TAAL VOOR ONS ALLEMAAL Landelijke Studiedag Levende Talen op vrijdag 1 november 2013 in Utrecht
45 WORKSHOPS Elke deelnemer kan aan twee workshops deelnemen. Er zijn in totaal 45 workshops: workshopronde A duurt van 11.15 – 12.45 uur, workshopronde B van 13.45 – 15.00 uur. Inschrijven voor de workshops gebeurt tegelijk met het inschrijven voor de Landelijke Studiedag. Het volledige programma van de Landelijke Studiedag 2013 en de mogelijkheid om u digitaal in te schrijven, vindt u op de website van Levende Talen <www.levendetalen.nl>.
LEVENDE Talen 1
11.15 – 12.45 uur WORKSHOP A1
WORKSHOPRONDE A
Levende Talen, ook een vakbond
Perry van Kerkhoven (Levende Talen) In deze workshop kunt u kennismaken met de vakbondsvertegenwoordiger van Levende Talen. Hij zal u informeren op welke wijze hij uw persoonlijke belangen behartigt en op welke wijze uw belangen als werknemer van uw organisatie worden behartigd door de Federatie van Onderwijs Vakorganisaties (FvOV). U kunt verder vragen stellen over alles wat te maken heeft met uw rechtspositie. Alle talen – voor alle docenten die een dienstbetrekking hebben
WORKSHOP A2
Internet & co - niks voor mij?
Kees van Eunen (Deutsch macht Spaß) Internettoepassingen in de les worden steeds normaler. In deze workshop komt een flink aantal internetgebaseerde programma’s aan de orde die moeiteloos te bedienen zijn, niets kosten, en die behalve dat ze effectief zijn ook nog eens veel plezier aan uw leerlingen kunnen bezorgen. Het gaat om programmatuur die bij de talen breed ingezet kan worden. Lol met de computer dus! Alle talen – alle doelgroepen
WORKSHOP A3
BiBiKit Online: maak je eigen tweetalige lesmateriaal
Liesbeth Pyfers (Pragma) BiBiKit Online is een online editor, waarmee je (gratis!) interactief lesmateriaal kunt maken met tekst, plaatjes en video. BiBiKit is speciaal ontwikkeld voor gebruikers en docenten van gebarentalen, maar lesmateriaal voor gesproken talen kan ook. Voorbeelden van presentaties gemaakt met BiBiKit vind je op <www.bibikit.net>. In deze workshop wordt BiBiKit gedemonstreerd en maken we samen een interactieve presentatie. Als u een laptop en videomateriaal meeneemt, kunt u tijdens de workshop ook uw eigen presentatie maken. Alle talen m.n. gebarentaal – po|vo|bve|hbo|universiteit
WORKSHOP A4 Betekenisvolle interactie in de doeltaal met behulp van interactieve internettoepassingen Kristi Jauregi en Rick de Graaff (Universiteit Utrecht) Hoe kunnen we binnen onze lessen betekenisvolle interactie in de doeltaal stimuleren en daarbij de talenten en creativiteit van onze leerlingen bevorderen? In deze workshop bespreken we hoe we verschillende interactieve internettoepassingen in ons onderwijs kunnen integreren en hoe leerlingen de doeltaal functioneel kunnen gebruiken door samen met leerlingen uit het buitenland aan taken en projecten te werken. We kijken ook naar kenmerken van effectieve taken en gaan vervolgens in groepjes taken voor onze lessen ontwerpen. Alle talen – vo
WORKSHOP A5
Presentatie Russisch als schoolvak
Dorie Nielen (Lyceum Schravenlant) en Jeanette Bron (Praedinius Gymnasium) De praktische kanten van het invoeren en volgen van Russisch (en andere ‘kleine’ schooltalen) als schoolvak worden in deze presentatie toegelicht. Maar weinig scholen bieden Russisch als regulier vak aan. Wat moet leerlingen doen die Russisch op hun school willen volgen? Wat kan Levende Talen voor deze leerlingen en hun docenten betekenen? Hoe kan het eindexamen Russisch worden afgelegd, bijvoorbeeld als het vak al is gevolgd op de Russische (zaterdag-)school? Er is tijd voor discussie en vragen. Arabisch|Chinees|Fries|Italiaans|Papiaments|Russisch|Spaans|Turks – vo
2
WORKSHOP A6
Twittertaal - Hoe beginners samen Chinees kunnen oefenen via Twitter
Ya Ping Hsiao (Talencentrum Tilburg University) Tijdens de workshop worden de resultaten van een experiment met Twitter en Group Tweet bij beginnende leerders Chinees (studenten) besproken. Hierbij zal dieper ingegaan worden op de opzet van de gebruikte opdracht, de Chinese tweets die de studenten hebben geschreven, hun reacties op de opdracht en de reflecties van de docent. Daarna zal er met de deelnemers aan de workshop gebrainstormd worden over de plannen om dit idee verder uit te werken. Chinees (voertaal Nederlands, Engels) – vo|volwassenenonderwijs|hbo|universiteit
WORKSHOP A7
Wat kan een taaldocent met de taalcanon?
