Techniek in het VMBO
Bedrijfssimulatie Disco Bedrijfssimulatie Disco
Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf
Postbus 416 3440 AK Woerden T 0800 – 8855885 F 0348 – 43 73 45 E
[email protected] I www.otib.nl
In OTIB zijn vertegenwoordigd:
06_OTIB_Cover_Disco_1.4_v2.indd 1
30-07-2008 11:17:37
Bedrijfssimulatie Disco Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 1
01-08-2008 13:12:51
Colofon Deze bedrijfssimulatie Elektro is oorspronkelijk ontwikkeld in het kader van het Impulsproject VMBO-Elektrotechniek. In samenwerking met het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf (OTIB), het Ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschappen en het Platform Technische Installaties. Deze simulatie is herzien door OTIB.
Projectleiding C. van de Graaf & Partners, Amstelveen Idee C. van de Graaf & Partners, Amstelveen OTIB, Woerden Opleidingskundige realisatie C. van de Graaf & Partners, Amstelveen Inhoud Platform Technische Installaties OTIB, Woerden Ontwerp Hollands Lof ontwerpers bv, Haarlem Vormgeving / Drukken Accentdesign, Mijdrecht Verweij Printing, Mijdrecht
Platform Technische Installaties April 2008
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 2
01-08-2008 13:12:52
Projectkaart
Projectkaart
Bedrijfssimulatie Disco Situatie Aan de rand van Winterswijk staat een jongerencentrum waar voornamelijk jongeren uit de omgeving komen. De heer Maduro is de coördinator van het jongerencentrum. Hij heeft een gesprek gehad met een aantal jongeren. Uit het gesprek bleek dat de jongeren een plek willen waar muziek wordt gedraaid en kan worden gedanst. De heer Maduro heeft de benodigde vergunningen van de gemeente gekregen. Het jongerencentrum ligt aan de rand van de stad, dus er zal geen geluidsoverlast zijn. Eén van de jongeren kent een geschikt installatiebedrijf. Dit bedrijf, Sound & Light, is gespecialiseerd in geluids- en belichtingsinstallaties. De heer Maduro vraagt Sound & Light om een offerte te maken voor de levering van een vaste of mobiele geluids- en lichtinstallatie met noodverlichting en de 3-fasecontactdoos voor het klimaatbeheersingssysteem.
Klantvraag Een disco
Tijd 21 uur
Functies
Projectleider Materiaalbeheerder Elektromonteurs Calculator Ontwerper
Wensen | eisen Een tevreden klant Installatie volgens opdracht en geldende voorschriften zoals NEN 1010, NEN-EN 50110 / NEN 3140 en NPR 5310:1 Arbo normen Juiste beroepshouding
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 3
01-08-2008 13:12:52
Projectkaart
Bedrijfssimulatie Disco Opdrachtkaarten
Formulieren
Dit zijn kaarten om mee te werken.
Dit zijn formulieren om te kopiëren.
Offertefase Afspraak met de klant maken
Voorbereiding afspraak maken Klantenkaart
Gesprek met de klant
Voorbereiding gesprek met klant Gespreksverslag
Offerte opstellen
Kostencalculatie Offerte
De offerte aanbieden
Offerte
Uitvoeringsfase Het werk voorbereiden
Installatietekeningen Projectplanning Magazijnbon Weekstaat
Installeren 1 t/m 2
Installatietekeningen Weekstaat
Testen
Weekstaat
Gebruiksaanwijzing
Gebruiksaanwijzing Weekstaat
Opleveringsfase Projectoplevering
Klantenkaart Gebruiksaanwijzing Weekstaat
Interne administratie
Weekstaat Magazijnbon
Nacalculatie
Nacalculatie Factuur
Nazorg
Voorbereiding nazorggesprek Klantenkaart
Evaluatiefase Projectevaluatie
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 4
Evaluatieformulier
01-08-2008 13:12:53
Functiekaarten
Functiekaart
Bedrijfssimulatie Disco
Projectleider Als projectleider ben je het aanspreekpunt voor de klant. Je gaat na wat zijn wensen zijn, je geeft hem advies over mogelijke oplossingen en je zorgt dat jullie bedrijf de opdracht krijgt. Ook is het belangrijk dat de klant tevreden is over jullie werk als jullie het project aan hem opleveren. Daarnaast stuur je het projectteam aan. Je houdt de kwaliteit en planning van het project in de gaten.
