-1-
66970153- GCS 11.Q.28-01-2011
Tabel commentaarverwerking stakeholders Behorend bij KEMA/KIWA rapport Gaskwaliteit voor de toekomst, Deelrapport 1: Technisch/economische inventarisatie van gevolgen gaskwaliteitvariaties voor eindgebruikers (ref. 66970153-GCS 11.R.61755) Naar aanleiding van het final concept deelrapport 1 (66970153-GCS 11.R.61755, d.d. 2 december 2010) van KEMA en Kiwa, zijn stakeholders in de gelegenheid gesteld om commentaar te geven op dit rapport. In deze tabel staan de commentaren van stakeholders die zijn geadresseerd en verwerkt in de definitieve versie van deelrapport 1 (66970153-GCS 11.R.61755, d.d. 27 januari 2011).
Indiener commentaar
Pagina
Commentaar
Aanpassing in rapport
NUON
6
Onder meer de gassamenstelling (inclusief zwavel), de dauwpunten en spoorelementen worden hier niet genoemd
Toegevoegd in tekst. 'Andere samenstellingsaspecten hebben ook hun invloed op sommige toepassingen, zoals dauwpunten, zwavel, sporenelementen, zware metalen en toxische componenten.'
VDL&VGS
7
Ontbrekende eindgebruiksapparatuur
Toegevoegd in tekst. 'Luchtverwarmers,donkerstralers en hoge temperatuurstralers'
GTS
8
Ontbrekende verwijzing naar upstream stakeholders
Toegevoegd in tekst. 'en upstream stakeholders zoals onder andere producenten, bergings- en LNG-operators en LNG-invoerders'
NUON
8
Informatie op www.hoezoandergas.nl is onvolledig.
Toegevoegd in tekst. 'Zowel de huidige netcodes als de informatie op www.hoezoandergas.nl bevatten onvoldoende specificatie… '
EnergieNederland
15
Ook elektriciteitscentrales op G-net
Toegevoegd in tekst. '…industriële gasklanten, inclusief een aantal elektriciteitscentrales.'
GTS
18
Onduidelijkheid over betekenis van "principiële gebrek aan uitwisselbaarheid"
Oorspronkelijke tekst verwijderd, toegevoegd in tekst. 'Algemener gesteld moet geconcludeerd worden dat toepassingen als regel niet bij voorbaat geschikt zijn om alle in Europa gebruikte H of L gassen veilig te kunnen gebruiken.'
-2-
66970153- GCS 11.Q.28-01-2011
Indiener commentaar
Pagina
Commentaar
Aanpassing in rapport
Statoil
19
Toegevoegd in tekst. '…voor het Nederlandse H-gas…'
GTS
22
Gevraagd binding tussen Nederlandse activiteiten en EASEE-gas Ontbrekende specificatie voor CO2 is opgenomen in Entryspecificatie
Interfocus en Sitech Manufacturing Services
31
Verzoek om definitie van PE op te nemen.
Toegevoegd in tekst (voetnoot). PE = 0,5*volumepercentage ethaan + 1*volumepercentage propaan + 1,5* volumepercentage butaan + 2*volumepercentage pentaan + 2,5*volumepercentage hexaan
USG
33
Verzoek om aanvullende parameters betreffende brandergedrag in Tabel 1 op te nemen
Toegevoegd in tekst (noot bij tabel). Voor veel industriële branders zijn met name de gas-luchtverhouding, de verbrandingssnelheid en de vlamtemperatuur relevant voor de performance. Deze grootheden worden grotendeels door de in de tabel opgenomen samenstellingsparameters beïnvloed.'
GTS
38
Verlaging Wobbe Index met stikstof leidt tot lagere PE
Toegevoegd in tekst. ' Verlaging van de Wobbe Index van deze LNG's met stikstof leidt tot lagere PE waarden dan in dit figuur gemeld staan, evenredig met de mate van verdunning.'
NUON
39
Waarde van relatie tussen PE en Methaangetal is betrekkelijk
Toegevoegd in tekst. 'indicatief'
NUON
47
Toegevoegd in tekst. 'Op dit moment wordt met een gemiddelde waarde gerekend, of dit bij grotere variaties zo blijft is onbekend.'
EnergieNederland
48
GTS
63
Onduidelijkheid omtrent manier waarop eventuele verhoging van CO2-uitstoot zal worden berekend. Benadrukt dat ook odorant tot zwavel berekend moet worden, en kan negatieve gevolgen hebben voor toepassingen Het vermelde ontbreken van specificaties voor water- en koolwaterstofdauwpunt is onjuist.
Toegevoegd in tekst. 'Deze randvoorwaarde is echter niet in de huidige Exitcodes terecht gekomen.'
