SVRZ Kaderbrief 2015 EENVOUD EN BALANS
BS.14.430 A
1. Visie De visie van SVRZ staat verbeeld in de tekening zoals op het voorblad is weergegeven. Het groene pad is het levenspad van de cliënt, waar zijn sociale netwerk (mantelzorgers, familie, buren, vrienden en kennissen) op meelopen (witte pijl). De 5 zaken waarvan SVRZ weet dat ze de kwaliteit van leven en zorg bepalen staan op dit levenspad genoemd: goede afspraken en het nakomen ervan, aandacht geven die door de cliënt ook als echte aandacht wordt ervaren, een verzorgd lichaam, goed eten en drinken en risico’s in kaart brengen, er afspraken over maken en er naar handelen. De medewerkers van SVRZ ondersteunen het levenspad van de cliënt, zodat hij/zij zijn leven zoals het was zo goed mogelijk kan blijven leven. Wanneer het nodig is, helpen zij. Thuis of in een beschermende omgeving. Dat doen zij in de eerste plaats door de mogelijkheden van de cliënt zelf te stimuleren en te bevorderen, maar ook door heel goed voor hem te zorgen. De medewerkers hebben hart voor de cliënt, hart voor de zorg en passie voor hun werk en de resultaten. Als je vraagt aan medewerkers om SVRZ te typeren, dan zeggen zij: nabijheid, vrijheid, gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid. Want de 4 kernwaarden van SVRZ zijn leidend in hun handelen. De organisatie ondersteunt de medewerkers bij dit werk. De organisatie biedt bescherming, vormt een hitteschild, zodat medewerkers zo goed mogelijk hun werk kunnen doen. De organisatie geeft ook richting en kaders, zodat de visie in gezamenlijkheid gerealiseerd kan worden.
2. De SVRZ brede keuzes voor 2015 2.1
Inleiding
De visie van SVRZ is duidelijk, de stip op de horizon is geformuleerd. De 5 grootste knelpunten (de rafels) die het realiseren van de visie in de weg staan, zijn bekend (bijlage 1). We gaan stap voor stap de visie realiseren door met de cliënt in gedachten: -
De 5 rafels aan te pakken; Te doen wat nodig is; Wat we doen, goed te doen; Niet te doen, wat overbodig is; Altijd de toegevoegde waarde voor de cliënt in het vizier te hebben en te benoemen.
Dit jaar willen we de focus leggen op het eenvoudig maken van zaken en op het ruimte scheppen voor het narratieve element (bijvoorbeeld de verhalen uit de leefwereld van de cliënt). We bouwen aan een mooie balans tussen de noodzakelijk zakelijke kant van de zorg en de levende werkelijkheid van alledag. Een balans tussen de leefwereld en de systeemwereld. Het motto voor 2015 is dan ook ´EENVOUD EN BALANS´.1
Voor achtergrondinformatie behorende bij deze kaderbrief zie de losse bijlagen 1) ´Het Beeld, de Rafels en de Beeldhouwer´ en 2) ´Transitiedocument Zorg´.
BS.14.430 A
Pagina 2 van 6
2.2
Thema’s voor 2015
2.2.1 Cliënt Goede zorg heeft haar basis in een goede relatie tussen de cliënt, diens sociale netwerk en de zorgverlener. De begrippen dialoog en aandacht zijn hierbij cruciaal. SVRZ gaat op zoek naar balans tussen het verhaal, de wens, van de cliënt, het verhaal en de mogelijkheden van de mantelzorger en de professionele handelswijze, en zoekt naar een eenvoudige wijze om het zorgdossier bij te houden. De focus voor 2015 ligt op de volgende punten: Levensverhaal van de cliënt. Het kennen van de cliënt gaat verder dan het kennen van hem of haar zoals hij of zij nu is. Het gaat er ook om de cliënt te zien en te kennen in wie hij was in het leven dat hij leidde voordat hij een verbintenis met SVRZ aanging. In 2015 wordt op alle locaties concreet zichtbaar dat de teams dit aan het realiseren zijn. Mantelzorg/sociale netwerk van de cliënt. In 2014 maken we een nieuw mantelzorgbeleid. Hierbij gaan we uit van de verschillende rollen die een mantelzorger heeft en het ondersteunen van de cliënt bij het behouden van het sociale netwerk. In 2015 gaan de locaties aan de slag om de eerste stappen te zetten om dit beleid te realiseren. Elektronisch cliëntdossier(ECD). De relatie tussen de cliënt en de zorgverlener wordt bevorderd door goede afspraken te maken en deze ook na te komen. Afspraken met de cliënt en met elkaar. Het juist gebruiken van de ondersteuningsplanmethodiek en zorgdossier horen daarbij. Het huidige ECD wordt in 2016 niet langer meer ondersteund door de leverancier. Daarom heeft SVRZ een keuze gemaakt voor een nieuw ECD. In 2015 zal binnen SVRZ met dit nieuwe ECD gewerkt gaan worden. Dit is een wijziging met een grote impact in de organisatie, locaties en staf dienen hier op voorbereid te zijn. Clientveiligheid. Een belangrijk aspect van goede zorg voor de cliënt is de veiligheidsrisico’s in kaart hebben en hier op een adequate manier op reageren. We zoeken in overleg met de cliënt en met in achtneming van onze professionele maatstaven naar een balans tussen risico’s vermijden en risico’s accepteren. We maken de keuze om in 2015 twee (deel)onderwerpen van cliëntveiligheid aan de orde te laten komen.
