Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt?

Tender ‘Studiekeuzegesprekken: wat werkt?’

Spreek je uit! Een groepsgesprek voor een zorgvuldige start

Praktijkbeschrijving deel 1-5

Spreek je uit! Een groepsgesprek voor een zorgvuldige start

Praktijkbeschrijving deel 1-5

Projectleider:

Geja Kinds

Projectgroep:

Hilda Elzinga, Giso van Houte, Ale Nicolai

Bijdragen effectmeting en eindoordelen:

Lotte Nijssen

Dit project is tot stand gekomen met steun van SURF, de organisatie die ICT vernieuwingen in het hoger onderwijs en onderzoek initieert, regisseert en stimuleert door onder meer het financieren van projecten. Meer informatie over SURF is te vinden op de website.

Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd 28-4-2011

2

Inhoud Inleiding............................................................................................................................................... 5 Deel 1 Context beschrijving ................................................................................................................ 6 1.1 Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs (HTRO) .................................................................. 8 1.2 Office Management (OM) ....................................................................................................... 10 1.3 Small Business & Retail Management (SBRM)........................................................................ 12 1.4 Personeel en Arbeid (P&A) ..................................................................................................... 14 Deel 2 Redeneerketens ..................................................................................................................... 16 2.1 Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs............................................................................. 19 2.2. Office Management ............................................................................................................... 22 2.3 Small Business en Retail Management ................................................................................... 24 2.4 Personeel & Arbeid ................................................................................................................. 26 Deel 3 Operationalisatie ................................................................................................................... 28 Deel 4: Resultaatevaluatie ................................................................................................................ 31 4.1 Resultaten algemeen .............................................................................................................. 31 4.2 Resultaten opleiding Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs .......................................... 37 4.3 Resultaten opleiding Office Management .............................................................................. 41 4.4 Resultaten opleiding Small Business and Retail Management ............................................... 44 4.5 Resultaten opleiding Personeel en Arbeid.............................................................................. 47 Deel 5 Procesevaluatie...................................................................................................................... 50 5.1 Reflectie terug ......................................................................................................................... 50 5.2 Reflectie vooruit ...................................................................................................................... 51 5.3 Nog verder .............................................................................................................................. 51 5.4 Eindoordeel Algemeen ............................................................................................................ 52 5.5 Samenvatting eindoordeel HTRO............................................................................................ 56 5.6 Samenvatting eindoordeel OM ............................................................................................... 58 5.7 Samenvatting eindoordeel SBRM ........................................................................................... 60 5.8 Samenvatting eindoordeel P&A .............................................................................................. 62 5.9 Kostenoverzicht....................................................................................................................... 64


3

Bijlage 1 Eindoordelen .......................................................................................................................... 65 Bijlage 1.1. Eindoordelen algemeen (gebaseerd op redeneerketen algemeen) .......................... 66 Bijlage 1.2 Eindoordeel HTRO ....................................................................................................... 72 Bijlage 1.3 Eindoordelen OM ........................................................................................................ 79 Bijlage 1.4 Eindoordeel SBRM ....................................................................................................... 85 Bijlage 1.5 Eindoordeel P&A ......................................................................................................... 92


4

Inleiding Stenden hogeschool heeft een project uitgevoerd waarin studiekeuzegesprekken in de vorm van groepsgesprekken worden georganiseerd. Vier opleidingen van Stenden hogeschool deden mee aan het project studiekeuzegesprekken. Stenden hogeschool heeft 5 locaties en 4 buitenlandse vestigingen. De vier betrokken opleidingen zijn alle vier gevestigd in Leeuwarden. Het projectteam bestaat uit vertegenwoordigers van de vier opleidingen en een projectleider die werkzaam is bij de afdeling Educational Support Organization, een afdeling die alle opleidingen ondersteunt. Het project werd aangestuurd door een stuurgroep die bestaat uit de directeuren (Deans) van de vier opleidingen en de afdeling ESO. Op termijn kunnen de resultaten uit dit project gebruikt worden door alle opleidingen op alle vestigingen. Stenden hogeschool is in 2008 ontstaan uit een fusie tussen de Christelijke Hogeschool NoordNederland (CHN) met de hoofdvestiging te Leeuwarden en de Hogeschool Drenthe (HD) met de hoofdvestiging in Emmen. Stenden, voorheen CHN, heeft een aantal BBA-opleidingen, een opleiding in het domein Commerce, opleidingen in het domein Social Work en in het domein Educatie. Stenden, voorheen HD, heeft een aantal technische opleidingen en opleidingen in de domeinen Economics en Educatie. Op Stenden hogeschool lopen de groottes van de opleidingen sterk uiteen; er zijn opleidingen met een instroom rond de 10, er zijn opleidingen met een instroom rond de 600. Binnen de voormalige CHN wordt het onderwijs ingericht volgens het concept Problem Based Learning (PBL). De leertheorie sociaal-cultureel constructivisme ligt hieraan ten grondslag: leren vindt plaats in een groep door informatie-uitwisseling en discussie. Wekelijks hebben studenten twee maal een vergadering met hun PBL-groep, onder begeleiding van een tutor. De vier opleidingen die zich presenteren in deze praktijkbeschrijving zijn alle gevestigd te Leeuwarden, ze zijn onderdeel van het voormalige CHN-deel van Stenden hogeschool en hebben hun onderwijs ingericht op basis van het PBL-concept. Een aantal opleidingen van Stenden hogeschool kent een duale en/of een verkorte variant; een aantal opleidingen wordt in deeltijd gegeven. Betrokken bij het project studiekeuzegesprekken zijn alleen reguliere voltijdopleidingen.


5

Deel 1 Context beschrijving Inleiding Stenden hogeschool heeft een project uitgevoerd waarin studiekeuzegesprekken in de vorm van groepsgesprekken worden georganiseerd. De studiekeuzegesprekken hebben tot doel de student de mogelijkheid te bieden om het beeld dat hij van een opleiding heeft te toetsen aan de werkelijkheid. In de communicatie met kandidaten is gekozen voor het begrip ‘kennismakingsgesprek’. De verwachting is dat een student die aan het gesprek heeft deelgenomen, weloverwogen en goed voorbereid start met de opleiding. Dit resulteert dan in een snellere binding met de opleiding. Aan de andere kant besluit een deel van de gespreksdeelnemers om een andere opleiding te kiezen. Op langere termijn zal dit leiden tot een vermindering van het aantal studenten dat uitvalt of switcht van opleiding. De gesprekken vonden plaats in groepjes van 5 à 6 deelnemers en werden geleid door een docent of een studieloopbaanbegeleider. Verwachtingen en beelden van de kandidaten zelf, die gebaseerd zijn op ervaringen van henzelf of van derden, stonden centraal in het gesprek. De aankomend studenten hoorden van leeftijdsgenoten hoe zij opleiding en beroep voor zich zien. Daarna pas deelde de gespreksleider eventuele nieuwe informatie, of verbeterde inzichten. De gespreksleiders moesten dus in staat zijn om een dialoog te leiden in een groep deelnemers. Het ontwikkelen van een gespreksprotocol en een gesprekstraining waren een belangrijk onderdeel van dit project. Vier betrokken opleidingen De vier opleidingen van Stenden hogeschool die participeren in het project studiekeuzegesprekken zijn de voltijdopleidingen Personeel en Arbeid, Office Management, Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs en Small Business & Retail Management. Van deze opleidingen behoren de eerste drie in het domein Bachelor of Business Administration; SBRM behoort in het domein Bachelor of Commerce. Om verschillende doelgroepen te bedienen zijn op Stenden hogeschool bij de opleidingen verscheidene varianten ontwikkeld. Voor volwassenen met werkervaring is er bijvoorbeeld een verkorte P&A-variant. De intake vindt plaats door middel van een EVC-procedure. Voor studenten die leren en werken willen combineren heeft SBRM een duale variant ontwikkeld. Voor instromers in deze specifieke trajecten bestaan al intakegesprekken of andere intakeprocedures. De instroom bij reguliere voltijdprogramma’s bestaat uit havo/vwo- leerlingen, mbo-cursisten of switchers vanuit een andere opleiding in het hoger onderwijs. In het project studiekeuzegesprekken zijn alleen reguliere voltijdprogramma’s betrokken. In deze contextbeschrijving wordt dit deel van de opleidingen nader onder de loep genomen. Instroom Nederlanders en buitenlanders Stenden hogeschool kent een relatief groot aantal buitenlandse studenten. Dit geldt onder andere voor de opleiding HTRO, waar veel Duitsers studeren. Voor sommige opleidingen geldt dat er voor buitenlandse studenten een aparte stroom is opgezet. Bij de opleiding HTRO is dat niet het geval;


6

Nederlandse en Duitse studenten zitten in gemengde groepen en volgen het reguliere programma. Bij deze opleiding is gebleken dat Nederlandse studenten minder studiesucces hebben. Om deze reden heeft de opleiding ervoor gekozen om het studiekeuzegesprek te introduceren bij de Nederlandse aanmelders. Ook voor Office Management geldt dat uitsluitend Nederlandse studenten zijn uitgenodigd. In deel 2 (diagnose) wordt uitgelegd waarom. De andere twee deelnemende opleidingen maken geen onderscheid tussen deelname van buitenlanders en Nederlanders. Incidenteel staat er een buitenlander ingeschreven bij deze opleidingen. Ze worden niet als aparte groep behandeld. Onderwijsconcept Kenmerkend voor het onderwijs op de vier betrokken opleidingen is het Problem Based Learning. PBL is een uitwerking van sociaal–constructivistisch leren. Studenten leren in de eerste module werken volgens deze systematiek. Een student is geplaatst in een groep van 12. Voor deze groep is wekelijks twee keer een blokuur ingeroosterd. De studenten beschikken over een moduulboek. Hierin staan de taken die voor PBL uitgewerkt moeten worden. De PBL-taak wordt in een opstartsessie bestudeerd en geanalyseerd; de studenten bepalen in hun groep gezamenlijk een probleemstelling. Ze formuleren welk deel van de probleemstelling ze kunnen oplossen met hun gezamenlijke reeds aanwezige kennis en vaardigheden én voor welk deel van de probleemstelling ze meer kennis of vaardigheden nodig hebben. Om de probleemstelling uit te kunnen werken, formuleren ze voor zichzelf een huiswerkopdracht. De taak wordt een week later opnieuw op de agenda gezet en de studenten beantwoorden de probleemstelling met de nieuw bestudeerde leerstof of de nieuw verworven vaardigheden. Het hele proces wordt begeleid door een tutor. Aansluitend bij de PBL-taken worden ondersteunende werk-en hoorcolleges of practica aangeboden. De beschrijvingen van dit overige onderwijs staan tevens in het moduulboek van de student beschreven. Actieve participatie van de studenten is een vereiste in dit onderwijsconcept. Hierop worden studenten binnen de PBL-groep beoordeeld en uiteindelijk afgerekend. De module wordt afgerond met een kennistoets en een moduulopdracht. In de kennistoets wordt individueel getoetst in welke mate de studenten de beoogde kennis binnen dat moduul hebben verworven. De moduulopdracht integreert kennis en vaardigheden uit het moduul. De studenten werken aan een moduulopdracht in groepen van verschillende grootte, samengesteld uit leden van de PBL-groep. Uit deze beschrijving blijkt dat werken in groepen, communiceren en het ontwikkelen van probleemoplossend vermogen essentieel zijn voor de studenten om succesvol te kunnen zijn op de opleidingen van Stenden hogeschool. In de voorlichting wordt hieraan veel aandacht besteed. Reorganisatie curriculum Alle opleidingen binnen Stenden hogeschool hebben in 2009 en 2010 gewerkt aan een reorganisatie van het curriculum. Een aantal modulen is ontwikkeld door opleidingen gezamenlijk. Per opleiding zijn er verschillen in de manier waarop gezamenlijk ontwikkelde modulen worden aangeboden, de manier waarop het ondersteunende programma is ingericht, of de manier waarop het sociaalconstructivistische onderwijsconcept vorm is gegeven. Deze verschillen zullen hieronder worden toegelicht, voor de vier opleidingen die in het project studiekeuzegesprekken participeren.


7

1.1 Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs (HTRO) HTRO is een opleiding in het BA-domein, de roepnaam van de opleiding is Tourism Management. De opleiding leidt op voor functies in management en beleid binnen de toeristische industrie. Sinds 2001 wordt deze opleiding in Leeuwarden aangeboden en vanaf de start is het een Engelstalige opleiding. De opleiding is gestaag gegroeid: bij de start van de opleiding lag de instroom rond de 125 studenten. Sinds 2006 ligt de instroom rond de 230. Deze trendbreuk is grotendeels veroorzaakt door de groei van de instroom van Duitse studenten, sinds 2006 ligt die rond de 150. De instroom van Nederlandse studenten schommelt de laatste jaren rond de 80. HTRO heeft het onderwijs ingericht volgens de PBL-systematiek, zoals in de inleiding is beschreven. In het studiejaar 2010/2011 heeft HTRO een aantal gezamenlijk ontwikkelde modulen in het curriculum verwerkt. In dit project is ervoor gekozen om de Nederlandse instroom als specifieke groep te benaderen (zie voor de toelichting deel 2).In deze contextbeschrijving wordt voor de duidelijkheid steeds een onderscheid gemaakt tussen het totale cohort en het Nederlandse deel daarvan. Instelling

Stenden hogeschool

Soort instelling

HBO

Soort opleiding

Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs voltijds toelatingseisen: -

mbo-4: direct toelaatbaar ; met MTRO 1 jaar vrijstelling

-

havo: profiel EM en CM direct toelaatbaar; profiel NG en NT mits ec 1 en 2e MVT

-

vwo: profiel EM en CM direct toelaatbaar; profiel NG en NT mits ec1

voertaal is Engels Locatie

Leeuwarden

Aanmeldingen (instroom)

254 in 2009, waarvan 88 Nederlands

Algemene kenmerken van de studenten

Nederlands: 35 %

binnen deze opleiding

229 in 2010, waarvan 73 Nederlands Internationaal (met name Duits): 65% Vooropleiding: HAVO VWO MBO HO Overig

Instroommomenten Gemiddeld Propedeuserendement voltijdopleiding

26,7 4,1 14,3 0,6 54,3

% % % % %

September & februari P-rendement

na een jaar

na twee jaar

alle voltijdstudenten

27 %

58 %

NL voltijdstudenten

20 %

48 %


8

Gemiddeld percentage uitvallers uit de voltijdopleiding

Uitval Totale instroom uitval binnen twee jaar* uitval na twee jaar*

periode 2001-2008 m

v

T

44,6

29,8

33,2

3,6

1,6

2,1

58,5

42,0

46,1

2,8

2,0

1,6

Nederlanders uitval binnen twee jaar* uitval na twee jaar* Bekende risicogroepen

Nederlandse studenten vallen gemiddeld vaker uit dan de Duitse studenten. Van de Nederlanders vallen MBO‟ers vaker dan gemiddeld uit.

Bijzonderheden

Het opleidingsniveau van de Nederlandse studenten is gemiddeld lager dan die van de Duitse studenten. De studiehouding van de Nederlandse studenten is gemiddeld minder “fanatiek” dan die van de Duitse. De Duitse instroom moet zich in juni aanmelden. Een behoorlijk percentage hiervan besluit in september toch niet te beginnen. Intakegesprekken waren niet standaard ingevoerd bij deze opleiding.

* Uitval binnen twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt zonder propedeusediploma. Uitval na twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt met propedeusediploma. In bijzondere omstandigheden kan een student toestemming krijgen om zonder propedeuse zijn opleiding te vervolgen.


9

1.2 Office Management (OM) Office Management is een brede BA-opleiding en net als HTRO is het een Engelstalige opleiding. De opleiding bestaat sinds 2002. Interne bedrijfsprocessen en algemene managementvaardigheden staan centraal in de opleiding. Een student wordt niet opgeleid in een managementopleiding in een specifiek werkveld, maar juist in een opleiding waarin de breedte en de diepte van het management en het leidinggeven wordt ontwikkeld. Binnen Stenden hogeschool is OM een van de kleinere opleidingen. De instroom ligt rond de 40 per jaar. Er zijn twee varianten: een deeltijd en een voltijdvariant. Het grootste deel van de instroom in de deeltijdopleiding is niet-Nederlands of al volwassen. De opleiding voert met hen intakegesprekken. Deze variant is in dit project niet betrokken bij de kennismakingsgesprekken. In dit project zijn alleen de Nederlandse aanmelders voor de voltijdopleiding betrokken. Office Management is een van de pilot-opleidingen in de omschakeling naar een curriculum dat is opgebouwd uit gezamenlijk ontwikkelde modulen. In het studiejaar 2009/2010 is dit vernieuwde curriculum in de propedeuse geïmplementeerd. In deel 2 wordt uitgewerkt waarom voor de kennismakingsgesprekken alleen Nederlanders zijn uitgenodigd. In de onderstaande tabel wordt steeds onderscheid gemaakt tussen het gehele cohort in de voltijdopleiding en de Nederlanders in de voltijdopleiding.


