't Scheldevelterke nr In- of uitzoomen kan met Ctrl + of

't Scheldevelterke nr. 1 - 2016. – In- of uitzoomen kan met Ctrl + of –

De klimaattop in Parijs Door smeltend ijs worden vele habitats en ecosystemen vernietigd. Hierdoor worden talrijke diersoorten en levensvormen met uitsterven bedreigd en dat zijn er momenteel 20 tot 30 % van alle planten- en diersoorten. Bron : http://www.cop21.gouv.fr/en/learn/10-photos-of-a-changing-world Niet alle beelden beantwoorden aan de werkelijkheid, maar willen waarschuwen voor een realiteit in wording.

België- Belgique P.B. 9810 Nazareth 3/4847 Afgiftekantoor: Nazareth

P007453

De Pinte Gavere Merelbeke Nazareth www.velt.be/scheldevallei

't Scheldevelterke

Tweemaandelijks tijdschrift – 39e jaargang jan / feb 2016 – nr. . VU: Philippe Lamoral, IJselaars 12 – 9810 Nazareth – 09 385 84 44

1

1

INHOUD 3 4 5 8 8 10 11

13 14 15 16 19 21 22 23 24

INTRO LESSENREEKS VELT-ACTIVITEITEN NOG ANDERE ACTIVITEITEN WAS JE ERBIJ? MESTSTOFFENACTIE PLUKSELS BESTELLIJST JAARPROGRAMMA PLUKSELS RARA KLIMAATTOP MAAR DE LOCHTING EEN BOOMGAARD VACATURE NIEUWE RARA NIEUWE LEDEN CALEIDOSCOOP

NIEUWJAARSWENSEN MOESTUINIEREN DIE JE NIET MAG MISSEN LONEN DE MOEITE OF HEB JE HET GEMIST ? EN AFHALEN ZADEN EN POOTGOED VAN ORLANDUS – DEEL 1 MESTSTOFFEN EN HULPMIDDELEN VOOR HET PRIKBORD VAN ORLANDUS – DEEL 2 OPLOSSING VAN VORIGE RARA IN GOED KLIMAAT MAAKT TOCH VELE GOE ... VERHAAL VOOR EEN REDACTIEPARTNER WIE BEN IK ? HARTELIJK WELKOM VAN HET JAAR 2015

Titelpagina: Zullen de krokussen er ook dit jaar vroeg bij zijn?

't Scheldevelterke, het ledenblad van Velt Scheldevallei, verschijnt tweemaandelijks, behalve in juli. www.velt.be/scheldevallei Verantwoordelijk uitgever: Philippe Lamoral IJselaars 12, 9810 Nazareth Telefoon + fax: 09 385 84 44 e-mail: [email protected]

groep gemotiveerde mensen met een hart voor natuur en ecologie. Bovendien ontvang je naast het tijdschrift Seizoenen ook dit ledenblad en word je uitgenodigd deel te nemen aan ontspannende, leerrijke activiteiten. Je gezin geniet van de ledenprijs voor deze Velt-activiteiten en ook van een fikse korting op de Velt-publicaties. (*) 12 maanden vanaf inschrijvingsdatum door overschrijving van € 30,- op rekening nr. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei

Redactionele coördinatie: Anabel Colpaert Redactie: Guido Meerschaut [email protected] Telefoon: 09 227 08 19 / 09 221 39 62

Werkten mee aan tekst en beeld in dit nummer:

Voor teksten, aankondigingen, suggesties, verslagen van evenementen, lezersvragen, enz. in nr. 2 kan je tot uiterlijk 7 februari e.k. bij de redactie terecht. Lid worden van Velt? Een jaarabonnement* kost slechts € 30,- per gezin. Je maakt dan deel uit van een

2

François Aper, Cécile Bruynooghe, Anabel Colpaert, Roland De Blauwer, Marc De Boosere, Luc De Clercq, Annemie De Kocker, Christine Deboel, Guido Duprez, Philippe Lamoral, Guido Meerschaut, Jean-Pierre Nicaise, Nicole Vermaercke.

INTRO

Beste leden, vriendinnen en vrienden van Velt Scheldevallei ‘Net als de akker moet de geest soms rusten om weer vruchtbaar te worden’. De kerst- en nieuwjaarsperiode zijn niet enkel een tijd van familiefeesten en recepties maar ook momenten om goede voornemens te formuleren en plannen te maken. Afspraken en plannen te over op de voorbije klimaatconferentie in Parijs. Voor ons is belangrijk dat het grote klimaatakkoord leidt tot een sociaal rechtvaardige transitie naar een duurzame wereld voor onszelf en vooral voor de komende generaties. Het gaat niet enkel om een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen maar ook over financiële steun om ontwikkelingslanden te helpen bij hun klimaatbeleid. Als leden van Velt weten we immers dat ecologie niet enkel draait om vervuiling of uitstoot of het stijgen van de zeespiegel. Het draait om respect voor de aarde en wie erop wonen, mens en dier. Met ons uitgebreid en gevarieerd programma voor 2016 dat u als bijlage in het midden van dit nummer zal aantreffen, willen we als vereniging ons steentje bijdragen tot bewuster ecologisch leven en consumeren. Daarbij ook de lijst met bestuursleden waar u zal merken dat ons redactieteam voortaan door Anabel Colpaert zal vertegenwoordigd worden in het bestuur. Guido Meerschaut zal verder, op zijn eigen onnavolgbare en gewaardeerde wijze, het team blijven ondersteunen. In het vacaturebericht verder in dit nummer zijn we trouwens op zoek naar een witte merel die tijd wil vrij maken om samen met Anabel en Guido ons Scheldevelterke verder vorm te geven. Last but not least willen we uw aandacht vragen voor de start van onze lessenreeks ecologisch moestuinieren. Een initiatief waar we bijzonder fier op zijn: een must voor beginners en een mogelijke opfrissing voor gevorderden. De maand januari is nog niet ten einde, we kunnen u daarom, in afwachting u persoonlijk te ontmoeten op ons ledenfeest van 21 februari, een gezond en fijn 2016 toewensen. het bestuur

3

ACHTDELIGE LESSENREEKS MOESTUINIEREN ECOLOGISCH MOESTUINIEREN TEN HUIZE VAN Samenvatting Beschrijvende informatie in vorig 't Scheldevelterke nr. 5 en op de website PRAKTISCHE PUNTEN – lesgeefster Fanny Mestdagh Inschrijven: ten laatste op 18 januari door overschrijving van de deelnameprijs op rekening nr. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei (nieuw rekeningnummer!). Erbij vermelden: 'cursus moestuinieren' met telefoon en e-mailadres Deelnameprijs: leden 45 euro, niet-leden 55 euro, voor de volledige lessenreeks LES 1 (theorie) op woensdag 20 januari, van 19.30 tot 22.00 uur Deel 1 – Voorstelling lesgever en Velt-organisatie, en kennismaking met de deelnemers: wie ben je, van waar de interesse en eventuele ervaring in ecologisch moestuinieren, oppervlakte van je moestuin, waarom ten huize van, wat verwacht je van deze opleiding? – Algemene toelichting en afspraken. Deel 2 – Alles over de bodem: vorming, bestanddelen, bodemleven, -type, handpalmtest. LES 2 (theorie) op woensdag 3 februari van 19.30 tot 22.00 uur Deel 1 – Successie of de opeenvolgende stadia in de natuur, bodemzorg, bemesting en composteren, waar en wanneer, omzetten, groenbemesters. Deel 2 – Principes van ecologisch moestuinieren, onderscheid ecologische, biologische en gangbare landbouw. LES 3 (theorie) op woensdag 17 februari van 19.30 tot 22.00 uur Deel 1 – Tuininrichting en -indeling, tuingereedschap, soorten gewassen en hun eigenschappen. Deel 2 – Vruchtwisseling (waarom) + praktische oefening, gewasbescherming en biodiversiteit. Afspraken voor de eerste praktijkles. MET Z'N ALLEN BUITEN AAN DE SLAG OP ZATERDAG 12 MAART VAN 9.30 TOT 12 UUR. De vijf praktijklessen gaan telkens door op een zaterdagvoormiddag van 9.30 tot 12 uur, dit op 12 maart, 9 en 23 april, 21 mei en 11 juni. Locatie: de eerste drie theorielessen gaan door in CC De Brouwerij (1e verdieping) Stationsstraat 3b, 9810 Eke. De locatie van de volgende vijf praktijklessen wordt meegedeeld in 't Scheldevelterke nr. 2 van maart 2016 en tijdens de theorielessen. De cursus is niet geschikt voor rolstoelgebruikers. Voor verdere informatie: [email protected] of 09 385 60 03 / 0470 93 58 39.

