TECHNOLOGISCH VERSLAG 2009-2013
Archimedesweg 1 postadres: postbus 156 2300 AD Leiden telefoon (071) 3 063 063 telefax (071) 5 123 916
CORSA nummer: 12.37624 versie: definitief /oplage: 50 auteurs: A. Janssen, R. van Wijk R. Beenakker, R.Teerink datum: juni 2013
2
Hoogheemraadschap van Rijnland
Voorwoord Het maken van schoon water is één van Rijnlands hoofdtaken. Voor U ligt het jaarverslag van 2013 over de zuiveringsresultaten. In het jaar 2013 heeft de afdeling BZU een visie opgesteld, genaamd ‘BZU op de kaart’. De speerpunten van ‘BZU op de kaart’ zijn kosten-efficientie, energie-efficientie en samenwerken in de afvalwaterketen. Deze speerpunten helpen ons bij het maken van keuzes en geven ons meer richting in het sturen op efficientie. De energie-efficiëntie op onze awzi’s was de afgelopen jaren al een belangrijk aandachtpunt en dat zal de komende jaren zo blijven. In 2013 is een duidelijke toename (35%) zichtbaar van het biogas ingezet voor de opwekking van elektriciteit. Ondanks de verbetering van de energie-efficientie in 2013 moeten er de komende jaren nog grote stappen worden gemaakt om de doelstelling van MJA3 te behalen. Kortom, 2013 was een goed jaar qua zuiveringsprestaties; niettemin zijn er nog grote en nieuwe uitdagingen voor het bedrijven van ons afvalwaterstelsel. De komende jaren ligt de nadruk op het sturen op ‘euro per verwijderde vervuilingseenheid’, ‘energie efficiëntie’ en ‘samenwerken in de afvalwaterketen’. Dit is de laatste keer dat het technologisch jaarverslag in deze vorm verschijnt, het jaarverslag van 2014 krijgt een moderner jasje: door koppeling met online gegevens zult u als bezoeker/gebruiker verschillende grafische weergaven en doorsnedes kunnen maken. Peter Knaapen Hoofd Bedrijfsvoering Zuiveren
Hoogheemraadschap van Rijnland
3
4
Hoogheemraadschap van Rijnland
Inhoudsopgave Voorwoord ...............................................................................................................................................3 1. Inleiding.............................................................................................................................................6 2. Zuiveren van afvalwater ....................................................................................................................8 2.1 Belasting awzi’s .......................................................................................................................8 2.2 Effluentkwaliteit .......................................................................................................................9 2.3 Toetsing Waterwet ...................................................................................................................9 2.4 Doelstellingen voor zuiveringsrendement ..............................................................................10 2.5 Zuiveringsprestaties................................................................................................................14 2.6 Zware metalen ........................................................................................................................15 2.7 Zuiveringsprestaties van de IBA’s .........................................................................................15 3. Slibverwerking ................................................................................................................................15 3.1 Slibtransport ...........................................................................................................................16 3.2 Ontwateringsresultaat .............................................................................................................16 3.3 Poly-elektrolytverbruik ..........................................................................................................17 3.4 Zware metalen in zuiveringsslib.............................................................................................18 4. Chemicaliënverbruik .......................................................................................................................20 4.1 Totaal chemicaliënverbruik ....................................................................................................20 4.2 Chemicaliën voor stikstofverwijdering ..................................................................................20 4.3 Chemicaliën voor fosfaatverwijdering ...................................................................................21 4.4 Chemicaliën voor geurbestrijding ..........................................................................................23 5. Elektriciteit-, gas- en waterverbruiken ............................................................................................25 5.1 Energie ...................................................................................................................................25 5.2 Biogas .....................................................................................................................................26 5.3 Aardgas...................................................................................................................................27 5.4 Drinkwater ..............................................................................................................................27
Hoogheemraadschap van Rijnland
5
1. Inleiding In 2013 had het Hoogheemraadschap van Rijnland 28 afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi’s) en 73 afvalwatertransportgemalen (awtg’s) in beheer en onderhoud. Van de 73 awtg’s pompen 68 gemalen het afvalwater naar awzi’s van Rijnland en de overige 5 gemalen pompen het afvalwater naar het Hoogheemraadschap van Delfland. In het “Technologisch verslag 2009 – 2013” wordt een beeld gegeven van de prestaties van alle zuiveringsinstallaties over de afgelopen vijf jaar. Daarnaast is er ook aandacht voor de Individuele Behandeling van Afvalwater (IBA’s), slibverwerking en chemicaliën- en energieverbruik. Hoofdstuk 2 beschrijft de gezamelijke zuiveringsresultaten voor Rijnland als één geheel. In bijlage 6 wordt verder ingezoomd op de individuele zuiveringen. Hoofdstuk 3 geeft de resultaten van de slibontwatering weer. In hoofdstuk 4 is het chemicaliën verbruik van de verschillende installaties uiteengezet. Het laatste hoofdstuk heeft aandacht voor het verbruik van energie en drinkwater.
6
Hoogheemraadschap van Rijnland
Hoogheemraadschap van Rijnland
7
2.
Zuiveren van afvalwater
De zuiveringsrendementen van de awzi’s worden bepaald aan de hand van de analysegegevens van verplichte etmaalbemonsteringen. Deze bemonsteringen vinden, afhankelijk van de grootte van de installatie, 12 tot 60 maal per jaar plaats. Gedurende de etmaalbemonstering worden de relevante waterstromen volumeproportioneel bemonsterd. Totaal zijn in 2013 op alle awzi’s circa 1.020 etmaalbemonsteringen op het effluent uitgevoerd. Van de 28 awzi’s van Rijnland lozen alleen de awzi’s Gouda en Velsen op rijkswater (Hollandse IJssel en Noordzeekanaal). De overige 26 awzi’s lozen op eigen water van Rijnland. 2.1 Belasting awzi’s
In tabel 1 is de belasting (de maat voor de aangevoerde vracht zuurstofbindende stoffen) van de gezamenlijke awzi’s over de afgelopen 5 jaren weergegeven. Hieruit blijkt dat de belasting in de laatste vier jaren min of meer stabiel is gebleven. In 2013 is de aanvoer van drogestof toegenomen. De oorzaak van deze toename is een wijziging in de analysemethode van drogestof door Aquon. In bijlage 4 is de ontwerpcapaciteit, de gemiddelde belasting en het gemiddelde debiet per awzi weergegeven. Tabel 1. Belasting gezamenlijke awzi’s van Rijnland in de periode 2009 t/m 2013. Influent Eenheid 2009 2010 2011
2012
2013
Ontwerpcapaciteit
i.e. (150g O2/i.e.)
2.146.715
2.121.101
2.113.400
2.113.400
2.113.400
Belasting
i.e. (150g O2/i.e.)
1.527.411
1.595.528
1.588.387
1.569.681
1.582.531
Belasting
%
71
75
75
74
75
Debiet
m3/dag
318260
339859
346296
354843
336622
CZV
ton/dag
-
175
182
166
167
BZV
ton/dag
-
63
69
59
62
Stikstof
ton/dag
15
16
16
16
16
Fosfaat
ton/dag
2,6
2,5
2,4
2,1
2,4
Drogestof
ton/dag
65
63
62
64
82
In tabel 2 is de specifieke aanvoer van afvalwater weergegeven over de afgelopen vijf jaar. Er is tevens een vergelijking gemaakt met het landelijke gemiddelde welke gebaseerd is op de CBS-enquête 2012. Wat betreft de parameters CZV, BZV, en fosfaat zit Rijnland rond het landelijk gemiddelde. Door de wijzinging van de analysemethode komt ook de drogestof concentratie sinds 2013 overeen met het landelijk gemiddelde. Het aandeel stikstof in de specifieke influentaanvoer is echter wel lager dan het landelijk gemiddeld. Tabel 2. Specifieke influentaanvoer van Rijnland awzi’s over de periode 2009 t/m 2013 ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Influent Eenheid 2009 2010 2011 2012 2013 Landelijk gemiddelde* Debiet
l/i.e./dag
189
193
218
226
213
210
CZV
g/i.e./dag
-
110
115
105
106
103
BZV
g/i.e./dag
-
39,5
43,4
37,6
39,2
40,3
Stikstof
g/i.e./dag
9,7
10,2
9,8
10,1
10,1
9,4
Fosfaat
g/i.e./dag
1,7
1,6
1,5
1,4
1,5
1,4
Drogestof
g/i.e./dag
42,6
39,5
39,0
40,8
52,0
49,7
*Bron: CBS-enquete 2012
8
Hoogheemraadschap van Rijnland
Naast de aanvoer via het rioolstelsel wordt een klein deel van het afvalwater per as (tankwagen) aangevoerd. Aanvoer per as is alleen toegestaan op awzi’s Alphen Kerk en Zanen, Alphen-Noord, Haarlem Waarderpolder, Katwijk, Leiden Zuid-West en Zwaanshoek. 2.2 Effluentkwaliteit
In grafiek 1 zijn de gewogen effluentconcentraties van stikstof, fosfaat en droogrest van alle awzi’s weergegeven over de afgelopen vijf jaar. De effluentconcentraties en verwijderingsrendementen van 2013 per zuivering staan weergegeven in bijlage 5.
Grafiek 1. Gewogen effluentconcentraties van alle awzi’s van Rijnland in de periode 2009 t/m 2013.
Grafiek 1 laat zien dat in de afgelopen jaren de gewogen P-totaal en N-totaal concentraties min of meer stabiel zijn gebleven. De droogrest concentratie is de laatste twee jaar ook lager dan voorgaande jaren doordat er minder slibuitspoelingen zijn geweest. In grafiek 1 wijkt de som van N-Kjeldahl en NO3-N af van N-totaal terwijl deze theoretisch gelijkt moet zijn. Het verschil wordt veroorzaakt doordat N-totaal apart wordt geanalyseerd. Door analyse,en meetafwijkingen levert dit in de praktijk niet dezelfde waarde op als de som van N-kjeldahl en NO3-N. 2.3 Toetsing Waterwet
In tabel 3 zijn de waterwet overschrijdingen van de Rijnlandse zuiveringsinstallaties over 2013 weergegeven. In bijlage 6 staat per awzi beschreven waardoor deze overschrijdingen zijn veroorzaakt en welke maatregelen er genomen zijn.
