Succesvolle VNMG themadag “Met BIM juist op weg” Voor de eerste keer in haar bestaan heeft de Vereniging van Nederlandstalige MX Gebruikers (VNMG) op 3 april jl. in het Spoorwegmuseum te Utrecht, specifiek voor de GWW sector, een themadag georganiseerd. Het zeer aandachtige publiek bestond uit circa 160 vertegenwoordigers uit de gehele GWW branche in zowel Nederland als Belgie. Opvallend was ook de sterke vertegenwoordiging vanuit de aannemers zijde. De themadag werd in de ochtend gevuld door presentaties van een key-note spreker en industrie-sprekers, gevolgd door fraaie presentaties van praktijkcases inclusief demonstraties van producten die onderdeel uitmaken van momenteel toegepaste oplossing ter ondersteuning van BIM. Tijdens het welkomstwoord door Anton Beks (Voorzitter VNMG) werd stil gestaan bij het begrip BIM, Bouw Informatie Model, of ook wel Bouw Informatie Managementmodel. Er zijn vele vertalingen van het begrip BIM, maar feitelijk gaat het maar om één ding. Namelijk het proces rondom de datastroom vóór, tijdens en na realisatie van een bouwwerk. In het geval van de themadag over een civiel bouwwerk. Het was niet toevalligerwijs dat het VNMG de locatie van het Spoorwegmuseam geselecteerd had. De verbouwing van het museum was namelijk ook volgens BIM uitgevoerd. Beks haalde de betekenis van de term ‘juist’ aan in de titel van de themadag, die voor velerlei uitleg vatbaar was. Enerzijds betekent de term “Net, kort geleden”, anderzijds als “Nauwkeurig bepaald, precies” of zelfs als “In overeenstemming met de gestelde eisen”. Iets wat dus in verband gebracht kon worden met Bim, want veel gasten zijn pas recent begonnen met het toepassen van BIM, anderen waren al iets verder maar nog steeds zoekende naar de juiste weg. Ook keek Beks naar 5D. Niet de bekende 3D, 4D of 5D waarbij de component D staat voor dimensies zoals locatie, tijd en kosten, maar juist voor Dromen, Denken, Durven, Doen en Doorzetten. De tijd van Dromen is volgens Beks namelijk voorbij. We dromen niet meer over BIM, we Denken nu vooral over BIM. Denken of we het wel of niet toe
gaan passen. Maar het is geen kwestie van wel of niet, het is een kwestie van Durven. En niet allen durven, maar vooral ook gewoon Doen. En als we het dan gewoon doen is het ook belangrijk om vooral ook Door te zetten. Dat bepaalt het succes van BIM. Hiermee introduceerde hij de key-note spreker, iemand die van zijn dromen en met gedurfde passie het doen inmiddels in een groot project heeft weten waar te maken. Het spits werd afgebeten door Malcolm Taylor (Head of Technical Information van Crossrail). CrossRail is als organisatie verantwoordelijk voor een railproject ter waarde van US$25 miljard welke uitgevoerd wordt over een periode van 10 jaar .
Het project bestaat uit het ontwerpen en maken van een tunnel van 10 kilometer onder Londen en vervolgens het upgraden van de bestaande spoorinfrastructuur aan beide zijdes van de tunnel over 35 – 50 kilometer. De uitdaging die CrossRail had was om middels een multidisciplinaire model-centrische werkwijze te komen tot een geïntegreerd ontwerp welke gebruikt kan worden gedurende de gehele levenscyclus van het project en als basis dient voor het Asset Management Systeem. Door inzet van onder meer Bentley producten zoals MicroStation, MX, ProjectWise en EB is Crossrail in staat het gehele project uit te voeren. Ook de contractuele complexiteit van het project speelde een belangrijke rol in de keuze van de te implementeren systemen en de te volgen BIM strategie. Voordelen die Taylor aanhaalde en die zichzelf ondertussen al bewezen hadden op basis van de gekozen BIM strategie, waren de reducties van risico’s, de beschikbaarheid van up-to-date betrouwbare informatie, single source of truth, behalen van verhoogde efficiëntie binnen de samenwerkende projectteams , efficiënte en economisch optimale projectleveringen en de reductie van verlies van informatie. De presentatie werd door de aanwezigen als erg indrukkend ervaren en Taylor kon gedurende zijn 1 uur durende presentatie met passie overtuigen van de noodzaak van BIM binnen een dergelijk complex project.
