen het materiële. Het gemeentebestuur is blij met zo’n goede en professionele organisatie als ThamerThuis.

Tekst: Ab de Zeeuw

Zakelijk en privé wil ik graag op de hoogte worden gehouden van het wel en wee van het hospice. En als ik wat kan betekenen voor ThamerThuis, dan wil ik dat weten. Zeker is dat ThamerThuis moet blijven!’

Enige tijd geleden heb ik tijdens een open huis een bezoek gebracht aan ThamerThuis. Wat mooi is aan ThamerThuis is dat het niet alleen gasten opneemt in het hospice maar ook vrijwilligers inzet bij mensen thuis. Op eigen initiatief spreek ik graag vrijwilligers over hun werk. Ik wil het liefst uit hun eigen mond horen hoe het gaat. Dat vind ik belangrijk.

‘Ik spreek graag vrijwilligers over hun werk’

inzet vrijwilligers bij mensen thuis Privé en vanuit mijn functie als wethouder ben ik zeer betrokken bij ThamerThuis. Het jaarverslag lees ik met veel belangstelling, ook vanuit mijn donateurschap.

Als je zelf midden in het leven staat, denk je nog niet na over de allerlaatste fase van het leven. Voorlopig hoop ik zeker nog tien jaar te werken! Wel denk je na over de tijd dat het lichamelijk allemaal wat minder zal gaan. Wat mij voor later aanspreekt, is een woonvorm waar je zelfstandig kunt wonen, waar je voor elkaar iets kan betekenen en waar je samen met anderen gemeenschappelijke voorzieningen kunt treffen. ThamerThuis moet blijven! De gemeente Uithoorn heeft niet zoveel bemoeienis met ThamerThuis. Wel betaalt de Ria Zijlstra, wethouder Maatschappelijke ondersteuning & zorg, Maatschappelijke ontwikkeling, Jeugd en Onderwijs in Uithoorn

35


36

Thuis van begin tot einde Tekst: Bas Joosse

I

n haar werk als kraamverzorgende kwam Mary Besselink vaak bij mensen over de vloer in blije situaties. Ze zag daar hoe mooi het is om thuis geboren te worden. Dan is het een kleine stap naar ook thuis sterven. Dat is precies wat haar drijft als vrijwilligster bij ThamerThuis.

‘In mijn werkzame leven was ik actief als kraamverzorgende bij mensen thuis’

Ze weet vooral wat ze niet wil, mocht ze zelf later geconfronteerd worden met een uitzichtloze situatie. ‘Mijn dierbaren mogen zelf de beslissingen nemen als ik dat niet meer kan. Zij moeten er vrede mee hebben, zij moeten er mee verder.’ Mary vindt het belangrijk dat er tijd is om afscheid te nemen en te ‘mogen’ sterven. ‘Dat je niet alleen maar bezig bent om te overleven. Op een gegeven moment moet je de berusting vinden.’ In haar werkzame leven was ze actief als kraam verzorgende bij mensen thuis. ‘Daar heb ik ervaren hoe belangrijk het is om in je eigen situatie geboren te worden, in je eigen slaapkamer. Dat is het begin van het leven, dus hoe mooi is het als het eind van het leven ook in een thuissituatie mogelijk is.’ Juist om dat mogelijk te maken werkt ze bij ThamerThuis in de thuisinzet en niet in het hospice. Als vrijwilliger ontziet Mary de mantelzorger. ‘Zij missen bijvoorbeeld het wekelijkse zwemmiddagje, dat ze er even tussenuit kunnen. Jij komt bij hen thuis, zodat de partner weer even kan opladen.’ Als de cliënt alleenstaand is, worden vaak de kinderen ontzien. Het werk van een vrijwilliger is heel nuttig, benadrukt Mary. ‘Je kunt mensen echt helpen, door er soms

