Studeren met een functiebeperking op NHTV, een reële kans

Studeren met een functiebeperking op NHTV, een reële kans

Handboek

NHTV internationale hogeschool Breda 2005

Voorwoord Voor je ligt de eerste druk van het handboek 'Studeren met een functiebeperking op NHTV, een reële kans'. Dit handboek is geschreven voor studenten met een functiebeperking en medewerkers van NHTV. Mijn naam is Joyce Noorman en ik studeer sinds drie jaar aan NHTV. Ik lijd aan CARA en sinds mijn 15e aan het Chronisch Vermoeidheidssyndroom. Ondanks dit alles wilde ik graag verder gaan studeren aan een HBO-opleiding, wat uiteindelijk de opleiding ITMC aan NHTV geworden is. Toen ik begon aan mijn eerste studiejaar, was er weinig tot niets officieel geregeld voor studenten met een functiebeperking. Inmiddels is dit wel het geval.

Er is een stuurgroep opgericht die zich bezighoudt met het opzetten van een hogeschoolbreed beleid voor studeren met een functiebeperking, terwijl de klankbordgroep, bestaande uit studenten met een functiebeperking (de ervaringsdeskundigen), feedback en tips geeft ten opzichte van het te voeren beleid. Ik ben zelf actief in de stuurgroep en in de klankbordgroep. Ik heb hier destijds voor gekozen om voor mijn eigen belangen op te komen, maar zeker ook om voor andere studenten met een functiebeperking binnen NHTV de weg voor een prettiger studieklimaat vrij te maken. De klankbordgroep en stuurgroep bestaan inmiddels een jaar en een van de goede producten die hieruit voortgekomen zijn, is het handboek studeren met een functiebeperking waaraan ik zelf een bijdrage heb geleverd.

Het doel van dit handboek is het scheppen van meer duidelijkheid over het te volgen beleid voor studenten met een functiebeperking en verbetering van de communicatie tussen de studenten en medewerkers van NHTV. Er zijn verschillende personen die ik wil bedanken. Als eerste het expertisecentrum Handicap & Studie die onze projectaanvraag heeft beoordeeld en goedgekeurd, waardoor we in aanmerking zijn gekomen voor subsidie uit het landelijk project IMPULS. Hierdoor is het opzetten en uitgeven van dit handboek mogelijk geworden. Het handboek heb ik niet alleen gemaakt en ik wil graag de mensen waarmee ik heb samengewerkt hier noemen.

Francine Habraken en Soma de Klerk, bedankt voor jullie bijdragen hulp, vooral in periodes waarin het voor jullie heel druk was en jullie toch nog tijd vrij konden maken! Evelien Westerbeek van Eerten bedankt voor alle ondersteuning die je me hebt gegeven in periodes waarin ik zelf niet aan het handboek kon werken en voor je bijdrage aan de vormgeving. Breda, 13 mei 2005 Joyce Noorman (Joyce is in juli 2006 afgestudeerd)

Inhoudsopgave Inleiding 1. Aanspreekpunten 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

De studentendecaan De studieloopbaancoach of mentor Stuurgroep en klankbordgroep voor studenten met een functiebeperking Intake en melding van je functiebeperking Uitschrijving

2. Voorzieningen en aanpassingen aan NHTV 2.1 Direct studiegebonden activiteiten

2.1.1 (O)nderwijs (E)xamen (R)egelement 2.1.2 Begeleiding tijdens je studie 2.1.3 College volgen 2.1.4 Begeleide werk- en projectgroepen 2.1.5 Gebruik van computers 2.1.6 Tentamens en vervangende tentamenopdrachten 2.1.7 Aangepast studietraject 2.1.8 Stage en afstuderen 2.1.9 Excursies fieldtrips en vrije studieruimte 2.1.10 Overzicht en omschrijving van functiebeperkingen en mogelijke aanpassingen

2.2 Indirect studiegebonden activiteiten 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4

Toegankelijkheid van NHTV gebouwen Aangepast studiemateriaal Rust- en zorgruimte Sollicitatietraining voor studenten met een functiebeperking (Nederlandstalig)

2.2.5 SIG-trainingen

2.3

Voorwaarde scheppende activiteiten 2.3.1 Wonen in Breda 2.3.2 Recreëren in Breda 2.3.3 Gemeentelijke voorzieningen

3. Financiële aspecten van studeren met een functiebeperking 3.1 Financiële ondersteuning studenten NHTV (FOS) 3.2 Studiefinanciering bij studievertraging 3.2.1 Recht op prestatiebeurscompensatie 3.2.2 Recht op verlenging studiefinanciering voor de periode van 0 – 12 maanden (maximaal) 3.2.3 Recht op overschrijding van de maximale leeftijdsgrens 3.2.4 Recht op omzetting van de hele prestatielening op grond van een WAJONG-uitkering

2.3

2.4

Studiefinanciering bij niet (tijdig) afstuderen

3.3.1 Recht op verlenging van de diplomatermijn 3.3.2 Recht op omzetting van de gehele prestatiebeurslening in een gift 3.3.3 Recht op nieuwe studiefinanciering voor een nieuwe studie 3.3.4 Uitschrijving aan NHTV, restitutie collegegeld en studiefinanciering

Noodfonds

4. Wettelijke regelingen 4.1 4.2 4.3 4.4

De WAJONG-uitkering De bijverdienregeling Fiscale regelingen Wet REA voor studenten

4.5 4.6

Het Persoongebonden Budget (PGB) Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG)

5. Handige instanties en literatuur 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9

Handicap + Studie Expertisecentrum Informatie Beheer Groep UWV-GAK Federatie van Nederlandse Blinden Bibliotheken (FNB) Per Saldo Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid RSI-dossier Handige literatuur Handige adressen en websites

Literatuurlijst

Inleiding

Studeren met een lichamelijke of psychische functiebeperking, chronische ziekte of dyslexie Het feit dat je een functiebeperking hebt, wil niet zeggen dat je niet zou kunnen gaan studeren. Volgens de Wet op het Hoger Onderwijs en het Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) heeft elke ingeschreven student het recht op deelname aan het onderwijs, het afleggen van tentamens, toegang tot bij de instelling behorende inrichtingen en gebruik te maken van ten behoeve van studenten getroffen voorzieningen (art. 7.34 lid 1a, b, c en d). NHTV internationale hogeschool Breda vindt het belangrijk dat studenten met een functiebeperking, zonder (al te veel) studievertraging, hun studie succesvol kunnen afronden. Om belemmeringen hierbij zoveel mogelijk te voorkomen, biedt NHTV dan ook ondersteuning in de vorm van en individuele begeleiding, voorzieningen en regelingen. Onder functiebeperking verstaat NHTV alle aandoeningen die (vooralsnog) blijvend van aard zijn en die vaak tot studievertraging

leiden. Hieronder vallen alle (zichtbare) motorische, zintuiglijke of psychische aandoeningen, maar ook de niet-zichtbare aandoeningen als dyslexie, RSI, chronische vermoeidheid, depressie, chronische ziekten e.d. Dit handboek geeft je een globaal overzicht van de begeleiding (hoofdstuk 1), de voorzieningen (hoofdstuk 2) en de regelingen (hoofdstuk 3) die er zijn voor studenten met een functiebeperking. Ook zijn er verwijzingen opgenomen naar personen, instanties en overige informatiebronnen (hoofdstuk 4 en 5). De aard en de ernst van de functiebeperking kan verschillen per persoon, en zo ook de mate van belemmeringen en/of de eventuele studievertraging. Naast het creëren van structurele voorzieningen is daarom een individuele aanpak vereist. Om die individuele begeleiding zo goed mogelijk te laten verlopen, wordt er binnen NHTV gestreefd naar een samenhangend systeem van studentenbegeleiding. Studentendecanen, studieloopbaancoaches of mentoren werken samen met als doel

het optimaliseren van de dienstverlening aan de student. Naast de begeleiding vanuit NHTV is het natuurlijk ook noodzaak dat je zelf je steentje bijdraagt. Daarom volgen hieronder naast de zaken die vanuit NHTV geregeld kunnen worden, ook de dingen die je zelf kunt doen of moet doen.

Aanspreekpunten

In dit hoofdstuk wordt je de weg gewezen: je hebt een functiebeperking, wat doe je dan, hoe en bij wie moet je zijn, welke mogelijkheden worden je geboden en op welke manier kan je daarvan gebruik maken.

1.1

De studentendecaan

Iedere opleiding van NHTV heeft een eigen studentendecaan, waarbij je met je vragen terecht kan. De studentendecaan is gespecialiseerd op het gebied van wet- en regelgeving (bijvoorbeeld op het gebied van studiefinanciering, inschrijving, het bindend studieadvies enz.), de rechtspositie van de student, de regeling Financiële Ondersteuning Studenten NHTV (FOS) en beroepszaken. Voor alle studenten geldt dat zij bij persoonlijke problemen een afspraak kunnen maken met de studentendecaan. Dit kunnen

studiegerelateerde problemen zijn, maar ook psychische problemen. Voorbeelden hiervan zijn faalangst, studiestress, spanningen, eetproblemen, problemen thuis, depressiviteit, gebrek aan zelfvertrouwen, problemen met het aanpassen aan de nieuwe levensstijl, en cultuur, andere onderwijsvormen en financiële problemen. Binnen iedere opleiding van NHTV is een studentendecaan werkzaam, die gespecialiseerd is in de advisering bij vragen of problemen van allerlei aard, zo ook de ondersteuning en begeleiding van studenten met een functiebeperking.

