Ga in gesprek met de kinderen

infomr

4 december 2012

Tijdschrift voor medezeggenschapsraden • Een uitgave van de Algemene Onderwijsbond

‘Ga in gesprek met de kinderen’ John van Assouw, voorvechter van de kinder-mr

Nu ook online! www.infomr.nl

Mr-prijzen voor positieve acties

pagina 4

Huishoudboekjes van € 30.000 tot € 120.000 pagina 12

Wie praat mee over passend onderwijs? pagina 20

Aanvullende informatie en uitgebreide zoekfunctie

Alle artikelen uit de zes jaargangen

Benut de kracht van medezeggenschap:

www.infomr.nl

Inhoud

11. Voor elkaar gebokst

18. Onderwijstijd?

4. Tips, prijzen en cijfers

Succesverhalen uit de medezeggen-

De inspectie waakt over de 1040-

schapspraktijk.

urennorm; hoeveel ruimte heeft de

In De Reehorst vond op 21 november het zesde WMS-congres plaats.

6. Nieuws Invoering passend onderwijs doet stap voorwaarts en ander nieuws uit het land.

school nog en wat is de rol van de mr?

12. Het huishoudboekje Twee penningmeesters geven inzage in

20. Op pad naar een opr

de financiën van hun (g)mr

Koersplannen, intentieverklaringen, klankbordgroepen; langzaam maar

15. De werkvloer

zeker krijgen de samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs

Vraag en antwoord over mr-kwesties.

8. Mijn mr

vorm, inclusief mr-betrokkenheid.

Medezeggenschap volgens Robbert van

16. Financieel inzicht

Schaik

Leer in één middag hoe de geldstroom

23. Afgehamerd

van je school in elkaar zit.

Interessante uitspraken over geschillen.

Colofon Infomr verschijnt vier maal per jaar

Vijf vragen aan: John van Assouw

en is een uitgave van de Algemene Onderwijsbond voor de personeelsge-

Hij is intern begeleider en staat voor de klas in groep

leding van medezeggenschapsraden.

2/3 op openbare basisschool De Ranonkel in het

Het blad wordt verzonden ter attentie

Brabantse Someren. Daarnaast is John (29) actief in

van de mr op elke school voor primair

de mr én voorzitter van de gmr van PlatOO, waar 14

en voortgezet onderwijs. Bij de AOb

scholen onder vallen. In de toekomst wil hij graag

geregistreerde mr-leden ontvangen

directeur worden van een vernieuwende basisschool.

Infomr op hun huisadres. Extra abonnementen: € 24 per jaar. Opgave via [email protected]

Jullie hebben op De Ranonkel iets bijzonders? “Ja, een kinder-medezeggenschapsraad.”

Redactie-adres:

Waarom zijn jullie hiermee begonnen?

Redactie Infomr

“Het werken met een kmr past bij onze visie. We streven naar betrokkenheid en samenwerking. Door

AOb, Postbus 2875, 3500 GW Utrecht

met kinderen in gesprek te gaan, hoor je ook wat ze echt vinden en merk je of je als team op de

[email protected], 0900 463 62 62

goede weg zit. Zelf vinden ze het positief, dat er naar hen wordt geluisterd en dat er wat gebeurt

www.aob.nl, www.infomr.nl

met wat ze zeggen.”

Hoofd- en eindredactie Miro Lucassen, Anka van Voorthuijsen Redactieraad Marcel Koning, Saskia van der Schaaf, Robert Sikkes,

Gezéllig voor die kids. Lekker laat naar bed, meevergaderen over formatieplannen, passend onderwijs en budgetten? “We geven kinderen de mogelijkheid om mee te denken over punten die wij aandragen, en om zelf

Marina de Wit

onderwerpen in te brengen waar zij of hun klas graag over mee willen denken en praten. Elk jaar is

Foto’s Joost Grol

er een verkiezing waarbij twee kinderen uit groep 5 en hoger kunnen worden gekozen. Inmiddels

Cartoon Frits Verschuren

blijkt dat kinderen prima aanvoelen welke kinderen uit hun klas geschikt zijn voor deelname in de

Grafisch ontwerp Typetank

kmr. Een keer per maand is er een kmr-vergadering met de directeur. De leerkracht bereidt die

Druk Senefelder Misset

vergadering met de klas voor.”

Advertentie-exploitatie Recent, Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam, 020 330 89 98, [email protected]

Wat is er al langs gekomen? “Aandacht voor pestgedrag en omgangsvormen. Herinrichting van het schoolplein, gezond eten tijdens de pauzes, aanschaf van spelmateriaal, maar ook wel onderwijsinhoudelijker zaken.”

De inhoud van Infomr wordt met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Aan de beschrijving van

Je bent zelf een fan van medezeggenschap? “Ja. Ik vind het belangrijk om mee te denken en mee te praten. Je kunt door goede medezeggenschap echt het verschil maken.”

wetten en regelingen kunnen echter geen rechten worden ontleend.

december 2012

infomr

3

WMS-congres Op 21 november vond in congrescentrum De Reehorst in Ede voor de zesde keer het jaarlijkse WMS-congres plaats. ‘De (g)mr in woelige tijden’ was dit keer het thema, een titel die vooral verwijst naar de aanstaande invoering van passend onderwijs, waar elke mr op elke school mee te maken krijgt. Er waren meer dan 35 verschillende workshops waaruit de congresdeelnemers een keuze konden maken en traditiegetrouw vond ook de uitreiking van de mr-prijzen plaats. Er werd zelfs gezongen, een voor de gelegenheid gecomponeerde medezeggenschapscanon: ‘Het bestuur en de mr zijn samen bereid, voor de school te werken aan kwááliteit’ (zoek op YouTube naar ‘canon saamhorig’). Op deze pagina’s een impressie van het congres. Tekst & Beeld Miro Lucassen en Anka van Voorthuijsen

Mr-prijzen voor positieve acties Welke medezeggenschapsraad heeft het afgelopen jaar een bij-

groeit weer.

zondere prestatie geleverd, of iets slims bedacht waar andere

Hidde Berg, leerling van het Pax Christi College in Druten, mocht

raden hun voordeel mee kunnen doen? Het ministerie van OCW

een cheque in ontvangst nemen namens de leerlinggeleding

stelde ook dit jaar weer drie geldprijzen van elk € 1000 beschik-

van zijn mr. Met gebruikmaking van het initiatiefrecht van de mr

baar: voor een uitblinkende mr in het voortgezet onderwijs, een

(artikel 6 lid 2 van de WMS), organiseerde hij afgelopen jaar een

voorbeeld-mr in het primair onderwijs en een bijzondere presta-

gedegen onderzoek naar de oorzaken voor de tegenvallende

tie van een leerlinggeleding. De prijzen werden uitgereikt door

wiskunderesultaten op zijn school. De mr deed onderzoek onder

plaatsvervangend directeur primair onderwijs van OCW, Adriaan

de leerlingen en vroeg hen naar hun ervaringen bij de lessen. Dat

Zeillemaker.

zorgde voor een rapport met aanbevelingen waar de rector mee

De mr van het Duhamelcollege in Den Bosch won in de categorie

aan de slag is gegaan.

vo. Omdat de vmbo-school aan de vooravond staat van een fusie met twee andere scholen, besloten de mr-leden een vergadertraining te volgen, om meer inzicht te krijgen in hun eigen rol en bijeenkomsten met de overlegpartners constructief en efficiënt in te kunnen vullen. De mr maakte gebruik van de zogeheten Bonomethode, met zes verschillend gekleurde ‘denk-hoeden’. In het primair onderwijs viel de mr van de Nicolaassschool uit Oss in de prijzen. Een dalend leerlingenaantal leidde in Oss tot zorgen, maar het lukte mr en directie samen om door marketing en inhoudelijke wijzigingen, het tij te keren. De schooltijden werden – mede op verzoek van toekomstige ouders – aangepast, het tweetalig onderwijs kreeg een oppepper en iedereen zette zich in voor de naamsbekendheid van de school. Met succes: de Nicolaas

4

infomr

december 2012

Vergadertips!

Even peilen

Drie tips uit de workshop ‘Effectief vergaderen’ van Cissy Stoker (Nederlandse ouderver-

Helemaal representatief voor de situatie

eniging Katholiek Onderwijs):

in het land was het natuurlijk niet, maar

• Veel mensen vertellen eigenlijk alleen wat ze zelf vinden, zonder argumenten. Zoek naar

een peiling met behulp van elektronische

de voors en tegens van voorgestelde oplossingen.

stemkastjes onder de ruim 300 deelne-

• Laat je gerust informeren door de directeur maar weet dat je de baas bent over je eigen

mers van het congres, leverde wel een

informatievoorziening en oordeelsvorming. De mr zoekt vaak nog naar antwoorden op

interessant beeld op van de ‘woelige

vragen terwijl de overlegpartner al bezig is met besluitvorming.

tijden’ op scholen. Zo bleek 61% van

• Te weinig tijd om onderwerpen twee keer te behandelen? Begin dan met de urgente

de aanwezigen op school met krimp te

punten. Of stel vragen over een stuk dat je nog niet hebt maar waarvan je wel weet dat

maken te hebben en 77% met bezui-

het komt.

nigingen, die los van eventuele krimp staan. Eén op de drie aanwezigen (38%) heeft nu al te maken met (dreigend) ontslag. Wat betreft de medezeggenschaps-

Gehoord: “Kun je als gmr geen goede kandidaat vinden voor de raad van toezicht? Kijk dan eens in de netwerken van de mensen in je omgeving, want een goede toezichthouder hoeft niet uit het onderwijs te komen.”

praktijk kwam er een grotendeels positief beeld naar voren, de medezeggenschap lijkt steeds professioneler te worden. Iets meer dan de helft (52%) van de aanwezigen vindt dat het bevoegd gezag de (g)mr tijdig bij het beleid betrekt. Ook iets meer dan de helft (51,3%) ervaart dat de (g)mr tijdig inzage krijgt in goede (lange) termijnprognoses. Ruim 63% van de ondervraagden omschrijft de relatie tussen (g)mr en management, ondanks de moeilijke tijden toch als ‘goed’. En bij

Niet wegkijken bij een Maserati

80,8 % van de (g)mr-en is er sprake van ‘vertrouwen’ in de medezeggenschap,

Als de voorzitter van het college van

dan de rapportages van het management

maar bij toch nog 19,2% is er sprake van

bestuur opeens in een felrode sportwagen

en vertrouwen op de blauwe ogen van de

een angstige basis-houding. Wat betreft

rijdt inclusief leasecontract, kan de raad

directeur.” De gmr is volgens Hulscher een

passend onderwijs is de situatie wel zor-

van toezicht niet verlegen de andere kant

goede informatiebron voor iedere raad

gelijk: bijna driekwart (73,6%) vindt dat

op kijken en iets mompelen over belo-

van toezicht die z’n taak serieus neemt. Zij

het niet duidelijk is hoe passend onder-

ningsafspraken. “De toezichthouder blijft

adviseert de twee om elkaar eenmaal per

wijs op de eigen school gestalte krijgt.

eindverantwoordelijk, ook als de formele

jaar te ontmoeten in een overlegvergade-

aansprakelijkheid is gedelegeerd naar de

ring, liefst met de bestuurder erbij: “Als je

bestuurder.”

een deel uit de driehoek weglaat, komt de

Dit voorbeeld geeft Carine Hulscher (AVS)

informatie niet altijd goed door.”

tijdens haar workshop over policy gover-

Ze weet niet alle bezoekers van haar

nance, een set ideeën van management-

workshop te overtuigen. Een mr-lid uit het

goeroe John Carver over de scheiding

voortgezet onderwijs ziet geen reden voor

van bestuur en toezicht. Van medezeg-

extra gesprekken: “Er is nul relatie tussen

genschapsraden in het Nederlandse

onze gmr en de raad van toezicht, dus ook

onderwijs heeft deze Amerikaanse consul-

nul ruzie. Ik mis overleg met de toezicht-

tant natuurlijk nog nooit gehoord, maar

houder helemaal niet. Het idee is: loop

volgens Hulscher kan elke mr een positie

elkaar niet voor de voeten, ieder vervult

veroveren in het krachtenveld door zelf

zijn eigen taak.”

policy governance te begrijpen.

