Technische handleiding

Technische handleiding Volume I 2de editie BE 672 591-970.01-01/11

Viega Belgium bvba Planet I business park Tollaan 101 c 1932 Sint-Stevens-Woluwe Tel.: 02-551 55 10 Fax: 02-503 14 33 [email protected] www.viega.be

Technische handleiding Volume I: Metalen leidingsystemen 2de editie

Technische handleiding Metalen leidingsystemen Sanpress, Sanpress Inox, Profipress, Profipress G, Prestabo BE 672 591-970.01-01/11 Attendorn januari 2011 © Viega GmbH & Co. KG, Attendorn Alle rechten – ook op elke verveelvoudiging – voorbehouden Uitgever Viega GmbH & Co. KG Sanitär- und Heizungssysteme Viega Platz 1 DE-57439 Attendorn Tel. +49 2722 61-1297 Fax +49 2722 61-941297 www.viega.com De inhoud van dit praktijkhandboek is niet-bindend. Wijzigingen in het kader van nieuwe inzichten en vooruitgang behouden wij ons voor.

Metalen leidingsystemen Veiligheid en comfort in het systeemverband

1 Drinkwaterinstallatie 2 Verwarmingsinstallatie 3 Gasinstallatie 4 Industriële en bedrijfstoepassingen 5 Gereedschappen

Instructies voor gebruik De technische informatie in dit handboek beschrijft de hoofdpunten van de Viega-systeemtechniek voor metalen leidingsystemen. Daarbij is er bij de informatie over de producten, hun kenmerken en de systeemtechniek rekening gehouden met de huidige normen in Europa en/of in Duitsland. Onderdelen van de tekst voorzien van een sterretje (*) voldoen aan de technische voorschriften in Europa en Duitsland. Deze dienen als aanbeveling indien er geen nationale vereisten voorhanden zijn. De van toepassing zijnde nationale wetgeving, normen, regelgeving en andere technische voorschriften hebben steeds voorrang over de Duitse/Europese richtlijnen in dit handboek: de informatie in dit handboek is niet bindend voor andere landen en regio’s en dient, zoals vermeld, als ondersteuning te worden beschouwd.

Attendorn, januari 2011

Technische handleiding metalen leidingsystemen - 2de editie

1 Drinkwaterinstallatie Basis Besparingspotentieel

15

Planning Wetgeving omtrent water voor menselijk gebruik . . . . . . . . . . . . . . Thermisch verzinkte ijzeren materialen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Loden leidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Combinatie van verschillende materialen*. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorkoming/vermindering van kalkaanslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bemonsteringsplaatsen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Viega’s systeemfilosofie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16 16 16 17 17 17 18 19

Visign for Care – hygiëne+ – spoelfunctie

20

Leidingloop

22

Drinkwaterkwaliteit bij blus- en brandinstallaties

22

Leidingnetberekening

22

Installatie

24

Dichtheidsproef* 25 Dichtheidsproef droog. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Dichtheidsproef nat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Spoelen

26

Hygiëneregels voor de ingebruikname en overdracht

26

Desinfectie

27

Rendabiliteit van leidingsystemen

28

Overzicht metalen leidingsystemen

30

Systeemomschrijving Sanpress Inox / Sanpress Inox XL 31 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Sanpress / Sanpress XL 33 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Profipress / Profipress XL 35 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

6

Inhoudsopgave

Systeemtechniek Isolatie* 37 Isolatie van drinkwaterleidingen (koud) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Isolatie van drinkwaterleidingen (warm). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Bescherming tegen geluidshinder

38

Brandveiligheid*

39

Lineaire uitzetting Expansiestukken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lineaire uitzetting van buizen met Ø < 54 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . Lineaire uitzetting van buizen met Ø > 54 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . Compensatoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

40 40 42 44 46

Drukverliezen in leidingen

49

Corrosie van roestvrijstalen buizen door chloride

50

Componenten Easytop-stopkranen met schuine zitting Gebruik met Viega-persverbindingssystemen. . . . . . . . . . . . . . . . . . Technische gegevens – uitvoeringsvarianten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Isolatieschaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Easytop XL-stopkranen met schuine zitting en flensaansluiting . . .

51 52 53 54 58

Easytop-monsteraftapkraan* Constructie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bedieningseenheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Technische kenmerken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

60 60 61 61 61

Easytop ingebouwde vrije doorstroomkranen Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bevestiging/afdichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bevestiging via de bevestigingsset. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitrustingssets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Isolatieschaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

64 64 66 66 67 67

Easytop-kogelkranen

68

Easytop-circulatieregelventiel Werkingswijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitvoeringsvarianten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toebehoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

69 69 70 70

7


Circulatieleiding Smartloop Inliner Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Systeemomschrijving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Temperatuurverloop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voordelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Componenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Montage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reparatiekoppeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

71 71 72 73 74 75 76 79

Viega dichtingelementen

80

Gemengde installatie

81

Isolerende schroefverbinding

81

Boileraansluiting

82

Equipotentiaal vereffening

82

Montage Opslag en transport

83

Afkorten van buizen

84

Buigen van buizen

84

Leidingverloop en bevestiging 84 Soorten bevestigingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Inbouwinstallatie van warme leidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

Schroefdraad- en flensverbindingen 86 Schroefdraadverbindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Flensverbindingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Tot stand brengen van de persverbinding Metalen buizen 12 – 54 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sanpress XL 76,1 – 108,0 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sanpress Inox XL en Profipress XL 64,0 – 108,0 mm . . . . . . . . . . . . .

87 87 89 91

Benodigde ruimte bij het persen 93 Buismaten 12 tot 54 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Buismaten 76,1 t/m 108,0 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Basisregels voor de ingebruikname 97 SC-Contur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Desinfectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Appendix Drukverlies: koud water in RVS-buizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Drukverlies: warm water in RVS-buizen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Protocol: spoelen met water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Protocol: Druktest voor drinkwaterinstallaties. . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Combinatie van leidingen in de drinkwaterinstallaties. . . . . . . . . 106

8

Inhoudsopgave

2 Verwarmingsinstallatie Koperen leidingsystemen Profipress – systeemomschrijving 107 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Componenten Buizen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Persverbindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Easytop-kogelkranen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdichtingselementen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

109 109 109 111 112

Systeemtechniek

113

Stijgleidingen

113

Voetventielen

114

Radiatoraansluiting Aansluiting via centrale inbouwverdelers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aansluiting met kruising-T-stuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aansluiting met T-stukinstallatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aansluiting met radiatoraansluitblok. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aansluiting met plintaansluitset. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adaptersets voor ventielradiatoren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

115 115 117 119 119 121 122

Isolatie en plaatsing van leidingen* Isolatie tegen warmteverliezen*. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Warmtedistributieleidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leidingen in de vloer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

123 123 124 125 125

Gemengde installaties

127

Afpersen 127 Afpersen met water. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Afpersen met lucht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Stadsverwarmingsinstallaties

128 >>

9


Systeemomschrijving Profipress S 129 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Zonne-energiesystemen Leidingverloop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buismateriaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spoelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Druktest. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

130 130 131 131 131

Stalen leidingsystemen Prestabo – systeemomschrijving 132 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Componenten

134

Buizen 134 Markering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 Opslag en transport. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135 Persverbindingen 136 SC-Contur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Technische kenmerken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Afdichtingselementen 137 EPDM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 FKM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 Systeemtechniek

138

Bescherming tegen externe corrose* 138 Bescherming tegen inwendige corrosie (driefasegrens). . . . . . . . 138 Isolatie en plaatsing van leidingen

139

Isolatie tegen warmteverliezen

139

Equipotentiale verbinding*

142

Gemengde installaties

142

Leidingverloop en bevestiging

142

Lineaire uitzetting 143 Lineaire uitzetting Prestabo leidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Expansiestukken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Montage

149 Opslag en transport

149

Verwerking 149 Afkorten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Strippen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 10

Inhoudsopgave

Ontbramen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Buigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Montagevoorbeelden

151

Soorten bevestigingen

152

Inbouwinstallatie

153

Plaatsing in de chape

153

Het leggen in teerchapen (gietasfalt)

154

Benodigde ruimte bij het persen Buisdiameters 12 tot 54 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buisdiameters 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Persen met persringen 12 – 54 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

155 155 157 158

Maken van persverbindingen 12 tot 54 mm

159

Maken van Prestabo XL persverbindingen Ø 64,0 tot 108,0 mm 162 Afpersen

164

3 Gasinstallatie* Basis Binnenleidingen voor aardgas en voor commercieel butaan of propaan in gasfase

165

Viega’s systeemfilosofie

166

Installatie van gasleidingen en aansluiten van toestellen

167

Systeemomschrijving Profipress G / Profipress G XL 168 Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 Technische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 Markering van de persverbindingen

170

HTB-eis

170

Gasinstallaties

171

11


Montage Algemene montageregels voor gasleidingen

172

Ruimten met specifieke risico

172

Leidingverloop en bevestiging

173

Leggen van gasleidingen in de muur of in de vloer

174

Corrosiebescherming

174

4 Industriële en bedrijfstoepassingen Systeemomschrijving Profipress / Sanpress Inox / Profipress G / Sanpress Inox G / Prestabo

177

Profipress / Profipress G

178

Sanpress Inox / Sanpress Inox XL

180

Prestabo

182

Systeemtechniek SC-Contur – goedgekeurde zekerheid

183

Afdichtingselementen

184

Flensverbindingen

185

Toepassingen

12

Persluchtinstallaties

185

Koelwaterinstallaties

187

Proceswaterinstallaties

188

Installaties voor technische gassen

189

Lagedrukstoominstallaties

191

Gebruik in de scheepsbouw

191

Profipress / Sanpress Labs-vrij

192

Easytop kogelkranen

193

Toepassingsoverzicht

194

Aanvraag materiaalbestendigheid

195

Inhoudsopgave

5 Gereedschappen Systeemomschrijving Reglementair gebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Persmachines

198

Pressgun 4 E 230 V

198

Pressgun 4 B

199

Pressgun Picco

200

Gebruik van persgereedschap van andere fabrikanten

200

Toebehoren

201

Persgereedschappen

202

Persringen met scharnierfunctie 202 Voor Viega leidingsystemen van metaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Voor XL-persverbindingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Perskettingen/persbekken 203 Persketting met trekbek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Persbekken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Picco-persbekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

Onderhoudsinstructies Persmachines

204

Persringen/persbekken

204

Onderhoud

205

Index

206

13


1 Drinkwaterinstallatie Basis Zuiver drinkwater is een voorwaarde voor onze gezondheid. Het bevat de noodzakelijke mineralen en sporenelementen en is noodzakelijk voor het bereiden van maaltijden, voor het reinigen van voorwerpen en voor de lichaamsverzorging. het gemeenschappelijk doel van ontwerpers, installateurs en exploitanten is dat drinkwater aan elk aftappunt in voldoende hoeveelheid en kwaliteit beschikbaar is. Drinkwater behoort echter ook tot de bederfelijke levensmiddellen. De waterkwaliteit verandert in de drinkwaterinstallatie, bijv. door contact met materialen, opwarming of stilstandtijden en de daaruit resulterende toename van bacteriën. Drinkwater is een levensmiddel

Afb. D–1

Infectiegraad (vergelijking per land)

14

In Duitsland gaat men volgens recent onderzoek uit van ca. 21.000 gevallen van legionellose per jaar. Bij een letaliteit van 10 % betekent dit ca. 2.100 dodelijke slachtoffers. In andere landen ligt het ziektecijfer met 34,1 (Spanje), 19,2 (Denemarken), 17,9 (Nederland) en 16,9 (Frankrijk) per 1 miljoen inwoners aanzienlijk lager. Om problemen te voorkomen, bestaan in alle landen voorschriften om te garanderen dat een goede waterkwaliteit geleverd en behouden wordt. Er komen ook voortdurend nieuwe Europese voorschriften bij, die de nationale aanvullen of vervangen. Daarom is het nodig zich regelmatig in de technische regels te verdiepen en deze snel in de praktijk toe te passen. Zo is bijvoorbeeld wegens hygiënische redenen de droge dichtheidstest sterk aangeraden, in kleine maar ook in grotere installaties zoals ziekenhuizen of hotels. Ook het spoelen van de installatie wordt nu zo laat mogelijk uitgevoerd.

1 Drinkwaterinstallatie – Basis

Zou men alle maatregelen ter bescherming van het drinkwater in één zin willen samenvatten, dan zou deze luiden: »Vermijd alles wat in de bouwfase of tijdens bedrijf tot lange stilstandtijden van drinkwater in de installatie leidt.« »Verder moeten continu temperaturen tussen 25 en 55 °C in werkingstoestand vermeden worden.« Zoals reeds vermeld, vereist de bouw van drinkwaterinstallaties uitgebreide vakkennis. De normen NBN EN 806 en NBN EN 1717 zijn voorbeelden van de inspanningen om in heel Europa uniforme normen voor installaties ter bescherming van drinkwater in het leven te roepen. Dit hoofdstuk vat essentiële maatregelen ter behoud van de waterkwaliteit samen. Het geeft een overzicht van relevante aspecten voor een vakkundige planning, uitvoering, ingebruikname en werking van drinkwaterinstallaties. Daarbij hebben de actuele nationale voorschriften altijd voorrang op de in dit hoofdstuk vermelde. De Viega medewerkers ondersteunen daarenboven de vakmensen bij hun dagelijks werk. Besparingspotentieel Schoon water is een hoog goed. Het is niet overal in voldoende mate beschikbaar. Toch moet men goed afwegen in hoeverre besparingsmaat regelen de drinkwaterkwaliteit beïnvloeden. Nu al schrijven hygiënisten voor medisch gebruikte gebouwen driemaal per week een volledige verversing van het water voor. Niet alleen voor water, maar ook voor energie staan besparingsmaatregelen centraal. Lage temperaturen houden echter het risico van een legionellabesmetting in, zodat een optimale middenweg tussen gezondheidszorg en besparingspotentieel dient te worden gevonden. Zuinig met water vs. hygiëne

Afb. D–2

15


Planning

1)

Richtlijn 98/83/EG van de raad van de Europese unie, van 3 november 1998 betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water

Wetgeving omtrent water voor menselijk gebruik In 19981) trad de nieuwe Europeese drinkwaterdirectieve in werking, die minimumeisen stelt aan water voor menselijk consumptie. „Menselijk consumptie“ geldt voor al het water dat wordt gedronken of dat wordt gebruikt om te koken, maaltijden te bereiden of voor andere huishoudelijke doeleinden. Aan alle aftappunten waar water voor deze doelen wordt afgenomen, moet aan de grenswaarden worden voldaan – ongeacht of het om warm of koud water gaat. In het kader van de planning van een drinkwaterinstallatie dient met de plaatselijke watermaatschappij overleg te worden gepleegd over de volgende punten: Huisaansluiting QQWie installeert? QQEigenaar? QQMateriaal? Nominale diameter? QQHuisaansluiting – waar? Watermeter/hoofdkraan QQWie installeert? QQDiameter? QQTerugslagklep? Druk QQWelke minimumtoevoerdruk / waar gemeten? QQMaximale werkdruk? Drinkwaterkwaliteit QQEventuele materiaalbeperkingen Buismaterialen De gebruikte materialen en producten moeten aan de nationale voorschriften voldoen. Werkzaamheden aan huisinstallaties mogen alleen door gekwalificeerd vakpersoneel worden uitgevoerd. Volgens NBN EN 12502 moet al tijdens de ontwerpfase o.a. met de kwaliteit van het drinkwater rekening worden gehouden. Elk buismateriaal heeft gebruiksgrenzen, die weliswaar bij normaal, reglementair gebruik niet kunnen worden bereikt, maar wel bij bijzondere maatregelen zoals schokdesinfecties. Daarom is het raadzaam om in geval van twijfel contact op te nemen met de fabrikant van componenten. Thermisch verzinkte ijzeren materialen Mogen enkel gebruikt worden in overeenstemming met DIN 50930-6 en DIN EN 12502, indien

QQcapaciteit basen QQcapaciteit zuren

KB 8,2 0,5 mol / m3 en tegelijk KS 4,3 1,0 mol / m3 is.

Er moet eveneens worden voldaan aan de verhoogde vereisten voor de verzinking.

16


Loden leidingen Oude systemen met loden leidingen moeten zo snel mogelijk gerenoveerd worden. Ten laatste in 2013 moet worden voldaan aan de strengere richtlijnen voor loden leidingen. Dit houdt in dat het volledige leidingsysteem moet worden vervangen. Combinatie van verschillende materialen* Het gebruik van verschillende materialen in de drinkwaterinstallatie voldoet aan de regels der kunst (NBN EN 12502). Zo kunnen bijvoorbeeld buizen van koper, inwendig vertind koper, roestvast staal en PE-X rechtstreeks met elkaar worden gecombineerd. Bij een combinatie van buizen van verzinkt staal met andere buismaterialen dient NBN EN 12502 te worden nageleefd. Zonder aanspraak op volledigheid kan worden gezegd dat grotere onderdelen en apparaten van koper, koperlegeringen, vertind koper en kopersoldeermiddelen in stroomrichting niet voor onderdelen van verzinkt staal mogen worden geplaatst. Als overgang tussen roestvrij staal en verzinkt staal worden overgangsstukken van koperlegeringen aanbevolen met een lengte die minstens gelijk is aan de buisdiameter. Hierdoor wordt de bimetaalcorrosie – afhankelijk van de waterkwaliteit – in omvang beperkt. Bij water met een hoge geleidbaarheid kan de Sanpress-isolatieschroefverbinding overmatige kalkafzetting voorkomen, die anders tot een volledig dichtslibben van de leiding zou kunnen leiden. Voorkoming/vermindering van kalkaanslag Hard tot zeer hard drinkwater vermindert de levensduur van apparaten en onderdelen van de drinkwaterinstallatie. Bovendien verhoogt de energiebehoefte aanzienlijk, doordat kalk op verwarmingselementen de warmteoverdracht hindert. Daarom zijn maatregelen ter verzachting van het drinkwater in dergelijke gevallen economisch en ecologisch zinvol. Al naargelang de methode kan het zinvol zijn de pH-waarde tot ca. 7,7 te verhogen, wat tegelijk een roestwerend effect heeft. Aanbevolen waterbehandelingsmaatregelen ter voorkoming van steenvorming in afhankelijkheid van de massaconcentratie calcium en de temperatuur Massaconcentratie calcium [mg / l]

Maatregelen bij T ≤ 60 °C

Maatregelen bij T ≥ 60 °C

< 80 ≈ 5 °dH

geen

geen

80 t/m 120 ≈ 4 °dH t/m 8 °dH

geen of stabilisering of ontharding

Ontharding aanbevolen

120 ≈ 8 °dH



Tab. D–1

17


Bemonsteringsplaatsen De controle van de waterkwaliteit in ziekenhuizen, hotels enz. veronderstelt geschikte bemonsteringsplaatsen. Doorgaans zijn dit aftapkranen. Bij erg vertakte installaties is het echter zinvol om extra bemonsteringsplaatsen in te plannen, bijv. aan de stijgleidingen en aan de verdeelleidingen in de kelder en op de verdiepingen. Dit is belangrijk, omdat bij microbiologische problemen dikwijls alleen de aftapkranen besmet zijn en het onderzoeksresultaat op die manier vervalst kan worden. Bovendien is bekend dat opvallend meer fouten bij de bemonstering zelf gebeuren dan bij het aansluitende onderzoek. Daarom is het zinvol om in openbare gebouwen speciale monsteraftappers in te plannen, die bij Viega verkrijgbaar zijn. Monsterarmaturen Configuratie voor het maken van doelgerichte testen

C

C

Verzamelpunten en purgeerleidingen voor zover aanwezig dienen bemonsterd te worden

C

C C

C

C C C

O = oriënterende bemonstering

C

C = Continu bemonstering

18

Afb. D–3

C


Viega’s systeemfilosofie Aanbevolen materialen Huisaansluiting en ondergrondse leidingen van PE

QQPersfittingen van brons – corrosievrij (Geopress) QQsnelle, betrouwbare en weersonafhankelijke uitvoering van de verbinding Huisaansluitleidingen met Geopress

Afb. D–4

Kelderverdeel- en stijgleidingen van metaal

QQGoedkope, stabiele constructie met een gering aantal bevestigingsbeugels QQBesparing van isolatiemateriaal door kleine buitendiameter QQWeinig lineaire uitzetting bij opwarming QQVerwerking met een persmachine tot DN 100 (108 mm) QQPlaatsbesparend Steigleidingen Profipress met aftakking in PE-Xc buis

Afb. D–5

19


Plaatsbesparend etageverdeelleidingen van PE-Xc

QQNaar keuze met aluminium versterking of niet. QQOok met PE-mantelbuis als condensbescherming QQVoor ononderbroken plaatsing van de rol op de ruwe vloer, in valse wanden en bij voorwandtechniek

QQVoor voorwand- en systeembouwtechniek met op steekmaat voorgemonteerde, geluidsisolerende armatuuraansluitingen in aparte, serie- of ringleidingsystemen Aftappunt Met geringe dode eind

Afb. D–6

Visign for Care – hygiëne+ – spoelfunctie Om stagnatie en de daaruit volgende besmetting met microbes te vermijden, moeten zelden gebruikte delen van leidingsystemen regelmatig gespoeld worden. Het bedieningspaneel van “Visign for Care” is uitgerust met een hygiënische spoelfunctie, die de tijdsspanne zonder waterafname registreert en de spoeling uitvoert in overeenstemming met een individueel instelbare tijdsspanne. Ingebouwde boilers van Viega kunnen geïnstalleerd of aangepast worden met een dubbele spoeltechniek in serie-of ringsystemen, op voorwaarde dat er een aansluiting van 230 V en een lege leiding voor de controlekabel beschikbaar is.

20


Overzicht hygiënebewuste planning en uitvoering Bij de planning van drinkwaterinstallaties moeten o.a. volgende criteria in aanmerking worden genomen:

QQMateriaalkeuze volgens NBN EN 12502 QQGebruik van producten met erkende keuringscertificaten QQBepaling van minimaal watervolume (drukpotentieel ten volle benutten) QQKoude drinkwaterleidingen zo ver mogelijk verwijderen van warmtebronnen QQIn kokers en verlaagde plafonds voor voldoende isolatie van de drinkwaterleidingen (koud en warm) zorgen

QQApparaten voor de nabehandeling van drinkwater (koud) niet installeren in ruimten met een temperatuur > 25 °C

QQGewenste temperatuur in de drinkwaterboilers en -verdeling veilig stellen QQHydraulisch evenwicht in het circulatiesysteem garanderen QQIn openbare gebouwen bemonsteringskranen inplannen QQAfzonderlijke beveiligingen kiezen QQIndien mogelijk geen membraanexpansievaten in installaties voor warm drinkwater gebruiken

QQStagnatie minimaliseren – bijv. bypasstrajecten en aftapleidingen vermijden, geen reserves inplannen

QQDode leidingtrajecten van bestaande installaties afsluiten QQBrandblusleidingen van drinkwaterinstallatie scheiden QQDroge dichtheidstest heeft de voorkeur Langdurige stagnatie in combinatie met continue temperaturen tussen 25 en 55 °C moeten vermeden worden. Drinkwaterinstallaties bestaan uit een groot aantal verschillende componenten. Behalve het leidingsysteem speelt ook de bescherming van armaturen en andere onderdelen volgens NBN EN 1717 een bijzondere rol. Easytop stopkraan met terugslagklep met monsteraftapkraan

Afb. D–7

21


Leidingloop Belangrijk voor de drinkwaterhygiëne is onder andere een optimaal leidingloop naar zelden gebruikte aftappunten. Deze dienen zo in de installatie te worden geïntegreerd, dat een regelmatige verversing van het water gegarandeerd blijft, ook als ze slechts zelden worden gebruikt (bijv. seizoensgebonden). Dit gebeurt door de aftappunten te installeren in serie- of ringleidingsystemen. Zelden gebruikte aftappunten zijn bijvoorbeeld

QQtuin-/garageleidingen, QQgastentoiletten, QQcoffeecorners, QQseriële waskranen, bijv. in sporthallen, QQbidets, QQweinig gebruikte aansluitingen voor wasmachines, QQaftappunten voor slangaansluitingen in toiletinstallaties, QQgootstenen, QQvul- en ledigingsleidingen naar de centrale verwarming Serie- en ringleiding

Afb. D–8

Afb. D–9

Drinkwaterkwaliteit bij blus- en brandinstallaties Blus- en brandveiligheidsinstallaties zijn belangrijke veiligheidstechnische voorzieningen. Worden deze installaties samen met drinkwatersystemen gebruikt, dan ontstaan hygiënische problemen, indien de installaties niet voldoende doorgespoeld worden. Dit is echter bijna altijd het geval. Daarom moeten blus- en brandveiligheidsinstallaties van de drinkwaterinstallatie gescheiden en volgens de voorschriften beveiligd worden. Leidingnetberekening Doel van de leidingnetberekening (bijv. volgens NBN EN 806-3) is een storingsvrije werking met economische leidingdiameters. Minimale buisdiameters en korte aftakleidingen zorgen voor korte stilstandtijden van het drinkwater in de installatie. Zo wordt de noodzakelijke verversing van het water gegarandeerd bij een zo laag mogelijk waterverbruik.

22


Badkamerinstallatie Hygiënisch practische inrichting van aftakleidingen

Afb. D–10

Praktijkervaring leert ons dat er bij individuele aanvoerleidingen (verdeelleidingen) bij frequent gebruikte aftappunten in residentiële gebouwen geen systeembedreigende besmetting met microbes te verwachten valt. In niet-residentiële gebouwen moet dit steeds voor elk geval apart geëvalueerd worden. Bovenstaand schema stelt een typische drinkwaterinstallatie in een appartement voor. Bij aftappunten zoals een wasbak of een douche worden er stijgleidingen voorzien. In vergelijking wordt de badkuip (eveneens geïnstalleerd met een douche) minder vaak gebruikt en moet deze dus aangesloten worden op de wasbak met een serieleiding. Dit is ook van toepassing voor de aansluiting van een bidet en een wasmachine. Deze laatste wordt vaak geïnstalleerd maar daarna niet gebruikt in het appartement.

23


Verdeling van de drukverliezen Door de exacte berekening van de drukverliezen in het systeem worden ook de voorwaarden voor een optimale geluidisolatie gecreëerd. Afsluitarmaturen met weinig drukverliezen, zoals bijv. kogelkranen, kan extra drukpotentieel worden benut. Er bestaan nog meer mogelijkheden door de keuze van elektronisch in plaats van hydraulisch geregelde boilers, uitlooparmaturen met een lage minimumstromingsdruk enz. Door fabrikanten aangegeven drukverlieswaarden hebben voorrang op de algemene richtwaarden van de voorschriften. Viptool Engineering is de professionele oplossing voor het berekenen van leidingafmetingen. Op basis van de tekening berekent het programma alle hydraulische gegevens en wordt de materiaallijst opgesteld. Installatie Van doorslaggevend belang voor de latere waterkwaliteit is de fase van het begin van de installatiewerkzaamheden tot de ingebruikname. Alle onderdelen dienen vakkundig te worden getransporteerd en opgeslagen. Er mogen alleen onderdelen met een schoon oppervlak worden gebruikt. Daarom mogen persfittingen pas vlak voor het gebruik uit de verpakking worden genomen. Buizen of buisdelen die niet of niet meer met stoppen zijn afgesloten, kunnen met de door Viega aangeboden kapjes tegen verontreiniging worden beschermd. Stagnatie van water in de installatie of in onderdelen (bijv. drukverhogingsinstallaties, magneetventielen) voor de ingebruikname dient te worden vermeden, daar dit tot een versterkte bacteriegroei in het water en op de oppervlakken van de onderdelen kan leiden. Inox-buizen Bij de levering zijn de buizen met stoppen afgesloten

Afb. D–11

24


Dichtheidsproef* De Viega SC-Contur garandeert dat ongeperste verbindingen worden gevonden over het gehele drukbereik van 22 mbar tot 3 bar (droog) en van 1 bar tot 6,5 bar (nat). Valt de dichtheidsproef in een periode van vorst, dan is ook bij kleinere gebouwen een droge dichtheidsproef aanbevolen. Dichtheidsproef droog Wegens hygiënische redenen is bij grote installaties een droge dichtheidsproef aanbevolen. Daarvoor wordt droge, olievrije perslucht gebruikt of bij zeer hoge hygiënische eisen ook wel inerte gassen. De betreffende veiligheidsvoorschriften moeten worden nageleefd. De dichtheidsproef gebeurt bij een proefdruk van 110 mbar voor de belastingstest. De testduur bij 110 mbar bedraagt tot 100 liter leidingvolume ten minste 30 minuten, per extra 100 liter moet de testduur met 10 minuten worden verlengd. Bij deze test worden eventueel ongeperste persverbindingen al zichtbaar. Belastingstest droog De belastingstest bij max. 3 bar bedraagt 10 minuten. Dichtheidsproef Droog

Afb. D–12

Afb. D–13

25


Dichtheidsproef nat De natte dichtheidsproef wordt alleen aanbevolen voor installaties die snel erna in gebruik worden genomen, bijv. in eengezinswoningen. Het vullen van de installatie gebeurt met gefilterd drinkwater. Viega-persfittingen die eventueel niet werden geperst, zijn tot een maximale druk van 6,5 bar zichtbaar ondicht. Belastingstest nat QQDe testdruk moet het 1,5-voud van de maximale bedrijfsdruk bedragen. De testduur bij metalen buizen bedraagt na het temperatuurevenwicht 10 minuten, bij kunststoffen vindt de bekende voor- en hoofdtest plaats. QQDe gedetailleerde werkwijze kan aan Viega medewerkers worden gevraagd. Spoelen Het spoelen van de installatie kan gebeuren, als de watermaatschappij de huisaansluiting gespoeld en vrijgegeven heeft, als hygiënisch onberispelijke aansluitleidingen aanwezig zijn en als er geen langere periode tussen het spoelen en de ingebruikname is. Het spoelen gebeurt zo laat mogelijk, tenzij er sprake is van een grove verontreiniging. Dan is een spoelen met een lucht-watermengsel zinvol. Indien proper is gewerkt, is het bij de Viega perssystemen voldoende om de leidingen te spoelen met rein drinkwater. In deze gevallen of als de ingebruikname pas later gebeurt, moet een regelmatige verversing van het water tot de ingebruikname worden gegarandeerd door middel van een spoelprogramma. Hygiëneregels voor de ingebruikname en overdracht

QQVul de installatie pas onmiddellijk voor de ingebruikname. Ondervindt de ingebruikname vertraging, dan dient een spoel-programma geprogrammeerd en gedocumenteerd te worden. QQBezorg de exploitant documentatie over het leidingverloop. QQHandleidingen enz. overhandigen. QQVerslagen van dichtheidsproef, spoelen, ingebruikname en instructie overhandigen. QQOp de noodzaak van een regelmatige en volledige waterverversing wijzen. Ca. driemaal per week aan alle aftappunten in openbare gebouwen. QQInformeren over legionellarisico bij ontoereikende temperaturen “koud” en “warm”. QQOnderhoudscontract aanbieden.