Taken
Aanspreekpunt voor de klant. Aansturen van het projectteam. Zorgdragen voor communicatie en overleg binnen het projectteam. Maken van offerte. Controleren van het installatiewerk. Opstellen gebruiksaanwijzing. Opleveren van de installatie. Eindverantwoordelijk voor de kwaliteit en de planning. Verantwoordelijk voor nazorg.
Aandachtspunten
Een tevreden klant. Installatie volgens voorschriften. Een goede samenwerking binnen het projectteam. Juiste beroepshouding.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 1
01-08-2008 13:10:45
Functiekaart
Bedrijfssimulatie Disco
Materiaalbeheerder De materiaalbeheerder is verantwoordelijk voor het benodigde materiaal en de gereedschappen. Tijdens de voorbereiding bepaal je wat de benodigdheden voor de klus zijn. Welke materialen zijn er nodig om de installatie aan te leggen? En hoeveel? En welke gereedschappen moeten hiervoor gebruikt worden? Als materiaalbeheerder ben je ook verantwoordelijk voor het op tijd bestellen van het materiaal. Daarnaast houd je bij hoeveel materiaal er bij de uitvoering gebruikt is.
Taken
Berekenen van het benodigde materiaal. Ondersteunen bij de calculatie van de offerte. Bestellen van materiaal. Controleren van de bestelling. Controleren levertijd. Afspreken hoe de materialen geleverd worden. Zorgdragen voor de benodigde gereedschappen. Verzamelen en terugboeken van niet gebruikt materiaal. Ondersteunen bij de nacalculatie.
Aandachtspunten
Bestel alleen noodzakelijk materiaal. Denk aan veiligheidsmaatregelen. Installatie volgens voorschriften. Juiste beroepshouding.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 2
01-08-2008 13:10:45
Functiekaart
Bedrijfssimulatie Disco
Calculator De calculator houdt zich bezig met het berekenen van de kosten voor de uitvoering van het project. Voor de offerte maak je een begroting van de kosten. Na de uitvoering maak je de nacalculatie van de kosten.
Taken
Berekenen wat de kosten voor de benodigdheden zijn. Begroten van de werkuren en de kosten daarvan. Maken van de offerte. Maken van de nacalculatie.
Aandachtspunten Het begroten van de kosten en uren vraagt om nauwkeurigheid. Inzicht in de werkzaamheden. Juiste beroepshouding.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 3
01-08-2008 13:10:45
Functiekaart
Bedrijfssimulatie Disco
Ontwerper De ontwerper is verantwoordelijk voor de tekeningen. Bij de offerte moet je een 3D-situatieschets maken. Deze tekeningen gebruik je bij de calculatie van de offerte. Daarna maak je een elektro- en installatietechnische tekening. Op de installatietekeningen geef je aan waar de verschillende onderdelen en leidingen geplaatst moeten worden. De monteurs voeren hun werkzaam heden volgens deze installatietekening uit.
Taken Maken van een 3D-situatieschets voor de offerte. Ondersteunen bij de calculatie van de offerte. Maken van installatietekeningen volgens de elektro- en installatie technische voorschriften. Overdragen van ontwerp aan monteurs. Ondersteunen bij de nacalculatie.
Aandachtspunten
Ontwerpen volgens geldende voorschriften. Een verzorgde en duidelijke 3D-situatieschets. Een goede samenwerking binnen het projectteam. Juiste beroepshouding.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 4
01-08-2008 13:10:46
Functiekaart
Bedrijfssimulatie Disco
Elektromonteur Als elektromonteur ben je vooral bezig met het monteren van de elektrische installatie. Maar ook moet je de administratie bijhouden.
Taken Uitvoeren installatiewerkzaamheden volgens NEN 1010, 1006, 3215 en 1078. Signaleren fouten en onveilige situaties. Verantwoordelijkheid dragen voor eigen installatiewerkzaamheden en veilige werkomgeving. Ondersteunen collega-monteurs bij het uitvoeren van installatie werkzaamheden. Zorgdragen voor naleving van de planning. Verantwoorden van de uren.
Aandachtspunten Veiligheid. Verantwoording voor installatie, werking en kwaliteit. Juiste beroepshouding.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 5
01-08-2008 13:10:46
Opdrachtkaarten
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Afspraak maken met de klant Maak een afspraak. Een klant heeft een vraag. Het technisch installatiebedrijf waar jullie werken, wil deze klant graag verder helpen. De projectleider belt om een afspraak met de klant te maken.
