Terugblik OTV-project

Terugblik OTV-project Resultaten OTV-pilot

Vervolg OTV-project

Augustus 2013

INLEIDING

“De komende jaren zullen we experimenteren met verschillende vormen van dagarrangementen.”

“Mijn CITO-cijfers worden steeds beter door OTV. Ik had zelfs een A. Het hoogste!” Mandy (10 jaar) - leerling OTV, Basisschool De Geule, Terneuzen

Peter de Jong - Projectleider OTV In 2009 is het 4-jarig project ‘Onderwijstijdverlenging’ (OTV) van start gegaan voor 36 basisscholen en 3 VOscholen in de gemeente Hulst en Terneuzen. Schooljaar 2012-2013 was het laatste schooljaar van deze pilot. De focus van het project lag op het verbeteren van reken- en taalonderwijs, vergroten van ouderbetrokkenheid en een betere afstemming PO-VO. Met de verschillende schoolbesturen en gemeenten is vanaf de start een goede samenwerking ontstaan, zodat het project daadwerkelijk handen en voeten kon worden gegeven. De snelle én goede start met een duidelijke fasering heeft mede gezorgd voor een geslaagd OTVproject. De OTV-pilot (2009-2013) stopt, maar de ontwikkeling van de kinderen loopt uiteraard door. De komende jaren is er niet meer tijd, maar zullen scholen het didactisch proces binnen de klassen anders gaan inrichten. Leerkrachten zijn de afgelopen jaren steeds sterker geworden in het hanteren van gedifferentieerde groepsplannen. Ze weten steeds beter af te stemmen op onderwijsbehoeften van kinderen.

Inhoud 2. Inleiding 3. Ervaringen OTV leerlingen Basisschool De Geule

Een mogelijk vervolg van onderwijstijdverlenging is het werken met integrale dagarrangementen, bijvoorbeeld in een kindcentrum. Het is een grote stap in de ontwikkeling naar inhoudelijke en organisatorische samenwerking tussen basisonderwijs, kinderopvang en vrijetijdsbesteding. De komende jaren zullen we gaan experimenteren met verschillende vormen van ‘dagarrangementen’. Om dit te kunnen bereiken zullen we verschillende pilots ontwikkelen waarin dit ‘al werkend’ wordt mogelijk gemaakt.

4. Overzicht deelnemers OTV 5. Ervaringen OTV ouder 6. Resultaten



9. Ervaringen OTV leerlingen Basisschool Het Mozaïek 10. Ervaringen OTV leerlingen Basisschool Oranje Nassau 11. Vervolg OTV 2

Met vriendelijke groet, Peter de Jong MGM Projectleider OTV

Bij Basisschool De Geule in Terneuzen gaf juffrouw Karen in het schooljaar 2012-2013 op maandag en donderdag voor het laatst OTV-les. Na schooltijd, van 15.30-16.30 uur werd aan 12 kinderen extra aandacht besteed. Woordenschatspel en Interflits op de computer kwamen regelmatig aan bod. Enkele vragen over OTV aan Laura (10 jaar - 1 jaar OTV), Mandy (10 jaar - 2 jaar OTV) en Aïsha (9 jaar - 2 jaar OTV). Interview: juni 2013 • Waarom volg jij OTV-les? Laura: Ik ben niet goed in rekenen. Tijdens OTV word ik daarmee geholpen. Mandy: In rekenen ben ik slecht. Ook mijn taal moet verbeterd worden, omdat ik af en toe stotter. Aïsha: In ben slecht in spelling, lezen en rekenen. Daarom zit ik op OTV. • Hoe ervaar jij de OTV-lessen? Mandy: Meestal vind ik OTV heel leuk. We mogen vaak op de computer en spelen ook wel eens spelletjes. Laura: Soms zijn de lessen een beetje saai. Maar als we achter de computer mogen vind ik het leuk. Aïsha: Aan het einde van de les doen we vaak een spelletje. Dat is weer eens iets anders. • OTV is extra schooltijd, ná school. Hoe zijn reacties van andere kinderen? Laura: Ze kunnen niet altijd met ons afspreken om te spelen en dat vinden ze niet leuk. Daar hebben ze wel gelijk in. Aïsha: Als we goed ons best doen bij OTV, dan krijgen we een snoepje. Andere kinderen zijn dan heel jaloers. • Word je echt beter door OTV? Mandy: Jazeker. Mijn CITO-cijfers worden steeds beter door OTV. Ik had zelfs een A. Het hoogste!