Philipp von Samson-Himmelstjerna (Cito, Universiteit Leiden) en Marianne Boogaard (Hogeschool Inholland) ‘Alles wat je altijd al had willen weten over taal’ is de ondertitel van de taalcanon. Maar wat hebben docenten Nederlands en moderne vreemde talen eigenlijk aan zo’n boek (en website)? Na een korte introductie van de taalcanon en een theoretische reflectie over de meerwaarde van taalkunde, organiseren we een brainstormronde over de praktische bruikbaarheid van de lemma’s: voor het maken van vergelijkingen tussen talen (‘hoe zit dat dan in het Frans?’), voor het inzicht in taalsystemen en -problemen (dyslexie in verschillende talen) en enkele onverwachte onderwerpen zoals forensische taalkunde. Kernvraag: hoe maak je er goed onderwijs van? Duits|Engels|Frans|Nederlands|Spaans – vo
WORKSHOP A8
Het PTA van de mvt
Kitty Willemsen en Jos Canton (Levende Talen) Een van de aanbevelingen van het onderzoek naar de discrepantie tussen de cijfers van het CE en het SE luidt: ontwikkel een landelijke richtlijn SE (voor de talen). Middels uitwisseling en discussie over het PTA (havo/vwo Frans, Duits, Engels, Spaans) onderzoeken we in deze workshop welke richtlijnen wenselijk zijn en recht doen aan goed mvt-onderwijs. Deelnemers krijgen het verzoek hun PTA per e-mail naar
te sturen, met als kenmerk ‘workshop ce-se’. Duits|Engels|Frans|Spaans – bovenbouw havo|vwo
WORKSHOP A9
Kijk- en luistertoetsen voor allemaal
Pauline Schuurman en Bertil Geurts (Cito) Elk jaar doen veel leerlingen van het vo mee met de kijk- en luistertoetsen voor Frans, Duits en Engels die door Cito worden uitgegeven. Hoe wordt bepaald welke onderwerpen er in de kijk- en luistertoetsen komen? Hoe komen kijk- en luistertoetsen tot stand? Hoe wordt de norm vastgesteld? Medewerkers van Cito geven hierop de antwoorden. Duits|Engels|Frans – vo
WORKSHOP A10
Betreuung von Schülern beim Rezipieren von literarischen Texten
Ewout van der Knaap (Universiteit Utrecht) Wie kann die literarische Entwicklung von Schülern gefördert werden? Auf der literaturdidaktischen Website <www.lezenvoordelijst.nl> stehen Didaktisierungen ausgewählter literarischer deutscher Werke Schülern, Lehrern und Schulbibliotheken zur Verfügung. Der Katalog dient der Förderung von allgemeiner Lesekompetenz und der literarischen Verstehenskompetenz. Im Workshop werden zunächst Prinzipien des Niveaumodells erläutert, wonach die Anwendung im Unterricht und die Betreuung der Schüler geübt werden, damit Lehrer das Modell ab der 9. Klasse (NL) einsetzen können. Duits (voertaal Duits) – vo|mbo|bve|volwassenenonderwijs|hbo
3
WORKSHOP A11
Spreekwoorden in drie talen (Engels, Nederlands,Turks)
Mehmet Uz (RSG Lingecollege) Een aantal spreekwoorden betekent in drie talen precies hetzelfde. Maar veel spreekwoorden en gezegden hebben in een andere taal een totaal andere betekenis. Je hebt te maken met cultuurverschillen waardoor de interpretatie anders wordt. In deze workshop wordt daar verder op ingegaan. Zwijgen is goud – Silence is golden – Sükut altındır. Engels|Nederlands|Turks (voertalen Engels, Nederlands, Turks) – vo|mbo|volwassenenonderwijs
