Subsidieverdelingstool: meer inzicht in subsidie-uitgaven
Snelstarthandleiding
1
Inleiding In de snelstarthandleiding op de eerste pagina van deze toelichting ziet u de belangrijkste ‘knoppen’ en informatie van de subsidieverdelingstool. In het vervolg van deze toelichting bespreken we de tool meer in detail. Waarom een tool? Hoeveel geeft de gemeente Leiden uit aan subsidies? Aan welke instellingen worden deze verstrekt? Welke doelen wil de gemeente bereiken met het verstrekken van subsidies? Waarop kan eventueel worden bespaard? Om deze en andere vragen te helpen beantwoorden hebben wij voor raadsleden een subsidieverdelingstool ontwikkeld. Hiermee krijgt u meer inzicht in de subsidie-uitgaven van de gemeente Leiden. Er moet flink worden bezuinigd. Op allerlei kostenposten, en ook op subsidies. Het college bereidt voorstellen voor. Met de tool bent u in staat om eigen ideeën over beleidsterreinen waar bezuinigingen kunnen neerslaan om te zetten in financiële consequenties. In deze toelichting geven we aan wat u met de tool wel en niet kunt, hoe de tool werkt en welke andere informatie met de tool inzichtelijk is. Waarschuwingen en kanttekeningen De tool is in korte tijd ontwikkeld. We zijn zo zorgvuldig mogelijk te werk gegaan en zijn zo goed mogelijk nagegaan of de verstrekte informatie klopt. Het is echter ook een momentopname: de werkbegroting wordt gemaakt, nieuwe besluiten worden genomen. De tool is niet bedoeld om concrete bezuinigingsvoorstellen mee voor te bereiden. Het is bedoeld om de eigen inzichten aan te scherpen, richtingen te bepalen waar bezuinigingen gezocht kunnen worden en inzicht te bieden in financiële effecten daarvan. Bij nadere uitwerking is meer informatie nodig die maatwerk per subsidie vereist. De tool geeft geen inzicht in de effectiviteit van de verstrekte subsidies.
Hoe werkt de subsidieverdelingstool? De subsidieverdelingstool bestaat uit een Excel-document met een aantal tabbladen. Hieronder leggen we uit wat er op de tabbladen staat en hoe u de tool kunt gebruiken en interpreteren. Het STARTscherm De subsidieverdelingstool begint met een STARTscherm. In figuur 1 staat de bovenkant van het scherm afgebeeld. Vervolgens worden enkele begrippen nader toegelicht.
2
Figuur 1: bovenkant STARTscherm
Subsidie: De definitie die wij in de tool hanteren is: de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten (Materieel subsidiebegrip artikel 4:21 AWB). Concreet gaat het dan om financiële bijdragen die geen economisch/commercieel oogmerk hebben en die ten goede komen aan de stad en/of haar inwoners, niet zijnde een bijdrage aan de eigen organisatie. Doel: Het betreft de doelen uit de Programmabegroting 2013 waar subsidies aan gekoppeld zijn. Deze ziet u op het startscherm opgenoemd. Het eerste nummer van het doel geeft aan onder welk programma uit de programmabegroting het valt. De letter geeft aan onder welk beleidsterrein het doel valt en het tweede cijfer is een volgnummer. Kijkt u in de begroting voor een nadere context. Subsidiebedrag: Als uitgangspunt is het subsidiebedrag genomen uit de begroting van 2013. Per subsidie is gekeken of het een structurele subsidie is. Tijdelijke subsidies zijn niet in de tool opgenomen. Reeds ingeboekte bezuinigingen zijn van het bedrag afgehaald. Te bezuinigen bedrag: Hierin staat het bedrag dat u wilt bezuinigen. Dit veld kunt u zelf veranderen. Beschikbaar bedrag: Dit bedrag staat in de grafiek (blauwe balk) en betreft het totaal van de subsidiebedragen per doel minus het door u ingevulde te bezuinigen bedrag.
3
Uw subsidieverdeling: Dit bedrag staat in de grafiek (groene balk). Het geeft weer hoeveel van het beschikbare bedrag u al heeft verdeeld. Ook als u nog niets hebt gedaan staat er al een bepaald bedrag weergegeven. Dit betreft dan het onbeïnvloedbare bedrag (zie verderop). Nog niet door u verdeeld: Dit bedrag staat in de grafiek (rode balk) en is het verschil tussen het beschikbare bedrag en het al door u verdeelde bedrag. Het kan zijn dat de balk een negatief bedrag weergeeft. Dan verschijnt de tekst OVERSCHRIJDING. Het betekent dat u meer geld heeft verdeeld dan er beschikbaar is. De onderkant van het STARTscherm bestaat uit twee delen: één met categorieën en daaronder een grafiek. In figuur 2 staat de onderkant van het STARTscherm afgebeeld. Vervolgens lichten we enkele begrippen nader toe. Figuur 2: onderkant STARTscherm
Categorie: Ten behoeve van de tool zijn de subsidies gerelateerd aan vijf (onderdelen van) beleidskaders. Deze zijn afkomstig uit de Sociaal Maatschappelijke Structuurvisie (SMS-visie) en uit de stadsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen. Per doel is gekeken in welke mate het bijdraagt aan elk van de categorieën. Een doel kan bijdragen aan één of meer categorieën. De verdeling van de doelen over de categorieën is voor u als gebruiker van de tool een gegeven.