• Weet je al wat je later wilt worden? Aïsha: Ik weet het nog niet zo goed … maar een combinatie van kapster, nagelstudio, pedicure en manicure lijkt me wel iets. Maar ook wil ik wel paarden- of dolfijnentrainster worden. Laura: Kapster of paardentrainster. Mandy: Iets met dieren, bijvoorbeeld dolfijnentrainster. • In het schooljaar 2013-2014 stopt OTV in deze vorm. Wat vind je daarvan? Laura / Aïsha: Dat is een beetje jammer, want ik ben dan bang om slechte cijfers te halen. Mandy: Ik vind het niet zo erg, want zou toch al stoppen. Ik haal nu door OTV goede cijfers. Straks ben ik wel een beetje bang dat het minder zal gaan. • Hoe moet je dan deze ‘bijles’ krijgen? Is er een vervanging denk je? Mandy: Ik ga thuis meer leren. Aïsha: Dan moet ik thuis OTV leren. Laura: Dan ga ik op school én thuis nog beter m’n best doen.

3

Overzicht deelnemers* OTV 2009 - 2013 Kapriom en Probaz

School: St. Antonius Axel St. Antonius Sluiskil De Geule

Periode 1 2009 - 2010

Periode 2 2010 - 2011

Periode 3 2010 - 2011

Periode 4 2011 - 2012

Periode 5 2011 - 2012

Periode 6 2012 - 2013

9%

6%

9%

9%

8%

6%

66%

47%

15%

12%

19%

36%

13%

14%

20%

11%

13%

21%

100%

59%

50%

32%

16%

29%

De Komme

58%

11%

30%

9%

31%

De Kreeke

30%

14%

4%

13%

13%

21%

Op de Hoogte

20%

19%

11%

10%

12%

15%

De Sasse Vaart

35%

24%

--

29%

15%

20%

De Stelle

46%

56%

57%

50%

50%

54%

De Zeester

23%

25%

12%

36%

21%

37%

De Zeemeeuw

17%

44%

58%

49%

46%

40%

Oranje Nassau

0%

39%

41%

45%

39%

37%

28%

24%

22%

21%

19%

25%

De Kameleon

Totaal:

“Sommige zaken worden na de OTV-les duidelijker door extra uitleg en andere oefeningen.” Anneke Biddelo - ouder van leerling (Francella van Tiel) OTV, Basisschool het Mozaïek, Sluiskil

• OTV stopt na het schooljaar 2012-2013. Het 4-jarig project is afgelopen en de subsidie stopt. Wat vindt u hiervan? Dat vind ik heel erg jammer. Onze dochter zal OTV enorm gaan missen. • Hoe kunnen deze OTV-lessen worden vervangen? Door weer subsidie te krijgen, zodat het wel door kan blijven gaan. Of vanuit school zal er een oplossing gezocht kunnen worden, maar dan zonder subsidie. Ook kan een eventuele bijdrage aan ouders gevraagd worden. Want het resultaat mag er zijn!