4

VELT-ACTIVITEITEN DIE JE NIET MAG MISSEN KOOKLES VEGETARISCHE SOEPEN Donderdag 21 januari 2016 om 19.30 uur Daar de winter nog maar goed begonnen is en dit seizoen bij uitstek hét seizoen is voor een lekkere soep, organiseren we ditmaal een kookles met als onderwerp vegetarische winterse soepen. We maken een tweetal maaltijdsoepen, een feestsoep, een peulvruchtensoep, kortom een aantal specifieke winterse soepen. De les wordt gegeven door Sofie Mogensen, erkend Velt-lesgeefster. Het aantal deelnemers is beperkt tot 20. Deelnameprijs: kostendelend Meebrengen: schilmes en snijplankje Locatie: Parochiezaal centrum Melsen, Kerkwegel 25 te Melsen (iedereen die inschrijft krijgt per mail of telefonisch indien gewenst een plannetje met de omleidingsroute doorgestuurd) Info: Annemie De Kocker ([email protected] of 09 384 66 97) Inschrijven vereist en uiterlijk op zondag 17 januari telefonisch of per e-mail met vermelding van: aantal personen, telefoon en mailadres. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

ALGEMENE VERGADERING EN LEDENFEEST MET APERITIEFCONCERT Zondag 21 februari 2016 om 10.30 uur Van een toonaangevende vereniging wordt verwacht dat zij de toon aangeeft en dat willen we zeker blijven doen. Maar eenmaal per jaar mogen wij die toon wel eens letterlijk en ludiek laten vertolken en beluisteren tijdens een evenement dat de vriendschap binnen Velt Scheldevallei symboliseert. De algemene ledenvergadering is niet alleen een plicht, het is een feestelijke traditie, best geschikt om tijdens het weekend plaats te vinden, op een zondag. Een dag die alles van de voorbije week, maand of periode in zich draagt, met telkens ook een vleugje magie en nieuwsgierigheid. Zondag 21 februari ontdekken we tussen de Gentse Dampuurte en de Brugsepuurte een stukje folkloristisch erfgoed, Walter De Buck achterna. Om 10.30 uur ontmoeten wij elkaar in de typische sfeer die ons ledenfeest kenmerkt. We brengen leven in CC De Brouwerij met een aperitiefconcert. Niet zomaar een aperitiefje, maar ook nu weer een verrassing:

5

Wim Claeys Wim Claeys (1972) is Gentenaar, cabaretier en kleinkunstenaar. Zijn liefde voor muziek en Gent zit er al van jongs af in. Hij groeide op in een familie waar dialect spreken als een erezaak werd beschouwd en beluisterde al vroeg de platen van Romain De Coninck en Walter De Buck. In 1996 was hij medeoprichter van de Gentse folkgroep Ambrozijn, in 2000 startte Wim in de Boomstraat met een nieuw project, Boombal en sinds 2010 is hij de gangmaker van De Gentse Zangstonde. Als cabaretier schreef hij twee soloprogramma's: Test Eu Gents (2009) en De Zwanenzang van Karel Waeri (2012). Momenteel toert hij rond met zijn nieuwste voorstelling IJzer. Op de Gentse Feesten 2015 trad hij maar liefst 24 maal op en kreeg er de Prijs Walter De Buck. Het is dan ook niet onlogisch dat hij als zijn opvolger wordt gezien. Hij trekt uitverkochte zalen en weet als geen ander zijn publiek te entertainen. Na Lieven Tavernier en Bruno Deneckere vorig jaar, verwelkomen we op het algemeen ledenfeest opnieuw iemand met naam en faam. Mis dit zeker niet! Iedereen hartelijk welkom! Deelnameprijs: 10 euro per deelnemer Locatie: CC De Brouwerij, Stationsstraat 3b, 9810 Eke Info: Annemie De Kocker (09 384 66 97 of [email protected]) Inschrijven vereist vóór zondag 14 februari door overschrijving van het bedrag op rekening nr. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei (nieuw rekeningnummer!). Vergeet niet op de overschrijving te vermelden: namen + ledenfeest. De overschrijving geldt als bevestiging van deelname. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

VOORDRACHT NATUURLIJKE GENEESMIDDELEN Vrijdag 26 februari 2016 om 20.00 uur Onze voorouders gebruikten bij ziekte meestal middelen die ze in de natuur vonden in tegenstelling tot nu. Maar hoewel vandaag de meeste geneesmiddelen uit de chemische

6

industrie komen zijn er toch geneesmiddelen die uit de natuur, uit de planten komen. Wat kunnen en doen deze middelen? Hoe effectief zijn ze? En zijn ze altijd onschadelijk? Werken ze even snel als de klassieke geneesmiddelen? Hoe kan je als leek een onderscheid maken tussen gecontroleerde geneesmiddelen en voedingssupplementen? En wat is het verschil daartussen? Wat met homeopathie? Apotheker Luc Bosmans geeft vanuit zijn beroepservaring zijn visie op natuurlijke geneesmiddelen. Tijdens deze avond komen al bovenstaande vragen aan bod. Deelnameprijs: leden 5 euro, niet-leden 8 euro Locatie: De Veldblomme, Veldstraat 50, 9840 Zevergem Info: De Blauwer Roland (09 384 36 06 of [email protected]) Inschrijven niet vereist Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

VOORDRACHT ZIEKTEN EN PLAGEN BIJ FRUIT Donderdag 10 maart 2016 om 19.30 uur Talloze insecten, bacteriën, schimmels en virussen belagen onze fruitbomen. Tijdens deze voordracht vertelt lesgever Etienne Raemdonck je hierover meer. Breng gerust zelf een aangetaste tak mee. Ook andere oorzaken waarom je fruitbomen niet dragen komen aan bod. Deelnameprijs: leden 1 euro, niet-leden 3 euro Locatie: Cafétaria CC De Zwaan, Dorp 1, 9810 Nazareth Info: Guido Duprez ([email protected] of 09 385 60 03 of 0470 93 58 39) Inschrijven niet vereist Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

WORKSHOP BLOEMSCHIKKEN VOOR KINDEREN (vanaf 8 jaar) Zaterdag 19 maart 2016 van 9.30 uur tot 12.30 uur Hou alvast deze datum vrij waarop je – al dan niet – samen met de (klein)kinderen een leuk en origineel paasbloemstukje uit ecologisch verantwoorde materialen kan maken. Deze workshop gaat door i.s.m. de gezinsbond van Nazareth. Locatie: CC De Zwaan, Dorp 1, 9810 Nazareth Info: Nicole Vermaercke ([email protected] of 0479 21 32 07) Meer informatie en inschrijven: ’t Scheldevelterke nr. 2 of op de website

