Subsidiehuis Kunst- en Cultuur Nijmegen INLEIDING We hebben een nieuwe cultuurvisie. Deze visie moet concreet vertaald worden, daarvoor is een aantal acties uitgezet. Voor en na het zomerreces is een aantal maal gesproken over het subsidiehuis, dat hebben wij vertaald in deze voorzet. In deze voorzet houden we rekening met: 1. 2. 3. 4. 5.
6.
7. 8. 9.
de nieuwe speerpunten talentontwikkeling, excellentie en experiment; het werken in de ketens film & media, literatuur, muziek, theater & dans en beeldende kunst; de functies educatie, productie, programmering en facilitering in de ketens; de nieuwe begrotingsstructuur met de producten Het Netwerk, Educatie & Amateurkunst en Talent & Kwaliteit; de doorvertaling van de taakstelling oplopend naar € 750K in 2016, die de gemeenteraad gekoppeld heeft aan de grote instellingen. Dit is overigens exclusief de reeds opgelegde generieke korting die al is doorberekend in de bestaande subsidiebedragen voor de instellingen. Deze generieke korting is reeds opgenomen in de begroting en gecommuniceerd met de instellingen. Net als de bestaande bezuiniging op de bibliotheekfunctie in het kader van het Coalitieakkoord; over taakstelling #1 is door de raad aangegeven dat dit niet een bezuiniging op de bibliotheek mag zijn (200K in 2015, 350K in 2016). Deze taakstelling wordt opgelegd aan de culturele basisinfrastructuur. Concretisering moet nog plaatsvinden; taakstelling #2 (herstructurering basisinfrastructuur): we hebben het voornemen om te stoppen met het subsidiëren van kunsteducatie voor volwassenen bij De Lindenberg (300K in 2014/2015, 400K in 2016); 2013 is een overgangsjaar, de nieuwe cultuurbegroting staat in de stadsbegroting 2014; we gaan uit van een basis die we 4 jaar subsidiëren en één nieuwe Nijmeegse Regeling voor Culturele Initiatieven. 1
#1 Perspectiefnota 2013-2016 #2 Perspectiefnota 2013-2016
2013 -
2014 300K
2015 200K 300K
2016 350K 400K
BESTAANDE FINANCIELE KADERS Door de taakstelling op de bibliotheek uit het Coalitieakkoord en de nieuwe taakstellingen van de Perspectiefnota 2012/2013-2016 krimpt de cultuurbegroting. Ook als we de extra investeringen van de coalitie van € 1 miljoen meerekenen, die voor een groot deel is gaan zitten in het wegwerken van bestaande of verwachtte structurele tekorten (€ 0,6 miljoen). Op termijn krimpt het besteedbare bedrag in de cultuurbegroting van € 17,3 miljoen in 2014 naar € 16,6 miljoen in 2016. In meerjarig perspectief ziet dit er als volgt uit:
Het Netwerk Educatie en Amateurkunst Talent en Kwaliteit Totaal
2014
2015
2016
11.600 4.100 1.600 17.300
11.400 3.900 1.600 16.900
11.250 3.800 1.600 16.650
* bedragen x €1.000
1
PPN: [fragment] “We gaan de culturele infrastructuur hervormen en we onderzoeken de mogelijkheden voor een betere samenwerking en een betere afstemming tussen vraag en aanbod in het culturele domein. Dit past ook binnen de nieuwe cultuurvisie, waarbij we ons richten op behoud van de functies voor de stad en niet op de instellingen.”
