2012 2
TENTOONSTELLINGEN
Radboud Universiteit & UMC St Radboud Op vrijdag maart om . uur opent ‘THE FRENCH CONNECTION’ – kunstcollectie UMC St Radboud in Museum Het Valkhof Valkhof. Deze tentoonstelling presenteert een tiental Franse kunstwerken uit de genoemde collectie, verrijkt met bijdrages van drie Franse kunstenaars die de uitbouw van de collectie inspireerden en eerder door Commissie Beeldende Kunst in Nijmegen werden geëxposeerd. De tentoonstelling begeleid door een catalogus, loopt tot juli .
The French Connection
‘The French Connection’ Ernest Pignon-Ernest Kunstcollectie toont werk van Jeanin de Zuidcorridor van UMC St Radboud in Museum useum Het Valkhof Michel Alberola,Vincent het UMC St Radboud en Corpet, Gérard Garouste, Georges Rousse bij de Jean Le Gac, Ernest PigBibliotheek Medische non-Ernest, Eric Poitevin, Wetenschappen. Catherine Poncin, François Daarenboven wordt in het Rouan, Georges Rousse, UMC St Radboud een tijLa collection Samuel Rousseau, Alain delijke kunstroute uitgezet d’œuvres d’art de Séchas, Pierrick Sorin en langs werken van hoofdl’UMC St Radboud au Musée Het Valkhof Carmelo Zagari. zakelijk Nederlandse kunVier van deze kunstenaars stenaars uit de collectie. catalogus The French Connection Deze loopt van de hoofdexposeren van maart vormgever Roger Willems tot mei , in de ingang van het ziekenhuis te koop: Museum Het Valkhof, boekhandel Roelants en reguliere tentoonsteltot het poliplein van de hal UMC St Radboud lingsruimtes van de CBK afdeling Vrouw en Kind prijs , euro en worden in deze folder in de nieuwbouw. In een gepresenteerd. Het zijn Vincent Corpet afzonderlijke folder wordt de route met in de Aula, Gérard Garouste in de de kunstwerken die erop gesitueerd Galerij van de Universiteitsbibliotheek, zijn, beschreven. De Commissie Beeldende Kunst Radboud Universiteit & UMC St Radboud voert in opdracht van het College van Bestuur en de Raad van Bestuur het kunstbeleid op de Campus. De door haar gepresenteerde kunst geeft een extra dimensie aan de universiteit en het UMC. Deze profilerende meerwaarde realiseert ze via tentoonstellingen, aankopen van en opdrachten voor kwalitatief hoogstaande kunst.
GALERIJ UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK
GÉRARD GAROUSTE BIBLIOFIELE BOEKEN van maart tot mei Het zeer persoonlijke oeuvre van Gérard Garouste wordt permanent gevoed door literaire teksten gaande van klassieke meesterwerken tot religieuze geschriften. Is dit te zien in zijn schilderijen, voor zijn bibliofiele publicaties schrijft hij zelfs de tekst voorzien van verluchtigingen gedeeltelijk over. Het grote doek, Le nid dans la tête / Het nest in het hoofd van Gérard Garouste, uit te collectie van Museum Het Valkhof en in ‘The French Connection’ opgenomen, doet door de houding en de blik van de centrale figuur min of meer religieus aan. Feitelijk gaat het terug op een passage uit Deuteronomium en de aandacht die de Talmoed Hulin eraan besteedt. Zo heeft de kunstenaar ook de Haggadah verluchtigd, de tekst over de bevrijding van de Joden uit Egypte, die in joodse families op Sederavond hardop wordt voorgelezen. De bibliofiele editie wordt vergezeld van een handzame versie in het hebreeuws met hetzij de Franse, hetzij de Engelse vertaling. Naast de expliciete aandacht van de kunstenaar voor de Thora is er een vroeger, kleiner boek waarin hij een passage uit het werk van Augustinus kalligrafeert en gaandeweg van Gérard Garouste Illustratie uit Haggadah refererend aan Ex. ,
tekeningen voorziet. Dergelijke beeldende lectuur levert een interpretatie, ja kritiek op de kerkelijke lezing van
Gérard Garouste en Patrick Mondiano Illustratie uit Dieu prend-il soin des bœufs?