WORKSHOP A12
Learner autonomy, differentiatie door samenwerkend leren
Tine Stegenga en Esther Ignacio-Tas (Christelijke Hogeschool Ede) In deze workshop willen wij u een praktijkindruk geven van een internationale en nationale zoektocht naar een gedifferentieerde aanpak waarin taaldoelen en vakdoelen beide aan bod komen. Zowel in de bovenbouw van het basisonderwijs als in het vo is ervaring opgedaan met deze werkwijze. De aanpak verandert de rol van de leraar in die van coach en de rol van leerling in die van verantwoordelijke voor het leerproces. Een workshop dus voor de docent die zoekt naar inspiratie om tegemoet te komen aan diversiteit van leren. Engels|Nederlands (voertalen Engels, Nederlands) – po|vo
WORKSHOP A13
Mondelinge taalvaardigheid beoordelen
Emma de Rijk (Wolfert van Borselen Dalton) Bij welke informatie is de leerling gebaat als het gaat om mondelinge taalvaardigheid in de mvt? Aan de hand van verschillende modellen bespreken we de mogelijkheden leerlingen informatie te geven over hun spreek- en gespreksvaardigheid. Over het niveau dat ze hebben bereikt, het niveau dat wordt verwacht en welke stappen een leerling kan zetten om daar te komen. FransISpaans – po\vo
WORKSHOP A14
C’est la fête! Le plaisir d’apprendre et d’enseigner le français
Petra Niessen-de Bruijn (Sint Vituscollege te Bussum) In deze workshop ondervindt u aan den lijve de meerwaarde van het werken met activerende werkvormen en betekenisvolle opdrachten. Aan het einde van deze workshop gaat u vol nieuwe ideeën en met kant en klare lesvoorbeelden voor onder- én bovenbouw naar huis. Zo zal er gewerkt worden met activerende werkvormen rondom chansons, film, teksten en korte verhalen, grammatica, kennis van land en volk en feestdagen. Soyez les bienvenus! Frans – vo
WORKSHOP A15
DELF junior, les bonnes pratiques
Michel Wauthion en Joost Overwater (Institut Français des Pays-Bas) Comment réussir à installer une nouvelle dynamique d’apprentissage du français où tout se passe en français et où les quatre compétences sont évaluées systématiquement selon le Cadre de Référence Européen ? L’atelier passera en revue les bonnes pratiques mises en œuvre au cours de ces dernières années par plus de 120 établissements scolaires aux Pays-Bas qui proposent aux élèves une certification internationale en langue française, le DELF JUNIOR et qui s’organisent dans le réseau DELF. Dans l’atelier on se concentrera surtout sur les compétences productives : la production orale et écrite. Comment intégrer l’apprentissage de ces compétences dans votre enseignement et évaluer le progrès de vos élèves ? Frans (voertalen Frans, Nederlands) – vo
4
WORKSHOP A16
Le Petit Nicolas
Rob de Ridder (Berlage Lyceum) en Laura Fontijne ( didactiekcommissie Frans) Met als uitgangspunt de film Le Petit Nicolas van regisseur Laurent Tirard gaan we aan de slag om leerlingen uit de bovenbouw vaardigheden als schrijven en lezen op een andere manier aan te bieden. Frans (voertalen Frans, Nederlands) – vo
WORKSHOP A17
Met Diataal leerlingen volgen en diagnosticeren