Hoogheemraadschap van Rijnland
9
Tabel 3. Waterwet overschrijdingen awzi’s van Rijnland in 2013. AWZI Totaal fosfaat Totaal stikstof Alphen Kerk&Zanen
X
Haarlem Waarderpolder
X
Hazerswoude Dorp
BZV/CZV/ds X
X
Heemstede
X
Hoogmade
X
X
Katwijk
X
X
Leiden Noord
X
Leiden Zuid-West
X
Lisse
X
Nieuwe Wetering
X
Noordwijk
X
Stompwijk
X
X
Velsen
X
Zwaanshoek
X
X
De totaal stikstof eis (N-totaal) is op twee awzi’s (Hazerswoude Dorp en Leiden Noord) overschreden. De overschrijding op awzi Hazerswoude Dorp is veroorzaakt door een defecte slibretourvijzel in april. De verhoogde waarde in april kon niet meer worden weggewerkt over de rest van het jaar. Op awzi Leiden Noord zijn er verschillende oorzaken voor overschrijding, bijlage 6 geeft deze weer. Zoals aangegeven in tabel 3 zijn er in 2012 op elf installaties totaal fosfaat overschrijdingen geweest. De oorzaken hiervoor zijn per installatie verschillend en staan beschreven in bijlage 6. Over de overschrijdingen op awzi Velsen is in 2012 gerapporteerd aan Rijkswaterstaat. Daarnaast hebben op zes installaties overschrijdingen plaatsgevonden van BZV, CZV, en/of droogrest. Deze zijn grotendeels veroorzaakt door verhoogde droogrest in effluent als gevolg van RWA. De getallen van 2013 zijn puur getoetst op de vergunning volgens het principe one-out-all-out. Dit leidde tot 14 awzi’s (50%) die in 2013 niet voldoen. In voorgaande jaren is een andere methode gehanteerd, welke meer verklarend van aard is. Er is bij overschrijdingen voornamelijk gekeken naar de actie die hierop is genomen. Via deze verklarende methode voldoen meer zuiveringen aan de lozingseisen (voor 2013 voldoet dan 64% aan de lozingseisen in plaats van 50%). De uitkomst van deze benadering is echter minder feitelijk en heeft bij nader inzien niet onze voorkeur. Als we de pure methode hanteren voor de situatie van 2012 dan voldoen 20 awzi’s niet aan de lozingseisen. Volgens de verklarende methode voldeden 3 awzi’s niet aan de lozingseisen. Uitgaande van de pure methode hebben we het in 2013 beter gedaan dan in 2012. 2.4 Doelstellingen voor zuiveringsrendement
Voor het beoordelen van het verwijderingsrendement van de zuiveringsinstallaties stelt Rijnland jaarlijks doelstellingen op voor het gewenste verwijderingsrendement. Deze doelstellingen, vastgesteld door BZU, zijn een jaargemiddelde waarde (gewogen) en zijn in de meeste gevallen strenger dan de waterwet eis. In bijlage 7 zijn de doelstellingen van 2013 per awzi weergegeven en in onderstaande tabel de doelstellingen en de verwijderingsrendementen voor Rijnland breed.
10
Hoogheemraadschap van Rijnland
Tabel 4. Gezamenlijk zuiveringrendement en doelstellingen van alle awzi’s van Rijnland in 2013. Parameter Doelstelling (%) Verwijderingsrendement (%) CZV
-
93,2
Totaal stikstof
87,2
88,1
Totaal fosfaat
88,5
90,0
-
90,4
Totaal (CZV+N+P)/3
Uit tabel 4 blijkt dat de doelstelling wat betreft het zuiveringsrendement voor totaal stikstof en fosfaat is behaald. In de hierna volgende paragrafen worden de parameters zuurstofbindende stoffen, stikstof, fosfaat en droogrest nader toegelicht. 2.4.1 Zuurstofbindende stoffen
In grafiek 2 zijn de geloosde effluentvrachten aan zuurstofbindende stoffen (i.e.) en het verwijderingsrendement van alle awzi’s over de afgelopen jaren weergegeven. In 2013 bedroeg het verwijderingsrendement 93,2 %.
Grafiek 2. Verwijderingsrendement en geloosde vracht zuurstofbindende stoffen (i.e.) in de periode 2009 t/m 2013. 2.4.2 Stikstof
In grafiek 3 zijn de meerjaren gegevens van de stikstofvracht in het effluent samen met de verwijderingsrendementen weergegeven.
Hoogheemraadschap van Rijnland
11
Grafiek 3. Geloosde stikstofvracht (totaal gemiddelde dagelijkse aanvoer gewogen gemiddeld N-totaal), verwijderingsrendement en doelstelling verwijderingsrendement in de periode 2009 t/m 2013.
De totaal aangevoerde stikstofvracht bedroeg in 2013 16 ton/dag. Het effluent bevatte gezamenlijk een stikstofvracht van 1,9 ton/dag. Dit resulteert in een gewogen gemiddelde verwijderingsrendement van 88,1%. Hiermee werd niet voldaan aan de doelstelling van 87,2%. 2.4.3 Fosfaat
Fosfaat wordt biologisch en/of chemisch verwijderd tijdens het zuiveringsproces. In 2013 werd er op 7 awzi’s van Rijnland biologische defosfatering toegepast, op 3 zowel biologische als chemische defosfatering en op 17 installaties vond defosfatering alleen chemisch plaats. In grafiek 4 zijn voor de afgelopen jaren de fosfaatvrachten in het effluent en de verwijderingsrendementen van de gezamenlijke awzi’s weergegeven.
12
Hoogheemraadschap van Rijnland
Grafiek 4. Geloosde fosfaatvracht (totaal gemiddelde dagelijkse aanvoer gewogen gemiddeld P-totaal), verwijderingrendement en doelstelling verwijderingsrendement in de periode 2009 t/m 2013.
In 2013 werd er op de awzi’s gezamenlijk 2,4 ton fosfaat per dag aangevoerd via het influent en 0,24 ton per dag geloosd op het oppervlaktewater. Het gewogen gemiddelde fosfaatverwijderingsrendement van alle awzi’s samen bedroeg daarmee 90,0%. Hiermee werd voldaan aan de doelstelling van 88,5%. 2.4.4 Droogrest
In grafiek 5 is de vracht droogrest in het effluent van de gezamenlijke awzi’s van Rijnland weergegeven in kg/d. De totale geloosde vracht heeft een een dalende trend vanaf 2010. Een eenduidige oorzaak voor deze daling kan niet worden gegeven, maar mogelijk komt dit door een het beter beheersen van het proces en het minder frequent voorkomen van verhoogde droogrest in het effluent.
Hoogheemraadschap van Rijnland
13
Grafiek 5. Gemiddelde vracht droogrest in het effluent van Rijnlands awzi’s in de periode 2009 t/m 2013. 2.5 Zuiveringsprestaties
Het begrip zuiveringsprestatie is een overal kengetal bedoeld om in één oogopslag de onderlinge zuiveringsprestaties van de waterschappen met elkaar te kunnen vergelijken. De zuiveringsprestatie is het gemiddelde van de verwijderingspercentages van CZV, stikstof en fosfaat. In grafiek 6 is deze weergegeven over de afgelopen 5 jaar en hieruit blijkt dat de zuiveringsprestatie van Rijnland min of meer constant is.
Grafiek 6. Zuiveringprestaties van Rijnlands awzi’s in de periode 2009 t/m 2013.
14
Hoogheemraadschap van Rijnland
2.6 Zware metalen
Voor zware metalen in het effluent gelden geen lozingseisen. Op een aantal awzi’s geldt echter wel een monitorverplichting. Vanaf 2003 zijn op basis van de slibanalysegegevens (t.b.v. de slibverwerking) en de slibproductie, de vrachten aan zware metalen in het in- en effluent berekend. Deze zijn samen met de concentratiegegevens in het slib voor alle slibverwerkende awzi’s, weergegeven in bijlage 12. 2.7 Zuiveringsprestaties van de IBA’s
In 2013 heeft Rijnland 57 IBA-systemen in de gemeente Alphen aan den Rijn voor een periode van 5 jaar in beheer en onderhoud overgenomen, op basis van afspraken uit het verleden. Dit brengt het totaal aantal IBA’s in beheer en onderhoud van Rijnland op 237. Hiervan zijn er steeksproefsgewijs 24 geselecteerd en bemonsterd conform de praktijkrichtlijn IBA-monitoring van Stowa. Van 18 bemonsterde IBA’s klasse IIIa voldoen er 5 (28%) aan de gestelde normen. Klasse IIIa IBA’s overschrijden met name de norm voor ammonium: dat is het geval voor 13 (72%) van de 18 IBA’s. De prestaties van de bemonsterde IBAs klasse IIIa zijn gelijk aan die gemeten in de steekproef van 2012. Voor het eerst zijn in 2013 ook IBAs klasse II bemonsterd. Van de 6 bemonsterde IBA’s klasse II voldoen er 4 (67%) aan alle normen, in 2 IBA’s is een overschrijding gemeten van de norm voor zwevend stof. Aan de eis voor BZV en CZV is in alle gevallen voldaan. Formeel is het onderscheid van IBA’s in klassen vervallen. De landelijke klankbordgroep van IBAbeheerders heeft realistische waarden en streefwaarden opgesteld om de prestaties van IBAs te beoordelen en te vergelijken. De realistische waarden zijn vergelijkbaar met de normen voor (voormalig) IBA’s klasse II: alle bemonsterde IBA’s klasse II en 13 van de 18 (72%) van de IBA’s klasse IIIa presteren binnen deze norm. De nieuwe Rijnlandse standaard is een voormalige IBA II o.g., waarvan in individuele situaties kan worden afgeweken. Dit is in lijn met de Bestuursovereenkomst over Opgave inzameling en het transport van stedelijk afvalwater in Noord-Holland uit 2012.