26


Desinfectie Mocht de waterkwaliteit niet microbiologisch onberispelijk zijn, dan kunnen Viega perssystemen met goedgekeurde desinfectiemethodes in de opgegeven periodes worden gedesinfecteerd (chemische- of thermische-desinfectie). Alle desinfecterende maatregelen werken alleen op plaatsen waar voldoende water stroomt. Verder lossen ze nooit de oorzaken van problemen op, maar dienen ze slechts als onmiddellijke maatregel tot de voltooiing van de sanering. In principe is de thermische desinfectie aanbevolen, omdat alleen deze de basis van de biofilm bereikt. Bij de chemische maatregelen hebben waterstofperoxide (H2O2) en chloordioxide in het algemeen de voorkeur, omdat ze beter door materialen worden verdragen. Al naargelang de functie van het gebouw dienen de veiligheidsmaatregelen specifiek op kinderen of dementerenden te worden afgestemd. Bij de chemische desinfectie dient aansluitend altijd een spoeling plaats te vinden, tot de concentratie aan desinfectans weer de voor de continue desinfectie toelaatbare concentratie bereikt. Voor de desinfectie van met legionella‘s besmette leidinginstallaties leert de ervaring dat 50 mg/l chloor gedurende 1–2 uur voldoende is. Verdere details zijn bij Viega verkrijgbaar. Als preventie tegen legionella‘s is een continue chlorering minder geschikt dan het respecteren van het betreffende temperatuurbereik voor koud en warm water. Is tijdens een saneringsmaatregel bij wijze van overgang toch een continue desinfectie noodzakelijk, dan moet deze in overeenstemming met de nationale voorschriften gebeuren. Volgens de Europese richtlijnen dienen 0,1 tot 0,3 mg/l vrij chloor te worden aangehouden. Pseudomona’s

Afb. D–14

Wij raden aan om alle desinfectiemaatregelen uitsluitend door gekwalificeerd en ervaren vakpersoneel te laten uitvoeren.

27


Rendabiliteit van leidingsystemen De keuze van het juiste buizenmateriaal voor een drinkwaterinstallatie gebeurt vanuit een technisch en economisch standpunt. Behalve de betrouwbaarheid op lange termijn en de drinkwaterhygiëne zijn ook de aspecten montagevriendelijkheid en rendabiliteit erg belangrijk. Het persen biedt met betrekking tot handling en montagetijd de grootste economische voordelen. Andere essentiële factoren zijn de beschikbaarheid, het ruime assortiment en de kosten voor de plaatsing en bevestiging van de leidingen. Voor kelderverdeel- en stijgleidingen verdienen metalen leidingen de voorkeur op kunststof buizen. Installatie met Sanpress Inox

Afb. D–15

Voordelen zijn:

QQminder plaats nodig voor lineaire uitzetting, QQminimale kosten voor bochten en compensatoren, QQbesparing in bevestigingsmateriaal, QQminder voorschriften voor preventieve brandbeveiliging, QQminder kosten voor de warmte-isolatie ten gevolge van de kleine buiswanddiktes (vooral bij grotere buisdiameters). Afb. D-16 toont de verschillende maatregelen ter compensatie van de lineaire uitzetting van verschillende materialen. Metalen leidingen bieden hier duidelijke voordelen. Hetzelfde geldt voor de bevestigingskosten, die voor de verdeel- en stijgleidingen in de kelder slechts 50 % en minder bedragen in vergelijking met kunststof buizen.

28


Op verdiepingen en in de voorwandtechniek zijn daarentegen slechts kleine buisdiameters en korte buislengtes nodig. De lineaire uitzetting is daardoor gering en in de vloer gelegde leidingen hoeven slechts minimaal te worden bevestigd. De combinatie van beide systemen – kelder- en stijgleidingen van metaal en verdeelleidingen op de verdiepingen van kunststof – biedt dus een maximum aan montagevoordelen en rendabiliteit. Lineaire uitzetting van leidingen Staal

Koper

Polypropyleen

Afb. D–16

Zijn verder van invloed op de rendabiliteit:

QQinkoopprijzen voor buizen, bevestigingselementen en isolatie QQmontagekosten (materiaalafhankelijk) incl. directe- en indirecte loonkosten QQbuisdiameters, de benodigde bevestiging en de compensatie van de lineaire uitzetting bij opwarming

QQgoedgekeurde betrouwbaarheid en kwaliteit van de producten – SC-Contur QQgereedschapskosten QQvoorraad QQsnelle beschikbaarheid bij de leverancier

29


Overzicht metalen leidingsystemen Met ATG-keuringscertificaat en SC-Contur

Afb. D–17 Sanpress Inox Buis roestvrij staal Persverbindingen roestvrij staal 15 – 108 mm Voor alle soorten drinkwater zonder beperking Hoogste materiaalkwaliteit

30

Afb. D–18

Afb. D–19

Sanpress

Profipress

Buis roestvrij staal Persverbindingen brons 12 – 108 mm Voor alle soorten drinkwater zonder beperking Hoge chloridebestendigheid

Buis koper Persverbindingen koper 12 – 108 mm Hou rekening met de mogelijke beperkingen bij gebruik met drinkwater

1 Drinkwaterinstallatie – Systeemomschrijving

Systeemomschrijving Sanpress Inox / Sanpress Inox XL Reglementair gebruik Het systeem is ontworpen voor

QQdrinkwater zonder beperking QQbedrijfstemperatuur 85 °C; Tmax = 110 °C QQbedrijfsdruk ≤ 16 bar De systeemcomponenten dienen tegen hoge chlorideconcentraties, zowel van het medium als door externe invloeden, te worden beschermd. Om beschadigingen te voorkomen, mogen roestvrij-stalen buizen niet op betonvloeren bewaard of over laadranden getrokken worden. Gemengde installaties zijn ongeacht de stroomrichting toegelaten; de instructies op pag. 81 lezen. Het gebruik van Sanpress Inox voor andere dan de beschreven toepassingen dient met onze firma te worden afgesproken. Inox leidingen met inoxperskoppelingen Standaard maten 12 – 54 mm XL-maten 64 – 108 mm met snijring en EPDMafdichtingselement

Afb. D–20

Afb. D–21

Afb. D–22 31


Buismateriaal Identiek met Sanpress NBN EN 10312

Technische gegevens Roestvrijstalen Sanpress Inox- en Sanpress Inox XL-buizen zijn lasergelaste leidingen van corrosiebestendig staal.

QQMateriaal nr. 1.4401 (X5 CrNiMo 17-12-2), met 2,3 % Mo voor meer duurzaamheid; gele stop voor identificatie

QQMateriaal nr. 1.4521 (X2 CrMoTi 18-2), PRE-waarde 24,1; groene stop voor identificatie Persverbindingsmateriaal

Roestvrij staal

Afdichtingselement

EPDM, zwart (ethyleen-propyleen-dieen-rubber); tot 110 °C; niet bestand tegen koolwaterstofoplosmiddelen, gechloreerde koolwaterstoffen, terpentijn en benzine.

Leveringstoestand

QQStangen van 6 m lengte, met blanke buiten- en binnenoppervlakken QQBuiseinden met kunststof kappen (1.4401 geel), (1.4521 groen) QQAlle buizen zijn op dichtheid getest en gekenmerkt

Toelatingen

Buis materiaal-Nr. 1.4401: DVGW keuring: DW 8501 BL 0551 (15 – 54 mm) DW 8511 BQ 0245 (64 – 108 mm) Buis materiaal-Nr. 1.4521: DVGW keuring: DW 8501 BS 0376 (15 – 108 mm) NBN EN 10088: roestvaste staalsoorten DIN 17455: algemeen voorschrift voor gelaste, cirkelvormige buizen van corrosievaste staalsoorten

Systeem

Nominale maten [mm] Sanpress Inox Sanpress Inox XL

15 / 18 / 22 / 28 / 35 / 42 / 54 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0 Sanpress Inox-buizen

dxs [mm]

Volume per lopende meter buis [liter / m]

Gewicht per lopende meter buis [kg / m]

Gewicht per 6 m stang [kg]

15 x 1,0

0,13

0,35

2,10

18 x 1,0

0,20

0,43

2,55

22 x 1,2

0,30

0,65

3,89

28 x 1,2

0,51

0,84

5,02

35 x 1,5

0,80

1,26

7,55

42 x 1,5

1,19

1,52

9,13

54 x 1,5

2,04

1,97

11,83

Maat

Materiaal pers verbinding

Standaard

Roestvrij staal

XL

Roestvrij staal

Sanpress Inox XL-buizen

32

64,0 x 2,0

2,83

3,04

18,24

76,1 x 2,0

4,08

3,70

22,20

88,9 x 2,0

5,66

4,34

26,00

108,0 x 2,0 Tab. D–2

8,49

5,30

31,80


Sanpress / Sanpress XL Reglementair gebruik Het systeem is ontworpen voor

QQdrinkwater zonder beperking onder de voorwaarden van de Europese drinkwater reglementatie

QQbedrijfstemperatuur QQbedrijfsdruk

85 °C; Tmax = 110 °C ≤ 16 bar

Beschermen tegen hoge chlorideconcentraties, zowel van het medium als door externe invloeden. Gemengde installaties zijn ongeacht de stroomrichting toegelaten; de instructies op pag. 81 lezen. Het gebruik van Sanpress XL voor andere dan de beschreven toepassingen dient met onze firma te worden afgesproken. Roestvrijstalen buizen met persfittingen van brons Standaarddiameters 12 tot 54 mm XL-maten 76,1 tot 108 mm met snijring en EPDM-afdichtingselement

Afb. D–23

Afb. D–24 Sanpress Persverbindingssysteem met RVS-buizen Persfittingen van brons met EPDM-afdichting 12 tot 54 mm Alle maten met SC-Contur

Afb. D–25

33


Buismateriaal NBN EN 10312

Technische gegevens Sanpress- en Sanpress XL-buizen van roestvrij staal zijn dunwandige, lasergelaste leidingen van corrosiebestendig staal

QQMateriaal nr. 1.4401 (X5 CrNiMo 17-12-2), met 2,3 % Mo voor meer duurzaamheid; gele stop voor identificatie

QQMateriaal nr. 1.4521 (X2 CrMoTi 18-2), PRE-waarde 24,1; groene stop voor identificatie Persverbindingsmateriaal

Brons

Afdichtingselement

EPDM, zwart (ethyleen-propyleen-dieen-rubber); tot 110 °C; niet bestand tegen koolwaterstofoplosmiddelen, gechloreerde koolwaterstoffen, terpentijn, benzine.

Leveringstoestand

QQStangen van 6 m lengte, met blank metalen buiten- en binnenoppervlakken QQBuiseinden met kunststof kappen (1.4401 geel) (1.4521 groen) QQAlle buizen zijn op dichtheid getest en gekenmerkt Permanente kwaliteitscontrole door SECO

Keuringen Systeem

Buis materiaal-Nr. 1.4401: DVGW keuring: DW 8501 BL 0551 (12 – 54 mm) DW 8511 BQ 0245 (76,1 – 108,0 mm) Buis materiaal-Nr. 1.4521: DVGW keuring: DW 8501 BS 0376 (12 – 108,0 mm) NBN EN 10088: algemeen voorschrift voor gelaste, cirkelvormige buizen van corrosievaste staalsoorten


12 / 15 / 18 / 22 / 28 / 35 / 42 / 54 76,1 / 88,9 / 108,0 Sanpress-buizen

dxs [mm]



Gewicht per 6 m stang [kg] 1,60

12 x 1,0

0,08

0,27

15 x 1,0

0,13

0,35

2,10

18 x 1,0

0,20

0,43

2,55

22 x 1,2

0,30

0,65

3,89

28 x 1,2

0,51

0,84

5,02

35 x 1,5

0,80

1,26

7,55

42 x 1,5

1,19

1,52

9,13

54 x 1,5

2,04

1,97

11,83

Maat

Materiaal persverbinding

Standaard

Brons

XL

Brons

Sanpress-XL-buizen 76,1 x 2

4,08

3,70

22,20

88,9 x 2,0

5,66

4,34

26,00

108,0 x 2,0

8,49

5,30

31,80

Tab. D–3

34


Profipress / Profipress XL Reglementair gebruik Koperen leidingen en verbindingsstukken kunnen enkel zonder beperkingen gebruikt worden voor drinkwater indien

QQde pH-waarde 7,4 of hoger is of QQde TOC-waarde niet hoger is dan 1,5 g/l bij pH-waarden tussen 7,0 en 7,4

Onderzoek de waterkwaliteit!

Het systeem is bedoeld voor

QQbedrijfstemperatuur QQbedrijfsdruk

≤ 85 °C; Tmax = 110 °C ≤ 16 bar

Onderdelen van koper mogen niet voor verzinkte ijzermaterialen worden ingebouwd; lees de instructies op pag. 81. Het gebruik van Profipress voor andere dan de beschreven toepassingen dient met onze firma te worden afgesproken.

Stromingsregels in acht nemen

Profipressverbindingen Standaardafmetingen 12 – 54 mm XL-afmetingen 64 – 108 mm met snijring en EPDMafdichting element

Afb. D–26

Afb. D–27 Verbindingen Met persen draadaansluiting Alle afmetingen met SC-Contur

Afb. D–28

35


Buismateriaal Persverbindingsmateriaal

Technische gegevens Uitsluitend koperbuizen volgens NBN EN 10571 gebruiken.

QQPersverbindingen 12 tot 108 mm van koper QQPersverbindingen met draadaansluiting 12 – 54 mm 64,0 – 108,0 mm

uit brons uit koper

Afdichtingselement

EPDM, zwart (ethyleen-propyleen-dieen-rubber); tot 110 °C; niet bestand tegen koolwaterstofoplosmiddelen, gechloreerde koolwaterstoffen, terpentijn, benzine.

Leveringstoestand

Stangen en rollen (zie tabel)

Toelatingen

Profipress met SC-Contur Profipress XL

Systeem Maten [mm] Profipress Profipress XL

DVGW-registratienr. DW 8511 AP 3139 DVGW-registratienr. DW 8511 AT 2347

12 / 15 / 18 / 22 / 28 / 35 / 42 / 54 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0 1 Gelieve

rekening te houden met de minimale buisdiktes volgens Tab. D-4,.

Toegelaten koperbuizen

dxs [mm]

Volume per Gewicht per lopende meter lopende meter buis buis [liter/m] [kg / m]


12 x 0,8

0,09

0,25

1,54

12 x 1,0

0,13

0,39

1,54

15 x 1,0

0,13

0,39

1,96

18 x 1,0

0,20

0,48

2,38

22 x 1,0

0,31

0,59

2,94

28 x 1,0

0,53

0,76

4,54

28 x 1,5

0,49

1,11

5,55

35 x 1,0

0,85

0,95

4,75

35 x 1,2

0,84

1,13

6,80

35 x 1,5

0,80

1,41

7,05

42 x 1,0

1,26

1,15

5,75

42 x 1,2

1,23

1,37

8,21

42 x 1,5

1,2

1,70

8,50

54 x 1,2

2,57

1,77

8,87

54 x 1,5

2,04

2,20

13,21

54 x 2,0

7,97

2,91

14,55

64,0 x 2,0

2,83

3,47

17,34

76,1 x 2,0

4,08

4,14

20,72

88,9 x 2,0

5,66

4,86

24,30

108,0 x 2,5

8,33

7,37

36,87

Maat

Materiaal pers verbinding

Standaard

Koper

XL

Koper

XL-maten

Tab. D–4

36

1 Drinkwaterinstallatie – Systeemtechniek

De Viega perskoppelingen kunnen zonder meer gebruikt worden op zacht koperen buizen tot en met de diameter 28 mm. Bij deze dienen GEEN steunbussen te worden gebruikt bij het persen van de koppeling.

Systeemtechniek Isolatie* Afhankelijk van de toepassing en het buismateriaal, dient het isoleren, plaatsen en bevestigen van de leidingen volgens de technische voorschriften te gebeuren, om de volgende redenen:

QQbescherming tegen condensvorming QQvermijden van uitwendige corrosie QQbehoud van de drinkwaterkwaliteit QQbeperking van warmteverliezen QQvermijden van tikgeluiden ten gevolge van lengte-uitzetting QQbescherming tegen overdracht van drukstoten naar de structuur QQgeen overdracht van stromingsgeluiden Isolatie van drinkwaterleidingen (koud) Drinkwaterleidingen (koud) dienen te worden geïsoleerd ter bescherming tegen opwarming en condensvorming. De leidingen moeten zo geplaatst worden, dat er voldoende afstand bestaat tot warmtebronnen, zoals warme leidingen, schoorstenen en verwarmings-installaties. Is dit niet mogelijk, dan dienen de koudwaterleidingen zo te worden geïsoleerd, dat de drinkwaterkwaliteit niet door opwarming wordt beïnvloed. Richtwaarden voor minimale isolatiediktes – koud water Inbouwsituatie

Isolatielaagdikte bij l = 0,040 W/(mK) [mm]1)

Leidingen vrij gelegd, verwarmde ruimte

4

Leidingen vrij gelegd, onverwarmde ruimte

9

Leidingen in schacht, zonder warm wordende leidingen

4

Leidingen in schacht, naast warm wordende leidingen

13

Leidingen in muursleuf, stijgleidingen

4

Leidingen in muuruitsparing, naast warm wordende leidingen

13

Leidingen op betonvloer

4

1)

oor andere warmteV geleidingsvermogens moeten de isolatielaagdiktes, betrokken op een diameter van d = 20 mm, worden omgerekend

Tab. D–5

37


Isolatie van drinkwaterleidingen (warm) Om de warmteafgifte van warmwaterleidingen te minimaliseren, gelden de waarden van de onderstaande tabel. Neem de nationale voorschriften in acht! Richtwaarden voor minimale isolatiediktes – warm water Regel

Aard van de leidingen/armaturen

Minimale isolatielaagdikte, betrokken op een warmtegeleidingsvermogen van 0,035 W/mK

1

Binnendiameter tot 22 mm

20 mm

2

Binnendiameter meer dan 22 mm tot 35 mm

30 mm

3

Binnendiameter meer dan 35 mm tot 100 mm

gelijk aan de binnendiameter

4

Binnendiameter meer dan 100 mm

100 mm

5

Leidingen en armaturen volgens de regels 1 tot 4: – in muur- en plafonddoorgangen – in kruisingszones van leidingen – aan leidingverbindingspunten – bij centrale leidingnetverdeler

50 % van de eisen volgens regels 1 – 4

Tab. D–6

Dit geldt niet voor warmwaterleidingen in woningen tot en met de diameter 22 mm, tenzij deze deel uit maken van de circulatieleiding of tenzij deze voorzien zijn van een warmtelint. Bescherming tegen geluidshinder Geluidshinder in drinkwaterinstallaties komt meestal van fittings en sanitair. Het geluid kan hoorbaar doorheen het leidingsysteem worden vervoerd en naar de structuur worden overgedragen, die het geluid dan verspreidt. Neem de volgende maatregelen om dit te vermijden:

QQgebruik koppelingen die het geluid beperken QQreduceer de waterdruk QQbevestig de leidingen op de juiste manier QQbewaar de minimale afstanden tussen leidingen m.b.t. lengte-uitzetting QQgebruik geluidsisolerende elementen voor leidingen, om de overdracht van drukstoten naar de structuur te vermijden

38


Brandveiligheid* Worden leidingen door plafonds en muren van verschillende brandcompartimenten geleid, dan zijn adequate maatregelen nodig om het verspreiden van vuur en rook gedurende een bepaalde tijd te verhinderen. Hiervoor zijn bijv. mantelbuizen van steenwol, die een vakkundige ontkoppeling tussen leidingen en bouwelementen mogelijk maken, uitermate geschikt gebleken. Steptec-installatieschacht

Afb. D–29 Preventie van brandverspreiding Afgesloten plafonddoorvoer met schacht gevuld met leidingen geïsoleerd met rotswol in een gipsplaten behuizing

Afb. D–30

Daar er geen vaste afstanden voorgeschreven worden tussen twee leidingen, raden wij aan een tussenafstand te voorzien van minimum 20 mm. Dit vergemakkelijkt namelijk de kernboringen en de isolatie van de buizen.

39


Lineaire uitzetting

Compensatoren zie volgend hoofdstuk

Warmte-uitzettingen in installatiesystemen leiden tot sterke spanningen in leidingen en apparaataansluitingen. Bij zeer lange buisafstanden dient daarom de inbouw van compensatoren of expansiestukken te worden gepland. Expansiestukken zijn leidingdelen met buigstukken in U- of Z-vorm, die door hun lengte en bevestigingswijze bewegingen kunnen opvangen. Expansiestukken Laten de inbouwomstandigheden U- of Z-vormige expansiestukken toe, dan kunnen de buigstuklengtes als volgt worden berekend:

Berekening buigstuk Bijbehorende diagrammen op de volgende pagina‘s

1. Vaststellen van het grootst mogelijke temperatuurverschil‚ ΔT 2. Bepaling van de buislengte l0 Met deze waarden wordt de lengte berekend, waarover het leidinggedeelte zich in totaal uitzet. Op de diagrammen op de volgende pagina‘s kan dan de benodigde buigstuklengte LBZ resp. LBU voor de betreffende buisdiameters worden afgelezen. Voorbeeld (zie volgende pagina’s) 1. D e bedrijfstemperatuur ligt tussen 10 en 60 °C. Dus is: ΔT = 50 K. 2. Het leidinggedeelte heeft een lengte van: l0 = 20 m. 3. D e lineaire-uitzettingscoëfficiënt voor RVS-buizen is: α = 0,0165 [mm/m · K]. 4. W aarden invullen in de formule: Δl = α [mm / mK]· L[m] · ΔT [K] Daaruit volgt de lineaire uitzetting: Δl = 0,0165 [mm / mK] · 20 [m] · 50 [K] = 16,5 mm 5. Keuze van U- of Z-vorm, al naargelang de ruimtelijke situatie. 6. A flezen van de benodigde buigstuklengte LBZ uit het U- of Z-diagram. In dit voorbeeld voor Z-buigstuk: Op de verticale as bij 16,5 mm horizontaal op de lijn van de gebruikte buismaat kijken en onderaan op de horizontale as de benodigde buigstuklengte aflezen. Bij een gekozen nominale buiswijdte Ø 28 mm bedraagt de buigstuklengte LBZ = 1,3 m.

40


Lineaire uitzetting

Lineaire uitzetting van verschillende materialen Warmte-uitzettingscoëfficiënt α [mm / mK]

Lineaire uitzetting bij buislengte = 20 m en ΔT = 50 K [mm]

0,0165 0,0108 0,0120 0,0166 0,08 – 0,18

Roestvrij staal 1.4401 Roestvrij staal 1.4521 Verzinkt staal Koper Kunststof

Verschillende materialen

16,5 10,8 12,0 16,6 80,0 – 180,0

Tab. D–7

Buislengte

Uitzettingscompensatie

Δl0 [m]

Δl [mm]

Lineaire uitzetting RVS-leidingen

Temperatuurverschil

ΔT [K]

Afb. D–31

41


Lineaire uitzetting van buizen met Ø < 54 mm Buigstuk In Z-vorm met buigstuk LBZ en als T-verbinding

Lengtebepaling


Voor buigstukken in Z- en T-vorm

Afb. D–33

Δl [mm]

Afb. D–32

Buigstuklengte Afb. D–34

42

LBZ [m]


Buigstuk In U-vorm met buigstuk LBU

Afb. D–35

Δl [mm]

Lengtebepaling


Voor buigstukken in U-vorm

Buigstuklengte

LBU [m]

Afb. D–36

43


Lineaire uitzetting van buizen met Ø > 54 mm Buigstuk In Z-vorm met buigstuk LBZ en als T-verbinding

Afb. D–37

Afb. D–38

Z-expansiestuk met XL-verbindingen

Expansiestuk aftakleiding

Lengtebepaling


Δl [mm]

Voor buigstukken in Z- en T-vorm

Buigstuklengte Afb. D–39

44

LBZ [m]


Buigstuk In U-vorm met buigstuk LBU

Afb. D–40

Lengtebepaling


Δl [mm]

Voor buigstukken in U-vorm

Buigstuklengte

LBU [m]

Afb. D–41

45


Compensatoren Het alternatief voor expansiestukken (zie vorige hoofdstuk) zijn axiale compensatoren. Deze zijn geschikt voor de opvang van axiale bewegingen in buisinstallaties bij bedrijfstemperaturen tussen 20 °C en 120 °C, maar mogen bij optredende radiale belastingen niet worden gebruikt. Axiale compensator Maten 15 tot 54 mm

Afb. D–42

QQAls plaatsbesparend alternatief voor expansiestukken QQGeen voorspannen nodig QQGeluidsisolerend QQDuurzaam en corrosiebestendig QQGeschikt voor gemengde installaties

46


Axiale compensator Ø di 15 tot 54 mm

Afb. D–43

Technische gegevens over de axiale compensatoren Nominale Uitzettingswijdte opvang totaal

Artikelnr.

Bouwlengte voorgespannen

Persverbinding maat Gewicht

Insteekdiepte

Balg

Lengte

Buitenø

Effectieve doorsnede

Verstelkracht axiaal

di [mm]

δ N [mm]

–

Lo [mm]

G [kg]

e [mm]

y [mm]

D [mm]

A [cm2]

Cδ [N / mm]

15 18 22 28 35 42 54

-20 -20 -22 -24 -24 -24 -30

329 945 329 952 329 969 329 976 329 983 329 990 330 002

116 120 121 140 150 175 195

0,10 0,15 0,19 0,28 0,44 0,62 0,98

24 24 24 24 26 40 45

29 29 31 34 39 49 54

24 28 34 41 50 60 72

3,39 4,55 6,41 9,46 14,40 21,40 31,80

21 43 30 37 54 53 48

Tab. D–8

47


Functie vaste punten / glijpunten Vaste punten bevestigen de leidingen stevig aan de steunstructuur en leiden de uitzetting in de gewenste richting. Een leiding die niet onderbroken wordt door een wijziging in richting of een leiding zonder zwanehals moet slechts één vast punt bevatten. Voor lange leidingen wordt aangeraden deze vaste punten in het midden van het segment te plaatsen, zodat de uitzetting in beide richtingen geleid wordt. Vast punt bevestiging

Afb. D–44 Glijpunt bevestiging

Glijpunten vergemakkelijken axiale bewegingen

Afb. D–45

48


Drukverliezen in leidingen

Piekdebiet

.

VS [l / s]

Met onderstaand diagram kan het drukverlies door wrijving in koperen RSV-buizen voldoende nauwkeurig worden geschat. Voor de berekening van mogelijke buisdiameters en voor de dimensionering van circulatie-leidingen raden wij het software “ViegaCAD” en/of “VIPTOOL” aan.

Drukverlies door buiswrijving

R [mbar / m]

Afb. D–46

·

VS = piekdebiet; v = stroomsnelheid; R = drukverlies door buiswrijving

49


Corrosie van roestvrijstalen buizen door chloride Te hoge chloridegehaltes leiden bij roestvrijstalen buizen in drinkwater tot corrosie. Daarom dient in acht te worden genomen: Uitwendig contact met chloriden steeds vermijden

QQIsolatiematerialen mogen geen massa-aandeel van 0,05 % aan waterop-losbare chloride-ionen overschrijden.

QQGeluidsisolatie in de buisbeugels mag geen uitloogbaar chloride bevatten. QQRoestvrijstalen buizen mogen niet met chloridehoudende materialen in aanraking komen.

QQRoestvrijstalen buizen die aan chloridehoudende gassen of dampen zijn blootgesteld (in lakkerijen of galvanische bedrijven), moeten in overeenstemming met de nationale voorschriften voldoende tegen corrosie worden beschermd.

Chlorideconcentratie in het drinkwater

50

Een chloridegehalte van 150 mg/l in het drinkwater moet als buitengewoon hoog worden beschouwd. De Europese drinkwaterrichtlijn voorziet voor chloride een grenswaarde van 250 mg/l. Bij dit chloride gaat het niet om een desinfectans, maar om een bestanddeel van het zee- en keukenzout (natriumchloride). Bij chloridegehaltes tot 250 mg/l zijn Sanpress en Sanpress Inox in alle soorten drinkwater volgens de Europese drinkwater directieve inzetbaar. In speciale gevallen geeft onze firma uitsluitsel.

1 Drinkwaterinstallatie – Componenten

Componenten Easytop-stopkranen met schuine zitting Easytop-stopkranen van brons of roestvrij staal kunnen met een directe persverbinding – zonder overgangsstukken – op de Viega-leidingsystemen Sanpress Inox, Sanpress en Profipress voor drinkwaterinstallaties worden aangesloten. Hun constructie als vrije doorstroomkraan verhindert drukstoten bij de bediening en spaart zo de aangesloten armaturen, apparaten en buisinstallaties. Alle Easytop-kranen zijn BELGAQUA-gekeurd volgens NBN EN 1213:1999 (armatuurklasse I).

