te Jeugdthea 4+r Lesbrief

Je

d t h eat

4+

er

Lesbrief

ug

De brief vooraf

G eachte lezer, smuis pentheatervoorstelling Hui

Binnenkort komt de pop eman, vertelt het verhaal van Ding bij u op school. Huismuis dt op een wor d rlief elve stap m een huismuis die in zijn droo ders ker worden nog wel de vlin muizenmeisje en bij het wak vandaan maal vergeten is waar ze hele r maa t voel buik zijn in ent het gevoel niet. erg ervaren muis en herk klein, komen. Hij is nog niet een bril; zijn huis voelt veel te ere and l hee een r eld doo Niettemin beziet hij de wer om een nieuw huis en een ken trek te uit op er uit hij besl alles over de kleuren te saai. Kortom, vele dieren en leer t hij van die zoektocht ontmoet hij nieuw leven te zoeken. Op het leven. vormen. Deze we horizonten en nieuwe steeds op zoek naar nieu s is zoals gebruikelijk Reu de lling DJT rste is voo n De ema ter. re thea Net als Ding eigen vinding: het modulai e abel aantal scènes onz vari met een we uit ren aat ente best keer experim en een eind. Het middenstuk den mid hebben een eigen n een nge in oeti beg een ontm en. Al die opgebouwd met ngen met verschillende dier oeti zijn ze inwisselbaar. , ontm zijn ds jes stee aalt zijn e verh of modules. Het op zichzelf staande afgerond het meest leerzaam rdat het Doo of k. st atie leuk them het sfeer en een eigen n u het meest geschikt, eren. Dan maken welke onderwerpe sttafel maken met de kind herf een iode U kunt dus zelf een keuze lper spee e icht gaat u juist in onz voor de winter gaat. len ame verz over vindt voor uw klas. Of, well die t, kies scène van Didi Eekhoorn lijkt het ons leuk als u de Openingsscène

heid De gedroomde schmoon rek van huis. van Dingeman en zijn vert

n. Hierin zien we de droo , nieuwe dingen ontdekke rang, verliefdheid, afscheid Thema’s: dromen, dadend Duur: 12 min. Dieptepunt

ijnt de zon e lijkt te komen. Uitgepu Achter de wolken r,sch snelweg waaraan geen eind r hij loopt al uren langs een er de wolken altijd wel wee t

acht Dingeman kan niet mee rm die hem laat zien dat Hij ontmoet een regenwo gde brengt. vreu veel zakt hij tegen een paaltje. niet zelf rm een voor de regenwo een zonnetje opduikt, hetg ng, relativiteit. Thema’s: troost, volhardi Duur: 5 min. Slot scène

Souris Sourire

hij zijn eigen en. Hij is zo verlegen dat n het meisje van zijn drom ema het nummerbord Ding er oet acht in r ontm s haa laat bij t eman trek Op een parkeerp ze elkaar de liefde en Ding n lare verk lijk inde Uite naam vergeet. de wereld. n trekken ze samen door van een touringcar. Voortaa ntie. vaka en, won e, liefd , Thema’s: verlegenheid Duur: 10 min. (samen 27 min). niet es worden altijd gespeeld ma samen te stellen dat De bovenstaande drie scèn raden u aan een program Wij en. mak ze keu een p. u t groe kun uw es van n scèn e oge Uit de volgend het concentratieverm . minuten afhankelijk van ritme van de voorstelling langer duurt dan 45 à 50 es, dit in verband met het . scèn de van orde volg de l tellen de meeste stemmen geva dat Wij bepalen zelf in u, dan en een andere keuze mak Wellicht dat uw collega’s

2

Huismuis | Lesbrief

Rat Boudewijn

Hierin ontmoet Dingema n de Rat. Dingeman geeft de Rat een naam, ze worden een heel vies hol in het rioo dikke vrienden. De Rat hee l, Dingeman probeert te loge ft ren maar kan niet tegen de Thema’s: vriendschap, vers stank en gaat weg. chil in cultuur, wat is norm aal, wat vind je lekker ruiken Duur: 10 min. /proeven.