Stappen 1 Bereid het telefoongesprek voor. Voorbereiding afspraak maken met de klant 2 Voer het telefoongesprek (projectleider). 3 Vul de afspraak in op de klantenkaart (projectleider). Klantenkaart
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
–
–
– Voeren van een telefoongesprek
Aandachtspunten Denk aan de juiste telefoon omgangsvormen. Vraag naar datum, tijd en plaats van de afspraak. Let op dat je goed te verstaan bent.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 6
01-08-2008 13:10:46
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Gesprek met de klant Op gesprek. Voordat de projectleider naar de klant gaat, moeten jullie het gesprek goed voorbereiden. Met het gesprek wil de projectleider te weten komen wat de wensen van de klant zijn. Welke informatie hebben jullie nodig? Aan de hand van deze informatie geeft de projectleider de klant advies. Hij legt uit wat het technisch installatiebedrijf voor de klant kan betekenen.
Stappen 1 Bereid samen het gesprek voor. Voorbereiding gesprek met klant 2 Verzamel informatie (folders en documentatie) over de mogelijke onderdelen voor de disco. 3 Voer het gesprek met de klant (projectleider). 4 Maak een verslag van het gesprek (projectleider). Gespreksverslag
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Soort gebouw – Bouwjaar – Energieleverancier
– Website leveranciers
– Voorbereiden van een gesprek – Voeren van een gesprek – Gespreksverslag schrijven
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 5
01-08-2008 13:12:54
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Gesprek met de klant Aandachtspunten
Stel gerichte vragen. Luister goed wat de klant wil. Vraag wat wel en niet mag (activiteiten, gevaarlijke situaties, enz.). Zorg voor een passend en duidelijk advies.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 6
01-08-2008 13:12:54
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Offerte opstellen Stel de offerte op. De projectleider heeft de wensen van de klant op een rijtje gezet. Jullie bedrijf gaat nu een offerte uitbrengen. De offerte bestaat uit een 3D-situatieschets en de calculatie.
Stappen 1 Meet de installatie in. 2 Maak een 3D-situatieschets (ontwerper). 3 Stel vast welk en hoeveel materiaal er nodig is (calculator en materiaal beheerder). 4 Bereken de tijd die nodig is (calculator en projectleider). 5 Maak een calculatie van de kosten (calculator). Kostencalculatie 6 Verwerk alle informatie in de offerte. Offerte
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Projectie
– 3D-tekenprogramma
– Technisch ontwerp maken – Maken van een lichtplan – Afwegen van tijd en kosten – Offerte schrijven
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 7
01-08-2008 13:12:55
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Offerte opstellen Aandachtspunten
Controleer of de klantvraag mogelijk is. Geef in duidelijke zinnen de omschrijving van de op te leveren installatie aan. Zorg dat je werk er verzorgd uitziet. Zorg dat de offerte ondertekend is.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 8
01-08-2008 13:12:55
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
De offerte aanbieden De afhandeling van de offerte. De offerte voor de klant is klaar! De projectleider overhandigt de offerte aan de klant. Nu kijken of de klant de offerte goedkeurt!
Stappen 1 Overhandig de offerte aan de klant. 2 Maak een afspraak om de offerte verder toe te lichten (projectleider). 3 Voer het gesprek met de klant en licht de offerte toe. Vraag of de klant de offerte goedkeurt. 4 Zorg dat de klant de offerte tekent. 5 Bewaar de getekende offerte voor de administratie. Offerte
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
–
–
– Voeren van een telefoongesprek – Voeren van een klantgesprek – Offerte aanbieden en toelichten – Prijs onderhandelen
Aandachtspunten Blijf vriendelijk tegen de klant. Zorg dat de klant akkoord gaat met de hele offerte.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 7
01-08-2008 13:10:47
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Het werk voorbereiden Wat hebben we nodig? Het technisch installatiebedrijf bereidt eerst het werk voor, voordat de monteurs echt aan de slag gaan. Samen denken jullie na over het volgende: Hoeveel tijd is er nodig om het project uit te voeren? Wat hebben we nodig om de opdracht uit te voeren? Is er voldoende personeel of moeten we mensen inhuren?