QQvrije doorstroomklep QQvrije doorstroomklep met terugslagklep QQterugslagklep 1 8

Easytop stopkraan met schuine zitting Met SC-Contur

7

2 3

5 6

4

Afb. D–47

Medium kenplaatje Spindelafdichting EPDM 3 Klepschotel van brons met EPDM-klepafdichting 4 Persaansluiting met SC-Contur

Bronzen behuizing Roestvrijstalen klepzitting 7 Klephuis 8 Stand-indicatie

1

5

2

6

51


Gebruik met Viega-persverbindingssystemen Easytop-stopkranen met schuine zitting worden al naargelang de materiaaluitvoering samen met volgende persverbindingssystemen gebruikt: Gebruiksvoorwaarden Klepmateriaal

Persverbindingssysteem

Easytop Inox-stopkranen

roestvrij staal

Sanpress Inox

Easytop-stopkranen

brons

Sanpress / Profipress

Tab. D–9 Easytop-stopkranen met schuine zitting Voor de systemen – Sanpress Inox – Sanpress – Profipress

Afb. D–48

Soorten Easytopstopkranen met schuine zitting – Stopkraan met schuine zitting – Gecombineerde stopkraan met schuine zitting en terugslagklep – Terugslagklep

Afb. D–49

52

Materiaal


Technische gegevens – uitvoeringsvarianten QQVoor elk drinkwater geschikt QQVoldoet aan de eisen van DVGW-AB-W 270 en BELGAQUA QQMaten 15 tot 108 mm: metalen systemen, formaten 16 - 63 mm PE-Xc-systemen QQPersaansluitingen met SC-Contur QQBuitendraad volgens NBN EN ISO 228-1, maten DN 15 à DN 100 QQGeluidsisolatie Lap ≤ 20 dB(A) QQBedrijfstemperatuur Tmax = 90 °C QQBedrijfsdruk pmax = 16 bar Voordelen QQSpindelafdichting onderhoudsvrij QQPlaatsbesparende constructie door systeem van ontdubbelde spindel QQErosiebestendige RVS-klepzitting QQKlepbovenstuk met zeer kleine dode ruimte QQEenvoudig voorraadbeheer, want de toebehoren zijn apart leverbaar QQNauwkeurige bediening door servotechniek QQHuis met sleutelvlakken voor eenvoudige montage QQGering drukverlies Toebehoren Voor Easytop-stopkranen is volgend toebehoren leverbaar:

QQEasytop-isolatieschaal QQEasytop-aftapkraan (RVS en brons) QQEasytop-verlengstuk (RVS en brons) Easytopaftapkraan

Easytopverlengstuk voor aftapkraan

Afb. D–50

Afb. D–51

53


Isolatieschaal De zelfklemmende isolatieschalen zijn in alle maten verkrijgbaar en passen bij alle soorten Easytop-stopkranen. Easytop-stopkranen met aftapkraan kunnen met isolatieschalen worden uitgerust. Daartoe worden bij de montage verlengstukken van brons of roestvrij staal ingezet. Verschillende breuklijnen in de isolatieschalen maken een eenvoudige aanpassing aan de montagesituatie mogelijk. De isolatie van de leiding sluit naadloos op de gladde frontzijden van de isolatieschalen aan. Easytop-stopkraan met schuine zitting Toebehoren: isolatieschaal met breuklijn voor aftapkraan Isolatieschaal en geïsoleerde leiding

Afb. D–52

54

Afb. D–53


Easytop Inox-stopkraan met schuine zitting Installatie in een koudwaterverdeling

Afb. D–54 Easytop-stopkraan met schuine zitting Drinkwaterhuisaansluiting met Easytop stopkranen met schuine zitting

Afb. D–55 55


Easytop-stopkraan met schuine zitting Warmwaterverdeling met Easytop-stopkranen en -circulatie regelingsventielen zonder isolatieschalen

Afb. D–56

56


Drukverlies

Δp [mbar]

Drukverliezen van de Easytop-stopkranen met schuine zitting

Debiet

. V [l / min]

Afb. D–57

Drukverlies

Δp [mbar]

Drukverliezen van stopkranen met geintegreerde terugslagkleppen/terugslagkleppen

Debiet

. V [l / min]

Afb. D–58

57


Easytop XL-stopkranen met schuine zitting en flensaansluiting Easytop XL-stopkranen met schuine zitting en flensaansluiting volgens NBN EN 1092-1 worden meestal gebruikt in verdeelsystemen of als afsluiteenheid voor installaties met koud en warm water. Een doorvoerflens zorgt voor de doorvoer naar de systemen van Viega met metalen persverbindingsstukken Sanpress Inox XL, Sanpress XL en Profipress XL. Easytop XL– stopkranen met schuine zitting Installatielengte in overeenstemming met NBN EN 558-1

Afb. D–59

Technische gegevens QQDN 50, 65, 80, 100 QQAfmetingen geluidsbescherming Lap ≤ 20 dB (A) QQWerktemperatuur Tmax = 95 °C QQWerkdruk pmax = 16 bar (PN 16) QQInstallatie in aangeduide stroomrichting Kenmerken QQDrinkwaterinstallaties voor warm en koud water QQBronzen behuizing QQVaste flens in overeenstemming met NBN EN 1092-1 QQRoestvrijstalen klepzitting QQAftaplug en bemonsteringsplaats QQSpindel en afsluiter uit EPDM - onderhoudsvrij QQKlepbovenstuk zonder dode ruimte QQSpindelsysteem dat niet omhoog komt QQStandindicatie open/dicht QQMediumindicatie op het handvat (groen/rood) QQNauwkeurige bediening met servotechnologie Toebehoren QQAftapkraan G 1/4 (≤ DN 50), G 3/8 (≥ DN 65)

58


Voorbeelden van gebruik Sanpress Inoxverdeelleiding Aanvoerleiding met Easytop XL-stopkraan met schuine zitting DN 100 Aftakkingen met Easytop XL-stopkranen met schuine zitting DN 80 en DN 50 met Sanpress Inox XL-flensaansluitstukken

Afb. D–60 Profipressverdeelleiding Aftakkingen 54 / 64,0 en 76,1 mm met Easytop XL-stopkranen met schuine zitting, met Profipress XL- en Sanpress XL flensaansluitstukken

Afb. D–61 Flensaansluitstukken Sanpress XL Profipress XL Sanpress Inox XL

Afb. D–62

59


Easytop-monsteraftapkraan* Voor drinkwater in openbare gebouwen zijn kwaliteitscontroles voorgeschreven. Zo moet ook drinkwater aan aftappunten in openbare gebouwen regelmatig chemisch en microbiologisch worden bemonsterd. Opdat deze bemonstering onder zeer hoge hygienische voorwaarden zou kunnen plaatsvinden, zonder een vervalsing van de parameters door externe invloeden, werd deze monsteraftapkraan ontwikkeld. Hij bestaat uit een vast geïnstalleerde aftapkraan zonder dode ruimte en uit een – alleen voor de monsterneming – opgestoken, steriliseerbare bedieningseenheid. Alle onderdelen van de bedieningseenheid die met water in aanraking komen, zijn van brons en kunnen dus in de autoclaaf gesteriliseerd worden of evt. ter plaatse met een vlam. Constructie

3

2

4

1

6

7

Afb. D–63

Kraan Bedieningseenheid 3 Veerbeugel 4 Bemonsteringsklep G 3/8

60

Bemonsteringsklep G 1/4 Beschermingskap 7 Bemonsteringsleiding

1

5

2

6

5


Gebruik Is de aftapkraan  of  in de leiding of in een aftapopening van een afsluiter geïnstalleerd, dan wordt de bedieningseenheid  op de aftapkraan gestoken en met de veerbeugel bevestigd. De monsterneming gebeurt door de kraan te bedienen. Na de monsterneming wordt de bedieningseenheid gedemonteerd, gesteriliseerd en voor hergebruik onder laboratoriumvoorwaarden bewaard. De aftapkraan blijft in de installatie en wordt door een kunststof kap beschermd (zie afb. T-62 tot T-64). Bedieningseenheid Om een monster te nemen wordt de bedieningseenheid op de bemonsteringsklep geplaatst en vastgezet met een veerbeugel. Deze positie kan in stappen van 45° aangepast worden (in totaal 360°). De bemonsteringsleiding kan ook 360° gedraaid worden, wat ervoor zorgt dat de bemonsteringsklep in bijna elke positie op het systeem geplaatst kan worden. Monsteraftapkraan Bedieningseenheid en uitloopbocht 360° verstelbaar

Afb. D–64

Technische kenmerken QQMonsterneming met maximale zekerheid QQMet vlam verhitbaar en zonder dode ruimte QQBedieningseenheid en bemonsteringsleiding 360° draaibaar QQMediumvoerende onderdelen van brons voor eenvoudige sterilisatie QQMontage van de aftapeenheid zonder gereedschap QQTweedelige constructie – het ventiel blijft in de installatie

61


Monsteraftapkraan Geborgd – aftapkraan kan worden geopend Ongeborgd – bedieningseenheid kan worden afgenomen

Afb. D–65

Afb. D–66

Afb. D–67

Afb. D–68

Easytop stopkranen met schuine zitting Met flenzen Met persverbinding

62


Easytop-rechte inbouwkranen Voor het afsluiten van etage-eenheden. Kenmerken QQGeschikt voor alle soorten drinkwater – kraanhuis van brons, klepzitting van roestvrij staal QQBedrijfstemperatuur Tmax = 95 °C QQBedrijfsdruk pmax = 10 bar QQBovenstuk zonder dode ruimte QQVariabele inbouwdiepte tot 129 mm QQGeluidsarm QQResistent tegen verkalking QQGemakkelijk bedienbaar QQEén bovenstuk voor alle maten Aansluitvarianten Aansluitvarianten Met – binnendraad volgens NBN EN 10226 – Sanpress

Afb. D–69

Constructie Ventielcomponenten 1 3 2 4

Afb. D–70 1 2

Kraan Verlengstuk

3 4

Beschermhuls Beschermkap voor bouwwerf 63


Easytop ingebouwde vrije doorstroomkranen Easytop ingebouwde vrije doorstroomkranen worden gebruikt om verdiepingen af te sluiten. Ze zijn geschikt voor drinkwaterinstallaties (warm / koud). Omwille van de constructie hebben vrije doorstroomkranen korte activeringsafstanden. Net als een kogelkraan kunnen ze met een kwartdraai volledig geopend of gesloten worden. Isolatie

Voor leidingen waarbij er isolatie nodig is, moeten eenheden met isolatiemoffen van klasse B1 bouwmateriaal worden gebruikt.

Montage

Installatie is mogelijk in de muur (natte) en in droge constructies (spouwmuur / schachtinstallaties).

Easytop ingebouwde vrije doorstroomkraan Gemaakt uit brons, met persverbinding Met Rp draad-verbinding

Afb. D–71

Afb. D–72

Technische gegevens QQVerbindingen: Persverbinding 15, 18 en 22 mm, schroefdraad Rp 1/2 en Rp 3/4 QQWerkdruk 10 bar (PN 10) QQWerktemperatuur 95 °C QQInstallatie mogelijk onafhankelijk van de stroomrichting Kenmerken QQVoor alle soorten drinkwater QQOpen/dicht met kwartdraai QQBronzen kraanbehuizing en kraanbovenstuk QQKlepbovenstuk zonder dode ruimte - met onderhoudsvrije spindelafdichting QQBediening in de skeletconstructiefase via beschermkappen QQKan gecombineerd worden met uitrustingssets modellen 2236 en 2236.10 QQAfsluitcomponent uitwisselbaar - één soort voor alle soorten kranen

64


Installatieafmetingen Installatiediepte ≥ 43 (A) ≤ 130 mm (B)

Bevestigingsset »Voorzijde« Model 2235.90

Afb. D–74

Afb. D–73

Kraancomponenten

1

2 3 4 5 6

Afb. D–75

Kraanbehuizing Afsluiteenheid 3 Kraanbovenstuk

Beschermhuls Verlengstuk 6 Beschermkap voor bouwwerf

1

4

2

5

65


Bevestiging/afdichting Voor de bevestiging van de inbouwkraan biedt het systeem verschillende oplossingen en bevestigingssets. Bevestigingsset vooraan Voor voorwand-, sandwichmontage

Afb. D–76

Afb. D–77

Bevestiging via de wanddoorvoer De beide wartelmoeren en afdichtingsschijven klemmen de beschermhuls in de systeembouwwand (bijv. gipsplaten) vast. De afdichting door de wand wordt gegarandeerd door een zelfklevende afdichtingsflens op de voorzijde van de wand. Via de beschermkap is het ventiel altijd bedienbaar. Bevestigingsset achteraan Conventioneel in raamwerkconstructies

Afb. D–78

Afb. D–79

Bevestiging via de bevestigingsset De geluidsontkoppelde bevestigingsplaat wordt aan het kraanhuis vastgeschroefd en op een montagerail (bijv. profielrail) bevestigd. De afdichting door de wand wordt gegarandeerd door een zelfklevende afdichtingsflens op de voorzijde van de wand. Via de beschermkap is de inbouwkraan altijd bedienbaar.

66


Uitrustingssets Voor Easytop-inbouwkraan met rechte zitting Standaarduitrustingsset Designuitrustingsset

Afb. D–80 Blinde kap model voor openbare gebouwen

Afb. D–81

Isolatieschaal De zelfklemmende isolatieschaal van EPP-isolatiestof voldoet aan de eisen met betrekking tot de vermindering van de warmteafgifte. Eén universeel model voor alle soorten verbindingen. Isolatieschaal Van geëxpandeerd polypropyleen (EPP)

Afb. D–82 67


Easytop-kogelkranen DVGW-goedgekeurd met persaansluitingen voor de buissystemen:

QQSanpress Inox QQSanpress QQProfipress

Fysisch maximaal toelaatbare waarden

Kenmerken QQGeschikt voor alle soorten drinkwater – kraanhuis van brons QQMet persaansluiting, binnendraad volgens NBN EN 10226-1 of buitendraad volgens NBN EN ISO 228-1 QQBedrijfstemperatuur Tmax = 110 °C QQBedrijfsdruk pmax = 16 bar QQOnderhoudsvrije spindel QQMedium kenplaatje aan de bedieningshendel vervangbaar QQAndere toepassingsmogelijkheden: verwarmings-, perslucht-, regenwater-, industriële installaties enz. QQIsolatieschalen als toebehoren

Persaansluiting

Afb. D–83

Afb. D–84

Afb. D–85

Afb. D–86

Afb. D–87

Afb. D–88

Pers-/draadaan sluiting

Draadaansluiting volgens NBN EN ISO 228-1

Draadaansluiting volgens NBN EN 10226-1

Kogelkraan met metalen hendel

68


Easytop-circulatieregelventiel Voor de procescontrole van de thermische desinfectie met temperaturen van 70 °C tot 75 °C in alle secties. Te installeren tussen de uitgang van het warmwaterboiler en de ingang van de circulatiestrang. Werkingswijze De circulatieregelingventiel heeft de taak het debiet in de circulatieleiding zo te regelen, dat een temperatuurverschil van 5 K tussen de boileruitgang en het einde van de circulatieretour niet overschreden wordt. Verder maakt ze een thermische desinfectie vanaf 70 °C mogelijk. Het starten van de thermische desinfectie kan handmatig (ketelbesturing) of via een procesbesturing gebeuren. Daarbij wordt de desinfectieregelingsmodule  geopend en het hydraulische evenwicht geregeld, terwijl alle secties bij 70 tot 75 °C op korte tijd thermisch worden gedesinfecteerd. Easytop-circulatieregelventiel model 2281 1

6

5

2

4

3 Afb. D–89

Terperatuurinstelling Circulatieregelingsmodule 3 Persverbinding met SC-Contur

Bronzen ventielhuis Aansluiting voor thermometer of temperatuursensor 6 Desinfectieregelingsmodule

1

4

2

5

69


Uitvoeringsvarianten Circulatieregelventielen zijn naar keuze uitgerust met een persfitting – voor koper- of Sanpress-buis – of met een draadfitting volgens NBN EN ISO 228-1. Ze zijn dus bruikbaar voor alle buisleidingsystemen. Beide uitvoeringsvarianten zijn met volgend toebehoren leverbaar:

QQkogelkraan QQaftapkraan, ook met verlengstuk voor geïsoleerde leidingen Toebehoren De functies van de Easytop circulatieregelklep kunnen uitgebreid worden met het ruime assortiment van toebehoren

Afb. D–90

Afb. D–91

Bedieningseenheid

Kogelkraan

Elektronisch inschakelen van de desinfectie via de besturingskast, model 1465.5

Om de circulatiestijgleiding via aftapplugs uit te schakelen.

Afb. D–92

Afb. D–93

Thermometer

Temperatuursensor

Temperatuurdisplay, mechanisch.

70


Circulatieleiding Smartloop Inliner Reglementair gebruik Het systeem is geschikt voor gebruik als interne circulatieleiding voor drinkwaterinstallaties, vooral in stijgleidingen met warm water vanaf 28 mm, samen met de persverbindingssystemen van Viega. Om een drinkwaterinstallatie aan te leggen met Smartloop-Inliner-technieken, raden wij het gebruik van de Viega Viptool-software voor planning aan. De installatie mag alleen worden uitgevoerd door opgeleide specialisten die alleen componenten van Viega gebruiken. Alle andere dan de hierin beschreven toepassingen moeten afgesproken worden met onze fabriek in Attendorn.

Het systeem bestaat uit de volgende componenten:

QQAansluitset, met eindafsluitstuk en Smartloop-koppelingen QQSmartloop-leiding, flexibel. Smartloop-inliner aansluitset

Afb. D–94

Afb. D–95 Smartloop-leiding Hygiënisch verpakt tijdens montage

Afb. D–96

71


Systeemomschrijving De circulatie van warm water in de leiding gebeurt doordat het water permanent terug wordt geleid van het laatste T-stuk van de stijgleiding naar het verwarmingssysteem. Zo is er steeds voldoende warm water beschikbaar bij elke aftakking op elke verdieping en dit aan hygiënisch vlekkeloze temperaturen. Circulatieleiding Smartloop-Inliner

7

1

1

6

5

2

1 2

4

3 4 3

5 6 7

Afb. D–97

72

Etage-uitgang warm water Verdeelleiding warm water Circulatie-verzamelleiding Aansluitmof aansluiset Binnenliggende circulatieleiding Stijgleiding warm water Eindafsluitstuk aansluitset


Temperatuurverloop In vergelijking met conventionele circulatie, daalt de temperatuur in de stijgleiding met Smartloop-Inliner-circulatie niet voortdurend in de stroomrichting. De laagste temperatuur in de stijgleiding wordt niet gemeten bij de aansluiting van de stijgleiding op de circulatieverzamelleiding 2 . Deze temperatuur wordt echter gemeten bij de eindaansluiting waar de interne circulatie van richting verandert 1 . Bij systemen op grote schaal met verschillende leidingen leidt dit tot een temperatuurstijging in de circulatieverzamelleiding. Hieruit volgt dat de temperatuur van het terugstromende water hoger is dan bij conventionele circulatie-systemen, die echter wel voordelen hebben op gebied van energie.

1

1

1

1

1

1

2

60

°C

55

Afb. D–98 1 2

Etage-uitgang warm water Verdeelleiding warm water

73


Voordelen QQ20 tot 30 % minder warmteverlies QQGarantie van drinkwaterkwaliteit als resultaat van temperatuurbehoud en circulatie QQMinder warmteverlies in de leidingen ondersteunt temperatuurbehoud in koud water QQOngeveer 20 % minder kosten voor kernboren, brandbescherming, leidingisolatie en bevestigingen QQLagere montagekosten aangezien een afzonderlijk geplaatst circulatieleidingsysteem niet nodig is QQMeer leefruimte dankzij kortere installatiekanalen QQFlexibele Smartloop-leiding maakt parallelle afwijking in de stijgleiding mogelijk Afwijking stijgleiding

Afb. D–99

74


Componenten Verbindingsset Model 2276.1 1 4 2 4 3

Eindafsluitstuk Puntstuk 3 Aansluitmof 4 Pershuls 1 2

Afb. D–100 oriëntatiekoppeling Model 2276.9

2 1

1

2

Schroefhuls oriëntatiekoppeling

Afb. D–101 Reparatiekoppeling

1

Model 2276.8

1

2 2

2

Reparatiekoppeling Pershuls

Afb. D–102 Smartloop-leiding Model 2007.3

Afb. D–103

75


Voorbereidingen

Montage De componenten en het gereedschap nodig om een Smartloop-Inliner te installeren in een Sanpress, Sanpress Inox of Profipress-stijgleiding zijn afgebeeld op de vorige pagina. De perskoppeling voor de Smartloop-leiding kan uitgevoerd worden met de handperstang (Model 2782) of met een persbek (Model 2799.7) in combinatie met een geschikte persmachine - wij raden aan hiervoor de persmachines PT2, PT3H, PT3-AH, PT3-EH of de accu persmachines 4E en 4B van Viega te gebruiken. Montage met parallelle afwijking De flexibele Smartloop-leiding maakt montage ook mogelijk in stijgleidingen met een afwijking. Zelfs aanzetstukken op wanden en kanalen die niet met elkaar uitgelijnd zijn, vormen geen probleem voor een professionele montage. Verticale afwijking van de stijgleiding in een positie heeft geen invloed op de werking of de montage van de Inliner. Installaties die verschillen van de afgebeelde installaties moeten afgesproken worden met onze fabriek in Attendorn. Om de Smartloop-leiding in te bouwen, raden wij aan de orientatiekoppelingkoppeling, of voor een meer uitgesproken afwijking, de aangepaste montagemethode te gebruiken. Maximale afwijking - Materiaalsuggestie Afwijking

45 °

90 °

Deviatie L [mm]

≥ 40 – 45

≥ 45 – 500

≥ 150 – 500

Nodige koppelingen

1 bocht 45 ° 1 bocht 45 °, met insteek-einde

2 bochten 45 °

2 bochten 45 ° 2 bochten 45 °, met insteek-einde

Tab. D–10

76

Minimaal


Montage met weinig of geen afwijking Montage van de stijgleiding met inbouw van de Smartloop-leiding.

1 – Monteer de stijgleiding en pers op de uiteinden steeds een T-stuk. − Maak etage-uitgangen steeds met een diameter van 22 mm, reduceer later indien nodig.

4 Voer de Smartloop-leiding van bovenaan in de stijgleiding voor warm water tot de leiding ongeveer 30 cm uit de onderkant van de stijgleiding zit.

7

2 Bij lichte afwijking, combineert u twee hoeken van 45 °: de bovenste met insteek-einde, de onderste met de twee perseinden.

5 Verkort de Smartloop-leiding op de juiste lengte.

8

− Plaats de handperstang in Plaats het eindafsluitstuk in het een rechte hoek. bovenste T-stuk van de stijgleiding – Wanneer u perst, drukt u samen tot voor warm water. de tang opnieuw geopend kan worden.

3

Afb. D–104 Afb. D–105 Afb. D–106

De oriëntatiekoppeling (Model 2276.9) is nuttig om de Smartloop-leiding in te bouwen.

6

Afb. D–107 Afb. D–108 Afb. D–109

− Druk de pershuls over het bovenste uiteinde van de leiding. – Druk het eindafsluitstuk in de leiding en controleer via het controlegaatje of de buis diep genoeg is ingedrukt.

9

Afb. D–110 Afb. D–111 Afb. D–112

Pers de verbinding met geschikt persgereedschap.

77


Afb. D–113 Afb. D–114 10 Afb. D–115

11

12

− Houdt de Smartloop-leiding onder- − Druk de pershuls over het onderste Plaats de handperstang in een aan vast met een montagetang en uiteinde van de Smartloop-leiding. rechte hoek en druk samen tot de knip af op een lengte van 40 mm − Druk de puntstuk in de Smartloop- tang opnieuw geopend kan worden. onder het T-stuk in een rechte hoek. leiding en controleer via het contro− Houdt de Smartloop-leiding vast. legaatje of de buis diep genoeg is ingedrukt.

Afb. D–116 Afb. D–117 13 Afb. D–118 Druk de aansluitmof over het puntstuk heen en pers de aansluitmof dicht.

78

14

15

− Verwijder de montagetang. − Maak een aansluiting van de stijglei− Duw de aansluitmof in het T-stuk ding voor warm water en de onderaan de stijgleiding voor warm circulatieleiding naar de juiste verwater en pers. deel- en verzamelleidingen. − Controleer het volledige leidingsysteem op lekken.


Reparatiekoppeling Bij beschadiging van de stijgleiding of het verlengstuk van de installatie, wordt de Smartloop-leiding hersteld met de reparatiekoppeling model 2276.8 en de stijgleiding met de schuifkoppeling modellen 2215.4 en 2215.5.

1 Snijd volledig door de installatieleiding en de Smartloop-leiding.

4 Schuif de schuifmof met het inzetstuk model 2215.4 over de leiding bovenaan.

7 Breng de schuifmoffen samen.

2

3

Afb. D–119 Afb. D–120 Afb. D–121

Gebruik een fijngetande zaag of een Schuif de schuifmof model 2215.5 buissnijder om een deel van de leiover de leiding onderaan. ding - de lengte van de schuifkoppeling - uit de stijgleiding te knippen.

5 Plaats de reparatiekoppeling model 2276.9 op de Smartloop-leiding.

8 Plaats de schuifmoffen zo dat de minimale invoerdiepte in de persmof wordt gegarandeerd.

6

Afb. D–122 Afb. D–123 Afb. D–124

– Pers de reparatiekoppeling – Gebruik een handperstang in een rechte hoek en druk samen tot de tang opnieuw geopend kan worden.

9

Afb. D–125 Afb. D–126 Afb. D–127

Pers de persverbinding met een geschikte persmachine. 79


Viega dichtingelementen Elastomeren dichtring gebruikt in metalen leidingsystemen

Afb. D–128

In de leidingsystemen van Viega kan men 4 elastomeersoorten terug vinden. Elke elastomeertype heeft zijn individuele prestatie-eisen, welke afhankelijk is van de inbouwaard. NBR wordt enkel ingezet bij koud water, zoals bij koelinstallaties of bij in de grond gelegde leidingen voor huisaansluitingen. HNBR dichtingelementen beschikken over een zeer degelijke elasticiteit bij koude temperaturen, dit is van groot belang voor eventuele buitenliggende gasleidingen. De EPDM kwaliteit waaruit de Viega dichtingelementen vervaardigd zijn, bevatten uitzonderlijke eigenschappen voor alle gebruikelijke water- en verwarmingstoepassingen, ook indien de temperatuur hoger is dan 70 °C. Metalen leidingen worden zeer regelmatig ingezet bij renovatie en voor verdere uitbreidingen van industriële installaties waar hoge bedrijfstemperaturen optreden. Voor deze redenen zijn de persfittingen met een EPDM dichtingelement universeel te gebruiken bij centrale verwarmingsinstallaties en drinkwatersystemen. EPDM (Ethyleen-Propyleen-Dieen-caoutchouc) is een synthetisch vervaardigd en peroxide gevulkaniseerde caoutchouc. Hij is hoogbestendig tegen veroudering, ozon, zonlicht, klimaat en omgevingsinvloeden, alkalische oplossingen en chemicaliën. De installateur kan hierdoor vertrouwen op een duurzame en zekere verbinding, wanneer de inbouwvoorwaarden in acht genomen worden. Als laatste vervullen de FKM dichtingelementen hoge eisen op gebied van de bedrijfstemperaturen, deze zijn nodig bij bvb. Installaties van vacuüm zonnecollectoren. De Viega persfittingen voor drinkwater leveringsinstallaties zijn voorzien van voorgemonteerde zwarte EPDM dichtingelementen. Door de hoge bestendigheid tegenover warmwater en waterdamp, wordt EPDM eveneens gebruikt voor dichtingen in onderdelen van verwarmingsinstallaties, in armaturen en huishoudapparatuur (wasmachines, pompen, afwasmachines enz.) tot een bedrijfstemperatuur van Tmax = 110 °C.

80


Gemengde installatie Installaties in de stromingsrichting voor leidingen van gegalvaniseerd achter leidingen van gegalvanistaal seerd staal

Systeem Sanpress Inox Sanpress Profipress

–

Tab. D–11

Isolerende schroefverbinding Bij een drinkwaterhardheid > 15° dH moeten isolerende Sanpress-schroefverbindingen worden geïnstalleerd, om contactcorrosie en kalkvorming te voorkomen. Sanpress-isolatieschroefverbinding

1

2

3

4

5

Afb. D–129

Bronzen draadstuk met binnendraad Rp volgens NBN EN 10226 Platte EPDM-afdichting, niet elektrisch geleidend 3 Sanpress/Profipress-perskoppeling van brons met SC-Contur 4 Isolatiering voor elektrische scheiding 5 Wartelmoer 1 2

81


Boileraansluiting Worden voor de boileraansluiting, isolerende schroefverbindingen gebruikt, dan mag de boiler zelf niet mee in de equipotentiaalvereffening worden opgenomen. Equipotentiaalvereffening Drinkwater warm Trinkwasser (warm)

Bij de boileraansluiting

Circulatie Zirkulation Verwarming aanvoer Heizung Vorlauf Retour Rcklauf Drinkwater koud Trinkwasser (kalt) Aarding Potential-Erde Afb. D–130

Equipotentiaal vereffening Worden onderdelen van het leidingnet gesaneerd, dan moet na de voltooiing van de werkzaamheden de equipotentiaalvereffening worden hersteld. Bij het gebruik van isolerende schroefverbindingen dient het gedeelte met een aardgeleider NYM-J 1 x 6 mm2 te worden overbrugd. Isolerende schroefverbinding

Afb. D–131

Het ingevoegde deel tussen de isolerende schroefverbindingen wordt niet in de equipotentiaalvereffening opgenomen. De nationale voorschriften dienen in acht genomen te worden.

82

1 Drinkwaterinstallatie – Montage

Montage Leidingafmetingen en intervallen voor de bevestiging van leidingen [m] Maten [mm]

Sanpress

Bevestigingsafstand [m] 1,25

15

1,25

18

1,50

22

2,00

28

2,25

35

2,75

42

3,00

54

3,50

64,0 XL

Profipress

–

12

Standaard

Sanpress Inox

–

76,1

4,00 4,25

88,9

4,75

108,0

5,00

Tab. D–12

Opslag en transport Roestvrijstalen Sanpress-buizen zijn dunwandige, gelaste leidingbuizen van het materiaal 1.4401 of 1.4521 volgens NBN EN 10088. Om de hygiënische eigenschappen niet negatief te beïnvloeden door beschadigingen dienen voor het transport en de opslag van de buizen de volgende instructies in acht te worden genomen:

RVS-buizen

QQBeschermfolies en beschermkappen pas onmiddellijk voor het gebruik verwijderen.

QQNiet onbeschermd op harde ondergronden opslaan. QQNiet met beschermfolies of dergelijke beplakken. QQNiet over laadranden trekken. QQReiniging van de oppervlakken alleen met RVS-reinigingsmiddelen.

Koperbuizen

Koperbuizen voldoen aan de eisen volgens NBN EN 1057. Voor de opslag en het transport dienen de gegevens van de fabrikant in acht te worden genomen.

83


Afkorten van buizen Koper- en RVS-buizen kunnen met buissnijders, fijngetande metaalzagen of elektrische zagen worden afgekort. Bij het afkorten dient men het volgende in acht te nemen:

QQGeen haakse slijpers of snijbranders gebruiken. QQAlleen voor het betreffende buismateriaal geschikte slijpwerktuigen en doorslijpmiddelen gebruiken.

QQZachte koperbuizen (ringmateriaal) en koperbuizen die af fabriek reeds geïsoleerd zijn uitsluitend met een daarvoor geschikte zaag afkorten.

QQNa het inkorten de buizen binnen en buiten ontbramen. Buigen van buizen Sanpress-buizen van roestvrij staal of koperbuizen moeten met de daarvoor geschikte machines worden gebogen. De buigstralen dienen in de productinformatie van de buizenfabrikant te worden opgezocht. Voor Sanpress-buizen van roestvrij staal en koperbuizen geldt: R ≥ 3,5 x d. Algemeen geldt:

QQDe buigstukken moeten recht en ten minste 50 mm lang zijn, om de persfittingen correct te kunnen opsteken.