A. PRODUCT HET NETWERK Muziek Doornroosje
Theater & Dans KKP
Film & Media LUX
Beeldende Kunst Museum het Valkhof
Literatuur OBGZ
Onder het deelproduct Culturele Ketens vallen de grote instellingen die ketenintendant zijn (zie bovenstaande tabel voor de ketens en de ketenintendanten). De Lindenberg is intendant educatie en amateurkunst en valt niet onder dit product. De (keten)intendanten zijn de belangrijke spelers in de stad. Wij verwachten dat zij vorm geven aan de speerpunten uit de nota in nauw overleg met de overige partijen in de stad. We positioneren ze bewust breed en in de samenleving, daarvoor is de lijn die in het document “ketens en visitaties” staat leidend. Wij beschouwen de (keten)intendanten als belangrijke partners en willen dat zij de samenwerking met andere partijen in de stad vormgeven. Door niet meer alleen te sturen op inhoud, maar de inhoud te laten bepalen in de ketens. Wij spreken (keten)intendanten aan op hun procesmatige aansturing in het culturele netwerk. Het (keten)intendantschap gaat niet gepaard met formele verantwoordelijkheden en budgettoename. Peer-reviewers zullen oordelen over de inhoud (excellentie, talentontwikkeling, experiment) en vorm (samenwerking, toegankelijkheid). Binnen de cultuurbegroting staat – naast het voornemen van een bezuiniging op kunsteducatie voor volwassenen – een taakstelling van € 350K miv. 2016. Deze taakstelling wordt opgelegd aan de (keten)intendanten (de huidige zes grote instellingen in de stad). Op dit moment zijn we aan het onderzoeken hoe we dit binnen de kaders die de raad heeft gesteld kunnen uitvoeren. Uitgangspunt blijft dat we de partijen benoemd in dit stuk willen ondersteunen en dat we hen een belangrijke rol toedichten in de stad. Met de instellingen worden nieuwe subsidieafspraken gemaakt op basis van de uitwerking van het ketenintendantschap, de visitatie en de nieuwe speerpunten excellentie, experiment en talentontwikkeling. Dit zijn separate trajecten. Het gegeven dat we gaan sturen op functies en niet op instellingen heeft consequenties. De peer-review doet een uitspraak over de kwaliteit van deze functies (en de bijdrage van partijen). We indexeren de bedragen van de grote instellingen wel, gezien zij te maken hebben met hoge indexgevoelige kosten. B. PRODUCT EDUCATIE & AMATEURKUNST Muziek
Theater & Dans Film & Media Beeldende Kunst Literatuur De Lindenberg (intendant educatie & amateurkunst)) Alle organisaties in de amateurkunst (= onderzoek naar effectieve inzet middelen)
Educatie en amateurkunst staan aan de basis van alle culturele ketens. Deze basis maakt het mogelijk om verdere stappen te zetten: als amateur of als professional. Een bruisend amateurkunstklimaat en toegankelijke kunst- en cultuureducatie (vooral voor jongeren) zijn daarom van belang. Educatie Nijmegenaren hebben aangegeven dat kunst- en cultuureducatie van groot belang zijn voor de culturele ketens. Wij blijven hierop inzetten in de komende periode, met een focus op jongeren. De Lindenberg is de intendant voor educatie en amateurkunst en valt onder het product “amateurkunst & educatie”. In de visie staat dat ook andere aanbieders van kunsteducatie in de vrije markt een essentieel onderdeel vormen van de keten. We ondersteunen De Lindenberg vanwege de breedte van het aanbod, de geboden kwaliteit en de continuïteit, maar blijven met De Lindenberg in gesprek over hoe zij zich verhouden tot andere aanbieders van kunsteducatie. Daarnaast vallen onder dit product de landelijke Impulsregeling onderwijs, sport & cultuur; voor Cultuur gaat het om 2 fte combinatiefunctionaris. De lessen cultuureducatie op de huidige 12 brede scholen en de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit in het primair onderwijs 2013-2016.
Amateurkunst Aan amateurkunst geven wij op dit moment ongeveer € 170K uit. Dit doen wij ook in 2013. Op dit moment laten we een onderzoek doen naar de beste manier om de amateurkunst te ondersteunen. Dit zou kunnen betekenen dat wij dezelfde partijen één- of meerjarig gaan ondersteunen, maar het zou ook kunnen betekenen dat wij met het budget voorzieningen voor amateurs verbeteren. Uitgangspunt is dat het bedrag dat nu begroot staat ook in de toekomst blijft staan. Bij het onderzoek worden de amateurkunstenaars en –gezelschappen actief betrokken. Indien we organisaties in de amateurkunst anders gaan ondersteunen dan we nu doen, geven we dit in een vroeg stadium aan. C. PRODUCT TALENT & KWALITEIT Kiezen voor festivals met meerjarige subsidie Muziek Music Meeting Gelderse Muziekzomer Popronde