10

Instelling

Stenden hogeschool

Soort instelling

HBO

Soort opleiding

Office Management voltijds toelatingseisen: -

mbo-4: direct toelaatbaar

-

havo/vwo: profiel CM direct toelaatbaar;

-

profiel EM, NG en NT mits 2e MVT

voertaal is Engels Locatie

Leeuwarden


30 in 2009 waarvan 26 Nederlands


Nederlands: 87 %


29 in 2010 waarvan 23 Nederlands Internationaal: 13% Vooropleiding: HAVO VWO MBO HO Overig

Instroommomenten Gemiddeld Propedeuserendement voltijdopleiding

37,4 7,3 38,1 3,6 13,6

% % % % %

September P-rendement

na een jaar

na twee jaar

alle voltijdstudenten

33 %

50 %

periode 2002-2008

NL voltijdstudenten

43 %

Gemiddeld percentage uitvallers uit de voltijdopleiding

Uitval

58 % periode 2002-2008

Totale instroom

m

v

T

binnen twee jaar*

50,0

27,9

35,3

8,8

1,5

3,9

binnen twee jaar*

42,9

26,0

30,7

na twee jaar*

12,2

1,6

4,5

na twee jaar* Nederlanders

Bekende risicogroepen

Studenten die op een andere opleiding een negatief advies hebben gekregen.

Bijzonderheden

OM organiseerde intakes met instromende studenten. Zij meldden zich hiervoor aan via de website. Met Nederlandse studenten voerde de opleiding een gesprek. De opleiding gaf naar aanleiding van het gesprek een advies. Voor internationale studenten vond een schriftelijke intake plaats. De opleiding selecteerde de internationale studenten op basis van het intakeformulier.



11

1.3 Small Business & Retail Management (SBRM) De opleiding SBRM is ook wel bekend onder de naam ‘Retail’. Het is een opleiding in het domein Commerce. SBRM biedt sinds 2006 een Ad-opleiding aan. Zowel de bachelor als de Ad-opleiding participeren in de studiekeuzegesprekken. De bacheloropleiding leidt op tot functies in het strategisch en tactisch management van retailondernemingen. De Associate Degree-opleiding leidt op tot functies in het operationeel management. De opleiding kent een duale en een voltijdvariant. De instroom in beide varianten is ongeveer even groot, namelijk 100. De kandidaten voor de voltijdvariant voerden in het verleden geen startgesprekken1. Daarin komt verandering doordat de voltijdopleiding participeert in het project studiekeuzegesprekken. De studenten volgen in de propedeuse een programma op de instelling. Het tweede studiejaar is ingericht als duaal leren en de student leert en werkt hier op de werkplek. In het derde jaar volgt de student een minor. De keus van de minor bepaalt de leer/werkplek. Naast het onderwijs in het PBL-systeem heeft de voltijdopleiding in het eerste jaar het project “Jong Ondernemen”. De eerstejaars worden verdeeld in groepen van ongeveer 6 personen (een halve PBLgroep) en vormen gedurende het eerste jaar een mini-onderneming. Als bedrijf produceren ze een artikel of een dienst die in de markt wordt gezet. Opstarten en opheffen van het bedrijf zijn onderdelen van de opdracht. Het samenwerken in groepen is dankzij PBL en Jong Ondernemen een essentieel onderdeel van het onderwijs bij SBRM. Bij het uitnodigen van de deelnemers voor kennismakingsgesprekken is geen onderscheid gemaakt in specifieke groepen2. Ook in onderstaande tabel zijn geen specifieke groepen onderscheiden. Er is één croho-nummer voor de duale variant en de reguliere variant van SBRM. Aangezien in dit project alleen de reguliere variant heeft geëxperimenteerd met groepsgewijze kennismakingsgesprekken, zijn in onderstaande tabel alleen de gegevens van de reguliere variant opgenomen.

1

De kandidaten voor de duale variant voeren altijd een intakegesprek. Dit gesprek is gepland op een dag waarop ook een informatief hoorcollege en een rondleiding door de instelling plaatsvindt. In het intakegesprek bij de duale variant zijn de belangrijkste gespreksonderwerpen motivatie en het beschikken over een werkplek. 2 Het komt voor bij SBRM dat een student switcht van regulier naar duaal (vv) of van deeltijd naar voltijd (vv). Deze studenten werden niet uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek.


12

Instelling

Stenden hogeschool

Soort instelling

HBO

Soort opleiding

Small Business & Retail Management Ad + Ba voltijds toelatingseisen: -


-

havo/vwo: profiel EM direct toelaatbaar; profiel CM, NG en NT mits ec of M&O

voertaal is Nederlands Locatie

Leeuwarden


103 in 2009


Nederlands: 100 %

101 in 2010

binnen deze opleiding Vooropleiding: HAVO VWO MBO HO Overig

54,9 5,9 36,2 0,8 13,6

Instroommomenten

September & februari

Gemiddeld Propedeuserendement in de reguliere variant

na een jaar:

33%

na twee jaar:

58%

% % % % %

periode 2002-2008 Gemiddeld percentage uitvallers uit de reguliere voltijdopleiding

Uitval

uitval binnen twee jaar* uitval na twee jaar*

periode 2001-2008 m

v

T

49,3

39,0

44,7

4,9

3,6

4,3

Bekende risicogroepen Bijzonderheden

In de voorlichting wordt veel aandacht besteed aan de keuze voor een duale of reguliere variant. Beide varianten zijn voltijds, beide leiden op voor een Ad- of Badegree. Kandidaten kiezen welke variant het best bij hen past. De kennismakingsgesprekken worden gevoerd met kandidaten voor de reguliere variant.



13

1.4 Personeel en Arbeid (P&A) P&A is een relatief kleine opleiding, waar jaarlijks ongeveer 60 studenten instromen. De opleiding leidt op tot functies in het HRM: vaak zijn het adviesfuncties voor het management van een bedrijf. Daarom is de interne organisatie van een bedrijf een belangrijk onderdeel van de opleiding. P&A is een opleiding in het domein Business Administration. Studenten staan ingeschreven in 2 varianten: een reguliere variant en een verkorte variant. In dit project is alleen de reguliere variant betrokken. P&A heeft de opleidings- en beroepscompetenties vertaald, volgens het PBL-concept, in leeropdrachten die in kleine groepen worden uitgevoerd. Dankzij de gedetailleerde beschrijving van de opleidings- en beroepscompetenties kunnen de docenten van P&A de studenten voorzien van maatwerk-opdrachten, die aan de ene kant aansluiten bij het persoonlijke leerproces van de student en aan de andere kant aansluiten bij de beschreven competenties. De opleiding beschikt over een grote databank met leeropdrachten en over intensieve contacten met het werkveld. Studenten voeren actuele en authentieke leeropdrachten uit die worden geïmplementeerd in het bedrijfsleven. Het leerproces van de student wordt ondersteund met practica, vaardigheidstrainingen en werkcolleges. Volwassen studenten die hun opleiding volgen naast het werk, worden in andere groepen geplaatst dan de studenten die direct na havo/vwo of mbo de opleiding beginnen. Veel volwassenen starten de opleiding na een EVC-procedure. Op basis van de EVC-rapportage wordt bepaald welk maatwerktraject de student volgt. Dit wordt de verkorte variant genoemd. De overige kandidaten zijn meestal rechtstreeks afkomstig van het middelbaar onderwijs. P&A heeft jarenlange ervaring met het voeren van intakegesprekken met studenten in bijzondere omstandigheden. Deze kandidaten worden telefonisch uitgenodigd. Ook al is het geen verplicht onderdeel van de toelating; alle kandidaten komen. In dit intakegesprek wordt o.a. aan de kandidaten duidelijker gemaakt welke positie een P&A – of HRM-adviseur inneemt in een bedrijf. P&A is net als Office Management een opleiding die het studiejaar 2009/2010 in het curriculum gezamenlijk ontwikkelde modulen heeft opgenomen. Bij het uitnodigen van de deelnemers voor kennismakingsgesprekken is geen onderscheid gemaakt in specifieke groepen. Ook in onderstaande tabel zijn geen specifieke groepen onderscheiden. De studenten in de verkorte variant zijn in onderstaande tabel buiten beschouwing gelaten, omdat de groepsgewijze kennismakingsgesprekken alleen zijn gevoerd met studenten in de reguliere variant.


14

Instelling

Stenden hogeschool

Soort instelling

HBO

Soort opleiding

Personeel & Arbeid voltijds toelatingseisen: -


-

havo/vwo: direct toelaatbaar

voertaal is Nederlands Locatie

Leeuwarden


50 in 2009


Nederlands: 95 %


36 in 2010 Internationaal: 5 % Vooropleiding: HAVO VWO MBO HO Overig

40,3 8,4 39,1 6,2 6,0

Instroommomenten

September & februari

Gemiddeld Propedeuserendement in de reguliere variant

na een jaar:

37%

na twee jaar:

70%

% % % % %

periode 2002-2008 Gemiddeld percentage uitvallers uit de reguliere opleiding

Uitval

uitval binnen twee jaar* uitval na twee jaar*

periode 2001-2008 m

v

T

42,7

27,1

31,2

3,7

1,6

2,2

Bekende risicogroepen Bijzonderheden

P&A voert al jaren een intakegesprek met instromende studenten in bijzondere omstandigheden. De kandidaten worden telefonisch uitgenodigd. Ook al is het geen verplicht onderdeel van de toelating; alle genodigde kandidaten komen. In dit intakegesprek wordt aan de kandidaten o.a. duidelijker gemaakt welke positie een P&A-adviseur inneemt in een bedrijf.



15

Deel 2 Redeneerketens In dit deel wordt per opleiding beschreven welke problemen bij de instroom en aansluiting zich voordoen, die kunnen leiden tot uitval of studievertraging. Op basis van bekende feiten en literatuurstudie wordt per opleiding een diagnose gemaakt. Met het kennismakingsgesprek wordt beoogd om een deel van de problemen op te lossen. Gesprek in groepsverband De vier opleidingen voeren kennismakingsgesprekken in groepsverband. 5 tot 6 kandidaten worden tegelijk uitgenodigd om een kennismakingsgesprek te voeren. Aangezien het werken in groepsverband kenmerkend is voor het onderwijs op Stenden hogeschool, is het ook in de voorbereiding op de opleiding wenselijk om een kennismakingsgesprek in groepsverband te voeren. Het groepsgesprek is ontwikkeld vanuit de assumptie dat een student kiest op basis van zijn ervaringen en ervaringen van anderen die dicht rondom de student staan. Informatie is in beperkte mate een factor die meeweegt in de keuze. Een opleiding die een student goed wil informeren en goed wil voorbereiden zal, deze redenering volgend, moeten aansluiten bij de beelden van de kandidaat die gevormd zijn door de ervaringen van de kandidaat en zijn omgeving. Door de kandidaten in een groep uit te nodigen kan er ruimte en veiligheid ontstaan om deze beelden en achterliggende ervaringen te delen. Om het gevoel van veiligheid verder te vergroten wordt een ouderejaars student van de betreffende opleiding gevraagd om aanwezig te zijn bij het kennismakingsgesprek. De kandidaten horen dan van een leeftijdsgenoot realistische ervaringen. Binding Het aangaan van een gesprek, of dat nu individueel of in een groep gebeurt, wordt gezien als een manier om de binding van de student met de opleiding in een vroeger stadium te creëren. Doordat aan de student aandacht wordt besteed, zowel via een uitnodigingsbrief als via het luisterend oor van de gespreksleider, voelt de student zich gezien. Aangezien in juni en juli nog niet bekend is welke docent wordt ingezet als studieloopbaanbegeleider van een specifieke student, wordt er niet geprobeerd een koppeling tot stand te brengen tussen gespreksleider en uiteindelijke begeleider in de opleiding. Wel is in de opbouw van het gesprek gezocht naar een manier om een veilige omgeving te creëren, zodat een kandidaat zich in het kennismakingsgesprek durft te uiten. Redeneerketen in schema In de tabel en het schema zijn te zien hoe bovenstaande redenering worden gevolgd in de opzet van de kennismakingsgesprekken. In dit schema is de inhoud van de gesprekken nog buiten beschouwing gelaten. Aangezien elke opleiding een eigen profiel heeft en ook een eigen problematiek kent met studiesucces of studie-uitval, verschillen de kennismakingsgesprekken inhoudelijk van elkaar. De redeneerketens waarin gedetailleerd wordt ingezoomd op de inhoud van de gesprekken, zijn terug te vinden in de paragrafen per opleiding hieronder.


16

Gevoel van gezien worden en acceptatie

Kandidaat ervaart binding met de opleiding

Beter studierendement

Commitment tonen Meer studiesucces

Vooraankondiging via mail Brief met uitnodiging

Contact leggen met andere kandidaten; informatie en beelden worden gedeeld

Verzoek om bevestiging

Kennismakingsgesprek

Betere studiekeuze

Contact leggen opleiding Reflectie op motivatie student

Reflectie op beelden en verwachtingen van opleiding en beroep

Uitwisselen informatie met ouderejaars student; beter beeld van de opleiding; beter voorbereid beginnen

Voorlichting die aansluit bij ervaringen en beelden van kandidaten

Opleiding

Student

Betere voorlichting

Redeneerketen algemeen Interventie vooraankondiging via mail

uitnodiging met concreet voorstel voor gesprek via brief in uitnodigingsbrief verzoek om bevestiging (indien nodig) verzoek om bevestiging via mail en telefoon kennismakingsgesprek

Mechanisme interventie leidt tot gevoel van “gezien worden“ bij de kandidaat interventie leidt tot gevoel van acceptatie bij de kandidaat

Outcome kandidaat ervaart binding met de opleiding

interventie leidt tot tonen van commitment bij kandidaat

kandidaat ervaart binding met de opleiding

interventie leidt tot contact tussen kandidaten, waardoor met peers informatie en beelden worden gedeeld interventie leidt ertoe dat opleiding in informatieverstrekking aansluit bij ervaringen van kandidaten interventie leidt tot reflectie op motivatie interventie leidt tot reflectie op beelden en verwachtingen van opleiding en beroep interventie leidt tot contact kandidaten met ouderejaars student, waardoor beter beeld van de opleiding ontstaat en de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt tot gevoel van gezien worden en acceptatie bij de kandidaat

kandidaat ervaart binding


betere voorlichting

kandidaat maakt bewuster studiekeuze kandidaat maakt bewuster keuze voor beroep / werkveld en studiekeuze kandidaat krijgt beter beeld van opleiding en beroep*


* in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome ‘meer studiesucces’ vervangen door ‘beter beeld van opleiding en beroep’. Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies.


18

2.1 Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs Diagnose Bij HTRO worden de kennismakingsgesprekken gevoerd met Nederlandse studenten. Deze keuze is gebaseerd op het volgende. Uit de data blijkt dat HTRO een gemiddeld propedeuserendement en een gemiddelde uitval kent. Worden de data uitgesplitst naar nationaliteit, Duits of Nederlands, dan blijken de Nederlandse studenten het beduidend slechter te doen dan de Duitse. Voor de opleiding als geheel geldt een propedeuserendement van 27 % na 1 jaar en 58 % na 2 jaar. Dit is vergelijkbaar met de gemiddelde cijfers bij Stenden hogeschool. Als de twee instroomgroepen apart worden geanalyseerd, dan blijkt dat de Nederlandse studenten een propedeuserendement van 20 % na 1 jaar en 48 % na 2 jaar hebben. Voor de internationale instroom geldt dat 34 % na 1 jaar en 67% na 2 jaar de propedeuse heeft gehaald. Uit ervaringen van docenten en studenten blijkt dat de studiehouding van de Duitsers en de Nederlanders in het algemeen van elkaar verschilt. Zeer generaliserend gezegd zijn de Duitsers fanatieker en de Nederlanders relaxter. Ook is er gemiddeld een verschil in het instroomniveau. De Duitse studenten komen vaak vanuit het Abitur, wat vergelijkbaar is met het Nederlandse VWO. De Nederlanders zijn vaak afkomstig van het HAVO en MBO. In het groepswerk binnen een PBL-groep blijken deze verschillen uit de manier waarop de twee groepen studenten zich ontwikkelen. Duitse studenten, afkomstig van het Abitur, kunnen gemiddeld sneller tot de kern van de probleemstelling uit een taak doordringen, omdat ze meer gewend zijn te analyseren. Bij het rapporteren van de taak, blijken ze zich vaak meer gedegen en met meer diepgang te hebben voorbereid. Een Nederlandse student, afkomstig van het HAVO of MBO, is gemiddeld meer gericht op het groepsproces en de sfeer in de groep. Studenten spreken elkaar aan op hun gedrag in de groep, maar ook dit aanspreken is gerelateerd aan de nationaliteit. Een Duitse student zal sneller iemand inhoudelijk aanspreken op het met weinig diepgang voorbereiden van de taken; een Nederlandse student zal iemand sneller collegiaal aanspreken op het niet samenwerken bij taken, waarbij dat een vereiste is. Uit exit-gesprekken blijkt dat de Nederlandse studenten soms afhaken, omdat ze hun Duitse collega’s te fanatiek vinden. De Aansluitingsmonitor die tweejaarlijks wordt uitgezet bij 6 hogescholen in Noord-Nederland, geeft een indicatie van deze verschillen. In deze monitor wordt aan eerstejaars studenten in de maand december gevraagd naar tevredenheid over de aansluiting tussen middelbaar onderwijs en hoger onderwijs. Sociale binding en academische/professionele binding zijn twee onderwerpen die hierin geanalyseerd worden. De studenten bij HTRO, zowel de Nederlandse als de Duitse, scoren significant lager op de vraag of ze vrienden hebben gemaakt op de opleiding. In de contextbeschrijving is al beschreven welke rol PBL en het werken in groepen speelt binnen de opleidingen van Stenden hogeschool. Voor alle opleidingen geldt dat sommige studenten in exitenquêtes laten weten dat het PBL-systeem toch niet bij hen past. Het zelfstandig huiswerk formuleren en zich inzetten in het groepsproces is niet voor iedereen geschikt. In de voorlichting wordt hieraan uitdrukkelijk aandacht besteed. Toch blijkt dat niet alle studenten hieraan kunnen wennen. Dit geldt voor zowel Duitse als Nederlandse studenten. De voertaal van de opleiding is Engels. Daarnaast worden ondersteunende werkcolleges Engels aangeboden, waarin zowel het vloeiend Engels spreken en schrijven als het vakjargon aan de orde


19

komen. Uit exit-gesprekken blijkt dat jaarlijks 10-15 % van de studenten de moeilijkheid van het Engels als argument opgeeft om af te haken. Tot slot blijkt dat het beroepsbeeld van de studenten niet altijd overeenkomt met de werkelijkheid. Het is ze niet altijd duidelijk welke rol een BBA-afgestudeerde speelt in het management van toerisme en de ontwikkeling van de toeristische. Oplossingen De opleiding treft maatregelen om het studiesucces van Nederlandse studenten te vergroten. Zo is het contact met de MBO-opleiding MTRO geïntensiveerd, zijn er via het project Present Promotions buddies gezocht en is er extra ondersteuning voor het Engels aangeboden. In het kennismakingsgesprek stelt HTRO een aantal van bovengenoemde zaken aan de orde, zodat de kandidaten beter weten waar ze aan beginnen en zich bewuster zijn van de keuze die ze maken. Het beeld van opleiding en beroep komt aan de orde in het gesprek. Met name kandidaten vanuit het MBO kunnen meer realistisch beschrijven hoe de werkzaamheden van een manager of beleidsmedewerker in de toeristische industrie eruit zien.