Hulscher houdt haar geloof in de metho-

Bijvoorbeeld: een raad van toezicht moet

de: “Als policy governance op de goede

informatie verzamelen over wat er alle-

manier was uitgevoerd, zou Amarantis uit

maal gebeurt op de werkvloer. “Het is ver-

de problemen zijn gebleven.”

standig om dat breed te doen, dus meer

december 2012

infomr

Gehoord: “Als het goed gaat is het relatief makkelijk om in de mr te zitten. In tijden van crisis is het een stuk moeilijker. Je moet zware besluiten nemen. (..) Probeer de relatie met de overlegpartner open te houden en niet alleen over de inhoud, maar ook over het proces te praten.”

5

r m s ieuw

N r m s w u e

i N r ws m

Nieu

Waar houden medezeggenschapsraden zich mee bezig? Groot en klein medezeggenschapsnieuws uit het hele land. Tips voor deze rubriek zijn welkom bij: [email protected]

Eén SWV voor de hele provincie

zouden moeten bieden. Ook organiseert het

Hoe krijgt passend onderwijs vorm? In Friesland

zeggenschap.

heeft het ‘SWV PO Fryslan i.o.’ samen met de

Een interessante site om te bekijken, omdat

Akkoord over banen passend onderwijs

Vereniging Openbaar Onderwijs een nieuwe

er naast veel informatie, ook meteen raadple-

Bij de invoering van passend onderwijs gaat de

website gemaakt, waarop veel informatie bij

ging van de achterban plaats vindt. Friesland

regel ‘mens volgt werk’ gelden. Dat hebben

elkaar is gebracht. Op www.oprfriesland.nl

en Groningen krijgen straks elk maar één SWV

vakbonden, werkgevers en ministerie afgespro-

kunnen ouders, leden van medezeggenschaps-

primair onderwijs voor hun hele provincie. In

ken in een principe-akkoord. Personeel moet zo

raden en onderwijspersoneel lezen hoe het

Friesland vallen er straks 505 basisscholen met

veel mogelijk geplaatst worden in vergelijkbare

ervoor staat en worden ze ook opgeroepen

samen 63.000 leerlingen onder dat éne SWV, en

functies, waar hun expertise kan worden inge-

om eigen ideeën toe te voegen. Bijvoorbeeld

werken er 68 verschillende besturen in samen.

zet in de nieuwe samenwerkingsverbanden.

platform een aantal bijeenkomsten over mede-

over de gewenste omvang van de toekomstige

Scholing en overbruggingsregelingen moeten

ondersteuningsplanraad, hoe de leden gekozen

Meer over passend onderwijs op pagina 20

de overstap naar nieuwe functies soepeler laten

moeten worden, of er sprake moet zijn van een

en verder in dit nummer.

verlopen. Daarvoor is eenmalig € 150 miljoen

afspiegeling per denominatie en welke facilitei-

beschikbaar.

ten er straks nodig zijn, of welke zorg de scholen

6

infomr

december 2012

r

Teyler College laat zich niet zomaar sluiten Een wijk van 38.000 inwoners zonder school met havo-mogelijkheden? Dat nooit, vinden de leerkrachten, leerlingen en ouders van het Teyler College in Haarlem. De na het sluitingsbesluit vernieuwde deelraad zet alles op alles om een doorstart te bereiken, ook al is er dit jaar geen brugklas begonnen. Naast het aanvechten van procedurefouten steken de mr-leden hun energie vooral in een doortimmerd plan om van het vernieuwde Teyler wél een succes te maken. Hoewel de naam eerbiedwaardig klinkt, is de school pas opgericht in 2006. De bestuurders van toen begonnen met de verkeerde ambitie, analyseert leerkracht Myriam Visser namens de deelraad. De nadruk lag op bijzonder aanbod voor havo en vwo, terwijl er in de wijk juist behoefte is aan de combinatie van vmbo en havo. “Ouders melden een havo/vwo-kind echt makkelijker aan bij andere scholen met statige gebouwen in Heemstede.”

Oost in Amsterdam het boetekleed aan, in een

lingen, bezuinigingen vanuit het Rijk en het

De deelraad trok aan de bel en kreeg begin

interview met Het Parool. “We hebben als toe-

beëindigen van gemeentelijke subsidies aan

oktober van Dunamare het groene licht om te

zichthouder gefaald.”

de stichting lijken onvoldoende te kunnen

laten zien hoe de school dan wel een toekomst

Het Onderwijsblad van de AOb telde inmid-

worden vertaald naar structurele maatregelen

zou hebben. Daar lieten de leden geen gras over

dels minstens dertien besturen binnen het

die de kwaliteit van het openbaar onderwijs in

groeien: binnen enkele weken lag er een plan

openbaar onderwijs in de financiële problemen.

het Land van Heusden en Altena zullen waar-

voor een school met het accent op de combi-

Volgens Sjaak Braster, hoofddocent sociologie

borgen”, stelt de gmr. Het gebrek aan visie is

natie van theoretische leergang vmbo en havo.

aan de Erasmus Universiteit, komt dat omdat

niet het enige verwijt aan SOOLA. “Wij moeten

Kansen genoeg, toont de raad aan op basis van

de gemeenten ‘te goed’ waren in het loslaten:

advies geven op basis van goede stukken. Die

gesprekken met de basisscholen in het gebied.

ze namen hun controlerende taak niet serieus

zijn er niet of zien we te laat.”

De andere school van Dunamare, verderop in de

en medewerkers die gespecialiseerd waren in

De gmr wil inhoudelijk deugdelijke stukken heb-

wijk, is grootschaliger en biedt alleen vmbo.

onderwijstaken, vertrokken naar andere banen.

ben, maar lijkt weinig hoop te koesteren: “Dit

De Teyler-leerkrachten zijn onder een nieuwe

Daardoor ging veel expertise verloren, zegt hij

bestuur heeft absoluut geen grip op de situatie.”

directeur uit eigen kring sterk gemotiveerd.

tegen de AOb. Braster: “Die ambtenaren waren

Iedereen zet zich ook in buiten het vakgebied,

misschien wel saai, maar heel deskundig.”

wat de inhuur van externe ondersteuning drastisch heeft verminderd. Door extreem zuinig om

‘In de mr zitten is een recht’

te springen met de formatie en de overhead te

De rector van het Christelijk Lyceum in Zeist,

dmr-plan binnen twee jaar in de zwarte cijfers.

Gmr klaagt bij gemeente over bestuurders

Daarna gloort groei tot zeker 400 en misschien

De gemeenschappelijke medezeggen-

woordig bijna een dagtaak aan hebben om

wel 600 leerlingen. “Ons team, de ouders en de

schapsraad (gmr) van de Stichting Openbaar

zich te verantwoorden voor hun beleid. De

leerlingen zijn zo enthousiast. Deze kans moeten

Onderwijs Land van Altena (SOOLA, 9 basis-

rector hekelt in het stuk wat zij het excessieve

we echt krijgen.”

scholen) luidde onlangs ook publiekelijk de

‘consumentengedrag’ van ouders noemt. Dat

Dunamare heeft de doorstartplannen in onder-

noodklok over gebrek aan kwaliteit van het

is volgens haar ondermeer zichtbaar bij de

zoek en beraadt zich op een reactie.

openbaar onderwijs in de regio. De gmr stuurde

medezeggenschapsraad, schrijft Leusink. “Onze

een brief naar de drie betreffende gemeentera-

medezeggenschapsraad heeft onlangs besloten

den in het gebied waarin ze zegt zich zorgen te

dat ouders en leerlingen als lid van de medezeg-

maken over het voortbestaan van het openbaar

genschapsraad per vergadering recht hebben

onderwijs in de regio. De gmr van SOOLA gaf

op 25 euro. Iets wat vroeger een ‘recht’ was, dat

beperken komt het Teyler College volgens het

Gemeenten passen niet op de winkel

Riemke Leusink, moppert in een ingezonden stuk in dagblad Trouw dat scholen er tegen-

een negatief advies over de begroting voor

je met enige trots uitvoerde, wordt nu als dienst

Dat gemeenten hun toezichthoudende taak bij

2013 omdat ‘de visie achter de cijfers ont-

beschouwd waarvoor betaald moet worden.”

het openbaar onderwijs vaak te licht opvatten,

breekt’, aldus de raad in de brief. Onlangs bleek

De rector is duidelijk niet blij met de vacatie-

werd afgelopen jaar al meerdere malen pijnlijk

dat SOOLA over het boekjaar 2011 een tekort

gelden uit de faciliteitenregeling die de school in

duidelijk, onder meer bij BOOR in Rotterdam en

heeft van bijna 578.000 euro.

overleg met de mr heeft ingesteld.

O2G2 in Groningen. Onlangs trok het Stadsdeel

“Teruglopende inkomsten door minder leer-

december 2012

infomr

7

Mijn mr Robbert van Schaik

‘We kunnen alles zeggen, ook waar voorzitter CvB bij is’ Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Joost Grol

De gmr van de Brabantse onderwijskoepel Signum buigt zich onder meer over de katholieke identiteit en de gebrekkige verankering van de medezeggenschap bij passend onderwijs. Voorzitter Robbert van Schaik (43): “Dat onderwerp staat al een tijd op de agenda en blijft er nog wel even op, verwacht ik.”

En wie is er het meest aan het woord tijdens de

aantal werkgroepen zoals bijvoorbeeld huisves-

doorgegaan, volgens Timmers. In het jubileum-

gmr-vergadering van onderwijskoepel Signum,

ting, financiën of onderwijs en organisatie waar

boek werd het voornemen nu genoemd en ‘de

met 24 basisscholen in Den Bosch? Of het nu

dingen worden voorbesproken. “Dat is een

media’ hadden er vervolgens ‘ongenuanceerd’

over financiën, passend onderwijs, de katholieke

escape die we kunnen gebruiken.”

over bericht.

identiteit of fusieplannen gaat? Dat is de voorzit-

De gmr wil de zaak wel even scherp hebben: de

ter van het College van Bestuur, Jan Timmers.