gewoon alleen maar te zijn.’ Ze merkt dat veel mensen vaak actief willen helpen, terwijl er vaak alleen maar iemand nodig is die er is. Ze neemt soms ook een boek mee en gaat in de huis kamer zitten lezen, omdat het niet altijd nodig is om naast het bed te zitten en te wachten. Als er iets is, is ze snel genoeg bij het bed. Zelf verzorgde ze al twee keer een dierbare die terminaal ziek was. ‘Het is een heel zware tijd, daar kun je niet onderuit. Maar achteraf zullen de meeste na bestaanden het ook ervaren als een heel mooie tijd. Als mensen zeggen: het is een heel zware tijd geweest, maar op een bepaalde manier is het ook heel mooi geweest, daar doe ik het voor.’ in de thuiszorg werken De meeste reacties die ze krijgt zijn hoe zwaar het werk wel niet moet zijn. ‘Ik zeg nu dat ik in de thuiszorg werk. Mensen die dan doorvragen, vertel ik dat het terminale thuiszorg is. Ik ervaar het zelf niet als zwaar of heftig.’ Maar tegelijkertijd kan ze zich heel goed voorstellen dat het werk wel heftig klinkt. Zelf ziet ze het vooral als mooi werk omdat ze er mensen echt mee kan helpen. Voor nieuwe vrijwilligers heeft ze nog een goede tip: ‘Heel bewust er wel zijn, maar niet op de voorgrond.’ Mary Besselink, vrijwilligster bij ThamerThuis voor thuisinzet

37


38

Tekst: Bas Joosse

Het is niet alleen maar sterven

A

cht wijkverpleegkundigen vormen samen met de huisartsen het medisch team van ThamerThuis. Drie keer per dag zijn ze in het bijna-thuis-huis te vinden. Laura Vreeken en Tietia van Dijk vertellen wat belangrijk is in hun werk. De verpleegkundigen die in ThamerThuis werken, hebben daar zelf voor gekozen. In 2012 werd de verpleegkundige zorg in Uithoorn opnieuw georganiseerd, en werd er gestart met zelfsturende teams. ‘We mochten toen zelf ons team samenstellen’, legt Laura uit. Nu komen er acht verpleegkundigen ‘vast’ in Thamer Thuis. Terminale zorg is voor Tietia een verdieping van haar werk. ‘Je weet dat iemand gaat overlijden, dan is het mooi als je kunt zorgen dat dat zo goed en rustig mogelijk gaat’, legt ze uit. ‘Het is fijn als er voor de omgeving ook rust is’, vult Laura aan. Ze hebben allebei wel nagedacht over wat ze met de laatste fase van hun leven willen, al geldt dat meer voor Tietia dan voor Laura. ‘Je denkt erover, maar het hangt van zoveel omstandigheden af ’, zegt Tietia. Laura kiest hoe dan ook niet voor euthanasie. ‘Ik zou het niet aan kunnen om te zeggen: nu ben ik er nog en over een uur niet meer.’ Maar tegelijkertijd wil ze ook geen lijdensweg.

‘De vrijwilligers moeten op handen gedragen worden’ Laura Vreeken en Tietia van Dijk, als wijkverpleegkundigen verbonden aan ThamerThuis

De verpleegkundigen komen drie keer per dag in Thamer Thuis: ’s morgens, ’s middags en ’s avonds. Afhankelijk van de situatie kunnen er extra zorgmomenten nodig zijn. ‘Bijvoorbeeld bij het opstarten van palliatieve sedatie. Ook kunnen de vrijwilligers altijd bellen als er extra zorg nodig is’, vertelt Laura. Een verblijf in ThamerThuis kan veel rust geven, zegt Tietia. ‘Soms kan de zorg thuis voor de familie zwaar zijn. In ThamerThuis hoef je er als familie alleen maar te zijn.’ Die rust die ervaren wordt, is heel belangrijk.

‘Soms kan het druk zijn met veel bezoek. Dan is het onze taak de rust te bewaken, ook voor de andere gasten. Ik vind het jammer als iemand de deur van de kamer dicht moet doen, omdat het te druk is in huis’, zegt Laura. De lijnen tussen de vrijwilligers en de verpleegkundigen zijn kort, vrijwilligers kunnen altijd bellen. ‘Het is fijn dat je het als vrijwilliger niet alleen hoeft te doen, dat je ieder moment een achterwacht kunt bellen’, zegt Tietia. De vrijwilligers moeten zich vooral prettig voelen, zonder hen is ThamerThuis niet mogelijk. Volgens Tietia moeten juist zij op handen gedragen worden. Zelf vrijwilliger worden ziet Tietia wel zitten. ‘Niet in ThamerThuis, maar in een ander hospice, omdat ik dan een andere taak heb’, zegt Tietia. Ze vindt dat ze mooi werk doet, waar ze wel mee door wil. ‘Als je met pensioen gaat, stopt dat. Als vrijwilliger kun je nog even door.’ Soms knappen mensen in ThamerThuis dusdanig op dat ze na drie maanden weer naar huis of naar een andere plek kunnen. ‘Zo hebben we iemand verpleegd die na een periode in ThamerThuis weer naar haar eigen huis kon gaan, en daar nog anderhalf jaar gewoond heeft’, vertelt Tietia. ‘Je ziet sommige mensen opkrabbelen en weer doorgaan. Dat vind ik mooi, dat het niet alleen maar sterven is’, zegt Laura.