7

NOG ANDERE ACTIVITEITEN LONEN DE MOEITE INSPIRATIE VOOR GEVELTUINTJES Dinsdag 8 maart 2016 om 13.30 uur Vormingplus organiseert een namiddag om ons te inspireren over geveltuintjes. Het gaat van een bloembak met vaste planten tot een sfeervol geveltuintje met struiken en klimplanten. Deze cursus gaat over het belang ervan voor de omgeving en over de mogelijkheden. Je leert hoe je een geveltuintje aanlegt en onderhoudt en hoe je de juiste planten kiest. Je verneemt ook alles over de misverstanden en voorwaarden voor gevelgroen, de verschillende ‘klimhulpen’ voor je planten, de wetgeving etc. Deze cursus kan ook buiten plaatsvinden, onder de vorm van een wandeling in een buurt met geveltuintjes. De les wordt gegeven door Roger Van Der Maelen, erkend Velt-lesgever. Organisatie: Vormingplus Gent-Eeklo Voor meer informatie over deze cursus neem je best contact op met Veerle Bosteyn ([email protected]) Deelnameprijs: 8 euro (reductieprijs 6 euro en sociale prijs 4 euro) Locatie: Lokaal Dienstencentrum Het Wilgenhof, Poelstraat 37, 9820 Merelbeke Inschrijven: http://www.vormingplusgent-eeklo.be/inspiratie-voor-geveltuintjes (via de website met code 16038)

WAS JE ERBIJ, OF HEB JE HET GEMIST? WORKSHOPS 'KRUIDENCOSMETICA' – 21 EN 28 OKTOBER 2015 Het is van groot belang onze huid goed te verzorgen. Hiervoor kunnen heel wat kruiden in aanmerking komen. Gebruik daarbij de juiste natuurlijke ingrediënten en er kunnen tal van allergische reacties voorkomen worden. Tijdens deze workshops maakten we eerst een persoonlijk reukwater waarbij ieder een combinatie van een drietal etherische oliën kon kiezen. Voor de bereiding van een douchegel leerden we dat het schuimvormend vermogen van een tenside (oppervlakteactieve stof) niet recht evenredig is met het reinigend vermogen ervan. Daarom gebruikten we een combinatie van verschillende ‘natuurlijke’ tensiden om een gel te bekomen met het beste van de twee eigenschappen. De toegevoegde etherische oliën zorgen niet alleen voor een frisse geur maar dienen eveneens als bewaarmiddel.

8

In de tweede sessie, bij het maken van een bodylotion, werd het spannend: een delicate bereiding die nogal eens wil mislukken (een beetje zoals bij mayonaise). Zeer belangrijk hierbij is de juiste temperatuur (tussen de 60 en 70°C) van de twee te mengen vloeistoffen (oliefase/waterfase) en … goed kloppen natuurlijk. Bij de meesten lukte het aardig, dankzij de goede uitleg van Eveline. Bij de enkele mislukkingen werd een tweede poging met succes uitgevoerd zodat iedereen een goed gevuld potje mee naar huis kon nemen. Het leuke van de workshops is eveneens dat je door een keuze te maken van geschikte kruiden (infusie, etherische olie) je zelf de geur en de kleur van je product kan bepalen m.a.w. je kan er naar eigen smaak en behoefte mee experimenteren.

VOORDRACHT: EEN WEERBARE BODEM – 26 NOVEMBER 2015 Een ongewoon beeld, die avond aan de ingang van CC De Brouwerij. Velt-leden komen aandraven met bakjes aarde of compost en het lijkt wel of daarbinnen straks een tuintje zal worden aangelegd. Want je weet maar nooit, in het internationale jaar van de bodem. Marc Verhofstede, de voordrachtgever van de avond, runt een bedrijf dat met fierheid de veelzeggende naam Humus bvba – www.bio-compost.be – draagt en ijvert voor "een nieuwe aarde" in de vorm van producten en diensten* die ingezet worden voor een gezonde en levende bodem met ziektewerend vermogen. Het wordt geen relaas over gecompacteerde en geërodeerde slagvelden van de "moderne" landbouw maar een boeiende tocht, met Marc als gids, doorheen de symbiose van bodem en plant die ontstaat in een biologisch vruchtbare omgeving. Dat is een milieu met voldoende organisch materiaal en zuurstof, waar microbiële diversiteit heerst en waar minerale en organische materialen uiteindelijk kunnen integreren tot levende humus of compost. We ontdekken de symfonie van de bodem in een fascinerend verhaal over hoe de microorganismen boer en tuinder kunnen helpen om met minder lichamelijke inspanning voor goede bodemkwaliteit te zorgen. In dialoog met de eigenaars worden de meegebrachte stalen aandachtig bekeken en becommentarieerd. Fantastisch wat je kunt bijleren door grondstaaltjes gewoon tussen je vingers te verkruimelen. Je leert luisteren ... naar de aarde! Groenbemesters komen uitvoerig aan bod met een zeer aanschouwelijke voorstelling van hun functie in en boven de bodem. En via de diversiteit aan groenbemesters komen we aan het thema composteren, het favoriete thema dat Marc uitvoerig bespreekt.

9

Al gehoord van een compostlasagne? Marc vertelt – in kleurrijke beeldspraak – over de groene en bruine lagen, nuttig voor het aëroob composteren en over de riek als eenvoudig "keukenhulpje" voor doeltreffende zuurstoftoevoer. April, mei en juni zijn ideale maanden om te composteren, waarbij de eerste twee weken de belangrijkste zijn in het proces en iedere keerbeurt een "goede daad" wordt genoemd. Marc beëindigt zijn leerrijke voordracht met een boutade: "landbouw is een tweeledig begrip, maar hoe goed is het land en waar wordt nog gebouwd?" *) In de bijlage van de samenaankoop van meststoffen en hulpmiddelen bieden we je de mogelijkheid om enkele van zijn producten aan te schaffen.

KOOKLES 'DAGELIJKSE VEGGIEKOST' – 3 DECEMBER 2015 “Ik kom jullie een overdracht geven van ongeveer 30 jaar ervaring in mijn dagelijkse vegetarische keuken.” Zo begon bestuurslid en verantwoordelijke van de werkgroep voeding Annemie De Kocker en ze ontpopte zich al snel tot een volwaardige lesgeefster, degelijk voorbereid met receptuur voor iedereen, veel informatie, voorbeelden en massa’s proevertjes, zo bleek achteraf! Omdat een gewone groenteburger onvoldoende eiwitten bevat en daarom geen volwaardige vleesvervanger is, leerden we betere bronnen vol eiwitten kennen, namelijk tofu, seitan, tempeh, linzen en bonen. Maar vooral de heel eenvoudige manier waarop we deze vleesvervangers kunnen integreren in onze eigen maaltijden, werd ons stap voor stap getoond. En niet enkel tonen, maar vooral ook proeven hoe heerlijk deze producten smaken! Of toch ten minste die van een goede kwaliteit. Met het buikje misschien wel net iets te rond, maar ook met heel veel informatie en goede eenvoudige praktische ideeën om zelf te proberen, vertrokken we allen tevreden huiswaarts.