* alleen deelnemers uit de groepen 5 t/m 8

Interview: juni 2013

• Uw kind volgt OTV. Wie heeft deze keuze gemaakt? Francella heeft deze keuze zelf gemaakt, in overleg met ons. Ze gaat er met plezier naar toe. • Waarom volgt uw kind OTV? Tijdens OTV krijgt ze extra lesstof. Sommige zaken worden na de OTV-les duidelijker door extra uitleg en andere oefeningen. • Merkt u, als ouder, iets van de resultaten? Wordt Francella echt beter door OTV? Ja, ze had moeite met de tafels en andere zaken omtrent het rekenen. Ik merk nu dat ze het liever doet en er echt werk van maakt. Ze pakt het serieuzer aan, omdat ze het beter door heeft hoe het moet. • Is OTV volgens u een gewone les? Of toch anders? Het is toch wel anders. Het wordt op een speelsere manier gegeven, maar het blijft natuurlijk een serieuze les. • Hoe is de communicatie met de leraar omtrent de OTV-lessen? Er is minder contact dan bij de gewone lessen.

4

5

Resultaten

Resultaten

Peter de Jong-projectleider OTV: “De snelle én goede start met een duidelijke fasering heeft mede gezorgd voor een geslaagd OTV-project.” Het laatste schooljaar (2012-2013) van de OTV-pilot is achter de rug. Met de verschillende schoolbesturen en gemeenten is vanaf de start een goede samenwerking ontstaan, zodat het project daadwerkelijk handen en voeten kon worden gegeven. De snelle én goede start met een duidelijke fasering heeft mede gezorgd voor een geslaagd OTV-project. Praktische werkwijze OTV-pilot De gezamenlijke regiegroep en een uitvoerende projectgroep met een aantal coördinatoren zijn in staat geweest om een praktische werkwijze te ontwikkelen. De coördinatoren volgden de scholen nauwgezet. Zij gaven ondersteuning aan de scholen en voorlichting aan de ouders. Dit was erg waardevol voor de deelnemende scholen. Op deze manier werden ze goed geholpen en zijn toegerust om eigen plannen te maken. Er werd geen blauwdruk opgelegd, zodat er voldoende vrijheid was. Voortgang volgen, tussentijds schakelen en resultaatgericht werken De regiegroep heeft de OTV-pilot voortdurend gevolgd. Hoe loopt het proces? En wat is de voortgang op de scholen? Door deze monitoring zijn steeds meer puntjes op de i gezet en hebben scholen voldoende sturing gekregen. De individuele plannen zijn ook steeds resultaatgerichter geworden. Dat is een hele belangrijke succesfactor. Scholen konden hierdoor nog concreter met onderwijstijdverlenging aan de slag. Binding door gezamenlijke bijeenkomsten De afgelopen jaren zijn diverse gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd. Zoals de bijeenkomst voor management en beleidsmedewerkers in 2011. Deze bijeenkomst ging over nieuwe vormen van schooltijden, over veranderende schooltijden, de behoeften van ouders, een goede wisselwerking tussen buitenschoolse activiteiten en het onderwijs. Een tweede gezamenlijke bijeenkomst was in 2012, de conferentie voor het personeel. Tijdens deze gezamenlijke bijeenkomsten ging men met elkaar in gesprek én werden deelnemers volop geprikkeld om na te denken over de toekomst.

6

Algemene leerresultaten OTV project Al eerder zijn enkele leerresultaten van het OTV-project gepubliceerd in de uitgave ‘Meer tijd om te leren, ervaringen met onderwijstijdverlenging in Hulst en Terneuzen’ van augustus 2012. Daarin is aangegeven dat het niet eenvoudig is om eenduidige conclusies te trekken over het effect van de onderwijstijdverlenging. Er is zeker de nodige vooruitgang bij individuele scholen en leerlingen op de verschillende leerstofgebieden. Als gekeken wordt naar de resultaten op pilotniveau, dan is te zien dat over het geheel de meeste groepen de gestelde streefnorm van 75% halen. Deze norm is afgeleid van de inspectienorm ten aanzien van de CITOtoetsen.

