ONDERWIJSRAAD NO
's-GRAVENHAGE, l/f
6 6 H.O.
Bericht op schrijven van
'
wUu*
October
Statenlaan 125 xypX^
19 51
Men gelieve bij het antwoord dagtekening en nummer van dit schrijven te vermelden
N r . 1 9 5 . 3 1 4 , Af d. H.O.-W.
Oosters- sociale
Betreffende :
Studie
Aan
Zijne E x c e l l e n t i e de Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen te 's-G R A 7 E N H A G B
Onderwijsraad de eer a l s volgt t o b e r i c h t e n . ^ 4„ u * ^ j - J ^ a s de aan Uw genoemd s c h r i j d e n toesevoecde b i n H « n ÏI S î n 2 n d î f ? ^ , é l î J k 0 S C h i m a d o o r d o Senaat d e l M Î ! u M v e r s i ? 2 i t t e Leiden b i j Curatoren d e f c u n i v e r s i t e i t ineiediend met het verzoek d i t aan Uwe e x c e l l e n t i e t e wiUen b i e d e n î e a einde T Î r 3 n l d 2 B - £ i 7 2 î L Q , h e t . A C a d e f f l i 3 c h * * * * » » * " • bespoedïgen? studiescheaa hoofdzakelijk op IaSonesie 1 - g e r i c h t Îie K Ï S t Hederland o ^ S l S i^n ^deS toekomst I e C U l tmet ^ l ed i e» e c o azal " L o doLn r ib*e^trrneJk«kTi n genT weiKe t land het ongewenst doet z i j n om op d i t ogenblik r ds v e r s ^ e S e n d l
S a e û e O V e r d e 0 p l e i d i van voor^ S f2ncti K , Hetzelfde ^ ^edLSsf santen voor een f u n c t i e ie ai dr^ i e gebieden. voorbehoud menen
« i T c n r v o o r V l f h l ^ ^ k n ^ r ? ^ ? ? T *'^"«'
X
»
at0re , * M°?nr d„^ ?leia ? e vr3a « o f »»* voor diî dîeï aodïf "Î* er v»n t.r™?yr ? °P ins lo het leven te roepent ia plaats l«l*l J l a a n ? 8t e e n versterking van het onderwijs in de thans S S t e Ä % e ? e T Ä d e - e n s e n .°S8"3? Î A S
asn InfernaTitnale6 S t * J ^ l ^ . ^ « f S T ^ S ? A s ^ e n A e ^ ^ ' ^ - ' - A p e n 'stadie in
10979 '51 1S7
1 2. 11 SChe a z e e r 6 0 e d ast i n d hai/onl^efb»^^^! *•* oor i^OQJworpeû basis- plan^ voor ? de aanpassingP van ons hoeer onderwijs aan internationale behoeften en acht het v™?!! KÏn? 0 ^??!, 2 ? 112 ^!» d a t h e f c e e Q aanvulling beoogt val de bil het Academisch Statuut opgenomel^leiiol dir studie II de sociale wetenschappen. Bezwaar evenlel hfeft d f Ä s s i e tegen de term " oosters- sociale • studie waarvan zil de c ^ ^ L Ï ^ S ^ " a 1c h 1t ' V o o r S^teld wordTd^ro« dat Af
LTSJÏÏSiA VJZJS? » *«! een onderdeel « westers- sociale
•«*•« onderscheiden in
" en een ander " Niet- wasterssocial e » studie. Met betrekking tot het program meent d * e s t e r s ~
locioWie t « ei n ï f i L ^ ° ? r t . t e * 0 r d e n v«rvangen door de e Ä Ä L E ™ candidaats-
hebbenCzir?n^nhuenQ 5 a S ^ ^ L H v A ^ S g î A i S ï A
l
P en 21 Februari 1951 aangesloten bij het oorleeï van de I f Ä * F a ^ l t e i t e n d e r rechtsgeleerdheid eTd er l i t teran en wijsbegeerte en van de faculteit der letteren en ïïisbl eerte dezer universiteit, welke faculteiten zich op h^ar beurt verenigen met het vermelde advies der CommislinLakf de aanpassing ran het hoger onderwijs aan in?erna?ionïïe benoeften.