20

Redeneerketen HTRO Interventie

Mechanisme

Outcome

gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging

interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen

kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding

interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt.

kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld*

interventie leidt ertoe dat kandidaat meer kennis heeft over de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint

kandidaat krijgt beter beeld van de opleiding*

interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat.

kandidaat maakt bewuste studiekeuze

gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen

gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten HTRO: gespreksleider stuurt aan op gesprek over verschil tussen reisleiding en andere front-deskactiviteiten en management/beleid vanachter bureau HTRO: gespreksleider benoemt positie manager / beleidsmedewerker in toeristische industrie of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, werken in een Internationaal gezelschap en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor HTRO

opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten

kandidaat krijgt beter beeld van opleiding en beroep*

* in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome ‘meer studiesucces’ vervangen door ‘beter beeld van opleiding( en beroep)’. Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies.


21

2.2. Office Management Diagnose OM kent een situatie die tegengesteld is aan die van HTRO. De rendementscijfers van OM worden negatief beïnvloed door een groepje studenten dat afkomstig is uit het buitenland. Zij zijn uitgevallen bij een andere opleiding van Stenden hogeschool en geven als motivatie dat ze in Leeuwarden willen blijven. In de cohorten 2005, 2006 en 2007 zijn 19 internationals, onder andere uit Aziatische landen, ingestroomd in OM en hiervan heeft er 1 een propedeuse gehaald. De rest is uitgevallen. Wordt deze internationale instroom niet meegerekend bij het propedeuserendement, dan heeft 37 % van de studenten de propedeuse binnen een jaar en 57 % binnen twee jaar. Met de instromende kandidaten uit Nederland wordt een intakegesprek gevoerd. In dit intakegesprek wordt onder andere motivatie voor de opleiding besproken. De opleiding wil een indruk krijgen van de mate waarin de kandidaat zich al heeft verdiept in werkveld en opleiding en stelt standaard de vraag welke bronnen hiervoor zijn gebruikt. Uit de gesprekken bleek dat kandidaten soms moeite hebben om een goed beeld van opleiding en beroep te vormen, mede omdat de naam ‘Office Management’ voor verwarring zorgt. De term ‘Office Manager’ wordt ook gebruikt voor een werknemer die de agenda van een leidinggevende beheert en ondersteunende werkzaamheden uitvoert (vergelijkbaar met een secretaresse). De afgestudeerde bij Office Management geeft echter leiding aan een afdeling of neemt een adviesfunctie richting management in en is thuis in interne bedrijfskundige processen van een bedrijf. Misverstanden van deze aard kwamen regelmatig voor en werden in een intakegesprek benoemd en weggenomen. Bij de opzet van het kennismakingsgesprek in een groep, zijn deze gespreksonderwerpen bepalend gebleven. De verwarring rond de naamgeving van de opleiding is aanleiding geweest om een naamswijziging aan te vragen. In de zomervakantie van 2010 is deze naamswijziging toegekend. De opleiding voert vanaf nu de naam “Toegepaste bedrijfskunde”. In de documenten over het project studiekeuzegesprekken, zal de oorspronkelijke naam “Office Management” gehanteerd worden. Door de intakegesprekken in een groep te organiseren en hierin de dialoog te stimuleren, verwacht de opleiding nog beter aan te kunnen sluiten bij de beelden en verwachtingen die de kandidaten hebben. Voor de buitenlandse instroom is gekozen voor een selectie-instrument. Deze groep wordt niet uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek, maar doorloopt een andere intakeprocedure.


22

Redeneerketen OM Interventie

Mechanisme

Outcome

gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging

interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat opleiding zicht krijgt op commitment van kandidaten interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen

kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten




kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding*



gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen

gespreksleider vraagt naar gebruikte bronnen in informatieverzameling over opleiding en beroep gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen

gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten OM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes

opleiding heeft inzicht gekregen in serieusheid kandidaat opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten

OM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over relatie tussen leidinggeven en management OM: gespreksleider benoemt positie manager interne processen of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor OM

kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en beroep*



23

2.3 Small Business en Retail Management Diagnose In voorgaande jaren kende Retail een relatief hoge uitval nadat studenten de propedeuse hadden afgerond: 13 % van de studenten verliet de opleiding met propedeusegetuigeschrift, maar zonder Bachelor diploma. Het beleid is erop gericht geweest om deze late uitval te beperken en de opleiding is in deze opzet geslaagd. Studenten komen er dankzij intensieve studieloopbaanbegeleiding vroeg in de propedeuse achter dat ze op langere termijn niet succesvol zijn op de opleiding. De opleiding SBRM geeft intensieve voorlichting en begeleidt studenten in het eerste jaar intensief. De opleiding geeft voorlichting op scholen, laat leerlingen met het hbo-onderwijs kennismaken door middel van een proefstudeerdag of een meeloopdag. In het voorlichtingstraject wordt duidelijk de keus voorgelegd voor duaal of voltijds studeren. Proefstuderen vindt twee keer per jaar plaats; een meeloopdag is maatwerk. Het proefstuderen staat open voor leerlingen van havo 4, 5 en vwo 5,6. Van alle deelnemers aan een proefstudeerdag, begint ongeveer 75 % daadwerkelijk aan de opleiding. Er is geen duidelijk zicht op oorzaken van uitval. Een aantal mogelijk oorzaken wordt hieronder geïnventariseerd. Studenten die vertrekken uit de opleiding geven uiteenlopende redenen aan tijdens exit-gesprekken. Degenen die voor de jaarwisseling vertrekken, geven relatief vaak aan dat ze een andere verwachting hadden van de opleiding. SBRM scoort hoog bij de Aansluitingsmonitor op het gebied van sociale binding. In diezelfde Aansluitingsmonitor geven studenten aan dat ze weinig tijd overhouden voor activiteiten naast de studie. Mogelijk is een verklaring voor uitval gelegen in het feit dat studenten een studie willen combineren met het runnen van een eigen onderneming. Bij de opleiding zijn deze relaties niet gebleken uit exit-gesprekken.Wellicht wordt dit tijdens de kennismakingsgesprekken opgemerkt. Omdat de opleiding uit exit-gesprekken weet dat er een relatie bestaat tussen vroege uitval en verkeerde verwachtingen, voert de opleiding het studiekeuzegesprek met alle instromende kandidaten.


24

Redeneerketen SBRM Interventie gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging


gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen

gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten SBRM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes SBRM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over eigen onderneming of wens om deze te beginnen ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor SBRM

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen

Outcome kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten




kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding *



opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten




25

2.4 Personeel & Arbeid Diagnose Ervaringen met de intakegesprekken leren dat kandidaten die rechtstreeks uit het middelbaar onderwijs komen, niet altijd een goed beeld hebben gevormd van de positie van een P&Aafgestudeerde. Vaak komen afgestudeerden op een positie waarin ze adviseur zijn voor het management van het bedrijf. De kandidaten die zich voorstellen dat hun baan vooral bestaat uit contacten met personeelsleden, zullen hun beeld moeten bijstellen. Een risico op uitval vormen die studenten die niet kunnen wennen aan groepswerk en zelfstandigheid. Uit de Aansluitingsmonitor blijkt dat studenten P&A hoog scoren op tevredenheid over de aansluiting. Met name bij de factor professionele en academische binding scoren de studenten significant hoger dan hun peers. Manier van werken op de opleiding, contacten met docenten en de studiebegeleiding worden zeer gewaardeerd. De opleiding P&A investeert in een goede voorbereiding op de opleiding. Door de intakegesprekken voor kandidaten vanuit het middelbaar onderwijs in groepsverband te organiseren en hierin een dialoog te stimuleren, verwacht de opleiding nog beter te kunnen aansluiten bij de beelden en verwachtingen van de kandidaten zelf.


26

Redeneerketen P&A Interventie gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging



gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten PA: gespreksleider benoemt verschil personeelszaken en HRM PA: gespreksleider benoemt positie HRM-adviseur in relatie tot management van de onderneming ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor P&A

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen


interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt










27

Deel 3 Operationalisatie Voor de vier opleidingen geldt dat de kennismakingsgesprekken op dezelfde manier zijn opgebouwd en dat de organisatie ervan centraal is geregeld. Vandaar dat in dit deel de operationalisatie in een keer wordt beschreven. In april 2010 zijn de gespreksleiders getraind in het voeren van het kennismakingsgesprek en het gebruik van het gespreksprotocol.

Met wie gesprek?

Soort kandidaat/student

kandidaten ingeschreven bij Studielink

Alle kandidaten, alleen risicogroepen, anders

Gesprekken met alle kandidaten; bij HTRO en OM alleen Nederlandse instromers

Maken risicoprofielen op basis van

Geen risicoprofiel Wel: het gegeven dat Nederlanders bij HTRO gemiddeld minder succesvol zijn dan buitenlanders. Om die reden zijn bij HTRO in dit project alleen de Nederlanders uitgenodigd voor een gesprek. Wel: het gegeven dat Nederlanders bij OM gemiddeld meer succesvol zijn dan buitenlanders. Om die reden is voor de buitenlanders een selectieprocedure ontworpen. Alleen de Nederlanderse aanmelders zijn uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek.

Initiatief voor gesprek

Op uitnodiging

Voor/na start studie

voor start studie

Welke instroom

Rond september instroom

Welke maand(en)

(22 april), juni, begin juli, eind augustus

Spreiding

Gespreksvoerders werden benaderd, zodra groepje kandidaten geformeerd kon worden, soms twee of drie gesprekken op 1 dag; meestal 1 gesprek per dag.

Duur

45 – 60 minuten

Hoe?

Vorm

Groepsgesprek

Waartoe?

Doel

Betere voorbereiding op de opleiding;

Wanneer vindt gesprek plaats?

Bewuster studiekeuze; Binding met opleiding Wat?

Inhoud

Onderwerpen tijdens het gesprek: beelden, verwachtingen, positie van afgestudeerde (zie het gespreksprotocol)

Wordt gebruik gemaakt van een gespreksprotocol?

Ja

Door wie?

Gespreksvoerder

Docenten en/of SLB-ers

Voorafgegaan door?

Methode van uitnodigen

1.Mail (zie bijlage 1) 2.Brief (zie bijlage 2) 3.Herinneringsmail 4.Herinneringstelefoon

Inbedding in overige voorlichting

Dit is voor elke opleiding verschillend: het kennismakingsgesprek wordt aangekondigd op de open dag, op meeloopdagen en/of proefstudeerdagen. OM heeft een verwijzing op de website.


28

In samenhang met?

Voorlichtingsdagen

Nee

Introductieweek

Indien noodzakelijk. Gesprekken worden in de introductieweek gepland, indien kandidaten zich niet voor de zomervakantie aanmeldden of niet konden komen op een uitnodiging.

Gevolgd door?

Wat kost dat?

Organisatie?

Breder specifiek voorlichtingsprogramma voor kandidaten

Meeloopdagen en proefstudeerdagen worden aangeboden, kandidaten kunnen hiervan gebruik maken. Dit staat organisatorisch los van de studiekeuzegesprekken. Wel kan er in het kennismakingsgesprek gebruik worden gemaakt van ervaringen tijdens meeloopdag en/of proefstudeeerdag.

Onderwijs

Nee

Vindt arrangement plaats in relatie met selectie?

Nee

Summerschool / bijscholing

Nee

Studie loopbaanbegeleiding

Nee; Bij OM krijgen kandidaten het advies om motivatie na afloop te noteren, omdat die opdracht later gemaakt moet worden voor het portfolio.

Preadvies en bindend studieadvies

Nee

Kosten (in euro)

Zie paragraaf 5.9

Kosten per eenheid (in euro)

Zie paragraaf 5.9

Werkproces

Zie volgende bladzijde

Wie heeft de lead in het proces?

Stafdienst Onderwijs (ESO);

Training

Twee bijeenkomsten van een ochtend; tussen deze twee bijeenkomsten in vond een kennismakingsgesprek plaats.

teamleiders van betrokken opleidingen.

In de eerste bijeenkomst is het gespreksprotocol (zie bijlage 3) kort geïntroduceerd en is geoefend met trainingsacteurs. (zie bijlage 5) In de tweede bijeenkomst zijn ervaringen uitgewisseld.


29

Grafische weergave van de organisatie van het werkproces Studielink; kandidaat doet verzoek om aanmelding

IRC-Nationaal levert wekelijks aanmeldingslijst

Projectmedewerker stuurt melding van ontvangst aan kandidaat en kondigt gesprek aan

Projectmedewerker plant lokaal, docent

Bevesting door kandidaat

Projectmedewerker stuurt mail / brief met uitnodiging aan kandidaat, met verzoek om bevestiging

Bevesting door kandidaat

herinneringsmail

Docent benadert ouderejaars student Bevesting door kandidaat

kennismakingsgesprek


Herinnering via mail/ telefoon

Bij afmelding nieuwe uitnodiging

30

Deel 4: Resultaatevaluatie 4.1 Resultaten algemeen In deze resultaatevaluatie wordt eerst de gehele groep geanalyseerd en daarna elke opleiding afzonderlijk. Een analyse van de aantallen EC’s van het eerste semester wordt beschikbaar gesteld in een aparte bijlage. In de onderstaande effectmeting worden de uitvalcijfers en de percentages nietstarters gepresenteerd. Voor de vergelijking van cohorten is gebruik gemaakt van gegevens uit het managementinformatiesysteem. Er is een selectie gemaakt van Nederlandse voltijds propedeusestudenten, aangezien alleen deze groep werd uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Alle andere instromers, duale en verkorte opleidingen zijn in deze effectmeting buiten beschouwing gelaten. Het managementinformatiesysteem beschikt niet over informatie van niet-starters. Deze gegevens zijn apart verstrekt door de studentenadministratie.

1. Effectmeting Bij het verzamelen van gegevens voor de effectmeting bleek dat het cohort 2010 een hogere uitval tot 1 februari kent dan voorgaande jaren. Dit betreft niet alleen de vier betrokken opleidingen in dit project, maar Stenden hogeschool als geheel. Het uitvalpercentage t/m 1 februari is voor het huidige cohort 11,3 %, terwijl het langjarig gemiddelde (2001-2010) 8,4% is. Om deze reden is ervoor gekozen om bij de benchmark niet alleen het cohort 2009 te vermelden. Daaronder hebben we steeds het gemiddelde van de laatste drie jaar geplaatst. Hierdoor blijkt het beeld wat meer genuanceerd te liggen. Er blijken bovendien bij de vier deelnemende opleidingen grote verschillen te bestaan. Het is moeilijk te duiden welke rol de studiekeuzegesprekken spelen in het geheel. Afgezien van deze trend in een verhoogde vroege uitval, die op heel Stenden hogeschool is gesignaleerd, is er ook sprake van een curriculumwijziging. Bij de opleidingen HTRO en SBRM is deze curriculumwijziging in 2010 in gang gezet. P&A en OM hebben al sinds 2009 een nieuw curriculum. Het is mogelijk dat de studiekeuzegesprekken een effect hebben, waardoor studenten eerder besluiten om te stoppen. Het is ook mogelijk dat de maatregelen die Stenden hogeschool heeft genomen om late uitval terug te dringen, effect gaan sorteren. Ook de landelijke maatregel dat uitschrijvingen niet meer met een maand vertraging hoeven plaats te vinden, kan hierop invloed hebben. We kunnen hier meer over zeggen aan het eind van dit studiejaar. Van de niet-starters zijn in het verleden geen gegevens bijgehouden. Voor het opstellen van de benchmark zijn de gegevens geanalyseerd van cohort 2009. Het totaal aantal (Nederlandse) nietinschrijvers is gedeeld door het totaal aantal (Nederlandse) aanmelders van deze vier opleidingen. Zonder studiekeuzegesprek was er een niet-start percentage van 19 %. Van de gespreksdeelnemers annuleer 5 %. Op basis van de percentages niet-starters is een positief oordeel op zijn plaats.


