TE ONTHOUDEN. M Deze letsels verschijnen met name in de beginfase van de behandeling (eerste weken)

102222-FICHES ONE SMILE-o17397-NL

FT 100 x 210 mm - QUADRI

TE ONTHOUDEN

Acneïforme letsels

M Acneïforme folliculitis komt zeer vaak voor en wordt beschouwd als een te verwachten neveneffect van de behandeling. M Het is geen klassieke acne (geen comedonen of microcysten). M Het is een combinatie van papels en pustels ter hoogte van het gelaat en de romp, die gepaard gaan met een aantal functionele symptomen (jeuk, erytheem). M Deze letsels verschijnen met name in de beginfase van de behandeling (eerste weken). M Acneïforme letsels kunnen een behoorlijke impact hebben op de levenskwaliteit. M De behandeling bestaat uit orale tetracyclines, lokale antibiotica en dermocorticosteroïden. M Aanvullende dermocosmetische maatregelen zijn altijd nodig.

By Laboratoires dermatologiques Avène

ALS AANVULLING OP MEDICAMENTEUZE BEHANDELINGEN

TE ADVISEREN

M De puistjes niet “uitknijpen”. M De huid niet peelen om extra irritatie te vermijden. M 1 à 2 maal per dag een hydraterende crème aanbrengen. M 1 à 2 maal per dag een crème op basis van koper op de inflammatoire letsels aanbrengen om bacteriënproli feratie tegen te gaan en de wondheling te bevorderen. M De huid tegen de zon beschermen.

Création SYMBIOSE

VERANTWOORDELIJKE MOLECULEN Deze letsels verschijnen bijna uitsluitend bij doelgerichte therapieën die een remmend effect hebben op de EGFreceptoren (of gemengde ErB-remmers), op MEK en in zeldzamere gevallen op mTOR-eiwitten: cetuximab, erlotinib, gefitinib, panitumumab, pertuzumab, afatinib, lapatinib, semuletinib, trametinib, everolimus, temsirolimus.


Haaruitval en aantasting

TE ONTHOUDEN

van het haar zelf

M Haaruitval wordt vaak beschouwd als het vervelendste neveneffect van chemotherapie. M Dit fenomeen is in de meeste gevallen van voorbij gaande aard. Het haar begint doorgaans na 3 tot 6 maanden opnieuw te groeien. M De haardos kan er na de behandeling echter wel anders uitzien (meer gekruld haar, lichter haar). M De patiënt moet goed begeleid worden om dit nevenef fect te kunnen aanvaarden. M Bij doelgerichte therapieën is de haaruitval veel gema tigder en blijft het veeleer bij een verandering van het aspect van het haar (kroeshaar, haar dat sneller afbreekt, ontkleurd haar).


TE ADVISEREN

M In geval van een droge of jeukende hoofdhuid is het raadzaam de hoofdhuid dagelijks te hydrateren. M Verder is het ook belangrijk de huid met een SPF50+ beschermingsfactor te beschermen tegen de zon.

Création SYMBIOSE

VERANTWOORDELIJKE MOLECULEN Haaruitval komt heel vaak voor bij klassieke chemotherapie, maar wordt veel minder vaak vastgesteld bij doelgerichte therapieën.


TE ONTHOUDEN

Lichtovergevoeligheid

M Ernstige lichtovergevoeligheid is zeldzaam doch moge lijk, met name in combinatie met bepaalde moleculen (vandetanib, vemurafenib, fluorouracil). M Denk aan lichtovergevoeligheid bij een inflammatoire eruptie ter hoogte van de aan het zonlicht blootgestelde lichaamszones (gelaat, decolleté, handrug). M Meestal gaat het om een door UVA uitgelokte fototoxi citeitsreactie. M Over het algemeen lopen patiënten die chemotherapie of doelgerichte therapieën ondergaan significant meer risico op pigmentvlekken na blootstelling aan zonlicht. M De aanbevolen UV-bescherming moet niet alleen gericht zijn tegen UVB-stralen (blootstelling aan de zon), maar ook tegen UVA-stralen (bewolkt weer, winterperiode, zon licht achter glas…).