Toegevoegd in tekst. '…het gaat daarbij om het totale zwavelgehalte, onafhankelijk of dit afkomstig is van odorant of andere zwavelhoudende verbindingen.' Toegevoegd in tekst. 'De bestaande en voorgestelde exitspecificaties voor G-gas bevatten geen specificatie van het water- en koolwaterstofdauwpunt.'
-3-
66970153- GCS 11.Q.28-01-2011
Indiener commentaar
Pagina
Commentaar
Aanpassing in rapport
Nuon
64
Kans op stroomuitval niet realistisch weergegeven
Toegevoegd in tekst. 'Gezien de sterke lokale en regionale clustering van gasmotorwarmtekracht-eenheden kan al bij een lage penetratiegraad van afwijkend G-gas in korte tijd een redelijke hoeveelheid opwekvermogen wegvallen. Een dergelijke uitval van gasmotorwarmtekrachtvermogen zou kunnen leiden tot een ongewenste verstoring van de elektriciteitsmarkt. Grootschalige en langdurige uitval van opwekvermogen zou een risico kunnen vormen voor de stabiliteit van de Nederlandse elektriciteitsvoorziening en daarmee voor de leveringszekerheid van elektriciteit. Het Nederlandse elektriciteitsproductiepark valt onder het Europese ENTSO-E CE vangnetsysteem. Binnen dit samenwerkingsverband van Europese TSO's zijn afspraken gemaakt over de primaire en secundaire opvang van grootschalige uitval van opwekvermogen. Conform deze afspraken zou het Nederlandse elektriciteitsproductiepark tegen een gelijktijdige, ongeplande en langdurige uitval van opwekvermogen tot 3 GWe bestand moeten zijn. Opgemerkt zij dat een aantal stakeholders vraagtekens plaatst bij de praktische beschikbaarheid van de hiertoe benodigde primaire en secundaire opvangmaatregelen. Het is niet waarschijnlijk dat levering van afwijkend G-gas tot een gelijktijdige uitval van meer dan 3 GWe aan gasmotorwarmtekrachtvermogen, overeenkomend met 85% van het totale opgestelde vermogen, zou kunnen leiden. Onder de aanname van een adequaat werkend vangnetsysteem is het dan ook onwaarschijnlijk dat uitval van gasmotorwarmtekrachtvermogen de stabiliteit van de landelijke elektriciteitsvoorziening in gevaar kan brengen.'
-4-
66970153- GCS 11.Q.28-01-2011
Indiener commentaar
Pagina
Commentaar
Aanpassing in rapport
LTO glaskracht
66
NUON
68
Benodigde aanpassingen niet volledig weergegeven. Onderbouwing ontbreekt aan verschil tussen DLN-turbines op H-gas en op Ggas
Toegevoegd in tekst. '… luchtfactor- en klopregeling. In voorkomende gevallen zal een retrofit met een klopregeling nodig zijn.' Toegevoegd in tekst. ' Gegeven het feit dat de netbeheerders geen veranderingen in de Wobbe Index in het G-net verwachten, geldt…'
NUON
70
Opmerking dat sommige gasturbines wel condensaatproblemen hebben
Toegevoegd in tekst. 'In de workshops…. Gasturbine-installaties… ondervonden'
NUON en EnergieNederland
71
Kans op stroomuitval niet realistisch weergegeven
Toegevoegd in tekst. ' Zoals onder gasmotoren al werd vermeld, blijkt dat het Nederlandse elektriciteitsproductiepark, dankzij een Europees vangnetsysteem, tegen een instantane, ongeplande en langdurige uitval van opwekvermogen tot 3 GWe bestand zou moeten zijn. Opgemerkt zij nogmaals dat een aantal stakeholders vraagtekens plaatst bij de praktische beschikbaarheid van de hiertoe benodigde primaire en secundaire opvangmaatregelen. Zij geven verder aan dat deze grenswaarde mogelijk aanpassing behoeft in het licht van de in aanbouw zijnde nieuwe (geclusterde!) gascentrales. Vooralsnog heeft de grootste Nederlandse gascentrale (Eemscentrale) een opwekvermogen van bijna 2½ GWe.' '…waardoor secundair reservevermogen niet beschikbaar blijkt te zijn. Zonder uitgebreide scenario-analyses van het gecombineerde gastransportsysteem en elektriciteitsproductiepark is dan ook geen gefundeerde uitspraak mogelijk over de kans op een gelijktijdige uitval van meer dan 3 GWe, noch over een mogelijk kritische vermindering van het secundaire reservevermogen.' ' Het is niet evident, maar zonder nader onderzoek ook niet uit te sluiten, dat grootschalige uitval van gasturbine-eenheden de stabiliteit van de Nederlandse elektriciteitsvoorziening in gevaar kan brengen.'