MESTSTOFFENACTIE We organiseren opnieuw een samenaankoop van biologische meststoffen en ecologisch gereedschap, te bestellen bij onze afdeling. In de middenkatern bevindt zich een bestelformulier dat ook kan gedownload worden op de website van onze afdeling: http://beweegt.velt.be/scheldevallei/509/tscheldevelterke De bestellingen worden ingediend bij Guido Duprez, Schraaienstraat 9, Eke of per e-mail [email protected] ten laatste op 30 januari 2016, samen met de betaling via overschrijving op rekening BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei (nieuw rekeningnummer!). De bestelde zaken zijn ter beschikking op zaterdag 13 februari, samen met de zaden. Zie volgende pagina. Info: Guido Duprez (09 385 60 03 – [email protected])

10

AFHALEN ZADEN EN POOTGOED / MESTSTOFFEN De zaden en plantgoed zijn beschikbaar op zaterdag 13 februari van 9 uur tot 17 uur. Dit geldt eveneens voor de bestelde meststoffen. Af te halen bij Guido en Christine Duprez-Deboel, Schraaienstraat 9 te Eke (weggetje inrijden rechtover nr. 46). Info zaden: Christine Deboel (09 385 60 03 – [email protected]) Info meststoffen: Guido Duprez (09 385 60 03 – [email protected])

PLUKSELS

van

rlandus Prins Charles

Enige tijd geleden brak de Queen van Engeland een record: 63 jaar op de troon. Ondanks haar gezegende leeftijd denkt zij blijkbaar nog niet direct aan troonsafstand. Ook nog geen knipoogje naar prins Charles. Of wil Charles het zelf liever niet? Nu kan de prins nog voluit zijn mening verkondigen. Als beschermheer van een invloedrijke Britse lobbyclub tegen klimaatverandering deed hij reeds meermaals krasse uitspraken over het klimaat, over het milieu in het algemeen en over de tijd die ons nog rest voor een radicale gedragswijziging die een catastrofale klimaatverandering kan voorkomen. Eens koning mag hij dat wellicht vergeten. Recent nog verliet oliereus Shell deze klimaatclub van prins Charles. Een verklaring voor de mutatie werd niet gegeven, maar groeiende spanningen over Shells houding in milieuzaken, zoals het boren in Alaska, zouden volgens enkele Amerikaanse en Engelse kranten een rol spelen. Met veel centjes kunnen royalties zich heel wat ecologie permitteren en het is ook beter zó dan investeren in zinloze luxe. Arm en rijk staan immers voor hetzelfde probleem dat we eensgezind zullen moeten oplossen. In die zin is Prins Charles écht wel een bondgenoot van onze vereniging. Zijn drie tuinen zijn niet enkel romantisch: ze zijn alle drie opgezet volgens de principes van biologisch tuinieren. Bovendien weerspiegelen ze een levensfilosofie. De ecologische bezoekerstuinen die de prins op zijn landgoederen Highgrove, Birkhall en Clarence House heeft gecreëerd vormen één geheel met de natuur.

11

De Britse troonopvolger is uitgegroeid tot een pionier van de biologische beweging. Nochtans 25 jaar terug, toen prins Charles op Highgrove volgens de principes van de biologische teelt aan de slag ging ontlokte dat heel wat kritiek. Hij was echter onvermurwbaar en wilde een volledig biologische tuin. Nu wordt hij door experts gezien als de onbetwiste meester op dit gebied. Dit betekent een enorme steun voor al onze ecologische tuiniers om op de ingeslagen weg verder te doen en alle kritiek aan de spitvork te lappen. Prins Charles slaagde er zelfs in bij de Britse koningin een passie voor biologisch tuinieren te ontwikkelen. Als híj daarin slaagt, waarom zouden wij dan niet nog meer mensen kunnen aanmoedigen een vergelijkbare Velt-weg te kiezen? Vorig jaar vertelde prins Charles nog aan The Telegraph: "Ik heb mijn hart en ziel in Highgrove gestopt en dat blijf ik doen zolang ik kan". Elk jaar trekken de prachtige tuinen meer dan 30.000 bezoekers. Het harde werk van de prins is dus niet zonder resultaat. De tuin in Highgrove is door hem zelf ontworpen en bestrijkt 15 ha. Regelmatig is de tuin te zien in de niet te evenaren tuinprogramma's op de BBC. We zien er de prins terwijl hij zelf actief aan het werk is. Prins George, twee jaar en het zoontje van prins William en Catharina, is de gedroomde opvolger van zijn opa. Bezoekers ontdekken hem regelmatig in de tuin met Charles. Erfde hij de groene vingers van zijn opa, zit het in zijn genen? Laten we het hopen. Er is alvast werk voor de lokale kernverantwoordelijke: de kleine prins zo vlug mogelijk lid maken van Velt, want jong geleerd is oud gedaan.

Jaarprogramma – Activiteiten 2016 Het laatste kwartaal van vorig werkjaar zit er op, wat betekent dat onze kalender uitgeput is. Niet getreurd echter. Het bestuur zorgde terug voor diversiteit in een gloednieuw jaarprogramma. Dat verdient een goede plaats op het prikbord, in de keuken, waar goede smaak geboren wordt. Met agenda en kogelpen dicht bij de hand een logische plek dus, want er zijn activiteiten naar ieders smaak waaruit je voor jezelf of je gezin ongetwijfeld een geschikte keuze kunt maken. En over smaak gesproken: noteer alvast ook tijdig de data van de activiteiten die de werkgroep voeding voor jullie uitkoos. Roland

12

VELT SCHELDEVALLEI INFORMATIEPAGINA BESTUURSLEDEN VELT SCHELDEVALLEI

MET JAARPROGRAMMA OP KEERZIJDE

Philippe Lamoral voorzitter – werkgroep Website IJselaars 12 – 9810 Nazareth tel. 09 385 84 44 [email protected]

De Blauwer Roland vicevoorzitter – ledenadministratie Haerlinckstraat 12 – 9820 Merelbeke-Melsen tel. 09 384 36 06 [email protected]

François Aper secretaris Oudenaardseheerweg 260 – 9810 Nazareth tel. 09 385 56 33 [email protected]

Guido Duprez penningmeester – werkgroep Uitstappen Schraaienstraat 9 – 9810 Nazareth-Eke tel. 09 385 60 03 [email protected]

Christine Deboel zadenverantwoordelijke – boekenverkoop Schraaienstraat 9 – 9810 Nazareth-Eke tel. 09 385 60 03 [email protected]

Linda Van Cauwenberge public relations Rotsestraat 4 – 9890 Gavere-Dikkelvenne tel. 09 384 33 48 [email protected]

Anabel Colpaert redactionele coördinatie 't Scheldevelterke Bergbosstraat 79 - 9820 Merelbeke tel. 09 227 08 19 [email protected]

Filip Schiettecatte materiaalmeester – verkoop gaas Scheldestraat 31 – 9810 Nazareth-Eke tel. 0476 859 002 [email protected]

Leen Wellens kernverantwoordelijke Gavere Kouterstraat 19 – 9890 Dikkelvenne tel. 055 61 32 38 [email protected]

Yvette Rosseel kernverantwoordelijke De Pinte Ooievaarslaan 12 – 9840 De Pinte tel. 09 282 88 02 [email protected]

LID WORDEN VAN VELT?. Een jaarabonnement kost slechts € 30,- per gezin en je wordt lid door dit bedrag te storten op rekening nr. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei. Je maakt dan deel uit van een groep mensen met een hart voor natuur en ecologie en je ontvangt, naast het tijdschrift Seizoenen, ook ons ledenblad dat je uitnodigt deel te nemen aan ontspannende, leerrijke activiteiten. Een fikse korting op de Velt-publicaties is daarbij mooi meegenomen (www.velt.be/scheldevallei/pag645).

Luc De Clercq kernverantwoordelijke Nazareth Veldstraat 1 – 9810 Nazareth-Eke tel. 09 384 59 23 [email protected]

Karien Roelkens kernverantwoordelijke Merelbeke Hoogstraat 43 – 9820 Merelbeke tel. 09 362 33 28 [email protected]

HEB JE EEN VRIENDIN OF VRIEND DIE GEÏNTERESSEERD IS? Vertel haar of hem dat zij ons ledenblad 't Scheldevelterke kunnen binnenhalen via onze website of gewoon telefonisch meer inlichtingen kunnen vragen.

