T-cel lymfoom en beenmergcytologie. Jeanette Doorduijn Hematoloog Erasmus MC Rotterdam

T-cel lymfoom en beenmergcytologie Jeanette Doorduijn Hematoloog Erasmus MC Rotterdam

Patient  22 jarige man  Zwelling in hals links  15 kg afgevallen, periode met nachtzweten, maar gestopt, geen koorts

 Periode slechte eetlust, ook weer over  Lab  Hb 7,2 leuco 3,2 tr 149  Diff: 8% eo’s, 1% baso’s, 54% neutro’s, 26% lymfo’s, 11% mono’s  LDH verhoogd: 443

Patient  Klieren:  hals, mediastinum  nierhilus

 inguinaal  Vergrote milt

Patient  PA lymfklier hals: WHO 2008 perifeer T-cel lymfoom NOS  Stadium tenminste st IIIB (klieren boven en onder diafragma)  Beenmerginfiltratie?  Aspiraat, flowcytometrie en biopt

klierbiopt

CD3

CD20

Morfologie beenmerg

morfologie

flowcytometrie  Afwijkende T-celpopulatie, fenotype:  CD3+/CD4+/Cd8-/CD2+/CD5+/CD7-/TdT-/CD1a-/cyCD3+/TCL1/CD30-/CD16-/CD57-/ TCRab+/Vbeta2+.

 Beeld zou kunnen passen bij T-cellymfoom

cristabiopt  Plaatselijk zijn er soms grote geclusterde lymfocytaire infiltraten te zien. Deze bestaan uit kleine lymfoide met geringe kernatypie. De geklusterde lymfocytaire cellen zijn positief voor CD2, CD4, CD5 en CD3.  Conclusie: celrijk beenmerg met lokalisatie van enkele compacte T-cel infiltraten. Compatibel met lokalisatie van de bij de patient bekende Tcel lymfoom.

T-cellen  T-lymfocyten ontstaan uit hematopoietische stamcellen in het beenmerg.

 Migratie naar thymus (vandaar T-cel)  Rijping in de thymus, cellen eerst CD4 en CD8 negatief (dubbel neg)  Daarna stadium waarbij beiden positief zijn (dubbel pos)  Veel cellen (98%) ondergaan apoptose (als tegen “zelf” gericht)  T-cel genherschikking, en uiteindelijk CD4 of CD8 pos (single pos)  Rijpe T-cel naar bloed en lymfklieren

T-cellen

Maligne T-cellen  Onrijpe maligne T-cel: T-ALL  Rijpe maligne T-cel: T-cellymfoom

 12% van lymfomen  Vaker in Azie

                   

T-cell prolymphocytic leukemia T-cell large granular lymphocytic leukemia Chronic lymphoproliferative disorder of NK-cells* Aggressive NK cell leukemia Systemic EBV+ T-cell lymphoproliferative disease of childhood (associated with chronic active EBV infection) Hydroa vacciniforme-like lymphoma Adult T-cell leukemia/ lymphoma Extranodal NK/T cell lymphoma, nasal type Enteropathy-associated T-cell lymphoma Hepatosplenic T-cell lymphoma Subcutaneous panniculitis-like T-cell lymphoma Mycosis fungoides Sézary syndrome Primary cutaneous CD30+ T-cell lymphoproliferative disorder Lymphomatoid papulosis Primary cutaneous anaplastic large-cell lymphoma Primary cutaneous aggressive epidermotropic CD8+ cytotoxic T-cell lymphoma* Primary cutaneous gamma-delta T-cell lymphoma Primary cutaneous small/medium CD4+ T-cell lymphoma*



Peripheral T-cell lymphoma, not otherwise specified

  

Angioimmunoblastic T-cell lymphoma Anaplastic large cell lymphoma (ALCL), ALK+ Anaplastic large cell lymphoma (ALCL), ALK–*



WHO classificatie T-cellymfomen

Peripheral T-cell lymphoma, NOS

WHO classificatie T-cellymfomen 

 Peripheral T-cell lymphoma, not otherwise specified Angioimmunoblastic T-cell lymphoma

26% 18%

 Anaplastic large cell lymphoma (ALCL)

12%

 Extranodal NK/T-cell lymphoma

10%

T-cellymfomen 

 Mediane leeftijd 60 jaar  Meer bij mannen  Vaak stadium III of IV  Vaak B-symptomen (nachtzweten, koorts, gewichtsverlies)  Vaak extranodale lokalisaties, mn huid en gastrointestinaal  In beenmerg ook vaak reactieve veranderingen:

morfologie

morfologie

morfologie

Hemofagocytose  Hemofagocytose is geassocieerd met T-cel lymfoom  Door activatie van T-cel receptor?  Door bepaalde cytokines? (TNFalpha)  Hemofagocytair syndroom: koorts, pancytopenie, gestoorde stolling, fors verhoogd ferritine, hepatosplenomegalie  Differentiaal diagnose: virus associated haemophagocytosis  Cytokine release kan ook eosinofilie verklaren (interleukine 5)

Reactieve veranderingen  Eosinofilie  Toename van plasmacellen (polyclonaal)  Toename van macrofagen

 Haemofagocytose

Prognose  T-cel lymfomen hebben een slechte prognose  Complete remissie na therapie: 50%  Na CHOP is 5 jrs overall survival 20-30%  In studieverband wordt nu de waarde van toevoeging van alemtuzumab aan CHOP onderzocht.

Alemtuzumab  Alemtuzumab is een monoclonaal tegen CD52, een antigeen op normale en maligne B- en T-cellen  Maligne T-cellen hebben veel CD52 op hun oppervlak  Bijwerkingen:  CMV reactivatie  Aspergillus pneumonie  EBV lymfoproliferatieve ziekte (PTLD)  Immuunsuppressief  bestraalde bloedproducten  Profylaxe tegen pneumocystis en herpes virussen

Patient  Geincludeerd in Hovon 90 studie  Na 6 kuren CHOP partiele remissie, beenmerg schoon  Consolidatie met autologe stamceltransplantatie

 Evaluatie na transplantatie: complete remissie, PET neg.  6 maanden na autologe transplantatie: aanhoudend CR