Identiteit

Hij drukt een nadrukkelijk stempel op elke ver-

De gmr vroeg Timmers onlangs nog dringend

tenwijziging. Wat betekent dit eventueel voor

gadering, beaamt gmr-voorzitter Robbert van

om uitleg, omdat de collegevoorzitter afgelo-

de financiering en waar staat ‘joods-christelijk’

Schaik op onze vraag daarover. Zit het college

pen zomer alle media haalde met een uitspraak

precies voor? Over de juridische en financiële

van bestuur in de persoon van Timmers dan

rondom het plan om de katholieke identiteit van

implicaties is het cvb inmiddels in overleg met

bij elke gmr-vergadering, van begin tot eind?

de Signum-scholen uit de statuten te schrap-

juristen en onderwijsdeskundigen. Ook vinden

Ja, zegt Van Schaik. “Het werkt goed. Vragen

pen. Daar hadden ze als gmr graag eerder wat

er gesprekken plaats met het bisdom. De gmr

kunnen meteen worden beantwoord. Hij zit er

over gehoord, klinkt het ook in deze vergade-

krijgt de voorgestelde statutenwijziging naar

al lang, heeft veel kennis en ervaring. En de ver-

ring weer.

verwachting begin 2013 voorgelegd.

houdingen zijn zo dat we alles kunnen zeggen,

Het was niet zijn bedoeling om deze discussie

Timmers: “Ik wil de statuten graag wijzigen naar

ook waar hij bij is.”

via de pers te voeren, zegt Timmers. De zaak

de actuele situatie. Veertien van de 24 scholen

Een gang van zaken die zeker niet wordt gead-

kwam aan het rollen door een passage in het

hebben de rk-identiteit niet zichtbaar in hun

viseerd door de vakbonden en de po- en de

jubileumboek (100 jaar Signum) dat afgelopen

naam. Zes hebben dat wel maar doen niet expli-

vo-raad: die zijn van mening dat er een duide-

zomer verscheen. Bij de voorbereiding daarvan

ciet iets met het katholieke. Omdat het nu in de

lijke scheiding moet zijn tussen de (g)mr-verga-

ontdekte hij dat in de statuten van Signum niet,

statuten van de stichting staat lijkt het alsof we

deringen en het overleg met directie/bestuur.

zoals hij veronderstelde, gesproken werd over

allemaal onder de vlag van de rk-kerk opereren.

Misschien staat het in de adviesboekjes anders,

de ‘joods-christelijke traditie’, maar nog steeds

Dat is niet zo. We willen wel onze waardering

maar voorlopig handhaven ze deze structuur,

van een ‘rooms-katholieke traditie’. Tien jaar

voor sommige waarden zoals de christelijke

zegt de voorzitter van de gmr. Bovendien, geeft

geleden, bij de vorming van Signum, was een

feestdagen en naastenliefde vastleggen. Die

de gmr-voorzitter aan: de personeelsgeleding

voorgenomen wijziging op het laatst vanwege

zijn verankerd in de joods-christelijke traditie

vergadert weleens apart en er zijn natuurlijk een

tijdgebrek bij het passeren van de akte niet

en daarmee wijkt dat af van openbare scho-

8

infomr

december 2012

raad moet instemmen met een dergelijke statu-

Uw mr in mijn mr Mag uw mr ook gezien worden? Heeft u iets te vertellen waar andere medezeggenschapsraden hun voordeel mee kunnen doen? Geef u dan op voor de serie ‘Mijn mr’: [email protected]

“Tactisch om nu al in klankbordgroep te gaan zitten.”

len. En de identiteit kan per school verschillen,

van spreken al bij de geschillencommissie.”

natuurlijk kan er nog steeds een rk school onder

Er zitten straks 29 schoolbesturen in het nieuwe

Signum vallen.”

samenwerkingsverband, tegen zes in het oude.

De gmr is voorlopig tevreden met de toelichting, het voorstel voor de statutenwijziging wordt afgewacht.

Ondergrondse bezuinigingen Het meerjaren strategisch formatieplan ligt er nog niet. De directeuren van de scholen zijn

“En dat was soms al lastig.” Een groot bestuur

‘Groot bestuur moet zorgen dat het goed vertegenwoordigd is in de opr’

als Signum moet zorgen dat het straks goed is vertegenwoordigd in de ondersteuningsplanraad en dus lijkt het tactisch om nu al in de klankbordgroep gaan zitten, vindt een lid van de oudergeleding. De informatievoorziening aan ouders schiet nogal te kort, vindt een ande-

wat te optimistisch, vindt hoofd personeel &

re ouder. “Dat geldt ook voor de personeelsge-

organisatie Wil van de Wiel, die aanwezig is om

leding” klinkt het meteen. “Het hele onderwijs

een toelichting te geven. “De leerlingenaantal-

weet niet waar het aan toe is.” Besloten wordt om een brief te sturen aan het

len en dus de vergoedingen lopen terug, maar de kosten voor pensioenen en vervangingsfonds

voor, blijkt. Waarmee meteen het hoofdthema

samenwerkingsverband Den Bosch, waarin de

worden juist hoger.” Ook Timmers zegt zich zor-

van deze vergadering aan bod komt: Passend

gmr gewag maakt van de gebrekkige informa-

gen te maken over deze ‘ondergrondse bezui-

onderwijs. Er is nog zoveel onduidelijk, klagen

tievoorziening en het ontbreken van duidelijk-

nigingen’, maar “binnen Signum is niemand in

zowel ouders als personeel als Timmers “en de

heid omtrent ieders rol in de medezeggenschap

het rddf (risicodragend deel van de formatie)

trein dendert voort.” De ondersteuningsprofie-

bij passend onderwijs. Op alle niveaus is er

geplaatst.”

len, de positie van de medezeggenschap in het

veel ontevredenheid en onduidelijkheid, zegt

Vooral op de enige school voor speciaal onder-

passend onderwijs die niet goed verankerd is.

Timmers. “In de stuurgroep zitten vijf bestuurs-

wijs heerst onrust, weet de gmr. “Ook al is er

Een voorlichtingsbijeenkomst van de stuurgroep

voorzitters namens 30.000 kinderen uit het

een werkgarantie, dat gespecialiseerde werk is

SWV PO 30.05 in oprichting voor leden van de

reguliere basisonderwijs, en vier bestuurders van

er op andere scholen helemaal niet.” Het nieu-

(g)mr-en uit de regio over wie waar over advi-

speciaal onderwijsscholen, met samen 450 kin-

we samenwerkingsverband passend onderwijs

seert of instemt, verliep heftig, geeft Timmers

deren. Dus riep er iemand: moeten we

draagt daar straks ook de verantwoordelijkheid

toe: “Binnen twee minuten stonden we bij wijze

geen stemverhoudingen af gaan spreken? n

december 2012

infomr

9

Kortom: de oorlog is begonnen.” Eigenlijk zou

Er komt een fusievoornemen voorbij: een speci-

ïteit en fundering van kennis binnen de gmr

een externe deskundige deze vergadering een

aal onderwijs school uit Zaltbommel heeft toe-

te borgen.” Er is weinig animo voor dat idee,

toelichting komen geven, maar aangezien dat

nadering gezocht. Wat zijn daarbij de eventuele

en bovendien is het praktisch onhaalbaar, zegt

540 euro kostte “en we volgens de agenda maar

risico’s voor Signum, wil de gmr weten. Volgens

voorzitter Van Schaik. “Als ouder ben je afhan-

tien minuten de tijd hebben”, werd dat als te

Timmers zijn die er niet. De eigen afvloeiings-

kelijk van een mr die je afvaardigt.” Zelf geeft hij

kostbaar verworpen.

regeling van het personeel daar blijft zoals die

juist de voorkeur aan het gmr-werk, in de mr zit

was. Dat heeft bij problemen geen personele

hij inmiddels niet meer. “Die bestuurlijke kant

consequenties voor het Signum-personeel.

vind ik interessant. Daar worden de grote beslis-

Financieel gaat het goed met Signum: de buffer

“Onze positie in het samenwerkingsverband

singen genomen die doorsijpelen naar de scho-

is hoger dan de commissie Don adviseert maar

passend onderwijs en in Zaltbommel wordt

len.” Van Schaik is al sinds 2006 actief in de

Timmers verdedigt het saldo: “We potten niet

sterker. We hebben straks meer leerlingen in het

(g)mr, en inmiddels komen sommige onderwer-

op. De zeer zwakke scholen die we hadden zijn

speciaal basisonderwijs en de financiering van

pen in gewijzigde vorm weer langs: “Een paar

inmiddels verbeterd volgens de inspectie, dus we

het sbo verandert niet, dat is voor mij interes-

jaar geleden ging het steeds over de invoering

besteden het geld echt aan het primaire proces.”

sant.”

van het Hoorns model. Straks komt het conti-

Door de stijgende kosten schuift de hoogte van

De vergadering loopt naar z’n einde. Een lid van

nurooster hier ongetwijfeld weer op de agenda,

de reserve van Signum langzaam richting de nor-

de oudergeleding neemt afscheid van de gmr.

want het idee leeft om dat in Den Bosch breed

men van de commissie Don. Volgens Timmers

Reden voor Jan Timmers om te opperen dat

in te gaan voeren.” N

zou het bereiken van die norm juist het moment

voor de oudergeleding een ‘rooster voor aan- en

zijn “om je echt zorgen te gaan maken.”

aftreden’ wellicht een idee is, “om de continu-

Commissie Don

Tips van Robbert van Schaik: • Nodig af en toe een externe deskundige uit om over een actueel thema te praten. Wij geven als gmr weinig aan scholing uit, het volgen van cursussen gebeurt meer op mr-niveau. Wel zijn er af en toe informatieavonden, dan nodigt de gmr bijvoorbeeld iemand uit van het huidige samenwerkingsverband Weer Samen Naar School, dat beschouwen wij ook als een vorm van scholing. • Zorg dat de onderwerpen in de werkgroepen goed worden doorgenomen, wij doen dat met een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag erbij. Dan worden de eerste vragen beantwoord en kan vanuit de werkgroep een stemadvies aan de overige leden van de gmr worden voorbereid. De gmr-vergadering kan dan gaan over de echt heikele punten, als die er nog zijn.