Resultaten OTV-project: • verbeterde lees- en taalprestaties • werken met gedifferentieerde groepsplannen, in overleg met leerkrachten en onderwijsassistenten van de BSO • leerkrachten sterker in het hanteren en toepassen van groepsplannen • discussie ‘schooltijden’ en de samenwerking met BSO en vrijetijdsbesteding is duidelijk naar voren gekomen en begint voor alle ‘partijen’ te leven. Er is een noodzaak aangegeven om integraal én in samenhang met elkaar te kunnen werken en minder ‘los van elkaar’ • samenwerking tussen PO en VO heeft meer handen en voeten gekregen. Er is meer afstemming door eenduidige afspraken met betrekking tot het onderwijskundig rapport en overdrachtsmomenten. Er is gezamenlijke scholing georganiseerd met betrekking tot de vakinhouden begrijpend lezen en rekenen. Op het niveau van de samenwerkingsverbanden PO en VO is tevens uitwisseling ontstaan. Er zijn afspraken over de doorgaande lijn voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en gezamenlijke ideeën over de ondersteuningstoewijzing • schoolbesturen en organisatie voor kinderopvang zijn door het project meer met elkaar gaan samenwerken en weten elkaar te vinden

De CITO-eindtoetsen per groep geven een betrouwbaar en onafhankelijk beeld ten aanzien van het leerrendement. Of de resultaten toe te schrijven zijn aan ‘meer tijd’ is maar de vraag. Er zijn veel meer variabelen die een rol spelen in het verbeteren van de leerprestaties. Effecten zijn afhankelijk van een flinke tijdsinvestering over meerdere jaren en een hoge kwaliteit van het onderwijsaanbod en de onderwijsdidactiek. In die zin heeft de leerkracht een hele belangrijke rol. Hieronder drie leerstofgebieden en een overzicht van de resultaten:

Scores berekend op de E-toetsen Aantal A ,B, C - scores, uitgedrukt in % Inspectienorm:

75%

Streefnorm:

75% DMT 1-3

E-toets E-toets

Technisch lezen

E-toets E-toets E-toets M-toets

groep groep groep groep groep groep

3 4 5 6 7 8

streefnorm

2010-2011

2011-2012

2012-2013

65% 74% 69% 46% 56% 75%

85% 89% 56% 65% 65% 71%

76% 90% 68% 55% 59% 80%

75%

75%

75%

Conclusies: • er is een lichte progressie in de onderbouw bij groep 3 en 4 • voor de groepen 5, 6 en 7 is stabiliteit en lichte progressie, maar nog niet de streefnorm • groep 8 zit het laatste projectjaar boven de norm

>> meer resultaten:

7

Resultaten

“Ik vind OTV leuk. Het is een goede voorbereiding op de CITO.”

Scores berekend op de E-toetsen Aantal A ,B, C - scores, uitgedrukt in % Inspectienorm:

75%

Streefnorm:

75% BL LOVS

E-toets E-toets M-toets

Begrijpend lezen

M-toets M-toets M-toets

groep groep groep groep groep groep

3 4 5 6 7 8

streefnorm

2010-2011

2011-2012

2012-2013

72% 90% 89% 79% 59% 80%

75% 96% 97% 89% 64% 55%

72% 96% 79% 82% 70% 75%

75%

75%

75%

Conclusies: • begrijpend lezen voldoet grotendeels aan de streefnorm • groep 3 stabiliteit • groep 7 wel progressie nog niet op de streefnorm

RW LOVS

E-toets E-toets

Rekenen en wiskunde

E-toets E-toets E-toets M-toets

Choukri (10 jaar) - leerling OTV, Basisschool Het Mozaïek, Sluiskil

Bij Basisschool Het Mozaïek in Sluiskil gaven meester Antoine, meester Van Assche en juffrouw Willie in het schooljaar 2012-2013 op dinsdag en donderdag voor het laatst OTV-les. Na schooltijd, van 15.30-16.30 uur werd aan 12 kinderen extra aandacht besteed. Enkele vragen over OTV aan Choukri (10 jaar - 1 jaar OTV) en Anastasia (11 jaar - 2 jaar OTV). Interview: juni 2013

groep groep groep groep groep groep

3 4 5 6 7 8

streefnorm

2010-2011

2011-2012

2012-2013

100% 100% 92% 92% 93% 100%

100% 100% 97% 96% 94% 95%

90% 96% 93% 96% 94% 83%

75%

75%

75%

Conclusies: • voor het vakgebied rekenen/wiskunde scoren alle groepen ruim boven de norm • er is sprake van stabiliteit en een lichte teruggang voor de groepen 3/4 en groep 8