TE ADVISEREN

M SPF50+ zonnecrèmes zijn echt een must. M Geef de voorkeur aan water- en zweetbestendige hy poallergene zonnecrèmes zonder parfum. M De zonnecrème moet op alle ontblote zones, inclusief de nek en handrug, worden aangebracht. M De bescherming dient om de 2 uur opnieuw te worden aangebracht. Herinner de patiënt eraan dat hij/zij altijd een tube zonnecrème op zak moet hebben.

VERANTWOORDELIJKE MOLECULEN De moleculen die het vaakst lichtovergevoeligheidsreacties uitlokken, zijn: fluorouracil, capecitabine, dacarbazine, tegafur, vinblastine en in zeldzamere gevallen hydroxyureum, procarbazine, doxorubicine, mitomycine, taxanen…

Acneïforme letsels als gevolg van doelgerichte therapieën die een remmend effect hebben op de EGFreceptoren (cetuximab, panitinumab, erlotinib, gefitinib, afatinib) lijken in sommige gevallen ook in de hand gewerkt te worden/te verergeren door blootstelling aan de zon. Ook imatinib en dasatinib (BCR/ ABL-remmers) verhogen de lichtovergevoeligheid.


Création SYMBIOSE

Doelgerichte therapieën die soms fellere reacties kunnen uitlokken, zijn: vandetanib, PI3K-remmers, vemurafenib.

TE ONTHOUDEN

Acute radiodermitis

M Ondanks recente therapeutische ontwikkelingen komt acute radiodermitis nog steeds vaak voor. M De patiënt moet dan ook gedurende de volledige duur van de behandeling worden begeleid. M Als aanvullende dermatologische verzorging moet de patiënt op zijn minst een aangepast hygiëneproduct en een goed verdragen emolliërend product gebruiken. Ver der dient ook een aangepaste UV-bescherming te worden geadviseerd. M Een bestraalde huid blijft tot maanden of zelfs jaren nadien kwetsbaarder en gevoeliger voor wonden en infecties. M Na de bestraling moet de patiënt nog geruime tijd opgevolgd worden om mogelijke complicaties, zoals chronische radiodermitis, tijdig op te sporen.


M Het product dient voorzichtig op de huid te worden gedept. M Diverse klinische studies hebben aangetoond dat de bestraling beter verdragen wordt als de crème tweemaal per dag wordt aangebracht. Het is echter wel belangrijk het product niet aan te brengen binnen de 4 uur voor de volgende sessie.

Création SYMBIOSE

TE ADVISEREN

M Om tijdens radiotherapie het weefselherstel te bevorde ren, is het raadzaam, afhankelijk van de aanbevelingen van de arts, een crème op basis van koper en zink aan te brengen om het herstel van de epidermis te bevorderen en het risico op bacteriënproliferatie te beperken.


TE ONTHOUDEN

M Xerose is een klinisch verschijnsel dat vaak voorkomt bij chemotherapie, doelgerichte therapieën en hormoon behandelingen.

BEHANDELING

Xerose

M De patiënt moet in de eerste plaats goed geïnformeerd worden om bepaalde omstandigheden of factoren te vermijden die de huid kunnen uitdrogen. Zie de symptoomfiches “Hygiëne”.

M Xerose kan een behoorlijke impact hebben op het dagelijks comfort van de patiënt en kloofjes veroorzaken die op hun beurt kunnen geïnfecteerd raken. M Deze aandoening vergt symptomatische maatregelen en een langdurig gebruik van emolliërende producten.

M De behandeling bestaat uit emolliërende producten. Die moeten het vochtgehalte in het stratum corneum in stand houden en het transepidermaal vochtverlies beperken. M Parfum en alcoholvrije producten met een minimum aan ingrediënten, waarvan in verschillende klinische situaties werd aangetoond dat ze goed worden verdragen, genieten de voorkeur. Steriel vervaardigde producten zonder bewaarmiddelen kunnen in deze context erg zinvol blijken. Af en toe kunnen weinig agressieve keratolytische bestanddelen – zoals ureum (<15%) of ammoniumlactaat – ook aangewezen zijn. M Posologie: bij voorkeur tweemaal per dag. M Als de huid ook ontstoken is, zijn gedurende een korte periode matig sterke tot sterke dermocorticosteroïden aangewezen (bijvoorbeeld betamethasonvaleraat of dipropionaat).