Hoogheemraadschap van Rijnland
15
3. Slibverwerking 3.1 Slibtransport
In 2013 werd 34.420 m3 nat slib met tankauto’s vervoerd naar installaties met een ontwateringinstallatie en 160.333 m³ slib werd getransporteerd per persleiding van awzi Haarlem Schalkwijk naar awzi Haarlem Waarderpolder. In grafiek 7 zijn de volumes van het interne slibtransport van Rijnland over de afgelopen 5 jaar weergegeven.
Grafiek 7. Volumes intern slibtransport per as en persleiding naar ontwateringsinstallaties in de periode 2009 t/m 2013.
De laatste jaren (2011 – 2013) is het interne transport per as gehalveerd ten opzichte van de voorgaande jaren. Dit is te verklaren door de ingebruikname van de awzi Noordwijk in 2010 en sluiting van awzi Noordwijkerhout in 2011. Voorheen werd slib per as getransporteerd van awzi Noordwijkerhout naar awzi Noordwijk. De toename van slibtransport per persleiding komt door een veranderd pompregime en het schoonmaken van de leiding in 2012. Het slib worden nu minder geconcentreerd getransporteerd ter voorkoming van problemen met het proces op awzi Haarlem Waarderpolder. 3.2 Ontwateringsresultaat
Van negentien awzi’s met ontwateringinstallaties is in totaal 100.659 gewichtston ontwaterd slib met containers naar de verbrandingsinstallatie van HVC in Dordrecht afgevoerd. Het gewogen drogestofgehalte van het ontwaterd slib was 21,8 % in 2012. Hiermee is de doelstelling van 21,9% niet gehaald.
16
Hoogheemraadschap van Rijnland
Grafiek 8. Drogestof percentage (doelstelling en behaald) van afgevoerd mechanisch ontwaterd slib en de totale hoeveelheid ontwaterd slib (in gwt) in de periode 2009 t/m 2013
In grafiek 8 is te zien dat de totale hoeveelheid ontwaterd slib al jaren ongeveer hetzelfde is. In 2013 is de hoeveelheid gewichtston iets hoger wat samenhangt met het behaalde drogestof percentage. In 2013 was het behaalde drogestof percentage het laagst van de afgelopen vijf jaar wat resulteert in een grotere hoeveelheid ontwaterd slib. 3.3 Poly-elektrolytverbruik
Poly-elektrolyt (PE) wordt toegepast om de ontwaterbaarheid van het slib te verbeteren. Het totale PEverbruik is in 2012 hoger ten opzichte van de voorgaande jaren, ondanks het hogere polymeerverbruik is het droge stof gehalte van het slib (zoals genoemd in de voorgaande paragraaf) niet gestegen. Vooral het verbruik van vloeibaar PE is de afgelopen jaren gestegen. Een van de oorzaken voor de toename door de jaren heen is de ingebruikname van de AWZI Noordwijk, daarnaast is een mogelijke oorzaak het grotere aandeel aan biologische P-verwijdering. Het is moeilijk om aan te geven welke andere factoren een rol spelen, dit zal een aandachtspunt zijn voor komende jaren. In grafiek 9 is het polymeerverbruik uitgezet samen met het behaalde ontwateringspercentage.
Hoogheemraadschap van Rijnland
17
Grafiek 9. Poly-elektrolytverbruik (kilogram actief product)versus prestatie onwatering in de periode 2009 t/m 2013. 3.4 Zware metalen in zuiveringsslib
In de grafieken 10, 11 en 12 is het verloop van het gehalte aan zware metalen in mechanisch ontwaterd slib over de afgelopen 5 jaar weergegeven. De grafieken laten zien dat de meeste concentraties van zware metalen in het zuiveringsslib licht schommelen maar vrijwel gelijk gebleven zijn.
Grafiek 10. Concentraties van zink, koper en lood in mechanisch ontwaterd slib in de periode 2009 t/m 2013.
18
Hoogheemraadschap van Rijnland
Grafiek 11. Concentraties van arseen, cadmium en kwik in mechanisch ontwaterd slib in de periode 2009 t/m 2013.
Grafiek 12. Concentraties van chroom en nikkel in mechanisch ontwaterd slib in de periode 2009 t/m 2013
Hoogheemraadschap van Rijnland
19
4. Chemicaliënverbruik 4.1 Totaal chemicaliënverbruik
Chemicaliën op de awzi’s worden gebruikt voor nutriëntenverwijdering en geurbestrijding. In grafiek 13 is het totale verbruik van alle chemicaliën weergegeven in gewichtstonnen per jaar van 2009 tot en met 2013.
Grafiek 13. Totaal chemicaliënverbruik van Rijnlands awzi’s in de periode 2009 t/m 2013.
Het chemicaliën verbruik in 2013 is vergelijkbaar met 2012 en 2011. Tussen 2010 en 2011 is een trendbreuk te zien, waarbij het chemicaliën verbruik met ruim 10% is afgenomen. Deze afname wordt veroorzaakt door de uit bedrijf name van awzi Noordwijkerhout. In de onderstaande paragrafen zal dit verder worden toegelicht. 4.2 Chemicaliën voor stikstofverwijdering
Sinds 2008 wordt er bij Rijnland azijnzuur gedoseerd ten behoeve van stikstofverwijdering in de nageschakelde zandfilters op de awzi’s Leiden Noord en Alphen Noord. In grafiek 14 is dit verbruik weergegeven voor de periode 2009 t/m 2013.
20
Hoogheemraadschap van Rijnland
Grafiek 14. Azijnzuurverbruik ten behoeve van stikstofverwijdering in de periode 2009 t/m 2013.
In 2012 en 2013 is het azijnzuur verbruik 10% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze afname is enkel aan de awzi Leiden Noord toe te wijzen. Op Alphen Noord was in 2012 zelfs een toename (40%) zichtbaar, in 2013 is de dosering op Alphen Noord vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2012. 4.3 Chemicaliën voor fosfaatverwijdering
In grafiek 15 is het verbruik van chemicaliën voor fosfaatverwijdering van de afgelopen vijf jaar weergeven.
Grafiek 15. Totaal chemicaliënverbruik voor fosfaatverwijdering in de periode 2009 t/m 2013.
Hoogheemraadschap van Rijnland
21
Aluminium-ijzerchloride wordt alleen op de awzi Leiden Zuid-West toegepast. Dit wordt in de winter gebruikt in plaats van ijzerchloridesulfaat om naast het verwijderen van fosfaat ook de bezinkbaarheid van slib te verbeteren en de SVI te verbeteren. In 2010, 2012 en 2013 waren door strengere winters de gebruiken hoger dan in 2009 en 2011. Het beleid van Rijnland is erop gericht terughoudend te zijn met het toepassen van aluminiumchloride ter bescherming van het aquatisch milieu. Voor het verwijderen van fosfaat in de hoofdstroom worden voornamelijk ijzerchloridesulfaat gedoseerd. In 2012 en 2013 is weer een duidelijke toename te zien van het ijzerchloridesulfaat verbruik. Deze toename is voornamelijk toe te schrijven aan het verbruik op de awzi’s Haarlem Schalkwijk, Leiden Noord en Leiden Zuidwest. Op de awzi Haarlem Schalkwijk is in 2012 de ijzersulfaatdosering omgebouwd tot ijzerchloridesulfaat dosering. Het effect hiervan is deels te zien in 2012, geheel in 2013. Het verbruik van ijzerchloride in 2011 is aanzienlijk verminderd. Dit is onder andere te verklaren door het sluiten van de awzi Noordwijkerhout in 2010. De toename in 2013 wordt veroorzaakt door extra dosering van ijzerchloride voor fosfaatverwijdering op awzi Velsen. Voorheen werd hier alleen ijzerchloride gedoseerd voor geurbestrijding. In 2011 is een duidelijke afname waar te nemen van gebruik van ijzersulfaat. Dit is te verklaren door een verminderde aanvoer van extern slib op awzi Katwijk en een verminderde aanvoer van influent naar awzi Katwijk. Gemaal Voorhout pompt sinds oktober 2010 naar awzi Noordwijk in plaats van awzi Katwijk. In voorgaande jaren werd slib van awzi Noordwijk en Noordwijkerhout ontwaterd op awzi Katwijk wat leidde tot een extra fosfaatvracht. In 2012 en 2013 is een verdere afname zichtbaar doordat op awzi Haarlem Schalkwijk de ijzersulfaatdosering is vervangen door een ijzerchloridesulfaatdosering. In grafiek 16 is te zien dat er een dalende lijn is in de totale molverhouding Me:P voor heel Rijnland. De daling in deze verhouding geeft weer dat er dus minder ijzer (mol) nodig is voor het verwijderen van eenzelfde hoeveelheid P (mol). Dit effect treedt op doordat er in verhouding meer biologische Pverwijdering plaats vind, maar ook doordat er bijvoorbeeld een andere doseerinstallatie op Haarlem Schalkwijk is gekomen waarmee efficientere en beter geregelde dosering mogelijk is.
Grafiek 16. Metaaldosering versus verwijderd fosfaat in de periode 2009 t/m 2013.
22
Hoogheemraadschap van Rijnland
In het deelstroomproces op awzi Haarlem Waarderpolder wordt voor de fosfaatverwijdering azijnzuur en ongebluste kalk gebruikt. De verbruiken hiervan zijn in grafiek 17 te zien.
Grafiek 17. Chemicaliënverbruik voor fosfaatverwijdering in de periode 2009 t/m 2013.
In 2010 is de dosering van azijnzuur verhoogd vanwege tegenvallende effluentresultaten en minder fosfaat afgifte dan gewenst in de P-afgifte tank. Sindsdien is er nog geen reden geweest om de dosering blijvend naar beneden bij te stellen, zodra de resultaten het toelaten wordt deze dosering wel gereduceerd. De kalkdosering loopt door de jaren heen wat terug, kalk wordt gedoseerd aan de hand van de pH in de P-afgifte tank. 4.4 Chemicaliën voor geurbestrijding
De verbruiken van ijzerchloride over de afgelopen vijf jaar voor geurbestrijding zijn weergegeven in grafiek 18.
Hoogheemraadschap van Rijnland
23
Grafiek 18. Chemicaliënverbruik voor geurbestrijding in de periode 2009 t/m 2013.