“In de gmr worden de grote beslissingen genomen”

10

infomr

december 2012

Voor elkaar gebokst De aanhouder wint bij mr-werk. In elke aflevering van deze rubriek voorbeelden van succesvolle volhouders uit de praktijk, verzameld door trainers van de AOb. Tekst: Miro Lucassen

Extra bruggen voor school op eiland Een snoezige locatie heeft de Amersfoortse christelijke basisschool De Vuurvogel in nieuwbouwwijk Vathorst, net als de openbare buren van De Gondelier. Maar aangezien de scholen op het kunstmatige eiland slechts via één smalle weg bereikbaar zijn, dreigen er dagelijks ongelukken. “Vijftienhonderd leerlingen en hun ouders moeten per dag over een plek waar net ruimte is voor twee auto’s”, schetst mr-voorzitter Mark Visser van De Vuurvogel de situatie.

scholen, zodat het verkeer zich beter kan sprei-

begeleider van de leerlingenraad moeten eraan

“Aanrijdingen zijn aan de orde van de dag.”

den. Visser: “De gevaarlijke punten krijgen extra

te pas komen voor het kwartje valt: de vak-

De oorzaak: een andere toegangsweg werd

verlichting en er komen ook wat verbredingen.

ken maatschappijleer en wiskunde (statistisch

twee jaar geleden afgesloten wegens bouw-

Eind januari moet het allemaal klaar zijn. Van

onderzoek) vormen een geschikte paraplu voor

werkzaamheden en dat zou voorlopig zo

bovenaf ziet dit deel van de wijk er geinig uit,

dit onderzoek waar de school ook plezier aan

blijven. Visser besloot dat hij dit niet kon laten

maar het is heel onpraktisch bedacht.”

kan beleven. Het duo houdt enquêtes, geeft les over

gebeuren en hij nam zitting in de mr. “Het stond elke keer op de mr-agenda, zonder dat het ons helemaal in beslag nam. Wij werken met focusgebieden en veiligheid was al snel het mijne. Ik

leerlingenparticipatie in de klassen maatschap-

Vooruit met de leerlingenraad

pijleer en brengt stagebezoeken aan andere leerlingenraden. Zo komt een lijvig werkstuk tot stand met duidelijke adviezen: vertel de

begon bij het reguliere overleg in de wijk tussen bouwers, politie en gemeente. Dat bleek niet

Ze zitten in de mr en de leerlingenraad, maar

leerlingen elk jaar wat de leerlingenraad is en

productief. Een dialoog met de wethouder was

hun medeleerlingen hebben wel wat anders

wat de medezeggenschapsraad doet, laat leer-

nog minder productief. Hij vond dat ouders zelf

aan hun hoofd. Dat helpt de medezeggenschap

lingen meedoen die belangstelling tonen en stel

het probleem veroorzaken door kinderen met

niet voorwaarts, en op CSG Willem van Oranje

ze op de hoogte van alles wat de leerlingenraad

de auto naar school te brengen. Maar er is meer

in Oud-Beijerland besluiten twee leerlingen om

en mr voor hen bereiken.

aan de hand: hier moet gewoon te veel verkeer

er iets aan te doen. Aangemoedigd door hun

Labeur en Van Gent, inmiddels gediplomeerd,

tegelijk door.”

docent die ziet hoe ze zich het vuur uit de slof-

weten dat hun opvolgers het toekomstplan uit

Visser verlegde de aandacht naar buiten. Er

fen lopen, kiezen Lianne Labeur en Egbert van

hun profielwerkstuk gebruiken als leidraad. De

kwam een handtekeningenactie, de gemeente-

Gent leerlingparticipatie als onderwerp van hun

mr heeft daardoor een sterkere leerlinggeleding.

raad kreeg alle informatie, de plaatselijke media

profielwerkstuk. Doel: hun ervaringen vastleg-

“En wij denken dat de andere mr-leden er nu

pikten de kwestie op. Tijdens een inspraakavond

gen en doorgeven aan komende generaties.

meer overtuigd zijn dat wij als leerlingen daad-

gaf de mr-vertegenwoordiger het laatste zetje.

Maar dat gaat zomaar niet, want de twee

werkelijk belangrijk zijn in de school. Ze zien dat

De politiek wist geld vrij te maken: er komen

vwo-leerlingen hebben het profiel natuur- en

de leerlingen die hier nu voor in staan, er serieus

twee bruggen bij over de slotgracht rond de

techniek. De mr-voorzitter, de directie en de

mee omgaan.”

december 2012

infomr

11

Huishoudboekjes van 30.000 tot 120.000 euro

De wet geeft elke (g)mr recht op faciliteiten, maar wat betekenen de voorschriften voor het huishoudboekje? Twee penningmeesters geven inzicht in de werkelijkheid achter artikel 28 van de Wms, dat kantoorvoorzieningen, ondersteuning en werktijd als voorwaarden noemt voor goede medezeggenschap, evenals scholing en de inhuur van externe deskundigen. Verder schrijven de CAO’s voor po en vo bedragen per school voor en de ondergrens van het aantal beschikbare uren binnen de jaartaak voor personeelsleden. Zonder instemming van de personeelsgeleding in de (g)mr valt daar niet aan te morrelen – in theorie.

Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank

Norman de Langen is vier jaar penning-

€ 2300 geboekt. Dan zijn er nog de uitgaven

Als gmr hebben we geen reserves nodig. Je

meester van de gmr bij de stichting Xpect

voor een vaste notulist (€ 150 per vergadering,

kunt zeggen: we hebben hier recht op en we

Primair, waar 20 basisscholen in Tilburg

€ 1500 op jaarbasis). De school waar de verga-

maken dus alles op, maar je kunt ook zeggen:

onder vallen. Ze geven werk aan 500 leer-

dering plaats vindt ontvangt een vergoeding

we hebben het niet echt nodig. In 2010 had de

krachten die bijna 6400 leerlingen onder-

van € 65 per bijeenkomst (‘je hebt toch voor

gmr € 5000 over. Dan is de begroting van 2011

wijzen. Totale gmr-begroting in 2012:

veertig man koffie en thee nodig’.) Er is een lief-

€ 2000 lager dan die van het jaar ervoor.”

€ 27.800

en leedpotje, er staat voor € 500 abonnementen op de begroting en € 750 cursusgeld. Met

Kleurkopietjes

De grootste kostenpost op het A4-tje met de

€ 500 reiskosten, € 200 onder de post bedankje

De gmr-penningmeester let ook elders in de

begroting is vervanging van de leden van het

ouders, € 500 voor teambuilding en € 3500

organisatie op de kleintjes. De mr van zijn school

gmr-presidium: vier personeelsleden en een

voor het organiseren van een beleidsrijke dag,

heeft geen aparte rekening voor het eigen bud-

ouder. De voorzitter en de secretaris zijn bei-

draait deze gmr op een bescheiden budget.

get: “Dan betaal je elke maand weer € 12 aan

den voor 100 uur vrijgesteld van werk op hun

Hebben we hier met een penningmeester type

de bank, dat vind ik onzin. Het geld staat op de

eigen school. “En die uren maken ze makkelijk.

Zeeuws Meisje te maken?

algemene rekening en als ik met bonnen kom,

Ze overleggen met het college van bestuur, de

Een beetje wel, zegt Norman de Langen. Hij

wordt het gewoon betaald. We weten als mr

raad van toezicht, organiseren een beleidsrijke

is een voorzichtige en zuinige boekhouder,

precies waar we recht op hebben, dat zetten we

avond, komen als presidium apart nog bij elkaar

beaamt hij. “Het is gemeenschapsgeld, daar

altijd in de eerste notulen van het jaar.”

om vergaderingen voor te bereiden.”

moet je verantwoord mee omgaan.” Hij wijst

Eens zag hij bij een gmr-lid kleurenkopietjes van

Die 200 uur kost € 14.000, voor rekening van

op een post van € 300 voor een activiteitenplan

de notulen op tafel liggen. “Daar heb ik wel een

de Stichting Xpect Primair, te besteden aan leer-

die al drie jaar op de begroting staat. “Dat geld

opmerking over gemaakt. Die kleur zie je alleen

krachten voor de klas. De twee andere presidi-

gebruiken we steeds niet. Het vloeit dan terug

in het logootje, dat vind ik echt onzin. Je moet

umleden zijn minder tijd kwijt: elk staan ze voor

naar de scholen, want ik ga het niet oppotten.

kritisch kijken, ook naar jezelf.”

12

infomr

december 2012

‘In de CAO staat precies waar je recht op hebt, dus daar hoeft niemand moeilijk over te doen’

Natuurlijk moeten leden altijd bonnetjes indienen als ze geld hebben uitgegeven namens de gmr. “Ik heb er nog nooit één afgekeurd. Weleens vragen over gesteld en als ik het veel vond, of niet wist waarvoor het was. Dat doe ik dan gewoon in het openbaar tijdens de vergadering: kan je dit toelichten. Als het over geld gaat wordt het gauw gevoelig, we willen daarom open en transparant zijn.”

Toelichten en aanvragen Het gaat bij Xpect Primair allemaal in ‘goede verstandhouding’, omschrijft De Langen de cultuur. “Als we als gmr klem zouden komen te zitten, dan moeten we met het bestuur gaan praten. Er staat € 750 op de begroting voor een cursus, maar als scholing duurder is en we vinden het echt belangrijk om er naartoe te gaan, dan ben ik ervan overtuigd dat het kan. Als we

Joost Slagboom is penningmeester van de

het maar goed toelichten en tijdig aanvragen.”

CAO-vo:

Ook in dat geval gaat hij zuinig met de centen

Niet minder dan 100 klokuren voor lid

met 27 scholen in het voortgezet onderwijs.

om, zo blijkt. “Een cursus gezamenlijk inkopen is

van de mr, niet minder dan 160 uren voor

Er werken ongeveer 1200 personeelsleden

natuurlijk goedkoper. Dus als een mr iets wil op

pmr-lid dat ook in de gmr zit. Voorzitter

die les geven aan bijna 9000 leerlingen.

dat gebied, gaat er een mail rond: dit willen we

krijgt 150 klokuren extra, secretaris en

Totale gmr-begroting: € 120.000

doen, zijn er meer geïnteresseerden? Met men-

vice-voorztter 50 klokuren extra. Vijf

sen van vier of vijf scholen bij elkaar in een groep

dagen scholing en vorming per jaar, te

In het net opnieuw vastgestelde medezeg-

kun je de kosten delen. Hetzelfde bij een lezing:

verrekenen met de toegekende uren.

genschapsstatuut van LMC-VO is hoofdstuk 4

je betaalt hetzelfde of er nu twintig man in de

gmr van LMC in Rotterdam, een stichting

gewijd aan de faciliteiten. In tien punten staat

zaal zitten of honderd. Dan probeer je toch om

CAO-po:

er honderd bij elkaar te krijgen.”

Lid van de mr krijgt 60 klokuren, als pmr

zoals afgesproken in overleg met het bevoegd

Opereren binnen de grenzen maakt het ieder-

lid ook in de gmr zit wordt dat minimaal

gezag. De kosten voor het voeren van rechtsge-

een gemakkelijk, vindt Norman: “In de CAO

100 uur. Drie dagen scholing per twee

dingen, de inhuur van deskundigen, het vaca-

staat precies waar je recht op hebt, dus daar

jaar. Minimumbudget afhankelijk van

tiegeld voor ouders, de klokuren waarvoor de

hoeft niemand moeilijk over te doen. Dat doet

aantal leerlingen.

personeelsleden zijn vrijgesteld. “Ter bekostiging

helder uiteengezet waar de gmr recht op heeft,

van de activiteiten van de gemeenschappelijke

ons bestuur ook niet.”

medezeggenschapsraad wordt een bedrag ter december 2012

infomr

13

‘Ons college van bestuur vond het onbetaalbaar en wilde niet meer dan zestig uur. Daar zijn we niet mee akkoord gegaan’

grootte van 0,2 % van de totale loonkosten ter

De gmr houdt geld over en Slagboom oppert

beschikking gesteld door het bevoegd gezag.”

om dit te gebruiken voor scholing en eventueel

Slagboom: “Dat is voor de gmr van LMC rond

voor de inhuur van een externe adviseur, die

de € 120.000. Voor de medezeggenschapsra-

eens goed naar de LMC-begroting kan kijken.

den van de scholen is daarnaast 0,3 % beschik-

“Het gaat over rond de € 80 miljoen en het is

baar. Daar moet je het in principe mee doen. Bij

behoorlijk ingewikkeld. Misschien doen we dat

buitengewone werkzaamheden, ter bepaling

als gmr wel een keer.”

aan de gmr en het college van bestuur geza-

Nu de mr-bekostiging per school plaats vindt

menlijk, zal in principe bij aanvang afgesproken

kan er enige strijd om de uren en vergoedingen

additionele facilitering plaatsvinden.”

ontstaan, voorziet de penningmeester. “Voor directeuren is het natuurlijk financieel aantrekke-

Onbetaalbaar

lijk om de mr klein te houden. Daar zien we als

De 27 scholen kennen als gevolg van samen-

gmr wel een risico, maar ook onze taak om dat

voegingen bij onder meer praktijkscholen nu

goed aan te sturen. Wij hebben meer ervaring

19 medezeggenschapsraden. “Anders was het

met onderhandelen dan de mr-leden en onze

echt onbetaalbaar,” aldus Slagboom die wijst op

positie is anders. Als mr-lid speelt altijd dat je de

de CAO-bepaling over 100 klokuren per mr-lid

verhouding met je eigen directeur goed moet zien te houden, als dagelijks bestuur van de gmr

voor het medezeggenschapswerk. “Ons college van bestuur vond dat onbetaalbaar en wilde

eigen school’. Dat is natuurlijk niet zo. Er was

niet meer dan 60 uur. Daar zijn we als gmr niet

echt een brief van het college van bestuur nodig

mee akkoord gegaan. Ook omdat veel scholen

waarin zij stelden: medezeggenschap is wettelijk

nog niet eens een mr hadden, dus er veel tijd

verplicht, iedereen moet mee.”

besteed moet worden aan scholing.”