Adequaat handelen bij probleemgedrag. Door middel van een pilot is in 2013/2014 aangetoond dat een zorgpad probleemgedrag medewerkers helpt om op een goede wijze met probleemgedrag van cliënten om te gaan. Het verminderd onrust, het gebruik van antipsychotica en het aantal MIM-agressie meldingen. In 2014 maakt de medische dienst zich het zorgpad probleemgedrag eigen. De locaties van SVRZ bepalen de planning en fasering van de implementatie van dit zorgpad. Risico´s verminderen door bewegen te stimuleren. Bewegen is gezond. Ook voor ouderen. Bewegen werkt preventief, het stimuleert het geheugen en versterkt de spieren. Door bewegen actief te stimuleren wil SVRZ risico´s bij cliënten verminderen. In 2014 wordt samen met verschillende disciplines een SVRZ beleid bewegingsgerichte zorg ontwikkeld. In 2015 worden door de locaties stappen gezet om, conform dit beleid, meer bewegen bij cliënten te stimuleren.
Gastvrijheid. SVRZ wil een omgeving bieden waarin de cliënt, familieleden en andere bezoekers zich welkom en vrij voelen. In 2015 worden er verdere stappen gezet richting een gastvrije organisatie. Gastvrijheid krijgt onder andere een vaste plaats rondom het thema eten en drinken, in het personeelsbeleid en het komt bij verschillende organisatiethema´s aan de orde. BS.14.430 A
Pagina 3 van 6
2.2.2 Medewerker Het personeelsbeleid van SVRZ is gestoeld op de uitgangspunten dat de verantwoordelijkheden laag in de organisatie worden gelegd en dat medewerkers deze verantwoordelijkheid nemen en hier op aanspreekbaar zijn. Zoals het voor medewerkers belangrijk is om de cliënt te kennen, evenzo is het belangrijk voor de leidinggevende van SVRZ om hun medewerkers te kennen. Er wordt gezocht naar een goede werk-privé balans door medewerkers, binnen de SVRZ-kaders, zelf hun rooster te laten maken. SVRZ wil er voor zorgen dat de juiste persoon, met de juiste vaardigheden, op de juiste moment, op de juiste plek het juiste doet. De focus voor 2015 ligt op de volgende punten: De ontwikkeling van medewerkers. Op het gebied van ontwikkeling betreft het aandacht voor kennis, kunde, vaardigheden. In het SVRZ brede opleidingsplan worden naast de verplichte opleidingen ook opleidingen benoemd die SVRZ breed afgesproken worden. Voor 2015 zullen die er kijkend naar de verwachtte ontwikkelingen veel zijn. Denk hierbij aan de introductie van een nieuw ECD, gastvrijheidszorg, implementatie van het zorgpad probleemgedrag maar ook aan het verder ontwikkelen van de aanspreekcultuur waarin een directe relatie gezien wordt met de kwaliteit van de zorg. Ruimte voor lokale opleidingsplannen is er dus zeer beperkt. De toepassing van kennis, kunde en vaardigheden vraagt ook aandacht. Door de verbinding tussen leidinggevende en medewerker is er continu aandacht voor de kennis en vaardigheden van de medewerker en de toepassing hiervan. Daarnaast wordt dit ook besproken tijdens het functioneringsgesprek. In 2015 is niet meer alleen de kwantiteit maar ook de kwaliteit van de functioneringsgesprekken een aandachtspunt. De beschikbaarheid van medewerkers. Beschikbaarheid heeft te maken met verzuim en verloop van medewerkers. Verzuim wordt benaderd middels het huidige verzuimbeleid en de re-integratie-trajecten. Het blijft een aandachtspunt om grip krijgen op het consequent en zorgvuldig uitvoeren van het SVRZ-verzuimbeleid. SVRZ wil daarnaast ook focussen op het verloop van medewerkers. Veel verloop geeft onrust bij cliënten, vraagt veel van de overige teamleden en is een indicator voor werktevredenheid en sfeer. 