De studentendecanen van NHTV die internationale studenten begeleiden, de opleiding en waar je hen kan bereiken. •

•

•

•

ITMS, internationale en buitenlandse studenten: Felicia Witteveen-van Dulken, K.N2.318, [email protected] (afspraken via het secretariaat) Vrijetijdsmanagement: Desirée Verbeek, K.3.25, [email protected] (afspraken via de agenda bij K.3.24) Media en entertainmentmanagement: Annemarie van Dam, K.N2.014 [email protected] (afspraken via het secretariaat) Hoger hotel onderwijs en Facility management: Bulle Vandenbergh, Sibeliuslaan, [email protected] (afspraken via het secretariaat)

Heb je een functiebeperking? Laat het weten… Het is van belang dat iedere student met een functiebeperking zich in eerste instantie meldt bij de studentendecaan van de opleiding. Daarvoor wordt er bij de inschrijvingsformulieren voorafgaand aan het studiejaar een brief gevoegd van de studentendecaan met de vraag of er sprake is van een functiebeperking en of je daarover een gesprek wilt. Bij een bevestigend antwoord zal zij je uitnodigen voor een intakegesprek. Met jouw toestemming wordt ook je studieloopbaancoach of mentor op de hoogte gebracht. Nadat in het intakegesprek met de studentendecaan afspraken zijn gemaakt over regelingen en noodzakelijke voorzieningen, word je verder begeleid door de studentendecaan in samenwerking

met je studieloopbaancoach of mentor. Ook voor studenten die al een redelijke balans hebben gevonden tussen hun functiebeperking en studie en die ‘het altijd zelf hebben kunnen opknappen’ is het aan te raden contact op te nemen met de studentendecaan, de studieloopbaancoach of mentor van de opleiding. Vaak blijkt namelijk dat men in de loop van de studie toch tegen problemen aanloopt die uiteindelijk tot studievertraging kunnen leiden of een nadelig effect hebben op de studieresultaten. Door het tijdig treffen van maatregelen en het creëren van voorzieningen kan studievertraging worden beperkt en kan er tijd en energie overblijven voor andere zaken die het studentenleven mede tot een onvergetelijke tijd maken.

Alleen als jij op tijd meldt wat er met je aan de hand is, kan de studentendecaan je adequaat begeleiden, en kun jij optimaal gebruik maken van de voorzieningen, aanpassingen, en eventueel financiële ondersteuning en kan (grote) studievertraging of zelfs studie-uitval voorkomen worden.

1.2 De studieloopbaancoach of mentor Een studieloopbaancoach of mentor is een persoonlijke begeleider van een student. Deze heeft zicht op de ontwikkeling van studenten, de keuzemogelijkheden binnen de studie, de eisen die gesteld worden aan beginnend beroepsbeoefenaars en de mogelijkheden binnen het werkveld, branche of beroep. De coach of mentor adviseert en begeleidt de student bij het maken van keuzes.

De studieloopbaancoach of mentor coacht de studenten om grip te krijgen op hun eigen leer- en ontwikkelproces. Hij / zij is de eerste aanspreekpersoon bij persoonlijke vragen of problemen. Indien nodig kan deze de student doorverwijzen naar interne medewerkers of diensten zoals de studentendecaan, international office, vertrouwenspersoon, Bureau Studentenzaken, ICT, Studentenraad, financiële administratie etc. De coach of mentor stelt de student gerichte vragen over de studieloopbaan; wie ben je, wat kun je, wat wil je en wat ga je straks in de praktijk en na het afstuderen doen. Samen met de begeleider staat de student stil bij keuzes die samenhangen met de persoonlijke en professionele ontwikkelingen, de opleiding en het werkveld.

Studenten leren door coachings- en mentorgesprekken naar zichzelf te kijken als beginnend beroepsbeoefenaar en de eigen verantwoordelijkheid en het leervermogen te vergroten. De gesprekken staan vooral in het teken van de persoonlijke en managementcompetenties gerelateerd aan het beroepsprofiel. De werkwijze van de studieloopbaancoach of mentor richt zich op het leren reflecteren, de student bewust verantwoordelijkheid te laten nemen voor het eigen leerproces, studenten actie- en verbeterplannen laten opstellen en laten werken aan competentieontwikkeling. Vooral in de propedeutische fase confronteert de coach of mentor studenten met hun studievoortgang in verband met de 1 februariregeling (een regeling voor studenten die recht hebben op een prestatiebeurs)

en een eventueel bindend studieadvies. In de hoofdfase richt de begeleiding zich voornamelijk op de keuzes voor stage, specialisatie en het afstuderen. Gedurende de studie is er sprake van afnemende begeleiding en toenemende zelfstandigheid. In het geval van een functiebeperking bij een student heeft de studieloopbaancoach of mentor een verwijzende rol naar de studentendecaan. Met toestemming van de betrokken student worden de taken in de begeleiding afgestemd tussen de studentendecaan en de studieloopbaancoach of mentor.

1.3. Stuurgroep en klankbordgroep voor studenten met een functiebeperking

Studeren met een functiebeperking… Het is vaak moeilijk om je als student met een functiebeperking een weg te banen tussen mensen die ervan uitgaan dat je lichaam en geest goed meewerken. In de hectische wereld van de studie ontstaan daardoor soms misverstanden. Telkens moet je jouw probleem weer uitleggen en dat is niet gemakkelijk. Maar juist ook door deze ervaringen weet je als geen ander wat er nodig is om op NHTV , ondanks die functiebeperking, goed te kunnen studeren. De stuurgroep… Het College van Bestuur en opleidingsdirecteuren hebben naar aanleiding van een notitie van de studentendecanen een stuurgroep functiebeperking ingesteld, met als doel om vanuit verschillende betrokken geledingen van NHTV beleid te ontwikkelen ten aanzien van studeren met een handicap, chronische ziekte of functiebeperking. Namens de opleidingsdirecteuren, bureau

huisvesting, de docenten, de studentendecanen en namens de studenten met een functiebeperking wordt deelgenomen aan deze stuurgroep. De voorzitter van de stuurgroep is J. Bergsma, opleidingsdirecteur ITMS. Emailadres: [email protected] … en de klankbordgroep Je wilt meepraten over het beleid op je instelling met betrekking tot studeren met een handicap, je wilt hier invloed op hebben. Je wilt dat er meer bekendheid komt op je instelling over het onderwerp ‘studeren met een functiebeperking’. Sluit je dan aan bij de klankbordgroep, samen met medestudenten en twee studentendecanen van de instelling. We nodigen je graag uit om met jouw ervaring en expertise deel te nemen. E-mailadres: [email protected]

1.4. Intake en melding van je functiebeperking

“Onbekend maakt onbemind”, is een bekend gezegde dat zeker ook in het geval van studeren met een functiebeperking toegepast kan

worden. Je kan niet verwachten dat er begeleiding en (financiële) ondersteuning komt vanuit NHTV, als daar niet bekend is dat jij problemen hebt of belemmeringen ondervindt. Het is dus van belang dat je op tijd melding maakt van je functiebeperking, meteen bij aanvang van je opleiding of bij het ontstaan van de functiebeperking. Ook al heb je op dat moment misschien nog geen hulp of advies nodig. Houd er dan ook rekening mee, dat het melden van een functiebeperking / ziekte aan bepaalde regels is gebonden. -

Intake nieuwe student Wanneer je je hebt gemeld bij de studentendecaan, via het formulier bij de inschrijvingsformulieren of via de studieloopbaancoach / mentor, vindt er een intakegesprek plaats. Hierin wordt geïnventariseerd welke beperkingen je hebt, welke belemmeringen er (kunnen) optreden en welke maatregelen en voorzieningen getroffen kunnen worden ter voorkoming van studievertraging. Je kunt hierbij denken aan maatregelen op het gebied van inrichting van

het onderwijs, toets- en tentamenfaciliteiten, onderwijsmateriaal, (technische) hulpmiddelen, financiële ondersteuning, toegankelijkheid van de gebouwen, huisvesting etc. Uiteraard wordt er ook over verplichtingen gesproken, zoals bijv. het melden van ziekte en afwezigheid, het inleveren van medische verklaringen of rapportage van dyslexie en de follow-upgesprekken. Zoals eerder gezegd wordt met jouw toestemming ook jouw studieloopbaancoach of mentor op de hoogte gebracht. -

Melding huidige studenten Het kan gebeuren dat je gedurende je studie aan NHTV te maken krijgt met een functiebeperking. Denk hierbij aan een chronische ziekte, beperkingen die je hebt overgehouden aan een ongeluk, in psychische of psychiatrische problemen raken; het kan je allemaal overkomen.

In zo’n geval dien je zo snel mogelijk na het ontstaan van de beperking of ziekte melding hiervan te maken bij de studentendecaan, de studieloopbaancoach of mentor. Ook als je op dat moment nog geen vertraging hebt opgelopen. Helaas is de kans aanwezig dat dat in de toekomst nog zal gebeuren. Tevens is het belangrijk dat je tussentijdse veranderingen in je situatie meldt. Alleen als jij op tijd meldt wat er met je aan de hand is, kan de studentendecaan je adequaat begeleiden, en kun jij optimaal gebruik maken van de voorzieningen, aanpassingen, en eventueel financiële ondersteuning en kan (grote) studievertraging of zelfs studieuitval voorkomen worden.

-

Bewijzen en documenten Het is logisch dat je alleen gebruik kunt maken van bepaalde voorzieningen en aanpassingen als er echt “bewezen” is dat je een functiebeperking hebt. In de meeste gevallen gaat het dan om een verklaring van je huisarts, behandelend arts of psycholoog / psychiater die aangeeft wat de diagnose in jouw geval is. Het is daarnaast ook heel belangrijk dat er gedurende de gehele periode, van het ontstaan van de beperking(en) tot het moment dat je er bij NHTV melding van maakt, een goed overzicht is van wat er precies met je aan de hand is. Op deze manier kan er een duidelijk beeld ontstaan van je situatie en van je (eventuele) studievertraging. Zorg dus dat je een medische verklaring bij je hebt wanneer je melding komt maken van je omstandigheden.

Uiteraard zijn ook andere documenten, die je situatie aangeven of verduidelijken belangrijk om mee te nemen (bijvoorbeeld een dyslexieverklaring).

-

Smartcard Bij aanvang van je studie wordt een smartcard verstrekt. Wanneer je bij de studentendecaan melding hebt gemaakt van je functiebeperking ontvang je van haar een formulier waarop aangegeven is dat je een smartcard mag ontvangen, die direct zichtbaar maakt dat je recht hebt op voorzieningen. Bij de helpdesk van ICT kan je met het formulier je oorspronkelijke smartcard inwisselen voor een smartcard met STIP.