Alle mr-leden uit de personeelsgeleding volgen

Er kwam een compromis uit de bus. De stan-

verplicht een cursus om zich ook daadwerkelijk

daard urenvergoeding is 60, maar in hun eerste

te scholen. Het bestuur heeft uitgesproken dat

jaar krijgen mr-leden een opslag van 40 uur voor

ook de schoolleiders zich moeten verdiepen in

de noodzakelijke scholing. Het tweede jaar zakt

medezeggenschap.

dit naar 20 uur en in hun derde jaar kunnen mr-

staan we wat sterker in onze schoenen.”H

Oproep: hoe zit het met de faciliteiten van uw mr?

leden bij LMC dus 60 uur besteden. De mr-voor-

Speerpunten en prioriteiten

zitter en de secretaris staan samen geboekt voor

Hoe zit het met een activiteitenplan op bestuurs-

Hoe geeft uw mr invulling aan de wet-

200 uur opslag in het eerste jaar, wat daarna in

niveau, is dat er? Nee, zegt Slagboom, maar er

telijke regels voor faciliteiten? De AOb wil

twee jaar vermindert naar 120 uur.

bestaat wel een soort strategisch beleidsplan

hier graag meer van weten om afspraken

“Het waren stevige onderhandelingen voor ons

waaruit naar verwachting een activiteitenplan

te kunnen maken over een betere uitvoe-

als dagelijks bestuur”, zegt Slagboom. “Het ging

gaat voortkomen. “Er ligt zoveel op ons te

ring van de Wms. Op www.infomr.nl kan

hier zeker niet vanzelf. Er is binnen onze stich-

wachten. We kunnen zelf wel speerpunten vast

iedere (g)mr de enquête invullen. In één

ting sprake van flinke cultuurverschillen tussen

gaan stellen, maar er zijn altijd problemen die

van de komende nummers komen we op

de scholen. Gelukkig wilden de meeste directeu-

meer prioriteit hebben. Dus dat lukt gewoon

de bevindingen terug.

ren de mr betrekken bij besluiten, maar er zijn

niet.”

ook directeuren van het type: ‘ik beslis over mijn 14

infomr

december 2012

De werkvloer Vragen, opmerkingen, problemen met het werk op school? De medezeggenschapsraad kan zich ermee bemoeien. Vragen voor deze rubriek zijn welkom op [email protected]

1 • Help, ouder op oorlogspad Eén van de ouders in onze mr heeft zeer

mogelijk is als tijdelijke maatregel. De mr moet

ambtenaar. Kijk ook goed naar de reglementaire

eigen ideeën over de religieuze aspecten

zo’n maatregel zorgvuldig motiveren en indien

afspraken over de zittingstermijn: het zal niet de

van het onderwijs op onze school. Al ruim

een verlenging van de schorsing aan de orde

eerste keer zijn dat iemand nog in de mr blijkt

een jaar geeft hij zijn kinderen zelf thuis les,

is, moet de mr deze telkens opnieuw afwegen.

te zitten terwijl zijn termijn allang is verstreken.

maar als mr-lid blijft hij de directie buiten ons

Er is echter in deze zaak een heel ander punt

In al dit soort gevallen krijgt de dwarse ouder bij

om benaderen. Wij hebben besloten hem te

van groter belang: een ouder, personeelslid

de rechter geen voet aan de grond en kunt u de

schorsen als lid van de medezeggenschaps-

of leerling wordt in de mr gekozen vanwege

zaak rustig laten betijen in afwachting van een

raad en dat wil hij nu bij de rechter aanvech-

de betrokkenheid bij de school in die functie.

formele vordering of dagvaarding. Mocht er

ten. Welke juridische bijstand hebben wij nu

Wanneer iemand ophoudt ouder te zijn doordat

toch een juridische procedure van komen, dan

nodig?

zijn kinderen de school verlaten, eindigt het

kunnen abonnees op het mr-servicepakket van

lidmaatschap van de mr vanzelf. Dit geldt ook

de AOb een beroep doen op advies, inclusief

Schorsing van een mr-lid is een zwaar middel

wanneer er over de keuze voor thuisonderwijs

vier uur juridische bijstand.

dat volgens de meeste reglementen slechts

nog een discussie gaande is met de leerplicht-

2 • Waar vinden we een schoolontwikkelingsplan? Op onze scholengemeenschap voor voortgezet onderwijs is een taakbeleidsplan ontwikkeld, maar nu blijkt dat we een en ander ook moeten afstemmen op een zogeheten

plan. Wat er in moet staan, vindt u in

leid in een aparte beleidsnota, waarbij

artikel 24 van de Wvo. Het gaat onder

ook aandacht wordt besteed aan de

andere om bewaking van de kwaliteit,

uitwerking van CAO-voorschriften.

de uitwerking van onderwijskundige

Zowel op grond van de CAO als van-

uitgangspunten, afspraken over finan-

wege de Wms heeft het personeelsdeel

ciële bijdragen van derden, de invul-

van de mr instemmingsrecht over elke

ling van de identiteit van de school en

nadere uitwerking of bijstelling van

rond het taakbeleid niet kunnen uitvoeren.

aspecten van personeelsbeleid.

het personeelsbeleid. Indien sommige

De volledige mr heeft instemmings-

onderdelen op bestuursniveau voor

Het begrip Schoolontwikkelingsplan

recht op vaststelling en wijzigingen

meerdere scholen worden geregeld, ligt

komt niet voor in de Wet op het voort-

van het schoolplan. Zeker op het

dit instemmingsrecht bij de personeels-

gezet onderwijs (Wvo). De term is tot

onderdeel personeelsbeleid is de mede-

geleding van de gemeenschappelijke

2009 gebruikt in inmiddels verdwenen

zeggenschapsraad een belangrijke

medezeggenschapsraad.

regelingen voor extra subsidiëring van

gesprekspartner. Er ligt een directe

De AOb heeft geen eigen voorkeuren

onderwijs aan leerlingen met een ach-

relatie met het beoogde onderwijskun-

voor de inhoud van een schoolplan.

terstand.

dig beleid: denk aan formatie, functie-

Via internet zijn vele voorbeelden te

De wet verplicht uw school wel tot

mix en het taakbeleid.

vinden waar uw school eigen keuzes uit

de opstelling van het schoolplan, de

In de praktijk kiezen de meeste scholen

kan maken.

opvolger van het eerdere schoolwerk-

voor uitwerking van het personeelsbe-

schoolontwikkelingsplan. Wat zijn de wettelijke richtlijnen hiervoor? We willen dit graag snel weten, omdat we anders onze plannen

december 2012

infomr

15

Financieel inzicht in 1 middag

Wie actief is in de medezeggenschap, moet het huishoudboekje van de school willen snappen. En dat is in één middag te leren. Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank

“Een school zit qua financiën vrij eenvoudig

Het systeem van bekostiging in het onderwijs

lijks gebruik van. Ze stemmen in met een begro-

in elkaar”. Weinig (g)mr-leden zullen direct

maakt grote verschillen mogelijk. Drie vergelijk-

ting die ze niet écht snappen en zijn al helemaal

instemmen met deze stelling, afkomstig van Ron

bare scholen kunnen een volledig verschillend

niet in staat om bruikbare alternatieven aan te

van der Hoek, extern financieel adviseur van de

uitgavepatroon kiezen waarbij één geld over-

dragen voor voorgenomen bezuinigingen. Toch

AOb. Want als er vrijwilligers voor de commissie

houdt, terwijl de ander met een dreigend tekort

is dat soms helemaal niet zo ingewikkeld, zegt

financiën worden gezocht meldt de één na de

op de balans kampt. Net zoals drie docenten

Ron van der Hoek.

ander ‘absoluut geen verstand’ te hebben van

met alledrie een aanstelling van 0,7 fte op ver-

financiën. Wanneer de begroting ter instem-

schillende scholen een compleet ander salaris

Gewoon snappen

ming voor ligt, of het bevoegd gezag spreekt

kunnen ontvangen, een uiteenlopend aantal

De afgelopen jaren trokken tientallen mr-en

over ‘noodzakelijke bezuinigingen’, dan zijn er

klassen bedienen en een gevarieerd pakket

aan de bel bij de AOb, omdat ze hulp wilden

meestal maar weinig mr-leden die de getallen-

‘overige taken’ kunnen hebben. Het is waar dat

hebben bij het doorlichten van de financiën

reeksen goed kunnen interpreteren.

80 procent van de inkomsten van een school

van hun school. Ze werden soms geconfron-

Toch is financieel inzicht noodzakelijk, vindt

naar personeelsuitgaven gaat, maar ‘personeel’

teerd met onaangename reorganisatieplannen,

AOb-bestuurder Marten Kircz: “Er wordt vaak

is een breed begrip in het onderwijs. Kircz:

soms vermoedden ze wanbeleid, soms wilden

meteen bespaard op personeel en dat gaat

“Iedereen bakt hier een ander taartje van dezelf-

ze gewoon snáppen wat er aan de hand was.

direct ten koste van het primaire proces. Terwijl

de ingrediënten.”