QQBuigspanningen tussen boog en persverbinding dienen te worden vermeden. QQAlvorens buigsprays te gebruiken, dient te worden gecontroleerd of deze door het buismateriaal worden verdragen.

QQRoestvrijstalen buizen mogen alleen koud worden gebogen. Een warmtebehandeling kan tot corrosie leiden en is niet toegestaan.

QQBij koperbuizen de gegevens van de fabrikant in acht nemen. Leidingverloop en bevestiging Voor de bevestiging van de buizen gewone buisbeugels met chloridevrije geluidsisolatie gebruiken. De algemene regels van de bevestigingstechniek zijn van kracht.

QQAlleen pluggen met een officiële bouwgoedkeuring gebruiken. QQBevestigde buisleidingen niet als houder voor andere buisleidingen en onderdelen gebruiken.

QQBuishaken zijn niet toegestaan. Om een vlekkeloze werking van het buissysteem te garanderen, dienen de bevestigingsafstanden volgens Tabel D-12 te worden gerespecteerd.

84


Soorten bevestigingen Leidingen kunnen vast of glijdend worden bevestigd. Vaste bevestigingspunten verbinden de buis onbeweeglijk met het gebouw, terwijl glijpunten axiale uitzettingsbewegingen mogelijk maken. Vaste punten dienen zo te worden geplaatst, dat

Vaste punten

QQspanningen ten gevolge van lengteveranderingen grotendeels zijn uitgesloten en QQrechte leidingen slechts één vast punt hebben. Glijpunten moeten met voldoende afstand tot de verbindingsstukken worden gepland. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de te verwachten lineaire uitzetting.

Glijpunten

Vast punt Afstand tot verbindingen houden

Glijpunten Uitzettingsrichting in acht nemen

Afb. D–132

Afb. D–133

Inbouwinstallatie van warme leidingen Uitzettingsbewegingen veroorzaken tik- en stromingsgeluiden. De complete leidinginstallatie moet daarom door isolatiemaatregelen volledig van het gebouw worden losgekoppeld. Bij de isolatie dient men het volgende in acht te nemen:

Algemene instructies

QQAlleen geschikte isolatiematerialen gebruiken. QQLeidingen niet vast inwerken. QQT-stukken en ellebogen bijzonder zorgvuldig isoleren.

85


Schroefdraad- en flensverbindingen Draad volgens NBN EN 10226-1

Schroefdraadverbindingen Voor het afdichten van schroefdraden bij overgangsstukken aan Viega perssystemen mogen alleen gewone hennep- en chloridevrije afdichtingsmiddelen worden gebruikt. Teflontape is niet aan te bevelen, omdat de ervaring leert dat deze bij het inschroeven uit het verbindingsstuk wordt geduwd. Buiskoppelingen hebben een conische buitendraad (bijv. R 3/4) en een cilindrische binnendraad (bijv. Rp 3/4). Bij de montage eerst de schroefdraadverbinding, daarna de persverbinding tot stand brengen. Flensverbindingen In metalen Viega perssystemen zijn flensverbindingen in de maten 15 tot 108,0 mm mogelijk. Leverbaar toebehoren

QQset schroeven van roestvrij staal of staal verzinkt QQafdichtingen voor flensverbindingen van EPDM en asbestvrij materiaal Bij de montage eerst de flensverbinding, daarna de persverbinding tot stand brengen.

Afb. D–134 Afb. D–135

86

Sanpress Inox

Sanpress

Vaste flens Van roestvrij staal 1.4401 (perskoppeling) 15 tot 54 mm model 2359 64,0 tot 108,0 mm model 2359XL

Losse flens, draaibaar Van staal, gepoedercoat, met persaansluiting van brons 28 tot 54 mm model 2259.5 64 mm (koper) Model 2459.5XL 76,1 tot 108,0 mm model 2259.5XL


Tot stand brengen van de persverbinding Metalen buizen 12 – 54 mm RVS- en koperbuizen worden door de persverbinding eenvoudig en betrouwbaar verbonden. Daarvoor hebt u nodig:

QQbuissnijder of fijngetande staalzaag QQontbramer en potlood voor het markeren van de insteekdiepte QQViega-persmachine met passende persbek voor de buisdiameter

Sanpress Inox Sanpress Profipress

Benodigd gereedschap

Werkstappen

1

Buis in een rechte hoek afkorten.

3

Controleren of het afdichtingselement correct op zijn plaats is.

2

Afb. D–136 Afb. D–137

Buis binnen en buiten ontbramen.

4

Afb. D–138 Afb. D–139

Persverbinding tot de aanslag op de buis schuiven.

QQBuissnijder of fijngetande staalzaag gebruiken. QQDoorslijpen met haakse slijper gloeit het materiaal uit. Corrosiegevaar! QQGeen oliën en vetten gebruiken!

87


Afb. D–140 Afb. D–141

5

Insteekdiepte markeren.

Afb. D–142 Afb. D–143

88

7

Persbek openen en in een rechte hoek op de koppeling zetten. Controleer daarbij de insteekdiepte. Persbewerking starten.

6

Persbek op de persmachine steken. Vergrendelas inschuiven tot ze vastklikt.

8

Na voltooiing van de persbewerking, de persbek openen.


Sanpress XL 76,1 – 108,0 mm RVS- en koperbuizen worden door de persverbinding eenvoudig en betrouwbaar verbonden.

QQbuissnijder of fijngetande staalzaag QQontbramer en potlood voor het markeren QQViega-persmachine met passende persbek voor de buisdiameter QQpersketting in gepaste grootte


Trekbek op de Viega-persmachine steken en de vergrendelingsas insteken tot deze vastklikt.

Voorbereiding

Werkstappen

1


3

Buis buiten en binnen ontbramen.

2

Afb. D–144 Afb. D–145

Voorzichtig bij het inspannen! De buiseinden moeten absoluut rond zijn.

4

Afb. D–146 Afb. D–147

Insteekdiepte markeren. ø 76,1 mm = 50 mm ø 88,9 mm = 50 mm ø 108,0 mm = 60 mm

89


Afb. D–148 Afb. D–149

5

Controleren of het afdichtingselement en de snijring op hun plaats zitten.

Afb. D–150 Afb. D–151

7

Persketting op de koppeling plaatsen en de correcte positie controleren.

Afb. D–152 Afb. D–153

9

Persmachine aanslaan en persbewerking uitvoeren.

90

6

Persverbinding tot de gemarkeerde insteekdiepte op de buis schuiven.

8

Trekbek openen en in de houders van de persketting vasthaken.

10

Controlestrip verwijderen. De verbinding is nu als “geperst” gemarkeerd.


Sanpress Inox XL en Profipress XL 64,0 – 108,0 mm RVS-buizen worden door de persverbinding eenvoudig en betrouwbaar verbonden. QQBuissnijder of fijngetande staalzaag QQOntbramer en potlood of stift voor het markeren QQViega-persmachine met passende bek voor de buisdiameter Scharnierende trekbek op de Viega persmachine steken en de ontgrendelingsas insteken tot deze vastklikt.


Voorbereiding

Werkverloop

1


3

Buis buiten en binnen ontbramen.

2

Afb. D–154 Afb. D–155


4

Afb. D–156 Afb. D–157

Insteekdiepte markeren. ø 64,0 mm = 43 mm ø 76,1 mm = 50 mm ø 88,9 mm = 50 mm ø 108,0 mm = 60 mm

91


Afb. D–158 Afb. D–159

5

Correcte zitting van afdichtingselement en snijring controleren.

Afb. D–160 Afb. D–161

7

Persring op het verbindingsstuk plaatsen en de correcte positie controleren.

Afb. D–162 Afb. D–163

9


92

6


8

Scharnierende trekbek openen en in de opening van de persring vasthaken.

10

Controlering verwijderen. De verbinding is nu als “geperst” gemarkeerd.


Benodigde ruimte bij het persen Buismaten 12 tot 54 mm Voor een technisch vlekkeloze persing is voor het aanleggen van de persmachine ruimte nodig. De volgende tabellen bevatten gegevens over de minimaal benodigde ruimte in verschillende inbouwsituaties. De verschillende waarden voor apparaten op 230 Volt of op accu dienen in acht te worden genomen. Persen tussen buis en wand Benodigde ruimte

Persverbindingsrib

Afb. D–164

Persen tegen een bouwelement

Afb. D–165

Buis-øda [mm]

a [mm]

b [mm]

Buis-øda [mm]

a [mm]

b [mm]

12

20

50

15

20

50

12

25

55

15

25

60

18

25

60

22

25

65

28

25

65

18

20

55

22

25

60

28

25

70

35

30

85

42

45

100

54

50

115

Tab. D–13

Tab. D–14

230 Volt

Accu

Persgereedschap

Pressgun 4 E PT2 PT3-EH

Picco

Verschillende ruimte benodigd

Pressgun Picco

Accu Pressgun 4 B PT3-AH

93


Persen tussen buis en wand Pressgun 4 B / 4 E, PT2, PT3-AH, PT3-EH Minimaal benodigde ruimte

Picco, Pressgun Picco

Persverbindingsrib

Afb. D–166

Afb. D–167

Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

c [mm]

Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

c [mm]

12

30

40

65

15

30

40

70

18

30

40

70

22

30

40

75

28

30

40

80

12

25

40

65

15

25

40

65

18

25

40

75

22

30

40

80

28

30

50

85

35

50

50

95

42

50

70

115

54

55

80

140

Tab. D–15

Tab. D–16

Benodigde ruimte aan bouwelementen Wandafstand

Minimaal benodigde ruimte amin [mm]

In combinatie met de zwenkbek kan amin verminderd worden

Buis-ø da [mm]

PT2

PT3-AH PT3-EH

Pressgun Picco Picco

Pressgun 4B / 4E

12 – 54

45

50

35

50

Tab. D–17 Afstand tussen de persverbindingen Kantelen wordt vermeden – de afdichtingsfunctie is gegarandeerd

Tab. D–18 94

Buis-ø da [mm]

Minimumafstand a [mm]

12

0

15

0

18

0

22

0

28

0

35

10

42

15

54

25


Benodigde ruimte bij het persen Buismaten 76,1 t/m 108,0 mm Persen met XL-ketting voor Sanpress XL Voor de comfortabele installatie vind u in onderstaande tabellen de minimaal benodigde ruimte voor het tot stand brengen van de persverbinding. Tussen leidingen

Tussen buis en wand

Afb. D–168

Afb. D–169

Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

c [mm]

76,1

90

185

76,1

90

185

130

88,9

100

200

88,9

100

200

140

108,0

110

215

108,0

110

215

155

Tab. D–19

Tab. D–20

Benodigde ruimte aan bouwelementen Buis-ø da [mm]


Kantelen wordt vermeden,

76,1 88,9

Afstand tussen de persverbindingen

Niet nodig!

108,0

de afdichtingsfunctie is gegarandeerd

Tab. D–21

Wandafstand

Minimumafstand amin [mm] Buis-ø da [mm]

PT2

PT3-AH

Pressgun 4B / 4E

76,1 88,9 108,0

45

50

50

Geldt ook voor Sanpress Inox Xl, Prestabo XL en Profipress XL

Tab. D–22 95


Buismaten 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0 mm Persen met persgereedschap voor Sanpress Inox XL en Profipress XL Tussen buisleidingen

Tussen buis en wand

Afb. D–171

Afb. D–170 Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

110

185

88,9

120

200

108,0

135

215

64,0 76,1

a [mm]

b [mm]

c [mm]

110

185

130

88,9

120

200

140

108,0

135

215

155

Buis-ø da [mm] 64,0 76,1

Tab. D–23

Tab. D–24

Benodigde ruimte aan bouwelementen Afstand tussen de persverbindingen

Buis-ø da [mm]

Kantelen wordt vermeden, de afdichtingsfunctie is gegarandeerd


64,0 76,1 88,9

15

108,0 Tab. D–25 Buis-ø da [mm]


64,0 76,1 88,9 108,0 Tab. D–26

96

20


Basisregels voor de ingebruikname

QQVul de installatie pas onmiddellijk voor de ingebruikname. Ondervindt de ingebruikname vertraging, dan dient een spoelprogramma uitgevoerd en gedocumenteerd te worden. QQDichtheidstest, spoelen, ingebruikname en instructie protocolleren en als documentatie aan de bouwheer overhandigen. QQDe bouwheer de voordelen van een onderhoudscontract uitleggen. QQOp de noodzaak van een regelmatige en volledige waterverversing wijzen – ca. driemaal per week aan alle aftappunten. SC-Contur De SC-Contur zorgt ervoor dat per vergissing niet geperste persverbindingen bij het vullen van de installatie zichtbaar worden. Ongeperste persverbindingen worden in het drukbereik van 22 mbar tot 3 bar (droog) en van 1 bar tot 6,5 bar (nat) duidelijk vastgesteld door waterlekkage of door drukverlies aan de testmanometer. Ze kunnen dan meteen worden geperst. Indien de persproef tijdens een vorstperiode dient te gebeuren, dan wordt droog afpersen aangeraden. SC-Contur Viega-persverbindingen beschikken over dit veiligheidssysteem. Herkenbaar aan de groene stip.

Afb. D–172

Desinfectie Mocht de gegeven waterkwaliteit niet microbiologisch onberispelijk zijn, dan kan het water in de Viega leidingsystemen met het door de Europese drinkwaterrichtlijn goedgekeurde desinfectiemethode in de opgegeven periodes worden gedesinfecteerd (chemische of thermische desinfectie). Aansluitend dient altijd een spoeling plaats te vinden, tot de concentratie desinfectans weer de voor de continue desinfectie toelaatbare concentratie bereikt.

Problematiek continue chlorering

Wij raden aan om alle desinfectiemaatregelen uitsluitend door gekwalificeerd en ervaren vakpersoneel te laten uitvoeren. Waterstofperoxide (H2O2) en chloordioxide krijgen in het algemeen de voorkeur, omdat ze beter door materialen worden verdragen.

97


Voor de desinfectie van met legionella‘s besmette leidinginstallaties is 50 mg/l chloor gedurende 1 tot 2 uur voldoende. Als preventie tegen legionella‘s is een continue chlorering niet geschikt. Citaat: “Een continue desinfectie met chemicaliën is derhalve niet doelmatig. Legionella’s worden er niet voldoende door gedood.” Is tijdens een saneringsmaatregel bij wijze van overgang toch een continue desinfectie noodzakelijk, dan moet deze in overeenstemming met de drinkwaterrichtlijn gebeuren. De consument dient hierover te worden geïnformeerd. Volgens de Europese drinkwaterrichtlijn is een waarde van 0,1 tot 0,3 mg/l vrij chloor – resp. in door de gezondheidsdienst goedgekeurde uitzonderingsgevallen ook tot 0,6 mg/l – toegestaan. Bij decentrale desinfectie-installaties (uitzondering chloordioxide) in gebouwen dient de federale milieudienst op de naleving van de grenswaarde voor trihalogeenmethaan (THM – bijv. chloroform) bij de consument te worden gelet – een omslachtige en dure bewijsprocedure. Meer informatie over de desinfectie van installaties in gebouwen zijn bij Viega verkrijgbaar.

98

1 Drinkwaterinstallatie – Appendix

Appendix Drukverlies: koud water in RVS-buizen Drukverlies door wrijving R en stroomsnelheid v in afhankelijkheid van het piekdebiet Vs bij een temperatuur van 10 °C voor buizen van roestvrij staal. Maten 15 mm tot 54 mm di (mm) V (l/m)

15 x 1,0 mm 13,0 0,13

18 x 1,0 mm 16,0 0,20

22 x 1,2 mm 19,6 0,30

28 x 1,2 mm 25,6 0,51

35 x 1,5 mm 32,0 0,80

di (mm) V (l/m)

42 x 1,5 mm 39,0 1,19

54 x 1,5 mm 51,0 2,04

Vs l/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

Vs l/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

0,05 0,08 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 1,00 1,05 1,10 1,15 1,20 1,25 1,30 1,35 1,40 1,45 1,50 1,55 1,60 1,65 1,70 1,75 1,80 1,85 1,90 1,95 2,00 2,10 2,20 2,30 2,40 2,50 2,60 2,70 2,80 2,90 3,00 3,25 3,50 3,75 4,00

2,2 5,0 7,3 14,8 24,5 36,2 49,9 65,6 83,1 102,4 123,6 146,5 171,1 197,5

0,4 0,6 0,8 1,1 1,5 1,9 2,3 2,6 3,0 3,4 3,8 4,1 4,5 4,9

0,8 1,9 2,7 5,5 9,1 13,5 18,5 24,3 30,8 37,9 45,7 54,1 63,2 72,9 83,2 94,1 105,6 117,6 130,3 143,6 157,4

0,2 0,4 0,5 0,7 1,0 1,2 1,5 1,7 2,0 2,2 2,5 2,7 3,0 3,2 3,5 3,7 4,0 4,2 4,5 4,7 5,0

0,3 0,7 1,0 1,9 3,3 5,1 7,1 9,3 11,7 14,4 17,4 20,6 24,0 27,6 31,5 35,6 40,0 44,5 49,3 54,3 59,5 64,9 70,6 76,4 82,5 88,7 95,2 101,9 108,8 115,8 123,1 130,6 138,3

0,2 0,3 0,3 0,5 0,6 0,8 1,0 1,2 1,3 1,5 1,7 1,8 1,9 2,2 2,3 2,5 2,7 2,8 3,0 3,1 3,3 3,5 3,6 3,8 4,0 4,1 4,3 4,5 4,6 4,8 5,0 5,1 5,3

0,1 0,2 0,3 0,7 1,1 1,6 2,1 2,8 3,6 4,0 4,9 5,8 6,7 7,7 8,8 9,9 11,1 12,4 13,7 15,1 16,6 18,1 19,6 21,2 22,9 24,6 26,4 28,3 30,1 32,1 34,1 36,2 38,3 40,4 42,7 44,9 47,3 49,6 52,1 54,6 57,1 62,3 67,8 73,4 79,3 85,3

0,1 0,3 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,7 1,8 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 4,1 4,3 4,5 4,7 4,9

– – 0,1 0,2 0,3 0,5 0,7 0,9 1,1 1,5 1,7 2,0 2,3 2,7 3,0 3,4 3,8 4,2 4,7 5,2 5,7 6,2 6,7 7,3 7,9 8,5 9,1 9,7 10,3 11,0 11,7 12,4 13,1 13,8 14,6 15,4 16,2 17,0 17,8 18,7 19,5 21,3 23,1 25,1 27,1 29,1 31,2 33,4 35,7 38,0 40,4 46,9 53,3 60,4 67,9

– – 0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,4 0,5 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,9 0,9 1,0 1,0 1,1 1,2 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,5 1,6 1,7 1,7 1,8 1,9 1,9 2,0 2,1 2,1 2,2 2,2 2,3 2,4 2,4 2,5 2,6 2,7 2,9 3,0 3,1 3,2 3,4 3,5 3,6 3,7 4,0 4,4 4,7 5,0

0,25 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00 1,10 1,20 1,30 1,40 1,50 1,60 1,70 1,80 1,90 2,00 2,10 2,20 2,30 2,40 2,50 2,60 2,70 2,80 2,90 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 8,50 9,00 9,50 10,00

0,2 0,7 1,0 1,2 1,5 1,8 2,2 2,6 3,1 3,5 4,0 4,5 5,1 5,7 6,3 6,9 7,6 8,2 9,0 9,7 10,5 11,3 12,1 12,9 13,8 14,7 15,6 20,6 26,2 32,4 39,1 46,5 53,8

0,2 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,8 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,3 2,4 2,5 2,9 3,4 3,7 4,2 4,6 5,0

– – – – – – 0,5 0,6 0,8 1,0 1,1 1,3 1,4 1,6 1,7 1,9 2,1 2,3 2,5 2,7 2,9 3,1 3,3 3,6 3,8 4,1 4,3 5,7 7,2 9,0 10,8 12,8 14,9 17,3 19,7 22,3 25,1 28,0 31,3 34,3 37,6

– – – – – – 0,5 0,5 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,8 0,9 0,9 1,0 1,0 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,3 1,4 1,4 1,5 1,7 2,0 2,2 2,5 2,7 2,9 3,2 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4 4,7 4,9

Tab. D–27 99


Drukverlies: koud water in RVS-buizen XL-maten 64 tot 108 mm di (mm) V (l/m)

64 x 2,0 mm 60,0 2,83

76,1 x 2,0 mm 72,1 4,08

88,9 x 2,0 mm 84,9 5,66

108 x 2,0 mm 104,0 8,49

Vs l/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 1,50 1,60 1,80 2,00 2,20 2,40 2,50 2,60 2,80 3,00 3,20 3,40 3,50 3,60 3,80 4,00 4,20 4,40 4,50 4,60 4,80 5,00 5,20 5,40 5,50 5,60 5,80 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 8,50 9,00 9,50 10,00 11,00 12,00 13,00 14,00 15,00 16,00 17,00 18,00 19,00 20,00 21,00 22,00 23,00 24,00 25,00 30,00 35,00 40,00 45,00

0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 – 0,6 0,8 1,0 1,1 1,3 – 1,5 1,8 2,0 2,2 2,5 – 2,7 3,0 3,3 3,6 3,9 – 4,2 4,6 4,9 5,3 5,7 – 6,0 6,4 6,8 7,9 9,0 10,6 11,5 12,8 14,2 15,7 17,2 20,4 23,9 27,6 31,6

0,2 0,3 0,4 0,4 0,5 – 0,6 0,6 0,7 0,8 0,8 – 0,9 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 1,3 1,4 1,5 1,6 – 1,6 1,7 1,8 1,8 1,9 – 2,0 2,1 2,1 2,3 2,5 2,7 2,8 3,0 3,2 3,4 3,5 3,9 4,2 4,6 5,0

– – 0,1 – – 0,2 – – 0,4 – – 0,6 – – 0,8 – – 1,1 – – 1,4 – – 1,7 – – 2,0 – – 2,4 – – 2,8 3,3 3,7 4,2 4,7 5,3 5,9 6,5 7,1 8,4 9,9 11,4 13,0 14,8 16,6 18,5 20,5 22,7 24,9 27,2

– – 0,2 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,7 – – 0,9 – – 1,0 – – 1,1 – – 1,2 – – 1,3 – – 1,5 1,6 1,7 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,7 2,9 3,2 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4 4,7 4,9 5,1

– – 0,1 – – 0,1 – – 0,2 –

– – 0,2 – – 0,3 – – 0,4 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,7 – – 0,8 – – 0,9 – – 1,0 – – 1,1 – 1,2 – 1,4 – 1,6 – 1,8 1,9 2,1 2,3 2,5 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4 3,5 3,7 3,9 4,1 4,2 4,4 5,3

– – – – – – – – 0,1 – – 0,1 – – 0,1 – – 0,2 – – 0,2 – – 0,3 – – 0,4 – – – – – 0,5 – 0,7 – 0,9 – 1,1 – 1,2 1,5 1,8 2,0 2,3 2,5 2,8 3,2 3,5 3,9 4,3 4,7 5,1 5,5 5,9 6,4 9,0 11,8 15,0 18,6

– – – – – – – – 0,2 – – 0,3 – – 0,4 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,5 – – 0,6 – – – – – 0,7 – 0,8 – 1,0 – 1,1 – 1,2 1,3 1,4 1,6 1,7 1,8 1,9 2,0 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3,5 4,1 4,7 5,3

Tab. D–28

100

0,3 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,8 – – 0,9 – – 1,1 – – 1,3 – 1,7 – 2,2 – 2,7 – 3,2 3,8 4,5 5,2 5,9 6,7 7,5 8,4 9,3 10,3 11,3 12,3 13,4 14,6 15,7 17,0 23,4

1 Drinkwaterinstallatie – Appendix

Drukverlies: warm water in RVS-buizen Drukverlies door wrijving R en stroomsnelheid v in afhankelijkheid van het piekdebiet Vs bij een temperatuur van 60 °C voor buizen van roestvrij staal. Maten 15 mm tot 54 mm di (mm) V (l/m)

15 x 1,0 mm 13,0 0,13

18 x 1,0 mm 16,0 0,20

22 x 1,2 mm 19,6 0,30

28 x 1,2 mm 25,6 0,51

35 x 1,5 mm 32,0 0,80

di (mm) V (l/m)

42 x 1,5 mm 39,0 1,19

54 x 1,5 mm 51,0 2,04

Vs l/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

Vs l/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

0,05 0,08 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 1,00 1,05 1,10 1,15 1,20 1,25 1,30 1,35 1,40 1,45 1,50 1,55 1,60 1,65 1,70 1,75 1,80 1,85 1,90 1,95 2,00 2,10 2,20 2,30 2,40 2,50 2,60 2,70 2,80 2,90 3,00 3,25 3,50 3,75 4,00

1,7 3,8 5,6 11,4 19,1 28,4 39,4 52,1 66,3 82,0 99,3 118,1 138,4 160,2 183,4

0,4 0,6 0,8 1,1 1,5 1,9 2,5 2,6 3,0 3,4 3,8 4,1 4,5 4,9 5,3

0,6 1,4 2,1 4,2 7,0 10,5 14,5 19,1 24,3 30,1 36,4 43,2 50,6 58,5 66,9 75,9 85,3 95,3 105,8 116,7 128,2 140,2 152,7

0,3 0,4 0,5 0,8 1,0 1,2 1,5 1,7 2,0 2,2 2,5 2,7 3,0 3,2 3,5 3,7 4,0 4,2 4,5 4,7 5,0 5,2 5,5

0,2 0,5 0,8 1,6 2,7 4,0 5,5 7,2 9,2 11,3 13,7 16,2 19,0 21,9 25,1 28,4 31,9 35,6 39,5 43,6 47,9 52,3 56,9 61,7 66,7 71,9 77,2 82,7 88,4 94,3 100,3 106,6 112,9 119,5 126,3

0,2 0,3 0,3 0,5 0,7 0,8 1,0 1,2 1,3 1,5 1,7 1,8 2,0 2,2 2,3 2,5 2,7 2,8 3,0 3,2 3,3 3,5 3,7 3,8 4,0 4,1 4,3 4,5 4,6 4,8 5,0 5,1 5,3 5,5 5,6

0,1 0,2 0,2 0,5 0,8 1,1 1,5 2,0 2,6 3,1 3,8 4,5 5,3 6,1 6,9 7,8 8,8 9,8 10,9 12,0 13,2 14,4 15,6 17,0 18,3 19,7 21,2 22,7 24,2 25,8 27,4 29,1 30,9 32,6 34,5 36,3 38,3 40,2 42,2 44,3 46,4 50,7 55,2 59,9 64,7 69,8 75,0 80,4 85,9 91,7

0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 4,1 4,3 4,5 4,7 4,9 5,1 5,2 5,4 5,6

– – 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,7 0,9 1,1 1,3 1,5 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,4 3,7 4,1 4,5 4,9 5,3 5,8 6,2 6,7 7,2 7,7 8,2 8,8 9,3 9,9 10,5 11,1 11,7 12,3 13,0 13,6 14,3 15,0 15,7 17,2 18,7 20,3 21,9 23,6 25,4 27,2 29,0 31,0 32,9 38,1 43,7 49,6 55,8

– – 0,1 0,2 0,3 0,3 0,4 0,4 0,5 0,6 0,6 0,7 0,8 0,8 0,9 0,9 1,0 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,6 1,7 1,7 1,8 1,9 1,9 2,0 2,1 2,1 2,2 2,2 2,3 2,4 2,4 2,5 2,6 2,7 2,9 3,0 3,1 3,2 3,4 3,5 3,6 3,7 4,0 4,4 4,7 5,0

0,25 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00 1,10 1,20 1,30 1,40 1,50 1,60 1,70 1,80 1,90 2,00 2,10 2,20 2,30 2,40 2,50 2,60 2,70 2,80 2,90 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 8,50 9,00 9,50 10,00

0,1 0,5 0,7 0,9 1,2 1,4 1,7 2,1 2,4 2,8 3,2 3,6 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,6 7,2 7,8 8,4 9,1 9,7 10,4 11,1 11,9 12,6 16,7 21,3 26,5 32,1 38,3 44,9

0,2 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,8 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,3 2,4 2,5 2,9 3,4 3,7 4,2 4,6 5,0

– – – – – – 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,4 1,5 1,7 1,8 2,0 2,1 2,3 2,5 2,7 2,9 3,0 3,2 3,5 4,6 5,8 7,2 8,7 10,4 12,2 14,1 16,2 18,3 20,6 23,1 25,6 28,3 31,1

– – – – – – 0,5 0,5 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,8 0,9 0,9 1,0 1,0 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,3 1,4 1,4 1,5 1,7 2,0 2,2 2,5 2,7 2,9 3,2 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4 4,7 4,9

Tab. D–29

101


Drukverlies: warm water in RVS-buizen XL-maten 64 tot 108 mm di (mm) V (l/m)

64 x 2,0 mm 60,0 2,83 mm

76,1 x 2,0 mm 72,1 4,08

Vs l/s

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 1,50 1,60 1,80 2,00 2,20 2,40 2,50 2,60 2,80 3,00 3,20 3,40 3,50 3,60 3,80 4,00 4,20 4,40 4,50 4,60 4,80 5,00 5,20 5,40 5,50 5,60 5,80 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 8,50 9,00 9,50 10,00 11,00 12,00 13,00 14,00 15,00 16,00 17,00 18,00 19,00 20,00 21,00 22,00 23,00 24,00 25,00 30,00 35,00 40,00 45,00

0,1 0,8 0,2 0,3 1,4 – 0,5 0,6 0,8 0,9 1,1 – 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 – 2,2 3,8 2,7 2,9 3,2 – 3,4 3,7 4,0 4,3 5,4 – 4,9 5,2 5,5 6,4 7,3 8,3 9,4 10,5 11,6 12,8 14,1 16,8 19,7 22,9 26,2 29,8

0,2 0,3 0,4 0,4 0,5 – 0,6 0,6 0,7 0,8 0,8 – 0,9 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 1,3 1,4 1,5 1,6 – 1,6 1,7 1,8 1,8 1,9 – 2,0 2,1 2,1 2,3 2,5 2,7 2,8 3,0 3,2 3,4 3,5 3,9 4,2 4,6 5,0 5,3

– – 0,1 – – 0,2 – – 0,3 – – 0,5 – – 0,7 – – 0,9 – – 1,1 – – 1,4 – – 1,6 – – 2,0 – – 2,3 2,6 3,0 3,4 3,9 4,3 4,8 5,3 5,8 6,9 8,1 9,4 10,7 12,2 13,7 15,3 17,0 18,8 20,7 22,6 24,7

– 0,2 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,7 – – 0,9 – – 1,0 – – 1,1 – – 1,2 – – 1,3 – – 1,5 1,6 1,7 1,8 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,7 2,9 3,2 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4 4,7 4,9 5,1 5,4

Tab. D–30

102

88,9 x 2,0 mm 84,9 5,66

108 x 2,0 mm 104,0 8,49

R mbar/m

V m/s

R mbar/m

V m/s

– – – – – 0,1 – – 0,1 –

– – – – – 0,3 – – 0,4 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,7 – – 0,8 – – 0,9 – – 1,0 – – 1,1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2,1 2,3 2,5 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4 3,5 3,7 3,9 4,1 4,2 4,4 5,3

– – – – – – – – 0,1 – – 0,1 – – 0,1 – – 0,1 – – 0,2 – – 0,2 – – 0,3 – – 0,3 – – 0,4 0,5 0,5 0,6 0,7 0,7 0,8 0,9 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,1 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,2 4,5 4,9 5,3 7,3 9,8 12,5 15,5

– – – – – – – – 0,2 – – 0,3 – – 0,4 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,6 – – 0,7 0,8 0,8 0,9 0,9 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,8 1,9 2,0 2,1 2,2 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3,5 4,1 4,7 5,3

0,2 – – 0,3 – – 0,4 – – 0,5 – – 0,6 – – 0,7 – – 0,9 – – 1,0 1,2 1,4 1,6 1,7 2,0 2,2 2,4 2,6 3,1 3,7 4,2 4,9 5,5 6,2 6,9 7,7 8,5 9,3 10,2 11,1 12,1 13,1 14,1 19,7

Protocol: spoelen met water

Bouwplan

______________________________________________

Opdrachtgever vertegenwoordigd door

______________________________________________

1.