In 2012 vond alleen geurbestrijding (H2S) met FeCl3 plaast op awzi Velsen. Sinds periode 10 van 2012 wordt FeCl3 gedoseerd in de waterlijn van awzi Velsen om fosfaat te verwijderen. Door deze dosering hoeft er geen FeCl3 gedoseerde te worden in de gistingstank voor geurbestrijding. Hierdoor is er geen verbruik van FeCl3 voor geurbestrijding in 2013.
24
Hoogheemraadschap van Rijnland
5.
Elektriciteit-, gas- en waterverbruiken
5.1 Energie
In grafiek 19 is het elektriciteit verbruik in de periode 2009 t/m 2013 weergegeven.
Grafiek 19. Elektriciteit verbruik rioolgemalen, zuiveringen en eigen elektriciteit opwekking in de periode 2009 t/m 2013.
De vermindering van het energieverbruik in 2010 en 2011 is te verklaren door de uitvoering van maatregelen in het kader van Meer Jaren Afspraken (MJA3). De geplande en zekere maatregelen in het kader van MJA3 hebben in deze periode vooral betrekking op verbetering van de beluchtingsefficiëntie, zoals het koppelen van ammonium/nitraat online metingen aan de beluchtingsregeling. Bij alle awzi’s wordt het slibgehalte zo laag mogelijk gehouden, zodat er zo min mogelijk belucht hoeft te worden. Daar waar vervanging van beluchters noodzakelijk is wordt overgegaan op energiezuinige systemen, door o.a. hoge rendement puntbeluchters of door bellenbeluchting. De eigen opwekking laat een stijgende lijn zien van 2009 tot en met 2013. Een verklaring hiervoor is dat eind 2010 op de awzi’s Velsen en Haarlem Waarderpolder de WKK’s zijn vernieuwd en voorzien van een HR generator, medio 2013 zijn op Leiden Noord en Leiden Zuidwest WKK’s geplaatst. Hierdoor wordt ook de afname van het energieverbruik verklaard. Het energieverbruik van de rioolgemalen is de afgelopen jaren min of meer constant. 5.1.1 MJA3
In de MJA3 is, behalve de doelstelling om 30% energie-efficiencyverbetering in 2020 te realiseren, ook vastgelegd dat er iedere vier jaar een Energie Efficiency Plan (EEP) opgesteld moet worden. In het eerste EEP zijn de maatregelen beschreven t/m 2012. In 2012 is een evaluatie van het eerste EEP (2009-2012) uitgevoerd en een tweede EEP (2013-2016) opgesteld.
Hoogheemraadschap van Rijnland
25
5.2 Biogas
In grafiek 20 is de biogasproductie en het nuttig gebruik van biogas weergegeven.
Grafiek 20. Biogasproductie en verbruik in de periode 2009 t/m 2013.
De biogasproductie is tot en met 2012 gestegen, doordat het beschikbare gistingvolume steeds beter wordt benut. In 2013 was de biogasproductie echter lager ten opzichte van 2012. Deze lagere biogasproductie is op alle awzi’s, met uitzondering van awzi Haarlem Waarderpolder, waarneembaar. Een eenduidende oorzaak voor de daling is niet aan te geven. In 2010 zijn op awzi Haarlem Waarderpolder en awzi Velsen nieuwe gasmotoren geplaatst en in gebruik genomen. Hierdoor is de hoeveelheid biogas verbruikt door WKK fors toegenomen. In 2013 zijn de op Leiden Noord en Leiden Zuid West gasmotoren in bedrijf genomen, deze zorgen wederom voor een flinke toename van het biogas verbruikt door WKKs. Door de toename van biogasverbruik door WKK daalt het biogasverbruik door cv-ketel en wordt er minder afgefakkeld.
26
Hoogheemraadschap van Rijnland
5.3 Aardgas
In grafiek 21 is het aardgasverbruik van de afgelopen 5 jaar weergegeven.
Grafiek 21. Aardgasverbruik in de periode 2009 t/m 2013.
De afname van het aardgasverbruik is mede veroorzaakt door het beter functioneren van de gisting op awzi Leiden Noord in 2011 na de renovatie in 2009/2010. Voorheen werd daar aardgas gebruikt voor het verwarmen van de gisting. Op dit moment kan de gisting warm gehouden worden met het geproduceerde biogas. In 2012 is een stijging zichtbaar van het aardgasverbruik. Dit beeld is vertekend, omdat eind 2011 de jaargegevens eerder zijn opgenomen voor de wisseling van een leverancier. De gegevens voor 2011 zijn dus van een periode iets korter dan een jaar, de gegevens van 2012 zijn van een periode iets langer dan een jaar. De verschoven maanden zijn wintermaanden, waardoor de impact op de geregistreerde jaar verbruiken groot is. In 2013 is het verbruik aan de hoge kant, dit kan verklaard worden door de lange koude winter in 2013. Doordat de rioolgemalen in Wassenaar en Zoetermeer sinds 2012 geen aardgasaansluiting meer hebben is het aardgasverbruik in 2013 sterk gereduceerd. Voorheen was daar een koolfilter voor geurbehandeling, dit koolfilter moest sterk verwarmd worden om condensatie tegen te gaan. Hierdoor was er een hoog aardgas verbruik. In de huidige gemalen is er geen koolfilter meer aanwezig die verwarmd moet worden, waardoor energieconsumptie veel lager is. 5.4 Drinkwater
In grafiek 22 is het drinkwater verbruik van de afgelopen 5 jaar weergegeven.
Hoogheemraadschap van Rijnland
27
Grafiek 22. Drinkwaterverbruik in de periode 2009 t/m 2013
De afname van het drinkwaterverbruik worden veroorzaakt doordat de awzi’s Leiden Noord en Leiden Zuid-West zijn overgegaan van PE-aanmaak op drinkwaterverbruik (2010) naar PE-aanmaak op effluentverbruik in 2012.
28
Hoogheemraadschap van Rijnland
Bijlagen
Bijlage 01. Kaart en gedetailleerde tabel van Rijnlands verzorgingsgebied. Bijlage 02. Organigram afdeling Bedrijfsvoering Zuiveren (BZU), december ‘13 Bijlage 03. Begrippenlijst Bijlage 04. Restvervuiling Bijlage 05. Gebiedsresultaat Bijlage 06. Kentallen met verklaringen voor overschrijdingen AWZI’s ‘09–‘13 Bijlage 07. WVO normen en doelstellingen ‘13 Bijlage 08. Doelstellingen slibontwatering ‘13 Bijlage 09. N-totaal resultaten en eisen ‘13. Bijlage 10. P-totaal resultaten en eisen ‘13. Bijlage 11. CZV en droogrest effluentconcentraties (mg/l) awzi’s 2013 Bijlage 12. Grafiek belasting (i.e.150g) AWZI’s ‘13. Bijlage 13. Vracht metalen in slib ‘13 Bijlage 14. Totale verbruiken zuiveringsbeheer, ‘09-‘13 A: Energie- en waterverbruik ‘09-‘13 B: Chemicaliën verbruik voor fosfaat- en stikstofverwijdering en geurbestrijding, ‘09-‘13 C: PE-verbruik per installatie, ‘09-‘13 Bijlage 15. PE-verbruik versus ontwateringsresultaat Bijlage 16. Biogasproductie en –verbruik, ‘09-‘13
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-1
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-2
Bijlage 01.
Kaart en gedetailleerde tabel van Rijnlands verzorgingsgebied.
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-3
AWZI
Ontwerp capaciteit in i.e. (150 g O2 / i.e.)
Verzorgingsgebied
Aalsmeer
Aalsmeer, bloemenveiling
Aardam-West
Aardam-West
Alphen Kerk en Zanen Alphen ad Rijn-noord Bodegraven
hydraulische ontwerpcapaciteit (m3/h)
type
in bedrijf cq uitbreiding sinds
lozingspunt
31.700
o.s.
750
1990
Ringvaart
6.100
o.s.
160
1967/1974/1981
Aarkanaal
Alphen west, Alphen Kerk en Zanen, Hazerswoude Rijndijk, Koudekerk a/d Rijn
95.000
a.t.
2.250
1994
Oude Rijn
Alphen-Noord, Alphen-Oost, recreatiegebied Zegerbaan
70.000
a.t.
1.400
1972/1997
Oude Rijn
Bodegraven-Noord, Bodegraven-Zuid, wegrestaurant,
76.000
o.s.
2.400
1977/ 1999
Zijtak Oude Rijn
Reeuwijk Brug, Zwammerdam en de Hooge Burch Gouda
Gouda, Stolwijkersluis, Gouderak, Het Beijersche, Achterbroek
127.000
4.350
1999
Haarlem-Schalkwijk
Haarlem-Oost,Schalkwijk
102.000
a.t.
3.000
1975/1994
Haarlem-Waarderpolder
Aerdenhout, Bloemendaal, Haarlemmerliede, Haarlem-west, Penningsveer, Spaarndam-Oost
203.000
a.t.
6.645
1993
Hollandsche IJssel Ringvaart Noorder Buiten Spaarne
Haarlem-noord, industrieterrein Waarderpolder, Overveen, Zandvoort Hazerswoude-Dorp
Hazerswoude-Dorp
Heemstede
Heemstede
Hoogmade
Hoogmade
Katwijk
Katwijk-Binnen, Katwijk aan Zee, Universiteitswijk Leiden, Oegstgeest,
9.500
o.s.
210
1976
44.000
a.t.
1.600
1955/1989
Zuider Buiten Spaarne Hoogmadesche polder
2.000
o.s.
60
1978
203.000
o.s.
6.400
1976/ 1997
Oostvaart
Katwijks kanaal
Rijnsburg, Sassenheim , Valkenburg, Voorhout en industrieterrein Akzo Langeraar
Langeraar
3.800
o.s.
140
1973
Leiden-Noord
Leiden-Noord, Leiderdorp en Warmond
140.000
a.t.
5.200
1986/1993
Wassenaarsche polder Slaaghsloot
Leiden-Zuidwest
Leiden-Zuid, Voorschoten, Zoeterwoude-Dorp, Zoeterwoude-Rijndijk,
114.000
a.t.
