Stufib-Stutech Studiecel 61
State-of-the-art: Duurzaamheid als ontwerpcriterium voor beton - toegespitst op de CO2 -
Stufib-Stutech studiecel 61
Pieter Lanser
Cement&BetonCentrum, Den Bosch
Stufib-Stutech studiecel 61
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Aanleiding Doelstelling Werkwijze Samenstelling Verwachtingen Resultaten
Stufib-Stutech studiecel 61 - deelnemers Voornaam
initialen
rol
Bedrijf
1 Albers
Achternaam
Rene
R.
lid
Orcem
2 Arkel
Tom van
lid
Royal HaskoningDHV
3 Bijl
Mark
lid
Kijlstra
4 Dekker
Leo
lid
Mebin B.V.
5 Dijkhuis
Leendert
lid
ABT
6 Dingenouts
Marno
lid
BASF
7 Dorrenboom
Govert
G.J.
lid
ABT
8 Fütterer
Michael
M.P.
lid
Heijmans Integrale Projecten
9 Gabriëls
Frans
lid
Struyk Verwo Infra Volker InfraDesign BV
10 Heusden, van
Job
J.
lid
11 Hol
Gerard
G.J.
lid
Bartels ingenieursburo
12 Lanser
Pieter
P.A.
voorzitter
Cement&Betoncentrum
13 Moel
Maarten de
M.R.
lid
BAM Infra
14 Mulders
Sigrid
S.G.C.
lid
Bartels ingenieursburo BAS Research & Technology
15 Pero
Dirk
H.M.A.
lid
16 Pluis
Math
M.P.J.
lid
Spanbeton B.V.
17 Poel v/d
Marie
lid
VOBN
18 Reen
Rogier van
19 Robbemont
Arnold
A.J.
lid
Pieters Bouwtechniek Haarlem B.V.
lid
Zonneveld ingenieurs
20 Saraber
Angelo
A.J.
secretaris
Vliegasunie
21 Schoenmakers
Dennis
.C.M.
lid
Wagemaker
22 Schoutens
Pieter
P.
lid
Witteveen+Bos
23 Schuur
Henk
H.M.L.
lid
BFBN
24 Sloten
Royal HaskoningDHV
Johan van
lid
25 Swinkels
Maarten
lid
SGS Intron
26 Vergoossen
Rob
lid
Royal HaskoningDHV
lid
Van Nieuwpoort
lid
Wagemaker ingenieursbureau
27 Vermeulen
Edwin
28 Wijnen, van
Paul
29 Wolf van der
Mark
M.R.
mentor Stutech
Ballast Nedam
30 Frenay
Jeroen
J.W.
mentor Stufib
ENCI Heidelberg
E.M.M.
Stufib-Stutech studiecel 61
Opzet en beperkingen CO2
numeriek
beton (producten)
Life Cycle Approach
competenties Stutech/Stufib-leden
actueel toepasbaar
potentieel toepasbaar
Stufib-Stutech studiecel 61
Numerieke benadering materiaal beton
SC61 fase 1
betonproducten
SC61 fase 2
bouwmaterialen
MRPI & BREEAM materialen tool
Nationale Milieudatabase
gebouwen
BREEAM e.a.
Stufib-Stutech studiecel 61
Studie
onderwerp
uitvoerder
Duurzaamheid als ontwerpcriterium voor beton, toegespitst op CO2
STUTECH/STUFIB
Green Deal Verduurzaming Betonketen
MVO-NL cement- en betonsector
Stufib-Stutech studiecel 61
Ontwikkeling
onderwerp
uitvoerder
rekenregels en normen
NEN, CEN, ISO
software
INTRON, W/E, DGBC
database
SBK, MRPI, bedrijven
Stufib-Stutech studiecel 61
Opleiding onderwerp
uitvoerder
Leergang “Rekenen aan Duurzaamheid van beton”
Betonvereniging
Duurzaamheidsmodules Betonvereniging in cursussen betontechnologie –constructies en –onderhoud Getting started with CUR-tool
VOBN+BFBN
Avondcursus
VNConstructeurs
De CUR-tool
onderwerp
uitvoerder
opdrachtgever
SBRCURnet - Rotterdam
begeleiding
Commissie B88
software
SGS-INTRON
programmatuur
Excel
informatie en registratie
Hans van Hulst
[email protected]
Studiecel 61 vs Green Deal onderwerp
studiecel 61
Green Deal
tijdshorizon
2013
2020
maatregelen
cases/varianten (verbeteropties)
handelingsperspectieven
criteria
CO2 en MKI
CO2 en MKI CO2-efficiency CO2-potentieel haalbaarheid
deelnemers
betontechnologen betonconstructeurs
hele keten
resultaat
rapport
afspraken
Resultaten Green Deal
Stufib-Stutech studiecel 61 werkwijze
definitie cases
definitie verbeteropties
referentie-ontwerp
match cases – VO’s
dataverzameling
berekening
Stufib-Stutech studiecel 61
basisoptie/case 1 Verlengen gebruiksduur met behoud van functie. 2 Verlengen gebruiksduur met andere functie. 3 Ter plaatse gestort vervangen door prefab of vice versa. 4 Slankere kolommen toepassen (reductie hoeveelheid materiaal). 5 Toepassen slimme configuratie balken en platen (reductie materiaalhoeveelheid). 6 Reduceren van de lengte van de overspanning (reductie materiaalhoeveelheid). 7 Vervangen gewapend door voorgespannen beton of vice versa. 8 Verhogen betonsterkte. 9 Aanpassen samenstelling van het bindmiddel. 10 Verlagen van het bindmiddelgehalte. 11 Vervanging primair door secundair toeslagmateriaal. 12 Optimaliseren nabehandeling. 13 Verlengen ontkistingstijden. 14 Toepassen rekenwaarde sterkte na 56-91 dagen. 15 Toepassen betonkernactivering. 16 Verbeteren hergebruik na ontmanteling/sloop.
