Actuele opdracht leesvaardigheid – Goede voornemens januari - 2013 2 vmbo Opdracht 1 Veel mensen maken goede voornemens aan het begin van een nieuw jaar. Ze bedenken dan wat ze in het nieuwe jaar anders of beter willen doen. Bespreek met een klasgenoot: a. Heb jij voor 2012 goede voornemens gemaakt? b. Zo ja, heb je die goede voornemens waargemaakt? c. Loesje is een stichting die de wereld wil verbeteren door posters met kritische of grappige teksten op te hangen. Hiernaast zie je een voorbeeld. Wat wordt er bedoeld met deze tekst? A. We moeten allemaal onze spullen hergebruiken in het nieuwe jaar. B. Vorig jaar is het niet gelukt om de goede voornemens waar te maken. Dit jaar probeer ik het opnieuw. d. Neem jij je voor 2013 hetzelfde voor als voor 2012? Waarom wel/niet? e. Zo ja, hoe ga je zorgen dat je je goede voornemens waarmaakt?
Opdracht 2 Lees de eerste en de laatste alinea van tekst 1. Lees de beginzinnen van alinea 2 tot en met 7. a. Tot welke tekstsoort behoort tekst 1? b. Welk tekstdoel verwacht je dus? c. Wat is het onderwerp van de tekst? Opdracht 3 Tekst 1 Goede voornemens voor 2013 Vrouwen willen meer voor zichzelf opkomen, mannen willen vaker bij hun familie zijn. I
Veel Nederlanders maken goede voornemens voor het nieuwe jaar. Afvallen is voor 2013 het belangrijkste voornemen voor mannen én vrouwen. Maar er zijn ook verschillen tussen de beide seksen. ‘Beter voor mezelf opkomen’ is voor vrouwen en meisjes bijvoorbeeld veel 5 belangrijker dan voor mannen. Mannen willen vooral ‘meer tijd met de familie doorbrengen’.
II
Dit blijkt uit het ‘Goede Voornemens 2013’-onderzoek dat uitgevoerd is in opdracht van ING Economisch Bureau. De voornaamste reden om een goed
Actuele opdracht leesvaardigheid Talent_Goede voornemens_2 vmbo
voornemen te maken, is geld besparen, volgens het Bureau. De recessie die 10 ons land heeft getroffen, speelt daarbij zeker een rol. III
Dit jaar heeft 80 procent van de Nederlanders van 12 jaar en ouder goede voornemens gemaakt. 33% zegt dat ze die goede voornemens maken omdat het beter is voor het milieu. Mannen en vrouwen, jongens en meisjes, maken ze even vaak, zeggen de onderzoekers. Niet alleen afvallen, maar ook ‘zuiniger 15 leven’ en ‘me minder druk maken’ staan zowel bij man als vrouw in de top vijf.
IV
Nederlandse jongeren hebben andere ‘ambities’ voor 2013 dan de ouderen. De jeugd wil graag extra geld sparen en een baan vinden. Oudere mensen nemen zich voor om beter voor zichzelf op te komen en vaker op vakantie te gaan.
V Er zijn vijf belangrijke uitgavencategorieën waaraan mensen hun geld uitgeven: 20 vakantie, auto, boodschappen uitgaan en kleding. Veel mensen willen bezuinigen. Allereerst willen mensen gaan snoeien in de kosten van het uitgaan. Ook op de boodschappen willen mensen bezuinigen. Er is wel een duidelijk verschil tussen mannen en vrouwen. 31% van de vrouwen wil als eerste bezuinigen op de boodschappen en 23% begint met minder uitgeven 25 aan uitgaan en kleding. Mannen kijken bij bezuinigingen vaker als eerste naar de vakantie-uitgaven. VI
Of alle goede plannen ook echt doorgaan, is nog maar de vraag, zeggen de onderzoekers. De meeste mensen zijn vastbesloten zich aan hun goede voornemens te houden. Toch blijkt elk jaar weer dat dat vaak niet lukt. De 30 goede voornemens verdwijnen al snel in de prullenbak.