Hilde Hacquebord (Diataal) Diataal is een leerlingvolgsysteem waarmee u de taal- en leesontwikkeling van uw leerlingen in kaart kunt brengen op basis van betrouwbare en valide toetsen. U kunt achterblijvers signaleren en gerichte ondersteuning bieden doordat de toetsen ook diagnostische informatie bieden over relatief zwakke en sterke punten. U kunt ook zien welke leerlingen al verder zijn. Dankzij de inzichtelijke rapportages krijgt u zicht op de verschillen op klas- en schoolniveau in relatie tot de referentieniveaus Taal (voor Nederlands). De Engelse taaltoetsen zijn op een doorlopende schaal gebracht van het Europese Referentiekader. Nederlands|Engels – vmbo|havo|vwo
WORKSHOP A18
Schrijven leren in een doorlopende leerlijn
Bert de Vos (APS) Het opbouwen van schrijfvaardigheid is een complexe zaak. En leerlingen daar gemotiveerd aan laten werken is een hele uitdaging voor de leraar Nederlands. Daarbij is ook de toetsing nog een tijdrovende zaak, waar leerlingen bovendien op zich niet veel van leren. In deze workshop zetten we de stand van zaken van onderzoek op een rij en presenteren we werkbare en succesvolle praktijken uit de school. We eindigen met een model van een doorlopende leerlijn. Nederlands – vo|mbo|bve|volwassenenonderwijs|hbo
WORKSHOP A19
PTA Nederlands
Wilma van der Westen en Klaas Heemskerk Het verschil tussen de cijfers van het schoolexamen en het centraal examen in het voortgezet onderwijs in Nederland mag niet te groot zijn. Onderzoek in opdracht van Levende Talen naar de effecten van de sturing op het verkleinen van dit verschil laat zien dat deze sturing vooral leidt tot nog meer ‘teaching to the test’. Leraren Nederlands worden onder druk gezet om steeds meer aandacht te besteden aan de training van het centraal examen en dat bestaat uit leesvaardigheid, waardoor er steeds minder tijd en aandacht overblijft voor andere onderdelen van het vak, zoals schrijven en literatuuronderwijs. Nederlands – bovenbouw havo|vwo
WORKSHOP A20
Tovarisj, vy govorite po-russki?
Karel Onwijn (Hogeschool Utrecht/journalistiek) en Koninklijk Instituut voor de Tropen) Over reiservaringen met de Russische taal en cultuur in Oekraïne, Georgië en Armenië. Karel Onwijn (historicus, publicist) heeft lang gewoond en gewerkt in de voormalige Sovjet-Unie. De tijd dat iedereen in de 14 niet-Russische Sovjet-republieken verplicht Russisch op school leerde, ligt ver achter ons. In sommige post-Sovjet-regio’s zou het Russisch spreken zelfs tot grote problemen leiden. Maar tijdens reizen door de regio blijkt in de praktijk de taal van de voormalige overheerser nog altijd prima te functioneren als lingua franca. Russisch|alle talen – vo|volwassenenonderwijs|hbo|universiteit
5
WORKSHOP A21 Bablingua Danielle Siems (Pax Christi College, Druten) Het gebruik van digitale leermiddelen wordt steeds belangrijker in het talenonderwijs. Kijkluisteren oefenen is nogal eens lastig omdat je als docent veel tijd kwijt bent aan het zoeken van materiaal. Sinds een jaar gebruik ik materiaal van Bablingua, een website opgezet door twee Spanjaarden. Middels leuke en interessante filmpjes, ingedeeld volgens het ERK, kun je gemakkelijk oefenen met kijkluisteren. Bij ieder fragment zit een groot aantal oefeningen in pdf en is er ondertiteling mogelijk in het Spaans. Naast filmpjes biedt de site nog veel meer, zoals volledige taken rond een cultureel thema. Een klein nadeel is dat het om een abonnement gaat maar het aanbod is het meer dan waard. Spaans – vo|mbo|volwassenenonderwijs