Curatoren en Senaat van de Hiiksuniversiteit t« r™n*n„^ t ^ H Î î J 1 1 * 8 L ^ iver f iteit * • Amsteräa^ en ?aS dî L I ? S S Ä ? e i t te Nijmegen - deze laatste onder het stellen der omêrkinï d S 6 066 a a a d ô e l d e r vo^ae-tîîS- 1 1 :*! ^ i ^ i ^ h e v ^ n ïnQfe e i d^ in ïïîïff Ï£ ?? °Pj €, geen aanbeveling verdient mem de mogelijkheid üot promotie in de rechtsgeleerdheid te onenen P kunnen zich eveneens met het schema verenigea. ea e S e n a a t de ^mai-^Ur^t^«ijzen ? r Gemeentelijke Universiteit Amsterdam in hun brieven van ±«.«.»1*van van e b re 3 t u a t e d e z e r al* i n h^°ï!S î i -diversiteit die een opleiding als in het schema beoogd reeds min of meer verwezeuliikt he«?t binnen het kader van de faculteit der politieke en sociale Se m o Ä k ^ n f Jt «Jioloslsah - sLiogra?iscSe§il de mogelijkheid biedt tot voorbereiding zowel voor een noaiti* in de westerse als voor een in de oostlrse maatschaonii t a h l i l £ Ï Ï J ï ^ r a P r d 0 0 r , d?ongenoegzaamheid van i ^ o ^ n « * * ^ 1 onSrtekl wferdTSÏÎir 195 ?' S ^ î 9 a a n d e a a d e r e universiteiten aelTfîntulîî e i *î Rijksuniversiteiten te Leiden en Utrecht e ec S!TL ?} * £ f oaoaische wetenschappen bezitten, achten nSf e H C 0 l l ô 6 6 S h e t ^grijpelijk, dat gedacht i s aan een onderbrenging der nieuwe studierichting in de verenigde faculteiten der rechtsgeleerdheid en der 1 et t ereTe n wijsbegeerte In het beginsel lijkt het echter juister de mo^liikheid t ?
o^««T.i,?e A f d o l i n & ^eett na overweging der hierboven weereeßeven S S Î k e l ^v err le u ^ Idee 0 f t C V t , m 0 é ^ a » W . * « voor d ê ? e l S e Q lef?™® j46 faculteiten der rechtsgeleerdheid en der d ieïe!d nebbPn KÏheag e0Pte V O \ d e WJksunivïrsiteit te Ëeidln e b l § ? " f , h e tf n J°ï ar voorstel van een oosters- sociale studie iet îiA/5?* van belan . :, "«a uitweg wordt d 8 n \d, g e n e slechts n fndS ^! T ? ' d i e t h ' n s Nederlands- indisch recht of Indologie studeren, doch ook dat voor ruimer krini ein opleiding
3. s a l worden gecreëerd welke voorbereidt op het v e r v u l l e n van leidende f u n c t i e s i n n i e t - westerse en met name i n minderontwikkelde gebieden. Van bijzondere betekenis moet voorts sorden geacht het handhaven i n ons land van een i n t e r n a t i o n a a l p e i l van de o r i e n t a l i s t i e k . ^ Intussen erkent de Afdeling, dat naam " oosters— s o c i a l e s t u d i e • n i e t geheel bevredigend i s . z i j acht zich evenwel n i e t i n s t a a t een b e t e r e naam aan t e geven. De aanduiding " n i e t - w e s t e r s - s o c i a l e s t u d i e " komt de Afdeling evenmin onbezwaarlijk voor, t e r w i j l z i j omwille van de systematiek ontraadt dat i n a r t i k e l 4 , Rubriek 7 1 , i n Afdeling C een onderverdeling zou worden aangebracht a l s door de Co.umissie Aanpassing werd v o o r g e s t e l d . De Afdeling geeft dan ook i n overweginr. overeenkomstig het schéma na § 70 quinquies een nieuwe afdeling i n t e voegen« D. w e s t e r s - s o c i a l e s t u d i e . In verband met de p l a a t s i n g i n Rubriek VI w i j s t de Afdeling e r op dat b i j de r e e d s meermalen genoemde wijziging xxx S t a a t s b l a d K 19 werd ingevoegd § 70 q u i n q u i e s , bepalende dat de verenigde f a c u l t e i t e n d e r rechtsgeleerdheid en i e r l e t t e r e n en wijsbegeerte voor de s t u d i e i n de s o c i a l e xsetenschappen zo nodig verenigd kunnen