Annemie De Kocker werkgroep voeding Warandestraat 6 – 9820 Merelbeke-Melsen Tel. 09 384 66 97 [email protected]

Wim Meganck Kouterstraat 19 9890 Dikkelvenne tel. 055 61 32 38 [email protected]

Ronny Vandenbussche Zwanestraat 19 9810 Nazareth tel. 09 385 70 40 [email protected]

Nicole Vermaercke Ten Edestraat 10 9810 Nazareth tel. 09 384 31 35 [email protected]

VELT is de Vereniging voor ECOLOGISCH LEVEN EN TUINIEREN: gezond leven op het ritme van de seizoenen, en dit met respect voor de natuur. Velt geeft ecologisch leven vorm in huis, tuin en daarbuiten. VELT SCHELDEVALLEI is een afdeling van Velt. Het merendeel van onze leden komt uit de gemeenten Nazareth, De Pinte, Gavere en Merelbeke. Onze afdeling organiseert regelmatig CURSUSSEN, WORKSHOPS EN UITSTAPPEN en wil het contact met zijn leden optimaal verzorgen. Daartoe gebruiken we naast ons ledenblad ook eigentijdse communicatiemiddelen zoals het internet. Ga alvast eens op verkenning naar onze vernieuwde website. www.velt.be/scheldevallei

Daar vind je, behalve een kleurrijke reportage van onze voorbije activiteiten, ook de directere weg om een zoekertje te plaatsen of een vraag te stellen over ecologische thema's. Wil je snel op de hoogte zijn van de eerstvolgende activiteit, dan zal de kalender je vlug de nodige informatie verschaffen. Tips voor een nuttig cadeau zijn er te vinden onder de rubriek Boeken. BEN JE LID VAN VELT SCHELDEVALLEI EN HEB JE EEN E-MAILADRES? Wij zullen je graag een herinnering sturen wanneer een belangrijke activiteit op til is. Als je dit wenst, stuur dan een berichtje naar onze verantwoordelijke voor de public relations ([email protected] ). Je e-mailadres blijft daarbij strikt vertrouwelijk en wordt enkel voor dit doeleinde gebruikt.

HEB JE EEN VRAAG OF SUGGESTIES? Dan vind je alle communicatiegegevens in de adressenlijst op deze middenkatern. Jullie berichten zijn welkom!

Velt Scheldevallei Voor het prikbord. Stip de maand

dag

elt-programma's nu al

Jaarprogramma 2016*

eilig aan in uw agenda – Voor meer details: zie volgende nummers van 't Scheldevelterke

activiteit

spreker / lesgever / i.s.m.

locatie / bestemming

uur

Sofie Mogensen

Keuken parochiezaal – Melsen

9:00 – 17:00 10:30 20:00

JANUARI

do 21 KOOKLES SOEPEN & MAALTIJDSOEPEN

FEBRUARI

za 13 AFHALEN ZADEN & MESTSTOFFEN zo 21 LEDENFEEST vr 26 VOORDRACHT NATUURLIJKE GENEESMIDDELEN

Luc Bosmans

Schraaienstraat 9 – Eke CC De Brouwerij – Eke De Veldblomme – Zevergem

do 10 VOORDRACHT ZIEKTEN EN PLAGEN BIJ FRUIT za 19 PAASBLOEMSCHIKKEN MET KINDEREN (VANAF 8 JAAR)

Etienne Raemdonck i.s.m. gezinsbond / samen met (groot)ouders

CC De Zwaan – Nazareth CC De Zwaan – Nazareth

19:30 9:30 – 12:30

Roger van der Maelen Sigrid De Waele

De Veldblomme – Zevergem Keuken parochiezaal – Melsen Leertuin VBS – Eke

20:00 19:30 10:00 – 12:00

MAART APRIL

MEI JUNI

JULI SEPTEMBER

OKTOBER

NOVEMBER

DECEMBER

woe 06 VOORDRACHT MILIEUVRIENDELIJK ONDERHOUD VAN TUINVERHARDINGEN woe 27 KOOKLES KOKEN MET VOORJAARSKRUIDEN za 30 RUILDAG PLANTEN EN ZADEN vr 13 BEZOEK WATERTUIN zo 29 KRUIDENWANDELING

Anja Blondeel

za 04/zo 05 ECOTUINWEEKEND za 18 DAGTRIP ZEELAND za 25 BEZOEK ROZENTUIN

Wetteren Flobecq tuinen in Gavere Kerkplein – Eke Sint-Pieters-Leeuw

19:30

19:30 14:30 10:00 – 17:00 7:30 Namiddag

zo 03 FIETSTOCHT + ONTBIJT vr 08 TUINBEZOEK RIENTJES HOVEKE

Beernem

19:30

zo 04 TUINBEZOEK PAUL DE TEMMERMAN vr 16 BIERPROEFAVOND * KOOKLES ECOZOET KOKEN

Horebeke CC De Zwaan – Nazareth * Merelbeke

14:00 19:30

Herman De Waele Anja Blondeel

CC Racing – Gavere De Veldblomme – Zevergem

20:00

i.s.m. gezinsbond Dr. Verhelst Jos Van Hoecke

* Merelbeke * Merelbeke CC Racing – Gavere

do 13 VOORDRACHT INRICHTEN VAN EEN SIERTUIN OM VAN TE SMULLEN woe 19 VOORDRACHT HOE TEM JE HET STRESSMONSTER * KOKEN MET POMPOENEN * KOKEN MET KINDEREN di 08 VOORDRACHT VERSTANDIG VEGETARISME do 17 VOORDRACHT ZELF ZADEN TELEN, DE EERSTE STAPPEN di 13 KERSTBLOEMSCHIKKEN

19:30

De Veldblomme – Zevergem

THEORIELESSEN MOESTUINIEREN: WOENSDAG 20 JANUARI, 3 FEBRUARI EN 17 FEBRUARI VAN 19:30 TOT 22:00 UUR. DEZE GAAN DOOR IN CC DE BROUWERIJ TE EKE. PRAKTIJKLESSEN MOESTUINIEREN: ZATERDAG 12 MAART, 9 APRIL, 23 APRIL, 21 MEI EN 11 JUNI VAN 9:30 TOT 12:00 UUR. DE LOCATIE WORDT NOG AAN DE DEELNEMERS MEEGEDEELD. * Door omstandigheden kunnen data en uren van activiteiten wijzigen of vervolledigd worden. Gelieve daarom steeds ’t Scheldevelterke of onze website te raadplegen om de meest recente informatie te bekomen.

PLUKSELS (vervolg)

van

rlandus Rauwe koemelk

Als kind werd ik door moeder regelmatig naar de nabijgelegen boerderij gestuurd om melk te halen. Niets wat ik liever deed, want rond de hoeve was er een mooie boomgaard – vanzelfsprekend in die tijd – waar ik kersen mocht plukken, noten rapen en ook nog 'on the field' peertjes of appeltjes aan een lekkere smaakproef kon onderwerpen. Maar het belangrijkste richtpunt van die hoevetocht was speciaal de rauwe koemelk die ik zo graag lustte. Vooral 's zomers was het melkkannetje, waarin de boerin de melk toch royaal had afgemeten, soms gehalveerd bij mijn thuiskomst. Dat 'achteloos morsen' onderweg kostte me wel een uitbrander waardoor ik 's anderendaags – natuurlijk niet tegen mijn zin! – terug naar de boer moest. Mmm, lekker was dat! Versere en frissere melk kon je zich niet indenken. Heel wat mensen uit De Pinte zullen zich ongetwijfeld nog het erf op de hoek van de Vredestraat en de Polderdreef herinneren. Aan dat alles moest ik terugdenken toen ik in de krant las dat verschillende medische centra en biotechnologische instellingen, waaronder het Erasmus MC, het VIB en UGent, een causaal verband hadden gevonden tussen de blootstelling aan zogenoemd 'boerderijstof' en bescherming tegen astma en allergieën en ook hadden ontdekt hoe dat precies in zijn werk gaat. "BOERDERIJSTOF BESCHERMT TEGEN ASTMA EN ALLERGIEËN" was de titel van de tekst. De onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Science. In dat onderzoek beschrijven de wetenschappers o.a. HUISSTOFMIJT, BOERDERIJSTOF, ASTMA EN ... RAUWE KOEIENMELK. Ik citeer letterlijk het persbericht van Universiteit Gent: "Dat het drinken van rauwe koeienmelk bescherming biedt tegen allergieën, is een gekende volkswijsheid. Een 14-koppig onderzoeksteam, onder leiding van de professoren Bart Lambrecht en Hamida Hammad – beiden verbonden aan VIB en UGent – toonde nu aan dat deze stelling ook een solide wetenschappelijke basis heeft." Ik was als kind dus niet zo slecht bezig. Ik lustte trouwens ook andere melk. Dat was op school. 's Morgens bij het betreden van de binnenplaats kon je daar een flesje melk kopen. Het ding had een typisch dekseltje waarin je twee gaatjes moest prikken. Eén daarvan was bestemd voor een rietje om de melk op te drinken. De verpakking behoort ondertussen tot ons culinaire erfgoed.