WORKSHOP A22
Studenten begeleiden bij (eigen) onderzoek
Marjon Tammenga-Helmantel (RUG/Lerarenopleiding) In de eerste helft van de workshop zal de workshopleider vertellen over haar ervaringen met betrekking tot het doen van onderzoek als opleider, de rol die studenten daarin spelen en hoe ze daar in te begeleiden. Daarna kunnen de deelnemers zich buigen over ingebrachte dilemma’s en wordt plenair uitgewisseld. Alle mvt – lerarenopleiders mvt|niet-lerarenopleiders
13.45 – 15.00 uur WORKSHOP B23
WORKSHOPRONDE B
Language Rich Europe
Toon van der Ven en Guus Extra In 2013 is het rapport Language Rich Europe (LRE) verschenen met de uitkomsten van meertaligheidsbeleid in een groot aantal Europese landen (zie bijgaande Factsheet). Eerder is in 2010 verschenen: Language Capital: Mapping the Languages of London’s Schoolchildren (zie website). Naar aanleiding van deze twee rapporten is de workshop gericht op een bespreking van drie thema’s: 1. De uitkomsten voor Nederland van LRE in internationaal vergelijkend perspectief; 2. De doelstellingen en uitkomsten van de talenatlas van Londen; 3. Naar aanleiding van 1+2: Aanbevelingen voor meertaligheidsbeleid in het Nederlandse basisonderwijs en voortgezet onderwijs. De aanbevelingen van de workshop zullen als ongevraagd beleidsadvies ter beschikking worden gesteld van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Alle talen – alle doelgroepen
WORKSHOP B24 Registerleraar.nl Frank Jansma (Onderwijscooperatie) Sinds 2012 hebben leraren een eigen register: Registerleraar.nl is een register van, voor en door de leraar, in het basisonderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. In deze workshop wordt de werking en het nut van het register toegelicht. Ook is er ruimte om vragen te stellen. Alle talen – po|vo|mbo|bve|volwassenenonderwijs
6
WORKSHOP B25
TPR Storytelling voor allemaal
Alike Last (Hotelschool MBO Amersfoort / Taalleermethoden.nl / Vrolijk & Frans) In een klas heb je vaak leerlingen die heel gemakkelijk meekomen, leerlingen voor wie dat niet zo is en leerlingen die wel mee hobbelen. In deze workshop leert u hoe u aandacht kunt geven aan al deze verschillende leerlingen en hoe u kunt differentiëren naar hun verschillende niveaus. Bovendien krijgt u te zien hoe u de motivatie van de leerlingen voor uw vak enorm kunt vergroten. Alle talen – alle doelgroepen
WORKSHOP B26
Helpt de inzet van social media?
Bart Duijvelshoff-Knip (Horizon College) Alle talen – mvt|vo|mbo Tijdens zijn werk als docent maakt de workshopleider gebruik van social media en web 3.0 applicaties. Voor zijn studie onderzoekt hij in hoeverre de inzet hiervan taalverwerving kan ondersteunen. Tijdens de workshop zullen zijn ervaringen en bevindingen tot nu toe met de deelnemers gedeeld worden.