Theater & Dans
Film & Media
Beeldende Kunst
Go Short
Literatuur Wintertuinfestival (via De Nieuwe Oost)
Niet in een culturele keten: Gebroeders van Limburg en Romeinenfestival (ambities coalitieakkoord) Volksculturele evenementen (Carnaval en Sinterklaas) Nijmegen is een festivalstad en festivals zijn belangrijk voor de stad. Naast de economische spin-off geven festivals een impuls aan de culturele ketens. Omdat veel mensen met passie werken aan de totstandkoming van een festival en omdat festivals veel mensen de mogelijkheid geven om laagdrempelig in aanraking te komen met kunst en cultuur. Dat betekent ook dat het in huis hebben van een goede en professionele festivalorganisator voor een stad meer betekent dan alleen de realisatie van het festival. Voor onze aansturing betekent dit dat wij de organisator van deze festivals ondersteunen en dat de organisatie van het festival een onderdeel is van de eisen die wij stellen. Dat kan bijvoorbeeld voor De Nieuwe Oost (Wintertuinfestival) betekenen dat zij uitvoering geven aan de stadsdichter, hun productiefunctie en een aantal festivals (Onbederf’lijk Vers, Boekenfeest, etc.) en dat wij hiervoor één subsidie verlenen in plaats van een aantal separate. Festivals met een bovenstedelijke impact en uitstraling, landelijke potentie en onderscheidende kwaliteit zijn belangrijk. Van een aantal festivals heeft de provincie aangegeven dat zij deze blijft ondersteunen vanwege de kwaliteit van die deze organisaties bieden, die festivals blijven wij ook ondersteunen. Niet alleen voor het festival, maar ook om de rol die partijen spelen in de stad. Wij verwachten van hen dat ze – net als de (keten)intendanten – een rol gaan spelen in het ketenoverleg en in de samenwerking die in de stad ontstaat. Daarnaast is er in Nijmegen een aantal relatief nieuwe festivals die ook ruimschoots aan de drie criteria voldoen. Ze hebben een groot publieksbereik en werken nauw samen met partijen in de ketens. In potentie hebben zij de mogelijkheid om ook door te groeien tot een partner voor de provincie. Kortom, we hanteren de volgende criteria. De festivals in de tabel ontvangen subsidie omdat zij: 1. bovenregionale ambitie en uitstraling hebben; 2. een groot publieksbereik hebben; 3. podium bieden aan talentvolle en excellente artiesten/gezelschappen (dwarsverband leggen), en; 4. zoeken naar cross-overs. In de nieuwe Cultuurnota van de provincie Gelderland is vermeld dat veel van deze Nijmeegse festivals ook op een bijdrage van de provincie kunnen rekenen voor de periode 2013-2016.
We kiezen bewust voor een aantal grote en excellente festivals, daar richten we onze ondersteuning meerjarig op. Daarnaast kiezen wij voor bovenstaande festivals omdat ze sterk verbonden zijn met de stad (zowel organisatorisch als qua publieksbereik) en talentontwikkeling als prioriteit hebben. De overige festivals en activiteiten kunnen een aanvraag doen uit de nieuwe Regeling voor Culturele Initiatieven. In 2012 hebben we fors geïnvesteerd in het OLTG (Open Luchttheater de Goffert). In dat theater vindt een aantal festivals plaats. De programmeringsmogelijkheden worden in 2013 verruimd, op basis van de uitgesproken lijn in het college. Vanaf 2015 is ons uitgangspunt dat de exploitatie kostendekkend is. We blijven de activiteiten van Mojo en LOC7000 op de Goffertweide actief ondersteunen. Culturele activiteiten tijdens de vierdaagse subsidiëren wij in principe niet. We indexeren de bedragen niet. Waardering van de productiefunctie Muziek Nieuw Huis voor de actuele muziek
Theater & Dans Kwatta
Film & Media RTV Nijmegen1 Dziga
Beeldende Kunst Expoplu Extrapool SLAK
Literatuur De Nieuwe Oost (is voor diverse activiteiten Wintertuin)