Aan de slootkant

Hierin ontmoet Dingema n de Pad. Dingeman moe t kiezen of hij wil overstek Thema’s: keuzes maken, en of niet. De Pad geeft raad relativiteit. . Duur: 8 min.

Voorzorg verzekerd

Dingeman wordt gevange n gezet door Didi Eekhoorn , die verzamelt niet alleen de gezelligheid in de win nootjes maar ook dieren ter. Mede gevangenen zijn voor Tjeerd de Krekel die zich een dwaalgast die ze niet geen beter leven kan wen kunnen verstaan. sen en Thema’s: voorzorgen tref fen, waar leef je voor, vers chillende levensstijlen. Duur: 10 min.

Bij Oma Uitenboogaerd

Dingeman komt bij een lich t dementerende oudere dam e die hem voor haar kleinzo nenkoeken voor Dingema on aanziet. Ze bakt pann, alles lijkt goed te gaan totdat de Kat Lodewijk binn Thema’s: angst, dementi enkomt... e, lievelingseten/-oma/-kin d. Duur: 8 min.

In het open veld

Het wordt donker en Ding eman heeft nog geen slaa pplaats. Hij mag schuilen kort en dan ook nog ond bij de Haas. Maar die slaa er de blote hemel. pt heel Thema’s: slapen, geborge nheid, eigen slaapplaats. Duur: 5 min.

Tot slot Voor zover we hebben kun nen nagaan is modulair thea ter met vrije keuze van scèn We zijn dus erg benieuwd es nog niet eerder gedaan naar uw reactie en staan . open voor uw suggesties. scènes te gaan maken, dus We zijn van plan nog mee als u een goed idee heeft r voo r een scène die aansluit bij bezig bent dan horen we een project waar u mee dat graag. Met vriendelijke groet, Annemiek Funneman Kelly Roemaat Henk de Reus | Henk@djtde reus.nl DJT de Reus | Looveen 14 | 9418 TC Wijster

| 06-29104356

3

Lesbrief Huismuis

Colofon Tekst en regie Henk de Reus

Kostuums Aafje Horst

Spel en poppen Annemiek Funneman

Zakelijke leiding Huguette Estourgie

Gitaar en zang Kelly Roemaat

Educatiemateriaal Rosa da Silva

Vormgeving Louise Caspers DJT de Reus is het huisgezelschap van Theater De Tamboer in Hoogeveen Info www.djtdereus.nl Boekingen STT Produkties [email protected] T: 0570 - 564 681

Adres: p/a Theater De Tamboer Hoofdstraat 17 7902 EA Hoogeveen [email protected]

De voorstelling Huismuis is mede mogelijk gemaakt door Provincie Drenthe, VSBfonds, SNS REAAL fonds en JM Fonds.

6

Huismuis | Lesbrief

Inleiding Beste Leerkracht, Voor u ligt de lesbrief voor de voorstelling Huismuis van het Drents Jeugdtheater de Reus. Deze lesbrief bestaat uit een aantal onderdelen. Op pagina 6 start het eerste onderdeel, bestaande uit alle nodige informatie over de voorstelling, het gezelschap DJT de Reus en over artistiek leider en regisseur Henk de Reus. Het tweede deel bestaat uit de opdrachten die u met de kinderen kunt uitvoeren: Opdracht 1 Opdracht 2 Opdracht 3 Opdracht 4

| | | |

De echoput Het uitbeeld spel Ieder zijn eigen taal De dierendans

Deze lesbrief is bedoeld als hulpmiddel voor leerkrachten om leerlingen van groep 1 t/m 4 al spelenderwijs kennis te laten maken met een muziektheatervoorstelling. Ook de thematiek van de voorstelling Huismuis komen aan bod in de opdrachten. Omdat Huismuis een muziektheatervoorstelling is, zijn alle opdrachten in deze lesbrief een combinatie van muziek en theater. U kunt zelf bepalen welke opdrachten u geschikt vindt voor uw klas.

