Terugkoppeling monitor subsidieregeling ‘Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016’ Beginmeting 2014 Portret samenwerkingsverband P029
Opdrachtgever: ministerie van OCW Utrecht, september 2014 © Oberon/FSW,UU Contact: Oberon Postbus 1423 3500 BK Utrecht 030-2306090 e-mailadres:
[email protected]
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
1
2
Inleiding
Uw samenwerkingsverband (SWV) P029 heeft meegedaan aan de beginmeting van het monitoronderzoek van de subsidieregeling “Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016’. Dit monitoronderzoek voeren Oberon en de Faculteit Sociale Wetenschappen van de universiteit Utrecht (FSW/UU) uit in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 1
We hebben in deze beginmeting een vragenlijst uitgezet onder alle deelnemende SWV’s . Daarvoor hebben we verschillende doelgroepen benaderd: leden van de projectteams, directie en opleiders van lerarenopleidingen, bestuurders, schoolleiders, praktijkbegeleiders van scholen en studenten en startende leraren. De uitkomsten zijn in een landelijk rapport verwerkt dat gebaseerd is op alle gegevens van de deelnemende SWV’s. Dit SWV-portret gaat over de versterking van de samenwerking in uw samenwerkingsverband. We presenteren in grafieken de huidige stand van zaken. We laten zien: hoe er binnen uw SWV wordt samengewerkt en hoe tevreden u daar over bent, de manier waarop thema’s terugkomen in het curriculum en de begeleiding in de opleiding en de scholen en de tevredenheid van studenten en startende leraren hierover, de wijze waarop in uw SWV wordt samengewerkt rond de startende leraar en hoe tevreden de startende leraar daarover is, en de mening van studenten over de relatie tussen de opleiding en de school. Tevens presenteren we in de grafieken een benchmark: het gemiddelde van alle SWV’s uit uw sector (po, vo of mbo). Leeswijzer De resultaten in dit SWV portret geven we weer in figuren. Aan de hand van de benchmark kunt u zelf de situatie in uw SWV interpreteren. Voor het overzicht staat steeds de code van uw SWV aangegeven, evenals de sector. Onderdelen van de samenwerking zijn niet altijd bij alle doelgroepen bevraagd. Bij de grafieken staat daarom altijd aangegeven welke doelgroepen gegevens hebben aangeleverd. N.B.: De gegevens zijn vanuit uw SWV verstrekt aan Oberon en FSW/UU tijdens het onderzoek door meerdere mensen. Het kan zijn dat vanuit uw SWV minder dan 10 mensen een vragenlijst hebben ingevuld. U kunt in hoofdstuk 2 zien of dat voor uw SWV het geval is. Indien uw SWV minder dan 10 respondenten heeft worden er geen gegevens over uw SWV weergegeven. Het aantal respondenten is dan te laag om een goed beeld te krijgen van de situatie in het SWV. Wel tonen de figuren de gegevens over uw sector, waar de gegevens van uw SWV wel deel van uitmaken. Het kan ook zijn dat één of meerdere figuren voor uw SWV leeg blijft. Dit betekent dat we dan over het betreffende onderwerp geen gegevens hebben ontvangen. Bij de grafieken van uw SWV en uw sector staat aangegeven hoeveel mensen deze vraag hebben beantwoord (met N= ..). 2
Achterin het portret in hoofdstuk 7 vindt u een samenvatting van het landelijke rapport van de beginmeting . Hierin staan de conclusies over alle SWV’s samen. We starten het portret in hoofdstuk 2 met een overzicht van de respons binnen uw SWV en de SWV’s in uw sector.
1
2
Drie samenwerkingsverbanden die via een gegrond verklaard bezwaarschrift later subsidie hebben ontvangen zijn niet meegenomen in de beginmeting. U kunt dit rapport desgewenst (via uw projectcoördinator) bij ons opvragen.
