Sigmoïdoscopie met volledige darmspoeling of met poliepectomie, oprekking of laserbehandeling
In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt voor darmonderzoek op het Endoscopie Centrum van het Radboudumc. Dit onderzoek wordt ook wel sigmoïdoscopie genoemd. Letterlijk vertaald betekent een sigmoïdoscopie het bekijken (scopie) van het laatste deel van de dikke darm (sigmoïd). Het doel van dit onderzoek is de afwijking behandelen die bij u in het laatste deel van de dikke darm gezien is. Het kan gaan om poliepen verwijderen (poliepectomie), een vernauwing oprekken of kleine vaatjes die bloeden dichtbranden (laserbehandeling). Vanwege de voorbereiding is het belangrijk dat u deze folder goed leest. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan gerust aan uw behandelend arts of verpleegkundige. Zij geven u graag uitleg.
Sigmoïdoscopie
Bij een sigmoïdoscopie bekijkt de arts het slijmvlies aan de binnenkant van de dikke darm. Met dit onderzoek kunnen afwijkingen opgespoord worden, zoals zweertjes, ontstekingen, bloedingen, vernauwingen, uitstulpingen van de darmwand (divertikels), poliepen en gezwellen. Het onderzoek wordt uitgevoerd met behulp van een endoscoop. Dit is een buigzame slang met een doorsnede van ongeveer een centimeter die via de anus de dikke darm wordt ingebracht tot ongeveer vijftig centimeter. Dit kan onaangenaam of pijnlijk zijn. Aan het einde van de slang bevindt zich een videocamera, waarvan het beeld op een monitor te zien is. Tijdens het onderzoek wordt lucht in de darm geblazen om een beter overzicht te krijgen. Deze lucht kan darmkrampen en winderigheid veroorzaken. Eventuele poliepen (goedaardige gezwellen in de vorm van een knikker) kunnen verwijderd worden. Dit gebeurt door een lus om de poliep te leggen en deze met ‘zwakstroom’ los te branden. Het verwijderen van poliepen is niet pijnlijk. Een vernauwing in de darm kan opgerekt worden met behulp van een ballon. Dit kan onaangenaam zijn. Laserbehandeling is over het algemeen niet pijnlijk. Met behulp van argongas worden kleine bloedvaatjes dichtgebrand of een afwijking ‘aangestipt’. Het onderzoek met behandeling duurt ongeveer dertig minuten. Soms zijn meerdere behandelingen nodig.
1
Uw medische conditie
•
Heeft u een afwijking aan het hart of de bloedvaten waarbij u het advies heeft gekregen om bij ingrepen vooraf antibiotica te gebruiken? Bent u momenteel onder behandeling van de trombosedienst of gebruikt u een van de volgende bloedverdunnende medicijnen: Acenocoumarol (Sintrom® of Sintrommitis®), Clopidogrel (Plavix®), Fenprocoumon (Marcoumar®), Dipyridamol (Persantin®), Rivaroxaban (Xarelto®), Dabigatran (Praxada®) of Apixaban (Eliquis®)? Heeft u een stoornis van de bloedstolling? Heeft u suikerziekte? Heeft u een Pacemaker of een ICD (interne defibrillator)? Als u één of meerdere van bovenstaande vragen met ‘ja’ heeft beantwoord, en dit is niet besproken met de arts die dit onderzoek heeft aangevraagd, neemt u dan contact op met deze behandelend arts.
•
• • •
Medicijnen
Als u ijzertabletten gebruikt, is het noodzakelijk dat u hiermee stopt vanaf vijf dagen voor het onderzoek. Indien u nog andere strikt noodzakelijke medicijnen moet innemen, neem ze dan minstens één uur voor de Moviprep® in of minstens één uur nadien, omdat ze anders kunnen worden weggespoeld.
Darmreiniging en voorbereiding thuis
Het is belangrijk dat de darm goed gereinigd is. Wij adviseren u daarom om de voorschriften strikt op te volgen. Wanneer de darm onvoldoende gereinigd is, kan dit het onderzoek ernstig belemmeren en is het darmslijmvlies niet goed te beoordelen. Een recept voor een goede darmreiniging krijgt u uitgereikt op de polikliniek of zal u worden toegestuurd. Deze medicijnen kunt u ophalen bij uw apotheek of bij de ziekenhuisapotheek.
Twee dagen voor het onderzoek
Het is van belang dat u twee dagen voor het onderzoek licht verteerbare voeding gebruikt. Om u een indruk te geven wat een licht verteerbaar dieet inhoudt, volgt hieronder een opsomming van enkele voedingsmiddelen.