13

Maar ... het overvloedig drinken van melk bezorgde me op jonge volwassen leeftijd een niersteen. Dus zo gezond was dat nu ook weer niet. Alles met mate was ook in dat geval de wijze raad van moeder aarde. Roland

RARA – DE OPLOSSING VAN NR. 5 Meer succes was er voor het zwammenverhaal uit vorige opgave waarvoor meerdere juiste antwoorden binnenkwamen. Hierna de samengevatte prijsvraag uit nr. 5: Door mijn traliewerk lijk ik misschien wel op een lampenkapje, maar dat ben ik dus niet, al zou dat in een bos, tussen alles wat meurt en geurt, niet misstaan. Een ijverige Velter vond mij onlangs, 2015-09-19, in het Koning Boudewijnpark, Brussel. Ik bleek een zo uitermate zeldzame verschijning dat hij mij prompt op de lijst waarnemingen.be zette...

Ook bij Davy Deduytsche uit De Pinte ging achter de tralies het lichtje branden en hij kwam bovendien als winnaar uit de doos. Beste, Op de foto op pagina 18 van Scheldevelterke nr 5 staat een traliestinkzwam. Met vriendelijke groeten Davy Deduytsche

Het juiste antwoord was inderdaad 'traliestinkzwam', ook wel eens 'rode traliezwam' genoemd. Davy mag als attentie een waardebon verwachten. Die kan worden besteed bij aankoop van (een) boek(en) uit het boekenaanbod op onze website: http://beweegt.velt.be/scheldevallei/645/boeken Proficiat Davy, binnenkort zal Yvette Rosseel, onze kernverantwoordelijke voor De Pinte, de waardebon bij u thuis komen afgeven. Voor die afspraak kan je Yvette telefonisch bereiken op 09 282 88 02 of per mail via [email protected] Met dank aan de velen die tot hiertoe een antwoord instuurden. Lezers die een verhaal willen inzenden over een interessant onderwerp voor een van de opgaven in volgende edities zijn bij de redactie hartelijk welkom. (Nieuwe opgave RARA op pag. 22)

14

KLIMAATTOP IN GOED KLIMAAT Niet de Sint maar de klimaatconferentie was de tophit in december. Omdat het zo belangrijk is voor uw kinderen, kleinkinderen, kortom voor de ganse wereldbevolking, volgde ik van dag tot dag het gebeuren. Voor het Tv-scherm of rondlopend en luisterend naar de radio was mijn notaboek en kogelpen nooit ver weg. Want ik had beloofd de lezers van ons tijdschrift chronologisch verslag uit te brengen. Na Kyoto en Kopenhagen waren alle ogen gericht op Parijs en kon de klimaattop beginnen onder een goed gesternte, want wereldwijd werden betogingen en marsen gepland en gaven de mensen blijk van goodwill om de COP21 te doen slagen. Terreur kreeg geen belangstelling meer, ondanks de verklaring van natuurvriend prins Charles dat klimaatopwarming en terreur nauw met elkaar verbonden zijn, een uitspraak die merkwaardigerwijze door wetenschappers werd bevestigd. Maar omdat resten van haaientanden bewijzen dat in vroegere tijdrekeningen de zee tot Balegem reikte, zijn er bijvoorbeeld nog altijd mensen die beweren dat het huidige klimaatverschijnsel van alle tijden is. Toch blijven onder meer de weerkundigen overtuigd dat alle voorspelde onheil te maken heeft met de aanwezigheid van de mens in de natuur. Na zes jaar onderhandelen beseft de Belgische klimaatdelegatie dat er maar eens een lastminuteakkoord moet komen over wat België in Parijs zal gaan vertellen, een overeenkomst die er – twee dagen voor het einde van de conferentie – uiteindelijk toch is gekomen, zoals de staart van de kat. En dit zijn – in een notendop – de headlines van de klimaatconferentie: ZONDAG 29/11 In gans de wereld zijn er klimaatbetogingen. Alternatieve klimaatacties vinden plaats op de Place de la République die geplaveid wordt met schoenen. Honderdvijftig regeringsleiders arriveren in Parijs en er is nog altijd geen Belgisch akkoord! In ons land vinden overal creatieve acties plaats. MAANDAG 30/11 De klimaattop start officieel. De meer dan honderd wereldleiders spreken de top toe en België krijgt de schertsprijs 'fossiel van de dag' van de internationale milieubeweging. DINSDAG 01/12 Vanaf vandaag buigen de techneuten zich over de bundel van 54 bladzijden. Dit gedurende een ganse week. Maar België heeft nog altijd geen klimaatakkoord! VRIJDAG 04/12 Er is eindelijk een klimaatakkoord in ons land! Dit lokt gemengde gevoelens uit.

15

ZATERDAG 05/12 De technische ambtenaren hebben een ontwerptekst voor de politieke leiders. ZONDAG 06/12 In Oostende vindt een betoging plaats met meer dan 10.000 deelnemers. MAANDAG 07/12 De milieuministers nemen de taak van de ambtenaren over en hopen tegen vrijdagavond op een akkoord. VRIJDAG 11/12 Er was voorzien dat er vandaag een klimaatakkoord zou zijn maar dat lukt niet. Men vraagt een dag uitstel. ZATERDAG 12/12 Hoera! Er is een bindend klimaatakkoord dat door alle regeringsleiders wordt ondertekend en wereldwijd 'historisch' wordt genoemd. De toekomst zal het uitwijzen. Het is een duidelijk geëmotioneerde Laurent Fabius, voorzitter van de COP21, die mag aankondigen dat na Kyoto terug een grote stap voorwaarts voor de mensheid is gezet. Vandaag al kunnen de wereldleiders beginnen aan de realisatie van wat eensgezind in Parijs werd overeengekomen. Als natuurvereniging zullen wij heel graag daaraan meewerken. Roland

"MAAR DE LOCHTING MAAKT TOCH VELE GOE ... " Onze vicevoorzitter is een fervent liefhebber van Radio 1. Voor hem is het een stukje cultuurtuin waaruit hij wel eens een bloemetje plukt. Ook maandag 2 november was dat weer het geval en wij – de redactie dus – mochten in "Nieuwe Feiten" uitgebreid meeplukken. In dat programma werd Wim Lybaert, de voormalige "tv-tuinman van Vier", geïnterviewd door Lieven Vandenhaute. Het ging over een oude wijsheid van Voltaires personage Candide, de eeuwige optimist die uiteindelijk alle levenservaring en vooral de narigheden van het leven in enkele woorden wist samen te vatten als "il faut cultiver son jardin". Nu, bijna 300 jaar later, hebben onderzoekers aan de universiteiten van Westminster en Essex een studie gemaakt over de vooral letterlijke inhoud van deze veelomvattende

16

filosofie. De resultaten werden gepubliceerd in het Journal of Public Health. Dat de studie uit het Verenigd Koninkrijk komt hoeft niemand te verbazen want daar zijn Volkstuinen heel populair. De studie levert het bewijs dat tuinieren in een volkstuin goed is voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid.

We laten Wim Lybaert bij Vandenhaute in "Nieuwe Feiten" aan het woord.