De druktest heeft op plaatsgevonden.

______________________________________________

2.

Materiaal van het leidingsysteem

______________________________________________

3.

Tabel: richtwaarden voor het minimumaantal te openen aftappunten, betrokken op de grootste nominale wijdte van de verdeelleiding.

Grootste nominale wijdte van de verdeelleiding DN in het huidige spoelgedeelte

25

32

40

50

65

80

100

Minimumaantal te openen aftappunten DN 15

2

4

6

8

12

18

28

4.

Binnen een verdieping worden de aftappunten volledig geopend, beginnend met het aftappunt dat het verst van de stijgleidingen is verwijderd. Na een spoelduur van 5 minuten aan het laatst geopende spoelpunt worden de aftappunten achtereenvolgens in omgekeerde volgorde weer gesloten.

5.

Het voor de spoeling gebruikte drinkwater is gefilterd. Rustdruk PW = _______ bar.

6.

Onderhoudsarmaturen (verdiepngskraan) zijn volledig geopend.

7.

Gevoelige armaturen en apparaten zijn gedemonteerd en door passtukken of flexibele leidingen vervangen.

8.

Sproeikoppen, perlators, debietbegrenzers zijn gedemonteerd.

9.

Ingebouwde vuilfilters en vuilvangers vóór armaturen moeten na de waterspoeling worden gereinigd.

10.

De spoeling gebeurt, beginnend bij de hoofdafsluitkraan in de spoelvolgorde, per sectie tot aan het verst verwijderde aftappunt.

De spoeling van de drinkwaterinstallatie is volgens de voorschriften gebeurd. Plaats _______________________________________

Datum _______________________________

____________________________________________

____________________________________

Handtekening opdrachtgever/vertegenwoordiger

Handtekening opdrachtnemer/vertegenwoordiger

Protocol: Druktest voor drinkwaterinstallaties

Systemen: Sanpress, Sanpress Inox, Profipress - Testmedium: perslucht of inert gas Gelieve gebruik te maken van manometers die drukverschillen van 0,1 mbar duidelijk maken. Bouwplan

______________________________________________ ______________________________________________

Bouwfase

______________________________________________


______________________________________________

Opdrachtnemer vertegenwoordigd door ______________________________________________ Materiaal van het leidingsysteem

______________________________________________

Soort verbinding

______________________________________________

Installatiedruk

______ bar

Omgevingstemperatuur ______

______ °C

Testmedium ______

______ °C

Testmedium

Olievrije perslucht

De drinkwaterinstallatie werd als

Stikstof

Kooldioxide

complete installatie

in ______ deelfasen getest

Alle leidingen zijn met metalen stoppen, kappen, steekschijven of blinde flenzen gesloten. Apparaten, drukvaten of drinkwaterboilers zijn van de leidingen gescheiden. Een visuele controle van alle buisverbindingen op vakkundige uitvoering werd uitgevoerd. 1. Dichtheidstest Testdruk 110 mbar de testduur bedraagt tot 100 liter leidingvolume ten minste 30 minuten, per extra 100 liter moet de testduur met 10 minuten worden verlengd. Leidingvolume _____ liter Testduur ____ minuten Temperatuurevenwicht en inertietoestand bij kunststofmaterialen worden afgewacht, pas daarna begint de testduur. Ja Nee Visuele controle van de leidinginstallatie/controle per manometer2 U-buis of standbuis met waterkolom werd uitgevoerd? Is tijdens de dichtheidstest een tochtstroom vastgesteld?

2. Belastingstest met verhoogde druk Temperatuurevenwicht en inertietoestand bij kunststofmaterialen worden afgewacht, pas daarna begint de testduur. Testdruk ≤ 54 mm max. 3 bar

Testdruk > 54 mm max. 1 bar

Testduur 10 minuten

Plaats ________________________________________

Datum ________________________________

____________________________________________

____________________________________



Protocol: Druktest voor drinkwaterinstallaties

Systemen: Sanpress, Sanpress Inox, Profipress - Testmedium: drinkwater

Bouwplan

___________________________________________________________

___________________________________________________________

Bouwfase

___________________________________________________________


_____________________________________________

Opdrachtnemer vertegenwoordigd door

_____________________________________________

Alle reservoirs, apparaten en armaturen die voor de uit te oefenen druk niet geschikt zijn, zijn tijdens de druktest van de te testen installatie/het te testen deel gescheiden?

Ja

De te testen installatie/het te testen deel is met gefilterd water gevuld en volledig ontlucht?

Functiecontrole van de SC-Contur Bij grotere temperatuurverschillen (≈ 10 K) tussen omgevingstemperatuur en vulwatertemperatuur werd na het vullen van de installatie een wachttijd van 30 minuten voor de instelling van het temperatuurevenwicht in acht genomen?

De druk komt overeen met de beschikbare aanvoerdruk van ____ bar, is evenwel maximaal 6,5 bar! Visuele controle van de leidinginstallatie/controle per Manometer werd uitgevoerd ?

Is tijdens de functiecontrole een drukverlies opgetreden?

Is tijdens de functiecontrole een ondichtheid vastgesteld ?

Druktest van de installatie De druktest voor de drinkwaterinstallatie werd met een minimumtestdruk van 15 bar uitgevoerd ?

De testduur bedraagt 10 minuten.

Is tijdens de testduur een drukverlies opgetreden ?

Is tijdens de testduur een ondichtheid vastgesteld ?

Plaats _______________________________________

Datum ______________________________

____________________________________________

____________________________________



Nee


Combinatie van leidingen in de drinkwaterinstallaties

Afb. D–173

Dit hoofdstuk gaf ons een overzicht aangaande de relevante aspecten over het plannen en toepassen van de metalen Viega leidingsystemen met persfittingen voor sanitair. De praktijk heeft ons geleerd dat kunststofleidingsystemen met in het bijzondere aluminium versterkte PE-Xc buizen beter gebruikt kunnen worden in de chape, terwijl metalen leidingsystemen voor de hoofd- of stijgleidingen geschikter zijn. Viega voert deze leidingsystemen in zijn programma, alsook voorwandinstallaties met spoelsystemen voor hangtoiletten en urinoir. Verdere details kunnen gevonden worden in de technische handleiding Volume 2, op de nationale website van Viega.

106

2 Verwarmingsinstallatie – Koperen leidingsystemen

2 Verwarmingsinstallatie Koperen leidingsystemen Profipress – systeemomschrijving Reglementair gebruik Profipress is een verwarmingsinstallatiesysteem met persverbindingstechniek, met name voor de aansluiting van verwarmings-ketels en apparaten in warmwaterinstallaties. Het systeem is ontworpen voor verwarmingssystemen volgens NBN EN 12828. Bedrijfstemperatuur ≤ 110 °C Vermogen ≤ 1 MW Behalve de voor drinkwatertoepassingen voorgeschreven buizen met een wanddikte van ten minste 1,0 mm kunnen in verwarmingssystemen ook koperbuizen met een kleinere wanddikte volgens NBN EN 10571) worden ingezet. Het gebruik van Profipress voor andere dan de beschreven toepassingen dient met onze fabriek in Attendorn te worden afgesproken.

QQVerdelers QQVerdeel- en stijgleidingen QQZonne-energiesystemen QQStadsverwarming (> 110 °C – met FKM-afdichtingselement))

1)

Gelieve rekening te houden met de minimale buisdikten uit tabel H-1

Andere toepassingsgebieden

Verbindingen Met persen draad-aansluiting

Afb. H–1

Afb. H–2

107


Buismateriaal Persverbindingsmateriaal

Technische gegevens Koperbuizen inovereenstemming met NBN EN 10571

QQPersverbindingen 12 tot 108 mm van koper QQPersverbindingen met draadaansluiting 12 – 54 mm van brons 64 – 108 mm van koper

Afdichtingselementen

EPDM, zwart; (ethyleen-propyleen-dieen-rubber); tot 110 °C; niet bestand tegen koolwaterstofoplosmiddelen, gechloreerde koolwaterstoffen, terpentijn en benzine

Afleveringstoestand


Keuringen Systeem

Profipress met SC-Contur DVGW-registratienr. DW 8511 AP 3139 Profipress XL DVGW-registratienr. DW 8511 AT 2347

Buizen

Koperen buizen volgens de NBN EN 1057

Nominale maten [mm] Profipress Profipress XL

12 / 15 / 18 / 22 / 28 / 35 / 42 / 54 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0 1Gelieve

de minimale buiswanddiktes te respecteren uit Tab. H-1.

Minimum toe te passen dikten van de koperen buizen in verwarmingsinstallaties d x smin. [mm]


12 x 0,7

0,09

15 x 0,8

0,14

18 x 0,8

0,21

22 x 0,9

0,32

28 x 1,0

0,53

35 x 1,0

0,83

42 x 1,0

1,26

54 x 1,2

2,04

Maat

Materiaal persfitting

Standard

Koper

XL

Koper

Profipress-XL-buizen 64,0 x 2,0

2,83

76,1 x 2,0

4,08

88,9 x 2,0

5,66

108,0 x 2,5

8,33

Tab. H–1

108


Componenten

Afb. H–3

Buizen Behalve de voor drinkwatertoepassingen voorgeschreven buizen met een wanddikte van ten minste 1,0 mm kunnen in verwarmingssystemen ook koperbuizen met een kleinere wanddikte volgens NBN EN 10571 worden ingezet.

Profipress-componenten zie ook hoofdstuk Drinkwaterinstallatie

Persverbindingen Het uitgebreide Profipress-assortiment maakt talrijke installatie- en aan-sluitvarianten mogelijk bij de plaatsing van ketel en armaturen of kelder-, verdeel- en stijgleidingen. 1 Gelieve

rekening te houden met de minimale buisdikten uit tabel H-1

109


Profipressverbindingen

Met alle voordelen van het Viegasysteem

De groene stip als kenteken voor de SC-Contur

QQGekeurd volgens ATG QQSC-Contur QQPersverbindingen voor bijna alle aansluitvarianten

QQPersgereedschap op accu of 230 Volt QQMeer dan 500 systeem-componenten Afb. H–4 XL-maten dxs [mm]

Volume per lopende meter buis [liter/m]

64,0 x 2,0

2,83

76,1 x 2,0

4,08

88,9 x 2,0

5,66

108,0 x 2,5

8,33

Maat


XL

Koper

Tab. H–2

Alle afmetingen zijn identiek aan die van de drinkwaterinstallatie. De constructie van geprefabriceerde verdeelsystemen en de aansluiting van ventielen, fittings en toestellen wordt mogelijk gemaakt door flenzen, adapters en geschroefde verbindingen met een rechtstreekse persverbinding. Verbindingen van koper Voor de aansluiting van armaturen en ventielen

Afb. H–5

110


Easytop-kogelkranen Easytop-kogelkranen zijn geschikt voor verwarmingssystemen volgens NBN EN 12828 en ontworpen voor een maximale bedrijfstemperatuur van 105 °C. Ze worden bij voorkeur ingezet voor de bouw van verdelers en voor de installatie van aansluiten onderhoudsarmaturen, apparaten en afsluitingen voor stijgleidingen en leidingen op verdiepingen. Gekleurde kappen maken een consequente mediakenmerking mogelijk. Voorbeeld: verwarmingsaanvoer: rood, verwarmingsretour: blauw. Nieuw in het assortiment is de Easytop-kogelkraan met pompkoppelingen, optioneel met zwaartekrachtrem. Verwarmingsverdeling met uitbreiding van de installatie – Easytop-kogelkranen als afsluitarmaturen – Vervangbare afdekplaatjes rood/blauw voor aanvoer en retour

Easytopkogelkranen Met pompfitting en geïntegreerde zwaartekrachtrem.

Afb. H–6

111


Afdichtingselementen In de fabriek ingelegd EPDM-afdichtingselement

QQMaximale “veiligheidstechnische ontwerptemperatuur” 120 °C QQMaximaal toelaatbare bedrijfsoverdruk 10 bar QQFKM-afdichtingselement (extra toebehoren) QQMaximaal toelaatbare bedrijfstemperatuur 140 °C QQMaximaal toelaatbare bedrijfsoverdruk 16 bar De in de fabriek ingelegde afdichtingselementen van EPDM (zwart) bieden voor gewone toepassingen in de gebouwentechniek vol-doende veiligheidsreserves. Worden hogere eisen gesteld, bijv. voor vacuum zonnecollectoren, dan kunnen FKM-afdichtingselementen bijbesteld en handmatig vervangen worden. Verder kan men Profipress S bestellen. (Persfitting met voorgemonteerde FKM-afdichtingselement). FKM-afdichtingselementen mogen niet in gas- en drinkwaterinstallaties worden ingezet.

112


Systeemtechniek Stijgleidingen In de kruisverbinding stroomt het water om de doorlopende, binnenin liggende buis. Met dit principe kunnen buisleidingen elkaar op één hoogte kruisen. De montage gebeurt plat tegen de muur of in de vloeropbouw. Radiatoraansluiting Aan één zijde van de stijgleiding afgetapt

Afb. H–7

Voordelen QQGeringe inbouwdiepte QQInstallatie op één hoogte QQUitslijpen is niet nodig QQIdeaal bij beperkte ruimte QQGemakkelijke montage, ook op de vloer QQWeinig materiaal nodig Het kruisstuk en de overlegbocht maken de directe aansluiting op de stijgleiding mogelijk, ook indien de beschikbare ruimte erg beperkt is. Radiatoraansluiting Aan weerszijden van de stijgleiding

Afb. H–8

Voordelen QQTijdbesparende montage QQZeer weinig ruimte nodig QQVisueel aantrekkelijke opbouwinstallatie QQBeproefde oplossing voor openbare gebouwen 113


Voetventielen Voetventielen voor radiatoren zijn met een persaansluiting in rechte- of haakse uitvoering leverbaar. Voetventielen voor radiatoren In rechte- of haakse uitvoering met persmof voor directe persing

Afb. H–9

Voordelen QQKoude persverbindingstechniek: geen gebruik van soldeerbout QQGeen tijdverlies. Het verwijderen van hittegevoelige afdichtingen die zouden kunnen verbranden bij het solderen is bij het persen niet nodig QQGeen geoxideerde of verbrande plekken QQVisueel aantrekkelijk: brons, vernikkeld Radiatoraansluiting Renoveren zonder brandgevaar

114

Afb. H–10

Afb. H–11

Brandsporen en bewerkingsresten kunnen bij het solderen niet worden uitgesloten.

De koude persverbindingstechniek – schoon werk van begin af aan.


Radiatoraansluiting Aansluiting via centrale inbouwverdelers De inbouwverdeler – ook toegestaan op ontoegankelijke plaatsen – vermijdt het kruisen van buisleidingen. Afb. H-12 toont de radiatoraansluiting via meerdere, aan elkaar geperste inbouwverdelers in combinatie met de fabrieksmatig geïsoleerde koperbuis

QQPlaatsbesparend, want geen groepsverdeler in huis nodig QQKruisingsvrije leidingen bij geringe bouwhoogte van de vloer QQKorte montagetijd QQGeen extra verbindingsstukken nodig QQVerdeling op de verdiepingen met alleen persverbindingen

Voordelen van de inbouwverdeler

Drie aan elkaar geperste inbouwverdelers geven vier uitgangen voor de aansluiting van radiatoren. Op het uiteinde van de verdeler kan een reductiemof, bijv. 22 x 15, worden geperst.

Verdeleruitbreiding

Let bij het draaien van een inbouwverdeler op de uitgangen voor aanvoer en retour. Inbouwverdeler F

F

Als centrale groepsverdeler

F

Afb. H–12

115


Radiatoraansluiting Vanuit de vloer via centrale inbouw-verdeler

Afb. H–13

Toepassingsmogelijkheden QQRadiatoraansluiting via meerdere, aaneengeperste inbouwverdelers

QQInbouw op ontoegankelijke plaatsen, vermijdt het overbruggen van leidingen en maakt een vakkundige inwerking in de vloerconstructie mogelijk Inbouwverdeler Met isolatiebox

Afb. H–14

116

Afb. H–15


Aansluiting met kruising-T-stuk Kruising-T-stukken Met koperbuis in de vloer

Afb. H–16 Kruising-T-stuk In de verdeling per verdieping

Afb. H–17

Let bij het draaien van kruising-T-stukken op de uitgangen voor aanvoer en retour. Blanke buizen en persverbindingen isoleren en tegen externe mechanische invloeden beschermen.

117


Toepassingsvoorbeeld Bevestigingsafstanden van de leiding in combinatie met kruising-T-stuk

Afb. H–18

Bevestiging van leidingen

Montage-instructies Bij de montage van leidingen dient men erop te letten dat: QQde montage spanningsvrij gebeurt; QQde buizen bij thermische lengteveranderingen geen schade veroorzaken en elkaar niet raken; QQglijdende buisbevestigingen worden gebruikt, die het uitzetten van de buizen niet belemmeren; QQbuisbevestigingen niet ongewild vaste punten worden.

Kruising-T-stuk Met tweedelige isolatiebox

Afb. H–19

118

Afb. H–20


Aansluiting met T-stukinstallatie T-stukinstallatie Aansluiting vanuit de vloer en via het radia toraansluitblok in de muur

Afb. H–21

Afb. H–22

Aansluiting met radiatoraansluitblok Radiator met radiatoraansluitstuk en adapterset (voor ventielradiatoren met binnen- of buitendraad). Het radiatoraansluitblok is in de muur geïnstalleerd, aangesloten met koperen buizen, gelegd in de chape op de vloerconstructie. Is de chape hoger dan > 90 mm, dan adviseren wij het radiatoraansluitblok met aansluithoogte 255 mm. Inbouwsituatie

Afb. H–23

Afb. H–24

119


Voordelen in een notendop

Montagevoordelen radiatoraansluitblok QQGeprefabiceerde aansluitafstand van 50 mm QQRadiatormontage na voltooiing van alle pleister-, tegel-, chape- en schilderwerkzaamheden QQGeen extra werk door meermalige montage en demontage van de radiatoren QQGeen beschadiging van de radiatoren en aansluitleidingen tijdens de ruwbouwwerken QQGeen tussentijdse opslag, geen beschadiging van de radiatoren voor de eindmontage QQGeen extra afpersen van de verwarmingsleidingen nodig QQDruktest en proefverwarming zonder radiatormontage (winterklaar) QQGeringe inbouwdiepte in de ruwbouwwand QQKleurenharmonie tussen roestvrij staal en vernikkeld radiatoraansluitstuk

Radiatoraansluitblok Inbouwmaten

Afb. H–25

120

Afb. H–26


Aansluiting met plintaansluitset Radiatoraansluitset met compacte radiator Aan weerszijden, met radiatoraansluitset vanuit de plint Ook geschikt voor ventielradiatoren

Afb. H–27 Radiatoraansluitset voor plinten Inbouwmaten

Afb. H–28

QQVoor standaard plinten QQZiet er aantrekkelijk uit met aansluitstukken van vernikkeld brons QQVoor alle gangbare radiator-modellen QQGeen brandveiligheidsmaatregelen nodig

121


Adaptersets voor ventielradiatoren Adaptersets Ventielradiator G 3/4 Adapterset

Radiatoraansluitstukken/-sets

Rp 1/2 Adapterset

1022.5

1022.6

1096.9

1096.8

Tab. H–3

Benodigde adaptersets en ventielradiatoraansluitstukken voor radiatoren met binnenen buitendraad.

122


Isolatie en plaatsing van leidingen* Afhankelijk van de toepassing en het buismateriaal dient de isolatie, plaatsing en bevestiging van leidingen volgens de regels der kunst te gebeuren, om volgende redenen:

QQbescherming tegen condensvorming, QQvermijden van buitencorrosie, QQbeperking van warmteverliezen, QQvermijden van tikgeluiden ten gevolge van lengte-uitzetting, QQgeen overdracht van stromingsgeluiden. Buizen die af fabriek niet ommanteld of geïsoleerd zijn, en alle vormen verbindingsonderdelen moeten, ter plaatse worden geïsoleerd om buitencorrosie en de overdracht van stromingsgeluiden te voorkomen. Bij de plaatsing dienen de leidingen zo te worden bevestigd, dat de onvermijdelijke lengteveranderingen geen tikgeluiden veroorzaken, die het comfort van de gebruiker sterk kunnen verminderen. Worden leidingen op een dragende ondergrond gelegd, dan moeten ze worden bevestigd. Voor de isolatielaag – of in ieder geval toch voor de contactgeluidisolatie – dient door egalisatie weer een glad oppervlak te worden gecreëerd. Voor de egalisatie boven de leidingen mogen alleen gebonden chapelagen worden gebruikt. Isolatie tegen warmteverliezen* Om de warmteafgifte van leidingen voor de warmteverdeling te beperken, dienen deze te worden geïsoleerd. Neem de geldende voorschriften in acht! Koperen buizen

Afb. H–29

123


Warmtedistributieleidingen Verwarmingsleidingen zijn warmtedistributieleidingen en moeten ter beperking van de warmteafgifte worden geïsoleerd. Fundamentele instructies voor in de vloer gelegde leidingen:

QQLeidingen in de vloerconstructie tussen verwarmde ruimten, ook van verschillende gebruikers, hoeven slechts met 9 mm – m.b.t. λ = 0,04 W/K – te worden geïsoleerd. Uitzondering op de isolatieplicht

QQVoor zover de leidingen van centrale verwarmingen volgens de rijen 1 t.e.m. 4 zich in verwarmde ruimten of in gebouwdelen tussen verwarmde ruimten van één gebruiker bevinden, en de warmteafgifte door blootliggende afsluitmechanismen kan worden beïnvloed, worden geen eisen m.b.t. de minimumdikte van de isolatielaag gesteld. Minimale isolatielaagdikte Type leiding/armatuur

Minimale isolatielaagdikte m.b.t. een warmtegeleidingsvermogen van 0,035 W/(mK)

1

Binnendiameter tot 22 mm

20 mm

2

Binnendiameter van meer dan 22 tot 35 mm

30 mm

3

Binnendiameter van meer dan 35 tot 100 mm

gelijk aan binnendiameter

4

Binnendiameter van meer dan 100 mm

100 mm

5

Leidingen en armaturen volgens de rijen 1 t.e.m. 4 in muur- en plafonddoorgangen, aan kruisingen of verbin- 1/2 van de eisen uit de dingspunten van leidingen, bij centrale leidingnetverrijen 1 t.e.m. 4 delers

6

Cv-leidingen volgens de rijen 1 t.e.m. 4, die na de inwerkingtreding van deze verordening in gebouwdelen tus- 1/2 van de eisen uit de sen verwarmde ruimtes van verschillende gebruikers rijen 1 t.e.m. 4 worden gelegd

7

Leidingen volgens rij 6 in de vloerconstructie

6 mm

Buisleidingen van centrale verwarmingen in verwarmde geen eisen ruimten binnen één gebruikerseenheid Tab. H–4

124


Leidingen in de vloer Tabel H-4 geldt voor minimale isolatielaagdikten waarbij het isolatiemateriaal een warmtegeleidingsvermogen van 0,035 W/mK heeft. Worden isolatiematerialen gebruikt die van de warmtegeleidingsklasse WLG 035 afwijken, dan moet de minimale dikte van de isolatielaag worden omgerekend. Bepaalde koperen buizen zijn af fabriek geïsoleerde waarvan het isolatiemateriaal een warmtegeleidingsvermogen van 0,025 W/mK heeft. Dit leidt per definitie ook tot een minimalisering van de totale buitendiameter, zodat een minimale vloerhoogte mogelijk is. Voorbeelden Isolatie van leidingen in de vloer

Ø 19 Ø 15

20 °C

1

45

2 3

20

4

Koperen buis 15 mm, met kunststof ommanteld, in verdiepingsvloeren tussen verwarmde ruimten van één gebruiker

25

5 6

160

7 8

20 °C

Afb. H–30

Chape PE-folie 3 Contactgeluidisolatie 4 Egalisatielaag WLG 040 (vb. Polystyrol platen)

Leiding, ommanteld Chape (Meabit/Perlit) 7 Betonvloer

1

5

2

6 8

Inslagplug (nylon) voor buisbevestiging

Zie volgende pagina

125


Isolatie van leidingen in de vloer

Ø 27 Ø 15

Koperen buis, 50 %, 15 mm, met fabrieksmatige isolatie rondom (λ = 0,026 W / mK), in verdiepingsvloeren tussen verwarmde ruimten van verschillende gebruikers

20 °C

1 45

2 3

15

4

35

5 6

160

7

20 °C

Afb. H–31

Chape PE-folie 3 Contactgeluidisolatie 4 Egalisatielaag WLG 040 (vb. polystyrol platen)

Fabrieksmatige isolatie WLG 025 Chape (Meabit/Perlit) 7 Betonvloer

1

5

2

6

Isolatie van buisleidingen in de vloer

Ø 36 Ø 15

Koperen buis, 100 %, 15 mm, met fabrieksmatige isolatie rondom (λ = 0,026 W / mK), in de vloer tegen bodem, buitenlucht of onverwarmde ruimte

1

20 °C 45

2 20

3 4

45

5 6 7 8 Afb. H–32

Chape PE-folie 3 Contactgeluidisolatie 4 Egalisatielaag WLG 040 (vb. polystyrol platen)

126

Fabrieksmatige isolatie WLG 025 Chape (Meabit/Perlit) 7 Betonvloer 8 Bodem (steenslag)

1

5

2

6


Gemengde installaties Omdat bij het opwarmen van de installatie nagenoeg het gehele zuurstofgehalte thermisch uitgedreven wordt, kan het Profipress-systeem in verwarmingsinstallaties zonder corrosiegevaar met buizen en onderdelen van andere metalen materialen worden gecombineerd. Een ontoelaatbare zuurstofopname van het verwarmingswater moet worden vermeden door een deskundige constructie van de verwarmingsinstallatie, betrouwbare armaturen en een vakkundige installatie van het (membraan) expansievat. Kan de zuurstofopname in een verwarmingssysteem niet absoluut worden uitgesloten, dan bepalen de geldende technische voorschriften de verdere werkwijze – bijv. de chemische binding van de zuurstof. Afpersen Afpersen met water Alle leidingen zijn klaar, maar nog niet bedekt. Ze dienen nu aan een dichtheidstest te worden onderworpen. De te controleren installatie wordt getest met een druk die gelijk is aan de reactiedruk van de veiligheidsklep. Afpersen met lucht Het afpersen van het Profipress-systeem in verwarmingsinstallaties kan ook met perslucht of inerte gassen worden uitgevoerd.

127


Stadsverwarmingsinstallaties Profipress kan in stadsverwarmingsinstallaties worden ingezet. Met EPDM-afdichtingselement (standaard)

QQMaximale “veiligheidstechnische bedrijfstemperatuur” 120 °C QQMaximaal toelaatbare bedrijfsoverdruk 10 bar Met FKM-afdichtingselement (toebehoren)/Profipress S systeem

QQMaximaal toelaatbare bedrijfstemperatuur 140 °C QQMaximaal toelaatbare bedrijfsoverdruk 16 bar FKM-afdichtingselementen mogen niet in gas- en drinkwater-installaties worden ingezet. FKM-afdichtingselement Perssysteem

Profipress

Naam

Fluorelastomeer

Toepassingsgebied

Kleur Maten Tab. H–5

Zonneenergiesystemen Vacuumcollectoren Stadsverwarming zwart, mat DN 10 tot 100

Bestelldaten Afmeting

Artikelnr.

12 x 2,35

459 376

15 x 2,50

459 390

18 x 2,50

459 406

22 x 3,00

459 413

28 x 3,00

459 420

35 x 3,00

459 437

42 x 4,00

459 444

54 x 4,0

459 451

64 x 5,0

614461

76,1 x 5,0

614485

88,9 x 5,0

614478

108 x 5,0

614492

Stuks/VE

5

1

Tab. H–6

Bevat het stadsverwarmingswater additieven (bijv. antiroest- of antivriesmiddelen), dan dient het gebruik van Profipress met onze firma te worden overlegd.

128


Systeemomschrijving Profipress S-persverbinding Reglementair gebruik Profipress S-persverbindingen zijn geschikt voor gebruik in verwarmingssystemen met temperaturen hoger dan 100 °C en korte piektemperaturen hoger dan 280 °C, samen met koperen leidingen in overeenstemming met NBN EN 1057.