7

Informatie over Huismuis Het verhaal Dingeman is een huismuis. Bijna iedere nacht droomt Dingeman zijn lievelingsdroom: over kaas. Maar deze nacht is het anders. In deze kaasdroom ontmoet hij een heel mooi en lief muizen-meisje, waar hij hevig verliefd op wordt. Dingeman wordt wakker maar kan zich zijn droom niet meer herinneren. Wel lijk het alsof zijn buik vol vlinders zit, zo’n raar gevoel... En het lijkt ook wel alsof zijn holletje kleiner is geworden. En alsof de kleuren veel fletser zijn. Dingeman kijkt om zich heen en denkt: “Wat een saai hol heb ik eigenlijk! Wat een saai leven heb ik eigenlijk!!! Weet je wat? Vanaf vandaag doe ik het helemaal, totaal anders! Ik ga op zoek naar een nieuw huis en een nieuw leven!!!” En Dingeman trekt de wereld in. Tijdens zijn reis leert hij van alles over hoe andere dieren leven, over ‘alleen zijn’ en de waarde van vriendschap. Hij komt veel andere dieren tegen maar vrienden worden is zo makkelijk niet… Rat Boudewijn is heel aardig, maar hij woont in een riool. En dat stinkt verschrikkelijk. Pad wil wel vrienden worden, maar Dingeman kan zijn adem niet zo lang inhouden. Haas slaapt gewoon onder de blote hemel, dat is zo vreselijk ongezellig. De lapjeskat Lodewijk houdt heel erg van muizen... om op te eten! Na lang lopen en veel tegenslagen, komt Dingeman bij een parkeerplek langs de snelweg. Hij is moe, verdrietig en alleen. Maar op het dieptepunt van zijn tocht lacht het geluk hem plotseling weer toe. Hij vindt een groot stuk kaas en... het meisje van zijn dromen. Het Franse muizen-meisje Souris. Zij woont achter het nummerbord van een touringcar. Dingeman trekt bij haar in en samen reizen ze door de wijde wereld, lang en gelukkig.

De muziek Huismuis is een muzikale poppentheatervoorstelling. De ontmoetingen van de muis met de verschillende dieren vormen korte scènes die zich allemaal in een eigen omgeving afspelen. Dingeman loopt van scène naar scène in het Looplied als verbindende schakel. Kelly Roemaat speelt gitaar en zingt de voorstelling. Zij schreef de liedjes en componeerde alle muziek in de voorstelling. De liedjes bezingen steeds de kern van de scène en de muziek de sfeer. De scène waarin Dingeman door de kat wordt achtervolgd, bestaat alleen uit muziek en beeld.

8

Huismuis | Lesbrief

De poppen Annemiek Funneman is de vertelster die met poppen het verhaal van Dingeman vertelt. Door haar poppenspel wordt het publiek meegezogen in het verhaal van Dingeman.

Decor Het decor is gebouwd door Louise Caspers. Zij bouwde met eenvoudige middelen een scala aan werelden die ingenieus van de ene naar de andere omgebouwd kunnen worden. Zo zit je het ene moment in een diepe sloot te kijken en het volgende zijn we in de keuken van Oma Uytenboogaerd die pannenkoeken voor haar kleinzoon Harry bakt.

Kostuums De kostuums zijn ontworpen en gemaakt door Aafje Horst. Dingeman komt in verschillende dierenwerelden met eigen waarden en normen. Aafje heeft verschillende culturen als uitgangspunt gekozen voor de kostumering en een mix gemaakt van allerlei herkenbare traditionele elementen.

Een DJT de Reus voorstelling Een kleine muis in een hele grote wereld, bouwend aan een eigen Groot Verhaal; de nadrukkelijke aanwezigheid van een vertelster die de scènes inleidt, waar nodig uitlegt en van commentaar voorziet; de snelle manier van spelen; de decorvondsten; de zucht naar avontuur en grapjes. Al deze elementen maken Huismuis tot een echte DJT de Reus-voorstelling.