2.2.3 Organisatie De organisatie geeft richting en kaders voor het handelen van alle medewerkers. Daarnaast ondersteunt de organisatie de medewerkers. We proberen ons als organisatie zo te organiseren dat het werk op een eenvoudige manier uitgevoerd kan worden, waarbij medewerkers enthousiast zijn en waarbij kwaliteit en veiligheid geborgd is. De stafafdelingen ondersteunen het primaire proces (het bieden van zorg) zodanig dat de medewerkers hun werk optimaal kunnen uitvoeren. Er dient balans te zijn tussen de systeemwereld en de leefwereld, de wensen en financiële mogelijkheden en tussen huiselijkheid en organisatie. De focus voor 2015 ligt op de volgende punten: Aanspreek- en veiligheidscultuur. We willen dat medewerkers altijd oog hebben voor veiligheid en op basis hiervan elkaar aanspreken en handelen. Medewerkers spreken elkaar aan en geven complimenten en feedback. Fouten maken mag en hier wordt van geleerd. Dit is het geval in een organisatie met een open cultuur. Op deze manier is verdere groei mogelijk op het gebied van kwaliteit en veiligheid. Documentbeheersysteem. Het is belangrijk dat alle kennis en informatie die medewerkers nodig hebben toegankelijk is. Het huidige intranet is niet eenvoudig genoeg, waardoor het de medewerkers onvoldoende ondersteunt. In 2014 zal een keuze worden gemaakt voor een ander document beheersysteem, waardoor de BS.14.430 A
Pagina 4 van 6
toegankelijkheid van kennis en informatie verbeterd. In 2015 zal dit systeem in de praktijk gebruikt gaan worden. Klachtenprocedure. Ongenoegens, klachten en vragen kunnen op alle plekken binnen SVRZ aan de orde zijn. De huidige procedures met betrekking tot klachten van cliënten zijn aan vervanging toe. In 2014 maken we in overleg met de CCR nieuw beleid voor de opvang, behandeling en bemiddeling van klachten. In 2015 zal de nieuwe klachtenprocedure geïmplementeerd worden. Kwaliteitsstructuur. De huidige kwaliteitsstructuur wordt als bureaucratisch en onnodig ingewikkeld ervaren. SVRZ gaat daarom in 2014 een nieuwe eenvoudige kwaliteitsstructuur vaststellen. Deze kwaliteitsstructuur zal gebaseerd zijn op de visietekening, waarbij de doelstellingen van goede zorg voor de cliënt (in dialoog/ goede afspraken, aandacht, goed verzorgd lichaam, goed eten en drinken en risico´s in kaart brengen), medewerker en organisatie het uitgangspunt zijn. Deze nieuwe structuur wordt in 2015 geïmplementeerd. Hervorming en transitie van het aanbod van SVRZ. SVRZ speelt in op de veranderende omgeving en veranderende behoefte van cliënten. Daarom zal het aanbod van SVRZ in 2015 hervormd worden. De locaties Simnia, De Molenhof en De Kraayert zullen door middel van een transitie geschikt worden voor cliënten met een zwaardere zorgvraag. Overigens willen we een goed welzijnsaanbod blijven bieden aan de oudere bewoners van de woonservicezones. De verbinding tussen wonen, zorg en welzijn. De verbinding tussen het sociale domein en het medische domein, tussen wonen, welzijn en zorg, is een van de kenmerken van SVRZ. Hiervoor is een verbinding tussen SVRZ en de omgeving noodzakelijk. In 2015 besteden we in dit kader specifiek aandacht aan het verder verbinden van de (para)medici van SVRZ met de huisartsen en specialisten in Zeeland en Noord-Brabant. Juist deze samenwerking levert een positieve kwaliteitsslag voor alle ouderen in Zeeland. Daarnaast wil SVRZ zich proactief positioneren in de verschillende wijkgebonden teams in de dorpen en wijken in Zeeland. Kledingbeleid medewerkers. Medewerkers van SVRZ werkten de afgelopen jaren in eigen kleding en droegen een SVRZ naambadge. Vanwege de herkenbaarheid van medewerkers en het praktisch werkgemak is in 2014 besloten om overkleding ter beschikking te stellen aan medewerkers als werkkleding. In 2015 zal deze overkleding beschikbaar komen. De naambadge blijft overigens een verplicht element voor alle medewerkers. Behandeling, Ondersteuning en Advies (BOA). De paramedici van SVRZ zijn organisatorisch ondergebracht in de expertisecentra van SVRZ (Locaties ´t Gasthuis, Ter Valcke, Ter Schorre en Ten Anker). Van daaruit bedienen ze de zogenaamde periferie (dat wil zeggen alle andere zorgcentra en groepswoningen). Steeds duidelijker