QQZonne-energiesystemen QQStadsverwarmingsinstallaties QQLagedruk-stoomsystemen Gebruik met Profipress persverbindingen is toegestaan, indien aangepast met FKM-afdichtingselementen. Het gebruik van het systeem in installaties met additieven (bijv. anticorrosie- of antivriesoplossingen) in het verwarmingswater of voor andere gebruikswijzen dan beschreven in dit handboek, moet goedgekeurd worden door ons hoofdkantoor in Attendorn. Voorwaarden voor gebruik in stadsverwarmingssystemen QQWerkdruk pmax ≤ 16 bar QQWerktemperatuur Tmax ≤ 140 °C Voorwaarden voor gebruik in stoomsystemen met lage druk pmax < 1 bar Tmax ≤120 °C

QQWerkdruk QQWerktemperatuur

Markering QQWitte stip op SC-Contur krimp. QQWit vierkant met FKM ID-markering. Gebruik van Profipress S- en Profipress-persverbindingen met FKM-afdichtingselementen is niet toegestaan voor drinkwater- en gasinstallaties. Markering Profipress S Oranje verpakking

Afb. H–33

Afb. H–34

129


Zonne-energiesystemen Leidingverloop QQDe aanvoer dient stijgend, de retour dalend te worden geïnstalleerd, zodat het systeem indien nodig kan worden geleegd. QQBij lediging moet het warmtemedium in een reservoir worden opgevangen. QQBij de plaatsing van de collectorleidingen dient rekening te worden gehouden met de maximaal te verwachten thermische lengte-uitzetting. Voorbeeld voor thermische lengte-uitzetting Bedraagt de buislengte bij een mediumtemperatuur van 15 °C 15 m, dan wordt de buis bij een stijging van de mediumtemperatuur tot 100 °C ca. 21 mm langer. Buismateriaal Voor de toepassing in zonne-energiesystemen kunnen met Profipress ook koperen buizen met een kleinere wanddikte worden gebruikt in overeenstemming met NBN EN 10571. Let op bij voorgeïsoleerde buizen! De maximaal toelaatbare bedrijfstemperatuur van het isolatiemateriaal bedraagt meestal slechts 100 °C. Neem de gegevens van de fabrikant in acht. Spoelen Om de leidingen te spoelen, volstaat bij Profipress de eenvoudige spoel-methode, d.w.z. met water en normale leidingdruk. Het hele collectorcircuit wordt gespoeld, inclusief zonne-energiesysteem, collector en buffer in de stroomrichting van de pomp. Om het koken of bevriezen van de spoelvloeistof te voorkomen, mag de installatie niet bij extreem hoge of lage buitentemperaturen worden gespoeld. Druktest De druktest dient volgens de instructies van de fabrikant van de collector te worden uitgevoerd. Opmerking: Uitgebreide informatie over de installatie van zonne-energie-systemen is bij het Belgische koperinstituut gratis verkrijgbaar. 1 Gelieve

130

rekening te houden met de minimale buisdikten uit tabel H-1.


Zonne-energiesysteem Huisaansluiting

Afb. H–35

131


Stalen leidingsystemen Prestabo – systeemomschrijving Reglementair gebruik Het Prestabo-systeem is bedoeld voor gebruik in industriële en verwarmingsinstallaties, en niet geschikt voor toepassing in drinkwaterinstallaties. Buizen en koppelingen zijn daarom met een rood symbool “Niet voor drinkwaterinstallaties” gekenmerkt. Prestabo-componenten mogen alleen samen met onderdelen worden gebruikt die tot het systeem behoren. Het gebruik van het systeem voor andere dan de beschreven toepassingen dient met onze firma te worden besproken. De persverbindingen zijn met de SC-Contur uitgerust en zijn in ongeperste toestand zichtbaar ondicht. Bedrijfsvoorwaarden bij gebruik met EPDM-afdichtingselement QQ Water, gesloten systeem bij bedrijfstemperaturen tot max. 110 °C: pmax ≤ 16 bar QQPerslucht, droog en olievrij: pmax ≤ 10 bar Bedrijfsvoorwaarden bij gebruik met FKM-afdichtingselement

QQ Water: bij bedrijfstemperaturen tot max. 140 °C: max.pmax ≤ 16 bar QQPerslucht, droog maar met olie: pmax ≤ 10 bar Prestabo-buizen, persverbindingen en flenzen Met rode markering: “Niet voor drinkwaterinstallaties geschikt”

Afb. H–36

132

Afb. H–37

2 Verwarmingsinstallatie – Stalen leidingsystemen

Technische gegevens Ongelegeerd staal, materiaalnr. 1.0308 volgens NBN EN 10305-3, electrolytisch verzinkt aan de buitenkant. Buisdiameters 15 tot 54 mm ook met 1,0 mm PP-ommanteling leverbaaraf fabriek.

Buis- en persverbindingsmateriaal

Af fabriek ingelegd EPDM-afdichtingselement als O-ring voor bedrijfs-temperaturen ≤ 110 °C en een bedrijfsdruk tot 16 bar

Afdichtingselement

6 m-stangen, op dichtheid getest en gekenmerkt

Afleveringstoestand

12 / 15 / 18 / 22 / 28 / 35 / 42 / 54 / 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0

Maten [mm]

QQZonne-energiesystemen (excl. PP-ommantelde leiding) QQKoelingsinstallaties QQVerwarmingssystemen QQPersluchtinstallaties QQVacuüminstallaties QQInstallaties voor technische gassen (op aanvraag)

Toepassingsen

Gegevens Prestabo-buis, blank

Buisgegevens

BUIS Øbuiten x s [mm]




Artikelnr.

12 x 1,2

0,07

0,32

1,9

650 339

15 x 1,2

0,13

0,41

2,5

559 441

18 x 1,2

0,19

0,50

3,0

559 458

22 x 1,5

0,28

0,80

4,6

559 465

28 x 1,5

0,49

1,00

5,9

559 472

35 x 1,5

0,80

1,20

7,4

559 496

42 x 1,5

1,19

1,50

9,0

559 489

54 x 1,5

2,04

2,00

11,7

559 502

64,0 x 2,0

2,83

3,06

18,3

598 327

76,1 x 2,0

4,08

3,66

21,9

598 334

88,9 x 2,0

5,66

4,29

25,7

598 341

108,0 x 2,0

8,49

5,23

31,4

598 358

Blanke buis

Gegevens Prestabo-buis, ommanteld 17 x 2,2

0,13

0,45

2,7

577 117

Buisgegevens

20 x 2,2

0,19

0,60

3,3

577 124

24 x 2,5

0,28

0,82

4,9

577 131

Maten incl. 1,0 mm PP-ommanteling

30 x 2,5

0,49

1,10

6,4

577 148

37 x 2,5

0,80

1,30

8,1

577 551

44 x 2,5

1,19

1,60

9,7

577 568

56 x 2,5

2,04

2,10

12,6

577 575

Tab. H–7

133


Componenten Buizen Prestabo-staalbuizen zijn dunwandige, aan de lengtenaad gelaste leidingbuizen van ongelegeerd staal, materiaalnr. 1.0308 volgens NBN EN 10305-3 electrolitisch verzinkt aan de buitenkant, met een zinklaagdikte van 8 tot 15 μm (blauw gechromateerd). Ze zijn vormstabiel met een geringe warmte-uitzetting en dus ideaal voor kelder- en stijgleidingen in verwarmingsinstallaties. Buisuitvoeringen

Buisuitvoeringen

QQBlank, alle maten: voor inbouwinstallaties en kelder- en stijgleidingen.Warm wordende leidingen worden achteraf geïsoleerd.

QQOmmanteld, 15 tot 54 mm: met PP-mantel voor visueel aantrekkelijke opbouwinstallaties.

QQStangen van 6 m lengte met blank metalen buiten- en binnenopper-vlakken. QQDe buiseinden zijn met rode kunststof kappen afgesloten, tegen verontreiniging. QQAlle buizen zijn op dichtheid getest. QQStandaard: EPDM-afdichtingselement als ingelegde O-ring in de persverbinding, voor bedrijfstemperaturen ≤ 110 °C en een bedrijfsdruk tot 16 bar Afdichtingselementen

Toebehoren Voor hogere belastingen: vervangbaar FKM-afdichtingselement

Kenmerken Niet voor drinkwater geschikt (zie ook volgende pagina)

Afb. H–38

134


Markering 1

2

4

5

6

Buismarkering

7

Blanke en ommantelde buis Let op! 1

2

3

4

5

6

“Niet voor drinkwaterinstallaties geschikt!”

7

Afb. H–39

Fabrikant/systeemnaam Materiaalnummer volgens DIN 3 Materiaal van de ommanteling 4 Nominale wijdte x wanddikte

Symbool buisfabrikant Productiedatum 7 Lotnummer

1

5

2

6

1

2

3

4

5

6

Markering leiding Sendzimir verzinkte buis Zie blz 182 voor verdere informatie over reglementair gebruik

Afb. H–40

Fabrikant / systeemnaam Materiaalnr. 3 Nominale wijdte x wanddikte

lotnummer Certificatiesymbool / -nummer 6 Drukniveau

1

4

2

5

Opslag en transport Om steeds een goede kwaliteit van de stalen Prestabo-buizen te garanderen, moeten de volgende richtlijnen in acht genomen worden bij het transport en de opslag van buizen:

QQVerpakking en beschermende folie (enkel voor buizen die in PP-folie gewikkeld zijn) mogen pas kort voor gebruik verwijderd worden.

QQDe uiteinden van de buizen moeten afgesloten zijn met afsluitkapjes wanneer ze worden geleverd voor gebruik.

QQBewaar de buizen niet zonder bescherming op een betonnen vloer. QQKleef geen beschermende folie of iets gelijkaardigs op de buizen. QQTrek buizen niet over drempels. QQGebruik een reinigingsmiddel voor staal om de oppervlakken van de buizen te reinigen. 135


Persverbindingen Alle persverbindingen worden gemaakt van staal, materiaal-nr. 1.0308 volgens NBN EN 10305-3, electrolitisch verzinkt aan de buitenkant, met een zinklaagdikte van 8 tot 15 μm (blauw gechromateerd). SC-Contur De SC-Contur zorgt ervoor dat per vergissing niet geperste persverbindingen bij het vullen van de installatie zichtbaar worden. Ongeperste persverbindingen worden in het drukbereik van 1 bar tot 6,5 bar duidelijk vastgesteld door waterlekkage of door drukverlies aan de testmanometer. Ze kunnen dan meteen worden geperst. Prestabo Persverbindingssysteem met SC-Contur Verbindingen 15 tot 108,0 mm van staal, electrolitisch verzinkt aan de buitenkant Af fabriek ingelegd EPDM-afdichtings-element Afb. H–41

Technische kenmerken QQSC-Contur – met rode markering op de rib QQNauwkeurige insteekzone met precieze diameter, vaste lengte en rechte afwerking QQVastgelegde insteekdiepte door voorgevormde aanslag QQAf fabriek ingelegd afdichtingselement van EPDM QQHet volume van de persrib is exact op het afdichtingselement afgestemd QQZonder beperkingen in te metsen volgens de regels der kunst QQOmvangrijk assortiment fittingen QQViega persmachines met - accu of 230 Volt – voor voordelige montage door één persoon

136


Afdichtingselementen EPDM Prestabo-persverbindingen zijn af fabriek met EPDM-afdichtingselementen uitgerust, die voor de meeste toepassingen volstaan. Onderstaande tabel vermeldt enkele typische toepassingsvoorbeelden. Prestabo-toepassing met EPDM-afdichtingselement Tmax

pmax

[°C]

[bar]

Toepassingsgebied

Gebruik

Verwarming

Warmwaterverwarming max. met pomp 95 °C, 105 radiatoraansluiting

–

NBN EN 12828

Zonne-energiesystemen

Zonne-energiecircuit

–

6

Voor vlakke collectoren

Koelinginstallaties

Secundair circuit, gesloten

–

10

Inhibitoren voor koudwatersets, zie materiaalbestendigheid

Perslucht

Alle leidingtypes

20

10

Droog, max. olieconcentratie 25 mg / m³

Vacuüm

Alle leidingtypes

20

- 0,8

Technische gassen Alle leidingtypes

20

–

Opmerkingen

Navraag nodig!

Tab. H–8

FKM Voor toepassingsgebieden met een hogere temperatuur en druk kunnen de persverbindingen met een FKM-afdichtingselement worden uitgerust. Hiervoor moeten de af fabriek ingelegde EPDM-afdichtingselementen door FKMafdichtingselementen worden vervangen. Voorbeelden hiervan in onderstaande tabel. Prestabo-toepassingen met FKM-afdichtingselement Tmax [°C]

Max. werkdruk [bar]

Stadsverwarminginstallaties na de huisaansluiting

140

16

Damp

Lagedruk-stoominstallaties

120

< 1

Zonne-energie

Zonne-energiecircuit

–

6

Toepassingsgebied

Gebruik

Stadsverwarming

Opmerkingen

Voor vacuumcollectoren

Tab. H–9 Bestelgegevens FKM-afdichtingselementen Afmeting [mm]

Art.-nr.

Afmeting [mm]

Art.-nr.

12 x 2,35

459 376

42 x 4,00

459 444

15 x 2,50

459 390

54 x 4,00

459 451

18 x 2,50

459 406

64,0 x 5

614 461

22 x 3,00

459 413

76,1 x 5

614 485

28 x 3,00

459 420

88,9 x 5

614 478

35 x 3,00

459 437

108,0 x 5

614 492

FKM-afdichtingselementen mogen niet in drinkwater- en gasinstallaties worden ingezet.

Tab. H–10 137


Systeemtechniek Bescherming tegen externe corrose* “Bij een slechts occasionele kortstondige corrosiebelasting door vocht zijn thermisch/ galvanisch verzinkte staalsoorten ook op lange termijn vol-doende corrosiebestendig”. Prestabo-buizen en -verbindingen zijn met een 8 tot 15 µm dikke verzinking tegen buitencorrosie beschermd. Bij een altijd vochtige omgeving of mogelijke condensvorming, bijv. bij toepassing in koelcircuits, dient een volledige bescherming tegen buitencorrosie te worden aangebracht, die eventueel corrosiebevorderende invloeden betrouwbaar verhindert. Dit geldt ook voor gestripte buisdelen van met kunststof ommantelde Prestabo-buizen en voor de vorm en verbindingsonderdelen. De voorschriften van de fabrikant moeten in acht worden genomen. Gebouwdelen zoals vloeren en metselwerk van badkamers, grootkeukens of slagerijen kunnen blijvend door vocht belast zijn en stellen daarom hogere eisen op het gebied van de bescherming van Prestabo-buizen tegen buitencorrosie. Volgende maatregelen hebben hun deugdelijkheid bewezen:

QQgebruik van isolatie met gesloten cellen bij een zorgvuldige afdichting van alle stoot- en snijranden door adequate verlijming;

QQvochtbescherming van de gelegde leidingen door scheidingsfolies in de vloerconstructie;

QQplaatsing van de leidingen buiten de door vocht belaste ruimte. Bij toepassing in industriële installaties waarbij de omgevingslucht hogere eisen op het gebied van de buitencorrosiebescherming stelt, dienen tevens de fabrieksnormen in acht te worden genomen. Bescherming tegen inwendige corrosie (driefasegrens) Bij metalen materialen kan corrosie optreden binnen het bereik van de driefasegrens water-materiaal-lucht. Deze corrosie kan worden voorkomen, als de installatie na de eerste vulling en ontluchting volledig met water gevuld blijft. Wordt het systeem na de installatie niet onmiddellijk in gebruik genomen, dan is een druk- en dichtheidstest met lucht of inerte gassen aanbevolen.

138


Isolatie en plaatsing van leidingen Afhankelijk van de toepassing en het buismateriaal dient de isolatie, plaatsing en bevestiging van leidingen volgens de erkende regels der kunst te gebeuren, om volgende redenen:

QQbescherming tegen condensvorming, QQvermijden van uitwendige corrosie, QQbeperking van warmteverliezen, QQvermijden van tikgeluiden ten gevolge van lengte-uitzetting, QQgeen overdracht van stromingsgeluiden. Buizen die af fabriek niet ommanteld of geïsoleerd zijn, en alle vormen verbindingsonderdelen moeten op de bouwwerf worden geïsoleerd om buiten-corrosie en de overdracht van stromingsgeluiden te voorkomen. Bij de plaatsing dienen de leidingen zo te worden bevestigd, dat de onvermijdelijke lengte-veranderingen geen tikgeluiden veroorzaken, die het comfort van de gebruiker sterk kunnen verminderen. Isolatie tegen warmteverliezen Om de warmteafgifte van leidingen voor de warmteverdeling te beperken, dienen deze volgens de nationale voorschriften te worden geïsoleerd.

139


Voorbeeld met in de vloer gelegde leidingen Isolatie van leidingen in de vloer

Ø 17 Ø 15

Prestabo-buis 15 mm, met kunststof ommanteld, in verdiepingsvloeren tussen verwarmde ruimten

20 °C

1

45

2 3

20

4 25

5 6

160

7 8

20 °C

Afb. H–42

Chape PE-folie 3 Contactgeluidisolatie 4 Egalisatielaag WLG 040 (bv. Polystyrol platen)

Leiding (PP-ommanteld) Chape (Meabit/Perlit) 7 Betonvloer 8 Inslagplug (nylon) voor buisbevestiging

1

5

2

6

Isolatie van leidingsystemen in de vloer

Ø 33 Ø 15

Prestabo-buis 15 mm, Omringd door 9 mm isolatie (λ = 0,04 W / mK) in plafond tussen twee verwarmde ruimten van verschillende gebruikers

20 °C

1 45

2 3

15

4

35

5 6

160

7

20 °C

Afb. H–43

Chape PE-folie 3 Contactgeluidisolatie 4 Egalisatielaag WLG 040 (bijv. Polystyrol platen)

140

Warmte-isolerende leiding Chape (Meabit / Perlit) 7 Betonnen plafond

1

5

2

6


Het diagram toont de lineaire warmteafgifte in watt/meter van de Prestabo-buizen in relatie tot de buisdiameter en het temperatuurverschil tussen medium en omgeving. De karakteristieken gelden voor niet-geïsoleerde Prestabo-buizen – blank en ommanteld. ∆T is het verschil tussen warm wordende leiding TP en omgevingstemperatuur TU ∆T = TP - TU

Warmteafgifte

[W / m]

Warmteafgifte van Prestabo-buizen blank en ommanteld, ongeïsoleerd

Temperatuurverschil

ΔT [K]

Afb. H–44

141


Equipotentiale verbinding* Het Prestabo-systeem is een elektrisch geleidend systeem en moet dus in de potentiaalvereffening worden geïntegreerd. Wordt een leidingsysteem of onderdelen ervan gelegd of in het kader van een sanering vervangen, dan dient de potentiaalvereffening door een elektricien te worden gecontroleerd! Voor de potentiaalvereffening is de installateur van de elektrische installatie verantwoordelijk! Gemengde installaties Het Prestabo-systeem kan met afzonderlijke onderdelen van brons (Viega Sanpress) worden gecombineerd. Overgangen tussen Prestabo en onderdelen van koper of roestvrij staal moeten met een bronzen fitting worden uitgevoerd. Omdat bij het opwarmen van de installatie het gehele zuurstofgehalte uitgedreven of aan het metalen oppervlak gebonden wordt, bestaat er geen corrosiegevaar. Een zuurstofopname van het verwarmingswater moet worden vermeden door een deskundige installatie van het verwarmingssysteem en expansievat en door het gebruik van geschikte armaturen. Is een zuurstofopname onvermijdelijk, dan diene er extra maatregelen te worden genomen, bijv. door chemische binding van de zuurstof. Het mengen van complete installatiesystemen is verboden. Leidingverloop en bevestiging Voor de bevestiging van de buizen dienen gewone buisbeugels met chloridevrije geluidsisolatie te worden gebruikt. De algemene regels van de bevestigingstechniek zijn van kracht.

QQBevestigde leidingen mogen niet als houder voor andere leidingen en onderdelen worden gebruikt.

QQBuishaken zijn niet toegestaan. QQAfstand tot verbindingen houden! QQRekening houden met uitzetrichting – vaste en glijpunten inplannen Om lawaai door trillingen te voorkomen, dienen de bevestigingsafstanden in de tabel in acht te worden genomen. Aanbevolen bevestigingsastanden Buismaat [mm]

Buismaat [mm]

Bevestigingsafstand stangbuis [m] 3,00

12

1,25

42

15

1,25

54

3,50

18

1,50

64,0

4,00

22

2,00

76,1

4,25

28

2,25

88,9

4,75

35

2,75

108,0

5,00

Tab. H–11

142

Bevestigingsafstand stangbuis [m]


Lineaire uitzetting Leidingen zetten bij opwarming al naargelang het materiaal verschillend uit. Om ongewenste spanningen in de leidingen te voorkomen, dient hier bij de planning en installatie van leidingssystemen rekening mee te worden gehouden. Hierbij dient bijzondere aandacht te worden besteed aan

QQvaste en glijpunten, QQsecties met expansiestukken, zoals buigstukken, QQaxiale compensatoren. De lineaire uitzetting ∆l van leidingen is afhankelijk van volgende fysische waarden:

QQvan het temperatuurverschil ∆T van het medium, QQvan de leidinglengte l0 en QQvan de lineaire-uitzettingscoëfficiënt α. ∆l kan van diagrammen zoals Afb. H-46 worden afgelezen of kan rekenkundig worden bepaald. Voorbeeld Gegevens bedrijfsomstandigheden

QQDe bedrijfstemperatuur ligt tussen 10 en 60 °C– dus, ∆T = 50 K QQHet leidinggedeelte heeft een lengte van l0 = 20 m QQDe lineaire-uitzettingscoëfficiënt voor verzinkte staalbuizen a = 0,0120 [mm / mK] Waarden invullen in de formule ∆l = α [mm / mK]· L [m] · ∆T [K] Daaruit volgt: ∆l = 0,0120 [mm / mK] · 20 [m] · 50 [K] = 12 mm De lineaire uitzetting ∆l bedraagt 12 mm.

143


Lineaire uitzetting Prestabo-leidingen

Buislengte

Lineaire uitzetting

l0 [m]

Δl [mm]

Prestabo uitzetting

Temperatuurverschil

∆T [K]

Afb. H–45

Bepaling van de lineaire uitzetting Op de x-as aan de waarde van het temperatuurverschil verticaal naar boven tot aan de buismaat, dan links op de y-as de lineaire uitzetting aflezen Uitzetting van verschillende materialen Lineaire uitzetting bij buisWarmte-uitzettings-coëfficiënt  lengte = 20 m en ∆T = 50 K [mm / mK] [mm] Roestvrij staal (1.4401) Verzinkt staal Koper Kunststof Tab. H–12

144

0,0165 0,0120 0,0166 0,08 t/m 0,18

16,5 12,0 16,6 80 t/m 180


Expansiestukken De lineaire uitzetting van leidingen bij opwarming wordt vooral gecompenseerd door de elasticiteit van het leidingnet. Is dit bij zeer lange buisafstanden niet mogelijk, dan moeten expansiestukken worden geïnstalleerd. Deze kunnen als Z- of U-expansiestukken worden uitgevoerd. Expansie-stukken zijn leidingdelen met bevestigingspunten die zo geplaatst worden, dat de lengteveranderingen van de leidingen op lange termijn geen mechanische schade veroorzaken. Dit wordt bereikt doordat de uitzetbeweging gericht wordt afgeleid naar leidingdelen die op basis van hun lengte voldoende flexibel zijn. Dit noemt men buigstukken. De bepaling van de noodzakelijke buigstuklengte is eenvoudig:

QQVaststellen van het grootst mogelijke temperatuurverschil ›∆T‹. QQBepaling van de buislengte ›l0‹. QQMet deze waarden wordt de lengte berekend, waarover het leidinggedeelte zich in

Berekening buigstuk

totaal uitzet. In het voorbeeld van het vorige hoofdstuk is ∆l = 12 mm.

QQIn de diagrammen (afb. H-74 en H-75) kan de noodzakelijke buigstuk-lengte (Afb. H-74 und H-75) L BZ of L BU dan direct worden afgelezen. Buigstuk Z-vorm met buigstuk LBZ en als T-verbinding Ø ≤ 54 mm

Afb. H–46

Afb. H–47 Buigstuk U-vorm met buigstuk LBU Ø ≤ 54 mm

Afb. H–48

145


Buigstuk Z- en T-vorm


Δl [mm]

Lengtebepaling voor buigstuk (Ø ≤ 54 mm)

Buigstuklengte

LBZ [m]

Buigstuklengte

LBU [m]

Afb. H–49


Δl [mm]

Buigstuk U-vorm

Afb. H–50 146


Buigstuk Z-vorm met buigstuk l LBZ en als T-verbinding Ø ≥ 64,0 mm

Afb. H–51

Afb. H–52 Buigstuk U-vorm met buigstuk LBU Ø ≥ 64,0 mm

Afb. H–53

147



Lengtebepaling voor buigstuk (Ø ≥ 64 mm)

Δl [mm]

Buigstuk Z- en T-vorm

Buigstuklengte

LBZ [m]

Buigstuklengte

LBU [m]

Afb. H–54 Buigstuk


Δl [mm]

U-vorm

Afb. H–55

148


Montage Opslag en transport Om beschadiging van de zinklaag te voorkomen, mogen de buizen niet direct op de vloer worden opgeslagen. Bij het transport tegen beschadiging beschermen en bij het verladen niet over randen trekken. Verwerking Afkorten Blanke buizen kunnen met buissnijders, fijngetande metaalzagen of automatische zagen worden afgekort. Het gebruik van doorslijpschijven (Flex) of snijbranders is niet toegestaan. Bij af fabriek ommantelde buizen moet ter hoogte van de persverbinding de kunststof mantel worden verwijderd. Het gebruik van de Prestabo-mantelbuisstripper garandeert het correct strippen op insteekdiepte. Langsgroeven op het buisoppervlak dienen te worden vermeden. Strippen De mantelbuisstripper 1 maakt een nauwkeurige verwijdering van de kunststof mantel aan de persuiteinden 2 mogelijk. Beschadiging van de metalen oppervlakken wordt vermedenen er wordt slechts zoveel materiaal verwijderd, als voor de insteekdiepte nodig is 3 . Het gebruik van ander gereedschap wordt afgeraden. Opmerking: Messen niet slijpen, maar vervangen. Mantelbuisstripper Verwijdert exact de benodigde insteekdiepte voor de persuiteinde (De kleur van de mantelbuisstripper kan verschillen)

1

2

3

Afb. H–56

149


Ontbramen De buiseinden moeten na het afkorten aan buiten- en binnenzijde zorgvuldig worden ontbraamd, om beschadiging van het afdichtingselement bij het monteren te voorkomen. Buigen Prestabo-buizen, blank 12, 15, 18, 22 en 28 mm kunnen koud worden gebogen met gewoon buiggereedschap. De buiseinden moeten ten minste 50 mm lang zijn om de persverbindingen correct te kunnen opsteken. Opmerking: Ommantelde Prestabo-buizen mogen niet worden gebogen, want momenteel is geen geschikt buiggereedschap beschikbaar. Minimale beenlengte Bij het buigen van Prestabo-buizen

Afb. H–57

150


Montagevoorbeelden Verwarmingsinstallatie Verdelerinstallatie met Prestabo

Afb. H–58 Radiatoraansluiting Easytopkogelkranen

Afb. H–59

Afb. H–60 Persgereedschap Perstechniek op moeilijk toegankelijke plaatsen

Afb. H–61

Afb. H–62 151


Soorten bevestigingen Leidingen kunnen met vaste punten of met glijdende bevestigingen worden gemonteerd.

QQVaste punten zijn onbeweeglijk verbonden met het gebouw. QQGlijpunten laten een axiale uitzetting toe. Vaste punten dienen zo te worden geplaatst, dat

QQtorsiespanningen ten gevolge van lengteveranderingen grotendeels zijn uitgesloten en

QQrechte leidingen, die geen richtingsveranderingen hebben, slechts één vast punt hebben. Glijdende bevestigingspunten dienen op voldoende afstand van verbindingen te worden geplaatst. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de te verwachten lineaire uitzetting ten gevolge van opwarming. Vaste punten en glijpunten Afstand tot verbindingen houden Uitzettingsrichting in acht nemen

Afb. H–63 Bevestiging met één vast punt

Afb. H–65

152

Afb. H–64


Inbouwinstallatie Een leiding op de pleisterlaag of in een installatiekoker heeft vol-doende ruimte voor uitzettingsbewegingen. Bij plaatsing onder de pleisterlaag of in de chape moet deze ruimte met behulp van zacht isolatiemateriaal – bijv. schuimstof – worden gecreëerd. Dit geldt in het bijzonder aan T-stukken en bochten, omdat de mechanische krachten zich vooral hier laten voelen. Inbouwinstallatie Met isolatie

Afb. H–66

Plaatsing in de chape Leidingen onder een zwevende chape worden meestal in de egalisatielaag of in de contactgeluidisolatie gelegd, waar voldoende ruimte voor uitzetting beschikbaar is. Waar de leidingen verticaal uit de vloer komen, dient de benodigde ruimte met behulp van geschikt isolatiemateriaal te worden gecreëerd. Plaatsing in de chape Met aftakleiding Plafonddoorvoer

Afb. H–67

Afb. H–68

153


Het leggen in teerchapen (gietasfalt) Etagen verdeelleidingen met Prestabo koppelingen dienen ingemetselt te worden in vakkundig gelegde vloeren. In vloeren met vloerverwarming dienen de Prestabo koppelingen beschermd te worden met aan elke zijde 20 cm niet brandbare beschermingslaag. De installatie dient met water gevuld te worden vooralleer het gietasfalt gelegd wordt. Teerchape (gietasfalt)

Vakkundige bodemopbouw

3

2

4 5

6 1 Afb. H–69 1 2 3

154

Ruw betonnen vloer Zandschutting achter de randisolatie Tegels

4 5 6

Teerchape (gietasfalt) met afdeklaag Afdekking uit karton Egaline-/isolatielaag


Benodigde ruimte bij het persen Buisdiameters 12 tot 54 mm Voor de comfortabele, snelle installatie vindt u in onderstaande tabellen de minimaal benodigde ruimte voor het maken van de persverbinding. Voor 230 Volt en accupersmachines is de benodigde ruimte verschillend. Persen tussen leidingen Benodigde ruimte

Persverbindingsrib

Afb. H–70

Persen tegen een bouwelement

Afb. H–71

Buis-øda [mm]

a [mm]

b [mm]

Buis-øda [mm]

a [mm]

b [mm]

12

20

50

15

20

50

12

25

60

15

25

60

18

25

60

22

25

65

28

25

65

18

20

55

22

25

60

28

25

70

35

30

85

42

45

100

54

50

115

Tab. H–13

Tab. H–14

230 Volt

Accu

Persgereedschap

Pressgun 4 E PT2 PT3-EH

Picco

Verschillende ruimte benodigd

Pressgun Picco

Accu Pressgun 4 B PT3-AH

155


Persen tussen buis en wand Pressgun 4 B / 4 E, PT2, PT3-AH, PT3-EH Minimaal benodigde ruimte

Picco

Persverbindingsrib

Afb. H–72

Afb. H–73

Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

c [mm]

Buis-ø da [mm]

a [mm]

b [mm]

c [mm]

12

30

40

70

15

30

40

70

18

30

40

70

22

30

40

75

28

30

40

80

12

25

40

65

15

25

40

65

18

25

40

75

22

30

40

80

28

30

50

85

35

50

50

95

42

50

70

115

54

55

80

140

Tab. H–15

Tab. H–16

Persen tussen gebouwdelen Wandafstand

Minimaal benodigde ruimte amin [mm]

In combinatie met de persring kan amin verminderd worden.