Stappen 1 Maak een elektro- en installatietechnische tekening (ontwerper). Installatietekening 2 Stel vast welk materiaal en gereedschap jullie nodig hebben (materiaalbeheerder). Magazijnbon 3 Bestel de benodigdheden bij het magazijn (materiaalbeheerder). 4 Maak samen de projectplanning. Projectplanning 5 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Projectie
– Website van leveranciers – Catalogi voor materiaal
– Technisch ontwerp maken – Schema lezen – Materialenstaat maken – Werkoverleg houden
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 9
01-08-2008 13:12:55
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Het werk voorbereiden Aandachtspunten
Bestel alleen noodzakelijk materiaal. Denk aan de veiligheid bij de installatie (zoals beschermingsmiddelen). Bereid de vergadering voor (projectleider). Zit de vergadering voor (projectleider). Presenteer de offerte (projectleider), de installatietekening (ontwerper) en de materiaalkeuze (materiaal beheerder). Plan alleen mogelijke werkuren in.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 10
01-08-2008 13:12:56
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Installeren 1a: 230V / 400V installatie - vaste opstelling Aan de slag! Jullie hebben de werkzaamheden voorbereid. De planning is klaar en de benodigdheden liggen klaar of zijn besteld. Jullie kunnen aan de slag bij de klant. Samen monteren jullie de installatie per onderdeel of apparaat. De projectleider geeft bovendien instructies aan het team, houdt de planning in de gaten en controleert alle werkzaamheden. Jullie beginnen met de vaste opstelling van de 230V / 400V basisinstallatie.
Stappen Elektrische installatie 1 Bekijk de installatietekening. Installatietekening 2 Leg de elektrische leidingen aan. 3 Monteer de einddozen, centraaldozen en dozen voor de datasignalen van de belichtingsinstallaties (DMX-kastjes) en aansluitkastjes. 4 Trek vd-draad voor de verlichting. 5 Leg de signaalkabels voor de roterende unit en de relaiskast. 6 Trek de draden voor de bureauzuil. 7 Trek de draden voor de geluidsinstallatie. 8 Bedraad de meterkast 230V / 400V. 9 Trek de draden van de meterkast naar de belichtingsautomaat.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 11
01-08-2008 13:12:56
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Installeren 1a: 230V / 400V installatie - vaste opstelling 10 Trek de bijbehorende kabel voor de 3-fasecontactdoos voor het klimaatbeheersingssysteem. 11 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Wisselspanning – Vermogen – Meerfase – Relais
– NEN 1010 – NEN-EN 50110 / NEN 3140 – NPR 5310:1
– Eind- en centraaldozen monteren – Dozen voor datasignaal monteren – Draden trekken
Aandachtspunten Veiligheid. Draag verantwoording voor installatie en kwaliteit. Werk volgens opdracht en geldende regels.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 12
01-08-2008 13:12:56
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Installeren 1b: 230V / 400V installatie - mobiele opstelling Aan de slag! Jullie hebben de werkzaamheden voorbereid. De planning is klaar en de benodigdheden liggen klaar of zijn besteld. Jullie kunnen aan de slag bij de klant. Samen monteren jullie de installatie per onderdeel of apparaat. De projectleider geeft bovendien instructies aan het team, houdt de planning in de gaten en controleert alle werkzaamheden. Jullie beginnen met de 230V / 400V basisinstallatie voor de mobiele opstelling.
Stappen Elektrische installatie 1 Bekijk de installatietekening. Installatietekening 2 Leg de elektrische leidingen aan. 3 Trek de draden voor de belichtingsinstallatie en noodverlichting. 4 Leg de signaalkabels voor de roterende unit en luidsprekerboxen naar de bureauzuil. 5 Trek de bijbehorende kabel voor de 3-fasecontactdoos voor het klimaatbeheersingssysteem. 6 Bedraad de meterkast 230V / 400V. 7 Trek de vd-draad naar de bureauzuil. 8 Leg flexibele kabels vanaf het mobiele bedieningstableau naar de bureauzuil voor het DMX- en luidsprekersignaal en de 220V voeding.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 13
01-08-2008 13:12:56
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Installeren 1b: 230V/400V installatie - mobiele opstelling 9 Leg flexibele kabels vanaf de mobiele verlichting naar het bedieningstableau. 10 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Wisselspanning – Vermogen – Meerfase
– NEN 1010 – NEN-EN 50110 / NEN 3140 – NPR 5310:1
– Eind- en centraaldozen monteren – Dozen voor datasignaal monteren – Draden trekken
Aandachtspunten Veiligheid. Draag verantwoording voor installatie en kwaliteit. Werk volgens opdracht en geldende regels.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 14
01-08-2008 13:12:57
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Installeren 2: Geluids- en belichtingsinstallatie Aan de slag! De basisinstallatie hebben jullie aangelegd. Leg nu de geluids- en belichtingsinstallatie aan.