5.900
1970/1993
Vliet
Hazerswoude -Groenendijk en industrieterrein Grote Polder Leimuiden
Burgerveen,Leimuiden, Leimuiderbrug en Weteringbrug
9.500
o.s.
285
1992
Lisse
Lisse
44.000
o.s.
2.500
1972/1997
Ringvaart
Drecht
Nieuwe Wetering
Nieuwe Wetering, Oude Ade, Oude Wetering, Roelofarendsveen,
32.000
o.s.
800
1990
Ringvaart
41.000
o.s.
1.000
1975/1993
Aarkanaal
100.000
a.t.
3.500
2010
Maandagsche watering
Trekvaart Haarlem-Leiden
Rijpwetering en Zevenhuizen Nieuwveen
Nieuwveen, Nieuwkoop, Noorden, Woerdense Verlaat , Zevenhoven, Noordse - buurt en dorp, Papenveer, industrieterrein Leidse vaart, Aarlanderveen, zomerpark Zevenhoven, Aardam Oost
Noordwijk (sinds maart 2011)
Noordwijk aan Zee, Noordwijk Binnen, vd Berghstichting, Noordwijkerhout, Sancta Maria en Langeveld, Voorhout
Noordwijkerhout (tot maart 2011)
Noordwijkerhout, Sancta Maria en Langeveld
25.000
o.b.
650
1969
Waddinxveen-Randenburg
Boskoop-west, Boskoop-oost, Reeuwijk Dorp, Waddinxsveen Zuidplas (ged.)
65.000
a.t.
1.600
1990/2007
Gouwe
Leidsche Vaart
Waddinxveen-west (ged.), Waddinxveen-oost, ind.terrein Coenekoop (ged.) Rijnsaterwoude
Rijnsaterwoude
Rijsenhout
Rijsenhout, Rozenburg, tuinbouwgeb. Noord, wegrestaurant
2.300
o.s.
60
1973/1998
32.000
o.s.
750
1972/1984/1998
Ringvaart
Aalsmeerderbrug ,bedrijven terrein Schiphol en Oude Meer Stompwijk
Stompwijk
Velsen
Velsen N. - Z., IJmuiden, Driehuis, Santpoort N.- Z, Velserbroek, ind. Velsen N.,
2.800
o.s.
60
1967/1990
121.000
a.t.
3.700
1989
Kees Jan Koenensloot Noordzeekanaal
recreatiegebied Spaarnwoude en strand en duingebied ten W. van Ijmuiden Woubrugge
Woubrugge
Zwaanshoek
Abbenes,Beinsdorp, Bennebroek, Buitenkaag,De Zilk,Getsewoud, Hillegom, Zanderijpolder
5.400
o.s.
200
1967/1989
Polder Oudendijk
203.000
a.t.
5.500
1981/1998
Ringvaart
228.000
o.s.
6.000
1999
Ringvaart
Kaageiland, Lisserbroek,Nieuw Vennep,Ruygenhoek, Vogelenzang, Zwaanshoek Zwanenburg
aardappelverw. bedrijf,Badhoevedorp, Cruquius, Nieuwe Meer epilepsiecentrum Cruquiushoeve, Halfweg, Hoofddorp, Vijfhuizen, Zwanenburg Totaal verklaring:
2.138.100
67.070
o.b. = oxydatiebed o.s. = oxydatiesloot a.t. = actiefslib installatie
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-4
Organigram afdeling Bedrijfsvoering Zuiveren (BZU), december ‘13
Bijlage 02.
Afdeling BZU Afdelingshoofd Peter Knaapen Teamleider Bedrijfsbureau Irene Edel / Feike Tibben Sr. operationeel adviseur Siem Tromp Operationeel adviseur Richard van Wijk / Arie Janssen / Maarten Revallier / Kris Spierings / Marieke Kruitwagen / Rienke Teerink Beheerder rioolgemalen Cees van Doorn Sr. Procesvoerder Andre van Krevel Tech. Adm. Medewerker Leni Volwater / Anneke Parlevliet
Team Noord Teamleider Coen van Dam
Management assistente Nicole de Hilster / Saskia Heemskerk (afd. Service) Adm. medewerker Annelies Buurman (afd. Service)
Team Zuid-West Teamleider René Smit
Team Zuid-Oost Teamleider Kees Bodegom
Groep 1: Waarderpolder
Groep 4: Katwijk
Groep 7: Alphen
Sr. Procesvoerder Hans Barnhoorn Procesvoerders Astrid Vermaat / Theo Tromp / Dick Wempe / Ronald Post Vakman Ron Buis Medewerker Johan Steusel / Ed Sondervan
Sr. Procesvoerder Claus van der Zalm Procesvoerder Claus v/d Zalm / Klaas van Rhee / Jan Pieter Zuijderduijn / Bert de Haar Vakman Dirk van Rijn / Gerardus van Klink Medewerker Theo de Ruyter
Sr. Procesvoerder Ferry Pieplenbosch Procesvoerder Coen v. Rooijen/Adriaan Sijtsma Vakman Eus v/d Burg / Erdal Kirtosun Medewerker: Louis Heying
AWZI’s Katwijk Lisse Noordwijk
AWZI’s Alphen Kerk&Zanen Alphen Noord Hazerswoude Dorp Hoogmade Woubrugge
Groep 2: Zwanenburg
Groep 5: Leiden
Groep 6: Nieuwveen
Sr. Procesvoerder John van Diepen Procesvoerder Peter v/d Bunt / Jaco de Wit / Hennie Ulehake Vakman Peter Homan / Barend Flapper Medewerker Hans Meijerse / Henk Bouma
Sr. Procesvoerder Moma Savic Procesvoerder Wijnand Rijsdam / Kees-Jan van Duijn / Willem van Klaveren Vakman Bram Bavelaar / John Lieshout / Onno Keijzer Medewerker Jeroen Bruens
Sr. Procesvoerder Gerard van Gils Procesvoerder Nico Hogenboom / Piet Rodenburg Vakman Bart Colijn / Cock Bouwmeester Medewerker Willem Kinkel / René van Steijn
AWZI’s Haarlem Waarderpolder Velsen
AWZI’s Haarlem Schalkwijk Heemstede Zwanenburg
AWZI’s Leiden Noord Leiden Zuid-West Stompwijk
AWZI’s Aardam West Langeraar Leimuiden Nieuwe Wetering Nieuwveen Rijnsaterwoude
Groep 3: Zwaanshoek
Groep 8: Gouda
Sr. Procesvoerder Paul Loos Procesvoerder Henk Rusman / Jan Poot Vakman Bruno Rutten / Bert van Keulen Medewerker Metin Kilic / Arjan vd Kwaak
Sr. Procesvoerder Kasper van Spengen Procesvoerder Willem de Ruiter / Jan Blonk / Rob Laagwater Vakman Cock Looyaard / Sander Russchenberg / Hans Kluyve Medewerker Joan Meijer
AWZI’s Aalsmeer Rijsenhout Zwaanshoek
Hoogheemraadschap van Rijnland
AWZI’s Bodegraven Gouda Waddinxveen Randenburg
B-5
Bijlage 03.
Begrippenlijst
AWZI IBA
afvalwaterzuiveringsinstallatie Individuele Behandeling Afvalwater, een systeem dat huishoudelijk afvalwater lokaal zuivert inwoner equivalent, maat voor de biologische belasting van de zuivering inkomend afvalwater gezuiverd afvalwater dat geloosd wordt regenweeraanvoer droogweeraanvoer beluchtingstank nabezinktank, hier worden actief slib en gezuiverd water van elkaar gescheiden voorbezinktank warmtekrachtkoppeling zandvang-installatie, gebruikt om zand uit het influent te verwijderen wet verontreiniging oppervlaktewateren biologisch zuurstof verbruik, maat voor de hoeveelheid biologisch afbreekbare organische stof chemisch zuurstof verbruik, maat voor de hoeveelheid chemisch afbreekbare organische stof totaal zuurstof verbruik, maat voor de hoeveelheid benodigde zuurstof voor zowel oxidatie van organische stof als omzetting van N-Kj totaal stikstof Kjeldahl stikstof ammoniumstikstof nitraatstikstof totaal fosfaat ortho-fosfaat zuurstof polyelectrolyt, gebruikt bij ontwatering van slib slib volume index, maat voor bezinkbaarheid van het slib frequentie omvormer, gebruikt om apparaten traploos te kunnen regelen, waardoor energie bespaard wordt programmeerbare logische eenheid, nodig voor aansturing van de AWZI besturingssysteem/software
i.e. Influent Effluent RWA DWA BT NBT VBT WKK ZVI WVO BZV CZV TZV N-totaal N-kj NH4-N NO3-N P-totaal PO4-P O2 PE SVI FO PLC SCADA
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-6
Bijlage 04.