39


40

Tekst: Bas Joosse

ThamerThuis zit op een prachtig plekje

T

hamerThuis vervult een regiofunctie. Ook gasten uit omliggende plaatsen zijn welkom. Als een gast van elders komt, houdt soms de eigen huisarts de verantwoording voor de medische zorg in ThamerThuis. In andere gevallen neemt een Uithoornse huisarts de honneurs waar.

Als huisarts in Aalsmeer kent Marieke Bon ThamerThuis dus van een afstandje. Voor haar is het streven dat het stervensproces een mooi proces is, waarbij er ruimte is om los te laten. ‘Heel vaak zie je mensen toch in die laatste fase vasthouden aan behandelingen die veel klachten en ongemak kunnen geven, omdat ze nog niet toe zijn aan afscheid nemen en doodgaan.’ Tegelijk merkt ze ook dat sommige van de oudere patiënten in haar praktijk nadenken over euthanasie. Mooi doodgaan, met gevoel voor de situatie, is bij iedereen het doel.

‘Een hospice heb je niet zomaar opgezet’ Marieke Bon, huisarts in Aalsmeer

Wanneer het moment komt dat er genoeg behandeld is, is voor iedereen anders. Dat noemt ze een kosten/ batenanalyse, die juist ook op gevoelsniveau gemaakt kan worden. ‘Wat kost verder behandelen jou als mens, als individu, en hoeveel levert het jou als mens op?’ Daarover nadenken is belangrijk, maar het gebeurt nog niet voldoende. Soms is het lastig om te accepteren dat er geen behandeling meer is. ‘Met mensen dat traject ingaan is heel erg de moeite waard’, zegt Marieke. Als ze zelf mag kiezen, heeft ze wel een beeld voor ogen. ‘Dan wil ik over vijftig jaar in mijn slaap niet meer wakker worden en tot die tijd zo fit zijn als ik nu ben.’ De huisartsen in Aalsmeer hebben zowel contact met ThamerThuis als met Bardo in Hoofddorp. ThamerThuis lijkt haar wat religieuzer. ‘Mensen die zelf religieus zijn, hebben daar meer aansluiting. Tenminste, zo voelt het vaak voor mij.’ Los hiervan is het ook een

kwestie van waar er plek is. ‘ThamerThuis zit op een prachtig plekje. Er werken ongelooflijk goede en bedreven mensen. Ze zijn heel slagvaardig en zelfredzaam. De communicatie is heel fijn.’ In Aalsmeer is geen hospice, maar dat is niet echt een probleem. In een verzorgingshuis zijn logeerbedden, ‘palliatieve bedden’ waar mensen een tijdje kunnen verblijven als de zorg in de thuissituatie te zwaar wordt. ‘Een hospice heb je ook niet zomaar opgezet’, stelt Marieke. ‘De jarenlange ervaring van ThamerThuis en die locatie heb je niet zomaar gevonden. En Thamer Thuis is natuurlijk relatief dichtbij.’ Een advies voor patiënten, of ze moeten kiezen tussen thuis sterven of in een hospice, kan ze niet zomaar geven. ‘Dat hangt helemaal af van de situatie. Mensen willen vaak gewoon thuis sterven, maar als dat niet lekker loopt of gewoon niet kan, dan is het hospice een optie. Het is fijn dat die mogelijkheid er is.’ Onderling overleg Marieke zou meer overleg willen tussen de verschillende disciplines. ‘We hebben overkoepelende beroepen, als huisartsen, verpleegkundigen en vrijwilligers. We werken in dezelfde poule met dezelfde mensen en we weten allemaal een beetje van elkaar, maar ik zou nog beter willen samenwerken, nog beter weten wat ieders specialiteit is en waar je elkaar voor kunt inhuren of gebruiken.’