Stappen Elektrische installatie 1 Bekijk de installatietekening. Installatietekening 2 Installeer de boxen, draaitafel, cd-speler en de voor- en eindversterker. 3 Installeer de roterende unit, het plafondornament en de belichtingscomputer. 4 Programmeer de belichtingsautomaat. Gebruik hiervoor de fabrieksinformatie. 5 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 15
01-08-2008 13:12:57
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Installeren 2: Geluids- en belichtingsinstallatie Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Vermogen
– Productinformatie van belichtingsautomaat – NEN 1010 – NEN-EN 50110 / NEN 3140 – NPR 5310:1
– Opbouwen en aansluiten lampen en regelpaneel – Geluidsinstallatie monteren – Belichtingsinstallatie monteren – Programmeren van de belichtingsautomaat
Aandachtspunten Veiligheid. Draag verantwoording voor installatie en kwaliteit. Werk volgens opdracht en geldende regels.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 16
01-08-2008 13:12:57
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
alleren 2: uids- en chtingsinlatie
Testen Werkt het goed? De installatie is gemonteerd. Maar werkt de installatie goed? Of ontbreekt er nog iets? Samen met de docent stellen jullie de installatie in bedrijf en controleren jullie of de installatie goed werkt.
Stappen 1 Vraag de docent om spanning op de installatie te zetten. 2 Controleer de werking van de elektrische onderdelen. 3 Bij onjuiste werking: fout opsporen en herstellen. 4 Maak gereed voor oplevering. 5 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
–
– Aansluitschema onderdelen – Opleveringschecklist
– Signaleren knelpunten, fouten en afwijkingen – Eigen werk controleren
Aandachtspunten Veiligheid. Denk aan opruimen van de werkplek.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 8
01-08-2008 13:10:47
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Gebruiksaanwijzing Hoe werkt het? De installatie is klaar. En werkt! Om de klant zo goed mogelijk van dienst te zijn, maken jullie een gebruiksaanwijzing. Dan weet de klant tenminste hoe de installatie werkt!
Stappen 1 Maak samen de gebruiksaanwijzing van de verschillende installatiedelen. Gebruiksaanwijzing 2 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
–
– Technische gegevens onderdelen – Montagevoorschriften van de fabrikant
– Aansluitschema van technische apparaten tekenen – Instructie schrijven
Aandachtspunten Beschrijf de werking voor elk onderdeel van de installatie. Denk aan het schriftelijke taalgebruik. Zorg dat je werk er verzorgd uitziet.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 9
01-08-2008 13:10:47
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Projectoplevering Lever de installatie op! Nu gaan jullie de installatie bij de klant opleveren. Bij de oplevering licht je ook de gebruiksaanwijzing toe.
Stappen 1 Spreek met de klant af wanneer je de installatie gaat opleveren (projectleider). Klantenkaart 2 Leg aan de klant uit hoe de installatie werkt en stel de installatie in bedrijf. Gebruiksaanwijzing 3 Overhandig de gebruiksaanwijzing. Gebruiksaanwijzing 4 Werk de weekstaat bij. Weekstaat
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Presenteren
–
– Omgaan met kritiek – Werk presenteren
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 17
01-08-2008 13:12:57
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Projectoplevering Aandachtspunten Bereid samen de oplevering voor. Vraag of de klant tevreden is. Blijf vriendelijk tegen de klant.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 18
01-08-2008 13:12:58
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Interne administratie Een nette afronding. De installatie is aan de klant opgeleverd. Terug op kantoor werken jullie de interne administratie bij. Jullie vullen de laatste gegevens in op de weekstaat en de magazijnbon. De projectleider houdt het overzicht.
Stappen 1 Verzamel de weekstaten (calculator). Weekstaat 2 Reken uit hoeveel uur aan de opdracht is besteed (calculator). Weekstaat 3 Vul op de magazijnbon in welke materialen over zijn (materiaalbeheerder). Magazijnbon 4 Breng de overgebleven materialen en gereedschappen terug naar het magazijn. 5 Lever de weekstaten en de magazijnbon in bij de projectleider.