TE ADVISEREN

M Bij een droge gelaatshuid: - De crème met de vingertoppen op wangen, voorhoofd en hals aanbrengen en van het midden van het gelaat naar de zijkant toe uitstrijken, daarbij ook de hals en het decolleté niet vergeten. M Bij een door medicamenteuze behandelingen uitge droogde lichaamshuid: - 1 à 2 maal per dag een emolliërende crème voorzichtig op het lichaam aanbrengen door de crème tussen beide handen uit te smeren, op het lichaam te deppen en met de vlakke hand zachtjes in te masseren. M Bij een uitgedroogde of geïrriteerde oogomtrek: - Dagelijks een verzachtende verzorging voor de oog omtrek aanbrengen. Het product met de vingertoppen op de oogomtrek deppen, in de huid tokkelen en tot slot nog even zachtjes uitstrijken. M Bij uitgedroogde lippen: - 2 à 3 maal per dag een stick met cold cream gebruiken, zelfs onder de lippenstift. Bij gebarsten lippen geniet de soepelere textuur van een balsem met cold cream de voorkeur. M Als aanvulling op andere emolliërende verzorgingspro ducten: - Adviseer de patiënt om 1 à 3 maal per week een hydra terend masker aan te brengen om de huid nog beter te hydrateren.

VERANTWOORDELIJKE MOLECULEN Xerose komt zeer vaak voor bij patiënten die chemotherapie, doelgerichte therapieën of hormoonbehandelingen ondergaan.


Création SYMBIOSE

- Het masker in een dikke laag aanbrengen en terwijl het masker intrekt kompressen met Thermaal Water op de oogleden laten rusten.

TE ONTHOUDEN

KLOVEN

M Kloven, barstjes en fissuurtjes verschijnen na enkele weken en kunnen een belangrijke functionele impact hebben. M Ze ontstaan voornamelijk ter hoogte van de vinger toppen, rond de nagels, ter hoogte van de interfalan geale gewrichtjes en de hielen. M De behandeling bestaat uit emolliërende producten en cyanoacrylaat.


TE ADVISEREN

M Kloven moeten met zorg worden behandeld. M Emolliërende producten kunnen onder occlusie worden aangebracht. M Soms worden magistrale bereidingen op basis van 50% propyleenglycol of 10% salicylzuur, of producten op basis van koper/zinksulfaat en sucralfaat gebruikt, alsook hydrocolloïde pleisters. M Soms zijn sterke tot zeer sterke dermocorticosteroïden nodig (bijv. clobetasolzalf), maar alleen als er geen bac teriële infectie is. M Vloeibaar cyanoacrylaat is wellicht de meest doeltref fende behandeling, met name ter hoogte van pijnlijke zones.

Création SYMBIOSE

VERANTWOORDELIJKE MOLECULEN Kloven komen bijna uitsluitend voor bij doelgerichte therapieën die een remmend effect hebben op de EGFreceptoren (of gemengde ErB- of HER-remmers) en op MEK: cetuximab, erlotinib, gefitinib, panitumumab, pertuzumab, afatinib, lapatinib, semuletinib, trametinib.


TE ONTHOUDEN

Hand-voetsyndroom

M Het hand-voetsyndroom kan zowel door bepaalde chemotherapieën als door bepaalde doelgerichte thera pieën worden uitgelokt. M Het klinisch aspect wisselt naargelang de onderlig gende oorzaak: bij doelgerichte therapieën is de aan doening eerder beperkt, met hyperkeratosische letsels, terwijl ze bij chemotherapie meer verspreid is, met erythe mateuze letsels. M In beide gevallen zijn er echter een aantal gemeen schappelijke kenmerken: het hand-voetsyndroom is altijd bilateraal en situeert zich steeds ter hoogte van de hand palmen en voetzolen. M De aandoening heeft altijd een behoorlijke impact op de levenskwaliteit van de patiënt en kan in sommige ge vallen zelfs erg zwaar doorwegen. M Het hand-voetsyndroom vergt een regelmatige begelei ding en evaluatie. M In sommige gevallen dient de posologie van de kanker behandeling zelfs te worden aangepast.