worden met de f a c u l t e i t der economische wetenschappen, t e r w i j l het d o c t o r a a l examen alsdan tevens t o e l a t i n g geeft t o t de promotie i n de economische wetenschappen. Bij genoemde wijziging i s verzuimd aan deze mogelijkheid ook uitdrukking t e geven i n het opschrift van Rubriek VI, waarin de f a c u l t e i t der economische wetenschappen n i e t wordt vermeld. De Afdeling i s van oordeel dat d i t o p s c h r i f t thans behoort t e worden veranderd a l s volgt» Examens i n de verenigde f a c u l t e i t e n der l e t t e r e n en wijsbegeerte en d e r r e c h t s g e l e e r d h e i d en/of der economische wetenschappen. Set gevolg van deze wijziging zal z i j n d a t § 70 quinquies kan v e r v a l l e n , Aw£^ j ƒ« \/*A+** uju\*~*+.i^ UY^M^ -o^-i^nZu. De Afdeling heeft op d i t punt de bijzondere aandacht g e v e s t i g d , w i j l het schema thans n i e t de mogelijkheid van een combinatie met de f a c u l t e i t der economische wetenschappen v o o r z i e t , hoewel j u i s t deze de staathuishoudkunde ex orofesso beoefent. Het ontbreken van een economische f a c u l t e i t t e Leiden en U t r e c h t , t e r w i j l j u i s t daar i n de j u r i d i s c h e f a c u l t e i t door een t o e v a l l i g e omstandigheid nog t r o p i s c h e staathuishoudkunde wordt gedoceerd, v e r k l a a r t wel dat niet aan de economische f a c u l t e i t e n i s gedacht, doch waar een algemene r e g e l i n g wordt beoogd en i n het ontworpen program geen j u r i d i s c h e vakken voorkomen, kan e r allerminst grond z i j n de combinatie t o t de f a c u l t e i t van rechtsgeleerdheid t e beperken. Met betrekking t o t het studieprogram doet de Afdeling opmerken, dat n i e t e e r s t i s bepaald dat het candidaatsexamen twee gedeelten moet omvatten. Zij s t e l t daarom floor i a S 70 aexies t e s t e l l e n : Het candidaatsexamen wordt afgelegd i n twee g e d e e l t e n . Het e e r s t e g e d e e l t e omgat enz. Voor het sub 1 van § 70 s e x i e s genoemde vak acht de Afdeling de benaming vergelijkende volkenkunde v e r k i e s l i j k . Conform daaraan wenst z i j i n § 70 s e p t i e s t sub 2 , t e lezen volkenkunde. Voor de vermelding aan het s l o t van laatstgenoaaÄ a r t i k e l van de methodiek van het maatschappelijk onderzoek z i e t de Afdeling geen grond; de methodiek van elk vak behoort, naar haar o v e r t u i g i n g , t o t het onderwijs i n dat v a k . Het bepaalde i n § 70 a c t i e s ontmoet b i j de Afdeling bezwaar. I n d i e n , g e l i j k sub 1 van deze paragraaf wordt g e r e g e l d , het d o c t o r a a l examen s l e c h t s één hoofdvak omvat, dienen twee bijvakken t e worden opgenomen.
4.
De Afdeling zou deze paragraaf dan ook willen lezen: Het doctoraal examen omvat als hoofdvak hetzij sociologie, hetzij volkenkunde, hetzij staathuishoudkunde, een en ander met betrekking tot het gekozen studiegebied, en daarnevens als bijvakken één van de niet als hoofdvakthat gekozen vakken van het candidaataexamen, zomede één vak uit de vakken van een der in artikel 7$ der hogeronderwijswet genoemde faculteiten of van verenigde faculteiten, ter keuze van de candidaat, onder goedkeuring van de verenigde faculteiten. Bij de bepaling van de slotzin van § 70 octies stelt de Afdoling vast, dat deze in de rubrieken van de verenigde faculteiten tot dusverre niet voorkomt. Slj heeft evenwel tegen opneming geen bezwaar.