De productiehuizen die wij hebben, spelen een belangrijke rol in onze stad. Naast de (vaak vernieuwende) producerende functies, genereren ze cross-overs en (be)trekken ze andere doelgroepen bij cultuur. Ze betrekken grote groepen bij kunst en cultuur en maken kunst en cultuur voor veel mensen toegankelijk, door in samenwerking met bijvoorbeeld podia tegen een relatief laag tarief te programmeren. Maar de productiehuizen trekken ook de liefhebbers, van experimentele of specifieke kunstvormen. Tenslotte spelen productiehuizen een belangrijke rol bij talentontwikkeling. De Wintertuin bijvoorbeeld geeft jonge talentvolle schrijvers de kans om zich verder te ontwikkelen. In zekere zin geldt voor productiehuizen hetzelfde als voor organisatoren van festivals: ze verrijken de stad niet alleen door de producties die ze leveren, maar ook door het effect dat zij hebben op het culturele klimaat. Wij verwachten daarom van hen dat ze – net als de (keten)intendanten en de festivalorganisatoren – een rol gaan spelen in het ketenoverleg en in de samenwerking die in de stad ontstaat. Dat betekent ook dat wij de organisatie in algemene zin ondersteunen, niet de concrete producerende functie. De productiehuizen in de tabel ontvangen subsidie omdat zij: 1. excellente en vernieuwende producties maken met bovenregionale uitstraling; 2. binnen de keten de samenwerking zoeken; 3. bijdragen aan talentontwikkeling door jongeren actief in aanraking te laten komen met kunst en cultuur en/of vorm te geven aan het verder brengen van talenten als vervolgstap op de educatiefunctie. SLAK is geen productiehuis, maar een organisatie die invulling geeft aan een faciliterende functie. Omdat SLAK voornamelijk ateliers beheert, waar kunstenaars produceren en presenteren, plaatsen wij deze organisatie in de categorie productie. Tijdens het visietraject is geconstateerd dat we meer doorstroming willen genereren op de ateliermarkt. Om hiervoor te gaan zorgen gaan wij bij ateliers en werkruimtes werken met een herballotage die eens in de vijf jaar plaatsvindt. Als een kunstenaar niet meer actief is, beëindigen we de huur. Ook voeren we een maximum bruto jaarinkomen in. Dit doen wij in overleg met SLAK. RTV Nijmegen1 is formeel geen productiehuis, maar bij uitstek wel een partij die actief is binnen de keten media en een groot aantal producties realiseert. De subsidie voor De Olifant bouwen we af, De Olifant werkt toe naar een verdienmodel waarin ze (minimaal) kostendekkend werkt. We indexeren de bedragen niet.
Toptalent stimuleren Muziek
Theater & Dans
Film & Media Beeldende Kunst Artist in Residence Cultuurprijzen Stipendia “Incidentele inspanningen”
Literatuur
Excellentie zit, net als talentontwikkeling en experiment, door de hele keten. Wij willen talenten binden aan onze stad, wij willen dat excellente gezelschappen en artiesten optreden in onze stad en wij willen dat Nijmegenaren die “het maken” met veel plezier terugkeren in onze stad en een ambassadeursfunctie vervullen buiten de stadsgrenzen. Dat doen wij door onze waardering uit te spreken voor talenten, door incidentele inspanningen (zoals het regelen van woonruimte voor De Staat), door exceptionele kunstenaars – in samenwerking met de (keten)intendanten gastvrij te ontvangen in de stad en door een aantal stipendia uit te keren aan jonge en talentvolle kunstenaars. Bij al die inspanningen richten we ons op de toegevoegde waarde van deze excellentie op de stad Nijmegen. Concreet: als een bekende schrijver naar Nijmegen komt voor het Artist in Residence project, willen we ook graag dat er activiteiten zijn waarbij jonge schrijvers met ambities of kinderen op De Lindenberg in contact komen met de schrijver. Peer-review Peer-review (in 2014 & 2016) In 2014 vindt de eerste peer-review plaats, in 2016 de tweede. Het concept model (criteria en proces op hoofdlijnen) is ontwikkeld. Hiervoor verwijzen wij naar het stuk “Ketenintendantschap en peerreview”. Cultureel Ondernemerschap CultON (3 jaar ovb: 2012, 2013, 2014) Vanaf 1998 wordt er gesproken over cultureel ondernemerschap. Wij willen meer stappen zetten dan we de afgelopen jaren gedaan hebben. Dat is ook nodig, de (publieke) kaders krimpen. Over cultureel ondernemerschap hebben wij diverse gesprekken gehad, o.a. met het bestuur van Smeerolie, mensen van het Centrum voor Jong Ondernemerschap (CvJO) en de HAN-Cultuurbalie. Zij hebben samen een plan geïnitieerd om cultureel