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
2
3
De respons
Hieronder ziet u in het figuur het totaal aantal mensen dat de vragenlijst heeft ingevuld voor uw SWV en het aantal per doelgroep. Dezelfde gegevens ziet u ook voor de benchmark. Figuur 1. Totale respons en respons per doelgroep in aantallen
SWV P029 [N= 43]
SWVs PO [N=1639] 60
9
154 147
18 2
334
944
14
Opleidingen
Scholen
Opleidingen
Scholen
Studenten
Startende leraren
Studenten
Startende leraren
Projectteam
Projectteam
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
3
4
De Samenwerking
We presenteren hier vier figuren over de samenwerking in uw SWV en de tevredenheid hierover. We vergelijken de gegevens van uw SWV met die van alle SWV’s uit uw sector.
SWV P029 [N= 9]
Figuur 2 Bent u al met al tevreden over de samenwerking binnen het samenwerkingsverband? In percentages (alleen projectteam)
SWVs PO [N= 149]
56%
11%
17%
0%
10%
33%
63%
20%
30%
40%
14%
50%
60%
70%
80%
heel tevreden
tevreden
niet tevreden, niet ontevreden
ontevreden
heel ontevreden
dat weet ik niet / is niet van toepassing
90%
1% 5%
100%
Figuur 3 Worden binnen het samenwerkingsverband de wederzijdse behoeften en vragen m.b.t. de samenwerking bevraagd? In percentage antwoord ‘ja’ (alleen projectteam) 100% 90%
84%
80%
70%
67%
60% 50%
40% 30% 20%
10% 0% SWV P029 [N= 9]
SWVs PO [N= 149]
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
5
Figuur 4 is er in het afgelopen schooljaar binnen het samenwerkingsverband actie ondernomen om de samenwerking te verbeteren? In percentage ‘ja’ (alleen projectteam) 100% 90% 80% 67%
70% 60%
56%
50%
40% 30% 20%
10% 0% SWV P029 [N= 9]
SWVs PO [N= 149]
Figuur 5 Waar waren deze acties ter verbetering van de samenwerking vooral op gericht? In aantal keer genoemd, als percentage van het totaal aantal genoemde aspecten (alleen projectteam) herstel van het wederzijds vertrouwen
anders meer evenwicht in rol-en/of taakverdeling herformulering van de doelen
facilitering (tijd en geld) verbetering van de communicatie professionalisering en/of scholing aanpassing afspraken en procedures 0%
10%
SWV P029 [N= 5]
20%
30%
40%
SWVs PO [N= 100]
50%
60%
70%
80%
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
4
6
Aandacht voor de thema’s
We presenteren in dit deel in negen figuren de mate waarin de thema’s opbrengstgericht werken, omgaan met verschillen, pesten, en ouderbetrokkenheid aandacht krijgen in de lerarenopleidingen en de scholen, de tevredenheid van de studenten en startende leraren hierover en de tevredenheid van alle betrokkenen over de vaardigheden van de studenten en startende leraren op deze thema’s. Figuur 6 In hoeverre wordt momenteel in het curriculum van uw lerarenopleiding aandacht besteed aan het thema opbrengstgericht werken? In percentages (alleen respondenten van lerarenopleidingen)
SWV P029
100%
5%
90%
SWV PO 16%
6%
17%
9%
80%
42%
70%
54%
60% 61%
50%
84%
84%
40% 30%
1%
53%
20%
40% 22%
10%
7%
0% Eenjarige LO [N=0]
1e en 2e jaar [N=19] Niet
3e en 4e jaar [N=19] Weinig
Veel
Eenjarige LO [N=18]
1e en 2e jaar [N=181]