Overzicht van een doorsnede bij een geïntegreerd BIM model binnen het Crossrail project
Verder werd er door Andreas Heutink (Senior Adviseur Innovatie & Ontwikkeling – Rijkswaterstaat) ingegaan hoe Rijkswaterstaat de informatiestromen op orde wil krijgen met behulp van BIM. Hij gaf onder meer aan dat de ambitie van Rijkswaterstaat is om 20% van de projecten volgens BIM uitgevoerd te krijgen in 2014. Bij ongeveer de helft van de Rijkswaterstaat contracten is er direct bij de oplevering een probleem met de informatieoverdracht. Hier is de rol van uniforme informatie in de beheersing van interfaces tussen processen en partijen erg belangrijk. De manier om dit te realiseren is om de informatiedomeinen (Bouw Informatie Systeem voor specificatie en realisatie, Onderhoud Management Systeem en een Beheer Management Systeem) minimaal te verbinden middels een objectenbibiliotheek. Hierdoor komt er onder meer een betere structuur en een inzichtelijker en voorspelbaar bouwproces. Tevens levert dit als voordelen op dat de communicatie eenduidig en traceerbaar wordt, er minder kans is op verkeerde of incomplete informatie, minder faalkosten en betere besluitvorming omtrent onderhoud en uitbreiding. Heutink besloot zijn presentatie door aan te geven dat BIM een unieke kans biedt voor de bouwketen om digitaal samen te werken. Om dit te realiseren zijn onder meer een uniforme informatiestructuur en openstandaarden nodig, waarbij afstemming op EU of internationaal noodzakelijk is.
Hiermee introduceerde Heutink de volgende industriespreker, Henk Schaap (Directeur – Gobar Adviseurs) die in zijn presentatie inging op de laatste ontwikkelingen en trends rondom BIM en open, wereldwijde ISO-standaarden. Bouw informatie wordt volgens Schaap complexer. Wil je elkaar blijven begrijpen, dan moet je gedetailleerde afspraken maken over de informatie die je overdraagt. Zonder dergelijke afspraken lopen we de kans dat de faalkosten toenemen in plaats van afnemen. Ook is tijd van document beheer systemen voorbij. De complexe bouwinformatie vraagt om Bouwwerkinformatiesystemen waarmee deze informatie in zijn samenhang beheert kan worden. Schaap introduceerde hiermee de ontwikkelingen rondom bouwinformatie en het gebruik van objecten. Hij gaf aan dat (open) standaarden een must is en verwees daarbij naar o.m. IFC (OpenINFRA), IFD, IDM, Visi, Coins, CityGML, LandXML en Inspire. Het OpenINFRA formaat is een standaard dat ontwikkeld met een betere ondersteuning voor de Infra-markt waarvoor een werkgroep is opgericht via BuilingSMART Benelux. Ook Visi en Coins werden uitgebreid toegelicht, waarbij laatstgenoemde een Nederlandse Standaard is onder beheer bij de CUR met een directe relatie met Systems Engineering en aansluiting heeft op IFC en IFD standaarden. Tevens levert het een bouwsteen voor het OpenINFRA initiatief.