TE ADVISEREN

M Banale letsels aan handen en voeten proberen te vermijden. M Lange wandelingen vermijden; aangepaste, goed ab sorberende en ruim zittende schoenen dragen; katoenen kousen dragen; geen warme baden nemen… M Katoenen handschoenen dragen bij doordeweekse bezigheden (in de tuin, keuken…) en latex handschoenen voor de afwas. M Om te verhinderen dat de huid van handen en voeten te fel verdikt: - Dagelijks een hydraterende en keratolytische crème op basis van ureum en salicylzuur aanbrengen, met name ter hoogte van de hielen en steunzones van de voeten. M Vaak wordt extra podologische begeleiding aangeraden.

VERANTWOORDELIJKE MOLECULEN Het hand-voetsyndroom komt vaak voor bij chemotherapie op basis van: capecitabine (50%), liposomale doxorubicine (30 à 50%), fluorouracil, tegafur.

Het hand-voetsyndroom kan ook voorkomen bij doelgerichte therapieën op basis van moleculen met een antiangiogenetisch effect (gericht tegen VEGF- en PDGF-receptoren) en/of met een remmend op RAF: regorafenib (60%), sorafenib (34%), sunitinib (19%), axitinib (29%), pazopanib (5%), vemurafenib (20%), dabrafenib.


Création SYMBIOSE

Het kan eveneens voorkomen bij andere vormen van chemotherapie: irinotecan, doxorubicine, docetaxel, cytarabine, hydroxyureum, methotrexaat, etoposide, cyclofosfamide, vinblastine, cisplatine, doxorubicine, vinorelbine…

TE ONTHOUDEN

Hygiëne M Het is van essentieel belang om aanvullend op de medi sche behandeling een milde hygiëne toe te passen om de neveneffecten van de medicamenteuze behandeling en niet te verergeren.

M Zowel vloeibare als vaste zepen drogen de huid vaak te veel uit en zijn irriterend. Ze zijn dan ook niet geschikt voor de dagelijkse hygiëne. Zeepvrije gels of dermatolo gische blokjes genieten de voorkeur, omdat ze de natuur lijke pH niet aantasten, de huid niet uitdrogen en sterk vetinbrengend werken.


M De temperatuur van het water mag niet hoger dan 32 à 34°C zijn: - Te warm water droogt de huid nog meer uit en werkt ontsteking in de hand.

M Wrijving door handdoeken werkt eveneens ontsteking in de hand. Het is beter de huid, met name ter hoogte van de geïrriteerde zones, zachtjes droog te deppen.

M Na het douchen moet een aangepast emolliërend product worden aangebracht.


Création SYMBIOSE

TE ONTHOUDEN

M Washandjes en bad- of douchesponzen zijn af te raden. Voor een extra milde en doeltreffende hygiëne is het beter zich gewoon met de handen te wassen.

Thermaal water, het verzach

TE ONTHOUDEN

tende product bij uitstek

M Thermaal water is van nature kalmerend, verzachtend en anti-irriterend. Het is hét essentiële verzorgingsproduct voor alle gevoelige huidtypes. M Het is raadzaam dit water te gebruiken: - Bij irritatie en ontsteking van de huid (met name na radiotherapie) en om jeuk als gevolg van doelgerichte therapieën of chemotherapie te kalmeren. - Bij acneïforme letsels. M Langdurig thermaal water verstuiven versterkt de ver zachtende werking. Op die manier komt de huid van zowel lichaam als gelaat sneller tot rust. M Kompressen zijn een doeltreffend middel om ervoor te zorgen dat het thermaal water in contact blijft met de huid: - Een ongeparfumeerde witte papieren zakdoek met thermaal water doordrenken. - Het kompres aanbrengen en er nog wat extra thermaal water op verstuiven om de huid nog beter te doordrenken (het kompres 15 minuten laten rusten en regelmatig een fijne nevel thermaal water verstuiven).


- Adviseer de patiënt om regelmatig een fijne nevel thermaal water te verstuiven gedurende de 15 minuten waarin het kompres op de huid rust. M Het is raadzaam de spray in de koelkast te bewaren om het verzachtende effect van het thermaal water nog te versterken. Op die manier kan het branderige of jeu kende gevoel soms zelfs tijdelijk worden verdoofd.

Création SYMBIOSE

TE ONTHOUDEN

M Diezelfde kompressen kunnen ook worden toegepast op geïrriteerde of ontstoken lichaamszones, met name na radiotherapie of in geval van jeuk.


TE ONTHOUDEN. M Deze letsels verschijnen met name in de beginfase van de behandeling (eerste weken)

Recommend Documents