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Administratie
–
– Beknopt werkzaamheden beschrijven
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 19
01-08-2008 13:12:58
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Interne administratie Aandachtspunten Het project dient binnen de geplande tijd af te zijn. Schrijf duidelijk. Ga zorgvuldig met materiaal om. Denk bij het aanvullen van de klantkaart aan mogelijkheden voor een nieuwe opdracht.
5854_Disco_krtn_2zijdig.indd 20
01-08-2008 13:12:58
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Nacalculatie Hoe ziet de rekening eruit? De interne administratie is uitgewerkt. De projectleider stelt de status vast. Samen bespreken jullie of de planning en de begroting van het benodigde materiaal goed was. Jullie vragen je daarbij af: Zijn er meer uren besteed dan dat er in de offerte is aangegeven? Zijn er andere materialen gebruikt? Daarna stellen jullie de factuur op voor de klant.
Stappen 1 Vergelijk het gebruikte materiaal met de offerte. Zijn er extra materialen gebruikt? 2 Schrijf op welke materialen in rekening worden gebracht en bereken de gemaakte kosten. Nacalculatie 3 Vergelijk de gemaakte uren met de ingeschatte tijd. Is er meerwerk uitgevoerd? 4 Schrijf het aantal uren op dat in rekening gebracht wordt. Nacalculatie 5 Maak de rekening klaar voor de klant. Factuur
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Winst / verlies – Meerwerk
–
–
Aandachtspunten De klant betaalt geen meerwerk of extra materiaal als dat niet vooraf met hem afgesproken is.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 10
01-08-2008 13:10:48
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Nazorg Contact met de klant houden. Voor het technisch installatiebedrijf is het belangrijk dat de klant tevreden is over het geleverde werk. Misschien heeft de klant nog meer opdrachten of heeft hij jullie aanbevolen bij anderen. De projectleider belt daarom de klant voor de nazorg.
Stappen 1 Bereid samen het telefoongesprek voor. Voorbereiding nazorggesprek 2 Voer het telefoongesprek (projectleider). 3 Vul de afspraakkaart in (projectleider). Klantenkaart
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Relatiebeheer
–
– Voeren van een telefoongesprek – Presenteren – Overleggen
Aandachtspunten Denk na over mogelijk nieuwe werkzaamheden bij de klant. Blijf vriendelijk tegen de klant. Zorg dat de klant tevreden is. Hij kan namelijk het bedrijf bij anderen aanbevelen en voor nieuw werk zorgen. Neem in de planning op wanneer je opnieuw contact opneemt met de klant.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 11
01-08-2008 13:10:48
Opdrachtkaart
offertefase | uitvoerfase | opleverfase | evaluatiefase
Bedrijfssimulatie Disco
Projectevaluatie En hoe is alles gegaan? Jullie hebben de installatie bij de klant opgeleverd, de gereedschappen en materialen opgeruimd, de rekening verstuurd en de nazorg uitgevoerd. Dan is het nu tijd om samen terug te kijken op de uitvoering van het project.
Stappen 1 Maak een afspraak met de docent. 2 Kijk samen terug op de uitvoering van het project. Evaluatie 3 Bespreek het evaluatieformulier met de docent.
Bronnen Begrippen
Informatiebronnen
Vakmatige vaardigheden
– Projectevaluatie
–
– Overleggen – Eigen werk presenteren – Omgaan met kritiek
Aandachtspunten Bereid de projectevaluatie voor (iedereen). Zit de vergadering voor (projectleider). Zorg voor een gezamenlijke mening.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 12
01-08-2008 13:10:49
Formulieren
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Voorbereiding afspraak maken met de klant 1 Wie is de klant?
2 Waarom bel je de klant (doel van het telefoongesprek)?
3 Hoe ga je je voorstellen?
4 Hoe ga je afscheid nemen?
5 Welke vragen ga je tijdens het telefoongesprek aan de klant stellen?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 13
01-08-2008 13:10:49
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Klantenkaart Gegevens Naam Adres Plaats Telefoonnummer (thuis) Telefoonnummer (werk) 06-nummer Faxnummer E-mail
Klantsituatie Hoeveel mensen wonen er? Leeftijd van de inwoners (inschatting) Zijn de bewoners bekend met techniek? (inschatting) Waar moet je rekening mee houden? (wat mag niet / wat wel) Bouwjaar Soort woning Energieleverancier Omgeving
Afspraken Datum:
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 14
Afspraak voor:
01-08-2008 13:10:49
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Voorbereiding gesprek met klant 1 Wie is de klant (aantal inwoners, leeftijd, randvoorwaarden werkzaamheden, enz.)?