41

42

A

nieta Vos is transferverpleegkundige in Ziekenhuis Amstelland in Amstelveen. Ze regelt de overplaatsing naar een hospice of naar huis, en de daarbij benodigde formaliteiten, voor mensen die medisch uitbehandeld zijn.

Als transferverpleegkundige in Ziekenhuis Amstelland is Anieta de verbindende factor tussen de coördinatoren van ThamerThuis en de patiënt die naar het hospice gaat of thuiszorg krijgt via ThamerThuis. ‘Wij behandelen alle aanvragen van mensen die niet zonder hulp naar huis kunnen’, legt ze uit. Samen met de patiënt en eventuele familie bespreekt ze in het ziekenhuis wat de opties zijn. ‘Als voor een partner zorg te zwaar is, dan is een hospice al snel een optie. Dat geldt zeker ook voor mensen die alleenstaand zijn.’

Toen ze nog werkte als wijkverpleegkundige kwam Anieta ook bij terminaal zieke patiënten over de vloer. Nu heeft ze een bureaubaan, maar nog steeds met intensief contact met de patiënten. Wat ze leuker vindt, het werk wat ze nu doet of het werk in de wijkverpleging, weet ze niet. ‘Je groeit ergens in. Hier heb ik veel contact met de patiënt en de familie’, zegt ze. Fysiek is dit werk minder zwaar, maar het regelen van een plaats in een hospice of goede zorg thuis is ook een uitdaging omdat de regels steeds strenger worden.

Patiënten kunnen ook met intensieve terminale thuiszorg naar huis. ‘In aanvang wil iedereen natuurlijk naar zijn eigen huis terug.’ Thuis kan veel geregeld worden, maar mocht het daar niet lukken, dan zijn er in het hospice altijd vrijwilligers en verpleegkundigen waar mantelzorgers op terug kunnen vallen.

Ze is over alle hospices ‘enthousiast’, als dat in dit geval een gepast woord is. ‘Ik heb ook geen voorkeur’, zegt ze. ThamerThuis is kleinschaliger dan de andere hospices in de regio. Daardoor is het volgens Anieta nog persoonlijker. Maar soms is het jammer dat ze maar twee plaatsen hebben. ‘Voor de patiënt is het geweldig, maar voor ons is het soms lastig als we een patiënt hebben die graag naar ThamerThuis wil en er is geen plaats.’

Tekst: Bas Joosse

‘De aandacht in een hospice kun je in het ziekenhuis niet waarborgen’

je Thuis veilig voelen Zelf kiest ze zonder zichtbare twijfel voor het hospice. ‘Daar teken ik voor’, zegt ze. Het hospice beschrijft ze als een plaats die een mooie, fijne laatste fase van je leven kan verzorgen. De keuze om thuis te blijven of om naar een hospice te gaan, hangt volgens Anieta ook af van de situatie. ‘Je moet je thuis wel veilig voelen. Alles is afhankelijk van de situatie, maar ik zou snel voor een hospice kiezen als er dingen te verwachten zijn die spannend of eng zijn.’ Dat is ook deels uit bescherming van de mantelzorger.

Een Hospice geeft veiligheid Patiënten verkiezen soms het ziekenhuis boven een hospice, omdat in het ziekenhuis een arts aanwezig is. Die aanwezigheid geeft een gevoel van veiligheid. ‘Dat is niet terecht,’ stelt Anieta. ‘Een hospice heeft die veilig heid ook en is voor mensen in de terminale fase van hun leven een veel betere plaats dan een ziekenhuis. De aandacht die mensen krijgen in het hospice, kun je nooit waarborgen in het ziekenhuis, absoluut niet.’

Voor de patiënt is ThamerThuis geweldig Anieta Vos, transferverpleegkundige in Ziekenhuis Amstelland

Word vriend van ThamerThuis Banknummer: NL 75 RABO 0378 5152 09

ThamerThuis Kwakelsepad 2, 1424 AZ De Kwakel Telefoon: 0297 540 536 Fax: 0297 525 814 E mail: [email protected]

Voor meer informatie, zie de website www.thamerthuis.nl

ThamerThuis. Thuis zijn met. toverwoorden In gesprek met vrijwilliger Ab de Zeeuw

Recommend Documents