31

Variabele Effect van studiekeuzegesprekken op studiesucces.

Operationalisatie Percentage uitvallers en omzwaaiers tot 1 februari

Benchmark

Uitkomst

Cohort 2009*

Cohort 2010*

6,4%

9,2%

Oordeel -

Cohorten 2007-2009 (gemiddeld) 8,2% Percentage niet starters cohort 2009** gespreks(=kandidaten die een deelnemers studiekeuzegesprek gevoerd hebben maar die uiteindelijk 19% 5,2 % afzien van de opleiding) * Uitval van Nederlandse reguliere propedeuse-studenten bij vier opleidingen tussen 1 oktober en 1 februari ** Percentage van de Nederlandse kandidaten dat afziet van starten bij de vier opleidingen

Effect van studiekeuzegesprekken op de instroom.

++

2. Oordeel van deelnemer over nut Procedure Binnen twee werkdagen na het gesprek hebben de studenten die deelnamen aan het gesprek een enquête toegestuurd gekregen, waarin gevraagd werd hoe zij het gesprek hebben ervaren. In deze vragenlijst werden eerst een paar vragen gesteld over hoe de student het gesprek ervaren heeft; voelde de student zich veilig in de groep, liep het gesprek zoals verwacht, begeleidde de docent het gesprek op een goede manier en voelde de student zich welkom bij de opleiding? Daarna volgden de algemene vragen voor deelnemers in de tweede tender, opgesteld door SURF. Tot slot werd de deelnemer gevraagd of en waarin zijn/haar beelden over de opleiding en over het werkveld waren veranderd na het studiekeuzegesprek. Aan studenten die zich voor een Engelstalige opleiding hadden aangemeld werd tevens gevraagd waarom zij voor een Engelstalige opleiding hadden gekozen, en of zij tegen het Engels taalgebruik opzagen of niet. In dit hoofdstuk worden de resultaten op algemene vragen voor deelnemers in de tweede tender behandeld. De overige vragen zijn gesteld voor het analyseren van overige facetten uit de redeneerketen en worden in hoofdstuk 5 behandeld. De vragenlijst is opgenomen in bijlage nummer 7. In totaal zijn na de studiekeuzegesprekken 135 deelnemers benaderd voor het invullen van de digitale vragenlijst. Hiervan zijn 104 deelnemers begonnen met de enquête, waarvan 99 de enquête hebben afgerond (72%). Bij het analyseren van deze gegevens hebben we besloten alleen de afgeronde enquêtes mee te nemen, zodat resultaten niet worden beïnvloed door de 5 respondenten die slechts een paar vragen hebben ingevuld. Resultaten Onderstaande tabel bevat de resultaten op de algemene vragen voor de tweede tender. De studenten konden de vragen beantwoorden op een vijfpuntschaal, van zeer mee oneens tot zeer mee eens. Vraag 4 is de enige negatief geformuleerde vraag; een lage score op deze vraag betekent juist dat weinig studenten aangeven dat het studiekeuzegesprek hun studiekeuze heeft veranderd.


32

De gegevens laten zien dat de kandidaten zeer positief terugblikken op het kennismakingsgesprek. Bij elke vraag geeft circa 70% van de studenten aan het eens of zeer eens te zijn met de stelling. De gemiddelden op de stelingen liggen veelal rond de 4 op een schaal van 1 to 5. Deze oordelen van de kandidaten geven een zeer positief beeld van het kennismakingsgesprek. aantal 3

4

5

9

30

38

17

2

3

17

47

30

,922

1

6

29

38

25

1,85

1,146

58

11

19

9

2

99

3,83

1,134

8

2

19

40

30

Na het studiekeuzegesprek ben ik volkomen overtuigd dat dit de opleiding voor mij is

99

3,86

,948

2

5

25

40

27

7

Na het studiekeuzegesprek ben ik volkomen overtuigd dat dit het beroepenveld voor mij is

99

3,93

,848

-

4

27

40

28

8

Na het studiekeuzegesprek ben ik zeker van plan me definitief in te schrijven

99

4,28

,937

2

1

18

24

54

9

Het studiekeuzegesprek was voor mij nuttig

99

3,98

,857

1

3

22

44

29

Nr.

Vraag

N

Gem. score

St.dev

1

Het studiekeuzegesprek heeft er voor gezorgd dat ik de keuze voor de studie bewuster heb gemaakt

2

1

2

99

3,54

1,043

5

Ik heb door het studiekeuzegesprek een beter beeld van de opleiding gekregen

99

4,01

,886

3

Ik heb door het studiekeuzegesprek een beter beeld gekregen van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt

99

3,81

4

Het studiekeuzegesprek heeft mijn studiekeuze veranderd

99

5

Door het studiekeuze gesprek ben ik “meer bevestigd in” dan “gaan twijfelen over” de studiekeuze

6

Oordelen van studenten (gemeten een paar dagen na gesprek)

In de open toelichting laten studenten zich veelal positief uit over het gesprek. De antwoorden op de open vragen zullen per opleiding weergegeven worden in paragraaf 4.2 t/m 4.5. Elf studenten zeggen dat het gesprek de studiekeuze voor hen heeft veranderd. Echter, in maart 2011 blijkt dat slechts drie van hen niet meer bij de opleiding studeren. Twee hebben de aanmelding geannuleerd voor 1 september 2010, één is vertrokken per 31 januari 2011. De vier studenten die bij de laatste stelling “het studiekeuzegesprek was voor mij nuttig” ‘zeer mee oneens’ of ‘oneens’ hebben gekozen, hebben geen toelichting gegeven in de open vraag. Uit nader onderzoek blijkt dat twee van hen het gesprek vóór de zomervakantie hadden, en twee na de zomervakantie. Van de studenten die deze vraag neutraal hebben beantwoord, hebben vier studenten in de toelichting aangegeven dat ze al waren ingeschreven bij de opleiding ten tijde van het gesprek, en dat ze hun keuze al hadden gemaakt.

Follow-up vragenlijst In November 2010 hebben alle deelnemers aan de studiekeuzegesprekken een uitnodiging ontvangen voor een follow-up vragenlijst. Wederom zijn 135 uitnodigingen verstuurd. Eind november en half december volgde hiervoor een herinnering. In totaal zijn 75 studenten begonnen aan deze vragenlijst, van wie 73 de lijst hebben afgerond (53%).


33

2

aantal 3

4

3

11

16

31

7

,961

2

7

9

39

12

3,55

,948

2

9

14

37

7

3,54

1,119

4

9

17

27

14

Nr.

Vraag

N

Gem. score

St.dev

1


68

3,41

1,026

2


69

3,75

3


69

9


71

1

5

Oordelen van studenten nadat een periode is afgerond

Wat opvalt is dat de gemiddelde score bij elke vraag iets lager is dan bij de eerste enquête. Nog steeds ligt het gemiddelde bij elke vraag tussen de 3 en 4. In de volgende tabel zijn de gegevens van de enquête direct na afloop en de enquête na module 1 met elkaar gecombineerd. Eerste enquête

Follow-up enquête

4.0 4.4 4.1 3.7 3.7

3.5 4.1 3.8 2.8 3.4

3.9 4.3 3.6 3.8 3.8

3.6 3.9 3.6 3.1 3.7

Het gesprek was nuttig Totaal HTRO OM PA SBRM Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3) Totaal HTRO OM PA SBRM

Oordelen van studenten direct na het kennismakingsgesprek en nadat module 1 is afgerond.

De algemene tendens dat de scores in november lager zijn, wordt bevestigd. Ook na het volgen van een module geven studenten met een score van 3.5 en 3.6 aan dat ze bovengemiddeld tevreden zijn over het kennismakingsgesprek. Opvallend is de score van Office Management. Na het volgen van de eerste module vinden de deelnemers in even grote mate dat ze door het studiekeuzegesprek een beter beeld van opleiding en beroep hebben gekregen. Door middel van de follow-up enquête is vastgesteld hoe de studenten reflecteren op hun studiekeuze en de beeldvorming, nadat ze de opleiding een beetje hebben leren kennen. De kandidaten geven een waardering van 3.8 op de stelling ‘het beeld dat in het gesprek werd geschetst van de opleiding klopt tot nu toe’. (zie de tabel hieronder) Ook geven de studenten aan met een score van 4.2 aan dat ze een goed gevoel hebben over hun studiekeuze. Deze gegevens tonen aan dat in het kennismakingsgesprek een realistisch beeld is geschetst van de opleiding en dat het de kandidaten ondersteunt in hun studiekeuze.


34

Follow-up enquête Het beeld dat in het gesprek werd geschetst van de opleiding klopt tot nu toe Totaal HTRO OM PA SBRM Ik heb het gevoel een goede studiekeuze gemaakt te hebben Totaal HTRO OM PA SBRM

3.8 3.6 3.7 4.1 3.9 4.2 3.5 4.7 4.6 4.3


De opleiding SBRM heeft in de derde week van september 2010 nog een kennismakingsgesprek georganiseerd voor 36 studenten. Het was de opleiding niet meer gelukt in de weken voor de aanvang van de studie gesprekken te organiseren voor deze aanmelders. Aangezien de gesprekken waren aangekondigd, heeft de opleiding besloten dit drie weken na de start van de studie alsnog te laten plaatsvinden. Deze studenten zeggen vaker dan anderen dat het gesprek niet nuttig was. Bij de andere opleidingen zijn er tussen 10 en 20 augustus gesprekken georganiseerd. Ook bij deze opleidingen is de tevredenheid van de kandidaten iets minder groot. Dit wordt verder besproken in de procesevaluatie (deel 5 van deze praktijkbeschrijving). 3. Oordeel van gespreksvoerders over nut Nadat alle gesprekken hadden plaatsgevonden, is een vragenlijst afgenomen onder alle deelnemende gespreksvoerders. Onderstaande tabel toont de resultaten uit deze vragenlijst. Nr. 1 2 3 4 5 6 7 8

Vraag De studiekeuzegesprekken hebben geleid tot reflectie bij de kandidaten De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de inhoud van de opleiding De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt (alleen beroepsopleiding) De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de risicofactoren voor een succesvolle studieloopbaan Waar nodig hebben kandidaten zicht op ontbrekende kennis en vaardigheden die nodig zijn voor de opleiding Het studiekeuzegesprek heeft studiekeuzes veranderd Door het studiekeuze gesprek zijn studenten “meer bevestigd in” dan “gaan twijfelen over” de studiekeuze Studiekeuzegesprekken zijn een nuttig instrument

N

1

Aantal 3

Gem. score

St.dev

2

4

5

10

4,3

0.48

-

-

-

7

3

10

4,4

0.70

-

-

1

4

5

10

3,6

0.52

-

-

4

6

-

10

3,9

0.57

-

-

2

7

1

10

3,8

0.63

-

-

3

6

1

10

2,5

0.53

-

5

5

-

-

10

4,4

0.52

-

-

-

6

4

10

4,4

0.52

-

-

-

6

4

Oordelen docenten


35

De gesprekvoerende docenten zijn behoorlijk eensgezind: de gesprekken waren zeker nuttig, hebben studenten een beter beeld gegeven van opleiding en, in mindere mate, het werkveld waarvoor de opleiding opleidt. Docenten betwijfelen echter of het gesprek studiekeuzes heeft veranderd. Deze twijfel is terecht, gezien het aantal afmeldingen naar aanleiding van het gesprek. Bij HTRO en bij PA is bij een aantal gesprekken een ouderejaars student aanwezig geweest. In totaal gaat het om 4 ouderejaars die betrokken zijn geweest. Drie van hen zijn begonnen aan de vragenlijst die na de gesprekken was toegestuurd, waarvan twee personen de vragenlijst hebben afgerond. Opvallend is dat deze studenten wel positief zijn over de bijdrage van het gesprek aan de binding en een beter beeld van opleiding en werkveld voor nieuwe studenten, maar dat ze minder uitgesproken zijn over het nut wat zo’n gesprek voor henzelf zou hebben gehad. Wel vinden ze beiden dat hun aanwezigheid een toegevoegde waarde had bij het gesprek, wat ook bevestigd wordt door de kandidaten die deze gesprekken hebben bijgewoond. Nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Vraag Het kennismakingsgesprek helpt nieuwe studenten hun beelden te verhelderen Door een kennismakingsgesprek krijgt een nieuwe student sneller binding met de opleiding Voor mezelf was zo'n gesprek ook nuttig geweest voordat ik met de opleiding begon Ik denk dat nieuwe studenten een bewuster studiekeuze maken door dit gesprek Ik denk dat een nieuwe student beter wordt voorgelicht over de opleiding door dit gesprek Ik kon de verwachtingen van nieuwe studenten bijstellen Ik kon realistische ervaringen overbrengen aan de nieuwe studenten Ik kon de benodigde competenties voor de opleiding benoemen Mijn aanwezigheid had een toevoegde waarde bij dit gesprek

N

1

aantal 3

Gem. score

St.dev

2

4

5

2

4

0.0

-

-

-

2

-

2

5

0.0

-

-

-

-

2

2

3

0.0

-

-

2

-

-

2

4

0.0

-

-

-

2

-

2

4

0.0

-

-

-

2

-

2

3.5

0.7

-

-

1

1

-

2

4.5

0.7

-

-

-

1

1

2

3.5

0.7

-

-

1

1

-

2

4

0.0

-

-

-

2

-

Oordelen ouderejaars studenten

Het oordeel van de gespreksvoerders is niet per opleiding gemeten en wordt hierom alleen algemeen behandeld. In de volgende paragrafen worden alleen de evaluatieve gesprekken met docenten samengevat per opleiding.


36

4.2 Resultaten opleiding Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs

1. Effectmeting Het effect van studiekeuzegesprekken wordt kwantitatief op twee manieren onderzocht. Het eerste is het percentage uitvallers van cohort 2010, vergeleken met eerdere cohorten. Het tweede onderzochte item is het percentage niet-starters vergeleken met cohort 2009 van vorig jaar. Aangezien in dit project alleen Nederlanders zijn uitgenodigd, zijn ook deze cohortpercentages vastgesteld voor de Nederlandse instromers bij HTRO. Van cohort 2010 is 14 % uitgevallen. Dit is hoger dan cohort 2009 (13%) en de cohorten 2007-2009 gemiddeld (13%). HTRO kent van de vier betrokken opleidingen het hoogste percentage niet-starters. 13 % van degenen die een gesprek heeft gevoerd, is niet gestart. Voor de vier opleidingen gezamenlijk was dit 5 %. Wel zijn er bij degenen die een gesprek hebben gevoerd duidelijk minder kandidaten die zich terugtrekken, dan bij cohort 2009 (20%).


Operationalisatie

Benchmark

Percentage uitvallers en omzwaaiers

Uitkomst

Cohort 2009*

Cohort 2010*

12,5%

14,1%

Oordeel -

Cohorten 2007-2009 gemiddeld

Percentage niet starters Effect van (=kandidaten die een studiekeuzegesprekken studiekeuzegesprek gevoerd op de instroom. hebben maar die uiteindelijk afzien van de opleiding) * Uitval van Nederlandse studenten tussen 1 oktober en 1 februari ** Percentage van de Nederlandse kandidaten dat afziet van een start bij HTRO

13,3% cohort 2009** 20%

gespreksdeelnemers 12,8%

++

Bij HTRO zijn 64 aanmelders uitgenodigd voor een gesprek. 39 hiervan hebben van de uitnodiging gebruik gemaakt (61%). Van de 64 aanmelders die zijn uitgenodigd voor een gesprek hebben 16 hun aanmelding geannuleerd (25 %) zonder van de uitnodiging gebruik te maken. De overige 14 % is zonder een gesprek te voeren begonnen met de opleiding. uitgenodigd voor SKG

starters

niet starters

wel SKG 39 (61%)

34 (53%)

5 (8%) *

geen SKG 25 (39%)

9 (14%)

16 (25%)

totaal 64 (100%)

43 (67%)

21 (33%)

* of 12,8% van 39


37

HTRO heeft een relatief grote groep aanmelders die niet is uitgenodigd voor een gesprek (n=34). Dit betekent dat ongeveer 1/3 van de HTRO-kandidaten geen uitnodiging voor gesprek heeft ontvangen. Zij waren ofwel te laat met hun aanmelding, ofwel ze hadden zich al teruggetrokken voordat de opleiding begon met de organisatie van studiekeuzegesprekken. Voor de overige drie opleidingen tezamen geldt dat 17 % niet is uitgenodigd. Van de vier opleidingen die kennismakingsgesprekken voerden, heeft HTRO het hoogste percentage niet-starters onder de deelnemers. Ook heeft HTRO het hoogste percentage niet-genodigde kandidaten. Van de wel uitgenodigde HTRO-kandidaten heeft 25 % afgezien van de aanmelding, zonder deel te nemen aan het gesprek. Het lijkt een indicatie te zijn voor een hogere mate van twijfel bij degenen die belangstelling hebben voor deze opleiding. Wellicht is een uitnodiging voor een kennismakingsgesprek voor iemand die twijfelt aan zijn studiekeuze, een reden om ervan af te zien en er niet verder in te investeren. Er zouden echter ook andere redenen kunnen zijn, zoals het niet halen van het eindexamen of het maken van een andere keuze. Verklaring voor deze gegevens zou nader onderzoek vragen.