Tekst en regie Henk de Reus schreef en regisseerde Huismuis. Henk: “Ik kan me nog herinneren dat ik als kind de wereld buiten ons huis, ons gezin altijd zo onmetelijk groot vond. Griezelig eindeloos, maar weergaloos uitdagend. Ik stelde me voor dat ik daar dan liep, door die grenzeloosheid, alleen... Wie ging me dan zeggen dat ik naar bed moest? Waar moest ik eigenlijk slapen? Hoe kon ik dan met iemand spelen? Wat als ik een dief tegen kwam of een monster? Of wat als ik verdwaalde? Al die vragen leverden prettige denkavonturen als ik lekker veilig bij mijn moeder op schoot zat. Zo wil ik dat het bij de voorstelling gaat: kinderen die lekker veilig in hun eigen omgeving die grote wijde wereld, waar geen einde aan lijkt te komen, kunnen ontdekken en zich er toe leren verhouden. Ze meenemen in een avontuur met alles wat daarbij hoort: spanning en gevaar, hoop en wanhoop, ellende en geluk en natuurlijk aan het einde: De Liefde.” Dingeman (zingt): ... Poot voor Poot Loop ik door de wereld Maar de wereld is zo groot ...

9

Opdracht 1 | De echoput Om met kinderen te beginnen aan een muziektheateropdracht is De echoput een goede oefening om de kinderen fysiek op te warmen. Ook hun fantasie wordt met deze oefening geprikkeld.

Materialen N.v.t.

Tijdsduur 10 min.

Stap 1 Ga in een grote kring staan, zodat iedereen ruimte heeft om te bewegen en u ieder kind goed kan zien.

Stap 2 Leg uit dat in het midden van de kring een echoput staat. Als je daar dus iets in zegt, komt het geluid terug. Dat geluid gaan de kinderen teruggeven. Wanneer u een beweging met een geluid maakt, doen de kinderen deze allebei goed na. Zorg ervoor dat de bewegingen en geluiden even lang duren. Suggesties om met de kinderen te doen: Beweging Geluid Zwaaien Hallo! Grote heupbeweging van links naar rechts Cha-Cha-Cha Gebalde vuisten naar je toe trekken (2x) Yes! Poesje aaien Aaaahhh… Wat een lief poesje. Duim op puntje van je neus, andere vingers als waaier bewegen Nèèè-nè-nè-nèèè-nèèèèè Handen spreiden, rechtvooruit kijken Boe! Slingerbeweging, van heel hoog naar heel laag Dubbe-dubbe-dubbe-dubbe-dub (hoog naar laag) Slingerbeweging, van heel laag naar heel hoog Dubbe-dubbe-dubbe-dubbe-dub (laag naar hoog) Ssst-beweging, vinger voor de mond Sssssssssttt….. Heel bang en langzaam naar achteren lopen Grote inademing Heel nieuwsgierig, op de tenen naar het midden lopen (geen geluid maken) Als iedereen in het midden staat elkaar aankijken Boe (heel zachtjes) Handen de lucht in, rondrennen Schrikken

Stap 3 Ga tot slot nog een keer in het midden van de vloer staan, heel dichtbij elkaar in een kringetje. Geef een paar kinderen de beurt om ‘boe’ te zeggen, waarna iedereen heel overdreven moet schrikken.

Tips De Echoput wordt pas echt leuk als de bewegingen en geluiden in een bepaald ritme worden gedaan. In het begin is het voor de kinderen misschien lastig om in het ritme te komen, maar als ze daar eenmaal inzitten, is het voor hen juist makkelijk om u te imiteren. Let er op dat alle kinderen mee blijven doen. Als iemand het lastig vindt, ga dan dichtbij staan, zodat u het kind kan helpen.

10

Huismuis | Lesbrief

Opdracht 2 | Het uitbeeldspel In Huismuis komen veel verschillende personages voor. Voordat de kinderen de voorstelling gaan zien is het leuk dat ze alvast kennis hebben gemaakt met de verschillende personages uit de voorstelling. Ook leert u een klein stukje van het liedje “Dingeman en Boudewijn” aan.