2 Wanneer moet de installatie klaar zijn?
3 Wat is de opdracht van de klant?
4 Aan welke technische specificaties moet de installatie voldoen?
5 Welke materialen gaan jullie gebruiken?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 15
01-08-2008 13:10:49
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Voorbereiding gesprek met klant 6 Welk extra gereedschap en materieel hebben jullie nodig?
7 Zijn er vragen die jullie niet konden beantwoorden? Welke informatie over de opdracht ontbreekt nog?
8 Welke vragen gaan jullie aan de klant stellen?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 16
01-08-2008 13:10:49
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Gespreksverslag Gesprek met: Gesproken over: Datum: Plaats: 1 Welke vragen hebben jullie gesteld?
2 Beschrijf kort de informatie die jullie hebben verzameld.
3 Welke afspraken hebben jullie met de klant gemaakt?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 17
01-08-2008 13:10:50
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Kostencalculatie 1 Wat moeten jullie gaan installeren? Product | installatie 1 Product | installatie 2 Product | installatie 3 Product | installatie 4 Product | installatie 5 Product | installatie ...
2 Welke materialen hebben jullie nodig per product | installatie? En wat zijn de materiaalkosten? Product | installatie
Materiaal
Aantal
Materiaalkosten ( in € )
Totaal ( in € )
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 18
01-08-2008 13:10:50
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Kostencalculatie 3 Hoeveel tijd hebben jullie nodig om de opdracht uit te voeren? Wat zijn de loonkosten? Product | installatie
Tijd
Loonkosten ( in € )
Totaal ( in € )
4 Zijn er extra kosten te verwachten? Product | installatie
Extra kosten voor:
Kosten ( in € )
Totaal ( in € )
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 19
01-08-2008 13:10:50
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Offerte Klantgegevens Naam Adres Telefoonnummer Met deze offerte bieden wij u aan: het leveren, monteren en bedrijfsvaardig opleveren van:
Kosten Materiaalkosten Loonkosten Extra kosten Totaal (exclusief BTW) 19% BTW Totaal prijs (inclusief BTW) Leverings- en montagevoorwaarden van de installatie: Op deze offerte zijn de Algemene Voorwaarden voor Installatiewerk voor Consumenten (AVIC) van UNETO-VNI van toepassing.
Voor akkoord opdrachtgever:
Voor akkoord opdrachtnemer:
Naam: Plaats: Datum: Handtekening:
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 20
01-08-2008 13:10:50
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Installatietekening Maak een elektrotechnische tekening.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 21
01-08-2008 13:10:50
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Installatietekening Maak een installatietechnische tekening.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 22
01-08-2008 13:10:50
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Projectplanning Namen:
Project: Projectnummer: Activiteit
Wie
Werktekening maken
Ontwerper
Materialen en gereedschappen bestellen
Materiaalbeheerder
Planning maken
Projectteam
Planning bespreken
Projectteam
Geplande tijd Tijd p.p.
Leidingen monteren (bij vaste opstelling) Elektromonteur Einddozen, centraaldozen en dozen voor datasignalen monteren (bij vaste opstelling)
Elektromonteur
Bekabeling aanleggen
Elektromonteur
Geluidsinstallatie installeren
Elektromonteur
Belichtingsinstallatie installeren
Elektromonteur
Onderdelen aansluiten
Elektromonteur
Onderdelen afmonteren
Elektromonteur
Belichtingsinstallatie programmeren
Elektromonteur
Testen
Projectleider, Elektromonteur
Gebruiksaanwijzing maken
Ontwerper, Elektromonteur
Project opleveren
Projectleider
Interne administratie
Projectteam
Nacalculatie
Calculator
Nazorg
Projectleider
Evaluatie
Projectteam
Totaal
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 23
21 uur
01-08-2008 13:10:51
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Projectplanning Namen:
Project: Projectnummer:
Paraaf projectleider:
Paraaf materiaalbeheerder:
Paraaf ontwerper:
Paraaf calculator:
Paraaf elektromonteur:
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 24
01-08-2008 13:10:51
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Magazijnbon Levering:
Naam aanvrager:
Project: Projectnummer: Retour:
Datum:
Materialen / componenten / toestellen / etc. Aantal
Omschrijving
Over
Speciaal gereedschap / materieel Aantal
Omschrijving
Over
Paraaf aanvrager:
Paraaf magazijnmedewerker:
Tweede paraaf – retour magazijnbon
Tweede paraaf – retour magazijnbon
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 25
01-08-2008 13:10:51
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Weekstaat Namen:
Project: Projectnummer: Week:
Datum
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 26
Functie
Uitgevoerde werkzaamheden
Uren
Totaal aantal uren
01-08-2008 13:10:51
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Gebruiksaanwijzing Naam: Datum: Project: Welke onderdelen van de installatie moet de klant zelf kunnen bedienen?