• Je volgt OTV. Wat vind je hiervan? Choukri: Ik vind OTV leuk. Het is een goede voorbereiding op de CITO. En ik probeer alles goed te onthouden, zodat ik de antwoorden nog weet. Ik volg OTV alleen op donderdag, omdat ik moeite heb met taal / spelling. Maar als het lekker weer is, vind ik OTV stom. Ik wil dan veel liever buitenspelen. Anastastia: Ik vind OTV leuk, omdat ik meer kan vragen dan in de gewone les. Toen het een keer warm weer was, hebben we zelfs buiten les gekregen.

• Hoe zijn de reacties van andere kinderen? Anastasia: Ze vinden het goed voor me. En ik heb altijd de woensdag nog om met vriendinnen af te spreken. Choukri: Sommigen vinden het stom. Dan zeg ik altijd dat het van de juf moet. Maar ook vrienden zitten op OTV. Zij weten wel wat het is.

• Is OTV veel anders dan een gewone les? Choukri: Ja, het is wel anders. Bij OTV mogen we vaker achter de computer en soms mogen we zelfs muziek beluisteren op YouTube. Verder is het eigenlijk gewoon een les over spelling, maar dan nét op een andere manier.

• Word je er echt beter door? Anastasia: Nu ik OTV volg, voelt het beter. Maar jammer genoeg ben ik het bij de CITO alweer vergeten. Ik kan niet zo goed onthouden. Maar de OTV helpt wel goed voor het lezen. Het lukt hierdoor veel beter. Choukri: Ja, ik haal betere CITO-resultaten. • Wat wil je later worden? Anastasia: Juffrouw of dierenarts Choukri: Profvoetballer • OTV, in deze vorm, stopt na schooljaar 2012- 2013. Wat vind je hiervan? Choukri: Leuk! Het maakt mij niet zo heel veel uit. Ik ben nu toch al beter geworden! Anastasia: Echt niet leuk. Dan kan ik niet meer extra oefenen met rekenen en kan ik ook niet beter leren lezen. • Hoe moet je deze ‘bijles’ dan krijgen? Is er een vervanging denk je? Anastasia: Veel oefenen met mijn moeder.

8

9

“Als OTV stopt gaan we demonstreren bij de premier: OTV moet blijven!” Carolien (11 jaar) - leerling OTV, Basisschool Oranje Nassau, Sluiskil

Bij Basisschool Oranje Nassau in Sluiskil gaven juffrouw Nienke en juffrouw Saskia in het schooljaar 2012-2013 op dinsdag en donderdag voor het laatst OTV-les. Na schooltijd, van 15.30-16.30 uur werd aan 10 kinderen extra aandacht besteed. Enkele vragen over OTV aan Anneclaire (9 jaar - 1 jaar OTV) en Carolien (11 jaar - 2 jaar OTV). Interview: juni 2013 • Je volgt OTV. Wat vind je hiervan? Anneclaire: OTV is best wel leuk. Je doet dingen die je in de gewone les nooit zult doen. Bij warm meer krijgen we soms buiten les! Carolien: Bij OTV doen we leuke dingen waarvan je óók nog eens iets leert! Met Sinterklaas hebben we pepernoten gebakken. En die mochten we ook nog opeten. We kregen een recept en daar stonden allerlei fouten in. We moesten eerst de fouten ontdekken en daarna konden we gaan bakken. • Is OTV veel anders dan een gewone les? Carolien: Ja, je leert veel, maar dan nét volgens een andere methode. Soms mogen we ook een spelletje spelen, zoals de toren van Pisa. En daar leer je ook weer van. Een ander spel is de rebus. Hier komt dan bijvoorbeeld een spreekwoord uit en dan moeten we de betekenis opschrijven. Presenteren moesten we ook een keer doen. Dat was erg spannend! Anneclaire: Tijdens OTV krijgen we ook Nieuwsbegrip. We krijgen dan eerst een filmpje te zien, daarna moeten we een tekst lezen en als laatste krijgen we een opdracht om vragen te beantwoorden. • Hoe zijn de reacties van andere kinderen? Anneclaire: In het begin moesten we uitleg geven waarom we naar OTV gingen. En ze waren ook nieuwsgierig wat we er allemaal deden. Carolien: Sommige kinderen vinden het stom. Ze maken er ‘onderwijstijdverspilling’ van. Ik vind dat echt niet waar. We leren veel. Ik kan nu veel beter lezen!