Restvervuiling Restvervuiling 2013
Awzi Aalsmeer Aardam-West Alphen Kerk&Zanen Alphen Noord Bodegraven Gouda Haarlem Schalkwijk Haarlem Waarderpolder Hazerswoude Dorp Heemstede Hoogmade Katwijk Langeraar Leiden Noord Leiden Zuidwest Leimuiden Lisse Nieuwe wetering Nieuwveen Noordwijk Rijnsaterwoude Rijsenhout Stompwijk Velsen Waddinxveen Randenburg Woubrugge Zwaanshoek Zwanenburg totaal
Ontwerp
Belasting
i.e.(a150gTZV) i.e.(a150gTZV) 32000 33984 6100 4141 95000 48911 70000 49495 76000 54590 127000 88767 102000 58373 203000 211364 9500 6622 44000 29726 2000 2766 203000 145361 3800 2696 140000 142913 114000 111031 9500 9275 44000 31657 32000 26941 41000 29887 100000 76181 2300 1172 32000 13251 2800 3468 121000 89399 65000 51873 5400 4788 203000 122431 228000 131466 2.113.400
Hoogheemraadschap van Rijnland
1.582.531
Belasting/ ontwerp % 106 68 51 71 72 70 57 104 70 68 138 72 71 102 97 98 72 84 73 76 51 41 124 74 80 89 60 58
Gem. aanvoer m3/dag 7.701 679 10.636 9.343 10.647 24.556 11.900 48.261 1.707 7.251 429 32.422 536 25.781 27.421 1.597 6.155 4.408 6.510 14.665 296 2.634 910 15.815 10.825 1.044 24.805 27.688 336.622
CZV mg/l 31 34 29 35 38 36 27 29 35 28 53 44 37 35 32 33 33 38 44 37 35 34 149 48 45 44 33 32
BZV kg/d 239 23 308 327 405 884 321 1400 60 203 23 1427 20 902 877 53 203 168 286 543 10 90 136 759 487 46 819 886 11.903
mg/l 3 3 2 2 3 2 2 4 3 2 4 4 4 3 3 2 2 2 4 4 3 3 15 7 4 4 4 3
N-kj kg/d 23 2 21 19 32 49 24 193 5 15 2 130 2 77 82 3 12 9 26 59 1 8 14 111 43 4 99 83 1.148
mg/l 2,5 4 1,7 1,6 2,1 2,4 2,6 3 4,1 7,1 5,4 3,6 5,2 3,3 2,6 2,9 2,3 2,8 3,4 3,5 4 3,6 5,1 6,9 2,5 3,3 2,8 2,7
N-tot kg/d 19 3 18 15 22 59 31 145 7 51 2 117 3 85 71 5 14 12 22 51 1 9 5 109 27 3 69 75 1.052
mg/l 5,2 6,7 3,6 3,8 2,4 4,8 5,5 5,8 7,1 11 7,1 4,1 7,5 5,3 5,5 4,4 3,5 3,7 4,7 4,8 6,5 7,2 16 18 3,3 7,8 5,2 5
kg/d 3,2 3,0 3,3 3,4 3,0 7,9 5,7 44,4 0,8 4,6 0,3 23,0 0,2 11,3 17,0 0,5 3,7 1,9 2,7 8,8 0,1 1,1 4,0 66,4 2,9 0,5 11,7 7,5
Rest vervuiling i.e. 2.178 237 2.607 2.635 3.378 7.689 3.085 13.742 612 2.922 222 13.066 217 8.608 8.022 492 1.785 1.493 2.584 5.181 105 886 1.045 8.385 4.072 411 7.573 8.184
243
111.418
P-tot
kg/d 40 5 38 36 26 118 65 280 12 80 3 133 4 137 151 7 22 16 31 70 2 19 15 285 36 8 129 138 1.904
mg/l 0,41 4,4 0,31 0,36 0,28 0,32 0,48 0,92 0,47 0,64 0,7 0,71 0,4 0,44 0,62 0,32 0,6 0,43 0,41 0,6 0,41 0,4 4,4 4,2 0,27 0,49 0,47 0,27
B-7
Bijlage 05.
Gebiedsresultaat
Gebiedsresultaat 2013 Ontwerp
Belasting
Gem. aanvoer
verwijderingsrendenten
Effluent
slib
Energieverbruik absoluut
Awzi Aalsmeer Aardam-West Alphen Kerk&Zanen Alphen Noord Bodegraven Gouda Haarlem Schalkwijk Haarlem Waarderpolder Hazerswoude Dorp Heemstede Hoogmade Katwijk Langeraar Leiden Noord Leiden Zuidwest Leimuiden Lisse Nieuwe wetering Nieuwveen Noordwijk Rijnsaterwoude Rijsenhout Stompwijk Velsen Waddinxveen Randenburg Woubrugge Zwaanshoek Zwanenburg totaal Gewogen gemiddelde
i.e. i.e. (150 g O2/ ie) (150 g O2/ ie) m3/dag 32.000 33984 7.701 6.100 4141 679 95.000 48911 10.636 70.000 49495 9.343 76.000 54590 10.647 127.000 88767 24.556 102.000 58373 11.900 203.000 211364 48.261 9.500 6622 1.707 44.000 29726 7.251 2.000 2766 429 203.000 145361 32.422 3.800 2696 536 140.000 142913 25.781 114.000 111031 27.421 9.500 9275 1.597 44.000 31657 6.155 32.000 26941 4.408 41.000 29887 6.510 100.000 76181 14.665 2.300 1172 296 32.000 13251 2.634 2.800 3468 910 121.000 89399 15.815 65.000 51873 10.825 5.400 4788 1.044 203.000 122431 24.805 228.000 131466 27.688 2.113.400
1.582.531
CZV %
N-tot %
P-tot %
totaal (CZV+ N+P)/3 %
i.e. %
93 95 94 94 94 90 95 94 91 93 92 91 93 94 92 95 94 94 91 99 91 93 63 92 91 90 94 94
88 89 92 93 94 88 88 86 83 74 88 90 85 89 87 92 93 93 90 99 85 88 58 68 93 86 89 89
93 51 95 95 95 94 92 86 93 90 92 90 94 95 89 97 92 96 94 93 94 94 41 56 96 93 93 96
94 94 95 95 94 91 95 93 91 90 92 91 92 94 93 95 94 94 91 99 91 93 70 91 92 91 94 94
93,2
88,1
90,0
93,2
91 78 94 94 94 91 92 89 89 86 91 90 91 93 89 95 93 95 91 97 90 92 54 72 93 90 92 93
336.622
i.e. CZV (150 g O2/ ie) 2.178 237 2.607 2.635 3.378 7.689 3.085 13.742 612 2.922 222 13.066 217 8.608 8.022 492 1.785 1.493 2.584 5.181 105 886 1.045 8.385 4.072 411 7.573 8.184
BZV
(NO3+NO2 )N
N-kj
N-tot.
P-tot.
mg/l 31 34 29 35 38 36 27 29 35 28 53 44 37 35 32 33 33 38 44 37 35 34 149 48 45 44 33 32
3 3 2 2 3 2 2 4 3 2 4 4 4 3 3 2 2 2 4 4 3 3 15 7 4 4 4 3
2,5 4,0 1,7 1,6 2,1 2,4 2,6 3,0 4,1 7,1 5,4 3,6 5,2 3,3 2,6 2,9 2,3 2,8 3,4 3,5 4,0 3,6 5,1 6,9 2,5 3,3 2,8 2,7
2,6 2,8 1,9 2,2 0,3 2,4 2,8 2,9 3,0 4,1 1,7 0,5 2,4 2,0 2,9 1,5 1,1 1,0 1,3 1,3 2,4 3,6 5,1 10,9 0,7 4,6 2,4 2,2
5,2 6,7 3,6 3,8 2,4 4,8 5,5 5,8 7,1 11,0 7,1 4,1 7,5 5,3 5,5 4,4 3,5 3,7 4,7 4,8 6,5 7,2 16,0 18,0 3,3 7,8 5,2 5,0
0,41 4,40 0,31 0,36 0,28 0,32 0,48 0,92 0,47 0,64 0,70 0,71 0,40 0,44 0,62 0,32 0,60 0,43 0,41 0,60 0,41 0,40 4,40 4,20 0,27 0,49 0,47 0,27
3
3,1
2,5
5,7
0,72
Droogrest Droogrest g/l 4 4,8 5 3,8 2 3,7 1 3,8 3 3,9 1 4,3 1 3,3 6 5,5 5 3,9 3 4,4 9 4,6 9 4,1 6 4,2 7 3,9 5 4,6 3 4,0 3 4,6 3 4,0 4 3,9 6 4,9 9 5,3 5 3,4 52 4,7 12 5,9 5 4,0 4 4,2 16 3,6 5 5,2
111.418 90,4
Index Totaal AWZI Beluchting Totaal Beluchting mWh/jaar kWh/gezuiverde i.e. mg/l 104 1091 595 34 19 147 142 111 36 28 129 1408 797 30 17 110 1703 820 36 17 67 1070 692 21 14 81 2025 883 25 11 167 1877 768 34 14 49 5446 2621 28 13 121 224 123 37 20 119 921 517 34 19 170 100 46 39 18 117 5239 4031 40 30 147 69 50 28 20 126 4359 1930 32 14 112 2899 28 130 235 154 27 17 99 953 499 32 17 102 658 468 26 18 76 846 210 31 8 94 1678 971 24 14 132 53 31 50 29 103 418 122 34 10 143 132 53 54 22 55 2577 32 86 1297 685 27 14 109 175 103 40 23 81 3081 1448 27 13 81 2928 1465 24 12 43.603
35
6,2
specifiek
20.193 29,6
13,7
inclusief voortstuwing niet gemeten
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-8
Bijlage 06.
Kentallen met verklaringen voor overschrijdingen AWZI’s ‘09–‘13
Het lozingenbeleid is opgesteld voor de zuiveringen die lozen op Rijnlands water en hebben daarom een vergunning van Rijnland. Op basis daarvan zijn de individuele WVO vergunningen voor de AWZI’s vastgesteld. In de praktijk wordt getracht om zo goed mogelijk effluent te maken, omdat de Rijnlandse AWZI’s nog steeds een aanzienlijke bron van nutriënten vormen. Daarom zijn per AWZI, naast de formele WVO-normen, doelstellingen geformuleerd die strenger zijn dan de WVO-normen. Voor de twee overige AWZI’s (Velsen en Gouda) geldt een WVO-vergunning van Rijkswaterstaat. Voor deze AWZI’s zijn de doelstellingen zodanig gekozen dat op veilige waarden ten opzichte van de vergunningsnormen wordt gestuurd. De prestaties van de AWZI’s worden daarom zowel aan de WVO-normen (formeel kader) als aan de doelstellingen (praktisch kader) getoetst. In de Bijlagen 7 en 8 zijn de normen en de doelstellingen per AWZI opgenomen. Daar waar in deze bijlage in de tekst bij een installatie niet wordt gesproken over de doelstellingen, dan zijn deze gehaald. Dit geldt zowel voor de waterlijn als voor de sliblijn.
Hoogheemraadschap van Rijnland
B-9
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 10
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 11
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 12
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 13
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 14
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 15
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 16
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 17
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 18
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 19
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 20
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 21
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 22
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 23
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 24
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 25
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 26
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 27
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 28
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 29
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 30
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 31
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 32
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 33
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 34
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 35
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 36
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 37
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 38
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 39
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 40
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 41
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 42
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 43
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 44
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 45
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 46
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 47
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 48
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 49
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 50
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 51
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 52
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 53
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 54
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 55
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 56
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 57
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 58
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 59
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 60
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 61
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 62
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 63
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 64
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 65
WVO normen en doelstellingen ‘13
Bijlage 07.