Materialen N.v.t.

Tijdsduur 10 min./dier

Stap 1 Ga in een grote kring staan. Leer nu het eerste korte gedeelte van het lied “Dingeman en Boudewijn” aan (CD Huismuis, nummer 1) Boudewijn en Dingeman Dingeman en Boudewijn Iedereen mag weten dat we vrienden zijn We zijn de beste vrienden!

Stap 2 Bespreek welke personages er voorkomen in Huismuis. Vraag aan de kinderen hoe dat personage eruit zou kunnen zien, hoe het beweegt en wat voor geluid dat personage maakt. onage en p er s e ls a n f veral lope De personages: fening or het klasloka een kort, actie gen e o a r t Ex do andelin de klas • Dingeman de Huismuis inderen l veel h dop in r . a r a o h at de k l o a e v L t itspelen f ze Ver u . e • Rat Boudewijn e n is e G u e . t m e e uit Huis r dat personag inderen dit m ijd. • Pad ve in. de t t de k a m a 3 L aaltje o r l. e h a e • Haas uis t verha e ongev e Huism ij is ee in he d ersonag m p n a r e m d e • Didi Eekhoorn oor ie edje. H ge Ding Ne em v in zijn b ersona n p as. e t p e • Tjeerd de Krekel la h bij at s over ka a ld g m e o n e o e b r r e s! Hij leuke d • Kat Lodewijk Een voo is heel erg mo k in kaa en hele e e r n t t a f e e m e e m an r nh • Oma Ding ef t eno komt. D e slaap e n h e e ij g p e H ie t . d wat hij ij ooit wakker in een n alles n wat h a ordt hij e a w g t g s ik li n u e s Op e Stap 3 erlijk ek en r kje kaa gaat he ste stu el op zo n r n e e s k f t a k a le p a g U gaat nu het eerste personage uitbeelden met de het rent ero ziet hij en. Hij k o r opeens e kinderen: Dingeman de Huismuis. g n aas. ezien e tukje k heef t g s Doe dit aan de hand van wat de kinderen zelf hebben n ij z van smullen gezegd in stap 2. Eerst doet u dit met de hele groep. Elke keer als een van de kinderen bewegingen of geluiden van het personage benoemd, gaat u dat meteen met de hele klas doen.

Stap 4 Kies nu 4 bewegingen uit voor Dingeman de Huismuis. Leer de kinderen de bewegingen in een eenvoudige volgorde aan. Zorg ervoor dat de bewegingen in het aangeleerde liedje passen.

Stap 5 Nu gaat u met de hele groep het aangeleerde liedje zingen als Dingeman de Huismuis. Terwijl de kinderen het liedje zingen, doen ze ook de bewegingsreeks (stap 4) die bij Dingeman de Huismuis hoort. Herhaal alle stappen, maar dan met de andere personages die voorkomen in Huismuis (zie stap 2). 11

Opdracht 3 | Ieder zijn eigen taak Dingeman de Huismuis komt tijdens zijn avontuurlijke reis op plekken die hij nog niet kent. Gelukkig wordt hij altijd goed geholpen door zijn nieuwe vrienden die hij tegen komt tijdens zijn reis. Iedereen die hij ontmoet, spreekt een eigen taal. Soms moet Dingeman daar heel erg aan wennen. Nu gaan de kinderen zelf oefenen om te luisteren naar een ‘andere taal’, doordat ze moeten reageren op een geluid of zinnetje van een personage uit Huismuis.

Materialen Een ruim klaslokaal of de speelzaal Tape (wit of zwart) De 4 verschillende personages uitgeprint op A4-formaat (bijlage) Tijdsduur 20 min.

Stap 1 Deel het klaslokaal of de speelzaal in vier verschillende vakken. Dit kan door middel van tape, maar ook door gebruik te maken van de vier hoeken in het klaslokaal of de speelzaal. Hang of plak vervolgens in ieder vak een afbeelding van een personage uit Huismuis (zie bijlages blz. 12 t/m 15). Ieder vak heeft dus een unieke afbeelding.