Een witte stip geeft je recht op tentamenverlenging, een geel vierkantje op andere voorzieningen als gebruik van de lift, gebruik van de EHBO-kamer enz. Een smartcard met beide is uiteraard ook mogelijk. Bij verlies van je smartcard dien je een afspraak te maken met de studentendecaan van je opleiding.

1.5 Uitschrijving Bij chronische ziekte en/ of functiebeperking kunnen er (al dan niet voorzien) situaties ontstaan waardoor je gedurende langere of kortere tijd niet aan het onderwijs kan deelnemen en/ of niet kan studeren. Je ziekte verslechtert bijvoorbeeld tijdelijk, je moet geopereerd worden of je moet deelnemen aan een revalidatieprogramma.

Als te voorzien is dat deze situatie langere tijd gaat duren, is het verstandig om je tussentijds uit te schrijven en indien er sprake is van studiefinanciering deze tijdelijk stop te zetten. Als je tussentijds uitschrijft op grond van ziekte of andere omstandigheden die te maken hebben met je functiebeperking, heb je recht op restitutie van het collegegeld over de maanden waarin je niet meer staat ingeschreven als student. Je spaart dan collegegeld uit, en eventueel ook ‘studiefinancieringmaanden’. Bij uitschrijving moet je n.l. ook je eventuele studiefinanciering stopzetten. Kom je in de situatie terecht dat je (wellicht) langere tijd uitgeschakeld zal zijn, bespreek dan met de studentendecaan wat voor jou de beste oplossing is. Maar uiteraard kan je ook onverwacht in een dergelijke situatie terechtkomen.

Ook in dat geval is het belangrijk om contact op te nemen met de studentendecaan om je afwezigheid te melden en te bespreken wat je het beste kan doen. Ben je zelf niet in staat om contact op te nemen, dan kan je dit uiteraard ook door bijvoorbeeld je ouders, verzorgers of andere betrokkenen laten doen. De studentendecaan kan je ook informeren over de procedure van uitschrijving en herinschrijving. Herinschrijving Kan je door je ziekte of functiebeperking pas later in het studiejaar aan het onderwijs deelnemen, dan is het ook mogelijk om pas later in het collegejaar in te schrijven. Voor elke maand die je later inschrijft, wordt het collegegeld met ééntwaalfde deel verminderd. Denk er wel aan dat je eventueel pas recht op studiefinanciering hebt vanaf het moment dat je bent ingeschreven aan de onderwijsinstelling.

Onderstaande informatie is alleen van toepassing wanneer je recht hebt op een prestatiebeurs. Als je in het eerste jaar van je opleiding waarvoor je voor de eerste maal prestatiebeurs ontvangt, voor 1 februari uitschrijft en je studiefinanciering stopzet wordt je prestatielening omgezet in een gift. In de Wet Studiefinanciering 2000 (WSF 2000) is opgenomen dat studenten bij studievertraging door overmacht op grond van handicap, chronische ziekte of dyslexie recht hebben op financiële voorzieningen. Om dit recht te verkrijgen moet je aan nadere voorwaarden voldoen. Het aanvragen van de in hoofdstuk 4 beschreven financiële voorzieningen verloopt altijd via het studentendecanaat.

Voorzieningen en aanpassingen aan NHTV

Toegankelijkheid van het onderwijs voor mensen met een functiebeperking heeft de laatste jaren politiek veel aandacht gekregen. Een van de resultaten daarvan is de Wet Gelijke Behandeling (WGB) die sinds december 2003 van kracht is. Onderwijs is in deze wet een belangrijk gebied. Zo wordt de onderwijsinstelling verplicht om doeltreffende aanpassingen te realiseren die de toegang tot het onderwijs voor mensen met een functiebeperking garanderen. NHTV is actief bezig om beleidsmaatregelen te ontwikkelen en te implementeren die de toegankelijkheid nog beter maken. Daarbij wordt uitgegaan van categorieën beperkingen (visueel, auditief en motorisch, chronische ziekte, RSI, dyslexie en psychische/ psychiatrische aandoeningen).

De belemmeringen die een functiebeperking uit een zelfde categorie echter met zich meebrengen, kunnen per persoon verschillen. Zo zijn er vele vormen van slechthorendheid en kan dyslexie zich op zeer verschillende manieren manifesteren. Dit heeft als consequentie dat er in veel gevallen ‘maatwerk’ geleverd moet worden als het gaat om voorzieningen voor de individuele student. Als je slechtziend bent, zou je bijvoorbeeld ondersteuning nodig kunnen hebben van een ‘assistent’ die hand en spandiensten verleent bij bijvoorbeeld kopiëren, literatuuronderzoek en het maken van verslagen of aantekeningen. De wensen en mogelijkheden voor individuele voorzieningen en de eventuele financiering daarvan bijvoorbeeld door middel van een Persoonsgebonden Budget (PGB),

komen uitgebreid aan de orde tijdens het intakegesprek met de studentendecaan. Juist als het gaat om specifieke voorzieningen is het van groot belang dat je al in een zeer vroeg stadium contact opneemt met de studentendecaan, zodat er tijdig voor aanvang van het studiejaar maatregelen getroffen kunnen worden. In dit hoofdstuk willen we je in onderstaande aandachtspunten informeren over wat er zoal mogelijk is. We hebben daarvoor een driedeling gemaakt in direct studiegebonden, indirect studiegebonden en voorwaardenscheppende activiteiten.

2.1. Direct studiegebonden activiteiten 2.1.1. O(nderwijs) E(xamen) R(eglement)

Op grond van art. 7.34 van de W(et op het) H(oger Onderwijs en )W(etenschappelijk Onderzoek) heeft iedere student het recht op het afleggen van tentamens. Voor de meeste studenten betekent dit dat zij gewoon deel kunnen nemen aan de reguliere manier van toetsing. Voor studenten met een functiebeperking kan het echter zijn dat zij door de reguliere manier van toetsing niet voldoende kwaliteit kunnen laten zien. Er moet dan naar een alternatief worden gezocht.

Op grond van art. 7.13 lid 2m van diezelfde WHW moet elke opleiding in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) opnemen de wijze waarop lichamelijk of zintuiglijk gehandicapte studenten redelijkerwijs in de gelegenheid worden gesteld de tentamens af te leggen. De Examencommissie De examencommissie is verantwoordelijk voor een goede organisatie en coördinatie van de toetsen en tentamens. Het is dus haar taak er op toe te zien, dat er met de gevraagde aanpassingen niet afgeweken wordt van het ‘normale’ onderwijsprogramma. Je dient namelijk aan de kernkwalificaties van je opleiding te voldoen om te kunnen afstuderen. Ook voor andere aanpassingen of voorzieningen in je onderwijssituatie moet je toestemming hebben van de Examencommissie.

Samen met de studentendecaan kun je bekijken welke voor jou de meest geschikte manier is om je onderwijs te volgen en/ of je tentamens te doen en kun je een aanvraag opstellen.

2.1.2.

Begeleiding tijdens je studie

Zoals reeds genoemd, wordt de begeleiding van studenten met een functiebeperking aan NHTV gedaan door de studentendecaan in samenwerking met de studieloopbaancoach of mentor. Voor alle studenten geldt dat zij bij persoonlijke problemen een afspraak kunnen maken met de studentendecaan. Dit kunnen studiegerelateerde problemen zijn, maar ook psychische problemen. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld faalangst, studiestress, spanningen, eetproblemen, problemen thuis, depressiviteit,

gebrek aan zelfvertrouwen, problemen met het aanpassen aan de nieuwe levensstijl en cultuur, andere onderwijsvormen, financiële problemen enzovoort. Ook als student met een functiebeperking kan je tegen dit soort problemen aanlopen. De ondersteuning door de studentendecaan is over het algemeen kortdurend van aard. Mocht blijken dat je langduriger hulp nodig hebt, of dat de hulp van meer specifieke aard moet zijn, dan wordt in overleg met jou bekeken welke instantie het meest geschikt is om je te begeleiden. In zo’n geval word je eventueel doorverwezen naar externe deskundigen of instanties. De studentendecaan blijft dan nog in beeld om de voortgang van je studie te ondersteunen. Ondersteuning door de studentendecaan kan je zelf regelen, bij sommige opleidingen via de agenda bij de spreekkamers,

bij andere opleidingen via het secretariaat. Het kan ook zijn dat de studieloopbaancoach of mentor je doorverwijst naar de studentendecaan. Uiteraard zijn de gesprekken met een studentendecaan vertrouwelijk, alleen met jouw toestemming wordt zo nodig informatie gegeven aan de examencommissie, studieloopbaancoach of mentor of aan de docent. De gesprekken met de studentendecaan worden geregistreerd in het studentenvolgsysteem van NHTV (CATS), maar deze registratie is alleen toegankelijk voor de betrokken studentendecaan. Onder supervisie van het decanaat wordt aan studenten van NHTV tweemaal per jaar een Engelstalige training aangeboden voor studieaanpak en assertiviteit.

Deze studieintensiveringsgroepen staan ook open voor studenten met een functiebeperking (zie 3.2.5). Tevens is er voor ouderejaars studenten met een functiebeperking een mogelijkheid deel te nemen aan een sollicitatietraining, die speciaal ontwikkeld is voor deze studenten (zie 3.2.4).

2.1.3.

College volgen

De diverse functiebeperkingen vragen om diverse aanpassingen voor het volgen van de hoor- en werkcolleges. In overleg met de studentendecaan zal bij het intakegesprek worden vastgesteld welke aanpassingen voor jou van belang zijn.

Voor de hoorcolleges zijn er onder meer de volgende mogelijkheden: - Aantekeningen kopiëren - Aantekeningen op papier verkrijgen - Zo mogelijk sheets van het hoorcollege digitaal kunnen verkrijgen (via de NHTVwebsite) - Hoorcolleges volgen met andere klas (in verband met betere lestijden) - Microfoongebruik bij de hoorcolleges - Naast vaste medestudent zitten (die je indien nodig even helpt) - Opnemen van de collegestof op band- of voicerecorder

2.1.4.