10

• Word je er echt beter door? Anneclaire: Ja, in de gewone les kan ik nu beter mee. Toch zeker bij rekenen merk ik dat goed. Tijdens OTV leren we het op een andere manier uitrekenen. Carolien: Ik word echt beter. Ik groep 5 vond ik het erg moeilijk, maar in groep 6 gaat het met OTV erbij een stuk beter. Rekenen gaat echt goed, behalve de staartdelingen. Grrr…. • Wat wil je later worden? Carolien: Geen idee! Anneclaire: zangers (Engelstalig)

Vervolgplan OTV De OTV-pilot (2009-2013) stopt, maar de ontwikkeling van de kinderen loopt door. De komende jaren is er niet concreet meer tijd, maar de leerkracht zal het didactisch proces binnen de klassen anders inrichten. Leerkrachten zijn de afgelopen jaren steeds sterker geworden in het hanteren van gedifferentieerde groepsplannen. Als kinderen extra aandacht nodig hebben, dan kan de leerkracht hier in het groepsplan rekening mee houden. Vervolg OTV-pilot Om de verworvenheden in het OTV-project te borgen en uit te bouwen zal in het nieuwe schooljaar gestart worden met een vervolgplan om de specifieke situatie in Zeeuws-Vlaanderen aan te pakken. Er is door de verschillende partners zoals gemeenten, kinderopvang en schoolbesturen nauwe betrokkenheid en een goede samenwerking gerealiseerd om verder te gaan met de ontwikkeling. Eén concept, één team, één locatie: dagarrangementen Het vervolgproject van onderwijstijdverlenging zal zich richten op het ontwikkelen van integrale dagarrangementen voor kinderen van 2-14 jaar in Zeeuws-Vlaanderen, bijvoorbeeld in een integraal kindcentrum. Het is een grote stap in de ontwikkeling naar inhoudelijke en organisatorische samenwerking

tussen basisonderwijs, kinderopvang en vrijetijdsbesteding. Dit betekent dat de verschillende aanbieders van deze activiteiten nauw met elkaar moeten gaan samen werken om zo’n dagarrangement goed vorm te geven. De komende jaren zullen we experimenteren met verschillende vormen van ‘dagarrangementen’ in een integraal kindcentrum. Gebaseerd op een Afrikaans gezegde sprak First Lady Hilary Clinton in 1996 de beroemde woorden: ‘It takes a whole village to raise a child’. Het houdt in dat bij het grootbrengen van kinderen, alle mensen in de omgeving van het kind zijn betrokken; de gehele gemeenschap waarin het kind leeft en leert. Kindcentrum De vorm waarin het ‘dagarrangement’ aangeboden kan worden is het kindcentrum. In het integraal kindcentrum werken onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzaal, bibliotheek, zorginstellingen etc. nauw samen aan de ontwikkeling van kinderen van 0-12/14 jaar. Samenwerking wordt gerealiseerd vanuit één pedagogische visie, werkend met één centrale regie en één multidisciplinair team (leerkrachten, leidsters peuterspeelzaal etc.). Deze leidinggevende kan sturen op het pedagogisch concept, maar kan medewerkers ook aanspreken op gedrag en competenties die ze moeten inzetten.