WORKSHOP B27
Leerstrategieën voor Chinees
Tin Chau Tsui (Zuyd Hogeschool, schrijver ‘Chinees? ’n Makkie!’) Deze workshop behandelt de leerstrategieën die studenten Chinees aan de Zuyd Hogeschool gebruiken. Chinees (voertaal Nederlands, Engels) – volwassenenonderwijs|hbo|universiteit
WORKSHOP B28
Examentraining in eigen hand
Marieken Pronk-van Eunen en Masja Mesie (APS) Goed scoren op het CE is voor het slagen steeds belangrijker. Maar hoe bereidt u leerlingen in de laatste fase van het schooljaar voor op het eindexamen? Niet iedere leerling heeft namelijk moeite met dezelfde onderdelen. In deze workshop willen we ingaan op de uitdagingen die het CE biedt en waar u uw leerlingen zo goed mogelijk op kunt voorbereiden. Daarnaast presenteren we een aantal werkvormen rondom tekstbegrip, anders dan het maken van de examenvragen. Duits|Engels|Frans|Nederlands|Spaans – vo
WORKSHOP B29
Taalkunde voor de havo
Michel Pijpers (Odulphuslyceum Tilburg) De leraar Nederlands ontleedt in de klas. De mvt-leraren verwijten hem: ‘Doen jullie bij Nederlands nog wel iets aan grammatica? Want ze snappen er niks van.’ Ergens gaat er iets fout. Samen met het Odulphuslyceum in Tilburg ontwikkelt BruutTAAL een didactiek die leerlingen inzicht geeft in grammaticale concepten. Duits|Engels|Frans|Nederlands – vo
WORKSHOP B30
Vertalen in zicht
Maarten Valken (Nederlands Letterenfonds) en Livia Verstegen (Verstegen en Stigter) Om scholieren en docenten enthousiast te maken voor het vak vertalen hebben het Nederlands Letterenfonds en Verstegen & Stigter ‘Vertalen in zicht’ gelanceerd, met een gratis lesbrief en een vertalersbezoek op school. In de workshop krijgen docenten suggesties voor een doelmatig gebruik van de lesbrief en gaan de workshopdeelnemers zelf aan de slag met een vertaalopdracht, onder leiding van een docent en het vertalersduo Bindervoet & Henkes. De lesbrief is te downloaden op <www.letterenfonds.nl/nl/vertalen-in-zicht>. Duits|Engels|Frans|Nederlands – vo
7
WORKSHOP B31
Leve het verschil!
Johan Keijzer en Karen Verheggen (APS) Tijdens deze workshop bieden we u een aantal praktische handreikingen om munt te slaan uit de verschillen tussen leerlingen tijdens de mvt-lessen. We richten ons op: Leerlingen binnen dezelfde les verschillende activiteiten laten uitvoeren: hoe organiseer je dat?; Hoe maken we een lessenserie waarin afgestemd wordt op verschillen? Kennismaken met het circuit en het leerarrangement. Duits|Engels|Frans|Spaans – vo
WORKSHOP B32
Paris ville de cinéma, Berlin Filmstadt
Jeanette Noordermeer en Marion van der Kruissen (Carolus Borromeus College Helmond) Op het Carolus Borromeus College is de ideale combinatie gevonden van internationalisering en Frans en Duits. Sinds twee jaar doen alle leerlingen mee aan een filmproject. Een film die zich in Berlijn of Parijs afspeelt wordt geanalyseerd en deels opnieuw opgenomen in deze steden. Bijzonder leerzaam en door leerlingen enthousiast omarmd. Duits|Frans – vo
WORKSHOP B33
Op weg naar een LinQ-label
Synke Hotje (Europees Platform) LinQ staat voor versterking van het talenonderwijs Frans en Duits. Voor scholen die na het volgen van het initiële traject LinQ-school willen blijven, is er nu een LinQ-label ontwikkeld. Tijdens deze workshop worden de nieuwe LinQ-criteria gepresenteerd, en is er ruimte om de eigen lespraktijk te toetsen. Duits|Frans – vo
WORKSHOP B34
Spaß mit Deutsch macht Spaß