Begeleide werk- en projectgroepen

Bij praktisch alle opleidingen worden steeds meer programmaonderdelen aangeboden in de vorm van projectonderwijs. Daarbij zijn ook presentatietechnieken belangrijk. In overleg met de projectbegeleider kunnen de volgende aanpassingen worden aangevraagd: - werkgroepoverleg in prikkelarme ruimte - vaste pauzes, inroosteren van rust-uren - samenwerken met studiemaatje - versoepeling van aanwezigheidsplicht - presenteren in kleine groep - aanpassing van inhoudelijke bijdrage indien noodzakelijk en mogelijk - in plan van aanpak opnemen van de functiebeperking van een student als deze vergaande

gevolgen heeft voor de samenwerking in de groep (bijv. een student met ADHD heeft er moeite mee zich aan afspraken te houden en komt daardoor vaak te laat, een student met ME kan slechts een beperkt aantal uren achtereen een bijdrage leveren etc.)

2.1.5.

Gebruik van computers

Bij alle opleidingen maak je veel gebruik van de computer, met name voor het verwerken van teksten. Bij een opleiding als Media en entertainmentmanagement en de Game Academy is het computergebruik nog intensiever. Studenten van alle opleidingen gebruiken over het algemeen een eigen laptop.

Hulpmiddelen: - Aangepast toetsenbord of muis - Rsi tachograaf op computer, te downloaden via de website, marketing en communicatie, - Goede, aangepaste (bureau)stoel - Spraakherkenning/ bediening (+instructie) - Gebruik van computer voor het maken van een tentamen

2.1.6.

Tentamens en vervangende tentamenopdrachten

De onderwijsactiviteiten in een bepaalde periode (blokken of semesters) worden veelal afgesloten met een tentamen. Afhankelijk van de functiebeperking wordt tijdens het intakegesprek in samenspraak met jou gekeken welke aanpassingen voor jou noodzakelijk zijn.

-

-

-

-

-

Individuele ruimte (extra tijd, pauzes kunnen nemen, kunnen bewegen, van houding kunnen wisselen) Prikkelarme ruimte (minder afleiding / minder stressfactoren, pauzes kunnen nemen) Proeftentamen maken, indien beschikbaar (Een proef toets maken om bijvoorbeeld te kijken hoe er wordt gevraagd, om je aanpassingen uit te proberen en om delen van de stof te toetsen) Verlenging van tentamentijd Verkorte tentamentijd Leesbaar, duidelijk lettertype (bijv Arial 12 puntsletter, regelafstand 1,5) Mondeling tentamen in plaats van schriftelijk Mogelijkheid voor alternatieve inleverdata van opdrachten

2.1.7.

Aangepast studietraject

Voor veel studenten met een functiebeperking geldt dat de hoeveelheid beschikbare tijd en energie sterk afhankelijk is van de aard en het verloop van de functiebeperking. Wanneer de energie voor het studeren sterk afneemt, kan met de studentendecaan gekeken worden naar de mogelijkheden voor de volgende aanpassingen: - Aangepast curriculum door flexibele leerroute - Aangepast studierooster - Aangepaste begeleiding

2.1.8.

Stage en afstuderen

De praktijk blijkt voor studenten met een functiebeperking soms te zwaar, een volledige werkweek is niet haalbaar. In overleg met het praktijkbureau, de stagecoördinator en de studentendecaan kan gekeken worden naar een mogelijke oplossing van dit probleem. - aangepaste stagetijd c.q. stageduur - extra begeleiding op de stageplaats - afspraken over aanwezigheid, te laat komen

2.1.9.

Excursies, fieldtrips en vrije studieruimte

Voor de overige studieonderdelen die vaak extern worden uitgevoerd is via de decaan aanpassing mogelijk.

2.1.10. Overzicht en omschrijving van functiebeperkingen en haar mogelijke aanpassingen

2.2. Indirect studiegebonden activiteiten 2.2.1. Toegankelijkheid van de NHTV gebouwen

In deze paragraaf worden de verschillende locaties beschreven met betrekking tot toegankelijkheid. Een voorziening die vooraf gesteld wordt: wanneer een gebouw niet toegankelijk is, bijvoorbeeld door gebruik van rolstoel, dient er voortijdig een roosterwijziging te worden gemaakt, zodat het college in een ander gebouw of lokaal wel toegankelijk wordt. Archimedesstraat 17 (A-gebouw) Dit gebouw is in principe aangepast voor rolstoelgebruikers, er is een lift in het gebouw waarmee alle 6 etages en de kelder bereikbaar zijn. De invalidentoilet bevindt zich in de kelder van het gebouw, A.K.003A.

Mgr. Hopmansstraat 1 (Ngebouw) Dit gebouw is in principe aangepast voor rolstoelgebruikers. Er zijn twee goed bereikbare liften, de gangen zijn breed en alle verdiepingen, met uitzondering van de vierde, zijn goed te bereiken. Om gebruik te maken van de lift in de centrale hal heb je een sleutel nodig. Hiervoor dien je een borg te betalen van € 25,- bij de financiële administratie. Het bewijs van betaling lever je in bij de conciërge en in ruil hiervoor ontvang je de liftsleutel. Je kunt nu gebruik maken van de lift in de centrale hal. De andere lift achteraan in het gebouw (t.o. Planning) kan door iedereen gebruikt worden. De invalidentoilet bevindt zich op de tweede verdieping boven de centrale hal. Op het moment van uitgave van dit handboek ontbreekt er nog een duidelijke bewegwijzering.

De klapdeuren zoals die zich in het hele gebouw bevinden, zijn lastig te nemen voor rolstoelgebruikers. Indien nodig kunnen deze deuren open blijven, in overleg met bureau Huisvesting. Mgr. Hopmansstraat 15 (Hgebouw) In dit gebouw bevindt zich geen lift en geen invalidentoilet. Dit gebouw wordt verbouwd. Beverweg 1 (V-gebouw) Dit oude gebouw is alleen toegankelijk voor mensen die goed ter been zijn. Om binnen te komen dien je een steile en smalle trap van een paar treden te nemen. Dit gebouw zal uiteindelijk verdwijnen en plaatsmaken voor nieuwbouw. Er is geen invalidentoilet.

Beverweg 1a (T-gebouw) Om dit gebouw met een rolstoel binnen te kunnen komen ligt er een plank over de drempel. Alleen de begane grond is bereikbaar, in het gebouw bevindt zich geen lift. Om op de eerste verdieping te komen zijn er twee trappen aanwezig. Ook dit gebouw zal gaan verdwijnen. Er is geen invalidentoilet. Sibeliuslaan 13 Dit gebouw wordt binnenkort verbouwd. De huidige lift is te klein voor een rolstoel, de nieuwe lift is breder. De ene zijde van het gebouw, een vier verdiepingen hoge flat, zal na de verbouwing voor rolstoelgebruikers niet te bereiken zijn, de lift gaat maar twee hoog. In dit gebouw bevindt zich (nog) geen invalidentoilet.

Bewegwijzering voor visueel gehandicapten Op het moment dat er iemand aan NHTV komt studeren met een visuele handicap, zullen daarvoor aanpassingen gedaan moeten worden. Op dit moment is dit niet aan de orde. Balies De balies binnen NHTV zijn met name ingericht voor studenten en medewerkers die kunnen staan. Voor rolstoelgebruikers zijn deze te hoog. Deze studenten en medewerkers mogen gebruik maken van de deur die toegang geeft tot de ruimte achter de balie.

2.2.2. Aangepast studiemateriaal

Bij uitgave van dit handboek is er een werkgroep dyslexie druk met het vormen van een lotgenotengroep van studenten met dyslexie.

In die werkgroep zal ook het aangepast studiemateriaal een hot item zijn. Op dit moment heeft NHTV nog niet een aanvraag gekregen voor één van onderstaande hulpmiddelen, zij zijn dan ook niet beschikbaar. Deze mogelijkheden zullen worden opgenomen in het intakegesprek van betrokkene met de studentendecaan. Voor visueel gehandicapten: een brailleregel(merk ALVA) beschikbaar voor tekstverwerking, het raadplegen van gegevensbestanden en catalogi en het gebruik van e-mail. En brailleprinter. Voor auditief gehandicapten: soloapparatuur (spreker krijgt zender omgehangen en de luisteraar een ontvanger)

2.2.3. Rust- en zorgruimte

De rustruimte is de EHBO-kamer op Hopmanstraat 1, op de begane grond, N0.301. In deze ruimte staat een bed waar je kunt rusten, er bevinden zich helaas geen ramen. Deze ruimte is echter alleen toegankelijk voor studenten, die in het bezit zijn van een smartcard met een gele stip. De student kan naar de conciërge gaan die op vertoon van de smartcard de ruimte opent. In de zorgruimte, N1.210, is een tafel en een stoel beschikbaar. Deze ruimte bevindt zich op de eerste verdieping (achter de centrale wc’ s) van Hopmanstraat 1. Voor deze ruimte is geen sleutel nodig, de ruimte kan van binnenuit op slot gedraaid worden. Deze ruimte is bijvoorbeeld geschikt voor studenten met diabetes.

2.2.4. Sollicitatietraining voor studenten met een functiebeperking (Nederlandstalig)

In een aangepaste sollicitatietraining voor studenten met een functiebeperking, staan we stil bij de vraag hoe je jezelf en je sterke punten kan presenteren bij werkgevers. Je krijgt ideeën en suggesties aangereikt over hoe je kan omgaan met je functiebeperking in een sollicitatie. De volgende items komen onder meer aan bod: - wat schrijf je wel/ niet in een brief betreffende mijn functiebeperking - wat zeg je wel/ niet in een gesprek betreffende mijn functiebeperking - hoe presenteer je je beperking zodat de werkgever gelooft dat je goed kan functioneren in die baan

-

-

-

-

wat zijn je wettelijke rechten en plichten hieromtrent in een sollicitatieprocedure welke wetgeving, voorzieningen, instanties e.d. zijn voor jou relevant als je gaat werken met je functiebeperking hoe vertaal je je functiebeperking naar je mogelijkheden heeft de functiebeperking positieve eigenschappen versterkt enzovoorts

2.2.5. SIG-trainingen De SIG-trainingen (Studie Intensiverings Groepen) zijn facultatieve studieondersteunende trainingen voor studenten van alle opleidingen van NHTV. Het betreft trainingen, veelal in de propedeuse, die als verbetertraject dienen voor een bepaald studieprobleem.