38

2. Oordeel van deelnemer over nut Onderstaande tabel geeft een overzicht van de mening van de HTRO studenten in de enquête die direct na het gesprek gestuurd is. 39 Studenten hebben een gesprek gevoerd bij deze opleiding. Vijf van hen heeft vervolgens besloten de opleiding toch niet te doen en heeft zich niet ingeschreven. In Totaal hebben 32 studenten de eerste vragenlijst ingevuld. Geen enkele student zegt het gesprek niet nuttig te hebben gevonden. Deze vraag scoort dan ook hoog met een gemiddelde van 4,41. Eén student heeft aangegeven dat zijn/haar studiekeuze inderdaad is veranderd na het gesprek (zeer mee eens). Deze student heeft zich inderdaad teruggetrokken uit de aanmeldingsprocedure. Een andere student is tevens niet helemaal zeker of dit de juiste opleiding is (vraag 6 oneens), maar deze persoon is in februari 2011 nog wel ingeschreven bij de opleiding.

Nr.

Vraag

N

1


2

1

aantal 3

Gem. score

St.dev

2

4

5

32

3,97

,822

-

1

8

14

9


32

4,38

,751

-

1

2

13

16

3


32

4,19

,693

-

-

5

16

11

4


32

1,84

1,139

18

5

6

2

1

5


32

4,06

1,045

2

-

4

14

12

6


32

4,00

,984

1

1

6

13

11

7


32

4,06

,840

-

1

7

13

11

8


32

4,53

,761

-

1

2

8

21

9


32

4,41

,615

-

-

2

15

15


Follow-up vragenlijst In november hebben 16 Tourism studenten de follow-up vragenlijst ingevuld, de helft van het aantal op de eerste enquête. De gemiddelde score op alle vragen is iets lager dan bij de eerste enquête. Drie studenten zeggen dat het gesprek niet heeft bijgedragen aan een bewuster studiekeuze. Twee van deze studenten zijn in februari 2011 inmiddels gestopt met de studie.


39

Vraag

N

Gem. score

1


16

3,50

1,095

1

2

3

8

2

2


16

3,81

,981

-

2

3

7

4

3


16

3,75

,775

-

1

4

9

2

9


16

1,095

-

2

3

4

7

4,00

St.dev

1

2

aantal 3

Nr.

4

5


3. Oordeel van gespreksvoerders over nut De gespreksleiders hebben ervaren dat het goed mogelijk is om een veilige sfeer in de groep te creëren. Het is een uitdaging om stille en verlegen kandidaten aan het praten te krijgen. Dit is grotendeels goed uit de verf gekomen. Kandidaten hebben vaak een beperkt beeld van de toeristische industrie. De gespreksleiders zijn in staat om hier een rijker beeld naast te plaatsen.


40

4.3 Resultaten opleiding Office Management

1. Effectmeting Het effect van studiekeuzegesprekken wordt kwantitatief op twee manieren onderzocht. Het eerste is het percentage uitvallers van cohort 2010, vergeleken met eerdere cohorten. Het tweede onderzochte item is het percentage niet-starters vergeleken met cohort 2009 van vorig jaar. Aangezien in dit project alleen Nederlanders zijn uitgenodigd, zijn ook deze cohortpercentages vastgesteld voor de Nederlandse instromers bij OM. Van cohort 2010 is 19 % uitgevallen. Dit is hoger dan cohort 2009 (4%) en de cohorten 2007-2009 gemiddeld (6%). Het percentage niet-starters bij de gespreksdeelnemers is 0%. Bij cohort 2009 was dit 24 %. Bij de opleiding OM worden percentages sterk beïnvloed door de kleine aantallen. Het uitvalpercentage is voor het cohort 2010 extreem hoog. Deze uitval heeft plaatsgevonden in één PBL-groep én het betrof in alle gevallen studenten die afkomstig waren van het MBO. Hier lijkt een groepsproces gespeeld te hebben. Het wordt door deze context moeilijk om conclusies te trekken over het effect van het kennismakingsgesprek op basis van uitval op 1 februari. Het percentage niet-starters (0%) is daarentegen een indicatie dat het kennismakingsgesprek een positief effect heeft.


Operationalisatie Percentage uitvallers en omzwaaiers tot 1 februari

Benchmark Cohort 2009* 3,8% cohorten 2007-2009 (gemiddeld)

Uitkomst Cohort 2010*

Oordeel --

19,2%

5,9 % Percentage niet starters **(=kandidaten die een studiekeuzegesprek gevoerd hebben maar die uiteindelijk afzien van de opleiding) *Uitval van Nederlandse studenten tussen 1 oktober en 1 februari ** Percentage van de Nederlandse kandidaten dat afziet van een start bij OM


2.

cohort 2009**

gespreksdeelnemers

24 %

0%

++

Oordeel van deelnemer over nut

Van de 14 studenten die een gesprek hebben gevoerd bij Office Management, hebben 12 de eerste vragenlijst ingevuld. Opvallend hier is de verdeeldheid en de relatief lage score op de eerste stelling: “het gesprek heeft er voor gezorgd dat ik de keuze voor de studie bewuster heb gemaakt”. De spreiding van antwoorden is hoog bij deze opleiding. Wel zijn de studenten allemaal van plan zich in te schrijven en zijn overwegend overtuigd van de keuze voor opleiding en beroepenveld.


41

Nr.

Vraag

N

1


2

1

aantal 3

Gem. score

St.dev

2

4

5

12

3,17

1,337

2

1

4

3

2


12

3,83

,577

-

-

3

8

1

3


12

3,42

,900

-

2

4

5

1

4


12

1,42

,793

9

1

2

-

-

5


12

4,00

1,206

1

-

2

4

5

6


12

4,00

,853

-

-

4

4

4

7


12

3,92

,793

-

-

4

5

3

8


12

4,25

,866

-

-

3

3

6

9


12

4,08

,793

-

-

3

5

4


Follow-up vragenlijst Van de 14 studenten die bij OM een gesprek hebben gevoerd, waren in November nog 12 over. Twee hadden zich inmiddels uitgeschreven, respectievelijk in september en oktober. De respons op deze follow-up vragenlijst is dus behoorlijk hoog: 10 van de 12 hebben deze vragenlijst ingevuld. Terugkijkend zijn ze ook iets positiever geworden over de bijdrage van het gesprek aan een bewuste studiekeuze (vraag 1). Dit is opvallend. Het komt bij de andere opleidingen niet voor dat een stelling bij de follow-up hoger gewaardeerd wordt dan bij de eerste enquête. Zoals ook al in de algemene bespreking bleek, kijken de studenten van Office Management ook in november positief terug op het beeld dat in het kennismakingsgesprek ontstond van opleiding en beroep. In november zijn ze hier even positief over als direct na het gesprek. Nr.

Vraag

1


2

N

Gem. score

St.dev

1

2

aantal 3

4

5

9

3,44

1,014

-

2

2

4

1


10

3,70

,675

-

1

1

8

-

3


10

3,60

,699

-

1

2

7

-

9


10

3,80

1,033

-

2

-

6

2



42

3. Oordeel van gespreksvoerders over nut Bij Office Management heeft in het gesprek de nadruk meer dan in andere gesprekken gelegen op motivatie. De opleiding wil graag inzicht in de motivatie van de kandidaat en de voorbereidingen die hij/zij al heeft getroffen. Dit is in het gesprek goed uit de verf gekomen. Het beroepsbeeld kon goed uit de verf komen, door een relatie te leggen met de eigen werkzaamheden van de kandidaten. Bij de gespreksvoerders leven vraagtekens over het nut van de gesprekken, juist omdat in dit studiejaar een aantal MBO-studenten al in een vroeg stadium de opleiding heeft verlaten. Uitgerekend nu er groepsgesprekken worden gevoerd, in plaats van individuele intakes, valt een substantieel deel van de studenten uit. Het is niet bekend of er een relatie bestaat, maar de suggestie is gewekt. Het is echter ook mogelijk dat de uitval niet gedurende het gehele eerste jaar plaatsvindt, maar gedurende het eerste semester. Het propedeuserendement wordt daarom voor dit cohort met bijzonder interesse afgewacht.


43

4.4 Resultaten opleiding Small Business and Retail Management

1.

Effectmeting

Het effect van studiekeuzegesprekken wordt kwantitatief op twee manieren onderzocht. Het eerste is het percentage uitvallers van cohort 2010, vergeleken met eerdere cohorten. Het tweede onderzochte item is het percentage niet-starters vergeleken met cohort 2009 van vorig jaar. Van cohort 2010 is 6 % uitgevallen. Dit is hoger dan cohort 2009 (4%), maar lager dan de cohorten 2007-2009 gemiddeld (7%). Het percentage niet-starters bij de gespreksdeelnemers is 3%. Bij cohort 2009 was dit 16 %.


Operationalisatie Percentage uitvallers en omzwaaiers

Benchmark Cohort 2009* 3,7% cohorten 2007-2009 (gemiddeld)


Oordeel +/-

5,9%

6,9 % Percentage niet starters (=kandidaten die een studiekeuzegesprek gevoerd hebben maar die uiteindelijk afzien van de opleiding) *Uitval tussen 1 oktober en 1 februari


Cohort 2009

gespreksdeelnemers

16 %

3,1%

++

2.Oordeel van deelnemer over nut Bij SBRM hebben 65 studenten een gesprek gevoerd. Hiervan hebben 43 studenten de eerste enquête ingevuld. Bij deze opleiding heeft een aantal gesprekken plaatsgevonden na een aantal weken van het lopende studiejaar, na de zomervakantie dus. De studenten die het gesprek vóór de zomervakantie hadden zijn positiever over het nut (gem. 4,0) dan de studenten die het gesprek na de zomervakantie hadden (gem. 3,5). Eén student geeft aan dat het gesprek zijn/haar studiekeuze heeft veranderd. Bij nadere beschouwing blijkt echter dat deze student toch is begonnen aan de opleiding, en op 1 februari 2011 nog steeds aan deze opleiding studeert. Opvallend is dat SBRM studenten op alle vragen gemiddeld lager scoren dan de studenten van de vier opleidingen gezamenlijk.


44

aantal 3

4

15

19

3

10

21

10

2

17

14

9

21

4

10

7

1

1,081

3

1

12

17

10

3,74

,978

1

3

12

17

10

43

3,84

,898

-

3

12

17

11


43

4,02

1,080

2

-

12

10

19


43

3,72

,854

1

1

14

20

7

Nr.

Vraag

N

Gem. score

St.dev

1


2

1

2

43

3,40

,929

2


43

3,86

,941

2

3


43

3,65

,948

1

4


43

2,14

1,265

5


43

3,70

6


43

7


8 9

4

5


Follow-up vragenlijst Twee studenten hebben na het gesprek besloten zich toch niet in te schrijven voor de opleiding. Daarnaast zijn in oktober en november drie studenten uitgevallen. De follow-up vragenlijst is door 29 studenten ingevuld. De antwoorden hier verschillen weinig van die in de eerste enquête. Het oordeel over het nut is iets lager geworden, de overige stellingen scoren vrijwel gelijk. Uit de open antwoorden komt meerdere keren de opmerking terug, van die studenten die het gesprek na de zomervakantie hadden, dat het gesprek nuttiger was geweest wanneer het vóór de zomervakantie had plaatsgevonden. St.dev

1

2

aantal 3

Nr.

Vraag

N

Gem. score

4

5

1


27

3,44

,892

1

3

7

15

1

2


28

3,82

,863

1

1

4

18

4

3


28

3,64

,989

1

3

5

15

4

9


29

3,41

,946

1

4

8

14

2



45

3. Oordeel van gespreksvoerders over nut De gespreksvoerder bij de opleiding SBRM zien vooral de waarde van het kennismakingsinstrument voor het aangaan van binding. Door de opzet van het gesprek wordt dit bereikt. Het communiceren met de student voordat de opleiding begint, ervaren zij ook als waardevol. Dit gebeurde bij de opleiding consequent, ook voordat dit project van start ging. Het kennismakingsgesprek wordt als een nuttige aanvulling gezien op de andere activiteiten die voor de poort plaatsvinden.


46

4.5 Resultaten opleiding Personeel en Arbeid

1. Effectmeting Het effect van studiekeuzegesprekken wordt kwantitatief op twee manieren onderzocht. Het eerste is het percentage uitvallers van cohort 2010, vergeleken met eerdere cohorten. Het tweede onderzochte item is het percentage niet-starters vergeleken met cohort 2009 van vorig jaar. Van cohort 2010 is 3% uitgevallen. Dit is lager dan cohort 2009 (4%) en gelijk aan de cohorten 20072009 gemiddeld (3%). Het percentage niet-starters bij de gespreksdeelnemers is 0%. Bij cohort 2009 was dit 23 %. De opleiding P&A heeft in het algemeen lage uitvalcijfers. Ook in het cohort 2010 blijkt dit zo te zijn. 1 van de studenten is voor 1 februari gestopt met de opleiding. Degenen die zich aanmelden komen grotendeels ook daadwerkelijk naar de opleiding. Van de 37 aanmelders zijn er 36 gestart met de opleiding. Variabele Effect van studiekeuzegesprekken op studiesucces.

Operationalisatie Percentage uitvallers en omzwaaiers

Benchmark Cohort 2009* 4,3% cohorten 2007/2009 (gemiddeld)


Oordeel +/-

2,9%

2,9 % Percentage niet starters (=kandidaten die een studiekeuzegesprek gevoerd hebben maar die uiteindelijk afzien van de opleiding) * Uitval van Nederlandse studenten tussen 1 oktober en 1 februari


cohort 2009

gespreksdeelnemers

23 %

0%

++

2. Oordeel van deelnemer over nut Bij de opleiding Personeel en Arbeid hebben 17 studenten een gesprek gevoerd. Van hen hebben 12 de eerste enquête ingevuld. Opvallend is hier dat vrijwel iedereen zeker van plan is zich definitief in te schrijven na het gesprek. Van de geënquêteerd studenten is niemand uitgevallen voor 1 februari 2011. In de open vragen werd ook een aantal keer genoemd dat de studie al een zeer bewuste keuze was, dat het gesprek niet voor iedereen heeft bijgedragen aan een nóg bewuster keuze. Het studiekeuzegesprek wordt als minder nuttig ervaren dan bij de andere opleidingen, hoewel het oordeel nog steeds overwegend positief is.


47

Nr.

Vraag

N

1


2

1

aantal 3

Gem. score

St.dev

2

4

5

12

3,25

1,357

1

3

3

2

3


12

3,75

1,055

-

2

2

5

3

3


12

3,75

1,138

-

2

3

3

4

4


12

1,25

,622

10

1

1

-

-

5


12

3,50

1,446

2

1

1

5

3

6


12

3,75

,866

-

1

3

6

2

7


12

3,92

,793

-

-

4

5

3

8


12

4,58

,669

-

-

1

3

8

9


12

3,67

1,073

-

2

3

4

3


Follow-up vragenlijst Opvallend is dat de follow-up vragenlijst ook heel trouw is ingevuld door de studenten van deze opleiding. Wederom hebben 12 van de 17 studenten die het gesprek hebben gevoerd de vragenlijst ingevuld, zij het niet dezelfde 12. Het nut van het gesprek wordt bij deze opleiding duidelijk lager gewaardeerd dan gemiddeld. Het beeld van de opleiding en van het beroepenveld die in het gesprek zijn besproken wordt nu, na een paar maanden studie, lager gewaardeerd dan in de eerste enquête. St.dev

1

2

aantal 3

Nr.

Vraag

N

Gem. score

4

5

1


12

3,17

1,267

1

3

3

3

2

2


11

3,36

1,433

1

3

1

3

3

3


11

2,91

1,044

1

3

3

4

-

9


12

2,75

1,288

3

1

5

2

1



48

3. Oordeel van gesprekvoerders over nut De ervaring bij P&A leert dat de gespreksdeelnemers goed voorbereid arriveren, dat ze al goed weten waarom ze P&A willen studeren en dat ze een behoorlijk goed beeld hebben van werkveld en opleiding. Met name het gesprek dat na de zomervakantie plaatsvond, werd door de gespreksleider ervaren als overbodig. De opleiding P&A biedt in de toekomst het gesprek aan als service voor studenten die bevestiging zoeken.


49

Deel 5 Procesevaluatie 5.1 Reflectie terug Gerealiseerd ontwerp

Het ontwerp is grotendeels uitgevoerd zoals gepland. Het grootste verschil is de einddatum waarop studenten nog werden uitgenodigd voor een groepsgesprek. Bij de voorbereiding gingen we ervan uit dat het opportuun zou zijn om ook de allerlaatste inschrijvers (30 september) uit te nodigen voor een gesprek. Nadat er een aantal gesprekken was gevoerd na de zomervakantie (met late aanmelders of kandidaten die eerder verhinderd waren) hebben de opleidingen OM, P&A en HTRO besloten om hier niet mee door te gaan. De insteek van het gesprek was om studenten te laten reflecteren op hun studiekeuze. Zij kregen als advies mee: „je hebt nu een beter beeld gekregen, denk er nog eens goed over na of je dit wilt‟. Studenten die dit advies na de zomervakantie ontvangen, zijn niet meer in de gelegenheid om dit advies op te volgen. SBRM heeft ervoor gekozen om degenen die nog niet in de gelegenheid waren om een groepsgesprek bij te wonen alsnog uit te nodigen. Zij hebben ervoor gekozen om deze 34 studenten in week 1.4 alsnog te spreken en het gespreksontwerp aan te passen.