VII
ING Economisch Bureau geeft een aantal tips om je voornemen vol te houden. Tip 1: Vertel aan zoveel mogelijk mensen om je heen wat je goede voornemen is. Zo krijg je steun van je omgeving. Tegelijkertijd wil je je niet laten kennen, je wil 35 niet dat de mensen om je heen zien dat je het niet volhoudt. Je móet je dus haast wel aan je voornemen houden. Tip 2: Bedenk goed hoe je je goede voornemen gaat uitvoeren. Welke stappen moet je zetten om je doel te bereiken? Wil je meer gaan sporten? Maak dan een 40 wekelijkse afspraak met een vriend of vriendin, dan kom je er bijna niet onderuit om aan de slag te gaan. Tip 3: Straf jezelf als je je niet aan je voornemen houdt. Sluit bijvoorbeeld een weddenschap af. Als je je voornemen volhoudt, wint je en krijg je iets. Hou je 45 het niet vol, dan moet jij de ander iets geven of moet je iets voor die ander doen. Tip 4: Als je echt wil volhouden, kan het helpen om een concreet doel te hebben. Wil je stoppen met roken? Stop het geld dat je bespaart dan in een potje en spreek 50 met jezelf af dat je van dat geld iets leuks gaat doen. Plan bijvoorbeeld een
Actuele opdracht leesvaardigheid Talent_Goede voornemens_2 vmbo
avondje uit of beloof jezelf een mooi cadeau als je een half jaar niet gerookt hebt. Games helpen bij goede voornemens Gamesfabrikant Ubisoft helpt mensen met goede voornemens het nieuwe jaar VIII door. Er is een game die je helpt met afvallen. ‘My Health Coach: Je Gewicht in Balans’ is voor de Nintendo DS en helpt je meer te bewegen en af te vallen. ‘My Health Coach: Allen Carr-Stoppen met Roken’ is een aanrader voor wie wil stoppen met roken. Zo worden meteen twee van de meest voorkomende goede voornemens aangepakt. 60 Bron: naar www.metronieuws.nl
Opdracht 4 Lees alinea I en II nauwkeurig. a. Welk goed voornemen is voor mannen én vrouwen belangrijk? b. Wat willen de meeste vrouwen vooral veranderen in 2013? c. Wat willen veel mannen anders gaan doen in het nieuwe jaar? d. Gaat het op dit moment goed of slecht met de economie in Nederland, denk je? e. Wat betekent het woord ‘recessie’ in regel 9, denk je? f. Hoe heb je het antwoord op vraag 4e gevonden? g. Wat hebben recessie en goede voornemens met elkaar te maken? Opdracht 5 Lees alinea III en IV nauwkeurig. a. Waarnaar verwijst ‘ze’ in regel 14? b. Wat willen mannen én vrouwen in 2013? c. In regel 18 zegt de schrijver dat jongeren andere ambities hebben dan ouderen. Wat bedoelt de schrijver met het woord ambities? d. Wat willen jongeren bereiken in 2013? e. En wat willen ouderen? f. Klopt dit met wat jij en de volwassen om jou heen willen, denk je? Opdracht 6 Lees alinea V en VI nauwkeurig. a. Aan welke belangrijke kostenposten geven Nederlanders hun geld uit? b. Op welke twee dingen willen ze het eerste bezuinigen? c. Waaraan geven mannen liever minder geld uit als ze moeten besparen? d. Waarop ga je zelf bezuinigen als je minder geld hebt? e. Lukt het veel mensen om hun goede voornemens waar te maken? f. Wat helpt volgens de schrijver om je goede voornemen vol te houden? Opdracht 7 Lees alinea VII nauwkeurig. a. Bedenk een kopje voor alinea VII. b. Wat vind je van de tips in alinea VII? c. Welke tip zou voor jou het beste werken? Actuele opdracht leesvaardigheid Talent_Goede voornemens_2 vmbo
d. Hoe zou je die tip toepassen op jouw goede voornemen? Opdracht 8 Lees alinea VIII nauwkeurig. a. Vat alinea VIII in je eigen woorden samen. b. Zoek de genoemde game over afvallen op internet op. Ga naar de pagina ‘Zij hebben het getest’. Welke tips vind je over afvallen? c. Welke tip werkt voor jou het beste, denk je? Leg je antwoord uit. d. Vind je het handig om een game te gebruiken als hulpmiddel bij je goede voornemen? Leg je antwoord uit. Opdracht 9 Ga naar You Tube en zoek het filmpje ‘Roos Vonk in de media – Goede voornemens op. Bekijk het filmpje. a. In tekst 1 heb je gelezen dat veel mensen het lastig vinden hun goede voornemens vol te houden. Roos Vonk interviewde 2000 mensen over hun goede voornemens. Hoeveel procent daarvan hield het goede voornemen vol? b. Waarom houden zo veel mensen het niet vol, volgens Roos Vonk? c. Wat moet je doen als om je goede voornemens wel te kunnen waarmaken? Opdracht 10 Kies een van de volgende opdrachten. a. Teken je voornemen. Ga naar http://www.youtube.com/watch?v=M_vKnG6vdoI en bekijk het filmpje. Bedenk een goed voornemen voor 2013 en teken jouw voornemen. Neem het filmpje als voorbeeld. b. Interview je klasgenoten. Ga naar http://www.youtube.com/watch?v=n2Xp2tQsciY en bekijk het filmpje. Interview je klasgenoten over hun goede voornemens. Gebruik hiervoor eventueel je mobiele telefoon. c. Maak een poster. Ga naar http://www.youtube.com/watch?v=auhfkxPuIzk en bekijk het filmpje. Veel mensen hebben het goede voornemen in januari te gaan sporten. Ontwerp een reclameposter voor een sportschool. De poster moet aantrekkelijk zijn, zodat mensen graag willen komen. Er moet in elk geval op staan om welke sportschool het gaat, welke sporten mensen er zoal kunnen doen en wat de kosten zijn. d. Schrijf een artikel. Ga naar http://www.youtube.com/watch?v=auhfkxPuIzk en bekijk het filmpje. Veel mensen hebben het goede voornemen in januari te gaan sporten. Jij bent lid van een sportschool. De eigenaar heeft je gevraagd een stukje te schrijven voor de plaatselijke krant. Geef aan waarom sporten gezond en leuk is en waarom mensen naar jouw sportschool moeten komen. Gebruik ongeveer 250 woorden. Opdracht 11 Bespreek met een klasgenoot. a. Vind je het zinvol om goede voornemens te maken? Leg je antwoord uit. b. Wat zijn je ervaringen met het maken van goede voornemens? c. Wat ging er goed en waar liep het mis? d. Helpen de tips uit tekst 1 bij het volhouden van de voornemens, denk je? Leg je antwoord uit. Actuele opdracht leesvaardigheid Talent_Goede voornemens_2 vmbo
e. Kijk je nu anders tegen goede voornemens aan dan eerst?
Actuele opdracht leesvaardigheid Talent_Goede voornemens_2 vmbo