Daarbij is de door de AOb ontwikkelde ‘forma-

de aanschaf van bijvoorbeeld veertig digiborden

De Wms geeft medezeggenschapsraden veel

tieplanner’ een goed hulpmiddel, zo blijkt. Na

ook een flinke kostenpost is die je zou kunnen

rechten op het gebied van financiën en het for-

het doorlichten van de schoolfinanciën door Van

heroverwegen.”

matieplan. Maar veel leden maken daar nauwe-

der Hoek bleek het soms ook heel anders te kun-

16

infomr

december 2012

nen: Geen ontslagen. Geen gedwongen fusie.

de bekostiging en schoolorganisatie snapt en

Bij niet geoormerkt geld gaat het steeds om

Vaak leidde de financiële analyse – na aanvanke-

goede informatie krijgt, kun je een volwaardige

keuzes waar je het geld als school aan wilt beste-

lijke huiver – zelfs tot grote tevredenheid bij het

gesprekspartner zijn van het bevoegd gezag en

den. “Kijk naar het geld dat via de prestatiebox

bevoegd gezag!

je achterban écht vertegenwoordigen.”

binnen komt: dat moet gaan naar verbetering

Om aan de grote vraag naar zo’n financiële ana-

Alvast een veel voorkomende fout: uren inef-

van de onderwijskwaliteit. De output is duidelijk,

lyse tegemoet te komen, start er dit voorjaar een

ficiënt inzetten. “Veel docenten voeren directie-

maar hoe je dat geld inzet kan elke school hele-

cursus voor (g)mr-leden, zodat zij, met behulp

taken uit. Die diensturen moeten uit de direc-

maal zelf invullen.”

van die formatieplanner, snappen wat er precies

tiepot worden betaald, niet uit de docentenpot,

gebeurt in het eigen huishoudboekje. Van der

zoals vaak gebeurt. Bij een directie-fte gaat het

Diagnose

Hoek: “Het is echt een soort röntgenfoto die

om een heel ander bedrag dan bij een docen-

De formatieplanner zorgt voor een objectieve

je maakt. En als je eenmaal snapt hoe je ernaar

ten-fte. Hetzelfde geldt voor klasse-assistenten

diagnose. Aan de hand van de uitkomsten

moet kijken, kun je er ongelofelijk veel op zien.”

die niet uit het budget voor oop, maar uit het

beslissen mr en bevoegd gezag zelf welke

geld voor docenten bekostigd zouden moe-

maatregelen ze nemen. Mr-leden moeten zich

ten worden. In dat laatste geval kan je er veel

bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en

Voor een goed beeld zijn er natuurlijk cijfers

meer inzetten. De manier waarop je je uitgaven

hun invloed, vindt de AOb. Kircz: “Als de hand-

nodig over de omvang en aanstellingen van de

indeelt, maakt veel uit.”

tekening van de accountant eronder staat, den-

personeelsleden op school, het bapo-gebruik,

Inzicht en kennis zijn niet alleen voor mr-en

ken ze dat het financieel op orde is. Maar dat is

afdracht aan het bestuursbureau, leerlingen-

belangrijk, het schort er ook nog weleens aan

onzin: die kijkt of de boekhoudkundige regels

prognoses etc. De meeste directeuren staan

bij lokatiedirecteuren, merkt Marten Kircz. “Die

worden gevolgd, niet of het gevoerde beleid

niet meteen te juichen om de cijfers te overhan-

krijgen vaak een bedrag dat al is afgeroomd ten

klopt.”

digen, maar die zijn écht openbaar, benadrukt

behoeve van de centrale bestuursorganisatie.

De financiële cursus start binnenkort, zowel via

Van der Hoek. Inzicht hebben in inkomsten en

Je moet de regie over je geld zélf willen voeren.

open inschrijving als in de vorm van maatwerk

uitgaven van de school is een belangrijke taak

Zodat je zinnig mee kan praten, ook als er bezui-

op de eigen school. Inschrijven en meer infor-

voor de pmr, want uiteindelijk gaat het om

nigd moet worden.”

matie op www.aobscholing.nl H

Openbare cijfers

de kwaliteit van het onderwijs. “Alleen als je

Cursussen, conferenties en advies

Mr-servicepakket Neem nu een abonnement op het mr-servicepakket van de Algemene Onderwijsbond! Voor mr’en in het primair- en voortgezet onderwijs Je hoeft als lid van de mr niet alles zelf te weten. Immers samen kom je verder en met wat steun van buiten kan de mr ook zware klussen aan. Het mr-servicepakket ondersteunt hierbij en geeft recht op: • Onbeperkt contact met de mr-helpdesk per e-mail en telefoon

Voor meer informatie kijk op aobscholing.nl

• 4 Uur gratis advisering/rechtsbijstand. • Extra exemplaar tijdschrift Info.mr

december 2012

infomr

17

Acht vragen over onderwijstijd De eerste twee leerjaren op de middelbare school moeten minimaal 1040 uur onderwijstijd bieden en dat gaat na de zomervakantie in. Voor iedereen wordt die vakantie een week korter, maar leerlingen krijgen er roostervrije dagen voor terug. En leerkrachten? Dat is een zaak van onderhandelen tussen de mr, de schoolleiding en de vakbonden. Acht vragen en antwoorden over de positie van medezeggenschap in dit krachtenveld.

Wat zijn de verschillen tussen onderwijstijd, lestijd en werktijd?

Een leerkracht in het voortgezet onderwijs moet volgens de CAO 1659 uur per jaar wer-

Hoeveel werkdagen gaat het jaar tellen? Er valt een hele rekensom op te zetten vanaf

365 dagen met aftrek van weekeinden, vakanties, roostervrije dagen, verplichte vrije dagen als Tweede Kerstdag enzovoorts. Uiteindelijk komt de wetgever uit op 190 inzetbare lesdagen. Dat is inclusief de momenten voor roosters, rapporten, boeken, werkweken, examens

Tekst Miro Lucassen Beeld Typetank

1.

3.

en projecten. De AOb heeft al in 2008 aangetoond dat elke school in staat is om binnen 38 deel van het verplichte onderwijsprogram-

weken deze 190 lesdagen in te plannen. Al die

ma, inspirerend en uitdagend karakter dat bij-

dagen zijn de leerlingen op school en werken

draagt aan een zinvolle invulling van de stu-

de leerkrachten.

dielast.

Naast de twaalf vakantieweken zijn er dan nog

2.

twee weken ‘over’. De leerlingen krijgen drie roostervrije dagen, goedmaker voor het ver-

Wat is maatwerk precies?

vallen van een week zomervakantie. Daarnaast

Van de 1040 uur onderwijstijd mag elke school

zijn er volgens de wetgever negen semi-

dezelfde CAO maximaal 750 uren voor de klas.

60 uur invullen als maatwerk, bestemd voor

roostervrije dagen: de school geeft dan geen

Niet alle 1040 ‘lesuren’ in de eerste twee klas-

leerlingen die specifieke aandacht nodig heb-

onderwijs, maar de leerkrachten zijn aan het

sen hoeven zich in lokalen af te spelen. Het

ben. Daarbij gaat het om alle vormen van

werk. Met deze bemoeienis doorkruist de wet-

protest tegen de bemoeienis van de overheid

begeleiding, vanaf het inlopen van achter-

gever het overleg over arbeidsvoorwaarden

met lesroosters heeft een lijst opgeleverd van

standen tot en met het begeleiden van uit-

tussen degenen die daar werkelijk over gaan,

allerlei activiteiten die volgens de inspectie ook

blinkers. De activiteiten zijn toegankelijk voor

vinden de AOb en de werkgeversorganisatie

passen binnen het begrip onderwijstijd: boe-

iedere leerling, maar niet verplicht. Mentor-

VO-raad. In de nu geldende CAO hadden zij

ken, roosters en rapporten ophalen en inleve-

uren, afstandsonderwijs en loopbaanactivitei-

al afgesproken dat leerlingen en leerkrachten

ren, proefwerkweken, stages, examens, pro-

ten komen eveneens in aanmerking, plus wat

dezelfde rechten zouden hebben op rooster-

jecten, sommige vormen van keuzevakken,

de school nog meer bedenkt als aanbod voor

vrije dagen. Dat leken er in een eerder wets-

zelfstandig werken aan opdrachten met aan-

beperkte groepjes leerlingen. Vanwege het

voorstel vijf te worden.

wezigheidscontrole. Maar wanneer dit voor de

maatwerk voldoet een lesrooster met 980

leerlingen als les krijgen telt, geldt het volgens

klokuren al aan de 1040-norm, als er maar een

de AOb ook als les geven voor de betrokken

goed verhaal bij hoort. Maatwerk moet zijn

4.

docent. De uitwerking is onderdeel van het

besproken met de medezeggenschapsraad.

taakbeleid, vast te stellen in overleg met de

Voor leerkrachten is het opletten geblazen:

personeelsgeleding van de mr.

een maatwerkactiviteit kan zowel binnen als

twee weken rond de kerst en een week meiva-

Alles wat buiten de les gebeurt, moet voldoen

buiten lestijd vallen, afhankelijk van de vraag

kantie. De minister van onderwijs schrijft voor

aan drie criteria om mee te tellen: uitvoering

of het werk in het rooster staat en hoe de les-

wanneer deze vakanties beginnen, inclusief de

onder de pedagogisch-didactische verant-

definities zijn vastgelegd in het taakbeleid.

spreiding in de zomer tussen de regio’s noord,

ken, inclusief voorbereiding, huiswerk en andere taken. De werktijd omvat volgens

woordelijkheid van onderwijspersoneel, onder18

Valt er nog te schuiven met vakanties?

Zes weken zomervakantie liggen vast, evenals

midden en zuid. Dan blijven er nog vier weken infomr

december 2012

over voor herfst- en voorjaarsvakantie die het

leerlingen en leerkrachten zo gelijk mogelijk

we voorschriften gebeurt stapje voor stap-

management bepaalt. De medezeggenschaps-

te behandelen: zes roostervrije dagen rond

je: de inspectie ziet het lopende schooljaar en

raad heeft over dit onderwerp en over de

vakanties voor het starten en afsluiten van het

ook 2013/2014 als overgangsperiode. De scho-

indeling van de roostervrije dagen adviesrecht.

schooljaar, waarbij leerkrachten werken. De

len moeten in overleg met hun medezeggen-

Goede Vrijdag, Paasmaandag, Pinkstermaan-

andere zes slim spreiden over het jaar en ieder-

schapsraden een verantwoorde en zinvolle

dag en Hemelvaartsdag blijven verlof-

een vrij geven, zoals voor vijf van de zes dagen

besteding vinden voor de 1040 uur onderwijs-

dagen. De vrijdag na Hemelvaart is volgens de

al is afgesproken in de CAO.

tijd die ze moeten aanbieden in de eerste twee

minister een lesdag, tenzij de school en de mr

6.

leerjaren van het voortgezet onderwijs. Hoe-

ervoor kiezen om deze als roostervrije dag aan

wel zelfwerkzaamheid nog steeds mogelijk is gescherpt dat het klassieke ophokuur onder

lengen door er roostervrije dagen aan vast te

Hebben ouders en leerlingen ook iets te vertellen?

Het adviesrecht over vakanties en roostervrije

toezicht van een onbevoegde surveillant niet

knopen is mogelijk om leerlingen en ouders te

dagen geldt voor de volledige medezeggen-

meetelt voor de berekening.

plezieren, maar van leerkrachten worden die

schapsraad, maar zodra er arbeidsvoorwaar-

dagen wel werkzaamheden verwacht. Aan het

den aan te pas komen speelt het CAO-over-

begin en einde van de zomervakantie mogen

leg tussen werkgevers en vakbonden de eer-

8.

maximaal zes roostervrije dagen liggen.

ste viool. Zo staat in de laatste CAO voor het

5.

voortgezet onderwijs dat leraren en leerlingen

te wijzen. In sommige jaren zal Hemelvaartsdag in de meivakantie vallen. Vakanties ver-

als maatwerk, zijn de eisen daaraan zo ver aan-

Welke stappen kan de mr nu nemen?