Uitvoeringsproblemen

De eerste gesprekken werden gevoerd in april en het vormen van groepjes ging op dat moment goed. Des te verder de tijd schreed richting zomervakantie, des te moeilijker het werd om groepjes te formeren. Daarnaast werd de uitvoering van de gesprekken benadeeld door late aanmeldingen. Om een voorbeeld te noemen: de opleiding P&A is in september gestart met 36 studenten. Hiervan was op 15 juli nog niet de helft bekend. De aanmeldingsdatum tot 1 september en uitloop t/m 1 oktober is zeker van invloed geweest voor de realisatie van de gesprekken

Uitvoeringssuccessen

De gespreksleiders van de vier betrokken opleidingen hebben zoveel mogelijk hetzelfde gesprek gevoerd. Zij hebben een gespreksprotocol gebruikt dat alleen op inhoudelijke details van elkaar verschilde en ze hebben dezelfde training gevolgd. De uitwisseling tussen de docenten is gunstig geweest. Voor de training waren studenten benaderd die de minor „trainingsacteur‟ volgen. Zij speelden tijdens de training de rol van een groepje kandidaten voor een zekere opleiding, die elkaar niet kennen. In de verschillende rollenspelen namen ze ook verschillende eigenschappen aan, zoals afwachtend of enthousiast en druk. Aangezien deze acteurs in hun opleiding grondig hebben geleerd om feedback te geven, was dit voor de gespreksleiders een waardevol oefenmoment.

Risicoprofielen

Voor HTRO was vastgesteld dat Nederlandse studenten vaker uitvallen dan buitenlandse. Dit risicoprofiel bleek goed gekozen. Voor de overige opleidingen is geen specifiek risicoprofiel opgesteld. De kennismakingsgesprekken zijn bedoeld voor iedereen die instroomt.

Kosten

zie paragraaf 5.9

Bijeffecten

Twee opleidingen ondernemen nu ook andere gezamenlijke acties om het studiesucces te bevorderen. P&A en SBRM hebben een gezamenlijke studieochtend georganiseerd waarin ze best-practices hebben uitgewisseld. Conclusie van de ochtend was dat aandacht voor de student en de samenstelling van het team belangrijke factoren zijn binnen deze opleidingen wat betreft studiesuccessen. Met elkaars sterke punten konden de twee teams zichzelf weer versterken.


50

5.2 Reflectie vooruit Lessons learned

(1) Als je een groepsgesprek organiseert, stel je kandidaten op hun gemak. Ze krijgen minder het gevoel dat ze moeten solliciteren. Met een paar getrainde gespreksleiders is het geen probleem om deze gesprekken jaarlijks te organiseren. (2) Het ontwerp van dit gesprek blijkt zeer geschikt te zijn voor beeldvorming en reflectie op de studiekeuze. Als je dit voor de zomervakantie doet, hebben de kandidaten de gelegenheid om werkelijk te reflecteren op hun studiekeuze en eventueel een andere afweging te maken.

Verbeteringen

Do‟s

In de projectorganisatie zou ik er in de toekomst voor zorgen dat alle betrokken opleidingen in de projectgroep aanwezig zijn. Dit was wel het geval in de stuurgroep, niet in de projectgroep. Dit zorgde voor extra werk voor ofwel de projectleider ofwel een van de andere projectgroepleden. (1) De gesprekken laten voeren met docenten/begeleiders/studenten van de opleiding. Het zorgt ervoor dat een kandidaat al kennis heeft gemaakt met mensen die hij/zij later weer zal tegenkomen. Dit verlaagt de drempel. Hetzelfde geldt voor het uitnodigen en contact onderhouden met de kandidaat. Laat dit door iemand van de opleiding doen. Als hierdoor al een aantal namen van de opleiding bekend gemaakt worden bij de kandidaat, versterkt dit de binding en verlaagt het de drempel. (2) Een training organiseren met studenten die trainingacteurs in opleiding zijn. (Stenden hogeschool biedt een minor aan waarin studenten opgeleid worden tot trainingsacteur). Gebruikmaken van de expertise, met name de feedbackvaardigheden van deze studenten heeft enorme toegevoegde waarde.

Don‟ts

Gesprekken plannen nadat aanmelders bekend zijn. Het is veel efficiënter om de gespreksdata al bij aanvang van het hele proces vast te leggen, zodat aanmelders kunnen intekenen. Voor een eventueel restgroepje kan altijd nog een ad-hoc ingelast gesprek georganiseerd worden.

5.3 Nog verder Schaalbaarheid

Er is grote belangstelling voor studiekeuzegesprekken. Elke opleiding en elke school overweegt nu de doelen en de vorm van de gesprekken. In het project is gewerkt met groepsgesprekken. Er wordt op Stenden hogeschool ook nadrukkelijk gesproken over een persoonlijke intake die gebaseerd is op een assessment. Er is echter nog geen uitspraak gedaan voor de koers van de gehele hogeschool. Niet alleen het project studiekeuzegesprekken heeft hieraan bijgedragen, maar ook het rapport van de commissie Veerman en de brief van staatssecretaris Zijlstra over de mogelijkheid om selectie te verruimen. Dit heeft alle opleidingen aan het denken gezet. Een van de nieuw gevormde Schools bereidt zich voor op het invoeren van groepsgesprekken voor de poort bij alle opleidingen.

Overdraagbaarheid

Het groepsgesprek is goed uit te voeren door andere instellingen. Het gespreksprotocol moet aangepast worden voor de specifieke situatie van de betreffende instelling. Dat is zeker mogelijk.


51

5.4 Eindoordeel Algemeen

In deze paragraaf wordt een oordeel over het gesprek gegeven. Omdat het arrangement studiekeuzegesprekken bij Stenden hogeschool uitsluitend uit een groepsgesprek bestond, hebben we de doelen, de inhoud en de vorm van dat gesprek uitgebreid geanalyseerd. De redeneerketens beschrijven tamelijk gedetailleerd welke veronderstellingen in het gespreksontwerp een rol speelden. Eerst volgen de oordelen over de gehele groep gezamenlijk. In de volgende paragrafen volgen de studentenoordelen per opleiding. Voor het eindoordeel per opleiding hebben we gekozen voor een term uit het continuüm: zeer negatief, negatief, neutraal, positief, zeer positief. In dit hoofdstuk is een samenvatting gegeven van de oordelen. In de bijlagen 1.2 t/m 1.5 zijn per opleiding de enquêteresultaten gepresenteerd, waarop deze oordelen gebaseerd zijn. Bijlage 1.1. bevat de enquêteresultaten met toelichting voor de vier opleidingen gezamenlijk. In dit algemene hoofdstuk worden daarnaast twee analyses uitgevoerd om het beeld betreffende de ontworpen kennismakingsgesprekken te completeren. (1) maakt het verschil of de gesprekken voor of na de zomervakantie worden uitgevoerd; (2) maakt het verschil of een uitgenodigde kandidaat veel reistijd heeft om aan het kennismakingsgesprek deel te nemen; (3) wat zijn de verschillen in cohort 2010 tussen gespreksdeelnemers en niet-deelnemers. Interventie

Mechanisme

Outcome

Eindoordeel

contacten die leiden tot afspraak voor kennismakingsgesprek kennismakingsgesprek

interventies leiden tot gevoel van “gezien worden“ en acceptatie bij de kandidaat, kandidaat toont commitment


Optimistisch

interventie leidt tot contact tussen kandidaten, waardoor met peers informatie en beelden worden gedeeld;

kandidaat ervaart binding

Positief

betere voorlichting

Positief

kandidaat maakt bewuster studiekeuze kandidaat maakt bewuster keuze voor beroep / werkveld en studiekeuze kandidaat krijgt een beter beeld van studie en beroep

Positief

Kennismakingsgesprek Kennismakingsgesprek

interventie leidt tot gevoel van gezien worden en acceptatie bij de kandidaat interventie leidt ertoe dat opleiding in informatieverstrekking aansluit bij ervaringen van kandidaten interventie leidt tot reflectie op motivatie


interventie leidt tot reflectie op beelden en verwachtingen van opleiding en beroep


interventie leidt tot contact kandidaten met ouderejaars student, waardoor beter beeld van de opleiding ontstaat en de kandidaatbeter voorbereid begint

Zeer positief

Neutraal

Het algemene beeld is positief tot zeer positief. De studenten en gespreksleiders geven aan dat er een beter beeld van opleiding en beroep is ontstaan. Kandidaten geven vaak aan dat ze hun beeld


52

bevestigd zien en dat ze een bewustere keuze maken. Het kennismakingsgesprek leidt ertoe dat kandidaten beter weten waar ze aan beginnen en ze ervaren het als een verlaging van de drempel in de overstap naar een nieuw soort onderwijs Het gespreksprotocol is zodanig ontworpen dat de beelden en verwachtingen (gebaseerd op ervaringen van de kandidaat zelf of relevante anderen) van de kandidaten input zijn voor het gesprek. De veronderstelling luidt dat “nieuwe” informatie beter aankomt, wanneer de gespreksleider aansluit bij deze ervaringen. Uit de enquête blijkt dat deze opzet zeker is geslaagd.

Voor/ na zomervakantie Er is nader onderzocht of het verschil uitmaakt of een gesprek voor of na de zomervakantie wordt gevoerd. Uit de enquêtes die zijn ingevuld naar aanleiding van gesprekken na de zomervakantie blijkt dat studenten vaker vonden dat het doel niet is bereikt. “Ik vond dat ondanks de misschien 'late' aanmelding het studiekeuzegesprek eerder had moeten plaatsvinden. Nu had het niet meer de functie waarvoor het bedoeld is.” of “Ik vond het zinloos dat ik het kennismakingsgesprek had terwijl de opleiding al een paar weken van start was gegaan. Het kennismakingsgesprek is alleen zinvol voordat je aan de opleiding begint. Tip voor volgend jaar.” De minder grote tevredenheid van de kandidaten die na de zomervakantie een gesprek voerden, beïnvloedt de scores. Dit blijkt uit de volgende tabel, waarin een klein aantal stellingen wordt gepresenteerd.

Ik heb door het studiekeuzegesprek een beter beeld van de opleiding gekregen Ik heb door het studiekeuzegesprek een beter beeld gekregen van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt Het studiekeuzegesprek was voor mij nuttig

Gemiddeld

voor zomervakantie

na zomervakantie

4.0

4.2

3.6

3.8

4.1

3.4

4.0

4.2

3.7


Zoals gezegd is er bij SBRM een groep geweest die een ‘kennismakingsgesprek’ heeft gevoerd in de vierde week van de studie. De onderwerpen bleven hetzelfde: welke beelden en verwachtingen heb je van opleiding en beroep. In onderstaande tabel staat een overzicht van de antwoorden die SBRM studenten hebben gegeven, samengevoegd in clusters, uitgesplitst naar studenten die voor de


53

zomer een gesprek hebben gehad en studenten die na de zomer een gesprek hebben gehad. Het is duidelijk dat deze groep duidelijk minder positief oordeelt over de effecten van het gesprek.

Cluster van vragen over Bewuste studiekeuze (vraag 1, 5, 8, 9) Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3) Dit is het voor mij (opleiding en beroep) (vraag 6,7) N=43

Voor zomer gemiddelde 4,0 4,2 4,1

Na zomer – gemiddelde 3,5 3,4 3,5


We trekken hieruit de conclusie dat we in de toekomst dit soort gesprekken niet meer na de zomervakantie organiseren. In de opzet van het project was er op ingezet om ook de late instromers te kunnen spreken, juist omdat dit een bekende groep minder succesvolle studenten zijn. Het onderzoek naar het kennismakingsgesprek in deze vorm, leidt tot de conclusie dat dit niet is gelukt. Willen we de late aanmelders bedienen, dan is daarvoor een ander instrument nodig.

Woonplaats We veronderstelden dat degenen die verder weg wonen, wellicht minder vaak verschijnen op een uitnodiging voor een kennismakingsgesprek. Uit een analyse van de gegevens blijkt echter het omgekeerde. Van de genodigden die niet in Leeuwarden wonen kwam 66% op gesprek (113 van de 170). Van de genodigden die in Leeuwarden wonen kwam 60% op gesprek (22 van de 37).

Met / zonder gesprek De opzet van het project studiekeuzegesprekken was op Stenden hogeschool niet zodanig dat er een a-selecte steekproef en een controlegroep is geformeerd. Wel is het interessant om te zien wat de verschillen zijn tussen de groep studenten die wel of geen gesprek heeft gevoerd. De hieronder gepresenteerde gegevens komen uit de database die voor dit project is samengesteld. Dit wijkt in geringe mate af van de gegevens die voor de cohortvergelijkingen (zie hoofdstuk 4) aangeleverd zijn uit het managementinformatiesysteem. Uitval Uit eerder onderzoek uitgevoerd bij de Erasmus Universiteit Rotterdam bleek al dat een gemotiveerde kandidaat, die gebruik maakt van de mogelijkheid een kennismaking/intake te hebben, meer kans heeft een succesvolle student te worden. Zoals verwacht zien we dit ook terug bij de uitvalcijfers in dit project. Van de studenten die een gesprek hebben gevoerd is 9,2 % uitgevallen. Van de studenten die geen gesprek hebben gevoerd is 11,5 % uitgevallen.


54

135

40

95

3

3,2%

met

135

7

128

5

3,9%

Totaal

270

47

223

8

3,5%

4

4

uitval in % na 1-10

uitval na 1-10 (N)

student op 1-10 (N)

ingeschreven tussen 1 -9 en 1-10

teruggetrokken in % tussen 1-9 en 1-10

teruggetrokken tussen 19 en 1-10 (N)

student op 1-9 (N)

geannuleerd voor 1-9

aangemeld voor opleiding zonder

96

11

11,5%

123

11

9,2 %

219

22

10 %

Instroom en uitval van studenten met / zonder gesprek bij de vier opleidingen gezamenlijk

Het is niet mogelijk om conclusies te trekken op basis van deze kleine aantallen. Het verschil tussen de uitvalpercentages is klein. Op basis van 9,2 % uitval bij degenen die wel een gesprek voerden, tegenover 11,5 % die geen gesprek voerden, kan nog niet geconcludeerd worden dat dit gesprek het rendement beïnvloedt. Niet-starters Zoals verwacht, zijn er kandidaten die naar aanleiding van het gesprek afzien van starten op de opleiding, namelijk 5 % (7 annuleringen op 135 deelnemers). Het verschil met degenen die geen gesprek hebben gevoerd is erg groot. Van de 135 kandidaten die geen gesprek hebben gevoerd, hebben 40 geannuleerd voor 1 september (30 %). Van de 270 aanmelders zijn er 207 uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. 135 aanmelders zijn op de uitnodiging ingegaan en hebben aan een gesprek deelgenomen. De overige 72 genodigde kandidaten zijn niet gekomen. 63 aanmelders zijn niet uitgenodigd voor een gesprek. Dit kan twee redenen hebben: ofwel deze aanmelders hebben zich ingeschreven en weer teruggetrokken voordat de opleidingen startten met het voeren van kennismakingsgesprekken óf ze hebben zich aangemeld na de zomervakantie, nadat de opleidingen stopten met het voeren van gesprekken. Voor de opleidingen is het prettig om te weten dat het overgrote deel van de gespreksdeelnemers start, namelijk 95 %.


55

5.5 Samenvatting eindoordeel HTRO Interventie Mechanisme gespreksleider biedt structuur, interventie leidt ertoe veiligheid, borging dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken gespreksleider informeert interventie leidt ertoe indirect naar redenen om voor dat kandidaten zich op opleiding te kiezen hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen gespreksleider informeert naar interventie leidt ertoe beroepsbeeld en vraagt door dat kandidaten ideeën naar beelden en verwachtingen over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten HTRO: gespreksleider stuurt aan op gesprek over verschil tussen reisleiding en andere front-deskactiviteiten en management/beleid vanachter bureau HTRO: gespreksleider benoemt positie manager / beleidsmedewerker in toeristische industrie of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, werken in een Internationaal gezelschap en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten

Outcome kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding

Eindoordeel Zeer positief


Zeer positief


Positief


kandidaatkrijgt een beter beeld van de opleiding

Zeer positief



Zeer positief


Positief


56

Interventie gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor HTRO

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat.

Outcome kandidaat maakt bewuste studiekeuze


Eindoordeel Positief

57

5.6 Samenvatting eindoordeel OM Interventie Mechanisme gespreksleider biedt structuur, interventie leidt ertoe veiligheid, borging dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken gespreksleider informeert indirect interventie leidt ertoe naar redenen om voor opleiding dat kandidaten zich te kiezen op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen gespreksleider vraagt naar interventie leidt ertoe gebruikte bronnen in dat opleiding zicht informatieverzameling over krijgt op commitment opleiding en beroep van kandidaten gespreksleider informeert naar interventie leidt ertoe beroepsbeeld en vraagt door naar dat kandidaten beelden en verwachtingen ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten OM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes OM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over relatie tussen leidinggeven en management OM: gespreksleider benoemt positie manager interne processen of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding




Zeer positief

opleiding heeft inzicht gekregen in serieusheid kandidaat

Positief


Zeer positief


Kandidaatkrijgt een beter beeld van de opleiding

Positief

interventie leidt ertoe dat kandidaat meer kennis heeft over de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint

Kandidaatkrijgt een beter beeld van de opleiding

n.v.t.


58

Interventie gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor OM

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat.