wordt dat de paramedici behoefte hebben aan SVRZ brede afstemming en stroomlijning. Dit gaat SVRZ in 2015 faciliteren. Geriatrische revalidatiezorg (GRZ). SVRZ is in Zeeland de grootste aanbieder van geriatrische revalidatiezorg. Deze zorg wordt nu geboden in locaties Ter Valcke, Ten Anker, ´t Gasthuis en Ter Schorre. De eisen die aan de GRZ gesteld worden door de zorgverzekeraars zijn streng. Dat brengt met zich mee dat SVRZ ervoor zal moeten zorgen dat in 2015 de zorgpaden die SVRZ breed vastgesteld zijn voor de GRZ, op alle betreffende locaties correct en eenduidig worden nageleefd. In 2015 zal duidelijk worden welke vormen van GRZ in de toekomst op welke SVRZ locaties aangeboden zullen worden. BS.14.430 A
Pagina 5 van 6
2.3
Beeldhouwer
Naast bovenstaande aandachtsgebieden, worden de locaties en de staf opgeroepen aan de slag te gaan als beeldhouwer. Wat doet de beeldhouwer: de beeldhouwer kapt het overtollige weg zodat het hart meer zichtbaar wordt. Met andere woorden, we halen dingen weg die de realisatie van de visie belemmeren. We werken aan de rafels (bijlage 1). Ook in 2015 willen we je oproepen om de beeldhouwer aan het werk te zetten en te kijken wat we anders kunnen organiseren of weg kunnen laten. Ter inspiratie:
2.4
“Eenvoud is inzien wat je niet kunt weglaten.” “Eenvoud is de ultieme vorm van perfectie (Leonardo da Vinci).” “Ontwikkeling verschijnt daar waar eenvoud verblijft.” “Alles moet zo eenvoudig mogelijk worden gemaakt…. maar niet eenvoudiger dan dat (Albert Einstein).” “Het leven is eenvoudig, de mensen hebben het ingewikkeld gemaakt (Augustinus)” Financiële context voor 2015
Op basis van het kabinetsbeleid voor de langdurige zorg (intramuraal) zal ook voor 2015 naar verwachting sprake zijn van lagere tarieven. De omvang hiervan is nog moeilijk te duiden omdat de tarieven pas in juli/augustus 2014 bekend zullen worden gemaakt. De intensiveringsmiddelen die door de overheid voor de ouderenzorg beschikbaar zijn gesteld, zijn hiermee helaas voor een deel weer genivelleerd. Met betrekking tot de extramurale budgetten is van belang dat de functie Begeleiding over zal gaan naar de WMO en dat de functies Verpleging en Persoonlijke Verzorging over zullen gaan naar de ziektekostenverzekeraar. De impact hiervan op de beschikbare budgetten is nu nog niet bekend en ook nog sterk afhankelijk van politieke besluitvorming. Wel zal naar verwachting sprake zijn van lagere budgetten. Procesoptimalisatie is derhalve belangrijk om de verlaging van de tarieven te compenseren zodat deze niet ten koste gaan van de zorg aan de cliënt. Om in procesoptimalisatie te investeren zal door SVRZ additioneel € 0,5 miljoen in de begroting 2015 worden gereserveerd. In de toekomst zal worden bezien of met de terugverdien effecten dit bedrag structureel in de reguliere begroting kan worden opgenomen. Op deze wijze zal SVRZ ook omgaan met extra investeringen in ICT. De huidige ICTuitgaven van SVRZ in de reguliere begroting zijn met ruim 2% (in percentage van de inkomsten) vergelijkbaar met het gemiddelde in de ouderenzorg. Als SVRZ meer uitgeeft aan ICT zal dit additioneel worden gefinancierd of dienen deze investeringen zich terug te verdienen door besparingen. Voor de opleidingsbegroting zal conform 2014 worden uitgegaan van een percentage van 2% van de personele kosten. Eventuele extra opleidingsactiviteiten zullen ook additioneel worden gefinancierd zodat deze niet ten koste gaan van het beschikbare zorgbudget. De langdurige zorg bevindt zich in een transitie. De AWBZ verdwijnt en er komt een nieuwe wet voor de langdurige zorg (Wlz). Sommige onderdelen van de huidige AWBZ worden belegd in de Wmo en andere gaan naar de Zorgverzekeringswet. In bijlage 2 wordt deze transitie weergegeven en wordt ook geschetst hoe de eindsituatie, die in 2017 bereikt zal zijn, eruit ziet (bijlage 2). BS.14.430 A
Pagina 6 van 6