Het trainingsaanbod betreft de vijf studieproblemen die landelijk in het hoger onderwijs en ook op NHTV, het meest voorkomen. Dit SIGtrainingsaanbod wordt gecoördineerd door het studentendecanaat van NHTV. Training studiekeuze en loopbaanoriëntatie (Nederlandstalig) Als je twijfelt over je studiekeuze biedt deze training je de mogelijkheid tot een grondig zelfonderzoek en een brede oriëntatie op je mogelijkheden voor de toekomst. Het doel van de training is vaardigheden te ontwikkelen die je nodig hebt om een goede studiekeuze te maken. In de cursus wordt uitgebreid ingegaan op de (studie) keuzes die je eerder gemaakt hebt, waarom je twijfelt over je huidige opleiding, wat je interesses en kwaliteiten zijn,

hoe kiezen in zijn werk gaat en welk persoonlijk stappenplan je kunt opstellen om tot een goede keuze te komen. Tijdens de cursus wordt zowel gezamenlijk als individueel gewerkt met verschillende werkvormen. Training studieaanpak (Nederlands- en Engelstalig) Als je moeite hebt met de manier van studeren die je opleiding vereist, biedt deze training je meer inzicht in jouw persoonlijke studieaanpak. Je leert welke manier van leren hier het beste op aansluit, zodat je je studieprestaties verbetert en op een zo prettig mogelijke manier verder gaat. Het is belangrijk dat je zelf kunt aangeven dat je (grote of kleine) studieproblemen hebt. Samen met een docent en andere studenten stel je de oorzaak van je studieproblemen vast. Daarna maak je een plan om je studieresultaten te verbeteren. Er wordt daarbij bekeken welke leerstrategie bij jou past.

Onder begeleiding bepaal je zelf je werkwijze. De studiebegeleiding vindt in kleinere groepjes plaats. Aanjaaggroep studiediscipline (Nederlandstalig) Als je moeite hebt met de discipline die de studie en het studentenleven vereist en desondanks wil je toch je opleiding afmaken, kan deze training voor jou en heel wat medestudenten een hulpmiddel zijn om samen dat voornemen ook waar te maken. Studenten vormen een aanjaaggroep met de bedoeling elkaar te motiveren bij de verbetering van hun studiediscipline en een bijbehorende studieaanpak. Op bijeenkomsten wordt afgesproken wat er die week gedaan dient te worden en tijdens de volgende bijeenkomst wordt onderling serieus getoetst of iedereen die afspraken is nagekomen. De gezamenlijke inzet vormt de kracht van de groep.

Training assertiviteit (Nederlands- en Engelstalig) Als je tijdens de lessen of (begeleide) projectgroepen, maar ook in je privéleven te stil of verlegen bent en onvoldoende je mening naar voren durft te brengen, dan kan deze training je leren op een goede manier voor jezelf op te komen, zonder een ander onnodig te kwetsen. Je leert je eigen wensen kenbaar te maken, je eigen mening te zeggen, je niet door anderen te laten domineren en een rustig, prettig contact met anderen aan te gaan. Met behulp van rollenspellen wordt er tijdens de training aandacht besteed aan het verbeteren van sociale en communicatieve vaardigheden, het oefenen van assertief gedrag, het beïnvloeden van negatieve gedachten en piekergedrag via de rationele emotieve training. De training helpt je op weg om jezelf te ontwikkelen in assertief gedrag.

Training faalangstreductie (Nederlandstalig) Als je tijdens je studie, maar ook in je privé-situatie last hebt van overmatige onzekerheid en spanning, heb je last van faalangst. Er zijn twee typen faalangst: actieve en passieve faalangst. Actieve faalangst leidt tot te veel en perfectionistisch studeren. Zulke studenten durven niet te stoppen met studeren, want ‘stel je voor dat ik niet alles weet!’ Passieve faalangst leidt tot te weinig en passief studeren. Zulke studenten durven niet te beginnen of stoppen snel, want ‘het lukt toch niet!’ De training helpt je niet van je faalangst af, maar helpt je je faalangst te hanteren. In de training wordt aandacht besteed aan het beïnvloeden van piekergedrag d.m.v. rationeel-emotieve training, ontspanningsoefeningen en aan het verbeteren van je studievaardigheden en sociale vaardigheden.

Ben je de faalangst de baas, dan zul je beter functioneren in spanningsvolle situaties. Tijdens het tweede studiejaar wordt de volgende training aangeboden: Training presentatietechnieken (Nederlandstalig) Als je moeite hebt met het houden van een mondelinge presentatie dan kun je tijdens deze training werken aan het opbouwen van een presentatie, het afstemmen van je presentatie op je publiek, je verbale en non-verbale presentatie en het versterken van zelfvertrouwen. Tijdens deze training wordt er op verschillende manieren geoefend, wordt er persoonlijke feedback gegeven en ter afsluiting worden korte presentaties gehouden.

2.3. Voorwaardescheppende activiteiten Als je als student met een functiebeperking aan NHTV studeert, probeert de hogeschool je studie direct en indirect met de nodige voorzieningen en aanpassingen mogelijk en plezierig te maken. Binnen de hogeschool proberen we om dit zoveel mogelijk ‘op maat’ met jou samen een invulling te geven gedurende je hele studietraject. Maar daarnaast zijn er ook voorwaarden buiten de muren van de hogeschool waaraan voldaan moet worden om hier te kunnen (blijven) studeren. Alle studenten die besluiten om in Breda te komen studeren, moeten in deze stad immers prettig en adequaat kunnen wonen als ze dat willen en moeten zich in de stad kunnen verplaatsen. En natuurlijk willen de meeste studenten ook recreëren en uitgaan in Breda en omgeving.

In deze paragraaf wordt achtereenvolgens ingegaan op mogelijkheden voor wonen (2.3.1), vervoer en parkeren (2.3.2) en recreëren en uitgaan (2.3.3) door studenten met een functiebeperking in de stad Breda.

2.3.1. Wonen in Breda Een woning vinden Het is meestal niet gemakkelijk om in een studentenstad een kamer of woning te bemachtigen en dat geldt ook voor de stad Breda. Veel NHTVstudenten zijn op zoek naar een kamer, voor een student met een functiebeperking kan reistijd en reisafstand een probleem zijn.

Het openbaar vervoer is bijvoorbeeld lastig toegankelijk voor rolstoelgebruikers en het reizen kan voor studenten met bepaalde functiebeperkingen erg vermoeiend zijn. Dat komt natuurlijk ook niet ten goede aan hun studieresultaten en studieplezier. Juist voor studenten met een functiebeperking kan het vinden van een geschikte woning in Breda of omgeving een voorwaarde zijn om aan NHTV te kunnen studeren. Het vinden van woonruimte wordt er niet makkelijker op als die kamer of woning ook nog aan voorwaarden moet voldoen of aangepast moet worden omdat je een functiebeperking hebt. Een student met astma kan bijvoorbeeld geen genoegen nemen met een stoffige kamer in een oud huis. En voor een rolstoelgebonden student of een student die moeilijk loopt, is een gelijkvloerse woning of kamer op de begane grond een vereiste.

Bovendien moet een woonruimte dan ook in andere opzichten aangepast of aanpasbaar zijn. Dit betekent dat het aanbod voor sommige studenten met een functiebeperking minder groot is en de zoektocht naar een geschikte kamer bovendien een stuk lastiger kan zijn. Wanneer je aan NHTV komt studeren, doe je er goed aan om je zo spoedig mogelijk in te schrijven voor een studentenwoning of kamer. Dat kan via de website www.woonloketbreda.nl. Woonloket is een samenwerkingsverband van de drie Bredase corporaties: Singelveste, woningbouwvereniging St. Laurentius en WonenBreburg. Het inschrijfgeld bedraagt eenmalig € 22,50 per persoon. Mocht je in een later stadium van je studie willen verhuizen naar een andere kamer, dan sta je in ieder geval al ingeschreven en heb je al wachttijd ‘gewonnen.’

De decaan van je opleiding kan zo nodig bij de woningcorporaties bemiddelen en een gemotiveerde aanvraag indienen om jou, eventueel met spoed, een geschikte woonruimte aan te bieden. Urgentie bij het toewijzen van een woning is mogelijk indien “u door dwingende en aantoonbare reden persé in Breda woonruimte nodig heeft.” Je kunt ook bij de woningcorporaties een gesprek aanvragen om je situatie toe te lichten. Zet ook zo precies mogelijk op papier aan welke voorwaarden een woning of kamer voor jou moet voldoen en waarom, je kunt daarbij onderscheid maken in medische, psychische en sociale redenen in relatie tot je functiebeperking. Voeg zoveel mogelijk bewijzen toe in de vorm van medische rapporten, brieven van artsen, therapeuten e.d.