Begroting 2013: Belasting, stikstof en fosfaat (alle a.w.z.i.'s)
Slib
Richtlijn
Vergunningsnormen
Ds gehalte AT (g/l) Jaargem.
CZV / BZV / aantal ds toegestaN-tot (mg/l) P-tot (mg/l) alleen ne overgrens grens anders dan schrijwaarde waarde 125 / 8 / 12 dingen 1) 2) 3) per jaar 3)
Doelstellingen
Installatie Ontw. cap. Belasting werkelijk i.e. 150 gr. i.e. 150 gr. /ontwerp
Gem. Debiet (m3/d)
Slibafvoer Infl. (ton ds/j) N-tot (mg/l)
Infl. P-tot (mg/l)
Effl. N-tot (mg/l)
Verw. perc. N
Effl. P-tot (mg/l)
Verw. perc. P
Ontw. perc.
Team Zuid-Oost 66
8,6
7,5
88,6%
5
41,9%
3,5
204)
-
779
47
7,0
4
91,5%
0,4
94,3%
20,5%
3
6
0,45
9.000
731
57
7,4
3,5
93,9%
0,4
94,6%
22,5%
3,9
4
0,6
65%
9.751
926
40
6,2
3
92,5%
0,45
92,7%
18,5%
3,5
6
0,6
85.476
67%
21.948
1394
42
5,8
6
85,7%
0,4
93,1%
21,0%
4
8
0,5
9.500
6.077
64%
1.488
48
7,4
6
87,5%
0,5
93,2%
3,5
6
0,6
2
AWZI Hoogmade
2.000
3.148
157%
581
50
8,4
10
80,0%
0,6
92,9%
5
10
0,6
2
AWZI Langeraar
3.800
3.100
82%
665
46
6,1
8
82,6%
0,5
91,8%
4
10
0,6
2
Awzi Aardam West
6.100
6.555
107%
1.036
Awzi Alphen Kerk & Zanen
95.200
48.722
51%
10.591
Awzi Alphen Noord
69.800
51.805
74%
Awzi Bodegraven
76.200
49.360
126.900
Awzi Hazerswoude Dorp
Awzi Gouda
Awzi Leimuiden
2 - / 8 / 12
3 3 3
125 / 20 / 30
3
9.500
10.467
110%
1.660
56
12,0
5
91,1%
0,45
96,3%
4
7
0,7
2
Awzi Nieuwe Wetering
31.700
31.776
100%
4.733
469
57
13,0
4,2
92,6%
0,45
96,5%
19,0%
4
6
0,45
2
Awzi Nieuwveen
40.600
31.690
78%
7.362
649
44
6,7
4,8
89,1%
0,45
93,3%
19,5%
3,7
6
0,6
2
2.300
1.869
81%
375
52
7,0
8
84,6%
0,5
92,9%
4,5
10
0,6
2
65.500
51.579
79%
10.990
47
6,2
3,5
92,6%
0,35
94,4%
4
6
0,35
3
Awzi Woubrugge
5.400
4.643
86%
1.111
41
6,6
7,5
81,7%
0,5
92,4%
4,5
10
0,6
2
Totaal Zuid Oost
544.500
386.267
47,5
7,2
4,5
90,5%
0,49
93,2%
20,3%
AWZI Rijnsaterwoude Awzi Waddinxveen Randenburg
918
81.291
20,5%
5866
Gewogen gemiddelde Zuid Oost Geloosde vracht (ton/j) Zuid Oost
137
14
Team Zuid-West Awzi Katwijk
203.100
153.738
83%
35.587
2777
43
6,5
4,5
89,5%
0,5
92,3%
21,5%
3,9
6
0,6
Awzi Leiden Noord
139.600
121.293
96%
27.301
1465
49
8,7
4,6
90,6%
0,35
96,0%
23,0%
3,8
4
0,35
Awzi Leiden Zuid-West
3 3 5)
114.200
117.509
113%
30.999
1539
37
5,3
5
86,5%
0,45
91,5%
22,5%
4,5
6
0,35
Awzi Lisse
44.400
29.699
74%
5.869
410
52
8,3
4
92,3%
0,5
94,0%
24,0%
4
6
0,6
Awzi Noordwijk
99.700
66.976
74%
14.543
1244
50
6,8
5,5
89,0%
0,6
93,5%
20,0%
4,3
6
0,6
Awzi Stompwijk
2.800
3.397
134%
941
43
8,0
10
76,7%
5
37,5%
4,5
20 4)
-
- / 8 / 12
2
Totaal zuid-west
603.900
492.612
44,5
6,9
4,8
89,3%
0,50
92,8%
21,9%
19,5%
4,6
20 4)
-
- / 8 / 12
2
3,2
6
0,6
3 3
115.240
125 / 8 / 30
3 2 3
7435
Gewogen gemiddelde zuid-west Geloosde vracht (ton/j) zuid-west
202
21
Team Noord Awzi Aalsmeer
31.700
32.023
111%
7.497
Awzi Haarlem Schalkwijk
101.500
65.563
71%
18.780
Awzi Haarlem Waarderpolder
203.100
203.619
111%
47.349
44.400
29.677
74%
Awzi Heemstede Awzi Rijsenhout
490
42
5,8
6,5
84,5%
0,5
91,4%
35
4,6
4,5
87,1%
0,5
89,1%
2626
42
6,2
5,5
86,9%
0,55
91,1%
24,5%
4,8
6
0,6
6.570
336
47
6,7
9
80,9%
0,6
91,0%
17,5%
3,6
15
0,6
2
31.700
12.705
44%
2.597
201
55
6,9
5,5
90,0%
0,45
93,5%
20,0%
3
7
0,6
Awzi Velsen
120.600
96.807
89%
18.996
761
61
8,1
18
70,5%
5
38,3%
21,0%
5,4
20
6
125 / 20 / 30
3
Awzi Zwaanshoek
203.100
115.917
63%
26.243
1919
44
6,0
5
88,6%
0,4
93,3%
24,5%
3
7
0,6
- / 8 / 12
3
Awzi Zwanenburg
228.500
128.744
62%
30.604
1750
40
5,7
5
87,5%
0,4
93,0%
23,0%
3,4
7
0,6
- / 8 / 12
3
Totaal noord
964.700
685.056
158.636
8083 44,4
6,2
7,2
83,8%
1,12
82,0%
23,1%
88,5%
21,9%
Gewogen gemiddelde noord Geloosde vracht (ton/j) noord Totaal Rijnland
399 2.113.200
1.563.935
355.167
Geloosde vracht (ton/j) Rijnland
2)
59
21384
Gewogen gemiddelde Rijnland
1)
2
45,2
6,7
5,8 738
87,2%
0,77 94
N-totaal: kalenderjaargemiddelde P-totaal: voortschrijdend rekenkundig gemiddelde van 10 etmaalmonsters
3)
Voor deze parameters geldt, conform bijlage IV van de Waterregeling, dat niet meer monsters de grenswaarde mogen overschrijden dan het hier aangegeven maximale aantal monsters. Het overschrijden mag voor droogrest ten hoogste 150 % en voor de overige parameters ten hoogste 100 % van de grenswaarde bedragen. 4) 5)
N-Kjeldahl maximaal Per 6 maart 2013
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 66
Bijlage 08.
Doelstellingen slibontwatering ‘13 2013
AWZI Zeefbandpers Aalsmeer Alphen Kerk&Zanen Bodegraven Gouda Nieuwe Wetering Nieuwveen Noordwijk Waddinxveen Randenburg Alphen Noord Haarlem Waarderpolder Heemstede Velsen Leiden Noord Leiden Zuidwest Subtotaal Zeefbandpersen Centrifuge Katwijk
voorbezinktank gistingstank
+ + + + +
+ + + +
-
+
-
Lisse Rijsenhout Zwaanshoek Zwanenburg Subtotaal Centrifuges Totaal
Hoogheemraadschap van Rijnland
ton ds
Doelstelling % ds
Resultaat % ds
490 795 969 1.483 441 628 1.206 873 691 2.783 286 755 1.602 1.577 14.579
19,5 20,5 18,5 21,0 19,0 19,5 20,0 20,5 22,5 24,5 17,5 21,0 23,0 22,5 21,6
19,6 20,2 18,5 20,4 18,1 18,7 20,2 20,6 21,1 23,3 17,4 21,6 22,9 21,7 21,1
-
2.942
21,5
22,4
-
-
451
24,0
24,0
-
-
212 1.879 1.679
20,0 24,5 23,0
20,0 24,6 22,9
7.163 21.742
22,8 22,0
23,1 21,8
B - 67
Bijlage 09.
N-totaal resultaten en eisen ‘13.
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 68
Bijlage 10.
P-totaal resultaten en eisen ‘13.
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 69
Bijlage 11.
CZV en droogrest effluentconcentraties (mg/l) awzi’s 2013.
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 70
Bijlage 12.
Grafiek belasting (i.e.150g) AWZI’s ‘13.
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 71
Bijlage 13.