2
• • • •
Ontbijt/lunch: (geroosterd) witbrood of beschuit met boter of margarine, een gekookt ei, rookvlees of jam (zonder pitjes), yoghurt en vla. Tussendoor: vla, yoghurt, bouillon, thee, koffie en vruchtensap zonder vruchtvlees. Warme maaltijd: lichte bouillon, rijst, pasta, gekookte aardappelen, puree, lichte en gaar gekookte groenten, zoals worteltjes, bloemkool en appelmoes. Verder mager vlees, kip of vis. Niet toegestaan zijn peulvruchten, kool, ui, rauwkost en vers fruit. Heldere vloeistoffen: water, thee, appelsap, heldere/gezeefde bouillon, koffie zonder melk, aanmaaklimonade, bij voorkeur zonder suiker.
Dag voor het onderzoek
U gebruikt op de dag voor het onderzoek vloeibare voeding zoals vla, yoghurt, heldere/gezeefde bouillon of gladde soep (d.w.z. zonder stukjes). Om 13.00 uur neemt u twee laxeertabletten Bisacodyl à 5 mg. Om 15.00 uur neemt u 15 gram Magnesiumsulfaat opgelost in water. Om 18.00 uur mag u een vloeibare avondmaaltijd gebruiken. Tussen 20.00-22.00 uur drinkt u 1 liter Moviprep®. Vervolgens drinkt u nog minimaal een halve liter heldere vloeistof.
• • • •
Tijdens het spoelen met Moviprep® mag u niet meer eten tot na het onderzoek. U mag alleen nog heldere vloeistoffen gebruiken. Het is normaal dat u diarree krijgt. We raden u aan in de buurt van een toilet te blijven. Tijdens het spoelen kunt u gewoon rondlopen. Wanneer u een stoma heeft, kan het zijn dat voor u een andere voorbereiding geldt. Indien dit niet met u besproken is, neem dan contact op met de arts die dit onderzoek voor u heeft aangevraagd. Zonodig kunt u een week voor het onderzoek contact opnemen met de stomaverpleegkundige voor ander opvangmateriaal tijdens de voorbereiding.
3
Dag van het onderzoek
Voor uw vertrek naar het ziekenhuis moet u nog 1 liter Moviprep® drinken. Dit is een belangrijk deel van de voorbereiding. Vervolgens drinkt u nogmaals minimaal een halve liter heldere vloeistof. U moet ervoor zorgen dat u de tweede liter Moviprep® en het extra vocht twee uur voordat u vertrekt naar het Endoscopie Centrum ingenomen heeft. Dan is de darm zo optimaal mogelijk gereinigd. Het tijdstip van uw afspraak en de reistijd bepalen hoe vroeg u moet beginnen met spoelen. Wanneer u verder weg woont en bijvoorbeeld een uur reistijd heeft, dan mag u eerder beginnen met spoelen. Op de dag van het onderzoek meldt u zich op het Endoscopie Centrum bij de receptie, routenummer 763. Graag zouden wij u willen verzoeken om een half uur eerder op de afdeling aanwezig te zijn dan de geplande tijd. Dit in verband met de voorbereiding van het onderzoek en voor een goede doorstroom van het programma. Reken ongeveer vijftien minuten extra in verband met parkeren en looptijd naar onze afdeling. Bel tijdig als u verhinderd bent. We maken dan, indien mogelijk, meteen een nieuwe afspraak.
Kleding
Wij raden u aan een vest of trui en schoon ondergoed mee te nemen naar het ziekenhuis.
Bereiding en gebruik Moviprep®
Ga als volgt te werk: 1. Open een set. 2. Leeg de zakjes A en B in een lege kan en voeg een liter water toe. 3. Roer de oplossing tot het poeder geheel is opgelost. Dit kan vijf minuten duren. 4. Drink de vloeistof binnen één tot twee uur op. Drink bijvoorbeeld elke tien minuten een glas leeg tot de kan leeg is. 5. U moet hierna minstens een halve liter heldere vloeistof drinken, bijvoorbeeld water, thee, appelsap, koffie zonder melk, heldere/gezeefde bouillon en aanmaaklimonade, bij voorkeur zonder suiker.
4
Inname tips Om het drinken van Moviprep® gemakkelijker te maken, kunt u een of meer van de volgende tips opvolgen: Drink Moviprep® gekoeld. Drink uit een echt glas. Drink Moviprep® met een rietje, zodat de vloeistof wat verder in de mond komt. Probeer tijdens het drinken zoveel mogelijk te bewegen. Gebruik eventueel kauwgom tussendoor. Wanneer u het koud krijgt, raden wij u aan tussendoor warme heldere vloeistoffen te drinken. Heeft u problemen met het innemen van de Moviprep®, bijvoorbeeld last van voortdurende misselijkheid of braken, neem dan contact op met het Endoscopie Centrum, bereikbaar tijdens kantoortijden via telefoonnummer: 024 - 361 41 89.
• • • • • •
Is uw onderzoek onder narcose? Zie hiervoor de bijgevoegde folder.