Lieven

Goede middag, Wim Lybaert, Wim, jij bent onze nieuwe moestuinmissionaris. Ik zeg het maar zoals het is. – Jaja en ik ben er nog trots op ook ... ... want jij gaat voor één een programma maken in mijn voormalige achtertuin, de kloostertuin van de abdij van Drongen, maar daarover later meer, want we hebben het eigenlijk over een wetenschappelijk onderzoek in Essex en Westminster, aan de universiteiten in Engeland. Daar hebben ze een onderzoek gedaan bij een groep van honderden tuiniers en ook bij een vergelijkbare controlegroep van mensen die nooit tuinieren en ze hebben bij die mannen en vrouwen vóór- en nametingen gedaan, dus vóór het tuinieren en na het tuinieren ... – Ja, en ? .... de resultaten zijn spectaculair! – Dat verwondert me helemaal niet, ik ben blij dat men het eindelijk wetenschappelijk heeft kunnen bewijzen, maar het is natuurlijk iets wat moestuiniers en tuinders al lang weten ... ... Stress ? – ... dat tuinieren heel goed is voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid! Dus die mensen hebben minder stress na het tuinieren, zijn minder moe en hebben een beter zelfbeeld? – Ja hoor, ik moet bekennen dat ik mij daar zelf in herken en ik denk dat duizenden en tienduizenden tuiniers dat ook zullen herkennen, want die gewoonte om eens een uurtje per week in de tuin te werken geeft je gewoon telkens een – oh zo zalig – gevoel. En zelfs een halfuurtje per week zou genoeg zijn? – Ja dat is zo en in die mate zelfs dat het invloed heeft op het contact met je medemensen.

17

En gebeurt dat contact met je medemensen dan tijdens of na het tuinieren? – Ja, tijdens het tuinieren, want ik heb jarenlang een volkstuintje bewerkt en, geloof me, er is altijd wel iets waarover je samen kunt praten. Maar ook ná het tuinieren, want je hebt altijd wel iemand onder je vrienden of collega's met wie je "vreugde en smarten" met elkaar kunt delen, omdat het nu eenmaal in een moestuin of een tuin niet altijd even tof is. Soms zijn er plagen of ziekten, en daarover is er dan een deugddoend babbeltje. Meer nog, ik vind dat je beter de mislukkingen in het leven de baas kunt, als je tuiniert. En ... ieder jaar is anders, omdat ook de natuur telkens anders is, in de lente, in de zomer en de herfst, zeker tijdens de winter en de rustperiode. Maar ieder jaar is er een of andere groente die het minder goed doet. Dit jaar was dat bij mij, bijvoorbeeld, de ui, die snel wilde doorschieten en als je dan hoort dat halverwege de zomer dit ook bij andere tuiniers het geval was, schept dat een onzichtbare band en dát is tof. Bedoel je daarmee een onzichtbare band met alle andere tuiniers, een beter contact met de natuur en ja, een beter begrip van de – soms harde – willekeur van die natuur? – Ik zal het u uitleggen: we zijn met z'n allen gecultiveerde mensen, maar eigenlijk staan we nog zeer dicht bij de dierenwereld. Soms vergeten we onze oorsprong en als je zo ín de natuur en mét de natuurelementen werkt, bij regen en zonneschijn en ook bij koude, dan lijkt het erop dat je naar je oer-ik teruggaat. Het lijkt misschien een beetje raar, maar na 4 - 5 uur werken in regen of wind voel je iets als oerkrachten naar boven komen en dan doet het gewoon deugd om weer contact te hebben met waar je vandaan komt. Even terugkeren naar je oergeschiedenis dus, ja, maar ook zien groeien wat je geplant hebt, want je maakt tenslotte iets? – Ja, dat is ongelooflijk, ik zie dat ook bij mijn kinderen, wanneer uit een grote doos speelgoed, na lang speelplezier een kasteel ontstaat. Ze krijgen daar een heel goed gevoel bij en diezelfde gewaarwording krijg je ook in de natuur, wanneer je na het zaaien in de lente, maart, april, mei, twee maanden later daarvan de vruchten kunt plukken. Het feit dat je dat zelf hebt gedaan – in feite zonder veel moeite (sic!) want de natuur heeft eigenlijk het grootste werk gedaan – leidt tot een ontroerend moment, wanneer je bijvoorbeeld die eerste tomaat in de hand houdt, iedere zomer opnieuw het resultaat van dat kleine zaadje dat het heeft klaargespeeld om een grote sappige, lekkere vrucht voort te brengen. Niet alleen is er dat goed gevoel dat je zelf kunt plukken, maar ook het feit dat je die vrucht kunt opeten en uitdelen aan je buren. Om even terug te komen op die controlegroep uit de studie, de controlegroep die nooit tuiniert: die mensen zijn gemiddeld vijf kilo zwaarder! Dus mensen zouden dik zijn als ze niet tuinieren ... ? Ja, zelfs negentienjarigen en ze zouden ook meer depressies en angsten vertonen? – Ja, en dat verwondert me niet. Wij hadden voor ons voornoemd programma een oproep gedaan en de moestuiniers onder hen waren mensen die koken met de opbrengst van de moestuin. Zevenhonderd duo's hebben zich ingeschreven en wij hebben bij die activiteiten gefilmd. Alle cameramensen en geluidstechnici vertelden mij achteraf, na zo'n draaidag, "amai, dat zijn toch allemaal toffe mensen hé, die in zo'n moestuin werken*, zo

18

sociaal" – je moet weten dat dit doorging in Brugge én in Drongen – en wanneer wij vertelden dat het wel een tijdje kon duren voor hún televisieopname aan bod kwam en zij ondertussen nog even de stad in konden, gaven zij er de voorkeur aan bij elkaar te blijven bij een pintje en een babbeltje. Het ging daarom niet uitsluitend over de moestuin, maar allen voelden zich duidelijk zeer goed in hun vel. En klank- en cameramensen kregen vanzelf ook al groene vingers? Wanneer kunnen we trouwens die resultaten zien van jouw filmactiviteiten in Brugge en Drongen? – Wij hebben één proloogaflevering en die gaat in maart, rond de lente op antenne. Daarbij doe ik een oproep tot de kijkers om mee te doen met ons, maar de eigenlijke reeks van tien afleveringen wordt uitgezonden in het najaar. Daar moeten we dus nog lang op wachten, maar ik ga zo lang niet wachten om mijn eigen volkstuintje te beginnen, denk ik, en misschien komen we in de kloostertuin van de Oude Abdij in Drongen elkaar wel tegen als ik daar mijn eigen volkstuintje organiseer. – Een uitstekende idee is dat, Lieven, meer dan welkom! Het zal van jou een nóg beter mens maken! Dank je wel, Wim Lybaert. bron: radio 1 – 2 november 2015 *) In ons novembernummer van 2011 verscheen op pagina 17 een analoog artikel over VOLKSTUINTJES BOUWEN AAN DE SAMENLEVING.

EEN BOOMGAARDVERHAAL Er zijn in Merelbeke maar weinig wegen die hij nog niet heeft bewandeld en heel vaak kom je zijn verlatijnste naam tegen boven stichtelijke schrijfsels, geplukt uit de contreien en hammen van de scheldevallei. Die zomerse herfstdag was hij weer op fietstocht, in de Makkegemstraat en ontmoette daar een ijverige boswachter die een meidoornhaag aan het planten was. Wie zich een boswachter had voorgesteld als iemand in groen pak met een geweer op de schouder om stropers bij de kraag te vatten, kwam hier bedrogen uit: de man ontpopte zich als een gemotiveerd natuurbeschermer met een filosofie die alle aandacht van de fietser genoot. Bleek dat hier onlangs, op een vroeger stuk land dat vijf jaar geleden door Natuur en Bos werd aangekocht, een veelbelovende boomgaard was aangeplant. Omdat het perceel noch voor landbouw, noch voor bebossing geschikt was, werd het beheer ervan toevertrouwd aan een buurtbewoner – imker en ook trouw Velt-lid – en werd grondig nagedacht over een zinvolle bestemming van dat stuk grond. De ligging ervan langs de straat, tussen een huizengroep en een privébos inspireerde tot

19

de aanleg van een hoogstamboomgaard. Hierdoor werd tegemoetgekomen aan de landschappelijke waarde van zowel bos als bosrand en werden tegelijk hinderlijke schaduwen voor de bewoners vermeden. Aan de grens met het privébos werd een tien meter brede bosrand met diverse struiken voorzien, waaronder meidoorn, hondsroos, lijsterbes en spork. In de boomgaard werden 35 bomen aangeplant, 4 notelaars en 31 appelaars. De rassen werden gekozen door een Zevergems fruitpersbedrijf dat rekening hield met het streekeigene aspect van de soorten en met de zuurtegraad van de appels, erg belangrijk om goed houdbaar sap te produceren zonder toevoeging van bewaarmiddelen.