Na de lunch werd het woord gegeven aan verschillende medewerkers van ingenieursbureaus en aannemers uit Nederland en België met praktijkcases. Het spits werd afgebeten door Michael Freerks en Rob Zutt van DHV met een toelichtng over “BIM & Virtual engineering". DHV gebruikt al jaren Bouw Informatie Modellen (BIM) in haar ontwerpen. BIM verwijst naar een dynamisch 3D digitaal model van een bouwwerk, waarin alle informatie is gekoppeld. Het toepassen van BIM is volgend Freerks en Zutt alleen mogelijk als de samenwerking tussen de partijen word gewaarborgd. DHV ontwikkelde hiervoor - in nauwe samenwerking met Stanford University - het concept Virtual Design & Construction (VDC). VDC is een aanpak waarbij naast het product en bouwwerk, ook het proces en de organisatie gemodelleerd worden, voordat het ontwerp van start gaat. DHV heeft een Integration room (i-room) opgezet, waarin met behulp van BIM modellen de integrale aanpak gesimuleerd wordt met als doel tot het beste ontwerp te komen. Hierna werd een praktijkcase gepresenteerd door Jaap de Boer en Michel Dekker - iNFRANEA. iNFRANEA biedt als civieltechnisch adviesbureau drie complementaire disciplines aan om uw infrastructuurprojecten efficiënter te beheersen, te weten 3D Engineering, 3D Visualisation en Systems Engineering. Door de integratie van deze onderdelen verwezenlijken zij een BIM die hen een scala aan informatie geeft waarmee het bouwproces efficiënter en effectiever zal verlopen. Door alle informatie te koppelen, kunnen heldere afspraken met elkaar gemaakt worden. De Boer refereerde naar een signalisatie van deze behoefte in projecten waar iNFRANEA bij betrokken was zoals N261 Loon op Zand - Waalwijk, APM II Terminal, Sluis Harelbeke en de Liefkenshoektunnel. Vanaf het begin was er behoefte aan een inhoudelijke en virtuele weergave van het (te realiseren) bouwwerk waaraan waardevolle informatie kon worden ontleend. Om deze koppelingen te realiseren, introduceerde De Boer de iNFRANEA BIM Connector. Deze connector voorziet in een koppeling tussen de systemen waarin enerzijds inhoudelijke project informatie wordt vastgelegd binnen een SystemS Engineering systeem zoals Relatics en anderzijds de 3D geometrische representatie ervan vastgelegd in systemen zoals Navisworks, MX, Civil3D, Revit, etc. Deze connector werd live door Dekker getoond. e
Als 3 spreker van de praktijkcases kwam Daan Alsem - Royal Haskoning aan het woord met een presentatie betreffende de toepassing van BIM in het project Drachtsterweg met specifieke aandacht voor het proces vanaf initiële klantwens tot en met contract. De focus werd door Alsem gelegd op de systeemwaarde gedurende de lifecycle van het te realiseren bouwwerk en werd de relatie gelegd naar Value Management. Onderdelen zoals “de waarde voor de klant” en “de waarde van het project” werden hierbij verder toegelicht. Aan de hand van het project Drachtsterweg, een verdiepte weg met aquaduct nabij Leeuwarden werd verder toegelicht hoe BIM binnen het project toegepast is. Ook hier vormde Systems Engineering met Relatics een belangrijke centrale rol, met koppelingen maar Bentley MXROAD en ESRI ArcGIS . Speciale aandacht was er voor de communicatie via tools zoals bijvoorbeeld Microsoft Sharepoint.
Als laatste sprekers van de dag kwamen Jordy Brouwers – Geonius en Jeroen Tishauser -Volker InfraDesign (beide namens consortium A4ALL) aan het woord met betrekking tot de toepassing van BIM binnen het project A4 Midden Delfland. Brouwers gaf een korte introductie tot het project die in uitvoering is door de combinatie Heijmans en Volker Wessels. Daarna was het woord aan Tishauser die aangaf dat, ondankt dat BIM binnen dit project niet verplicht was, de combinatie besloten had te kijken hoever ze samen met BIM kunnen gaan komen in de realisatie van dit project. Belangrijkste aandachtspunten waren onder mee de goede afstemming van interne processen rondom het ontwerp en tools die hierbij ingezet worden. Zo gaf Tishauser eveneens de belangrijke relatie aan tussen Systems Engineering en 3D Geometrie via een demonstratie van Autodesk Navisworks. Kenmerkend hierin was ook de toepassing van 4D, waarbij de relatie gelegd werd met een planning uit Primavera. Ook naar de toekomst toe, sprak Tishauser de verwachting uit, mobiele oplossingen (TabletPC’s e.d.) te gaan toepassen tijdens de uitvoering.
Deze laatste presentatie gaf een zeer duidelijk beeld van het punt waar we in Nederland en België op dit moment staan met betrekking tot ontwikkelingen rondom BIM. De succesvolle dag werd afgesloten met een gezellige netwerkborrel en tijdens deze borrel had iedereen het gevoel dat we inderdaad met BIM op de juiste weg zijn.
Door Jaap de Boer - secretaris VNMG