ondernemerschap te stimuleren (CultON). Wij willen dit plan ondersteunen; ook omdat wij in de ketens iets van kunstenaars en kleinere culturele organisaties verwachten. De ondersteuning is tijdelijk, op termijn verdient CultON zichzelf terug. Hierover worden afspraken gemaakt met de initiatiefnemers. De tijdelijkheid van de ondersteuning is een harde voorwaarde; deze voorwaarde blijkt uit het het bedrijfsplan dat we zullen ontvangen. Nieuwe regeling Regeling Culturele Initiatieven Begin 2013 ontwikkelen we een nieuwe Regeling Culturele Initiatieven. We willen met deze nieuwe regeling activiteiten ondersteunen in de lijn van de speerpunten uit de visie. Alle disciplines van kunst & cultuur kunnen hier aanvragen uit doen. In 2013 werken we de inhoudelijke criteria hiervoor uit gerelateerd aan de speerpunten talentontwikkeling, excellentie en experiment. We willen hierdoor vernieuwing stimuleren. Het bereiken en laten participeren van jongeren is een wezenlijk onderdeel van de visie. Kunst- en cultuurparticipatie onder jongeren loont op termijn. Wij beschouwen de speerpunten van de visie als
leidend bij het toekennen van subsidies uit de Regeling Culturele Initiatieven, daarnaast zal bij het toekennen van subsidies jongerenparticipatie een belangrijk aandachtspunt zijn. De intendanten kunnen geen aanvraag doen uit deze regeling. Een aan te vragen subsidiebedrag zal maximaal 50% van de begroting kunnen zijn. Communicatie 1. Alle partijen waarmee wij meerjarige afspraken hadden tussen 2009-2012, hebben van ons begin juni 2012 een brief een brief gekregen. Daarin kondigden wij aan dat 2013 een overgangsjaar zou zijn en dat wij de subsidieaanvragen van deze organisaties voor 2013 hetzelfde zouden behandelen als de afgelopen jaren gebruikelijk was. Tevens is aangekondigd dat wij een nieuwe regeling zouden gaan ontwikkelen, dat we deze tijdig in 2013 zouden communiceren en dat dit mogelijkerwijs impact kan hebben op de betreffende organisatie. Daarom bestond de mogelijkheid om zienswijze in te brengen. Hier is geen gebruik van gemaakt. 2. Wij hebben alle partijen waarmee wij tussen 2009 en 2012 een structurele subsidierelatie hadden per brief op de hoogte gesteld van dit subsidiehuis en van het feit dat we dit voorstel aan de Raad hebben voorgelegd. 3. Naar aanleiding van de reactie van de Raad nemen wij contact op met de instellingen in de stad. a. Instellingen die geen structurele subsidie meer ontvangen maar een aanvraag kunnen doen uit de Regeling Culturele Initiatieven, worden hier formeel van op de hoogte gesteld. Het is mogelijk hier bezwaar tegen in te dienen. b. Met instellingen die wij de komende vier jaar wel willen blijven ondersteunen, gaan wij in gesprek. 4. Alle overige partijen kunnen een beroep doen op de Regeling Culturele Initiatieven. Dit geldt echter ook voor andere organisaties (nieuwe initiatieven en de organisaties die afgelopen jaren een beroep deden op bijv. het programmaplan Cultuurparticipatie). Op het moment dat de Regeling Culturele Initiatieven is uitgewerkt (wij koersen op het tweede kwartaal 2013), informeren wij partijen in brede zin.
De Nijmeegse ketens PEER-REVIEW 2014 EN 2016 2014: peer-review ihkv ambitie & nulmeting 2016: peer-review ihkv realisatie ambitie Muziek
Theater & Dans
Film & Media
Beeldende Kunst
Literatuur
EXCELLENTIE Artist in Residence Cultuurprijzen Stipendia “Incidentele inspanningen” NETWERKVERANTWOORDELIJKHEID KETENINTENDANTEN: Doornroosje
KKP
LUX
Museum het Valkhof
OBGZ
PRESENTATIE (FESTIVALS): Music Meeting Gelderse Muziekzomer Popronde
Go Short
Wintertuinfestival
PRODUCTIE: Nieuw Huis voor de actuele muziek
Kwatta
RTV Nijmegen1 Dziga
Extrapool Expoplu SLAK De Olifant (afbouw)
De Nieuwe Oost / Wintertuin
Regeling Culturele Initiatieven Wij verruimen de mogelijkheid tot culturele programmering in het Open Luchttheater De Goffert, vanaf 2015 vervalt de financiële ondersteuning. CultON / stimulering cultureel ondernemerschap
EDUCATIE EN AMATEURKUNST: De Lindenberg (intendant educatie & amateurkunst)) Landelijke programma’s cultuureducatie Alle organisaties in de amateurkunst Niet in een culturele keten: Gebroeders van Limburg, Romeinenfestival, Natuurmuseum, Stichting Openbaar Carnaval en Sinterklaas.