Kalmeringsmiddel (roesje)
Wanneer verwacht wordt dat het onderzoek onaangenaam kan zijn, is het gebruikelijk om hiervoor een zogeheten ‘roesje’ te krijgen. Dit roesje bestaat uit een kalmeringsmiddel (Midazolam) en wordt via een infuusnaaldje in één van de bloedvaten op de arm of hand gespoten. Daarnaast wordt zonodig pijnstilling gegeven (Alfentanyl). Indien u allergisch bent voor één van beide middelen is het belangrijk dit vóór het onderzoek aan te geven. Deze middelen kunnen een remmende werking op de ademhaling hebben en hierdoor complicaties geven, met name bij patiënten met chronische hart- en/of longziekten en bepaalde neurologische aandoeningen. Daarom worden tijdens en na het onderzoek de bloeddruk, het zuurstofgehalte in het bloed en de hartslag met behulp van een monitor bewaakt.
5
Onderzoek
Een verpleegkundige of medisch assisterende haalt u op uit de wachtruimte, neemt een checklist met u door en zal u verder voorbereiden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een arts en twee verpleegkundigen. Tijdens het onderzoek kan u gevraagd worden om een andere houding aan te nemen, bijvoorbeeld op uw rug of rechterzij. Ook is het soms nodig dat de verpleegkundige wat druk op uw buik uitoefent, om ervoor te zorgen dat de slang gemakkelijker de darm inschuift.
Controle
Voor elk onderzoek controleert het endoscopieteam aan de hand van een lijst een aantal gegevens. Dit heet een time-out procedure.
Na het onderzoek
Patiënten die voor het onderzoek een kalmerende injectie hebben gekregen, blijven ongeveer een uur ter observatie in de zorgruimte van het Endoscopie Centrum. In verband met de gegeven injectie mag u na afloop gedurende twaalf uur niet deelnemen aan het verkeer. U mag dus niet zelf autorijden, met het openbaar vervoer reizen of fietsen. U moet voor begeleiding en vervoer naar huis zorgen. U dient zich te laten ophalen bij het Endoscopie Centrum. U mag de afdeling niet alleen verlaten. U kunt na het onderzoek last hebben van darmkrampen, een opgeblazen gevoel en rectaal bloedverlies (bloedverlies via de anus). Om eventueel achtergebleven lucht te laten ontsnappen, wordt er wel eens een flatuscanule in de anus achtergelaten. Deze wordt voor vertrek naar huis verwijderd. Zodra uw toestand het toelaat, mag u weer eten en drinken. Er kan een medische reden zijn om u af te raden naar huis te gaan. U wordt dan overgeplaatst naar een verpleegafdeling voor verdere controle.
Uitslag
De uitslag van het onderzoek krijgt u van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Indien u patiënt bent van de maag-, darm- en leverarts, dan is er bij het plannen van dit onderzoek op de polikliniek ook een afspraak gemaakt voor de uitslag bij
6
de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Indien dit niet het geval is, moet u dit aangeven bij de balie van het Endoscopie Centrum. De secretaresse zal dan een afspraak voor u regelen. Indien u patiënt bent van een andere specialist , dan moet u zelf een afspraak maken één tot twee weken na het onderzoek bij deze arts. Indien u via de huisarts bent doorgestuurd, moet u een afspraak bij uw huisarts maken twee weken na het onderzoek. Dit komt doordat de uitslag per post wordt verstuurd. Soms krijgt u de uitslag telefonisch, schriftelijk of per mail. Dit wordt dan van tevoren met u besproken.
Complicaties
Bij een sigmoïdoscopie komen nauwelijks complicaties voor. Een enkele keer (0,1%) treedt een perforatie (gaatje in de darm) op. De kans hierop is groter als de darm ernstig ontstoken is, als er veel uitstulpingen (divertikels) zijn, of als er sprake is van een vernauwing. Na een poliepectomie (verwijderen van een poliep) bestaat er een kans van 1-2% op een bloeding. Deze treedt meestal op binnen 24 uur en stopt vaak spontaan. Ook is bij een poliepectomie een kans van 0,3% op een perforatie. De arts die het onderzoek heeft aangevraagd vertelt u meer over de mogelijke complicaties.
Wanneer contact opnemen?
Bij klachten van toenemende buikpijn, koorts en/of rectaal bloedverlies moet u contact opnemen met het Endoscopie Centrum: 024-3614189. Buiten kantoortijden kunt u de verpleegafdeling Maag-, Darm- en Leverziekten (E20) bellen, telefoon: 024 - 361 89 80, en vragen naar de dienstdoende arts.
Wetenschappelijk onderzoek
Het Radboudumc is een academisch ziekenhuis. Naast patiëntenzorg wordt er wetenschappelijk onderzoek verricht. Het is mogelijk dat hiervoor uw medewerking wordt gevraagd. U heeft vanzelfsprekend het recht hiervan af te zien. Dit heeft nooit invloed op uw behandeling of op de verhouding met uw behandelend arts.
7
Ruimte voor uw notities
10-2015-7401
Adres Endoscopie Centrum Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 763, zone D1 6525 GA Nijmegen Contact Secretariaat: 024 - 361 41 89 www.radboudumc.nl/Zorg/Afdelingen/endoscopie
Radboud universitair medisch centrum