Stap 2 Leg de kinderen uit dat bij ieder vak een geluid of zinnetje hoort. Wijs eerst het vak aan en zeg daarna hardop welk geluid of zinnetje daarbij hoort: • vak 1 • vak 2 • vak 3 • vak 4

Dingeman de Huismuis Pad Kat Lodewijk Oma

Piep piep piep! Kwaak! Miauw! Harry, pannenkoeken!

Stap 3 Alle kinderen moeten in het midden van het klaslokaal of de speelzaal klaar staan. U zegt nu hardop: “Piep piep piep!” Nu moeten alle kinderen naar het vak van Dingeman de Huismuis rennen. Als u vervolgt met “Kwaak!” rennen ze van het vak van Dingeman de Huismuis naar het vak van de Pad. Doe dit een paar keer met elk dier, zodat de kinderen kunnen oefenen.

Stap 4 Vraag nu aan de kinderen of ze weten hoe de personages zich bewegen. Bespreek en oefen dit kort voor ieder personage. Begin weer met alle kinderen in het midden van het klaslokaal of speelzaal. U gaat nu weer hardop een geluid of zinnetje roepen. De kinderen moeten het geluid of zinnetje ook hardop zeggen en ze moeten als het personage naar het vak bewegen

Tips • Doe alles heel overdreven voor. Kinderen zullen goed letten op hoe u de dieren uitbeeld. • Als u het geluid of zinnetje hardop zegt, loopt u zelf ook mee naar het juiste vak. Dit stimuleert de kinderen in groot spel. • Als u al een tijdje bezig bent met de oefening, kunt u ook een paar kinderen de beurt geven om eens hardop een geluid of zinnetje te zeggen.

12

Huismuis | Lesbrief

Opdracht 4 | De Dierendans In deze oefening gaan de kinderen dansen als verschillende dieren, op verschillende muziekjes. De kinderen leren dat wanneer de muziek stopt, ook zij moeten stoppen in de houding waarin ze op dat moment staan. Het is dus een verstilde beweging van dat moment. Vervolgens kijken ze naar elkaar en gaat u de ‘verstilde beelden’ met de kinderen bespreken.

Materialen N.v.t.

Tijdsduur 15 min.

Stap 1 Vraag aan de kinderen hoe de volgende dieren zich bewegen: • leeuw • olifant • hond • slang

Stap 2 Leg van te voren uit dat als de muziek stopt, dat iedereen dat meteen stil moet blijven staan, zitten of liggen. Begin bij nummer 2: op dit nummer wordt gedanst als een leeuw. Laat de kinderen 2 minuten dansen op de muziek en zet de muziek stop.

Stap 3 Loop door het klaslokaal alsof u een interessant museum bezoekt. Omschrijf wat voor soort leeuwen u ziet. Geef veel complimenten voor de prachtige leeuwen die allemaal zo stil kunnen staan, zitten of liggen. Als u dit hebt gedaan mogen de kinderen weer ontspannen.

Stap 4 Nu moeten de kinderen dansen als een olifant. Zet nummer 3 aan en neem dezelfde volgorde aan als in de stappen 2 en 3. Doe hetzelfde met de overige dieren.

Tips • Geef soms een kind speciale aandacht door te benoemen hoe mooi diegene staat, zit of ligt als het dier. Laat de andere kinderen ook even kijken naar de ‘foto’. • U kunt er ook een wedstrijd van maken. Wie bewogen heeft moet gaan zitten. U gaat dan net zo lang door met het dansje van 1 dier, totdat er een winnaar is. Daarna begint u weer met het volgende dier.

13

Bijlage bij opdracht 3 | Dingeman de Huismuis

Bijlage bij opdracht 3 | Pad

Bijlage bij opdracht 3 | Kat Lodewijk

Bijlage bij opdracht 3 | Oma

Lesbrief Huismuis ©2010 DJT de Reus