2.3.2. Recreëren in Breda Er zijn diverse landelijke organisaties die zich bezig houden met het organiseren van sport, ontspanning en vakantie voor mensen met een handicap of chronische ziekte. Het zijn er teveel om hier op te noemen. Op www.gehandicaptensport.verzamelgi ds.nl vind je een overzicht van wat er zoal mogelijk is op sportgebied. De Bredase Studenten Sportstichting (Bress) biedt studenten van NHTV en Avans Hogeschool een sportkaart waarmee je tegen een gereduceerd tarief aan een uitgebreid en veelzijdig aanbod van sporten kunt deelnemen. Zie www.bress.nl. Informeer zo nodig bij de docent of coördinator of deelname mogelijk is met jouw specifieke functiebeperking. Op de website www.aangepastesporten.nl staat een overzicht van de sportverenigingen voor mensen met een handicap in Breda en omgeving. In Nederland is Nebas-Nsg (www.NebasNsg.nl) het overkoepelende orgaan voor

aangepaste sporten. Vele plaatselijke sportclubs voor aangepaste sporten zijn daarbij aangesloten. Ook zijn er sportclubs die de mogelijkheid bieden voor mensen met een handicap om bij hen op een volwaardige manier mee te doen. In Breda zijn hier goede voorbeelden van te vinden zoals: Atletiek vereniging Sprint Basketbal vereniging De Barons. Handboogsportvereniging Alliance d’ Ammitié Hockey vereniging PUSH Tafeltennis vereniging Belcrum Het Bredaas Centrum voor Gehandicaptenbeleid (BCG) houdt zich o.a. bezig met de toegankelijkheid van openbare gebouwen en horeca in Breda met als doel het voorkomen en oplossen van problemen van inwoners met een functiebeperking. Zij doet dit door het geven van voorlichting en advies, inventariseren van knelpunten en stimuleren van aanpasbaar bouwen.

Gebouwen die in de gemeente Breda bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar zijn ontvangen van het BCG een sticker met daarop een rolstoel en het woord welkom. Op de website van het BCG www.handicapbreda.nl kun je zelf goed toegankelijke horecagelegenheden en knelpunten melden.

2.3.3. Gemeentelijke voorzieningen Onderstaande informatie geldt alleen voor studenten die in het bezit zijn van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. Voor meer informatie daarover verwijzen we naar www.ind.nl Gehandicapten De toewijzing van speciaal aangepaste woningen of het aanpassen van je woonruimte gebeurt op basis van een WVGbeschikking. WVG staat voor Wet Voorzieningen Gehandicapten 1 . De 1

Vanaf 1 januari 2007 wordt een nieuwe wet ingevoerd: de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Grote delen van de zorg uit de WVG en de AWBZ zullen worden

afdeling WVG van de gemeente onderzoekt naar aanleiding van een medisch rapport of het noodzakelijk is dat je naar of binnen Breda verhuist. Zij geeft ook aan binnen welke termijn dit wenselijk is en welke aanpassingen en/of voorzieningen noodzakelijk zijn in de woning. In Breda zijn ook enkele studentencomplexen beschikbaar met kamers die voor bijvoorbeeld rolstoelgebonden studenten goed aanpasbaar zijn. Woningaanpassingen Voor woningaanpassingen als gevolg van ergonomische belemmeringen op grond van een niet tijdelijke handicap bestaat een subsidieregeling op grond van de WVG. Binnen de WVG wordt aan gemeenten een "zorgplicht" opgelegd. De gemeenten voeren de regeling uit, op grond van hun eigen Verordening voorzieningen gehandicapten. opgenomen in de WMO, die gemeentelijk wordt uitgevoerd. Voor meer informatie verwijzen we naar de gemeente waarin je woont.

Studenten wonen doorgaans maar een beperkt aantal jaren in hun studiestad maar een aangepaste studentenkamer is na verhuizing uiteraard weer beschikbaar voor een andere student met een functiebeperking. Veel aanpassingen kunnen daardoor toch langdurig gebruikt worden.

De gemeentelijke WVG-verordening is gericht op personen die "ten gevolge van ziekte of gebrek aantoonbare beperkingen ondervinden op het gebied van het wonen of van het zich binnen of buiten de woning verplaatsen." De ziekte of beperking zal op grond van een medische diagnose moeten worden vastgesteld. Andere, algemene criteria zijn: •

•

Individueel gericht Een voorziening moet hoofdzakelijk bedoeld zijn voor de persoon met een beperking. Gemeenschappelijke voorzieningen, zoals automatische schuifdeuren voor een centrale hal van een flat bijvoorbeeld, vallen er buiten. Langdurig noodzakelijk Beperkingen dienen een blijvend karakter te hebben, dus aanpassingen moeten voor een langere periode nodig zijn. Een voorziening voor kortere tijd, bijvoorbeeld vanwege een ongeluk, wordt via de WVG niet verstrekt.

•

Niet algemeen gebruikelijk Denk bijvoorbeeld aan een aangepaste kraan voor iemand met een spierziekte, een handgreep bij deur of sanitair, een douchestoel, een verhoogd toilet, een aangepast keukenblok voor een rolstoelgebruiker.

De verhuurder moet er als eigenaar van de woning voor zorgen dat de woning zodanig aangepast wordt dat deze geschikt is voor de betreffende student met een functiebeperking. Nadat je op basis van de WVG een aanvraag voor een aanpassing hebt ingediend, neemt de gemeente contact op met de verhuurder met de vraag om een offerte uit

te brengen voor het realiseren van de aanpassing(en). De gemeente beoordeelt of dit voldoet aan het criterium "goedkoopst adequaat" en aan jouw individuele behoeften en vervolgens neemt de gemeente een beslissing. Een duidelijke beschrijving van de WVG-regeling en de aanpassingsprocedure vind je op www.wonenbreburg.nl/web/conte nt.jsp?objectid=3999

Openbaar Vervoer in Breda Voor vervoer kan niet iedere student met een functiebeperking even gemakkelijk gebruik maken van de OV-studentenkaart of de fiets. Voor vervoer van en naar school kun je dan een beroep doen op de Wet Rea. (zie paragraaf 5.4) Vervoer naar ziekenhuis, artsen en therapeuten wordt onder voorwaarden vergoed door je ziektekostenverzekeraar of is soms aftrekbaar van de belasting (zie paragraaf 5.3) Voor vervoer binnen Breda voor sociale doeleinden, bijvoorbeeld boodschappen doen, winkelen,

vrienden bezoeken, sporten, uitgaan, maar ook naar bus- of treinstation, kun je gebruik maken van aangepast vervoer. De Deeltaxi West-Brabant biedt reizigers van deur tot deur vervoer op maat, bijv. met een (gedeelde) taxi of taxibus, voor reizigers met een functiebeperking en WVGgerechtigden gelden extra faciliteiten, bijvoorbeeld een gereduceerd tarief van 0,43 per strip en een gratis rit voor een begeleider. Zie www.deeltaxi-westbrabant.nl In het kader van het project ‘Toegankelijk openbaar vervoer’ is buslijn 10 Oosterhout-Breda geselecteerd als voorbeeldlijn voor volledig bruikbaar busvervoer voor mensen met een handicap. Er rijden op dit traject lage vloerbussen die met een liftsysteem toegankelijk zijn voor rolstoelen en er zijn speciale rolstoelplaatsen in de bussen. De haltes zijn aangepast en de chauffeurs verlenen extra service. Het streven van de regering is dat in 2010 alle (openbaar) busvervoer in Nederland volledig toegankelijk is voor mensen met een handicap.

Parkeren Een student met een functiebeperking kan bij de gemeente waarin hij woont een Europese Gehandicapten Parkeerkaart aanvragen waarmee je als bestuurder of passagier van een personenauto recht hebt om (vaak tegen gereduceerd tarief) op een invalidenparkeerplaats te parkeren en er bovendien andere dan gebruikelijke parkeerregels voor je gelden. Deze kaart is persoonsgebonden en wordt verstrekt na een medische keuring tegen eenmalige legeskosten. Een student die in Breda woont en slecht ter been of rolstoelgebonden is, kan bovendien de gemeente verzoeken om een kentekengebonden eigen parkeerplaats bij de eigen woonruimte. Uiteraard moet je dan wel beschikken over een rijbewijs en (eigen) auto.

Financiële aspecten van studeren met een functiebeperking

Dit hoofdstuk heeft betrekking op voorzieningen voor studenten die recht hebben op de prestatiebeurs. In de Wet Studiefinanciering 2000 (WSF 2000) is opgenomen dat studenten bij studievertraging door overmacht op grond van handicap, chronische ziekte of dyslexie recht hebben op financiële voorzieningen. Om dit recht te verkrijgen moet je aan nadere voorwaarden voldoen. Het aanvragen van deze financiële voorzieningen verloopt altijd via de studentendecaan van je opleiding.

3.1 Financiële Ondersteuning Studenten NHTV (FOS) Als je door een functiebeperking niet binnen de (verlengde) beursperiode van de studiefinanciering (zie ook onder 2. ‘Studiefinanciering’) het einddiploma kunt behalen, kun je een beroep doen op de regeling FOS van NHTV voor financiële ondersteuning.

De hoogte van deze financiële ondersteuning is gelijk aan de basisbeurs en de eventueel aanvullende beurs die jij maandelijks hebt gehad van de Informatie Beheer Groep. Er kan dus alleen maar een beroep op de regeling FOS gedaan worden, als men recht heeft op studiefinanciering. Om in aanmerking te komen voor deze financiële ondersteuning, dien je aan bepaalde voorwaarden te voldoen, zoals de meldingsplicht bij het ontstaan van de omstandigheid op grond waarvan je om ondersteuning vraagt. Zie voor de regeling www.nhtv.nl

3.2 Studiefinanciering bij studievertraging

De hieronder beschreven financiële regelingen kunnen worden aangevraagd bij de IB-groep via de studentendecaan van je opleiding.

De decaan verklaart in een formulier 'Verzoek om een voorziening prestatiebeurs bij arbeidsongeschiktheid of bijzondere omstandigheden' dat je student bent aan de betreffende opleiding van NHTV. Aan het formulier is er een medische verklaring gehecht, die door een arts moet worden ingevuld. Die arts kan een huisarts zijn of een specialist. Meer informatie over deze regelingen kan je krijgen op de website van de IB-groep, www.ibgroep.nl.

3.2.1

Recht op prestatiebeurs compensatie

Het betreft het recht op financiële voorzieningen bij studievertraging door overmacht op grond van handicap, chronische ziekte of dyslexie.

Om recht te hebben op deze extra financiële voorzieningen van de IBG moet je altijd aan nadere voorwaarden voldoen (zie boven). Relevante wetgeving is te vinden in de Wet op de Studiefinanciering (WSF 2000) (link Wettelijke kaders). De aanvraag en de uitkering verloopt via de Informatie Beheer Groep (IBG) .