Bijbelse teksten en hoe die gebruikt werd en wordt door totalitaire regimes. Andere geëxposeerde boeken zijn van literaire aard, zoals Le débat du cœur et du corps de Villon, de Franse dichtervagebond ( – rond ), of thans, na Dante, Cervantès en Rabelais te hebben geïllustreerd, Walpurgisnachtstraum van Goethe. Dit bibliofiele boek kwam tot stand parallel aan de gelijknamige tentoonstelling najaar in Galerie Daniel Templon, Parijs. Het betreffende literaire verhaal wordt opgenomen in een persoonlijke maalstroom van filosofie, mythe en religie, en zo een eigentijds leven ingeblazen. De geladen beelden stralen een grote spanning uit. Dit recente werk laat een zowel intellectueel als mentaal complexe kunstenaar getekend door het leven zien. Daarmee ligt het in het verlengde van zijn een paar jaar eerder verschenen autobiografie L’intranquille, die Zelfportret van een zoon, een schilder, een gek als ondertitel draagt. Bijzonder is het boek Dieu prend-il soin des bœufs? dat hij samen met de schrijver Patrick Modiano maakte.
De titel is ontleend aan Paulus’ Eerste brief aan de Korintiërs: ‘In de Wet van Mozes staat: “Een dorsende os mag men niet muilbanden”. Bemoeit God zich hier werkelijk met de ossen, of gaat het eigenlijk over ons?’ Het dubbele boek bestaat enerzijds uit de literaire tekst en anderzijds uit kleurlitho’s aan elkaar geregen met gekalligrafeerde tekstfragmenten. De opbrengst van dit bibliofiele boek gaat naar La Source, een project in door Gérard Garouste opgezet voor sociaal kwetsbare kinderen en hun families op het Normandische platteland – waar hij zelf woont en werkt. Daarbij brengt hij ze in contact met velerlei soorten kunstenaars om in hun samenwerking de kinderen nieuwsgierig te maken en hun verbeelding te stimuleren. Het openbreken van hun besloten wereldje stelt hen voor een eigen verantwoordelijkheid, biedt hen nieuwe perspectieven en brengt hen zelfvertrouwen bij. Deze werkwijze die zich intussen over Frankrijk uitbreidt, gaat terug op hoe Gérard Garouste zijn eigen ontwikkeling tot kunstenaar heeft beleefd en ervaren.
De tentoonstellingen in de Galerij zijn een samenwerkingsproject tussen de Universiteitsbibliotheek en de Commissie Beeldende Kunst, waarbij de kunst die wordt getoond aan boeken refereert. Voor meer informatie: www.umcn.nl/OverUMCstRadboud/Beeldendekunst en www.ru.nl/ubn.
OMLOOP BIJ BIBLIOTHEEK MEDISCHE WETENSCHAPPEN
GEORGES ROUSSE PIGMENTDRUK van maart tot mei Georges Rousse weet met zijn foto’s van uitgeleefde ruimtes waarin hij een ingreep heeft gepleegd, een bijzondere indruk op de beschouwer over te brengen. Zelf voelt hij zich ‘een architect die een ruimte restaureert, met dit verschil dat de mijne zal worden vernietigd’. Aldus laten zijn foto’s als enig overblijfsel, voor een laatste keer aanvoelen wat de ruimte in wezen was en wat er ooit is beleefd; kortom ze presenteren als het ware haar ziel. Hoewel het ten dode opgeschreven ruimtes betreft, gaat Georges Rousse zeer zorgvuldig tewerk – net als iedere restaurateur. Hij stelt zich dienstbaar op en zoek die plek die qua lichtinval, doorkijk en compositie haar architectuur optimaal laat zien en ervaren. Hij voorziet ze van een ingreep, bestaande uit een al dan niet samengestelde geometrische figuur, soms een woord in de ruimte geschilderd. Ook gebeurt het dat hij zowat de hele ruimte in een
egale kleur schildert met uitsparing van een figuur of woord. Laat de uiteindelijke foto, het eigenlijke kunstwerk, de aangebrachte figuur zien, deze laatste is als dusdanig slechts vanuit één enkel punt waar te nemen: het oogpunt van de lens van het fotoapparaat. Eens uit dit focuspunt tredend, valt de figuur in stukken uit elkaar en verbrokkelt ze in de driedimensionaliteit van de ruimte. Immers wat vanuit het ‘juiste’ oogpunt een tweedimensionaal consistent figuur lijkt, is feitelijk samengesteld uit delen die verspreid in de ruimte voorkomen. De concentratie die schuilt in het enige oogpunt bekleedt het werk van Georges Rousse met een uitzonderlijke spirituele kracht en uitstraling.