3e en 4e jaar [N=181]
Weet niet/niet van toepassing
Figuur 7 In hoeverre wordt momenteel in het curriculum van uw lerarenopleiding aandacht besteed aan het thema omgaan met verschillen? In percentages (alleen respondenten van lerarenopleidingen)
SWV P029
100%
5%
90%
SWV PO 16%
9%
17%
10%
26%
80%
37%
70%
5%
60% 50%
84%
40%
3%
72%
74%
63%
30%
51%
20%
10%
15%
11%
0% Eenjarige LO [N=0]
1e en 2e jaar [N=19] Niet
3e en 4e jaar [N=19] Weinig
Veel
Eenjarige LO [N=18]
1e en 2e jaar [N=181]
Weet niet/niet van toepassing
3e en 4e jaar [N=181]
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
7
Figuur 8 In hoeverre wordt momenteel in het curriculum van uw lerarenopleiding aandacht besteed aan het thema ouderbetrokkenheid? In percentages (alleen respondenten van lerarenopleidingen)
SWV P029
100% 90%
5% 5%
80%
16%
SWV PO 11%
16%
14%
14%
8%
22%
15%
70% 47%
60%
47%
17%
50% 40%
1%
74%
63%
30%
50%
20%
38%
37%
10% 0% Eenjarige LO [N=0]
1e en 2e jaar [N=19] Niet
3e en 4e jaar [N=19] Weinig
Veel
Eenjarige LO [N=18]
1e en 2e jaar [N=181]
3e en 4e jaar [N=181]
Weet niet/niet van toepassing
Figuur 9 In hoeverre wordt momenteel in het curriculum van uw lerarenopleiding aandacht besteed aan het thema pesten? In percentage (alleen respondenten van lerarenopleidingen)
SWV P029
100% 90%
16%
80%
5% 11%
70%
60%
SWV PO 26%
32%
17%
20%
22%
20%
6%
5%
23%
33%
50% 2%
40% 68%
30%
56%
54%
42%
20%
43%
10% 0% Eenjarige LO [N=0]
1e en 2e jaar [N=19] Niet
3e en 4e jaar [N=19] Weinig
Veel
Eenjarige LO [N=18]
1e en 2e jaar [N=181]
Weet niet/niet van toepassing
3e en 4e jaar [N=181]
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
8
Figuur 10 Ik ben tevreden over de mate waarin onze lerarenopleiding in het curriculum aandacht besteedt aan de vaardigheden van studenten en startende leraren op de verschillende thema’s. In gemiddelden (5-puntsschaal: 1= zeer ontevreden; 2 = ontevreden; 3 = niet ontevreden/niet tevreden; 4 = tevreden; 5 = zeer tevreden) (alleen respondenten van lerarenopleidingen) 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Studenten
Startende leraren
Studenten
Startende leraren
SWV P029 [N= 16]
SWV P029 [N= 10]
SWVs PO [N= 177]
SWVs PO [N= 131]
Opbrengstgericht werken
Omgaan met verschillen
Ouderbetrokkenheid
Pesten
Figuur 11 In hoeverre wordt momenteel in het opleidings- en praktijkgedeelte van uw school aandacht besteed aan de thema’s? In percentages (alleen doelgroepen in scholen) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
SWV P027 [N= 193] 5% 15%
5% 10%
10% 10%
3% 1% 8%
SWVs PO [N= 943] 3% 0% 6%
30%
55%
80%
85%
80%
4% 3%
88%
91% 64%
45%
veel
weinig
niet
4% 1% 23%
weet niet / niet van toepassing
72%
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
9
Figuur 12 In hoeverre bent u tevreden over de vaardigheden van studenten die stage lopen op uw school en startende leraren op de school ? In gemiddelden (5-puntsschaal: 1= zeer ontevreden; 2 = ontevreden; 3 = niet ontevreden/niet tevreden; 4 = tevreden; 5 = zeer tevreden)) (alleen doelgroepen in scholen) 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Studenten