Geef een beschrijving van de werking van de installatieonderdelen.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 27
01-08-2008 13:10:51
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Gebruiksaanwijzing Maak een tekening van de onderdelen van de installatie.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 28
01-08-2008 13:10:52
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Nacalculatie 1 Wat zijn de kosten van de materialen? Product
Materiaal
Aantal
Kosten ( in € )
Gebruikte materiaalkosten ( in € )
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 29
01-08-2008 13:10:52
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Nacalculatie 2 Wat zijn de loonkosten? Product
Tijd
Kosten ( in € )
Gemaakte loonkosten ( in € )
3 Zijn er overige kosten? Product
Voor...
Kosten ( in € )
Gemaakte overige kosten ( in € )
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 30
01-08-2008 13:10:52
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Nacalculatie 4 Is tijdens het uitvoeren van de opdracht met de klant afgesproken dat extra kosten in rekening gebracht mogen worden? Zo ja, zijn er extra kosten? Extra kosten voor:
Kosten ( in € )
Gemaakte extra kosten ( in € )
5 Is het project met winst of verlies afgesloten?
Offerte
Materiaalkosten Loonkosten Overige kosten Extra kosten Totaalbedrag Resultaat (Totaalbedrag nacalculatie – Totaalbedrag offerte)
Nacalculatie
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Factuur Factuur Factuurnummer: Klant: Factuurdatum:
Omschrijving
Bedrag
Materiaalkosten Loonkosten Overige kosten Extra kosten Totaal (exclusief BTW) 19% BTW Totaal prijs (inclusief BTW)
Garantie
Betaling binnen 14 dagen na factuurdatum.
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 32
01-08-2008 13:10:53
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Voorbereiding afspraak maken nazorggesprek 1 Wat is het doel van het telefoongesprek?
2 Hoe ga je je voorstellen?
3 Hoe sluit je het gesprek af?
4 Welke vragen ga je tijdens het telefoongesprek aan de klant stellen?
5 Hoe kom je te weten of de klant wel of niet tevreden is?
6 Hoe kom je te weten of de klant nog een andere opdracht voor jullie heeft?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 33
01-08-2008 13:10:53
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Evaluatie Namen:
Project: Projectnummer: Week / weken:
1 Waren de taken aan het begin van het project voor iedereen duidelijk?
Ja / Nee
Nee, wat niet?
2 Wat vonden jullie moeilijk?
3 Welke werkzaamheden waren makkelijk?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 34
01-08-2008 13:10:53
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Evaluatie 4 Hoe verliep de samenwerking? a. Wat ging goed?
b. Wat ging minder goed?
5 Wat zouden jullie de volgende keer anders doen?
6 Hebben jullie de planning gehaald? □ Ja: Waardoor komt dat? □ Nee: Welk deel van de planning hebben jullie niet gehaald? En hoe komt dat?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 35
01-08-2008 13:10:53
Formulier
Bedrijfssimulatie Disco
Evaluatie 7 Wat hebben jullie van dit project geleerd?
8 Welke onderdelen of werkzaamheden vonden jullie het leukst om uit te voeren?
5854_Disco_krtn_1zijdig.indd 36
01-08-2008 13:10:53
Techniek in het VMBO
Bedrijfssimulatie Disco Bedrijfssimulatie Disco
Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf
Postbus 416 3440 AK Woerden T 0800 – 8855885 F 0348 – 43 73 45 E
[email protected] I www.otib.nl
In OTIB zijn vertegenwoordigd:
06_OTIB_Cover_Disco_1.4_v2.indd 1
30-07-2008 11:17:37