DN

Buis-ø da [mm]

PT2

PT3-AH PT3-EH

Pressgun Picco Picco

Pressgun 4B / 4E

10 – 50

12 – 54

45

50

35

50

Tab. H–17 Afstand tussen de persverbindingen

DN

Buis-ø da [mm]


Kantelen wordt vermeden Afdichting is verzekerd

10

12

0

12

15

0

15

18

0

20

22

0

25

28

0

32

35

10

Tab. H–18 156

40

42

15

50

54

25


Buisdiameters 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0 mm Persen met persgereedschap voor Prestabo XL Tussen leidingen

Tussen buis en wand

Afb. H–74

Afb. H–75

Buis-øda [mm] 64,0 76,1 88,9 108,0

a [mm] 110 110 120 135

b [mm] 185 185 200 215

Tab. H–19

Buis-øda [mm] 64,0 76,1 88,9 108,0

a [mm] 110 110 120 135

b [mm] 185 185 200 215

c [mm] 130 130 140 155

Tab. H–20

Benodigde ruimte aan bouwelementen Buis-ø da [mm]


Kantelen wordt vermeden

64,0 76,1 88,9

Afstand tussen de persverbindingen

15 Afdichting is verzekerd

108,0 Tab. H–21 Buis-ø da [mm]


Wandafstand

64,0 76,1 88,9

20

108,0 Tab. H–22

157


Persen met persringen 12 – 54 mm

Afb. H–76

Afb. H–77

Buis-ø da [mm] 12 15 18 22

40 45

b [mm] 45 50 55 60

c [mm] 35 40

28

50

70

45

35

55

75

50

42

60

85

55

54

65

90

65

Tab. H–23

158

a [mm]


Maken van persverbindingen 12 tot 54 mm Prestabo-buizen worden met persverbindingen eenvoudig en betrouwbaar verbonden. De uiteinden van ommantelde buizen moeten eerst met de Viega-mantelbuisstripper aan de persuiteinden worden gestript; alle verdere montagestappen zijn voor beide soorten buizen gelijk. Benodigd gereedschap

QQBuissnijder of fijngetande staalzaag QQOntbramer en potlood voor het markeren QQViega-persmachine met passende bek voor de buisdiameter QQMantelbuisstripper Ommantelde Prestabo-buis

1

2

Ommantelde Prestabo-buis met fijngetande zaag op de gewenste lengte afkorten in een zo recht mogelijke hoek.

Buiseinde met de mantelbuisstripper strippen.

3

Afb. H–78 Afb. H–79

Afb. H–80

Buis binnen en buiten ontbramen. Ga verder met de stappen voor de Prestabo-buis, blank (zie volgende pagina) Buissnijder of fijngetande staalzaag gebruiken. Geen oliën en vetten gebruiken! 159


Prestabo-buis, blank


1

Ommantelde Prestabo-buis op de gewenste lengte afkorten in een zo recht mogelijke hoek.

2


Afb. H–83 Afb. H–84 3

Correcte zitting van het afdichtingselement controleren.

4

Perskoppeling tot de aanslag op de buis schuiven.

Afb. H–85 Afb. H–86 5

Insteekdiepte markeren.

160

6

Persbek op persgereedschap steken. Vergrendelingsas inschuiven tot ze vastklikt.



7

Open persbek en plaats in rechte hoek op koppeling.

9

8


Controleer insteekdiepte en begin te persen.

Afb. H–89

Open persbek wanneer persverbinding voltooid is.

161


Maken van Prestabo XL persverbindingen Ø 64,0 tot 108,0 mm Prestabo-buizen worden met persverbindingen eenvoudig en betrouwbaar verbonden. Benodigd gereedschap

QQBuissnijder of fijngetande staalzaag QQOntbramer en potlood voor het markeren QQViega persmachine met voor de buismaat passende trekbek en persring



1

Buis met buissnijder of fijngetande staalzaag in een rechte hoek afkorten. Geen oliën of vetten gebruiken.


3


162

2


4

Insteekdiepte markeren. ø 64,0 mm = 43 mm ø 76,1 mm = 55 mm ø 88,9 mm = 55 mm ø 108,0 mm = 65 mm



5

Correcte zitting van afdichtingselement en snijring controleren.

7

Persring op het verbindingsstuk plaatsen en de correcte positie controleren.

9


6



8


Trekbek openen en in de houders van de persketting vasthaken.

10


Controlestrip verwijderen. De verbinding is nu als “geperst” gemarkeerd. 163


Afpersen Criteria

QQAfpersen met water zijn contractuele nevenprestaties die tot de algemene afspraken behoren met de bouwheer. De te controleren installatie wordt getest met een druk die gelijk is aan de reactiedruk van de veiligheidsklep. QQBij afpersen met olievrije perslucht of inerte gassen moeten gedetailleerde prestatiebeschrijvingen opgesteld en contractueel overeen-gekomen worden. QQAlle leidingen moeten aan een druktest worden onderworpen, wanneer ze voltooid, maar nog niet bedekt zijn. QQDe druktest in verwarmingsinstallaties kan ook met perslucht of inerte gassen worden uitgevoerd QQVan uitgevoerde druktests moet een verslag worden opgesteld.

164

3 Gasinstallatie* – Basis

3 Gasinstallatie* Basis Binnenleidingen voor aardgas en voor commercieel butaan of propaan in gasfase Nieuwe binnenleidingen of nieuwe gedeelten van binnenleidingen gevoed door aardgas tot en met een werkdruk van 100 mbar dienen in Belgie te voldoen aan de NBN D 51-003.

Belgische normen

Binnenleidingen voor commercieel butaan of propaan in gasfase tot en met een werkdruk van 5 bar, dienen te voldoen aan de NBN D 51-006. Naast de aardgasverwarming met centrale drinkwaterverwarming is ook koken of het drogen van was op aardgas helemaal niets nieuws. Toch is het belangrijk de klant te informeren over de veelzijdigheid van aardgas en op aardgas werkende huishoudtoestellen. Nieuwe, verder ontwikkelde gastoestellen zoals droogautomaten, kachels, infraroodstralers of terrasgrills breiden het aanbod van huishoudelijke toepassingen continu uit. Huishoudelijke toestellen op gas

Verwarming Terrasstraler

Gasfornuis

Vaatwasmachine

Grill

Sauna

Kachel

Droogautomaat

Afb. G–1

165


Viega’s systeemfilosofie Voorwaarden voor een “innovatieve gasleidinginstallatie” in de woningbouw:

QQtechnisch vlekkeloze en voordelige installatie QQkorte montagetijden QQbrandveilige gasleidingen kunnen ook op ontoegankelijke plaatsen worden gelegd QQgeen extra veiligheidsinrichtingen QQbuisverbindingen conform Technische specificatie KVBG-2001/02 QQpersverbindingen moeten met alle buistypes die voor de gasinstallatie zijn toegelaten, verbonden kunnen worden. Woning met complete aardgasvoorziening

Afb. G–2

Huisdoorvoer Gasmeter met meteraansluitplaat 3 Etageverdeler 4 Gasketel 5 Droogautomaat op gas

166

Gasfornuis Ingebouwde gaskraan (niet toegestaan in Belgie) 8 Gashaard 9 Gasaansluiting buiten met gasgrill

1

6

2

7

3 Gasinstallatie* – Basis

Installatie van gasleidingen en aansluiten van toestellen Habilitatie Aardgas is een gemakkelijke en veilige energiebron. Maar daarvoor is het wel belangrijk dat de installatie vakkundig werd aangelegd. De aardgasmaatschappijen raden de klanten aan om de werken te laten uitvoeren door een “gehabiliteerd installateur” of de installatie te laten keuren door een erkende keuringorganisme. Enkele aandachtspunten:

QQBinnenleidingen dienen in het gebouw lekvrij of dicht te zijn; QQEr is voldoende verluchting nodig om een volledige verbranding te garanderen; QQHou rekening met de verschillende bedrijfsdrukken (arm of rijk gas) bij aanschaf van

Eisen aan gasleidingen

toestellen en diameterbepalingen van de leidingen; De volgende leidingmaterialen kunnen volgens de NBN D 51-003 gebruikt worden voor het leggen van aardgas:

Soorten leidingmaterialen

QQKoperen leidingen (hard of zacht) met de juiste wanddikte. – flensen, hardsolderen, knellen of persen;

QQStalen of verzinkte leidingen – flenzen, lassen of draadverbindingen (enkel met schroefbare stalen buizen);

QQMetalen BGV gekeurde aansluitslang dat bestendig is tegen hoge temperaturen (HTB) – enkel te gebruiken bij aansluiting van een verbruikstoestel na de stopkraan;

QQPolyethyleen leidingen en hulpstukken – enkel in de ingegraven installatiegedeelten volgens de NBN D 51-004 De Viega-persfittingen “Profipress G” van 15 mm tot en met 28 mm voldoen aan de eisen die gesteld zijn in de NBN D 51-003.

167


Systeemomschrijving Profipress G / Profipress G XL Reglementair gebruik De buisleidingsystemen Profipress G met persfittingen zijn geschikt voor gassen voor huishoudelijk gebruik volgens de NBN D 51-003. Voor de installatie gelden de uitvoeringsvoorschriften volgens de NBN D 51-003. Er mogen uitsluitend koperbuizen volgens NBN EN 1057 worden gebruikt. De minimale wandikte voor koperen buis van 28 dient in Belgie 1,5 mm te bedragen. Er zijn certificaten voor

QQaardgas volgens NBN D 51-003 QQgas en vloeibaar gas in de gasfase volgens NBN D 51-006 Werkdruk aardgas max. 100 mbar Werkdruk butaan of propaan in gasfase max. 5 bar Druck max. bij HTB-eis 1 bar Bedrijfs- en omgevingstemperatuur max. 70 °C Het gebruik van Profipress G voor andere dan de beschreven toepassingen dient met onze firma te worden afgesproken. Profipress G Persverbindingen van koper Speciale fittingen en flenzen uit koper of brons

Afb. G–3

168

3 Gasinstallatie* – Systeemomschrijving

Technische gegevens Koperbuizen volgens NBN EN 1057 (tot max. 28 mm) Van koper/brons Permanente eigen kwaliteitscontroles, Met KVBG keurmerk Met gele stip aan weerszijden op de persfitting Geel HNBR-afdichtingselement Viega persmachines (zie hoofdstuk “Gereedschap”) Profipress G 12 tot 28 mm met persbek KVBG certificaat Nr 3140

Buizen Persverbindingen Kwaliteitscontrole Markering Afdichtingselement Persgereedschap

KVBG-certificaatnummer Koperbuizen

Te gebruiken koperbuizen in gasinstallaties Øbuiten x wanddikte da x s [mm]

Lengten hard

Rollen halfhard

zacht

Geschikt volgens NBN EN 1057 en NBN D 51-003

18 x 1,0 22 x 1,0

Profipress G

12 x 1,0 15 x 1,0

28 x 1,5 Tab. G–1 Profipress G XL Persverbindingen en fittingen

Afb. G–4

169


Markering van de persverbindingen Profipress G- persverbindingen zijn gemerkt:

QQGas voor gasleidingen QQPN 5 voor bedrijfsdruk 5 bar QQGT 1 voor hogere thermische belasting (HTB bij 1 bar bedrijfsdruk)

QQ

goedgekeurd voor Nederland Voordelen van het Viega systeem

Profipress G-persverbindingen

QQSC-Contur QQPerskoppelingen voor talrijke

Als persverbinding of met draadfitting

aansluitvarianten

QQPersgereedschap op accu of 230 Volt

De gele stip als markering voor de SC-Contur – de gele rechthoek voor het medium

Afb. G–5

Persverbinding met SC-Contur Ook het Profipress G-systeem is met de SC-Contur uitgerust, herkenbaar aan de gele stip op elke rib. Niet-geperste verbindingen kunnen bij de dichtheidstest gemakkelijk worden opgespoord door een drukverlies op de manometer. SC-Contur en markering van een Viega persverbindingen

SC-Contur Niet-geperste verbindingen kunnen bij de druk- en dichtheidstest gemakkelijk worden opgespoord op de manometer. Dubbele persing

Cilindrische buisgeleiding

Gemarkeerde insteekdiepte

Afb. G–6

HTB-eis Belgische eisen voor onderdelen in gasinstallaties

170

Het criterium voor de hogere thermische belastbaarheid (HTB) gaat uit van de ontstekingstemperatuur van aardgas in de lucht (ca. 640 °C). Om te voorkomen dat onverbrand ontsnappend gas een explosief mengsel vormt, mag bij brand nergens in het gebouw onder deze temperatuur gas in gevaarlijke hoeveelheden ontsnappen. Hieruit resulteert een noodzakelijke bestendigheid tegen temperaturen van 650 °C gedurende meer dan 30 min. Dit werd getest en voldoet aan de regels der kunst.


Gasinstallaties Profipress G- persverbindingen kunnen in de hierna beschreven gasinstallaties worden gebruikt. Aardgasinstallaties volgens NBN D 51-003

QQLage druk < 100 mbar QQIndustriële, bedrijfsmatige en procestechnische installaties met de desbetreffende bepalingen en technische regels

Afb. G–7

Vloeibaar-gasinstallaties in gasfase volgens NBN D 51-006 Leidingen tussen het opslagrecipient en de ontspanner heeft een werkdruk die hoger kan liggen dan 5 bar. Deze dient dan ook zo kort mogelijk te zijn. Persfittingen mogen enkel gebruikt worden:

QQMet vloeibaar gastank in middendrukbereik – na drukregelaar, 1e niveau aan de vloeibaargastank, tot een toelaatbare bedrijfsoverdruk van PZ = 5 bar QQMet vloeibaargastank in lagedrukbereik – na drukregelaar, 2e niveau QQMet vloeibaargashouder (gasfles) < 14 kg – na de drukregelaar voor kleine flessen QQMet vloeibaargashouder (gasfles) ≥ 14 kg – na de drukregelaar voor grote flessen

171


Montage Algemene montageregels voor gasleidingen Volgende voorschriften gelden voor de montage van gasleidingen:

QQGasleidingen mogen zichtbaar en bereikbaar worden gelegd over hun ganse lengte. Zij bevinden zich op minstens 5 cm boven de afgewerkte vloer.

QQGasleidingen mogen worden gelegd in technische schachten zonder specifieke risico. Deze schacht moet aan de bovenste uiteinde in verbinding staan met de buitenlucht. QQOok in holle ruimten zonder specifieke risico mogen de gasleidingen geplaatst worden. Deze verticale- of horizontale holle ruimten (bv. vals plafond, kruipruimten of omkastingen) dienen in verbinding te staan met buitenlucht of met een ruimte waar gasreuk gemakkelijk opgespoort kan worden. Vocht, druip- en condensatiewater van andere leidingen en gebouwdelen mogen niet op de gasleiding inwerken. QQGasleidingen geplaatst in holle ruimten die niet geventileerd zijn zonder specifieke risico mogen enkel uit gelast stalen leidingen of uit koper met hardgesoldeerde koppelingen worden vervaardigd. Al deze leidingen dienen over hun ganse lengte beschermt te zijn tegen corrosie met behulp van een bekleding met synthetisch materiaal. QQZe mogen in de chape of in de muur worden ingewerkt (Zie blz. 164) Ruimtelijke schikking Volgens NBN D 51-003

Verbindingen Ruimtelijke schikkingen

Gevolgde weg van de leidingen

Mechanische verbindingen Knellen Persen SchroefDrieledige draad koppeling

Lassen/ hardsolderen

Bereikbare leidingen 1 2 3

4 5

Zichtbaar JA Technische schacht zonder JA specifiek risico Geventileerde holle ruimte zonJA der specifiek risico Niet bereikbare leidingen Niet geventileerde holle ruimte NEEN zonder specifiek risico Ingewerkt in de muur JA of ondervloer

JA

JA

JA

JA

JA

JA

NEEN

JA

NEEN

JA

Tab. G–2

Ruimten met specifieke risico

QQliftkokers of afvoerkokers (o.a. huisvuil, linnen of papier) QQAfvoerkanalen van verbrandingsproducten. QQVentilatie- of luchtbehandelingskanalen. QQLeidingen of kanalen voor de afvoer van water. QQToezichtputten van riolen QQHolle bouwelementen (o.a. holle welfsels, snelbouwstenen enz.) 172


Leidingverloop en bevestiging Gasleidingen mogen niet aan andere leidingen worden bevestigd of als steun voor andere leidingen dienen. Gasleidingen mogen met niet-brandbare buishouders (bijvoorbeeld metalen buisklemmen) en gewone bevestigingspluggen (kunststof pluggen) worden bevestigd aan voldoende stevige gebouwdelen, indien de buisverbinding een voldoende grote mechanische, axiale weerstand biedt (krachtgesloten in lengterichting). De leidingen worden aan de wand bevestigd ter hoogte van afsluitkranen en richtingsveranderingen of t-stukken Profipress G-verbindingen zijn onloskoppelbare, trek- en schuifvaste buisverbindingen.s. Profipress G perskoppelingen Dubbele axiale persing

Afb. G–8 Bevestigingsafstanden Øbuiten x wanddikte da x s [mm] Profipress G

22 x 1,0 28 x 1,5

15 x 1,0 18 x 1,0 22 x 1,2 28 x 1,2

1,25 Standaard

– Standaard

18 x 1,0

[m]

Sanpress Inox G

12 x 1,0 15 x 1,0

Bevestigingsafstand

Richtwaarden voor horizontaal gelegde leidingen

1,25 1,50 2,00 2,25

Tab. G–3

173


Leggen van gasleidingen in de muur of in de vloer Gasleidingen mogen ingewerkt worden. Indien: – de leidingen beschermt zijn tegen corrosie door bekleding met synthetisch materiaal. De koperen leidingen worden steeds met corrosiebescherming geleverd vanuit de fabriek. – de koperen buizen mechanisch beschermd worden tegen pletten en toevallige doorboring d.m.v. een stalen bescherming van min. 2 mm dikte. – de leidingen mogen het geraamte, de bewapening of eventueel ander leidingen niet raken. – de leidingen moeten spanningsvrij worden gemonteerd. – knelfittingen, driedelige koppelingen en persfittingen moeten steeds bereikbaar blijven. 1 fundering 2 stalen buis gelegd in de isolatielaag 3 isolatielaag 4 koperen buis bekleed in de fabriek 5 stalen profiel min. 2mm dik 6 afwerkingslaag

Gasleidingen in de vloerconstructie

Afb. G–9

Corrosiebescherming Gasleidingen die weggewerkt worden in de muur of in de vloer dienen tegen corrosie te worden beschermd. Koperen leidingen dienen steeds te worden beschermd door een bekleding met een synthetisch materiaal, aangebracht in de fabriek. Bij elk wand- of vloerdoorvoer dient de koperen leiding beschermt te worden door een mantelbuis. Deze moet bij een vloerdoorgang 5 cm boven de vloer uitsteken. De ruimte tussen de mantelbuis en de leiding moet dicht gemaakt worden (vb. siliconen). Herkenbaarheid van de gasleidingen Gasledingen dienen volgens de NBN D 51-003 gemarkeerd te worden indien verwarring mogelijk is. De markering in gele kleur kan op volgende wijze gebeuren:

QQdoor de oorspronkelijke gele kunststof bekleding op koperen buizen (vb. WICU...) QQdoor de leidingen geel te schilderen QQdoor op regelmatige afstanden en bij iedere wanddoorvoer een gele zelfklevende band aan te brengen 174


Gasdichtheid bepalen van een gasleiding volgens NBN D51-003 en D 51-006 Algemeen: Om gaslekken te voorkomen dient er een dichtheidsproef te worden uitgevoerd op de gasleiding. Deze dichtheidsproef geldt zowel voor aardgas-, propaan- of butaaninstallaties. Voorbereiding: Voor elke drukproef dient men de installatie van de gasmeter te ontkoppelen. Ergens op de leiding wordt een manometer aangesloten. De manometer dient een maximumschaal te bezitten van 160 mbar. Alle stopkranen dienen geopend te worden. Meten van de gasdichtheid: De gehele installatie wordt door middel van lucht of een inert gas (vb. stikstof) op een druk van 100 mbar gebracht. Om te zorgen dat het gas de omgevingstemperatuur aanneemt last men een wachttijd in van ongeveer 15 minuten. Alle verbindingen worden ingezeept en op lekkage gecontroleerd, gelijktijdig zal men controleren of de druk op de manometer stabiel blijft. De installatie is gasdicht indien de manometer gedurende een voldoende lange periode (vb. 15 min) stabiel is en dat er geen enkele bel gevormd werd bij verbindingen, kranen of toestellen. Mechanische weerstandsproef bij butaan of propaan Voorbereiding: Alle toebehoren zoals drukregelaars, gastellers en armaturen die niet bestand zijn tegen de mechanische weerstandsproef, worden verwijderd en de leidingen worden verbonden of afgestopt. De toestellen worden afgekoppeld en de afsluitkranen worden afgesloten of indien nodig verwijderd. Mechanische weerstandsproef: De leidingen worden onderworpen aan een proefdruk aangegeven in Tabel G-4. Proefdruk in functie van de maximale werkdruk (MOP): MOP bar

Proefdruk bij mechanische weerstandsproef bar

2 < MOP ≤ 5

> 1,40 MOP

0,1 < MOP ≤ 2

> 1,75 MOP

MOP ≤ 0,1

≥ 2,5 MOP

Tab. G–4 175


Ontluchten van de gasinstallatie Een gasleiding zal steeds moeten ontlucht worden voor deze in gebruik gesteld wordt. Het ontluchten kan gebeuren door het aansteken van een gemakkelijk te bereiken brander of toestel. Zorg ervoor dat het toestel zich in een geventileerde plaatst bevind, en dat de aansteekvlam steeds in de nabijheid blijft van de brander. De brander moet lang genoeg blijven branden tot de ganse installatie volledig ontlucht is. Indien er geen brander of toestel aanwezig is, dan kan de leiding ontlucht worden door een darm aan te sluiten die uitmond in de buitenlucht ter hoogte van het verst gelegen toestel. Koperen buizen bovengronds buiten een gebouw: Koperen leidingen mogen bovengronds, buiten een gebouw geplaatst worden. Deze dienen dan wel: – voorzien te zijn van een temperatuur- en ultraviolet bestendige corrosiebescherming – voorzien te zijn van een mechanische bescherming tot op een hoogte van 2,5 meter boven de vloer – elektrisch geïsoleerd te zijn van het ondergrondse gedeelte en de binneninstallatie – voorzien te zijn van thermische uitzettingmogelijkheden (uitzettingslier of Inox uitzettingscompensatoren) Dichtingmiddel voor schroefdraadverbindingen: De mogelijke afdichtingmiddelen volgens de NBN EN 751-1/2/3 voor het dichten van schroefdraadverbindingen zijn: 1. 2. 3. 4.

Acryl koord met afdichtingpasta (niet uithardend) Teflon band van minstens 0,1 mm dikte Teflon vezel Dik vloeibare anaerobische middel (vb. Loctite 577)

Het gebruik van kemp of vlas is verboden.

176

4 Industriële en bedrijfstoepassingen – Systeemomschrijving

4 I ndustriële en bedrijfstoepassingen Systeemomschrijving Reglementair gebruik De persverbindingssystemen Profipress, Profipress G, Sanpress Inox en Sanpress Inox G zijn geschikt voor gebruik in de industrie voor het transport van speciale media. De keuze van het systeem is afhankelijk van de betreffende bedrijfs-omstandigheden zoals druk, temperatuur en concentratie en van de te transporteren media. De toepassing van de buissystemen voor gangbare speciale media kan volgens de tabellen I-10 tot I-15 gebeuren. De geschiktheid van het Prestabo-systeem en van alle systemen voor andere media kan via een materiaalaanvraag (checklist pag. 195) met de fabriek worden besproken. Profipress / Sanpress Inox / Profipress G / Sanpress Inox G / Prestabo De systemen Profipress, Profipress G, Sanpress Inox en Sanpress Inox G worden behalve in drinkwater- en huishoudelijke installaties steeds vaker ook in de industrie ingezet, voor het transport van speciale media. De veelsoortige bedrijfsomstandigheden van de media, zoals druk, temperatuur en concentratie, maken een zorgvuldige keuze van het systeem en afdichtingsmateriaal noodzakelijk. Speciale media met opgegeven bedrijfsvoorwaarden, zoals technische gassen, oliën, smeermiddelen enz. kunnen in eigen laboratoriumonderzoeken bij Viega of in bijzondere gevallen ook door andere instellingen worden gecontroleerd. Op basis van deze informatie worden gebruiksinstructies opgesteld, die de uitvoerings- en installatieveiligheid voor verwerker en bouwheer garanderen. De persverbindingssystemen van koper en roestvrij staal worden bij voorkeur in volgende installaties ingezet:

Toepassingsgebieden

QQperslucht QQkoelwater QQtechnische gassen, QQindustriewater, QQbehandeld proceswater, QQoliehoudende media.

177


Profipress / Profipress G Assortiment persverbindingen

Afb. I–1

Toelatingen voor

QQgas en vloeibaar gas, QQmazout en dieselolie QQnatte sprinklerinstallaties, QQzuurstofleidingen, QQverbindingen labs-vrij (vrij van lakhechting storende stoffen). Persverbinding met SC-Contur De SC-Contur is op elke verbinding in kleur gemerkt:

QQgeel QQgroen QQwit

voor Profipress G-verbindingen en voor Profipress-verbindingen, Profipress S met FKM dichtingsring.

Persverbindingen Gekleurde stippen kenmerken de SC-Contur

Installatie Met Profipress en Profipress XL

Afb. I–2 178

Afb. I–3


Technische gegevens Uitsluitend koperbuizen volgens NBN EN 10571. Buismateriaal

Persverbindingen met draadaansluiting 12 tot 108 mm van koper 12–54 mm brons 64–108 mm koper

Persverbindingsmateriaal

Zwart; EPDM (ethyleen-propyleen-dieen-rubber); tot 110 °C; niet bestand tegen koolwaterstofoplosmiddelen, gechloreerde koolwaterstoffen, terpentijn, benzine

Afdichtingselement


Afleveringstoestand

Koperen buis

Toelatingen

NBN EN 1057

Systeem

12 / 15 / 18 / 22 / 28 /35 / 42 / 54 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0. 1 Gelieve

Nominale maten [mm] Profipress XL

rekening te houden met de minimale buisdikten uit tabel H-1.

Te gebruiken koperbuizen in drinkwaterinstallaties Buiten-Ø x wanddikte da x s [mm]

Leveringsprogramma Stangen hard

Ringen

halfhard

Maten

zacht


Buismaten, leveringsvormen

12 x 0,8 12 x 1,0 15 x 1,0 18 x 1,0 22 x 1,0 28 x 1,0

–

28 x 1,5

–

35 x 1,0

–

–

35 x 1,2

–

–

42 x 1,0

–

–

42 x 1,2

–

–

54 x 1,2

–

–

54 x 1,5

–

–

64,0 x 2,0

–

–

76,1 x 2,0

–

–

88,9 x 2,0

–

–

108,0 x 2,5

–

–

Standaard Koper

XL

Tab. I–1

179


Sanpress Inox / Sanpress Inox XL Buismateriaal NBN EN 10312

Persverbindingsmateriaal Afdichtingselement

Afleveringstoestand

Toelatingen Systeem Buizen

Technische gegevens Sanpress- en Sanpress XL-roestvrijstalen leidingen zijn lasergelaste buizen uit roestvrij staal. Materiaal nr. 1.4401 (X5 CrNiMo 17-12-2), met 2,3 % Mo voor meer duurzaamheid, alternatief: Materiaal nr. 1.4521 (X2 CrMoTi 18-2), met een PRE-waarde van 24,1 Roestvrij staal Zwart; EPDM (ethyleen-propyleen-dieen-rubber); tot 110 °C; niet bestand tegen koolwaterstofoplosmiddelen, gechloreerde koolwaterstoffen, terpentijn, benzine

QQStangen van 6 m lengte, met blanke buiten- en binnenoppervlakken QQBuiseinden met kunststof stoppen afgesloten QQAlle buizen zijn op dichtheid getest en gemerkt QQDW 8501 BL 0551 (15 tot 54 mm) QQDW 8511 BQ 0245 (64 tot 108 mm) QQNBN EN 10088: roestvaste staalsoorten QQDVGW W 541: Buizen in roestvast staal voor drinkwaterinstallaties, DVGW gekeurd TS 233 (N012)


15 / 18 / 22 / 28 / 35 /42 / 54 64,0 / 76,1 / 88,9 / 108,0

Sanpress Inox Persverbindingen 15 – 54 mm van roestvrij staal XL-maten 64 – 108 mm van roestvrij staal, met snijring, scheidingsring en EPDM-afdichtingselement Alle maten met SC-Contur

Afb. I–4

180


Technische gegevens

Sanpress Inox-buizen

dxs [mm]




15 x 1,0

0,13

0,35

2,10

18 x 1,0

0,20

0,43

2,55

22 x 1,2

0,30

0,65

3,89

28 x 1,2

0,51

0,84

5,02

35 x 1,5

0,80

1,26

7,55

42 x 1,5

1,19

1,52

9,13

54 x 1,5

2,04

1,97

11,83

Maat


Standaard

Roestvrij staal

XL

Roestvrij staal

Sanpress Inox XL-Rohre 64,0 x 2,0

2,83

3,04

18,24

76,1 x 2,0

4,08

3,70

22,20

88,9 x 2,0

5,66

4,34

26,00

108,0 x 2,0

8,49

5,30

31,80

Tab. I–2

181


Prestabo Reglementair gebruik Het Prestabo-systeem is bedoeld voor gebruik in industriële en verwarmingsinstallaties, en niet geschikt voor toepassing in drinkwaterinstallaties. Buizen en verbindingen zijn daarom met een rood symbool “Niet voor drinkwaterinstallaties” gemerkt. De Sendzimir verzinkte Prestabo-buis kan ook gebruikt worden voor sprinklersystemen met water en persluchtinstallaties. Prestabopersverbindingen Met duidelijke rode markering: “Niet voor drinkwaterinstallaties geschikt”

Afb. I–5

Afb. I–6

Kenmerken van Sendzimir verzinkte buizen voor sprinklers

QQRode lijn, wit opschrift QQSymbool »Niet voor drinkwaterinstallaties« QQSymbool »Sprinkler« QQBuiseinden met witte kapjes QQAfmetingen 15-108 mm QQVanaf afmetingen 22 mm VdS-certificaat voor leiding en perskoppelingen QQ20 µm zinklaag, binnen en buiten

182

4 Industriële en bedrijfstoepassingen – Systeemtechniek

Systeemtechniek SC-Contur – goedgekeurde zekerheid De SC-Contur zorgt ervoor dat per vergissing niet geperste persverbindingen bij het vullen van de installatie zichtbaar worden. Ongeperste persverbindingen worden in het drukbereik van 1 bar tot 6,5 bar duidelijk vastgesteld door waterlekkage of door drukverlies aan de testmanometer. Ze kunnen dan meteen worden geperst. SC-Contur Niet-geperste verbindingen worden zichtbaar bij het vullen van de installatie

Dubbele persing

Cilindrische buisgeleiding

Gemarkeerde insteekdiepte

Afb. I–7 Viega-tests Keuringscriteria

Drukvastheid

Eisen volgens DVGW-W 534

Viega testwaarden

min. 25 bar

tussen 50 en 200 bar

Drukstoot

telkens 10.000 maal afwisselend, tus- telkens 100.000 maal afwisselend, sen 1 en 15 bar overdruk bij kamertussen 1 en 15 bar overdruk bij temperatuur en 95 °C kamertemperatuur en 95 °C

Temperatuur-wisseling

telkens 100.000 maal afwisselend, telkens 10.000 maal afwisselend, teltelkens 15 minuten bij 20 °C en kens 15 minuten bij 20 °C en 95 °C bij 95 °C bij een druk van 10 bar en een een druk van 10 bar en een voorvoorspanning van de buis van 2 spanning van de buis van 2 N / mm 2 N / mm2

Onderdruk Afdichtings-elementen

Voor Sanpress Sanpress Inox Profipress De testbelasting van de onderdelen ligt ver boven de voorgeschreven waarden

– 0,8 bar aparte tests

Tab. I–3

183


Technische gegevens afdichtingselementen

Afdichtingselementen Afkorting

EPDM

HNBR

FKM

Materiaal

ethyleen-propyleendieen-rubber

gehydrogeneerd nitrielrubber

fluorelastomeer

Kleur

zwart glanzend

geel

zwart mat

Temperatuur [°C max.]