Startende leraren
Studenten
Startende leraren
SWV P029 [N= 19]
SWV P029 [N= 18]
SWVs PO [N= 851]
SWVs PO [N= 813]
Opbrengstgericht werken
Omgaan met verschillen
Ouderbetrokkenheid
Pesten
Figuur 13 Vind je dat je op dit moment voldoende praktische vaardigheden hebt op het gebied van de thema’s? In gemiddelden (5-puntsschaal: 1 = ruim onvoldoende; 2 = onvoldoende; 3 = gemiddeld; 4 = voldoende; 5 = ruim voldoende) (alleen studenten en startende leraren) 5,0
4,5 4,0 3,5
3,0 2,5 2,0
1,5 1,0 0,5
0,0 Studenten
Startende leraren
SWV P029 [N=0]
SWV P029 [N=2]
Opbrengstgericht werken
Zij-instromers
Studenten
Startende leraren
Zij-instromers
SWV P029 [N=0] SWVs PO [N=325] SWVs PO [N=58]
SWVs PO [N=2]
Omgaan met verschillen
Ouderbetrokkenheid
Pesten
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
10
Figuur 14 Heeft de samenwerking in het samenwerkingsverband op dit moment voor de thema’s geleid tot aanpassingen van het curriculum van uw lerarenopleiding of tot aanpassingen van het praktijk- en opleidingsgedeelte op uw school? In aantal keren genoemd (alleen projectteamleden)3 SWV School (N= 0) SWV Opleiding (N= 0) SWVs sector School (N= 18)
SWVs sector Opleiding (N= 21)
8
1
0%
4
8
10%
4
48
16
20%
5
37
30%
40%
50%
60%
11
70%
90%
100%
grote aanpassingen
aanpassingen van redelijke omvang
kleine aanpassingen
nog geen aanpassingen, maar er wordt aan gewerkt
geen aanpassingen, ook geen plannen
3
80%
De weergegeven N geeft het aantal respondenten weer van de stelling die het vaakst is beantwoord.
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
5
11
Begeleiding startende leraar
In dit deel presenteren we vijf figuren over de begeleiding vanuit de lerarenopleidingen en scholen van de startende leraren. Achtereenvolgens ziet u weergegeven de mate van betrokkenheid van lerarenopleidingen bij deze begeleiding, of er speciale begeleiding is vanuit school, de mate waarin er sprake is van een doorlopende leerlijn, de tevredenheid van de startende leraar zelf over de begeleiding en of de samenwerking heeft geleid tot verandering in de begeleiding.
SWVs PO [N= 943]
SWVs PO SWV P029 SWV P029 [N= 147] [N= 20] [N= 18]
Figuur 15 Is uw lerarenopleiding betrokken bij een aanpak voor de begeleiding van startende leraren? (alleen doelgroepen lerarenopleidingen) Worden startende leraren op uw school ondersteund vanuit de lerarenopleiding? (alleen doelgroepen scholen) In percentages
Lerarenopleiding
33%
44%
22%
90%
School
Lerarenopleiding
32%
5% 5%
21%
School
47%
57% 0%
10%
20%
30%
Nee
Ja
11% 40%
50%
60%
32% 70%
80%
90%
100%
weet niet/niet van toepassing
Figuur 16 Bestaat er op uw school speciale ondersteuning voor startende leraren? In percentages (alleen doelgroepen van scholen)
SWV P029 [N= 20]
50%
SWVs PO [N= 943]
40%
57%
0%
10%
20% ja
nee
10%
23%
30%
40%
50%
60%
70%
dat weet ik niet / is niet van toepassing
21%
80%
90%
100%
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
12
SWVs PO [N= 724]
SWV P029 [N= 15]