Categorie Vangnet: Deze term is afkomstig uit de SMS-visie. Subsidies die hieraan bijdragen zijn bestemd voor de ‘niet-kunners’. Daarmee bedoelen we mensen die niet zonder hulp op een minimaal niveau kunnen functioneren.
4
Categorie Eigen kracht: Ook deze categorie is afkomstig uit de SMS-visie. Hiermee bedoelen we dat de subsidie bijdraagt aan het vermogen van mensen en instellingen om zelf regie te geven aan hun leven respectievelijk initiatieven vanuit de stad. Ook preventie valt onder deze categorie.
Categorie (Historische) cultuur: Dit is één van de pijlers van de stadsvisie. Het gaat hier om kunst, cultuur en erfgoed als onderscheidende elementen van Leiden. Ook in economische zin.
Categorie (Internationale) kennisstad: Dit is de tweede pijler van de stadsvisie. Leiden wil zich onderscheiden als kennisstad. Het richt zich op onderwijs op alle niveaus maar ook om valorisatie van kennis.
Categorie Duurzaamheid: Deze categorie is toegevoegd omdat de raad bij de behandeling van de stadsvisie (BW12.0839) heeft aangegeven specifieke aandacht te willen geven aan duurzaamheid en groen. Het betreft duurzaamheid in de zin van ‘natuur en milieu’
Categorie Overig: Dit is een restcategorie. In deze categorie vallen subsidies die niet in één van de andere vijf categorieën vallen.
Niet-beinvloedbaar: Bij sommige subsidies geldt dat het hele bedrag of een deel van het bedrag niet-beinvloedbaar is. Daarmee bedoelen we dat het bijvoorbeeld geoormerkte (rijks-) middelen zijn. Als we zouden bezuinigen op de subsidie vallen ook de inkomsten weg, dus feitelijk is het dan geen bezuiniging. Het wel-beïnvloedbare deel van de subsidie is verdeeld over de categorieën. Grafiek subsidieverdeling: In de grafiek ziet u hoe de door u aangegeven verdeling uitpakt voor de verschillende doelen en categorieën. Als u nog niets heeft verdeeld ziet u het nietbeïnvloedbare deel van de subsidies weergegeven. Het witte deel van de staven betreft het bedrag dat u minder uitgeeft dan in de uitgangssituatie. Hoe gebruikt u de tool? Een heleboel zaken in de tool staan vast en zijn voor de gebruiker een gegeven. Hieronder staan zaken die u kunt beïnvloeden en waarmee u dus de tool gebruikt om het totale subsidiebedrag te verdelen. 1. Te bezuinigen bedrag. Hier kunt u invullen welk bedrag u wilt bezuinigen. U kunt door met dit bedrag te variëren verschillende scenario’s bekijken. 2. Categorieën uitsluiten van bezuinigingen. Achter elk van de categorieën ziet u de tekst ‘geen taboe’ of ‘op peil houden’ staan. Dit kunt u per categorie instellen. Als achter een categorie ‘geen taboe’ staat betekent dat dat er in principe op subsidies behorend tot deze categorie bezuinigd mag worden. Als achter een categorie ‘op peil houden’ staat, wil dat zeggen dat op subsidies uit deze categorie niet mag worden bezuinigd. U zult zien dat als u één of meer categorieën op ‘op peil houden’ zet, het bedrag dat beschikbaar is om te verdelen afneemt (de rode balk inde bovenste grafiek wordt kleiner). In de onderste grafiek ziet u dat de staven van de betreffende categorieën helemaal gevuld worden.
5
3. Waarde toekennen aan doelen. Achter de doelen in het STARTscherm ziet u een percentage staan. Hiermee kunt u aangeven hoeveel waarde u hecht aan subsidies behorend bij elk doel. Het percentage geeft aan hoeveel u wilt uitgeven aan subsidies van het betreffende doel ten opzichte van de uitgangssituatie. U kunt ook een percentage invullen dat hoger is dan 100%. Ook nu ziet u weer in de bovenste en onderste grafiek van het STARTscherm de consequenties van uw keuzes. Versie 2 van de tool. We hebben twee varianten van de tool ontwikkeld. Het verschil is dat de werking van doelen en categorieën is omgedraaid. In versie 2 kunt u doelen geheel uitsluiten van bezuinigingen en kunt u aan categorieën een waarde (percentage) aangeven.