Georges Rousse, Genève pigmentdruk, geplakt op aluminium en in een gewitte esdoornlijst van Profilex, - (jaar van maken-jaar van printen), x cm – met lijst: x cm, oplage exemplaren Collectie Kunsthandel Thom Schaar, Middelburg
ZUIDCORRIDOR UMC St R adboud
ERNEST PIGNON-ERNEST ZEEFDRUKKEN van maart tot mei Waar het werk van Georges Rousse draait om het juiste oogpunt, centreert dat van Ernest Pignon-Ernest zich op het juiste moment. Hij brengt eveneens een nieuw element in de ruimte aan, hier in de stedelijke omgeving: hij plakt er zonder toestemming portretten of beeldcitaten uit het werk van oude meesters die hijzelf op krantenpapier heeft gedrukt.
En ook hij kiest de plek zorgvuldig uit: zijn plaksels komen daar waar een bijzondere historische geladenheid heerst of waar ze refereren aan wat er wel en wat er niet of niet meer is, aan wat er ooit heeft plaatsgevonden. Tegen de muur of op de wand van telefooncellen aangebracht, volgt de kunstenaar aandachtig hoe ze er verweren om na verloop van tijd een foto te maken. En
dit gebeurt op het optimale moment wanneer aan- en afwezigheid, integratie in de omgeving en het eruit verdwijnen elkaar raken en versterken. Zelf zegt hij hierover: ‘Alles berust op de wijze waarop dit fictief element, dit beeld, in de realiteit wordt opgenomen en deze zal verstoren.’ De uiteindelijke foto vormt een noodzakelijkheid om dit moment te laten voortbestaan. Doorbordurend op de door hem gecreëerde situaties in de openbare ruimte, maakt hij voor zijn zeefdrukken composities waarbij hij het basismateriaal en de resulterende foto bij elkaar brengt en ze op elkaar afstemt. Met dit alles is hij net als Georges Rousse niet alleen maar of niet zonder meer een fotograaf, want tegelijk tekenaar, maakt hij eveneens een installatie en voert hij in zekere zin een performance op.
Ernest Pignon-Ernest, Mort de la Vierge druksel op papier , x cm © Galerie Lelong Paris, photo Fabrice Gibert, met dank aan Galerie Chantal Bamberger, Straatsburg
AULA UNIVERSITEIT
VINCENT CORPET SCHILDERIJEN van maart tot mei In onze cultuur, waarin we overspoeld worden met visueel materiaal, dreigen we nog weinig waar te nemen, beklijft er nauwelijks iets en heeft de beeldende kunst het moeilijk om ons nog te beroeren en te ontroeren. De meeste werken kennen we het best onder een of andere vorm van reproductie. Dat lijkt de kunstenaar Vincent Corpet met zijn reeks Fuck Maîtres te lijf te gaan. Via internet zijn we dan misschien meer dan ooit geïnformeerd over de beeldende kunst, tegelijk komen we er het meest ver van af te staan. Treedt immers niet een grote nivellering van de kunstwerken op, waarbij ze hun intensiteit en glans, hun kracht door het medium opgeslokt zien. En de vraag is of dit niet het feitelijke Fuck Maîtres is – waartegen Vincent Corpet met deze reeks werken in het geweer komt. Of zijn hier meer Vincent Corpets aan het werk? Wel drie! De eerste buigt zich over de feitelijke situatie van het afgevlakte, uitgeholde beeld van kunstwerken – massaal verspreid, geconsumeerd en te grabbel gegooid. Het gaat niet alleen om zogenaamde meesterwerken maar ook om vergeten Vincent Corpet, P I; II h/t x uitgaand van Antependium van het Nijmeegse Schippersgilde, borduurwerk op damast, ca
kunstwerken, en dit uit alle tijden tot en met de dag van vandaag. Zo werd de aandacht van de kunstenaar gewekt voor de oeuvre-catalogus van Museum Het Valkhof, nu hij er met een ander doek – over de verbrokkeling van het lichaam – aanwezig is in de tentoonstelling ‘The French Connection’. Vincent Corpet, P I; II h/t x uitgaand van Frans Franciscus, Venerdì Tredici, , olieverf op doek
De gevulgariseerde situatie van de kunstwerken als een gegevenheid aannemend, vertrekt hij voor zijn Fuck Maîtres steeds bij de feitelijke figuratie en afmetingen van een bepaald werk, en maakt de schaduw dat het van zichzelf geworden is: hij schildert het egaal na, op ware grootte. Kleurloos, grijs, zwart-wit en wat liefdeloos, doods. Maar een zekere concentratie is daarbij uiteraard wel nodig. En dan komt de tweede Vincent Corpet die de vormen door zijn gelijknamige voorganger blootgelegd – een soort geraamte dat in het oorspronkelijke doek steekt – er als het ware schilderend uit naar boven haalt. Dit vraagt een scherpe aandacht voor het werk en de wijze van naar voren halen dient ervoor te zorgen dat het werk niet opnieuw wordt meegesleurd in de vulgariserende en nivellerende maatschappelijke tendens.