3.2.2

Recht op verlenging studiefinanciering voor de periode van 0 - 12 maanden

Wanneer je studievertraging of naar verwachting studievertraging oploopt door overmacht op grond van ziekte, lichamelijke, zintuiglijke of andere functiestoornissen en dit leidt tot het niet met goed gevolg afleggen van het afsluitend examen binnen de diplomatermijn van de Wet op de Studiefinanciering (WSF 2000),

heb je recht op een extra jaar (voor de periode van 0 tot 12 maanden) gemengde studiefinanciering. Onder de laatstgenoemde categorie kan ook de student met dyslexie vallen (WSF 2000 art 5.6 lid 8).

3.2.3

Recht op overschrijding van de maximale leeftijdsgrens

Voor elke student geldt dat wanneer je vóór je 30-ste met studeren begonnen bent en je hebt op je 30ste nog studiefinancieringrechten, dan blijven deze uiterlijk tot je 34ste geldig indien je de studiefinanciering ná je 30-ste niet onderbreekt. Onderbreken op grond van ziekte of andere bijzondere omstandigheden mag wel.

3.2.4

Recht op omzetting van de hele prestatielening op grond van een WAJONG-uitkering

Wanneer je tijdens je studie voor 80 procent of meer arbeidsongeschikt wordt, heb je recht op het omzetten van je gehele prestatielening in een gift. Dit geldt ook wanneer deze situatie zich ná het eerste jaar van studie voordoet.

3.3 Studiefinanciering bij niet (tijdig) afstuderen 3.3.1

Recht op verlenging van de diplomatermijn

Verlengen diplomatermijn betekent verlenging van de duur waarbinnen je een diploma gehaald moet hebben om in aanmerking te komen voor omzetten van je prestatielening in een gift. Wanneer je door bijzondere omstandigheid van tijdelijke aard de diplomatermijn (van 10 jaar) niet haalt, heb je recht op verlenging van de termijn met de duur die de vertraging heeft geduurd (WSF 2000 art 5.16 lid 1). De aanvraag en de uitkering verlopen via de IBG.

3.3.2

Recht op omzetting van de gehele prestatiebeurslening in een gift

(alleen mogelijk voor studenten die gestart zijn vóór september 2004) Wanneer je door bijzondere omstandigheden van structurele aard niet in staat bent met goed gevolg je afsluitend examen af te leggen, heb je recht op omzetten van je gehele prestatielening in een gift (WSF 2000 art 5.16 lid 2). De aanvraag en de omzetting verlopen via de IBG.

3.3.3

Recht op nieuwe studiefinanciering voor een nieuwe studie

Wanneer je gedwongen bent te stoppen met een studie vanwege een tijdens de studie ontstane handicap,

een verergerende handicap of chronische ziekte, heb je recht op nieuwe studiefinanciering voor een studie die wel past binnen jouw mogelijkheden (WSF art. 5.16 lid 3). Je gehele prestatielening voor je afgebroken studie wordt omgezet in een gift. De aanvraag en de uitkering verlopen via de IBG.

3.3.4

Uitschrijving aan NHTV, restitutie collegegeld en studiefinanciering

Bij chronische ziekte en/of functiebeperking kunnen er (al dan niet voorzien) situaties ontstaan waardoor je gedurende langere of kortere tijd niet aan het onderwijs kan deelnemen en/ of niet kan studeren. Je ziekte verslechtert bijvoorbeeld tijdelijk, je moet geopereerd worden of je moet deelnemen aan een revalidatieprogramma.

Als te voorzien is dat deze situatie langere tijd gaat duren, is het verstandig om je tussentijds uit te schrijven en je studiefinanciering tijdelijk stop te zetten. Als je tussentijds uitschrijft op grond van ziekte of andere omstandigheden die te maken hebben met je functiebeperking, heb je recht op restitutie van het collegegeld over de maanden waarin je niet meer staat ingeschreven als student. Je spaart dan niet alleen collegegeld uit, maar ook ‘studiefinancieringmaanden’. Bij uitschrijving moet je n.l. ook je studiefinanciering stopzetten, waardoor geen kostbare studiefinanciering verloren gaat. Kom je in de situatie terecht dat je (wellicht) langere tijd uitgeschakeld zal zijn, bespreek dan met de studentendecaan wat voor jou de beste oplossing is. Maar uiteraard kan je ook onverwacht in een dergelijke situatie terechtkomen.

Ook in dat geval is het belangrijk om contact op te nemen met de studentendecaan om je afwezigheid te melden en te bespreken wat je het beste kan doen. Ben je zelf niet in staat om contact op te nemen, dan kan je dit uiteraard ook door bijvoorbeeld je ouders of verzorgers laten doen. De studentendecaan kan je ook informeren over de procedure van uitschrijving en herinschrijving. Wanneer je stopt met je studie maar niet in de positie bent dat je de inkomsten van studiefinanciering kan missen, dan kan je via de studentendecaan dus gebruik maken van een van de voorgaande regelingen, over het algemeen de regeling beschreven bij 4.2:

verlenging van gemengde studiefinanciering voor de periode van 0 tot 12 maanden.

3.4 Noodfonds

Als je plotseling met onvoorziene uitgaven wordt geconfronteerd, al dan niet gerelateerd aan je functiebeperking, en je dreigt hierdoor in acute financiële nood te komen, dan kan je een beroep doen op het Noodfonds. Of je voor een aanvraag bij het Noodfonds in aanmerking komt, kan je lezen op de website www.nhtv.nl, De aanvraag voor een financiële bijdrage uit het noodfonds loopt altijd via de studentendecaan van je opleiding.

Wettelijke regelingen

In dit hoofdstuk vind je een overzicht van wettelijke –veelal financiëleoverheidsregelingen die betrekking hebben op studie en onderwijs. Studenten met een functiebeperking kunnen een beroep doen op deze regelingen om zo volwaardig en gelijkwaardig mogelijk te kunnen functioneren en studeren. In dit hoofdstuk vind je een beschrijving van een aantal wettelijke regelingen waarvan deze studenten gebruik kunnen maken. Let op! De bijverdienregeling (4.1) geldt alleen voor studenten die studiefinanciering ontvangen. De Wajong-uitkering (4.2), fiscale regelingen (4.3), de wet REA (4.4), het PGB (4.5) en de WVG (4.6) gelden alleen voor studenten die in het bezit zijn van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. Nog een opmerking vooraf: neem ook altijd contact op met de betreffende instantie(s) en informeer naar de precieze regels en mogelijkheden voor jouw

persoonlijke situatie. Denk eraan dat regels ook kunnen veranderen in de loop van een studiejaar. Omdat de beschreven regelingen vanaf januari 2007 gaan vallen onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en deze gemeentelijk uitgevoerd zullen gaan worden verwijzen we je hierbij naar de gemeente waarin je woont. Voor Breda: www.breda.nl

4.1 Bijverdienregeling Voor de studiefinanciering geldt een bijverdiengrens per kalenderjaar. Als je die grens overschrijdt dan moet je het bedrag dat je daar bovenuit komt (tot het maximum van de studiefinanciering) terugbetalen. Ook betaal je dan de kosten van het aantal maanden onterecht gebruik van de OV-kaart en een boete. Wie naast studiefinanciering ook een WAJONG-uitkering heeft, overschrijdt de bijverdiengrens meestal niet. Hou dit wel dit goed in de gaten, vooral indien je met terugwerkende kracht een WAJONG-uitkering krijgt. Kom je toch boven de bijverdiengrens uit, dan kun je je studiefinanciering voor

een deel van het studiejaar stopzetten. Meer informatie: Informatie Beheer groep. Infolijn 050 599 77 55, website www.ib-groep.nl.

4.2 De Wajong-uitkering Voltijd-studenten met een functiebeperking die tussen de 17 en de 30 jaar zijn en studiefinanciering ontvangen, kunnen soms een beroep doen op de WAJONG: de Wet arbeidsongeschiktheid jonggehandicapten. Je moet daarvoor voldoen aan voorwaarden en soms volgt ook een medische keuring. De Wajong-uitkering bedraagt 70% van het minimum jeugdloon. Onder bepaalde voorwaarden wordt dit verhoogd tot 100%, afhankelijk van de mate waarin je verzorging en hulp nodig hebt. Als je binnen de diplomatermijn van 10 jaar 80% of meer arbeidsongeschikt wordt op grond van de WAJONG, wordt de hele prestatiebeurs omgezet in een gift.

Dit geldt ook voor de prestatiebeurs over het eerste jaar, ook als je pas na het eerste jaar 80% of meer arbeidsongeschikt bent geworden. Meer informatie: UWV in je eigen regio, tel. hoofdkantoor 020 6879111, website www.uwv.nl en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tel. 0800 90 Informatie Beheer groep, Infolijn 050 599 77 55, website www.ib-groep.nl Bij het expertisecentrum Handicap + Studie is een brochure verkrijgbaar over uitkeringen en financiële regelingen, website www.handicapstudie.nl

4.3 Fiscale regelingen Aftrek buitengewone lasten Belastingaftrek voor buitengewone lasten wegens ziekte, invaliditeit, bevalling, adoptie, arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden Kosten die jij maakt in verband met je functiebeperking (ziekte en/of handicap) zijn in bepaalde gevallen aftrekbaar voor de belasting als buitengewone lasten. Het gaat dan om kosten voor bijvoorbeeld (huis)apotheek, dieet op doktersvoorschrift, Moermandieet, gezinshulp, hulpmiddelen, kleding en beddengoed, medische hulp, premies voor het ziekenfonds en de ziektekostenverzekering, lidmaatschap, patiëntenverenigingen, de verpleeginrichting, kosten van vervoer, ziekenbezoek en overlijden. Voor mensen met een chronische ziekte is er een vast bedrag dat jaarlijks mag worden afgetrokken.