Achtergrondinformatie in de tool Hiervóór is het eerste tabblad van de subsidieverdelingstool besproken. De tool bevat nog meer tabbladen met detailinformatie. De tabbladen ‘Lijst’ en ‘Bron’ zijn hulpbestanden en bevatten geen extra informatie. Detailinformatie per doel en categorie Boven de onderste grafiek in het STARTscherm ziet u een link ‘naar tabblad met detailinformatie’. Als u daar op klikt ziet u het scherm zoals weergegeven in figuur 3. Figuur 3: bovenkant scherm met detailinformatie
In dit scherm ziet u een matrix met op de verticale as de doelen zoals u die ook in het STARTscherm zag en op de horizontale as de categorieën (beleidskaders). De bedragen geven de uitgangssituatie weer. De verdeling van de subsidies per doel over de categorieën is zoals gezegd voor u een gegeven. In het onderste deel van het scherm met detailinformatie (niet afgebeeld in deze toelichting) ziet u dezelfde matrix nog een keer. Maar nu geven de bedragen de door u gemaakte keuzes
6
weer. U ziet welke consequenties de door u gemaakte verdeling heeft voor de doelen en categorieën. Detailinformatie per doel Zowel op het STARTscherm als op het detailscherm dat hiervoor is besproken ziet u dat de codes van de doelen blauw gekleurd en onderstreept zijn. Als u op zo’n code klikt, komt u op een scherm met extra informatie over de subsidies die horen bij dat doel. Hieronder ziet u als voorbeeld de informatie over doel 8A1 (Een cultuuraanbod met meer kwaliteit en vernieuwing en regionaal en/of nationaal bereik). Figuur 4: detailinformatie per doel
Op dit scherm ziet u bovenaan wat de consequenties zijn van de keuzes die u heeft gemaakt in het STARTscherm. In dit geval leiden de keuzes tot een bezuiniging van in totaal ruim 480 duizend euro. In de regel daaronder ziet de u de uitgangsbedragen van dit doel. Er is een totaalbedrag van ruim 3,6 miljoen euro aan subsidies met dit doel gemoeid. Tot slot ziet u een nadere specificering van de kostenplaatsen die onder dit doel vallen (alleen de kostenplaatsen waarop subsidies worden geboekt). Zo krijgt u een wat specifieker beeld over de subsidies die het betreft. Multipliereffecten: Bij een aantal omschrijvingen van kostenplaatsen ziet u een sterretje staan (bijvoorbeeld Electronisch kinddossier* bij doel 7A1). Dit betekent dat bij de betreffende subsidie een multipliereffect plaatsvindt. Dat kan zijn in de vorm van vastgelegde cofinanciering. Maar het kan ook zijn omdat in de praktijk blijkt dat bijdragen van de gemeente bijdragen van andere partijen genereren. Overigens is niet altijd duidelijk vast te stellen of er een multipliereffect optreedt. We hebben een zo goed mogelijke inschatting gemaakt van de subsidies waarbij dit het geval is. Het is overigens onmogelijk om in het kader van deze tool aan te geven hoe groot de multipliereffecten zijn.
7
Informatie over instellingen Op het tabblad ‘Instellingen 2012’ vindt u informatie over de instellingen die subsidie van de gemeente Leiden ontvangen. Figuur 5: informatie over instellingen
Het betreft hier instellingen die in het boekjaar 2012 subsidie ontvingen. De bedragen hebben dus geen directe koppeling met die in de rest van de tool. Het gaat erom u een indicatie te geven van de bedragen. U kunt de lijst zelf sorteren op instelling of doel. Instellingen kunnen vanuit meerdere doelen subsidie ontvangen. Niet alle subsidies die in 2012 werden verstrekt konden worden gekoppeld aan een doel in 2013. Dit omdat de programmabegroting is doorontwikkeld en daardoor de koppeling van doelen en kostenplaatsen soms is veranderd. Het wil niet zeggen dat subsidies waar in het overzicht geen doel aan gekoppeld is in 2013 per definitie niet meer worden verstrekt. Een ander aandachtspunt bij dit overzicht is dat in een aantal gevallen subsidie wordt verstrekt aan een persoon. Uit privacyoverwegingen is de naam van de betreffende persoon vervangen door de aanduiding ‘< particulier >’.
8