-5-
66970153- GCS 11.Q.28-01-2011
Indiener commentaar
Pagina
Commentaar
Aanpassing in rapport
Zanting
77
Zanting
77
Toegevoegd in tekst. '…(zoals afwijkende gas- en verbrandigsluchttemperatuur)' Schatting van verhoging NOx-emissies verwijderd.
Cogen
79
Ongunstige inbouwcondities onvoldoende toegelicht Gevolgen NOx-emissies onjuist weergegeven Paragraaf over kosten van schade bij industriële toepassingen passen niet in het geheel van het rapport.
GTS
79
Geen verwachte verhoging van zwavelgehalte.
GTS
80
Het aanbrengen van gasluchtverhoudingsregeling kan positief effect op rendement.
NUON
81
Onder meer de gassamenstelling (inclusief zwavel), de dauwpunten en spoorelementen worden hier niet genoemd
Toegevoegd in tekst. Daarbij moet gedacht worden aan, naast de in tabel 1 genoemde aspecten, grootheden als dauwpunten, sporenelementen, zware metalen en toxische componenten.'
GTS
81
Specificaties in Tabel 3 sluiten 15% van de reeds geleverde gassamenstellingen uit
Toegevoegd in tekst. Omdat voor veel toepassingen de effecten samenhangen met de periode dat deze 85% waarde wordt overschreden kan overwogen worden deze tabel aan te vullen met een overschrijding model zoals in de elektriciteit distributie gebruikelijk is.. Hierin wordt dan de verdeling van de toegestane waarden vastgelegd. Bijvoorbeeld: PE dient 85% van de tijd lager te zijn dan 3,7, 98% van de tijd lager dan 4,6 99,7% van de tijd lagen dan 5,6 en nooit boven de 6,1 te komen. Ook voor de andere parameters van Tabel 1 kan een vergelijkbaar overschrijding model gehanteerd worden. Daarnaast kunnen er grenzen worden vastgelegd voor de jaarlijks gemiddelde waarde, dat bijvoorbeeld relevant is voor de zwavelemissie. Toegevoegd in tekst (in voetnoot). Dit getallen-voorbeeld is gebaseerd op de ongewogen gesommerde verdelingen in Fig. 6
Kostenparagraaf weglaten
Toegevoegd in tekst. ' Alhoewel GTS geen operationele verhoging van de zwavelgehalte verwacht, geven de nu geldende exitcodes op dit punt echter geen zekerheid.' Toegevoegd in tekst (in voetnoot). 'Door het aanbrengen van een gas/luchtverhoudingsregeling kan de afname van het rendement worden beperkt, en soms zou kunnen toenemen t.o.v. de huidige situatie.'
-6-
66970153- GCS 11.Q.28-01-2011
Indiener commentaar
Pagina
Commentaar
Aanpassing in rapport
Interfocus
81
Vraag naar oorsprong van de specificatie van leveringsdruk.
Interfocus
81
In Tabel 4, vraag naar ontbrekende methaangetallen
Toegevoegd in tekst (noot bij Tabel). NEN 7244-1 Gasvoorzieningsystemen -Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar - Deel 1: Algemene functionele eisen. Bij de bepaling van de druk is rekening gehouden met een drukval van de huisaansluiting en de gas meter van maximaal 1,3 mBar Met de gebuikelijke drukval in de binnen installatie leidt dit tot een toestelvoorduk van 20 tot 30 mBar conform de EN437 Toegevoegd in tekst. 'In tabel 4 is geen specificatie voor MN opgenomen omdat er verwacht wordt dat er verhoudingsgewijs weinig motoren zijn op het H-net.'
Interfocus
82
In Tabel 4, vraag naar waarden van PE specificatie voor conversie naar G-gas
Toegevoegd in tekst (noot bij Tabel). ' Er wordt uitgegaan van een verdunning van ca. 20% met stikstof bij de conversie van H-gas naar Ggas.'
NUON
84
Informatie op www.hoezoandergas.nl is onvolledig.
Toegevoegd in tekst. 'Zowel de huidige netcodes als de informatie op www.hoezoandergas.nl bevatten onvoldoende specificatie… '
Energie Nederland
85
Specificaties niet alleen zien in netcodes maar ook in samenhang met overige wet- en regelgeving.
Toegevoegd in tekst. ' De vast te stellen toepassingsspecificaties dienen een goede samenhang te hebben met de overige wet- en regelgeving, waaronder de keuringseisen uit de gastoestellenrichtlijn.' Diverse redactionele wijzigingen
Interfocus
Hele document