Tot slot is er nog Vincent Corpet III. Hij geeft de schilderkunst weer aan zichzelf terug, rehabiliteert het werk dat onder handen is genomen. Hij activeert de beeldende rijkdom die het aanvankelijke werk potentieel bezit, bezorgt het kleur en nieuw leven. Op deze wijze bouwt Vincent Corpet zijn oeuvre verder uit en verankert het in de schilderkunst. Waar hij zich in zijn schilderij opgenomen in ‘The French Connection’ over het uiteenvallen, de verbrokkeling van het lichaam buigt, en in het grote doek prominent aanwezig in de hal van het Onderwijscentrum over het verbrokkeling van de maatschappij, weet hij ook hier een niet moraliserende draai aan een ander maatschappelijk fenomeen te geven. Zonder zijn kritische blik op te geven of in te ruilen, maar deze juist ver door te voeren, opent hij niet alleen nieuwe perspectieven, hij opent eveneens onze ogen zodat we weer iets gaan zien.
Vincent Corpet heeft voor zijn tentoonstelling in de Aula gekozen om schilderijen uit de collectie Museum Het Valkhof te hernemen en zo direct naar ‘The French Connection’ aldaar te verwijzen. U bent er van harte welkom – waarbij gratis toegang wordt verleend aan UMC-medewerkers op vertoon van hun personeelsbadge – Kelfkensbos , Nijmegen, tot juli .
RADBOUD REPPEN EN ROEREN op april om . uur* in Huize Heyendaal, Geert Grooteplein Noord , Nijmegen Rond ‘THE FRENCH CONNECTION’ kunstcollectie UMC St Radboud in Museum Het Valkhof wordt een avond RADBOUD REPPEN EN ROEREN georganiseerd. Voor de pauze staat de tentoonstelling zelf centraal. In een gesprek met Daan Van Speybroeck, curator tentoonstelling, onderzoekt Harry Bekkering hoe de tentoonstelling met Franse kunstwerken en de achterliggende collectie tot stand kwamen. Na de pauze komt de literaire achtergrond waartegen de tentoonstelling zich profileert aan de orde, toegespitst op Geen ochtend ter wereld van de Franse schrijver Pascal Quignard. Genoemde roman over
het leven van de componist SainteColombe (ca. -) die verfilmd werd, geeft aanleiding om aandacht te schenken aan film en muziek. De aanwezigen kunnen intekenen voor een rondleiding door ‘The French Connection’ in Museum Het Valkhof. Pascal Quignard, pagina uit zijn manuscript Tous les matins du monde
LOCATIES
Radboud Ziekenhuis Zuidcorridor, eerste verdieping Geert Grooteplein
Aula - Omloop, eerste verdieping Comeniuslaan
Dagelijks toegankelijk van . tot . uur
Medische Bibliotheek Geert Grooteplein
Universiteitsbibliotheek Galerij, eerste verdieping Erasmuslaan
Open op werkdagen van . tot . uur
Open van . tot . uurw
Open op werkdagen van . tot . uur
* Inschrijven is verplicht! zie www.ru.nl/pv/cultuur/radboud-reppen Tentoonstellingen Radboud Universiteit & UMC St Radboud – jaargang – nummer Uitgave Commissie Beeldende Kunst Radboud Universiteit & UMC St Radboud Samengesteld door Daan Van Speybroeck, kunstcoördinator – postbus , HD Nijmegen E-mail:
[email protected] – www.umcn.nl/OverUMCstRadboud/Beeldendekunst