Kees van Eunen en Maja Broekema (Deutsch macht Spaß) In diesem Workshop werden in einem aktiven Stationenlauf die neuesten Produkte der Arbeitsgruppe Deutsch macht Spaß präsentiert, von den Teilnehmern beschnuppert, überprüft und eventuell vor Ort ausprobiert. Das Schöne dabei: alle Materialien sind frei verfügbar, können von der Website der Arbeitsgruppe heruntergeladen werden oder sind in Schülerzahlen kostenlos bestellbar. Dran kommen in unserem Workshop die allerneuesten Sachen. Duits (voertaal Duits) – vo|mbo|bve|volwassenenonderwijs|hbo
WORKSHOP B35
Mind the APP, Taal leren met een tablet/i-pad/laptop
Patricia Rose (APS) We laten u kennismaken met de ongekende en vaak nog onbekende mogelijkheden die tablets, Ipads en laptops hebben bij het leren van een vreemde taal. U hoeft geen IT-expert te zijn om aan deze workshop deel te nemen, we gebruiken juist allerlei simpele applicaties die eenvoudig te bedienen zijn. Opbrengsten: u leert werken met enkele apps voor taal-leren; u weet welke inhoud eraan gekoppeld kan worden; u leert de tablet of i-pad beter in te zetten voor interactieve opdrachten; u ervaart hoe motivatieverhogend het gebruik van apps in lesactiviteiten en huiswerktaken kan zijn. Engels (voertaal Engels, Nederlands) – po|vo|mbo
8
WORKSHOP B36
Vroeg Engels in de lift
Elly Deelder (Europees Platform) Vvto Engels is populair. Steeds meer basisscholen bieden vanaf groep 1 Engelse les aan. Op de basisschool wordt Engels spelenderwijs aangeboden, waarbij de mondelinge communicatie en leerplezier centraal staat. In deze presentatie hoort u wat vvto Engels precies inhoudt, wat het beleid is voor vvto en wat de randvoorwaarden zijn. Daarnaast wordt u geïnformeerd over de nieuwe ontwikkelingen voor vvto, waaronder een pilot tweetalig primair onderwijs. Ook krijgt u informatie over nascholing, lesmaterialen en subsidies. Engels – po
WORKSHOP B37
Créer une carte sonore Guusje Groenen (Hogeschool Inholland) Ajouter au script écrit par vos élèves, les bruits divers pour arriver à la création d’une carte sonore. Merveille pour faire travailler toute la classe (niveau A2 ) et combiner l’expression écrite, la prononciation et la fantaisie. Frans (voertaal Frans) – vo
WORKSHOP B38
Le français précoce … Pourquoi pas vous ?
Jérôme Paul (Montessori College Arnhem) Avez-vous déjà eu envie de faire cours de français à des enfants du primaire ? A partir de diverses expériences d’enseignement du français à des enfants scolarisés dans le primaire néerlandais, cet atelier tâchera de vous donner des pistes pratiques pour mettre en place une activité de français dans ou en dehors de l’école. Frans (voertaal Frans) – po
WORKSHOP B39 Comment stimuler l’interaction entre des élèves français et néerlandais par le biais d’internet ? Emmanuelle Le Pichon-Vorstman en Joke Rentrop (Universiteit Utrecht) Comment pouvons-nous encourager l’interaction en français dans nos classes tout en promouvant les talents et la créativité de nos élèves ? Dans cet atelier, nous découvrirons quelles applications internet le permettent et comment les intégrer dans notre enseignement. Nous verrons comment les élèves des deux pays peuvent développer ensemble des tâches et des projets. Nous regarderons plus particulièrement quelles sont les caractéristiques des tâches les plus efficaces et en petits groupes, nous développerons quelques tâches à utiliser dans nos cours. Frans (voertaal Frans) – vo|mbo|volwassenenonderwijs|hbo|universiteit
WORKSHOP B40
Taal toetsen met de TOA als basis voor opbrengstgericht werken