Figuur 17 Binnen de aanpak/methodiek voor de begeleiding van startende leraren op mijn school is sprake van een doorlopende leerlijn tussen theorie en praktijk in het initiële programma en de eerste fase van het leraarsberoep. In percentages (Alleen doelgroepen scholen)
27%
2%
0%
53%
18%
10%
20%
34%
20% zeer oneens
30% oneens
40%
41%
50%
60%
niet eens, niet oneens
70% eens
5%
80%
90%
100%
zeer eens
Figuur 18 in hoeverre ben je tevreden over de ondersteuning vanuit school? In gemiddelden (5-puntsschaal: 1= zeer ontevreden; 2 = ontevreden; 3 = niet ontevreden/niet tevreden; 4 = tevreden; 5 = zeer tevreden)) (alleen startende leraren) 5,0 4,5 4,0
3,5 3,0 2,5
2,0 1,5 1,0
0,5 0,0 SWV P029 [N= 1]
SWVs PO [N= 37]
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
13
SWV P029 [N= 9]
44%
SWVs PO [N= 53]
Figuur 19 Is door de samenwerking in het kader van de subsidieregeling de begeleiding vanuit de opleiding van startende leraren veranderd? In percentages In percentages (alleen leden projectteam van lerarenopleidingen)
43%
0%
10%
20%
56%
6%
30%
40%
51%
50%
60%
70%
80%
ja, die is intensiever geworden
ja, die is minder intensief geworden
nee, we gaan daarmee door op dezelfde manier
dat weet ik niet
90%
100%
SWV P029 [N= 7]
Figuur 20 Heeft de samenwerking in het samenwerkingsverband op dit moment geleid tot aanpassing in aanpak/methodiek voor begeleiding van startende leraren in school? In percentages (alleen leden projectteam van scholen)
SWVs PO [N= 38]
71%
29%
11%
0%
68%
10%
20%
30%
40% ja
nee
21%
50%
60%
dat weet ik niet
70%
80%
90%
100%
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
6
14
Relatie opleiding en school
Dit deel bevat één figuur met informatie over de relatie tussen opleiding en school vanuit het perspectief van de lerarenopleidingen, scholen en de studenten. Figuur 21 Mate waarin doelgroepen van de lerarenopleidingen en de scholen het eens zijn met de stellingen: 1. De invulling van het leren van de werkplek komt in goed overleg tussen onze lerarenopleiding en de stageschool tot stand (alleen doelgroepen lerarenopleidingen). 2. Er is voldoende overleg tussen opleidingsdocenten en stagebegeleiders over het leren van de studenten op de werkplek (alleen doelgroepen lerarenopleidingen). 3. De mentoren van de stagiaires zijn voldoende betrokken bij het leren op de werkplek (alleen doelgroepen scholen). 4. Het curriculum van de lerarenopleiding(en) is goed afgestemd op de behoefte van onze school (alleen doelgroepen scholen). 5. Er bestaat een goede afstemming tussen wat ik leer op de lerarenopleiding en wat ik leer op mijn stageschool (alleen studenten). Gegevens zijn gemiddelden op een 5-puntschaal (1 = zeer oneens; 2 = oneens; 3 = niet eens/niet oneens; 4 = eens; 5 = zeer eens). 5,0
4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0
1,5 1,0 0,5 0,0 SWV P029 [N= 17]
SWV P029 [N= 19]
Stelling 1
Onvoldoende gegevens SWV
Stelling 2
SWVs PO [N= 189]
Stelling 3
Stelling 4
SWVs PO [N= 896]
Stelling 5
SWVs PO [N= 334]
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
7
15
Samenvatting beginmeting monitor subsidieregeling ‘Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013– 2016’.