In 3 7C novies acht de Afdeling de uitdrukkingen passieve kennis en actief beheersen niet gelukkig. Zij zou daarvoor willen lezen, dat de candidaat moet hebben getoond de g sproken en geschreven taal voldoende te verstaan ( candidoatsexamen ) en dat hij zich voldoende in woord en geschrift in die taak moet kunnen uitdrukken ( doctoraal examen). Met betrekking tot § 70 decies stelt de Afdeling, in verband met het onder opgemerkte over de combinatie met de faculteit der economische wetenschappen, voor te lezen: Het doctoraal examen geeft toegang tot de promotie, hetzij in de letteren en wijsbegeerte, hetzij i£ de rechtsgeleerdheid, hetzij in de economische wetenschappen ter keuze van de candidaat, onder goedkeuring van de verenigde faculteiten waarin het doctoraal examen is afgelegd. De Eerste Afdeling van de Onderwijsraad,
ft d JIVA*—
• Voorzitter
C i. jUjtM^U^L
• Secretaris
üntwe Het academisch s t a t u u t wordt gewijzigd a l s v o l g t : I . het opscnrift van a r t i k e l 4 , r u b r i e k VI wordt gelezen a l s volgt : Rubriek VI, Sxamens i n de verenigee f a c u l t e i t e n der l e t t e r e n en A-ijsbegeerte en d e r r e c h t s g e l e e r d h e i d en / of der economische wet vanschappen. I I . I a a r t i k e l 4 , xtubriek VI, § 70 quater vordt i . p . v . de woorden " h e t z i j i n de r e c h t s g e l e e r d h e i d , h e t z i j i a de l e t t e r e u en wijsbegeerte " gelezen: • h e t z i j i n de l e t t e r e n en - i j s b e g e e r t e , h e t z i j i n de r e c h t s g e l e e r d h e i d , h e t z i j i n de economische wetenschappen " , t e r w i j l a c h t e r het woord " candidaat " de punt vervangen wordt door een komma, waarna wordt t o e g e voegd: " onder goedkeuring van do verenigde faculteiten waarin het d o c t o r a a l examen i s afgelegd." I I I . In a r t i k e l 4 , r u b r i e k VI v e r v a l t § 70 q u i a e u i e s . IV. In a r t i k e l 4, rubriek VI, wordt na § 70 ouater een nieuwe afdeling ingevoegd, luidende a l s v o l g t : ü . Oosters- sociale s t u d i e . § 70 juinquies.
§ 70 a e x i e s .
Het Candidaatsexamen wordt afgelegd i n twee gedeelten. Het e e r s t e g e d e e l t e omvat: 1 . i n l e i d i n g t o t de vergelijkende volkenkunde; 2 . i n l e i d i n g t o t de s o c i o l o g i e ; Z>. beginselen der staathuishoudkunde. het tweede g e d e e l t e i s , t e r keuze van de c a n d i daat en onder goedkeuring van de verenigde f a c u l t e i t e n g e r i c h t op enig n i e t - westei's boschavingsgebèèd. Het omvat met betrekking t o t het gekozen gebied: 1 . sociographie; 2 . volkenkunde; 3. staathuishoudkunde; 4 . overzicht van de goadsdienst of de godsdiensten 5. overzicht van de geschiedenis der 19de en 2 0 s t e eeuw. Het d o c t o r a a l examen omvat a l s hoofdvak h e t z i j s o c i o l o g i e , h e t z i j volkenkunde, h e t z i j s t a t h u i s houdkunde, een en ander met betrekking t o t het gekozen s t u d i e g e b i e d , en daarnevens a l s bijvakken een van de n i e t a l s hoofdvak gekozen vakken van het candidaatsexaaen, zomede eeu vak u i t de vakken vaxn een der i n a r t i k e l 76 der hoger-onderwijswet genoemde f a c u l t e i t e n of van verenigde f a c u l t e i t e n , t e r keuze van de c a n d i d a a t , onder goedkeuring van de verenigde f a c u l t e i t e n . De candidaat wordt op z i j n verzoek ook i n audere vakken geëxamineerd dan de voor z i j n examen aangewezene en gekozene. De verenigde f a c u l t e i t e n b e s l i s s e n over de u i t s l a g van het examen i n e l k dezer toegevoegde vakken a f z o n d e r l i j k .
2. S 70 septies. Het candidaatsexamen tweede gedeelte wordt niet afgenomen, tenzij de candidaat ten genoege van de verenigde faculteiten blijk heeft gegeven, de taal, die naar het oordeel der verenigde faculteiten in verband met het gekozen studiegebied nodig is, in woord en geschrift voldoende te verstaan. Het doctor al examen v;ordt niet afgenomen, tenzij de candidaat ten genoege van de verenigde faculteiten blijk heeft gegeven, dat hij zich voldoende in woord en geschrift in die taal kan uitdrukken. § 70 octies. Het doctoraal examen geeft toegang tot de promotie, hetzij in de letteren en wijsbegeerte, hetzij in de rechtsgeleerdheid, hetzij in de economische wetenschappen, ter keuze van de candid at, onder goedkeuring van de verenigde faculteiten, waarin het doctoraal examen is afgelegd.