woningbouw utiliteitsbouw infra bejaarde parkeer straatstene ntehuis woning kelder garage viaduct n
Stufib-Stutech studiecel 61
casus
projectleider
bejaardenhuis
Gerard Hol
woning
Leo Dekker
kelder
Leendert Dijkhuis
parkeergarage
Maarten Swinkels
viaduct
Pieter Schoutens
betonstraatsteen
Sigrid Mulders
kanaalplaatvloer
VBI-IMd
Woningbouw Betonmortel - Koude en warme gietbouw - Toepassing betongranulaat - Attestbeton
Koude gietbouw Mengsel
WG1614
CEM III
280
CEM I
80
KG1614
WG4014
KG4014
WG4010
KG4010
250
240
180
280
400
Vliegas
160 50
80 120
Zand
775
770
810
750
772
775
Grind
1075
1040
1080
1030
1049
1080
Water
180
160
190
160
167
160
Hulpstof
2,5
2,5
2,5
Koude gietbouw
Koude gietbouw
Granulaatbeton
Parkeergarage Varianten Overspanning: 17 meter A1a Kanaalplaat met gewapende druklaag. A1b Als A1a, maar met HSB-kolommen. A2 TT-platen met prefab kolommen. Overspanning: 8,5 meter B1 Breedplaat met verdikte balkstrook en in-situ kolommen. B2a Vlakke plaatvloer met VZA en in-situ kolommen. B2b Als B2a, maar met 91 dagen ipv 28 dagen beton
Parkeergarage
Parkeergarage Conclusies Prefab vs ter plaatse gestort: • Geen algemene conclusie mogelijk • Fabrikagesnelheid gaat ten koste van het milieu, maar kan worden gecompenseerd door uitgekiender ontwerp Slankere (HSB-)kolommen: • Leiden (hier) niet tot minder CO2 • Minder materiaal vs méér cement
Parkeergarage Conclusies Voorgespannen ipv gewapend beton: • Geen algemene conclusie mogelijk • De beste en de slechtste variant zijn voorgespannen • Bij vergelijkbare constructies kan voorspanning beter zijn Verhoging betonsterkte: • Leidt (hier) niet tot minder CO2. • Minder materiaal vs méér cement
Parkeergarage Conclusies Rekenwaarde betondruksterkte op 56/91 dagen: • Levert zinvolle milieuwinst op Verbeteren hergebruik na ontmanteling/sloop: • Hergebruik van prefab elementen leidt tot minder CO2 • Kwantificering is moeilijk Halvering van de grootte van de overspanning • De uitkomsten zijn veeleer afhankelijk van de bouwwijze
Stufib-Stutech studiecel 61
Nabeschouwing • Handelingsperspectief is vandaag al aanwezig. • Er kan goed aan worden gerekend. • Gebruik en interpretatie vergen enige oefening.
Stufib-Stutech studiecel 61
Vooruitblik Rekentools behoeven (altijd) verbetering. Sustainability moet een vaste plaats krijgen in: - het reguliere, technische betononderwijs - het opleidings- en cursusprogramma (van de BV).
Stufib-Stutech studiecel 61
In breder perspectief 1. Kwantificering is niet het eerste en laatste woord, wel een goede basis voor analyse en discussie 2. Ook handelingsperspectieven kunnen worden doorgerekend. 3. De betonsector is goed op streek en is al verder op weg dan menige andere sector.