Outcome kandidaatkrijgt een beter beeld van de opleiding



Positief


59

5.7 Samenvatting eindoordeel SBRM Interventie Mechanisme gespreksleider biedt interventie leidt ertoe dat structuur, veiligheid, kandidaten zich op hun gemak borging voelen, waardoor ze vrijer durven spreken gespreksleider interventie leidt ertoe dat informeert indirect kandidaten zich op hun gemak naar redenen om voor voelen, waardoor ze hun opleiding te kiezen beelden en ervaringen benoemen gespreksleider interventie leidt ertoe dat informeert naar kandidaten ideeën over het beroepsbeeld en beroep vanuit eigen ervaringen vraagt door naar (en ervaringen derden) beelden en benoemen verwachtingen gespreksleider geeft interventies leiden ertoe dat nieuwe informatie en kandidaten reflecteren (nieuwe sluit hierbij aan bij informatie koppelen aan hun beelden en eigen beelden), waardoor betere verwachtingen studiekeuze wordt gemaakt. kandidaten SBRM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes SBRM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over eigen onderneming of wens om deze te beginnen ouderejaars student interventie leidt ertoe dat benoemt ervaringen kandidaat meer kennis heeft over op opleiding de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint gespreksleider en interventie leidt ertoe dat ouderejaars kandidaten meer inzicht hebben studenten benoemen in beroep en opleiding, waardoor benodigde de kandidaat beter voorbereid competenties, o.a. begint klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten




Positief


Positief

kandidaatkrijgt beter beeld van de opleiding

n.v.t.


Positief


Zeer positief

60

Interventie gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor SBRM





61

5.8 Samenvatting eindoordeel P&A Interventie Mechanisme gespreksleider biedt interventie leidt ertoe dat structuur, veiligheid, kandidaten zich op hun gemak borging voelen, waardoor ze vrijer durven spreken gespreksleider interventie leidt ertoe dat informeert indirect kandidaten zich op hun gemak naar redenen om voor voelen, waardoor ze hun opleiding te kiezen beelden en ervaringen benoemen gespreksleider interventie leidt ertoe dat informeert naar kandidaten ideeën over het beroepsbeeld en beroep vanuit eigen ervaringen vraagt door naar (en ervaringen derden) beelden en benoemen verwachtingen gespreksleider geeft interventies leiden ertoe dat nieuwe informatie en kandidaten reflecteren (nieuwe sluit hierbij aan bij informatie koppelen aan hun beelden en eigen beelden), waardoor betere verwachtingen studiekeuze wordt gemaakt kandidaten PA: gespreksleider benoemt verschil personeelszaken en HRM PA: gespreksleider benoemt positie HRM-adviseur in relatie tot management van de onderneming ouderejaars student interventie leidt ertoe dat benoemt ervaringen kandidaat meer kennis heeft over op opleiding de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint gespreksleider en interventie leidt ertoe dat ouderejaars kandidaten meer inzicht hebben studenten benoemen in beroep en opleiding, waardoor benodigde de kandidaat beter voorbereid competenties, o.a. begint klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten




Positief


Neutraal


Neutraal


Positief


Zeer positief

62

Interventie gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor P&A



Eindoordeel Neutraal

.


63

5.9 Kostenoverzicht Kostensoort Eenmalige kosten

Toelichting

Uren

€

Eenmalige kosten voor de ontwikkeling van SKG Uren

Ontwikkelen aanpak en materialen

Aantal uren dat is besteed voor het maken van vragenlijsten, draaiboeken, protocollen etc.

Out-ofpocket

Aanschaf van ICT en tools

Kosten van aanschaf van software, assessments etc.

Vaste kosten

153 0

Jaarlijkse kosten die niet afhankelijk zijn van het aantal gesprekken of kandidaten Uren

Organisatie

Uren voor projectmanagement, overleg, administratieve ondersteuning, management rapportages etc.

Out-ofpocket

Kantoorkosten e.d.

Huur van ruimtes, apparatuur e.d.

Variabele kosten Uren

Out-ofpocket

20 0

Kosten die wel afhankelijk zijn van het aantal gesprekken of kandidaten

Totaal aantal uren

Uren per 3 kandidaat

Trainen gespreksvoerders

Aantal uren dat besteed is voor het trainen van docenten,SLB-ers, studenten, alumni en andere gespreksvoerders

92

0,4/0,7

Voorbereiding per gesprek/kandidaat

Tijd voor inplannen, opbellen, invoeren gegevens, voorbereiden

56

0,3/0,4

Gesprek zelf

Tijd voor gesprek

40

0,2/0,3

Afronding

Tijd voor invoeren gegevens en nabereiding

0

Totaal

Totale tijd besteed aan gesprekken

188

Licentiekosten en catering

Kosten per kandidaat voor licenties/ catering etc.

Totale €

€ per kandidaat

0,9/1,4 0

3

De twee getallen geven het volgende aan: de eerste is het aantal geïnvesteerde uren gedeeld door 207 kandidaten (dit zijn alle aanmelders die een uitnodiging voor gesprek hebben ontvangen); de tweede is het aantal geïnvesteerde uren gedeeld door 135 deelnemers aan de gesprekken.


64

Bijlage 1 Eindoordelen


65

Bijlage 1.1. Eindoordelen algemeen (gebaseerd op redeneerketen algemeen) Interventie Mechanisme Outcome Eindoordeel contacten die interventies leiden tot kandidaat Optimistisch. leiden tot gevoel van “gezien ervaart In deel 2 van deze praktijkbeschrijving zijn alle acties benoemd, die leiden tot een afspraak afspraak voor worden“ en acceptatie bij binding met met de kandidaat. We veronderstellen dat hierdoor mechanismen in werking treden die als kennismakings- de kandidaat, kandidaat de opleiding outcome hebben dat een kandidaat meer binding ervaart. Met de meeste kandidaten is een gesprek toont commitment paar keer contact geweest, ook omdat van hun verwacht werd dat ze een ontvangstbevestiging stuurden. We hebben echter geen onderzoeksvragen specifiek over deze acties gesteld, zodat het oordeel niet gebaseerd kan zijn op meetgegevens. Voor het gehele arrangement geldt dat kandidaten het op prijs stellen dat de opleiding aandacht aan ze besteedt. Enkele opmerkingen van studenten geven wel een indicatie, bijvoorbeeld: “'Prima geregeld, ook ruim van tevoren een brief voor het kennismakingsgesprek gehad. Voor mij was het heel erg duidelijk en precies wat ik ervan verwacht had.”


66

Interventie kennismakingsgesprek

Mechanisme interventie leidt tot contact tussen kandidaten, waardoor met peers informatie en beelden worden gedeeld; interventie leidt tot gevoel van gezien worden en acceptatie bij de kandidaat

Outcome kandidaat ervaart binding

Eindoordeel Positief. Hier zijn twee mechanismen samengenomen die beide verondersteld worden te leiden tot meer binding met de opleiding. In de enquêtes is indirect gevraagd naar binding. Uit de enquête blijkt dat het op prijs wordt gesteld dat kandidaten al een paar mensen kennen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de volgende opmerkingen: “Straks als ik slaag en ik kom naar jullie toe, ken ik in ieder geval al een paar mensen. Dit maakt de overgang iets gemakkelijker” of: “Door de kennismaking heb ik drie andere medestudenten mogen ontmoeten, waar ik in de introductie week af en toe eens mee kon praten dat is wel positief.” Bij de vraag ‘Door dit kennismakingsgesprek voelde ik me meer welkom bij de opleiding’ geeft 74 % van de kandidaten als antwoord “mee eens”, of “zeer mee eens”. In de follow-up enquête is ook gevraagd naar de besproken onderwerpen tijdens het kennismakingsgesprek. 93 % van de deelnemers geeft aan dat “de verwachtingen die wij hadden van de opleiding” zijn benoemd. Zij deelden deze verwachtingen met hun leeftijdsgenoten. Een van de deelnemers verwoordt het als volgt: “Ik vind het een goed initiatief van Stenden om een kennismakingsgesprek te organiseren. Zo leer je alvast mogelijke klasgenoten kennen en kun je nog vragen stellen over de opleiding.” 28 % van de deelnemers aan de follow-up enquête geeft aan nog steeds om te gaan met mede-studenten die ze hebben leren kennen tijdens het kennismakingsgesprek.


67

Interventie Kennismakingsgesprek

Mechanisme interventie leidt ertoe dat opleiding in informatieverstrekking aansluit bij ervaringen van kandidaten

Outcome betere voorlichting

Eindoordeel Positief. Het gespreksprotocol is zodanig ontworpen dat de beelden en verwachtingen (gebaseerd op ervaringen van de kandidaat zelf of relevante anderen) van de kandidaten input zijn voor het gesprek. De veronderstelling luidt dat “nieuwe” informatie beter aankomt, wanneer de gespreksleider aansluit bij deze ervaringen. Uit de enquête blijkt dat deze opzet zeker is geslaagd.

Vraag

Gem.

% eens en zeer eens

Besproken onderwerpen: - waarom wij voor deze opleiding hebben gekozen - de verwachtingen die wij hadden van de opleiding - de verwachtingen die wij hadden van het beroep De docent gaf nieuwe informatie over de opleiding De docent gaf nieuwe informatie over het beroepenveld

4,4 4,3 4 3,8 3,8

93% 93% 80% 72% 64%

Analyse van de gegevens in bovenstaande tabel levert op dat in de perceptie van de kandidaten hun eigen input vaker voorkwam dan nieuwe informatie van de docent. Ze ervoeren het gesprek merendeels als een bevestiging van hun eigen ideeën. Een van de kandidaten verwoordt dit als volgt: “Naar aanleiding van het kenninsmakingsgesprek werd voor mij alles nog wat duidelijker. Het is fijn om een bevestiging te krijgen van hoe je tegen een studie aankijkt waar je aan gaat beginnen. Erg zinvol dus.” Natuurlijk zijn er beslist uitzonderingen op en zijn er ook kandidaten zijn die hun ideeën hebben bijgesteld. Van het volgende citaat zijn vele varianten in de enquête opgemerkt: “ik wist niet dat de retail branche zo breed is”.


68


Mechanisme interventie leidt tot reflectie op motivatie

Outcome kandidaat maakt bewuster studiekeuze

Eindoordeel Positief. De enquête is bewust enkele dagen tot een week na het gesprek aan de kandidaten gestuurd, zodat het reflectieproces op gang kon komen, voordat de vragen werden beantwoord. Uit de gegevens blijkt dat er een bewuster studiekeuze is gemaakt. Er is niet expliciet naar ‘motivatie’ of ‘reflectie’ gevraagd, omdat dit veelomvattende begrippen zijn en er gemakkelijk sociaal wenselijke antwoorden kunnen optreden. Wel blijkt uit de volgende opmerking van een kandidaat dat ze nadenkt over haar motivatie. “Ik ben wel een beetje angstiger geworden, omdat ik hoop dat ik alle economische vakken etc wel aan kan. Maar als ik iets graag wil, ben ik ook bereid er veel voor te doen.” Uit de enquête blijkt inderdaad dat kandidaten een bewuster studiekeuze maken. Op een schaal van 1-5 betekent een gemiddelde van 3,9 dat een groot deel van de studenten bewust kiest voor deze opleiding. Cluster van vragen over Bewuste studiekeuze (vraag 1, 5, 8, 9) Dit is het voor mij (opleiding en beroep) (vraag 6,7)

Gem. St.dev 3,9 0,76 3,9 0,81

Een van de kandidaten die blijkbaar eerder een studiekeuze heeft gemaakt, waar hij/zij op terug moest komen verwoordt het als volgt: “Het kennismakingsgesprek vind ik een echte toevoeging aan de studiekeuze. Als dit gesprek bij mijn vorige opleiding had plaatsgevonden had ik waarschijnlijk niet voor die opleiding gekozen. Het gesprek heeft bevestigd dat ik de studie SBRM wil gaan volgen. Een echte plus dus.”


69


Mechanisme interventie leidt tot reflectie op beelden en verwachtingen van opleiding en beroep

Outcome kandidaat maakt bewuster keuze voor beroep / werkveld en studiekeuze

Eindoordeel Zeer positief. Zoals al eerder is opgemerkt, is er niet rechtstreeks gevraagd naar ‘reflectie’. De enquête is bewust enkele dagen tot een week na het gesprek aan de kandidaten gestuurd, zodat het reflectieproces op gang kon komen, voordat de vragen werden beantwoord. De reflectie op beelden en verwachtingen was een van de belangrijkste doelen van dit kennismakingsgesprek. Uit de enquêtes blijkt dat dit ook zo is ervaren. Zowel de kandidaten als de gespreksleiders geven aan dat het gesprek met name ging over beelden en verwachtingen. Aan de gespreksleiders werd de stelling voorgelegd: ‘De studiekeuzegesprekken hebben geleid tot reflectie bij kandidaten’. Hierop heeft 100% als antwoord gegeven “(zeer) mee eens”. Ook de kandidaten zelf geven aan dat ze een beter beeld hebben gekregen van opleiding en beroep: 54 % zegt een beter beeld van het beroepenveld te hebben gekregen; 72 % heeft een beter beeld van de opleiding. Deze stellingen samen geven het volgende beeld: Cluster van vragen over Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3)

Gem. St.dev 3,9 0,81

Uit de opmerkingen van de kandidaten blijkt dat het gesprek leidt tot kleine veranderingen in hun verwachtingen. “het is misschien een beetje meer managment dan ik verwacht had, maar dat vind ik verder geen probleem. verder klopten mijn verwachtingen wel ongeveer.”of “de opleiding richt zich heel veel op processen, dat wist ik niet”


interventie leidt tot contact kandidaten met ouderejaars student, waardoor beter beeld van de opleiding ontstaat en de student beter

kandidaat krijgt een beter beeld van studie en beroep

Positief Zowel kandidaten als gespreksleiders geven aan dat er een beter beeld ontstaat van opleiding en beroep tijdens het kennismakingsgesprek (zie ook hierboven). Een kwart van de deelnemers geeft aan dat zijn/haar beelden en verwachtingen deels aangepast moesten worden, zoals blijkt uit onderstaande tabel.


70

Interventie

Mechanisme voorbereid begint

Outcome

Eindoordeel Vraag Klopten jouw beelden en verwachtingen van de opleiding?

1 – Ja 48 72%

2 – Deels 18 27%

3 – Nee 1 1%

Klopten jouw beelden en verwachtingen van het werkveld?

49 73%

17 25%

1 1%

Een van de kandidaten trekt de volgende conclusie over het arrangement: “Vind het heel goed als dit doorgevoerd wordt, juist omdat veel mensen niet een duidelijk beeld hebben over hun vervolgopleiding. Zo kan voorkomen worden dat scholieren een keuze maken en er halverwege de opleiding achter komen dat ze de verkeerde keuze hebben gemaakt.” Hieronder gaan we in op de rol van de ouderejaars student. De rol van de ouderejaars student is in dit project niet goed uit de verf gekomen. Alleen bij HTRO en PA is bij sommige gesprekken een ouderejaars aanwezig geweest. Bij HTRO zijn studenten in de eerste enquête overwegend positief over de bijdrage van de ouderejaars (gem. 4,3). Bij PA zijn de meningen meer verdeeld (gem. 3,3). “Ik vond het kennismakingsgesprek nuttig, dat er een oudejaarsstudente bij zat vond ik wel interessant omdat zij kan vertellen hoe zij de opleiding ervaart en wat ze van de opleiding vindt”. De aantallen studenten waarbij een ouderejaars aanwezig was is echter klein, namelijk 13 bij HTRO en 8 bij PA. De kandidaten reageerden in de enquête wel op de vraag over de rol van de ouderejaars student, ook als die er niet was. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het volgende citaat: “Misschien voegt de aanwezigheid, ervaring van een oudejaarsstudent toch wel meer waarde toe.”


71

Bijlage 1.2 Eindoordeel HTRO Interventie Mechanisme gespreksleider biedt interventie leidt structuur, veiligheid, ertoe dat borging kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken


Eindoordeel Zeer positief Eerste enquête: Vraag

Gem.

De gespreksleider begeleidde het gesprek goed

4,6

% eens en zeer eens 94%

Ik voelde me veilig in de groep

4,6

97%

Vraag

Gem.


4,4



4,4

84%

Follow-up enquête


72

Interventie gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen

Outcome opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten

Eindoordeel Zeer positief Follow-up enquête Vraag

Gem.

Besproken onderwerpen: waarom wij voor deze opleiding hebben gekozen

4,5


Opmerkingen van studenten in de eerste enquête: ik vond het een erg leuk en nuttig gesprek, je krijgt er toch weer een beter beeld van. het was in het begin nog wel een beetje rommelig, maar dat komt denk ik doordat het de 1e keer was. Het was een erg nuttig gesprek. De vorm was vooral ook erg leuk. Cindy leidde het kennismakingsgesprek en ze is zelf nog best jong dus ze begrijpt ons en ze kan zich makkelijk in ons verplaatsen. Dat vond ik erg goed.


73

Interventie gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen

gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen



kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding en het werkveld

Eindoordeel Positief Follow-up enquête Vraag

Gem.

Besproken onderwerpen: de verwachtingen die wij hadden van de opleiding Besproken onderwerpen: de verwachtingen die wij hadden van het beroep

4,3


4

72%

Vraag

Gem.