De rekensom kan gevolgen hebben voor de

allemaal recht hebben op de toen bedach-

formatie: mogelijk is er meer personeel nodig

Wat doen leerkrachten op de roostervrije dagen?

te vijf roostervrije dagen per schooljaar. Of er

om aan de wettelijke eisen te voldoen. De for-

CAO-afspraken komen over de invulling van

matieberekening moet aan de personeelsgele-

Uitvallende lessen rond de vakanties waren

de nieuwe regeling is nog onbekend. Maar

ding van de mr worden voorgelegd ter instem-

de aanleiding voor de nieuwste wettelijke

wat er ook gebeurt op centraal niveau, iedere

ming.

bemoeienis met onderwijstijd. Door de zomer-

school zal zelf moeten bepalen wat de nieuwe

De wet treedt in werking op 1 augustus 2013,

vakantie in te korten en de leerlingen extra

regels rond onderwijstijd betekenen voor het

dus dit is het moment om aan een jaarplan-

roostervrije dagen te geven denkt het ministe-

taakbeleid en dat is net als het formatieplan

ning te beginnen. Als de directie daar zelf nog

rie scholen te dwingen efficiënter te werken:

een zaak voor de personeelsgeleding in de mr.

geen stappen voor heeft gezet, zet het punt

zoveel mogelijk deskundigheidsbevordering,

De ouder- en leerlinggeleding kunnen wel ken-

dan direct op de agenda via het initiatiefrecht.

vergaderingen en besprekingen moeten zich

nisnemen van de gegevens.

Over de invloed op het taakbeleid, de sprei-

afspelen op de dagen dat de leerlingen er toch

7.

ding van de roostervrije dagen en eventuele

niet zijn, terwijl zij wel recht houden op hun

gevolgen voor de formatie zal heel wat overleg nodig zijn, ook met de achterban. Daar kun je

vinden welke werkwijze het best past. Als de

Valt er nog protest tegen ophokuren te verwachten?

De wetgeving rond onderwijstijd is aangeno-

Abonnees op het mr-servicepakket kunnen

minister zich er zo min mogelijk mee bemoeit,

men ondanks een stevige protestcampagne

gebruik maken van hun adviesuren bij de AOb

ligt het volgens de AOb voor de hand om

uit het onderwijs. De invoering van de nieu-

om voorstellen te laten beoordelen. N

1040 onderwijsuren. Medezeggenschapsraden en schoolleiders zullen hierbij zelf moeten uit-

december 2012

infomr

niet vroeg genoeg mee beginnen.

19

Het kronkelige pad naar een ondersteuningsplanraad Passend onderwijs krijgt langzamerhand vorm. Overal in het land zijn nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan. Er liggen intentieverklaringen en koersplannen op tafel, klankbordgroepen overdenken de vraag wie er straks in de ondersteuningsplanraad moet zitten. InfoMR peilde de stand van zaken bij twee gmr-leden.

Een stuurgroep van negen bestuurders doet de voorbereiding van het samenwerkingsverband van 125 scholen. Tot nog toe houden de negen de Saltho-gmr goed op de hoogte, vindt Nelissen. “We krijgen alles ter kennisgeving doorgestuurd, prettig transparant.” Over de intentieverklaring ontving zijn gmr toch een adviesaanvraag. “Dat hoefde dus niet volgens de wet, maar het is wel beter natuur-

Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank

lijk. Zo weet je dat een gmr achter je plannen staat. Anders komt er in een later stadium alleen maar gedoe van.” Jos Nelissen van de Michaelschool in Boxtel zit

werken met een ander bestuur? Nee, volgens

straks in een samenwerkingsverband met 125

ondermeer de minister geldt artikel 18: als iets

Informatieavond

scholen uit de regio Den Bosch. En Jos’ aller-

per wet is geregeld, vervalt het instemmings-

Tijdens een informatieavond voor alle betrok-

hoogste baas, de in het zuiden des lands ope-

en adviesrecht van de gmr. Pas bij de uitwer-

kenen bij de medezeggenschap kreeg de regio

rerende Koraalgroep, heeft op zijn beurt te

king mag de gmr advies geven, bijvoorbeeld

een toelichting op de stand van zaken. Nu is

maken met zeventien samenwerkingsverban-

over de vraag of het swv een stichting of een

het tijd voor de volgende stap: een ondersteu-

den. Tussen Michael en Koraal zit

vereniging wordt.

ningsplanraad (opr) die de medezeggenschap

Saltho Onderwijs, die vijf scholen voor speci-

“Maar ook daar hoor ik verschillende verhalen

rond het swv op zich neemt. Jos: “Dat wordt

aal en voortgezet speciaal onderwijs bundelt

over”, zegt Jos. Die hele discussie over artikel

een ingewikkelde operatie. Alle 125 moeten

en waar Jos voorzitter is van de gmr. In deze

11 of 18 zal hem een beetje worst wezen, zegt

het erover eens worden wie daarin gaat zitten

kluwen ontstond net als overal in het land ver-

de gmr-voorzitter eerlijk. “Wat wel belangrijk

en hoe goede communicatie en terugkoppe-

warring over de vraag wat de gmr te vertellen

is: hoe krijg je binnen zo’n samenwerkingsver-

ling met de achterban gegarandeerd kan wor-

heeft over de intentieverklaring om het nieuwe

band als speciaal onderwijs een bepaalde posi-

den.”

samenwerkingsverband aan te gaan. Advise-

tie? Hoe gaat ons bestuur in overleg met ande-

Een klankbordgroep en de stuurgroep zijn in

ren, op basis van artikel 11 sub D van de Wms

re besturen? Daar wil je als gmr bij betrokken

overleg over alles wat bij zo’n oprichtingsfa-

aangezien het bestuur duurzaam wil samen-

zijn.”

se hoort. Hoe bepaal je wie er in de opr komt?

20

infomr

december 2012

Moet er een verdeelsleutel komen per schoolbestuur? Per aantal leerlingen? Wat spreek je over de stemverhoudingen af? Heeft een groot bestuur meer zeggenschap? Wat is een werk-

Steunpunt op komst In een binnenkort op te richten steunpunt medezeggenschap passend onder-

bare omvang voor een opr?

wijs gaan alle onderwijsbonden, ouderverenigingen en de po- en vo-raad

Juiste plek

samenwerken. Er komen handreikingen, modellen, checklists en voorlichtings-

Rechtstreekse vertegenwoordiging voor elke

bijeenkomsten. Het eerste advies: begin met een voorlopige opr (vopr) die met

mr zal niet gebeuren en dat hoeft ook niet,

het bestuur van het samenwerkingsverband afspraken maakt over het nieu-

vindt Jos Nelissen. “In zo’n opr moeten men-

we medezeggenschapsreglement. Dat regelt de definitieve samenstelling van

sen zitten die organisatie-overstijgend kunnen

de opr en de verkiezingen. Schoolbesturen krijgen de raad om de instelling en

denken, die vanuit het samenwerkingsverband

samenstelling van de vopr ter instemming aan hun gmr voor te leggen. Het

als geheel kijken. Misschien is een bepaald

steunpunt komt nog met handreikingen over de opr-faciliteiten en het contact

kind beter af op een andere school dan de

met de achterban.

jouwe. Wij moeten als speciaal onderwijs niet

Volgens de AOb heeft de gmr op heel wat punten adviesrecht of instemmings-

alleen vanuit ons eigen belang kijken. En ande-

recht bij de uitwerking van de samenwerking, waaronder keuzes voor de

ren moeten dat ook niet doen.”

rechtsvorm, omvang en inrichting van de organisatie, gevolgen voor personeel

Hij verwacht geen hevige verkiezingsstrijd.

en de inrichting van medezeggenschap.

“Die opr vergadert natuurlijk op een behoorlijk

Meer informatie volgt op www.infomr.nl in de loop van 2013.

abstract niveau. Maar daar moet instemming komen op het ondersteuningsplan, het niveau waar het geld binnenkomt.” Is hij niet bang

en onze positie moet natuurlijk gegarandeerd

Maar minder geld gaat toch ten koste van de

dat het speciaal onderwijs, met relatief weinig

zijn. Elk swv moet straks zelf beslissen waar de

formatie? Jos Nelissen rekent op het gezond

leerlingen immers, ondergesneeuwd raakt in

extra middelen naartoe gaan. Het ene swv zal

verstand, blijkt uit zijn woorden. “Je moet er

de ondersteuningsplanraden? Dat hun stem

meer naar het reguliere basisonderwijs door

samen uitkomen. Als je zoveel mogelijk kinde-

niet wordt gehoord of nauwelijks telt? Nelis-

willen sluizen, het andere misschien meer naar

ren binnen het reguliere onderwijs wilt plaat-

sen: “Ik ga ervan uit dat we als speciaal onder-

het speciaal onderwijs.”

sen, doe je een extra beroep op je leerkrachten. Als je in een klas van 32 kinderen ook nog

wijs gewaardeerd worden om onze expertise december 2012

infomr

21

eens vier of vijf rugzakjes hebt... dat betekent

Bij het opstellen van het schoolondersteu-

een autistisch spectrum? Als mr moet je seri-

wel wat voor je team.”

ningsprofiel is een belangrijke rol weggelegd

eus met je directeur om tafel: welke leerlingen

Over de verwachte overstap van ‘de lich-

voor de mr. Nelissen: “Wat is je expertise op

kunnen er komen en hoort daar bijvoorbeeld

te gevallen’ uit het speciaal onderwijs naar

schoolniveau? Wat kan en wil je als team? Ben

een scholingsplan bij voor de docenten? Moet

de reguliere scholen moet je niet te makke-

je goed in de begeleiding van kinderen met

je als school allround willen zijn of je specialise-

lijk denken, waarschuwt Nelissen. “De klas-

ren? Wat mag je van een leerkracht verwach-

sen worden toch al steeds groter en dan krijg

ten in een klas met 25 leerlingen en een aantal

je er als leerkracht straks ook nog moeilijkere

rugzakjes? Je moet het staks echt met z’n allen

kinderen bij. Zo’n verschuiving betekent auto-

gaan doen, en daar horen goede afspraken bij,

matisch dat de overblijvende problematiek

bijvoorbeeld over de noodzaak van bijscholing

binnen het speciaal onderwijs ook zwaarder wordt. Daar zie ik wel een probleem.”