110

70

140

Druk [bar]

16

PN5 / GT 1

16

KTW

ja

nee

nee

HTB

nee

ja

nee

Toepassings-gebieden

drinkwater verwarming zonne-energie (vlakke collectoren)

Gassen KVBG gekeurd Stookolie Diesel volgens NBN EN 590

zonne-energie (buiscollectoren) afstandsverwarming (na overleg)

Tab. I–4 Verloop

Materiaalaanvraag Klant

Viega 1

Materiaalaanvraag

Formulier invullen, veiligheidsinformatiebladen bezorgen

Extern

Acceptatie materiaalaanvraag in servicecenter

2 Informatie inwinnen

Fabrikant/exploitant

3 Gegevens verwerken 4 Laboratoriumproeven 5 Antwoord aan servicecenter 6 Uitvoering van de installatie Tab. I–5

184

Resultaat: info aan de klant

Laboratorium fabrikant

4 Industriële en bedrijfstoepassingen – Toepassingen

Flensverbindingen In metalen perssystemen zijn flensverbindingen in de maten 28 tot 108 mm mogelijk. Voor Sanpress Inox zijn flenzen van roestvrij staal in de maten 15 tot 108 mm verkrijgbaar – alternatief met persfittingen of binnendraad. Voor de afdichtingen voor flensverbindingen dient al naargelang het toepassingsgebied EPDM of asbestvrij afdichtingsmateriaal te worden gekozen. Soorten flenzen

Afb. I–8

Afb. I–9

Sanpress Inox Vaste flens

Sanpress Losse flens, draaibaar

Van roestvrij staal 1.4401 15 – 54 mm model 2359 64,0 – 108,0 mm model 2359XL

Van staal, zwart gepoedercoat, met persaansluiting van brons 28 – 54 mm model 2259.5 64 mm (koper) model 2459.5XL 76,1 – 108,0 mm model 2259.5XL

Toepassingen Persluchtinstallaties Perslucht is een van de belangrijkste media in de industrie en wordt in verschillende kwaliteiten en grote hoeveelheden benodigd. Als samendrukbaar medium stelt het hoge eisen aan de verbindingspunten van buis en persverbindingen. Daarbij speelt naast de bedrijfszekerheid ook de keuze van het gepaste leidingsysteem voor de betreffende persluchtkwaliteit een beslissende rol. De in compressoren gegenereerde perslucht bevat fijn verdeelde olie, die op de binnenwand van de leidingen neerslaat en ongeschikte materialen kan aantasten. Koper van de systemen Profipress/Profipress G en roestvrij staal van de systemen Sanpress Inox/Sanpress Inox G zijn corrosiebestendig. De in de persverbindingen van de systemen Profipress en Sanpress Inox af fabriek voorgemonteerde EPDM-afdichtingselementen moeten worden gebruikt voor olieconcentraties ≤ 25 mg/m3. Is de olieconcentratie hoger, dan adviseren wij de systemen Profipress G en Sanpress Inox G met HNBR-afdichtingselementen. 185


Toepassingsgebieden van Viega persverbindingsystemen 1)

Zie ook het toepassingsoverzicht aan het einde van het hoofdstuk

Toepassingen Viega persverbindingsystemen Profipress / Sanpress Inox Profipress G / Sanpress Inox G

Bedrijfsdruk pmax [bar]

Olieconcentratie ≤ 25 mg / m3

≥ 25 mg / m3 –

10 bar1) (hogere druk op aanvraag)

Sanpress

HNBR of FKM inzetten

Prestabo

FKM

Tab. I–6 Persluchtverbruikers

Luchtkwaliteitsklassen

Met drukregelaar en olie- en waterafscheider

ISO 8573-1 klassen

Totaal oliegehalte max. [mg / m3]

Luchtkwaliteitsklassen

1 2 3 4 5

≤ 0,01 ≤ 0,1 ≤ 1,0 ≤ 5,0 ≤ 25,0

Volgens ISO 8573-1

Tab. I–7

Afb. I–10

Bij de plaatsing van persluchtleidingen dienen de desbetreffend geldende voorschriften en veiligheidsbepalingen van de ongevallenverzekering in acht te worden genomen. Persluchtcompressor

Afb. I–11

186

Bron: fa. Kaeser


Koelwaterinstallaties Voor het transport van koelwater wordt in veel industriële productieprocessen als dragermedium doorgaans water of een 50/50-mengsel van water en glycol ingezet. De leidingsystemen Profipress, Sanpress Inox en Sanpress kunnen voor deze koelwaterinstallaties worden ingezet. Voor het gebruik in combinatie met boor- en koelemulsies dient overleg te worden gepleegd met onze firma. Het Profipress-systeem is niet geschikt voor het transport van koelmiddelen. Koelwatercircuit Hydraulische installatie

Afb. I–12

Leidingsystemen met verschillende media moeten in het belang van de bedrijfszekerheid en vakkundige reparatie duidelijk zichtbaar worden gekenmerkt.

187


Proceswaterinstallaties Definitie proceswater

Gezuiverd water voor chemische, medische en andere processen noemt men ook “proceswater” of “behandeld water”. Het gaat daarbij om water dat niet aan de voorschriften voor drinkwater voldoet*. Proceswater wordt in verschillende categorieën ingedeeld. Hieronder vallen:

QQdeels en volledig ontzilt water, QQonthard water, QQnabehandeld water, QQgedemineraliseerd en gedeioniseerd water, QQosmosewater enz. Voor de installatie dienen specifieke gevallen te worden geanalyseerd en moet overleg met onze firma worden gepleegd. Zuiveringsinstallatie voor proceswater

Opmerking voor laboratoria Proceswater is chemisch agressiever dan drinkwater en bevat daardoor vaak metaalionen uit de leidingsystemen

Afb. I–13 Sanpress Inox Aanbevolen voor gedemineraliseerd water

188

Volledig ontzilt water is vrij van zouten en hun ionen. Het heeft een geringe geleidbaarheid en hoog oplossend vermogen, en probeert stoffen in zijn omgeving, bijv. uit het leidingmateriaal, op te lossen. Bij onthard water werden calcium- en magnesiumionen van de carbonaten door natriumionen vervangen. Bij koper verhoogt de lage pHwaarde de waarschijnlijkheid van een gelijkmatige oppervlaktecorrosie. Het leidingsysteem Sanpress Inox en de bijbehorende persverbindingen zijn bijzonder goed geschikt voor volledig ontzilt en onthard water. Stoffen uit het materiaal worden in nauwelijks meetbare omvang aan het water afgegeven.


Installaties voor technische gassen Het begrip “technische gassen” wordt in het algemeen gebruikt voor de gassen die in de chemische en farmaceutische industrie worden gebruikt. De technische regels voor drukgassen deelt gassen volgens hun eigenschappen in. Zo worden niet alleen gassen, maar ook gasmengsels (aardgas enz.) gedefinieerd. Voor het transport van een groot aantal van deze media kunnen de leidingsystemen Profipress, Profipress G, Sanpress Inox en Sanpress Inox G worden ingezet. Onderstaande tabel helpt bij de keuze van het gepaste persverbindingssysteem met de geschikte afdichtring voor het gebruik van Profipress/ Profipress G en Sanpress Inox/Sanpress Inox G. Technische gassen en hun verbindingsystemen Profipress / Sanpress Inox Met EPDMafdichtingselement

Profipress G / Sanpress Inox G Met HNBRafdichtingselement

Perslucht Koolstofdioxide CO2 droog

Toelaatbare bedrijfsdruk pmax [bar] 10 – 161)

–

16 bar tot de afmeting 54 mm

16

Stikstof N2

16

Argon

10

Corgon-schermgas

16

Vacuüm

- 0,8

Zuurstof Aardgas en vloeibaar gas

1)

– –

16 5

Tab. I–8

Voor toepassingen met andere, hier niet vermelde gassen dient overleg te worden gepleegd met onze fabriek in Attendorn. Verdeelblok Voor technische gassen

Afb. I–14

189


Technische gassen worden in de industrie veelvuldig gebruikt. In de chemische industrie wordt bijvoorbeeld kooldioxide ingezet voor koudeopwekking of straalreinigen. Zuurstof wordt o.a. voor de ozonproductie gebruikt, stikstof en argon worden in de chemische en farmaceutische industrie in grote hoeveelheden ingezet als schermgas voor inertisering. De analytische scheikunde, maar ook grote industriële installaties hebben gassen van hoge en extreme reinheid nodig. Voor sommige toepassingen volstaan de gangbare kwaliteiten niet, of soms neemt de hoge kwaliteit af door achteraf toegevoegde verontreinigingen door lekkage of door reacties van de gassen met de materialen van armaturen en leidingen. Waar de grenzen van conventionele industriële gassen zijn bereikt, zijn buitengewone gaskwaliteiten met een hoge reinheid gevraagd. In deze “ultrareine gassen” worden verontreinigingen zoals mineralen en sporenelementen slechts in ppm-mate (parts per million) aangetroffen. 1 ppm komt overeen met 0,0001 vol.-%

De reinheid van gassen wordt in de vorm van een notering met punt aangegeven, een verkorte vorm van het percentage. Het cijfer voor het punt definieert het aantal negens Het cijfer achter het punt is het eerste van negen afwijkende getal. Voorbeelden

QQStikstof 3.8 Reinheid 99,98 Vol.-% 3 negens, het laatste cijfer is 8

QQAcetyleen 2.4 Reinheid 99,4 Vol.-% 2 negens, het laatste cijfer is 4 Toevoerleiding Voor technische lasgassen

Afb. I–15

190


Lagedrukstoominstallaties Het Profipress-systeem mag in lagedrukstoominstallaties alleen met het FKM-afdichtingselement worden ingezet.

QQTemperatuur maximaal QQDruk maximaal

120 °C 1 bar FKM-afdichtingselement

Afb. I–16

Perssysteem

Profipress S of Profipress met FKM-afdichtingselement

Naam

fluorelastomeer

Toepassingsgebied

zonne-energie vacuümbuizen afstandsverwarming

Kleur

zwart, mat

Maten

12 – 108 mm

Lagedrukstoominstallatie Installatie voor desinfectie van ziekenhuisbedden

Tab. I–9 Lagedrukstoominstallatie Met FKM-afdichtingselementen, in combinatie met armaturen voor stoominstallaties

Afb. I–17

Voor toepassingsgebieden met hogere temperatuur- of drukwaarden dient in elk geval overleg te worden gepleegd met onze firma.

Gebruik in de scheepsbouw Profipress is goedgekeurd voor de scheepsbouw. Richt u met eventuele vragen a.u.b. tot onze buitendienst of serviceafdeling.

191


Sanpress Inox Labs-vrij In de automobielindustrie en in lakkerijen mogen alleen leidingsystemen worden gebruikt die vrij zijn van “lakbeschadigende stoffen (labs)” zoals silicone vett, olie enz. Deze stoffen kunnen in het productieproces hechtingsproblemen aan de oppervlakken veroorzaken, wat tot lakschade zou kunnen leiden. Zijn koppelingen met de eigenschap “labs-vrij” nodig, dan dient het systeem “Sanpress labs-vrij” te worden gebruikt. Labs-vrije fittingen worden afzonderlijk verpakt en moeten direct na het openen van de verpakking worden verwerkt. De persfittingen zijn met een blauwe stip gekenmerkt. Tot het systeem behoren tevens “labs-vrije Easytop - ventielen met schuine zitting” en “labs-vrije Easytop - kogelkranen” in de maten 15 tot 54mm. Verpakkingseenheid De artikelen zijn apart in zakken verpakt en herkenbaar aan het opschrift “labs-frei”

Afb. I–18

Labs-vrije koppelingen niet in contact brengen met lakbeschadigende stoffen, zoals olie en vet ! Labs-vrije perskoppelingen met SC-Contur Herkenbaar aan de blauwe stip

Afb. I–19

192


Easytop kogelkranen Easytop kogelkranen zijn geschikt voor gebruik in industriële installaties voor niet-brandbare gassen. In persluchtinstallaties en alle toepassingen met niet-brandbare technische gassen bedraagt de maximale bedrijfsdruk bij omgevingstemperatuur 10 bar. Profipress G-kogelkranen zijn goedgekeurd voor brandbare gassen volgens DVGWwerkblad G 260 tot PN 5. Ze bezitten geen KVBG keurmerk voor Belgie. Kenmerken

QQOnderhoud, montagevriendelijk QQPerstechniek voor snel werken zonder lange uitvaltijden QQGekleurde kappen voor een consequente mediakenmerking Mediamarkering

Afsluitbaar voor onderhoudseenheid

Afb. I–20

Afb. I–21 Viega systemen en kogelkranen in de industrie

Afb. I–22

193


Toepassingsoverzicht De veelsoortige bedrijfsomstandigheden van de media, zoals druk, temperatuur en concentratie, maken een zorgvuldige keuze van de buis- en afdichtingsmaterialen noodzakelijk. Op basis van de ervaringen met speciale media werd een informatiebrochure “Toepassingsgebieden voor metalen buissystemen” opgesteld. Behalve installaties voor water zijn ook toepassingsmogelijkheden voor antivriesmiddelen, olie, koel- en smeermiddelen en andere speciale media en technische gassen beschreven. Gebruik voor een aanvraag a.u.b. het formulier op pagina 195.

194

Aanvraag materiaalbestendigheid

Viega-bewerkingsnr.: Datum: Klantnummer:

1

Viega-projectnr.: Opsteller:

Klant / firma (firmastempel)

Directie: O & O

Straat: Postcode/plaats: Tel.: Fax:

Contact:: Technische dienst Tel.: +32 (2) 551 55 10 / Fax: +32 (2) 503 14 33 E-Mail: [email protected]

Contactpersoon:

Profipress G koper

Bedrijfsomstandigheden

Koper / Brons HNBR

9

Sanpress-Buis 1.4521 Roestvrij staal

Hoe groot zijn de te transporteren hoeveelheden? Bij meerdere componenten de verhouding vermelden.

Brons EPDM

8


Zijn andere bestanddelen in het medium te verwachten? Voorbeeld: additieven, reinigingsmiddelen, spanen enz. Indien ja, welke? Concentraties vermelden.

Roestvrij staal EPDM

7


Aan welke media worden de te onderzoeken materialen blootgesteld? (Veiligheidsinformatiebladen en technische gegevensbladen toevoegen a.u.b.)

Brons EPDM

6


Welke functies hebben de Viega-componenten in de installatie?

Roestvrij staal EPDM

5

Profipress S koper

Functie van de totale installatie

Koper / Brons FKM

4

Profipress koper

Afmetingen Gelieve aan te kruisen welk systeem van Viega gebruikt zou worden.

Koper / Brons EPDM

3

Tmax

Prestabo sendzimir Gegalvaniseerd staal

(Wordt door Viega ingevuld.)

Gegalvaniseerd staal EPDM

Contactpersoon:

Prestabo Gegalvaniseerd staal

Datum: Naam:

Gegalvaniseerd staal EPDM

Project: Projectomvang: (lopende meter buis/fittingen)

Sanpress Inox G Roestvrij staal

2

Roestvrij staal HNBR

Aanbeveling

Eindklant:

Drukstoten Stagnatie

Ja Ja

Nee Nee

Systeem

open

gesloten

Plaats van de unit

buiten

binnen

Tmin pmax pmin pHmax pHmin 10 Wat is de geplande levensduur van het systeem? Onze aanbeveling heeft betrekking op de opgegeven gebruiks- en bedrijfsomstandigheden. Hierdoor wordt de bestaande garantie niet uitgebreid, met name worden de wettelijke garantietermijnen niet verlengd.

5 Gereedschappen – Systeemomschrijving

5 Gereedschappen Systeemomschrijving Reglementair gebruik De betrouwbare werking van de Viega persverbindingsystemen hangt in de eerste plaats af van de vlekkeloze toestand van de gebruikte persmachines en persklauwen. De bij de aankoop van persgereedschap bijgeleverde, gedetailleerde gebruiksaanwijzing dient te worden gevolgd. Bij het uitlenen van persmachines dient de volledige productinformatie te worden bijgevoegd. Persmachines kunnen bij temperaturen van -5 tot +40 °C worden ingezet (bedrijfstemperatuur verondersteld). Ligt de temperatuur duidelijk onder 0 °C, dan wordt de hydraulische olie dikvloeibaar en moeten de machines tot kamertemperatuur worden opgewarmd, alvorens ze in gebruik te nemen. Gebeurt dit niet, dan is de operationaliteit beperkt en kan het mechanisme beschadigd worden. Mocht een persmachine volledig in water zijn ondergedompeld, dan moet ze ter controle naar een geautoriseerd servicestation worden gestuurd. Onafhankelijk van de wettelijke regelingen garandeert Viega de dichtheid van de verbinding conform de overeengekomen aansprakelijkheidsovereenkomst. Deze verlengt de door de wetgever vereiste garantieperiode, indien Viega pers machines en Viega persklauwen worden gebruikt.

Gebruiksaanwijzingen

Gebruiksvoorwaarden –5 tot +40 °C

Servicestations Voor onderhoud en reparatie Aansprakelijkheidsovereenkomst

Persgereedschap Modellen op 230 Volt en batterijen

Afb. W–1

197


Persmachines Veilig, onderhoudsvrij persgereedschap is een belangrijk bestanddeel van het Viega systeem. Het is geoptimaliseerd voor de materialen en afmetingen van de Viega persverbindingen en garandeert zo de betrouwbaarheid en functionaliteit bij dagelijks gebruik. Ook omdat ze overal inzetbaar zijn – met en zonder netaansluiting. Wij adviseren het gebruik van de volgende persmachines:

QQPressgun 4 E QQPressgun 4 B QQPressgun Picco QQPT3-EH QQPT3-AH QQPT2 Pressgun 4 E 230 V Elektrische persmachine 230 V

Afb. W–2

Kenmerken

QQVoor alle persverbindingsmaten van 12 tot 108 mm QQOptimale bediening dankzij de ergonomische pistoolvorm voor eenhandsbediening QQGewicht gereduceerd tot 4,5 kg (zonder persbek) QQ180° draaibare kop QQVertraagde reactie, grendelascontrole, geforceerde persing en automatische terugloop

QQWeinig onderhouds- en reparatiekosten QQService pas na 32.000 persingen

198


Pressgun 4 B Accupersmachine 18 V/2,2 Ah Lithiumionaccu

Afb. W–3

Accupersmachine met de nieuwste lithiumiontechniek De lithiumionaccu’s hebben 60 % meer capaciteit, beschikken over betere prestatieeigenschappen (ook bij lage temperaturen) en hebben geen memory-effect. Door de snelle krachtopbouw gebeurt de persing afhankelijk van de buismaat in 3 tot 4 seconden. Kenmerken

QQVoor alle persverbindingsmaten van 12 tot 108 mm QQOptimale bediening dankzij de ergonomische pistoolvorm voor eenhandsbediening

QQGewicht gereduceerd tot 4,35 kg (zonder persbek) QQ180° draaibare kop QQVertraagde reactie, grendelascontrole, geforceerde persing en automatische terugloop

QQWeinig onderhouds- en reparatiekosten QQService pas na 32.000 persingen

199


Pressgun Picco Nieuw! Accupersmachine 18 V/1,1 Ah Lithiumionaccu

Afb. W–4

Pressgun Picco is de lichtste en kleinste van de Viega persmachines. Hij is bijzonder handig en perfect geschikt voor werkzaamheden in zeer kleine ruimtes en bij nauwe voorwandconstructies. Hij wordt vooral gebruikt voor de installatie van kunststof Viega-buissystemen en reparatiewerkzaamheden in de klantenservice. Picco persbekken zijn gewichtsbesparend geconstrueerd en daardoor niet compatibel met ander Viega persgereedschap. Kenmerken

QQVoor metalen persverbindingen, maten 12 tot 35 mm QQVoor kunststof persverbindingen met afmetingen 12 - 40 mm QQOptimale bediening dankzij de ergonomische pistoolvorm voor eenhandsbediening

QQGewicht gereduceerd tot 2,5 kg (zonder persbek) QQ180° draaibare kop QQGrendelascontrole QQWeinig onderhouds- en reparatiekosten QQService pas na 32,000 persingen Gebruik van persgereedschap van andere fabrikanten Voorwaarde voor de certificering van Viega buissystemen is bijv. de goedkeuring van de verbindingstechniek volgens DVGW-werkblad W 534 door een erkend keuringsinstituut. Hiervoor worden de persverbindingen in principe met Viega persgereedschap en Viega persklauwen gemaakt. Gebruikt de installateur in de praktijk een perswerktuig van een andere fabrikant, dan wordt in het kader van de aansprakelijkheidsgarantie aanbevolen om ook daar een kwaliteitscertificaat voor aan te vragen. Wordt in het geval van een reclamatie het gebruik van een perswerktuig van een andere fabrikant als schadeoorzaak aangewezen, dan zal Viega de reclamatie afwijzen.

200


Toebehoren Koffer met persbekken Pressgun 4E Pressgun 4B

Afb. W–5 Afb. W–6 Lithiumionaccu Voor Pressgun 4B

Batterijlader

Afb. W–7 Afb. W–8 Pressgun Picco Koffer zonder persbek

Afb. W–9

201


Persgereedschappen Persringen met scharnierfunctie Dankzij de gepatenteerde Viega persringen en de scharnierfunctie van de trekbek kan de persring tot 180° worden gedraaid. Dit is de oplossing voor persverbindingen in moeilijk toegankelijke buistracés, buisschachten en voorwandconstructies. Voor Viega leidingsystemen van metaal

De trekbek en de persringen zijn compatibel met alle Viega persmachines (speciale voor Picco en Pressgun Picco). Persringset Kofferset 12 tot 35 mm Met scharnierende trekbek Z 1 Niet afgebeeld: 42 tot 54 mm met Z 2

Afb. W–10 Afb. W–11

Voor XL-persverbindingen Voor de Viega perssystemen Sanpress Inox XL, Prestabo XL en Profipress XL (persverbindingen van koper) in de maten XL: 64,0 / 76,1 / 88,9 en 108,0 mm. Persringen 64,0 tot 108,0 mm Met scharnierende trekbek Z 2 Ook als set in koffer

Afb. W–12

202


Perskettingen/persbekken Persketting met trekbek Voor Sanpress XL-persverbindingen van brons Maten 76,1 mm tot 108,0 mm Ook verkrijgbaar als kofferset

Perskettingen met trekbek

Persbekken Voor persverbindingssystemen van kunststof en metaal Maten 12 tot 63 mm voor kunststof buissystemen 12 tot 54 mm voor metalen perssystemen Compatibel met alle Viega persmachines (speciale voor Picco en Pressgun Picco)

Persbekken

Picco-persbekken Maten 12 – 40 mm voor kunststof buissystemen 12 – 35 mm voor metalen perssystemen

Picco persklauwen

Afb. W–13

12 mm tot 54 mm Voor alle metalen Viega perssystemen

Afb. W–14

Afb. W–15

203


Onderhoudsinstructies Persmachines De betrouwbare werking van de persmachines en de blijvende dichtheid van de persverbindingen hangt in de eerste plaats af van de toestand van de perswerktuigen. Viega persmachines zijn elektrohydraulische apparaten, die tijdens de persbewerking een vast ingestelde druk uitoefenen. Alleen een dicht hydraulisch systeem zonder olielekkage garandeert de bedrijfsveiligheid en betrouwbaarheid. Zoals alle elektrohydraulische werktuigen is ook persgereedschap onderhevig aan natuurlijke slijtage. Daarom moeten de werktuigen regelmatig onderhouden of voor controle aan de door Viega genoemde servicestations bezorgd worden. Contactinformatie zie www.viega.be Onderhoudsintervallen voor Viega-persmachines Persmachines Pressgun Picco Pressgun 4 E Pressgun 4 B PT3-AH Picco PT3-H/EH

Onderhoudsintervallen Na 30.000 persingen wordt via de LED-indicatoren een service-melding gegeven. Na nog eens 2.000 persingen volgt een veiligheidsuitschakeling. Onderhoud ten laatste na 4 jaar. Na 20.000 persingen wordt via de LED-indicatoren een service-melding gegeven. Na nog eens 2.000 persingen volgt een veiligheidsuitschakeling. Onderhoud ten laatste na 4 jaar.

PT2

Om de 2 jaar.

Model 2478

Ten minste eenmaal per jaar.

Model 2475

Na 20.000 persingen wordt via de LED-indicatoren een servicemelding gegeven. Onderhoud ten laatste na 4 jaar.

Tab. W–1

Persringen/persbekken Om de functionaliteit te behouden, raden wij aan de persringen en persbekken samen met de persmachines regelmatig te laten onderhouden. Slijtageonderdelen worden vervangen, perscontouren worden bijgewerkt en de persbekken worden opnieuw ingesteld. Onderhoud en reiniging Na elk gebruik moeten de perswerktuigen met een doek worden gereinigd. De persbekhouders met de persrollen moeten droog en schoon worden bewaard! Indien nodig dienen beweeglijke onderdelen, zoals aanzetbouten en persrollen, te worden geolied. Verder moeten de contouren van de persbekken en de inzetstukken regelmatig met fijne staalwol of reinigingsvlies blank gewreven en geolied worden.

204

5 Gereedschappen – Onderhoudsinstructies

Onderhoud Reparaties en onderhoud Austria

Ackerl

4020 Linz

Belgium

Indu Tools

1850 Grimbergen

Czech Republic

Mátl & Bulla

66461 Brno

Denmark

Scherer‘s

2610 Rodovre

Finland

Sähköhuolto Tissari Oy

70460 Kuopio

France

Fa. Striebel

67602 Selestat

MEP Hire

ML43NH Glasgow

Broughten Plant Hire and Sales

RN3 8UJ Romford, Essex

Ergon Equipment

15344 Athen

Elmes

39040 Neumarkt

O.R.E

47900 Rimini

Great Britain Greece Italy

The Netherlands MG Service

5388 RT Nistelrode

Norway

Grønvold Maskinservice

0613 Oslo

Spain

Tecno Izqueierdo

28026 Madrid

Sweden

AB Lindströms

39241 Kalmar

Switzerland

Von Arx

4450 Sissach

Tab. W–2

205

A–N

Index A

G

Adaptersets voor ventielradiatoren 122 Aftapkraan 53 Argon 189 Axiale compensator 46

Gas systemen 171 Gas voor huishoudelijk gebruik 165 Geluidsbescherming 38 Gemengde installaties 81, 142 Gereedschap onderhoud 205

B Bemonsteringen 18 Bevestigen van leidingen 85 Binnenliggende circulatieleiding 71 Boiler aansluiting 82 Brandbestrijdingsunits 22 Brandleidingen 39 Buigen van buizen 84 Buisstripper 149

C Chloordioxide desinfectie 27 Chloride 50 Circulatieregelventiel 69 Combinatie van materialen 17 Corgon-gas 189

H HNBR 189 Hydrogeen peroxyde desinfectie 27 Hygiëne+ – spoelfunctie 20

I Industrieel gebruik 177 Ingebouwde rechte kranen 63 Ingebouwde vrije doorstroomkranen 64 Ingebruikname 97 Insteekdiepte 88 Isolatie 37 Isolerende schroefverbinding 81 Kalkaanslag 17 Koelwatersystemen 187 Kogelkranen 68, 111 Koperen buizen 35

D

L

Desinfectie 27, 97 Dichtingselementen 128, 137 Drinkwater 14 Drukverliestabellen buizen 49 Drukverliezen berekenen 24, 49, 99

Labs-vrij systemen 192 Leidingen in de vloer 125 Leidingloop, bevestigingen 85 Loden leidingen 17

E Easytop stopkraan met schuine zitting 51 EPDM 33, 112, 189 Equipotentieel vereffening 82, 142

F FKM 107, 132 Flenzen 62 Flexibele bevestigingen 85

206

M Monsteraftapkraan, bedieningseenheid 61 Monsterkraan 60

N Nitrogeen 189

P–Z

P

U

Persgereedschappen 202 Persluchtsystemen 185 Persverbindingen 109 Plint radiator aansluitingen 121 Pressguns 198 Prestabo 132 Process water systemen 188 Profipress / Profipress XL 35, 107 Profipress G / Profipress G XL 168 Profipress S 129 Protcol 103 Pseudomonas 27

Uitzetting 143 Uitzettingslier 145 Uitzettingsmogelijkheden 145

R

Zonne-energiesystemen 129 Zuiverheid van technische gassen 190 Zuurstof 189

Radiator aansluitblok 119 Radiator aansluitingen 113 Reglementair gebruik 177 Reparatiekoppeling, Smartloop 79 Roestvrij staal corrosie door chloriden 50 Roestvrij stalen leidingen 31

V Vacuum 189 Verdelers 59 Visign for Care 20 Vloeibaar gas installaties 171 Vloerverdeler 115

Z

S Sanpress / Sanpress XL 33 Sanpress Inox / Sanpress Inox XL 31 Sanpress Inox G / Sanpress Inox G XL 177 Smartloop-Inliner circulatieleiding 71 Snijden van buizen 84 Stadsverwarming 128 Stalen leidingen 132 Steptec- installatieschacht 39 Stijgleidingen 113 Stoominstallaties lage druk 191

T Technische gassen 189 Teer chapen 154 Thermische desinfectie 69 T-installatie 119 Toepassingsgebied 179, 184, 195

207

Technische handleiding

Recommend Documents