In veel oudere boomgaarden zijn enkel nog perelaars te vinden. Omdat appelsap de basis vormt van allerlei fruitsappen (appel/kers, appel/peer ...) viel de keuze op appelbomen om hun sap in grotere hoeveelheden beschikbaar te hebben. Het sterk bevorderen van de biodiversiteit vormde een belangrijk argument bij de keuze voor deze boomgaardaanplant. Valfruit is immers welkom voedsel voor vlinders, insecten en voor sommige zoogdieren zoals de eikelmuis en de hier niet meer voorkomende das. Die laatste komt misschien terug binnen de dertig jaar, de levensverwachting die voor dergelijke boomgaard nog is weggelegd. Vleermuizen zoals laatvlieger, baardvleermuis, franjestaart jagen graag in en rond de boomgaarden. Vogels; zoals vinken en lijsterachtigen vinden er dan weer een welkome aanvulling op het voedsel uit de omringende bossen. En later zullen er op kwijnende fruitbomen ook zeldzame paddenstoelen ontstaan, een waarneming die voor een volgende generatie is bestemd. De boomgaard is omrasterd met schapendraad. Voor het onderhoud wordt samengewerkt met de beheerder (de buur en ook Velt-lid). Zijn schapen onderhouden de weide, het ANB zorgt voor de afsluiting en het terrein. Aan de straatkant wordt jaarlijks een strook met een bloemrijk akkervogelmengsel ingezaaid. In de boomgaard is er bovendien een uitsparing met toegang, een soort portaal waar het ANB nog een bank en een tafel zal plaatsen met een infobord. Zo kan de wandelaar of de fietser even verpozen in een boomgaard.

20

Voor de Makegemse bossen is er sinds dit jaar een goedgekeurd bosbeheerplan. Daarin wordt de ecologische functie als belangrijkste naar voor geschoven. De bossen zijn immers een belangrijk habitatgebied voor enkele zeldzame dieren. Het is het bolwerk van de kamsalamander; een op Europees niveau te beschermen soort. Ook de vuursalamander komt nog veel voor in de eiken- en beukenbossen. In het voorjaar is er een mooie voorjaarsflora aanwezig met bosanemoon, boshyacint; sleutelbloem, eenbes ... Ook voor spechten en roofvogels is het een hotspot. Je kan er havik; boomvalk, sperwer, wespendief en uiteraard ook buizerd spotten. Geroffel komt dan van de grote bonte specht, middelste bonte en kleine specht en ook de zwarte specht. In het gras zal ook de groene specht wel naar mieren op zoek gaan. In de boomgaard zorgen de schaapjes voor het idyllische kader. Enkelen zullen zich wellicht de bucolische versvoetjes herinneren die het tafereel beschrijven van Tityrus, zalig kuierend onder de reusachtige beukenkruin en improviserend op een zelf gesneden rietfluitje. Al een tijdje geleden is dat. Vandaag, precies 2055 jaar later en na een rit door de tijd – van Rome tot Merelbeke – herhaalt zich hier misschien de herderspoëzie. Dat gebeurt dan tussen dichterlijke namen als trezeke meyers, reinette capucins, dubbele bellefleur en transparante blanche. Hartelijk welkom, lieve natuurvrienden! Onze dank aan boswachter Jean-Pierre Nicaise, terreinbeheerder Marc De Boosere en fietsende verslaggeverplukker Orlandus die dit stukje Makkegem ecologisch op de voorgrond brachten.

VACATURE Ons ledenblad is op zoek naar een vrijwillige redactiepartner. 't Scheldevelterke is een niet te onderschatten exponent van onze lokale werking, wat inhoudt dat dit medium blijvend wil openstaan voor verantwoorde vernieuwing en vaardigheid. Om de inhoud en vormgeving van ons ledenblad duurzaam af te stemmen op de verwachtingen van de lezers is er al eens een ruggensteun nodig. Dat is nu zeker het geval, omdat Guido, na jarenlange inzet, een stapje terugzet. Om de continuïteit van 't Scheldevelterke te garanderen, zoeken wij iemand die zich jong

21

voelt en tijd kan vrijmaken om met Anabel en Guido samen te werken aan vorm en inhoud van ons ledenblad. Wie zich uitgenodigd voelt om mee te bouwen aan een functioneel 't Scheldevelterke en bereid is deel uit te maken van een creatief team, is hartelijk welkom en wordt gevraagd zich te wenden tot de popelende redactie via: [email protected]. Wij zullen het fijn vinden jullie berichten te mogen beantwoorden.

RARA – HOE HEET IK ? – OPGAVE JANUARI 2016 Gelukkig werd ik niet gebruikt om de afschrijvers op de vingers te tikken, wanneer ze tijdens het examen stiekem bij de buur gingen spieken. Nochtans was afschrijven mijn taak en zonder mijn hulp waren de schoolbanken misschien helemaal niet tot stand gekomen. Ik voelde me dus wel een beetje medeplichtig bij het besef dat het schoolmeubilair voor zovelen een kruis was geweest tijdens hun pogingen om aan het studievak een rechte kant te krijgen en te bewijzen dat ze uit het goede hout waren gesneden. Ken je een schrijnwerker of meubelmaker in de buurt? Hij zal zich ongetwijfeld mijn naam herinneren. Hoe heet ik? Stuur de oplossing (met je naam en adres) vóór 30 januari naar:

[email protected] of per post naar: redactie 't Scheldevelterke, Ooievaarslaan 14, 9840 De Pinte. Het juiste antwoord en de winna(a)r(es) worden in het volgende nummer 2 bekend gemaakt. Zoals steeds maken de correcte inzendingen een behoorlijke kans om met een nuttige attentie te worden beloond.

22

VELT SCHELDEVALLEI VERWELKOMT

HAAR NIEUWE LEDEN: Uit De Pinte:

Houben Dietger Danneels Tim

Uit Eke:

Deloof Frank

Uit Merelbeke:

Hebbelinck Nancy De Groote Marie-Delphine

Uit Scheldewindeke:

Vandenbogaert Veerle

Uit Drongen:

Van Hove Gerda

De namen van de nieuwe leden worden vermeld volgens de gegevens die zij zelf hebben opgegeven, maar het spreekt vanzelf, dat iedere naam ook het eventuele gezin vertegenwoordigt. Zijn de gegevens foutief of onvolledig, meld het ons: [email protected] Lid word je door overschrijving van € 30,- op rek. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei, voor een jaarabonnement van 12 maanden vanaf inschrijvingsdatum.

Achterpagina:

De jaarcaleidoscoop 2015 toont ons een rijk gevuld jaar met onder meer een feestelijke algemene vergadering, tuinieren met kinderen, wilgenbollen vlechten, bezoek aan Siertuinmuseum Zaffelare, de tuinreis naar Zuid-Engeland, tragewegenwandeling in Bottelare, kruidenwandeling in Zevergem, bezoek aan de kwekerij Lens Rozen, boeiende kooklessen, bezoek aan Le Jardin de la Grange en Pompoenerie de Heidebloem.

23

JAARCALEIDOSCOOP 2015

24