Stan Broos (Bureau ICE) Als docent Nederlands wil je het beste uit je leerlingen halen. Daarvoor heb je kwalitatief goede toetsen nodig die gemakkelijk in gebruik zijn. De TOA is het digitale toetsen leerlingvolgsysteem van Bureau ICE voor onder andere Nederlands. De toetsen zijn betrouwbaar en valide, en doen een uitspraak over het referentieniveau van de leerling. Op basis van de resultaten van de intaketoets (0-meting) en voortgangstoetsen hebt u handvatten voor differentiatie tijdens de lessen. De resultaten laten precies zien wat uw leerlingen al wel beheersen en wat niet. Wilt u zien hoe u de TOA-taaltoetsen als leerlingvolgsysteem kunt gebruiken? Dan zien wij u graag tijdens deze workshop. Nederlands – vo|mbo
9
WORKSHOP B41
Taal in de bbl
Lucia Fiori en Eline Kouwets (CPS) Met het invoeren van het referentiekader taal en rekenen, staan vmbo-scholen met een bbl-afdeling voor de uitdaging om hun leerlingen met referentieniveau 2F de school succesvol te laten afronden. CPS heeft dit jaar een interessant project uitgevoerd om de succesfactoren te vinden waarmee scholen hun leerlingen tot goede schoolresultaten en een passend taalniveau kunnen brengen. Onderzocht is wat er op deze scholen gebeurt op het niveau van de schoolleiding, het middenmanagement en de docenten. in deze workshop bespreken we de gevonden resultaten en leggen deze naast de ervaringen van de deelnemers. Doeltaal: Nederlands – vmbo|mbo
WORKSHOP B42
Introductie tot Het Hele verhaal in Gebarentaal
Tom Uittenbogert (Gebarentaal voor iedereen) De storytellingmethodiek (TPRS) maakt (gebarentaal-)lessen leuker, effectiever en communicatiever dan ooit. Verhalen, humor en een persoonlijke benadering van cursisten worden ingezet om een breed aanbod aan begrijpelijke input te leveren. Cursisten en docenten staan versteld van het gemak en de snelheid waarmee cursisten leren communiceren in gebarentaal. In deze workshop zullen we de storytellingmethodiek kort toelichten en onze docentenhandleiding, werkboek, dvd en PowerPoint-cd laten zien. Nederlandse gebarentaal (voertaal Nederlandse gebarentaal) – alle doelgroepen
WORKSHOP B43
Dushi Papiamentu
Shirley Elvilia (MCA Communicatie) Tijdens deze wokshop vertelt de workshopleider heel kort iets over het ontstaan van de taal Papiamentu. Verder behandelt zij de volgende onderdelen: begroeting en kennismaking; hoe aan te geven of je iets lekker of leuk vindt; telwoorden en klokkijken; kleuren; het maken van korte zinnen in tegenwoordige en verleden tijd. Papiaments – alle doelgroepen
WORKSHOP B44
De relatie tussen moedertaalontwikkeling en schoolsucces
Dürdane Jacops en Kutlay Yagmur (Universiteit Tilburg) Onderzoekgegevens met betrekking tot de relatie tussen moedertaalontwikkeling en schoolsucces worden gepresenteerd en met voorbeelden toegelicht.De suggesties die uit het onderzoek naar voren komen zullen in gesprek met de deelnemers worden besproken. Turks (voertaal Nederlands, Turks) – alle doelgroepen
WORKSHOP B45 CLIL-didactiek in vakdidactiek mvt: wat iedere opleider en docent mvt zou moeten weten Rick de Graaff (Universiteit Utrecht/ geesteswetenschappen) en Wibo van der Es (ICLON) Op steeds meer vwo’s, havo’s en vmbo’s wordt tweetalig onderwijs (TTO) ingevoerd, waarbij een deel van de vakken in een vreemde taal (meestal Engels) wordt gegeven. Kan een vakdocent ook taaldocent zijn? Wat betekent het voor docenten mvt en Nederlands als een school TTO invoert? Wat kunnen TTO-docenten leren van mvt-docenten en andersom? Op basis van voorbeelden en video’s bespreken we hoe de didactiek voor Content and Language Integrated Learning (CLIL) kan bijdragen aan het programma mvt-didactiek in de lerarenopleidingen. Alle mvt – lerarenopleiders mvt|niet-lerarenopleiders
10