Vracht metalen in slib ‘13 afgevoerde vracht aan metalen ; gewogen gemiddelde concentratie over het jaar 2013
ontwateringsinstallaties Aalsmeer Alphen Kerk en Zanen Alphen Noord Bodegraven Gouda Haarlem Wp Heemstede Katwijk Leiden Noord Leiden Zuidwest Lisse Nieuwe Wetering Nieuwveen Noordwijk Waddinxveen Randenburg Rijsenhout Velsen Zwaanshoek Zwanenburg tot./gewogen gem.
slibafvoer ton d.s./jr
arseen cadmium mg/kg d.s. kg/jaar mg/kg d.s. kg/jaar
chroom koper kwik lood nikkel zink mg/kg d.s. kg/jaar mg/kg d.s. kg/jaar mg/kg d.s. kg/jaar mg/kg d.s. kg/jaar mg/kg d.s. kg/jaar mg/kg d.s. kg/jaar
490 795 691 969 1.483 2.783 286 2.942 1.602 1.577 451 441 628 1.206 873 212 755 1.879 1.679
19,1 3,8 7,0 2,8 4,9 11,0 14,5 8,6 15,3 14,2 9,1 16,5 11,0 4,0 8,6 23,0 10,7 10,0 9,3
9,3 3,0 4,8 2,7 7,2 30,6 4,1 25,4 24,5 22,3 4,1 7,3 6,9 4,8 7,5 4,9 8,1 18,7 15,6
1,0 0,9 1,0 0,9 1,1 1,3 1,2 1,0 1,1 1,2 1,1 1,0 2,8 0,9 1,0 1,2 1,6 1,0 1,1
0,5 0,7 0,7 0,9 1,6 3,6 0,3 2,9 1,8 1,9 0,5 0,4 1,7 1,1 0,8 0,2 1,2 1,8 1,9
27,5 20,7 23,2 20,5 22,1 24,6 24,4 22,2 30,1 72,2 22,5 22,2 20,8 15,6 18,0 29,6 30,2 17,4 18,9
13,5 16,4 16,0 19,9 32,7 68,5 7,0 65,2 48,2 113,9 10,2 9,8 13,1 18,9 15,7 6,3 22,8 32,7 31,8
340,7 233,3 329,3 225,0 264,2 504,6 430,7 280,0 349,6 361,0 284,6 233,6 303,6 317,9 216,4 300,8 606,0 298,3 308,3
166,9 185,4 227,6 218,0 391,8 1404,3 123,2 823,8 560,1 569,2 128,4 103,0 190,6 383,3 188,9 63,8 457,5 560,6 517,7
0,7 0,5 0,8 0,4 0,8 0,9 0,7 0,7 1,0 0,9 0,7 0,5 0,6 0,7 0,6 0,3 2,3 0,8 0,5
0,3 0,4 0,6 0,4 1,1 2,6 0,2 2,0 1,5 1,4 0,3 0,2 0,4 0,8 0,5 0,1 1,8 1,4 0,9
87,6 73,2 63,3 64,6 109,5 212,5 180,6 102,2 179,2 186,9 112,3 70,5 200,5 111,0 78,9 68,9 179,5 82,6 85,8
42,9 58,2 43,7 62,6 162,4 591,4 51,7 300,6 287,1 294,7 50,7 31,1 125,9 133,9 68,8 14,6 135,5 155,2 144,0
22,6 17,0 21,2 16,4 18,7 20,9 20,9 19,8 23,5 34,3 20,6 20,1 21,5 14,7 13,9 19,2 21,3 15,6 17,9
11,1 13,5 14,6 15,9 27,7 58,1 6,0 58,3 37,7 54,2 9,3 8,9 13,5 17,7 12,1 4,1 16,0 29,4 30,0
915,7 733,0 748,0 517,1 778,3 1391,3 1460,0 800,4 1214,0 1213,3 998,5 785,7 755,7 845,7 712,1 747,7 1730,0 831,3 814,2
448,7 582,7 516,9 501,1 1154,3 3871,8 417,6 2354,9 1944,8 1913,3 450,3 346,5 474,6 1019,9 621,7 158,5 1306,2 1561,9 1367,0
21.742
9,7
212
1,1
24,6
26
563
334
7264
0,8
16,9
127
2755
20
438
966
21013
vrachten in diverse stromen
Vrachten in slib Vrachten in influent Vrachten in effluent Verw.rendement awzi**
kg/jaar kg/jaar kg/jaar %
arseen 212 424 212
cadmium 25 33 8
chroom 563 804 241
koper 7264 8546 1282
50
75
70
85
kwik 17 22 6
lood 2.755 3.241 486
nikkel 438 876 438
zink 21.013 30.018 9.005
75
85
50
70
** rendementen uit rapportage "Werkgroep AWZI´s" in Zuid-Holland m.u.v. kwik en lood (CBS)
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 72
Bijlage 14.
Totale verbruiken zuiveringsbeheer, ‘09-‘13
A: Energie- en waterverbruik ‘09-‘13 Soort installaties
Zuiveringsinstallaties - inkoop Rioolgemalen - inkoop Eigen energieopwekking Totaal
Zuiveringsinstallaties - inkoop Rioolgemalen - inkoop Totaal
Productie t.b.v. opwekking elektriciteit t.b.v. verwarming Affakkelen/afblazen
2009
2010
2011
2012
2013
43,4 6,8 1,6 51,7
Elektriciteit (gWh) 40,2 39,5 40,1 7,1 6,9 7,3 3,2 4,1 4,7 50,5 50,5 52,1
37,4 7,1 6,1 50,6
439 28 467
Aardgas (1000 m3) 360 209 292 35 25 124 395 234 416
288 6 294
3.253 911 1.419 923
Zuiveringsinstallaties - inkoop Rioolgemalen - inkoop Totaal
44 1,5 46
Elektra (1 GWh = 3,6 TJ) Biogas productie (1000 m3 = 0.0233 TJ) Aardgas (1000 m3 = 0.032 TJ) Totaal
186 76 15,0 277
Biogas (1000 m3) 3.297 3.557 3.766 1.216 1.621 1.896 1.132 1.250 977 949 686 875 Water (1000 m3) 75 58 1,1 1,2 76 59
3.480 2.561 488 441
29 3,4 32
28 0,8 29
Totaal Energieverbruik (TJ) 182 182 187 77 83 88 12,6 7,5 13,3 271 272 289
182 81 9,4 273
B: Chemicaliën verbruik voor fosfaat- en stikstofverwijdering en geurbestrijding, ‘09-‘13 jaar 2009 2010 2011 2012 2013
fosfaatverwijdering aluminiumijzer ijzerchloride ijzer chloride chloride sulfaat ijzersulfaat (x 1.000 kg) (x 1.000 kg) (x 1.000 kg) (x 1.000 kg) 74 876 2.114 1.516 257 640 2.073 1.391 94 265 2.221 1.139 171 258 2.331 992 210 413 2.468 722
Hoogheemraadschap van Rijnland
stikstofverwijdering geurbestrijding azijnzuur (x 1.000 kg ) 89 99 106 110 110
ongebluste kalk (x 1.000 kg) 223 229 216 207 207
azijnzuur (x 1.000 kg)
ijzerchloride (x 1.000 kg) 352 403 413 365 324
65 43 61 59 0
totaal chemicaliën (x 1.000 kg) 5.310 5.135 4.513 4.493 4.454
B - 73
C: PE-verbruik per installatie, ‘09-‘13 PE -verbruik per installatie awzi's Aalsmeer Alphen Kerk en Zanen Alphen Noord slibontwatering Alphen Noord BF-indikker Bodegraven Gouda Haarlem WP defosfatering Haarlem WP slibontwatering Heemstede Katwijk Leiden Noord slibontwatering Leiden Noord indikking Leiden Zuidwest slibonwatering Leiden Zuidwest indikking Lisse Nieuwe wetering Nieuwveen Noordwijk Waddinxveen Randenburg Rijsenhout Velsen Zwaanshoek Zwanenburg subtotaal totaal
2009 vloeibaar kg actief 3.291 5.868
poeder kg
2010 vloeibaar kg actief 2.826 6.309
4.981 3.641
poeder kg
5.569 3.000
4.505 8.020 20.720 16.544
23.003 9.122
5.849
5.050
2.526
poeder kg
2.970
18.885 23.700 18.962
58.071 15.305 5.400 20.389 6.200 8.247
2013 vloeibaar kg actief 2.913 7.854
6.080
4.642
2.760
poeder kg
4.200
13.360 21.200 18.650
58.281 14.692 6.300 19.508 4.700 8.196
2012 vloeibaar kg actief 2.150 6.552
4.809
5.658
2.552
poeder kg
2.700
10.704 19.100 20.783
79.724 11.282
2011 vloeibaar kg actief 2.407 5.568
5.450 17.796 25.380 22.572
2.128 58.061 12.781 3.600 28.810 9.300 10.899
3.077 40.579 16.014 2.700 21.433 6.600 7.941
2.917 3.917
2.345 3.394
2.471 3.540
2.830 3.093
2.890 2.656
9.285 2.314 7.704 38.112 30.765 269.395 18.872 288.267
1.453 10.256 1.418 6.010 37.531 33.326 264.393 19.726 284.119
9.691 8.806 2.045 6.621 37.455 39293 281.408 17.988 299.396
8.846 11.089 1.997 8.935 38.534 29.716 297.017 19.181 316.198
7.188 11.646 2.346 8.055 42.970 33.757 280.714 19.922 300.636
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 74
Bijlage 15.
PE-verbruik versus ontwateringsresultaat
Hoogheemraadschap van Rijnland
B - 75
Biogasproductie en –verbruik, ‘09-‘13
Bijlage 16.
Biogasproductie en verbruik in m3/jaar (x 1.000 m3) AWZI Alphen N.
AWZI Haarlem W.
AWZI Velsen
AWZI Leiden N
AWZI Leiden ZW
Totaal
productie cv ketel fakkel/spui productie cv ketel fakkel/spui gasmotor productie cv ketel fakkel/spui gasmotor productie cv ketel fakkel/spui gasmotor productie cv ketel fakkel/spui gasmotor doorlevering aan derden productie cv-ketel fakkel/spui gasmotor doorlevering aan derden
Hoogheemraadschap van Rijnland
2009 374 135 239 1.581 911 412 218 195 188 165 23 698 483 215
2010 344 198 146 1.421 86 248 1.087 293 136 28 129 591 301 290 648 411 237
2011 390 149 241 1.528 35 79 1.415 450 354 96 206 706 402 304 483 310 170
2012 392 174 217 1.593 19 128 1.445 523 41 32 451 748 370 370 500 372 128
3.253 1.001 1.341 911 -
3.297 1.132 949 1.216 -
76 3.557 1.250 686 1.621 76
97 3.756 977 883 1.896 97
2013 339 128 215 1.701 8 100 1600 435 33 3 399 563 117 93 351 442 202 31 211 3.480 488 993 1.999 -
B - 76