Inleiding Deze samenvatting bevat de resultaten van de beginmeting uit het meerjarig monitor- en evaluatieonderzoek naar de subsidieregeling ‘versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016’. In totaal is aan 61 samenwerkingsverbanden subsidie toegekend, over drie sectoren: po (N=32), vo (N=19) en mbo (N=10), die allemaal verschillen in hun startsituatie. De beginmeting beschrijft deze verschillen en de stand van zaken met betrekking tot het gezamenlijk opleiden en begeleiden van studenten en startende leraren. De focus ligt daarbij op de samenwerking rond vijf thema’s, te weten ‘omgaan met verschillen’, ‘opbrengstgericht werken’, ‘ouderbetrokkenheid’, ‘pesten’ en ‘begeleiding startende leraren’. Onderzoeksmethode Om de beginsituatie van de samenwerkingsverbanden in kaart te brengen is een digitale vragenlijst uitgezet onder vier doelgroepen die betrokken zijn bij de samenwerking tussen lerarenopleidingen en scholen: 1. De projectteams van de samenwerkingsverbanden; 2. De lerarenopleidingen (directie, opleiders/mentoren); 3. De scholen (praktijkbegeleiders, directie, bestuur); 4. De studenten en startende leraren. Er zijn twee versies van de vragenlijst ontwikkeld. In de dataverzameling is onderscheid gemaakt tussen de direct betrokkenen van elk samenwerkingsverband bij het project (de projectteamleden) en de minder direct betrokkenen (de niet-projectteamleden). De leden van de projectteams zijn actief bij de samenwerking betrokken en hiermee de aangewezen doelgroep om vragen over de samenwerking te beantwoorden. Zij kunnen worden beschouwd als uitvoerders (aanbiederperspectief), terwijl de respondenten van scholen en opleidingen zicht hebben op de resultaten/veranderingen die plaatsvinden in de opleiding en begeleiding op de thema’s als gevolg van de uitvoering van de projecten (gebruikersperspectief). Naast de resultaten van de digitale vragenlijst zijn ook de projectplannen op grond waarvan de subsidie verleend is geanalyseerd, inclusief de doelstellingen van de samenwerkingsverbanden. Daardoor kon een typering van de samenwerkingsverbanden worden gemaakt Respons In totaal (verdeeld over twee tranches) hebben 293 respondenten de vragenlijst voor de leden van de projectteams ingevuld. Dit is een respons van 68%. De vragenlijst voor niet-projectteamleden is ingevuld door 2661 respondenten (schatting respons 60%). De meeste respondenten uit de respondentengroep ‘projectteams’ werken op een vo-school. Van de respondenten uit de overige doelgroepen werken de meesten op een po-school. De respondenten die op een lerarenopleiding werken zijn voornamelijk verbonden aan een pabo. Bijna 60% van de startende leraren is verbonden aan een vo-school en ruim 60% van de studenten studeert aan een pabo. Uitkomsten van het onderzoek Bij de meeste samenwerkingsverbanden, dat wil zeggen in 46 van de 58 4 verbanden, is er sprake van een al langer bestaande samenwerking tussen scholen en lerarenopleiding. In vier gevallen wordt de 4
In de beginmeting zijn drie samenwerkingsverbanden die via een gegrond verklaard bezwaarschrift later subsidie hebben ontvangen niet meegenomen.
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
16
samenwerking nieuw aangegaan, in acht gevallen is er sprake van een beginnende samenwerking. Nieuwe samenwerkingsverbanden doen zich vooral voor in de mbo-sector.
De samenwerkingsverbanden verschillen sterk in omvang, ze kunnen beperkt zijn tot één school en één lerarenopleiding, maar ook tweehonderd scholen en één of meer lerarenopleidingen omvatten.
De leidende rol in het samenwerkingsverband is vaak, maar niet altijd, voorbehouden aan de lerarenopleiding. In de vo-sector is het vaker de school die het voortouw neemt.
Over het algemeen is een meerderheid van de respondenten van de projectteams positief over de manier waarop wordt samengewerkt. De vraag of men in het algemeen tevreden is over de huidige samenwerking in het samenwerkingsverband wordt door de helft van de respondenten uit het vo en door driekwart van de respondenten in het po en mbo positief beantwoord. Men is over het algemeen tevreden over de basisvoorwaarden voor samenwerking: doel, procedures, communicatie, wederzijds vertrouwen, gelijkwaardigheid, professionaliteit, management en randvoorwaarden. Uitwisselen van wederzijdse behoeften en vragen gebeurt volgens ongeveer 80% van de respondenten.
De samenwerking in het samenwerkingsverband heeft tot verbeteracties geleid, die ook zijn geëvalueerd en als geslaagd ervaren worden, maar deze zijn vooral gericht op het verbeteren van procedures, afspraken en communicatie. Wat het curriculum betreft, aangaande het opleiden en begeleiden, heeft de samenwerking nog weinig geleid tot aanpassingen. Voor zover er op dit laatste punt veranderingen zijn aangebracht hebben ze van doen met de begeleiding van startende leraren. De verwachting van de meeste respondenten is dat grotere aanpassingen, met name op de thema’s, nog moeten komen.