Concentratiestoornis Gmr-voorzitter Nelissen denkt dat er soms te

‘Wat is je expertise op schoolniveau. Wat kan en wil je als team?’

en over taakbeleid.” Er is nog wel even tijd, maar er is ook veel nog onduidelijk, zeker wat betreft de medezeggenschap. “Het draait er bij de opr natuurlijk om dat je het vertrouwen hebt van je hele ach-

makkelijk wordt gedacht over inpassing van leer-

terban, maar dat kunnen wel dertig mede-

lingen uit het speciaal onderwijs naar het regu-

zeggenschapsraden zijn. Hoe communiceer je

liere basisonderwijs. “Zelfs kinderen die ‘alleen

daar als opr mee en welke middelen krijgt de

maar’ een concentratiestoornis hebben, dat

opr daarvoor? Dat wordt puzzelen.” N

vraagt al wat in een grote klas. Wij zetten dan een wekker: 1 minuut moeten ze aan een som werken, en daarna mogen ze weer even wat anders. Dat gaat niet in een grote klas.” Hij wijst op het soms ‘wat grovere taalgebruik’. “Dat heeft een ander effect in een groep van zeven in het so, dan in een klas met 25 leerlingen.” Op zijn eigen school praten kinderen relatief veel over de thuissituatie, er is weinig schaam-

‘Leerkracht praat nergens mee. Dat vind ik zorgelijk.’

te en de school springt soms praktisch bij: “Als

Harmien Ypma werkt in het speciaal basisonderwijs, op sbo Universum in

een kind niet heeft ontbeten, dan gaat er even

Amsterdam en zit zowel in de mr als in de gmr van stichting Openbaar Onder-

iemand naar de bakker. Dat zie ik in een gewo-

wijs Amsterdam-noord.

ne klas niet gebeuren.” Natuurlijk moet elke

“We worden op de hoogte gehouden van de voortgang bij ons samenwer-

school zoeken naar passende oplossingen en

kingsverband, we krijgen als gmr de stukken, maar ik heb er toch een beet-

hij verwacht daar veel creativiteit. “Misschien

je een dubbel gevoel over. De werkvloer wordt er niet echt bij betrokken, het

komen er speciale klassen binnen het regulie-

speelt zich allemaal erg op bestuursniveau af. Ik zie nergens dat er een leer-

re onderwijs. En er kan natuurlijk veel gebeu-

kracht mee praat, dat vind ik zorgelijk. Straks wordt er van alles beslist, en hoor

ren met de inzet van onderwijs-assistenten en

je het als leerkracht als laatste.”

ambulante begeleiders.”

“Ik vind het belangrijk dat we dicht bij het vuur zitten. Er is wel afgesproken

Nelissen gaat uit van ‘realistische keuzes’ bij

dat er iemand uit het speciaal onderwijs in de opr komt, het idee is nu dat

het maken van elk ondersteuningsplan. “Het

die uit vijf leerkrachten en vijf ouders bestaat, uit verschillende besturen. Ik

gaat erom dat elk kind straks op de juiste plek

zou zelf wel in de opr willen, maar dat is afhankelijk van hoe het gefaciliteerd

komt. Het reguliere basisonderwijs stuurde

wordt. Je zit er straks namens meerdere scholen en die moet je informeren,

kinderen misschien weleens te makkelijk met

daar moet je dan wel de tijd voor krijgen, je wilt het toch goed doen.”

het busje mee. Nu moeten ze het toch beter

“Passend onderwijs biedt ons wel kansen, als sbo-school kunnen we onze ken-

afwegen: is het niet beter voor een kind om

nis meer naar buiten brengen, zodat andere scholen bij ons terecht kunnen

in de eigen buurt te blijven, wat kunnen extra

en we onze kennis meer delen dan we nu doen. Ik verwacht dat we straks met

onderwijsassistenten en ambulante begelei-

zwaardere problematiek te maken krijgen, dat we meer cluster 3 en 4-kinderen

ders betekenen.”

op onze school krijgen. De plekken op het sbo zijn goedkoper dan op het spe-

Voeling

ciaal onderwijs. Dan moeten we straks met minder middelen moeilijker leerlingen begeleiden, en onze groepen zijn met vijftien toch een stuk groter dan

‘Zijn’ gmr heeft inmiddels een koersplan voor-

gemiddeld acht in het speciaal onderwijs.”

gelegd gekregen, de voorloper van het toe-

“Je merkt dat er door de veranderingen wel goede inhoudelijke gesprekken

komstige ondersteuningsplan. Een voorbeeld

ontstaan op school: hoe ziet ons ondersteuningsprofiel eruit? Welke kinderen

daarvan staat ondermeer op de site van de

kunnen we goed opvangen, welke expertise hebben we in huis en hoe kun-

po-raad. Het bespreken van het koersplan was

nen de kinderen hiervan profiteren, wat betekent de ‘s’van sbo. Dat vind ik wel

dus niet verplicht maar het bestuur wil graag

positief.”

“voeling met de werkvloer houden”, omschrijft Nelissen. 22

infomr

december 2012

Komen directie of schoolbestuur en de medezeggenschapsraad er niet uit, dan kan een conflict worden voorgelegd aan de Landelijke Commissie Geschillen WMS. In elk nummer van infomr publiceren we enkele interessante zaken.

Bezuinigen taakbeleid alleen met argumenten Met een taakrealisatie van 50 uur per jaar voor

leiding begint bezuinigen met het gelijk trek-

Op naar de geschillencommissie, besluit het

elk wekelijks lesuur zijn de docenten Nederlands

ken van de uitgangspunten voor alle secties.

bestuur, in de verwachting daar alsnog zijn

op een school voor voortgezet onderwijs op

De ruimere urenvergoeding valt in de visie van

gelijk te halen. Maar dat valt anders uit. De

papier net iets beter af dan hun collega’s in

de school niet meer te verdedigen: het aantal

commissie rafelt de kwestie uiteen:

andere vakken. Het verschil van vier uur ligt

uren Nederlands per week is namelijk hoger

• volgens alle betrokkenen is bezuinigen nood-

echter onder vuur als gevolg van bezuinigin-

dan dat bij andere vakken. De meeste docenten

gen: 46 uur voor allen moet het worden, vindt

zien daardoor meer klassen en dat verhoogt

de directie. Zowel de sectie Nederlands als de

ook de correctielast, redeneert het bestuur.

personeelsgeleding in de medezeggenschaps-

Verder stoort de schoolleiding zich eraan dat de

raad voelen daar niets voor: opstel, literatuur,

sectie Nederlands niet heeft onderzocht of het

schoolexamen en correctiewerk kosten de

werk ook met minder uren te doen valt. Twee

docenten Nederlands meer tijd dan hun col-

tegemoetkomingen moeten het leed verzach-

geen analyse van een eventuele onevenwich-

lega’s in andere vakken. De mr erkent de nood-

ten: in de toetsperiode hoeven de docenten

tigheid en mist objectieve criteria voor taak-

zaak om te bezuinigen, maar vindt het voorstel

Nederlands geen surveillancetaken te verrichten

onevenwichtig. Op deze wijze leveren alleen de

en er komt een nieuwe waardering voor niet-

Vanwege al die gebreken kon de personeels-

docenten Nederlands een bijdrage door taak-

lesgebonden taken.

geleding in de mr instemming onthouden.

verzwaring te accepteren. Ook voert de pmr

De personeelsgeleding vindt dit alles een onder-

De bestaande regeling blijft van kracht totdat

bekende risico’s aan van zo’n operatie: verlies

bouwing van niks en weigert instemming. Het

vaksecties, medezeggenschapsraad en school-

van kwaliteit, minder gemotiveerd personeel en

schoolbestuur dient zelf te onderzoeken wat

bestuur er samen wel uit komen.

stijgend ziekteverzuim.

de gevolgen zijn van het voorstel en daarbij

Het bestuur denkt er anders over. Volgens de

hoort een analyse van het volledige taakbeleid.

zakelijk en kan taakbeleid daar een rol in spelen; • tot nog toe had niemand problemen met de extra uren taakrealisatie bij de docenten Nederlands; • het voorstel van het bevoegd gezag bevat

beleid.

LCG WMS 105367, 25 juni 2012

Niet te snel met dat continurooster Het continurooster is helemaal in én maakt het

nurooster staat, hebben de mr en de bestuur-

datum, die de ene keer augustus 2013 zou zijn

leven voor werkende ouders gemakkelijker.

der er niet aan gedacht om dit draagvlak te

en vervolgens opeens verschoof naar augustus

Op een basisschool waar zowel het team als

onderhouden. Vooral de woensdagmiddag is

2012? De reden blijkt het verlangen van het

de ouderraadpleging het idee ondersteunen,

een pijnpunt: bestuur en team kiezen voor een

team om nu snel door te pakken met de nieuwe

besluit het bestuur dan ook ferme stappen

rooster met vijf gelijke dagen, een flink deel van

werkwijze. Dat is omstandig uitgelegd in de mr,

te nemen. Direct na de zomervakantie zal de

de ouders geeft de voorkeur aan een variant

waarbij de betrokkenen dachten dat de ouders

nieuwe werkwijze ingaan, vernemen de ouders

waarbij sporten, muziekles en hobbyclubs op

vanzelf wel op de hoogte zouden raken van de

en personeelsleden medio juni. Daar is een

woensdagmiddag mogelijk blijven voor hun

fijne kneepjes. Dat bleek echter niet automa-

voorlichtingsavond aan voorafgegaan en twee

kinderen.

tisch te gebeuren. De school krijgt het dringen-

bijeenkomsten van de medezeggenschapsraad.

De Landelijke Klachtencommissie Onderwijs,

de advies om toch maar een jaartje te wachten

Al snel blijkt dat de ouderraad zich overvallen

waar de ouderraad naar toe stapt in een laatste

en in de tussentijd de onderlinge communicatie

voelt door deze tempoversnelling. Hoewel de

poging om de voortrazende trein te stoppen,

te verbeteren.

eerste gesprekken dateren uit 2010 en een

legt direct de vinger op de zere plek. Waarom

meerderheid van de ouders achter het conti-

heeft de school zo gezwalkt met de invoerings-

december 2012

infomr

LKO 105455, 23 juli 2012

23

Cursussen, conferenties en advies

Investeer in uw mr Volg dit schooljaar een cursus bij AOb Scholing Een goede raad helpt een onderwijsinstelling beter te functioneren; inspraak en overleg verbeteren immers de school, het beleid en het werkklimaat. Om als volwaardige mr te functioneren heb je dan ook kennis en ervaring nodig. Individueel en als collectief. Ontdek hoe je met AOb scholing het beste haalt uit medezeggenschap.

Open inschrijving of bij jou op school? De AOb biedt op vier plaatsen in Nederland cursussen met open inschrijving. Met meer dan 5 mr-leden een trainingsvraag? Onze trainers maken met jou het programma, afgestemd op jullie leerwensen. Wil je meer weten?

Bel 0900 463 62 62 of mail ons: [email protected]

Cursus uitgelicht

po

Cursus uitgelicht

vo

Basis medezeggenschap

Basis medezeggenschap

Je gaat in de mr of zit er net in. In deze cursus leer je wat het mr-werk inhoudt en welke instrumenten je hebt om het bestuur te beïnvloeden.

Je gaat in de mr of zit er net in. In deze cursus leer je wat het mr-werk inhoudt en welke instrumenten je hebt om het bestuur te beïnvloeden.

cursusdata

cursusdata

16 jan en 30 jan in Utrecht 6 mrt en 20 mrt in Utrecht 29 mei en 12 juni in Utrecht

15 jan en 30 jan in Utrecht 5 mrt en 19 mrt in Utrecht 28 mei en 11 juni in Utrecht

Of schrijf je in voor:

Of schrijf je in voor:

Formatieplan en taakbeleid

Formatieplan en taakbeleid

13 mrt in Utrecht

7 feb in Utrecht 12 mrt in Utrecht

Effectieve Medezeggenschap 10 apr en 24 apr in Utrecht

Effectieve Medezeggenschap 9 apr en 23 apr in Utrecht

Collegiaal Personeelsbeleid 17 apr in Utrecht

Collegiaal Personeelsbeleid 18 apr in Utrecht

Voor het complete aanbod en inschrijving ga naar www.aobscholing.nl