Ik heb door het kennismakingsgesprek een beter beeld van de opleiding gekregen Ik heb door het kennismakingsgesprek een beter beeld gekregen van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt

4,4


4,2

84%

Zeer positief Oordeel studenten, eerste enquête

Oordeel docenten (gespreksleiders) (let op: dit gaat niet specifiek over HTRO docenten)


74

Interventie

HTRO: gespreksleider stuurt aan op gesprek over verschil tussen reisleiding en andere front-deskactiviteiten en management/beleid vanachter bureau HTRO: gespreksleider benoemt positie manager / beleidsmedewerker in toeristische industrie of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt.

Mechanisme

Outcome

Eindoordeel Vraag De studiekeuzegesprekken hebben geleid tot reflectie bij kandidaten De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de inhoud van de opleiding De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de risicofactoren voor een succesvolle studieloopbaan Waar nodig hebben kandidaten zicht op ontbrekende kennis en vaardigheden die nodig zijn voor de opleiding

4,3


4,4

90%

3,6

60%

3,9

80%

3,8

70%

Vraag Klopten jouw beelden en verwachtingen van de opleiding?

1 - Ja 18

2 - Deels 10

3 - Nee 1

62%

35%

3%

17

11

1

59%

38%

3%

Klopten jouw beelden en verwachtingen van het werkveld?

Gem.

HTRO eerste enquête, waarin zijn jouw beelden en verwachtingen van de opleiding veranderd? Het is misschien een beetje meer management dan ik verwacht had Ik had gedacht dat het een meer economischere opleiding zou zijn. Weinig lessen en veel in groepjes samenwerken. Je krijgt in het eerste jaar geen les in een andere taal, dat had ik wel verwacht Naast de informatie uit de brochure had ik nog niet heel veel verwachtingen of beelden in mijn hoofd. Door zowel mijn bezoek aan de opendag als het


75

Interventie

ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

Mechanisme


Outcome

kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding

Eindoordeel kennismakingsgesprek heb ik een duidelijk beeld gekregen van de studie en heb ik het gevoel te weten wat me de komende 4 jaren te wachten staat. Het is heel veel theorie en ik had toch wat meer ook praktijk erbij verwacht. HTRO eerste enquête, waarin zijn jouw beelden en verwachtingen van het beroepenveld veranderd? Het werkveld is breder dan ik verwacht had. (meerdere keren genoemd) Zeer positief Eerste enquête Vraag

Gem.

De bijdrage van de ouderejaarsstudent was nuttig

4,3


Enquête voor deelnemende ouderejaars. Eén HTRO ouderejaars heeft deze enquête afgerond, en antwoordde ‘eens’ op de volgende stellingen: - Ik kon de verwachtingen van nieuwe studenten bijstellen - Ik kon realistische ervaringen overbrengen aan de nieuwe studenten - Ik kon de benodigde competenties voor de opleiding benoemen - Mijn aanwezigheid had een toegevoegde waarde bij dit gesprek


76

gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, werken in een Internationaal gezelschap en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten

interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint

kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding en het beroep

Positief Vraag

1 - Een Engelstalige opleiding is goed voor mijn ontwikkeling

De opleiding is Engelstalig, hoe denk 23 je daarover? 79%

2 - Ik wil graag deze opleiding doen, de taal maakt voor mij niet uit

3 - Ik wil 4 - Anders graag deze namelijk opleiding doen, maar zie wel op tegen het Engelstalige

2

3

1

7%

10%

3%

Anders, namelijk: Ik wil graag goed Engels leren spreken dus het is goed voor mijn ontwikkeling, maar ik zie er wel tegen op. Eerste enquête: Vind het heel goed als dit doorgevoerd wordt, juist omdat veel mensen niet een duidelijk beeld hebben over hun vervolgopleiding. Zo kan voorkomen worden dat scholieren een keuze maken en er halverwege de opleiding achter komen dat ze de verkeerde keuze hebben gemaakt. Ik vond het een erg leuk en nuttig gesprek, je krijgt er toch weer een beter beeld van. het was in het begin nog wel een beetje rommelig, maar dat komt denk ik doordat het de 1e keer was. Leuk en goed kennismakingsgesprek gehad. Vind het goed dat een hogeschool toch een beetje kijkt of de mensen wel geschikt zijn.


77

gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor HTRO

interventie leidt kandidaat maakt ertoe dat kandidaat bewuste studiekeuze (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat.

Positief Eerste enquête Samengevoegde schalen Cluster van vragen over Bewuste studiekeuze (vraag 1, 5, 8, 9) Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3) Dit is het voor mij (opleiding en beroep) (vraag 6,7)

Gem. 4,3 4,3 4,0

St.dev 0,63 0,57 0,85

HTRO: Ik ben wel een beetje angstiger geworden, omdat ik hoop dat ik alle economische vakken etc wel aan kan. Maar als ik iets graag wil, ben ik ook bereid er veel voor te doen. Ik wist niet zo goed wat ik van het kennismakingsgesprek moest verwachten, dus vandaar liep het niet zoals ik had verwacht. En na het kennismakingsgesprek wist ik dat dit toch niet de opleiding is die ik graag zou willen doen volgend jaar. Het kennismakingsgesprek vind ik een echte toevoeging aan de studiekeuze. Als dit gesprek bij mijn vorige opleiding had plaatsgevonden had ik waarschijnlijk niet voor die opleiding gekozen. Het gesprek heeft bevestigd dat ik de studie SBRM wil gaan volgen. Een echte plus dus. Na het kennismakingsgesprek weet ik wel zeker meer waar ik aan toe ben en wat er van mij verwacht wordt. Dit vind ik erg prettig. De drempel om aan de nieuwe opleiding te beginnen ligt nu lager. Follow up enquête Vraag

Gem.

Het kennismakingsgesprek heeft er voor gezorgd dat ik de keuze voor de studie bewuster heb gemaakt

3,6



78

Bijlage 1.3 Eindoordelen OM Interventie Mechanisme gespreksleider biedt interventie leidt structuur, veiligheid, ertoe dat borging kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken



Gem.


4,7



4,6

92%

Vraag

Gem.


4,4



4,3

90%

Follow-up enquête

Opmerkingen studenten: Tijdens het kennismakingsgesprek werd duidelijk verteld wat er verwacht wordt van een Office Manager. Het gesprek verliep heel ontspannen ik voelde mij erg om mijn gemak.


79


gespreksleider vraagt naar gebruikte bronnen in informatieverzameling over opleiding en beroep gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen



interventie leidt ertoe dat opleiding zicht krijgt op commitment van kandidaten

opleiding heeft inzicht gekregen in serieusheid kandidaat

interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen



Gem.


4,4


Positief De gespreksleiders van de opleiding OM hebben zicht gekregen op de voorbereiding van de kandidaten. In het algemeen bestond de indruk dat de kandidaten al vrij veel bronnen hadden geraadpleegd, een open dag hadden bezocht en beschikbaar foldermateriaal hadden bestudeerd. Zeer positief Follow-up enquête Vraag

Gem.


4,3


4,3

89%


80

Interventie gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten

OM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes OM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over relatie tussen leidinggeven en management

OM: gespreksleider benoemt positie manager interne processen of stuurt erop aan dat een van

Mechanisme interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt.

Outcome Kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding en het werkveld

Eindoordeel Positief Oordeel studenten, eerste enquête Vraag

Gem.


3,8


3,4

50%

Positief Met name de vraag naar bijbaantjes bleek een goed aanknopingspunt te zijn om te bespreken welke ondersteunende afdelingen een bedrijf kent en wat de werkzaamheden zijn van een afdelingshoofd. Vraag 1 - Ja 2 - Deels 3 – Nee Klopten jouw beelden en verwachtingen van 9 3 de opleiding? 75% 25% Klopten jouw beelden en verwachtingen van het werkveld?

8

4

-

67%

33%

-

Opmerkingen eerste enquête, waarin zijn jouw beelden en verwachtingen van de opleiding veranderd? De opleiding richt zich veel op processen, dat wist ik niet Ik had verwacht dat we meer les zouden krijgen Opmerkingen eerste enquête, waarin zijn jouw beelden en verwachtingen van het


81

Interventie de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

Mechanisme

Outcome


Kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding

Eindoordeel beroepenveld veranderd? Geen opmerkingen n.v.t. Opmerking van een student in de follow-up enquête: Wij hadden geen meerderejaars bij het gesprek zitten, maar toch was het nuttig


82

Interventie gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint

Outcome kandidaat krijgt een beter beeld van beroep en opleiding

Eindoordeel Positief Oordeel docenten (gespreksleiders) (let op: dit gaat niet specifiek over OM docenten) Vraag

Gem.

De studiekeuzegesprekken hebben geleid tot reflectie bij kandidaten De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de inhoud van de opleiding De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt De kandidaten hebben na het studiekeuzegesprek een beter beeld van de risicofactoren voor een succesvolle studieloopbaan Waar nodig hebben kandidaten zicht op ontbrekende kennis en vaardigheden die nodig zijn voor de opleiding

4,3


4,4

90%

3,6

60%

3,9

80%

3,8

70%

Vraag 26.

1 - Een Engelstalige opleiding is goed voor mijn ontwikkeling

De opleiding is Engelstalig, hoe denk 4 je daarover? 33%


2 - Ik wil graag deze opleiding doen, de taal maakt voor mij niet uit

3 - Ik wil 4 - Anders graag deze namelijk opleiding doen, maar zie wel op tegen het Engelstalige

4

4

33%

33%

-

83

Interventie gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor OM



Eindoordeel Positief Eerste enquête Samengevoegde schalen Cluster van vragen over Bewuste studiekeuze (vraag 1, 5, 8, 9) Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3) Dit is het voor mij (opleiding en beroep) (vraag 6,7)

Gem. 3,9 3,6 4,0

St.dev 0,76 0,57 0,78

Vraag

Gem.


3,4


Follow up enquête


84

Bijlage 1.4 Eindoordeel SBRM Interventie Mechanisme gespreksleider interventie leidt biedt structuur, ertoe dat veiligheid, borging kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken



Gem.


4,5



4,5

91%

Vraag

Gem.


4,5



4,5

94%

Follow-up enquête

Opmerkingen van studenten in eerste enquête: Gesprek verliep prettig.


85





interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen



Gem.


4,3


Positief Follow-up enquête Vraag

Gem.


4,3


4,1

77%


86

Interventie gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten

SBRM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes

Mechanisme interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt.

Outcome kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding en het werkveld

Eindoordeel Positief Oordeel studenten, eerste enquête Vraag

Gem.


3,9


3,7

54%

Opmerkingen studenten eerste enquête: Het kennismakingsgesprek vind ik een echte toevoeging aan de studiekeuze. Als dit gesprek bij mijn vorige opleiding had plaatsgevonden had ik waarschijnlijk niet voor die opleiding gekozen. Het gesprek heeft bevestigd dat ik de studie SBRM wil gaan volgen. Het kennismakingsgesprek gaf me enig gevoel van hoe het in werkelijkheid eraan toe gaat binnen deze opleiding. Dit gaf mij een goed gevoel. Ik heb mijn kennismaking gesprek nadat ik was toegelaten gehad. Veel punten zijn voor mij niet van toepassing. Wel was het kennismakingsgesprek voor mij nuttig. Ook heb ik een beter beeld gekregen van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt. Ook heeft het meer een bevestigde rol gehad, dit omdat het duidelijk voor mij geworden dat ik op de goede plek zit. Vraag 1 - Ja 2 - Deels 3 - Nee Klopten jouw beelden en verwachtingen van 29 14 de opleiding? 67% 33%


87

Interventie

SBRM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over eigen onderneming of wens om deze te beginnen

Mechanisme

Outcome

Eindoordeel Klopten jouw beelden en verwachtingen van het werkveld?

32

10

1

74%

23%

2%

Opmerkingen van studenten over verwachtingen van de opleiding: Vrijheid in het leerproces. de opleiding is praktischer dan ik verwacht had. Veel dingen doen ipv lezen en colleges volgen. zeer positief! Had niet verwacht dat het zoveel werk was. Ik had veel minder opdrachten verwacht. ik had meer hoorcolleges en meer begeleiding bij de moduulopdracht verwacht. Het een en ander is duidelijker geworden. Op de open dag heb ik een presentatie meegemaakt waar ik al een erg goed beeld kreeg van de opleiding. Maar tijdens het gesprek is het studeren aan Stenden helemaal doorgenomen. Ik had verwacht dat ik eventueel vrijstellingen kon krijgen voor bepaalde modules. Dit bleek in het kennismakingsgesprek niet te kunnen. Ik had meer hoorcolleges en meer begeleiding bij de moduulopdracht verwacht. Manier van studeren is anders dan verwacht Opmerkingen van studenten over verwachtingen van het werkveld: Werkveld is breder dan verwacht (meerdere keren genoemd). Ik had niet echt een beeld bij het werkveld maar ik had al wel bewust voor deze opleiding gekozen omdat het zelfstandig ondernemerschap mij trekt.


88

Interventie gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten


Outcome kandidaat krijgt beter beeld van beroep en opleiding

Eindoordeel Positief Oordeel docenten (gespreksleiders) (let op: dit gaat niet specifiek over SBRM docenten) Vraag

Gem.


4,3


4,4

90%

3,6

60%

3,9

80%

3,8

70%


89

Interventie gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor SBRM



Eindoordeel Positief Eerste enquête Samengevoegde schalen Cluster van vragen over Bewuste studiekeuze (vraag 1, 5, 8, 9) Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3) Dit is het voor mij (opleiding en beroep) (vraag 6,7) Follow up enquête Vraag Het kennismakingsgesprek heeft er voor gezorgd dat ik de keuze voor de studie bewuster heb gemaakt

Gem. 3,7 3,8 3,8

St.dev 0.74 0.87 0.89

Gem.


3,4

Opmerkingen van studenten: Vooral mee doorgaan! Zou elke opleiding moeten doen. Ik vond dat ondanks de misschien ‘late’ aanmelding het studiekeuzegesprek eerder had moeten plaatsvinden. Nu had het niet meer de functie waarvoor het bedoeld is. Het was wel een nuttig gesprek, maar deze vragenlijst sluit nogal slecht aan bij het gesprek omdat ik het niet had voor ik aan de opleiding begon maar in week 4 van het eerste moduul. Ik vind het een goed initiatief van Stenden om een kennismakingsgesprek te organiseren. Zo leer je alvast mogelijke klasgenoten kennen en kun je nog vragen stellen over de opleiding. Vond het nuttige gesprekken Ik heb geen opmerkingen of suggesties. Het was prima zoals het was. Heb veel aan het gesprek gehad, denk dat aankomende studenten zich hierdoor een stuk zekerder voelen over de keuze van de opleiding.


90


91

Bijlage 1.5 Eindoordeel P&A Interventie Mechanisme gespreksleider interventie leidt biedt structuur, ertoe dat veiligheid, borging kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken



Gem.


4,2



4,4

100%

Vraag

Gem.


4,3



4,1

83%

Vraag

Gem.


4,5


Follow-up enquête


interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen


Zeer positief Follow-up enquête


92

Interventie gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen

gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten

Mechanisme interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen

interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt


kandidaat krijgt beter beeld van de opleiding en het werkveld

Eindoordeel Positief Follow-up enquête Vraag

Gem.


4,3


4

72%

Vraag

Gem.

Ik heb door het kennismakingsgesprek een beter beeld gekregen van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt Ik heb door het kennismakingsgesprek een beter beeld gekregen van het beroepenveld waarvoor de opleiding opleidt

3,8


3,8

58%

Neutraal Oordeel studenten, eerste enquête


93

Interventie PA: gespreksleider benoemt verschil personeelszaken en HRM

Mechanisme

Outcome

Eindoordeel Vraag Klopten jouw beelden en verwachtingen van de opleiding? Klopten jouw beelden en verwachtingen van het werkveld?

PA: gespreksleider benoemt positie HRM-adviseur in relatie tot management van de onderneming ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding

1 - Ja 8

2 - Deels 3

3 - Nee -

73%

27%

-

11

-

-

100%

-

-

In de open antwoorden wordt alleen aangegeven dat de beelden en verwachtingen van opleiding en werkveld niet veranderd zijn.


kandidaat krijgt beter beeld van de opleiding

Neutraal Eerste enquête Vraag De bijdrage van de ouderejaars was nuttig

Gem. 3,3


Bij twee van de drie gesprekken bij PA is een ouderejaars aanwezig geweest. Dit betrof twee verschillende ouderejaars. Eén van hen heeft de enquête voor ouderejaars ingevuld. Deze student was ‘zeer eens’ met de stelling: ‘ik kon realistische ervaringen overbrengen aan de studenten’.


94

Interventie gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten


Outcome kandidaat krijgt beter beeld van opleiding en beroep

Eindoordeel Positief Oordeel docenten (gespreksleiders) (let op: dit gaat niet specifiek over PA docenten) Vraag

Gem.


4,3


4,4

90%

3,6

60%

3,9

80%

3,8

70%


95

Interventie gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor P&A



Eindoordeel Neutraal Eerste enquête Samengevoegde schalen Cluster van vragen over Bewuste studiekeuze (vraag 1, 5, 8, 9) Beter beeld van opleiding en beroep (vraag 2,3) Dit is het voor mij (opleiding en beroep) (vraag 6,7)

Gem. 3,8 3,8 3,8

St.dev 0.91 1.06 0.54

Vraag

Gem.


3,2


Follow up enquête

Opmerkingen studenten: Erg nuttig Vooral mee doorgaan! Zou elke opleiding moeten doen Het kennismakingsgesprek had voor mij geen toegevoegde waarde, aangezien ik deze keuze heel erg bewust heb gemaakt.


96

Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt?

Recommend Documents