Over het algemeen hebben de lerarenopleidingen en scholen wederzijds een positief beeld van hun samenwerking met betrekking tot de opleiding en begeleiding van studenten. Scholen geven wel aan dat er verbetering gewenst is op het gebied van afstemming (van het curriculum) van de lerarenopleidingen op de behoefte van de scholen.
Zowel op de lerarenopleidingen als in de scholen wordt de meeste aandacht besteed aan de thema’s ’omgaan met verschillen’ en ‘opbrengstgericht werken’. De meeste respondenten zijn gematigd positief over de mate waarin thema’s ‘opbrengstgericht werken’ en ‘omgaan met verschillen’ terugkomen in de opleiding en de school, maar geven aan dat er op de thema’s ‘ouderbetrokkenheid’ en ‘pesten’ nog het een en ander nodig is. Hoewel men het belang van alle vier de inhoudelijke thema’s onderkent in de projectplannen en het de inzet van de samenwerkingsverbanden is om op alle vier de thema’s samen te werken, blijkt de aandacht van zowel de scholen als de lerarenopleidingen meer gericht te zijn op ‘opbrengstgericht werken’ en ‘omgaan met verschillen’. Scholen geven aan dat zij individueel wel aandacht besteden aan de thema’s, maar nog onvoldoende in samenwerking met elkaar of met de opleiding.
Door respondenten van po en vo is regelmatig aangegeven dat er nog weinig samenwerking is op het thema ‘begeleiding van startende leraren’. De scholen zijn gematigd positief over de doorlopende leerlijn van initiële fase naar startfase, de manier waarop de begeleiding is vastgelegd en de ruimte voor maatwerk. In de begeleiding van de startende leraren wordt tot nu toe vooral voorzien door de scholen, met name in de vo-sector. Uit de activiteitenplannen van de meeste samenwerkingsverbanden blijkt dat men hier graag ook de lerarenopleiding meer in wil betrekken.
Oberon en FSW/UU – SWV portret monitor versterking samenwerking beginmeting 2014
17
Studenten zijn overwegend tevreden over de begeleiding die ze op hun stageschool krijgen.
Ten aanzien van de begeleiding van startende leraren door de lerarenopleidingen zijn er geen eenduidige uitkomsten. Een derde van de respondenten van de opleidingen geeft aan dat de lerarenopleiding betrokken is bij de begeleiding van startende leraren, de helft van de respondenten van de scholen geeft dat eveneens aan, maar slechts een klein deel van de startende leraren zelf zegt begeleid te worden vanuit de lerarenopleiding.
De lerarenopleidingen die begeleiding geven aan startende leraren zijn zelf tevreden over de begeleiding die zij aan startende leraren geven. De scholen zijn tevreden over de ondersteuning van startende leraren op hun school. De startende leraar zelf is tevreden over de begeleiding op school, maar duidelijk minder tevreden over de begeleiding vanuit de opleiding.
Studenten en startende leraren zijn tevreden over de manier waarop de opleiding hen voorbereidt op de thema’s ‘opbrengstgericht werken’ en ‘omgaan met verschillen’, maar wat minder tevreden over de voorbereiding op de thema’s ‘pesten’ en ‘ouderbetrokkenheid’. De studenten en de startende leraren voelen zich beter gekwalificeerd op het gebied van de thema’s ‘opbrengstgericht werken’ en ‘omgaan met verschillen’ (de startende leraren duidelijk wat meer dan de studenten) dan op ‘ouderbetrokkenheid’ en ‘pesten’.
Schooldirecteuren en bestuurders zijn overwegend tevreden over de kwaliteit van de praktijkbegeleiders. De meeste praktijkbegeleiders (80%) zijn zelf ook tevreden over hun vaardigheden.