• OTV, in deze vorm, stopt na schooljaar 2012-2013. Wat vind je hiervan? Carolien: OTV mag echt niet stoppen! Je leert er zoveel van. Met OTV kan je dingen, die je in de gewone les niet snapt, veel beter leren. Als OTV stopt, krijgen we wel meer vrije tijd, maar dat is voor mij niet het belangrijkste. Als OTV stopt gaan we demonstreren: OTV moet blijven! Anneclaire: Ik zit liever bij OTV, dan kan ik tenminste beter leren rekenen. • Hoe moet je deze ‘bijles’ dan krijgen? Is er een vervanging denk je? Anneclaire: Als er geen OTV meer is, krijgen we misschien wel stiekem bijles op school. Carolien: Als er geen OTV meer is, zullen we tijdens de gewone les nóg beter geholpen moeten worden, zodat we het beter snappen. Of misschien kan juffrouw Saskia ons af en toe eens uit de les halen om ons te helpen.

11

Doelstellingen dagarrangementen: • Realiseren doorgaande lijn van de voorschool-povo en werken aan een onafgebroken ontwikkelingslijn voor alle leerlingen van 2-14 jaar. • Versterken ouderbetrokkenheid: verbinding maken tussen school, vrije tijd en thuissituatie en ouders actief betrekken bij het ontwikkelingsproces en leerkrachten, leidsters actief betrekken bij het proces thuis. • Er is een duidelijke verbinding tussen onderwijs-opvang-zorg en vrije tijd: kinderen kunnen zich breed ontwikkelen door te leren, elkaar te ontmoeten en te spelen. Dit alles in samenhang. Verlenging en anders inrichten van ‘onderwijstijden’ is hierbij een specifiek aandachtspunt. Integraal en samenhangend aanbod Met een integraal en samenhangend aanbod kan nét iets meer geboden worden aan kinderen. Zij zullen zich verder kunnen ontwikkelen, los van het feit dat zij meer onderwijstijd krijgen. Het aanbod zal zodanig zijn dat kinderen anders en effectiever kunnen leren. De relatie met passend onderwijs en de opdracht die gemeenten krijgen in het kader van de jeugdzorg ligt hiermee voor de hand. Want niet ieder kind krijgt van huis uit positieve ontwikkelingsimpulsen. Kinderopvang, onderwijs en welzijn kunnen met gezamenlijke preventieve en integrale aanpakken gericht op kind en omgeving ontwikkelingsachterstanden voorkomen.

Zomerschool: óók leren in de zomervakantie is leuk! De zomerschool staat voor verlenging van onderwijstijd in de zomer. Tijdens de zomerschool wordt een gevarieerd lesprogramma gepresenteerd, waarbij de nadruk ligt op rekenen, taal en begrijpend lezen. Bovendien worden allerlei uitdagende activiteiten aangeboden op het gebied van sport, kunst en cultuur. Een leuke week met volop spelelementen, maar ondertussen veel leren. Uit onderzoek is gebleken dat deze vorm van verlengde schooltijd positief effect heeft op de leerprestaties. Bovendien krijgen leerlingen meer plezier in het leren. Hierdoor maken kinderen een goede start in de nieuwe groep na de zomervakantie. Doelgroep: alle leerlingen van 8 t/m 12 jaar binnen de gemeente Terneuzen Doel: educatief, leuk en prikkelend Uitwerking plan: voor zomer 2014 Duur: 3 weken

Onderwijstijdverlenging is een project mogelijk gemaakt door het ministerie van OCenW in het kader van de subsidieregeling ‘onderwijstijdverlenging’. In totaal worden er 29 pilots uitgevoerd in Nederland. Meer informatie: www.onderwijstijdverlenging.nl Deze nieuwsbrief is een uitgave van het samenwerkingsverband OTV in de gemeente Terneuzen en Hulst. Meer informatie: Peter de Jong, projectleider OTV 06-55830969 [email protected] Projectsecretariaat Onderwijsgroep LeerTij / Kapriom 0114-347880 [email protected]

12