Jonggehandicaptenkorting De jonggehandicaptenkorting is een 'heffingskorting', een korting op het bedrag dat van de WAJONG-uitkering wordt ingehouden voor loonbelasting en premies volksverzekeringen (loonheffingen.) Doordat er minder wordt ingehouden, gaat de maandelijkse netto-uitkering omhoog. De korting wordt meestal automatisch door de uitkeringsinstantie verrekend. Meer informatie: de Belastingtelefoon, tel. 0800 0543 (of het belastingkantoor in je eigen regio), website www.belastingdienst.nl

4.4 Wet Rea voor studenten Hulpmiddelen en voorzieningen voor onderwijs Als je hulpmiddelen en/of voorzieningen nodig hebt voor het volgen van onderwijs, thuis of op de hogeschool, worden deze vergoed op basis van artikel 11 van de wet REA: (Re)integratie Arbeidsgehandicapten. Het kan bijvoorbeeld gaan om meubilair, zoals een aangepaste stoel of tafel, om een aangepaste pc of lesmateriaal voor blinden of slechtzienden, een doventolk of notitiemaker, maar ook om vervoer van en naar school. Dit moet je aanvragen bij het UWV in de regio waar je staat ingeschreven. Het UWV bepaalt wat voor soorten, merken en hoeveel voorzieningen er worden vergoed. Soms is een medische verklaring nodig. De vergoeding moet je altijd aanvragen vóórdat je het hulpmiddel aanschaft. De aanvraag kan zo’n drie maanden duren dus zorg dat je er op tijd mee bent. OV-studentenkaart of vervoersvoorziening Als je door je handicap niet met het openbaar vervoer kunt reizen, kun je

bij het UWV op basis van de Wet REA een vervoersvoorziening aanvragen. De vergoeding betreft alleen de extra kosten die worden gemaakt als gevolg van de handicap. Van de kilometervergoeding worden de kosten van het openbaar vervoer afgetrokken. Heb je een OV-studentenkaart, dan wordt van de vervoerskostenvergoeding geen openbaar vervoerkosten afgetrokken, omdat via de studiefinanciering al voor de OV-studentenkaart (=openbaar vervoerskosten) wordt betaald. Met een kopie van het afhaalbericht moet je het recht op een OV-kaart aantonen. Meer informatie: Uitvoering Werknemers Verzekeringen (UWV) in je regio, website www.uwv.nl.

REA : Wet (Re)integratie Arbeidsgehandicapten De REA bevat alle subsidiemogelijkheden en andere reïntegratie-instrumenten (voor werkgevers en werknemers) om mensen met een arbeidshandicap aan het werk te houden of (weer) aan het werk te krijgen. Studenten

met een functiebeperking die afgestudeerd zijn of hun studie staken, kunnen een beroep doen op diverse regelingen van de Wet REA om passend werk te vinden. Ook studenten die buiten de NHTV werken in het kader van stage of afstuderen kunnen een beroep doen op een aantal regelingen.De belangrijkste maatregelen staan hieronder. Een deel is mogelijk van belang voor na je afstuderen, bij beëindigen van je studie en tijdens je stageperioden tijdens je opleiding. •

Premiekorting werkgever Een werkgever kan in aanmerking komen voor een premiekorting op de WW- en WAO-premies als hij een arbeidsgehandicapte werknemer in dienst neemt of in dienst houdt.

•

Artikel 29b Ziektewet Het artikel bepaalt dat het UWV de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever overneemt indien een arbeidsgehandicapte wegens ziekte zijn werk niet kan doen.

•

Subsidie extra reïntegratiekosten Mochten de kosten voor reïntegratie hoger blijken te zijn dan de premiekorting, dan kan de werkgever een aanvullende subsidie aanvragen bij het UWV.

•

No-risk polis Om te voorkomen dat werkgevers arbeidsgehandicapten niet in dienst nemen uit vrees voor de financiële gevolgen van het risico van hernieuwde of toekomstige arbeidsongeschiktheid, worden arbeidsgehandicapten die binnen 6 jaar na indiensttreding arbeidsongeschikt worden, niet meegerekend voor de berekening van de gedifferentieerde WAO-premie.

•

Aanvulling op het loon Om arbeidsgehandicapten te stimuleren werk te aanvaarden, ook al is dat tegen een lager loon, kunnen zij een aanvulling op het loon krijgen.

•

•

Werken op proef Arbeidsgehandicapten hebben de mogelijkheid om - vrijwillig - maximaal zes maanden op proef te werken voor een potentiële werkgever. Gedurende deze maanden kunnen zij dan een reïntegratie-uitkering krijgen, die in de plaats komt van een (gedeeltelijke) WW-uitkering. De reïntegratie-uitkering Behalve tijdens proefplaatsing kan de reïntegratie-uitkering ook ingezet worden voor de arbeidsgehandicapten die zich laten om-, her-, of bijscholen. Tijdens de reïntegratieuitkering geldt er geen sollicitatieplicht.

•

Voorzieningen voor werkzoekenden In het kader van het reïntegratietraject kan een arbeidsgehandicapte voorzieningen (zoals scholing en hulpmiddelen) aanvragen bij het UWV.

•

Voorzieningen voor werknemers Arbeidsgehandicapte

werknemers kunnen voorzieningen aanvragen die nodig zijn om aan het werk te blijven of om het werk te kunnen hervatten. Het gaat om persoonsgebonden en om meeneembare voorzieningen, zoals vervoersvoorzieningen, hulpmiddelen e.d. Meer informatie: Helpdesk Gezondheid Werk en Inkomen, tel. 020 4 800 300, website www.bpv.nl/rea.html en Expertisecentrum Handicap + studie, www.handicap-studie.nl

4.5 Het Persoonsgebonden Budget (PGB) Sinds 1 januari 1996 kunnen mensen die door een functiebeperking langer dan drie maanden hulp of begeleiding nodig hebben, met een persoonsgebonden budget (PGB) zelf bepalen welke zorg ze willen 'inkopen' en bij wie. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld begeleiding thuis of bij vervoer, medische verzorging/verpleging, persoonlijke verzorging en huishoudelijke hulp. Dat kun je bij een instantie ‘inkopen’

maar ook bij een particulier, bijvoorbeeld een huisgenoot, medestudent of familielid. Je krijgt dan een PGB, een bepaalde hoeveelheid geld, toegewezen en je wordt zelf budgethouder en werkgever, met bijbehorende rechten en plichten. Een aanvraag voor een PGB dien je in bij het Zorgkantoor in je eigen regio, waarna het RIO (Regionaal indicatie Orgaan) via een indicatiestelling vaststelt voor welke vormen van zorg- en dienstverlening je in aanmerking komt, hoeveel zorguren per geïndiceerde zorgsoort je krijgt en welk bedrag hierbij hoort. Meer informatie: Per Saldo, vereniging van Budgethouders, tel. 030-2304066, website www.pgb.nl Meer infomatie: Sociale Verzekerings Bank (SVB) Utrecht, belast met de administratieve uitvoering van alle PGB's in Nederland, tel. 030 23 07 878, website www.svb.org.

4.5 Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Voorzieningen Gehandicapten

(WVG.) Bij de gemeente kunnen onder meer de volgende voorzieningen worden aangevraagd: rolstoelen, vervoersvoorzieningen (bijvoorbeeld auto-aanpassing, fietsvoorziening), woningaanpassingen (bijvoorbeeld oprit, drempelvrij maken woning, aanpassingen badkamer, toilet en keuken.) Voor een voorziening uit de WVG heb je een indicatie nodig en bestaat de mogelijkheid dat je een eigen bijdrage moet betalen, afhankelijk van je inkomen. Dit kan per gemeente en per voorziening verschillen. Alleen voor een rolstoel betaal je nooit een eigen bijdrage. De uitvoering van de WVG verschilt per gemeente. Informeer altijd bij de gemeente waar je bent ingeschreven naar de WVG-regels die daar gelden. Om in Breda in aanmerking te komen voor voorzieningen op basis van de WVG, moet je in Breda ingeschreven staan als inwoner. Heb je al WVGvoorzienigen van de gemeente waar je met je ouders woonde en ga je naar Breda verhuizen, dan moet je bij de gemeente Breda een aanvraag indienen voor overname van de hulpmiddelen en evt. lease/huurcontracten die de gemeente heeft met leveranciers. Voor

aanpassingen aan je woning/kamer in Breda en vervoersvoorzieningen kun je bij de WVG Breda en aanvraag indienen. In paragraaf 3.3 staat meer over de uitvoering van de WVG in de gemeente Breda. Meer informatie: afdeling WVG van de gemeente waar je staat ingeschreven, gemeentehuizen hebben vaak en apart WVG-loket en een link op de gemeentelijk website. Meer informatie: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor algemene informatie, tel. 070 340 78 90, website www.minvws.nl

Handige instanties en literatuur

5.1 Handicap + Studie Expertisecentrum Handicap + Studie is een expertisecentrum voor onderwijs en handicap en is gevestigd in Utrecht. Zij stimuleert de succesvolle deelname van jongeren met een functiebeperking aan het hoger onderwijs. Daarom ondersteunt zij zowel onderwijsinstellingen als studenten en probeert zij de informatievoorziening en de beeldvorming over gehandicapten te verbeteren. Tevens probeert Handicap + Studie studenten ervan bewust te maken dat studeren met een functiebeperking goed kan. Daarbij laat zij zich inspireren door ervaringen van studenten en probeert zij de grootst mogelijke expertise te bundelen om studie en handicap samen te laten gaan. Via haar tijdschrift ‘Binding’ houdt Handicap + Studie haar lezers op de hoogte van de recente ontwikkelingen en activiteiten.

Elke student kan zich gratis abonneren op ‘Binding”. Handicap + Studie is bereikbaar via: Telefoonnummer 030 - 2753300 Helpdesk tussen 9:00 en 12:30 uur op bovenstaand nummer E-mail: [email protected] Internet: www.handicap-studie.nl Bezoekadres: Christiaan Krammlaan 2, gebouw krammstate Postbus 222, 3500 AE Utrecht.

5.2 Informatie Beheer Groep (IBG) De IBG voert de wetten en regelingen uit die te maken hebben met het bekostigen van een opleiding na de middelbare school. In jouw geval is dat de studiefinanciering zoals vastgelegd in de Wet Studiefinanciering 2000. Heb je vragen die te maken hebben met je studiefinanciering en/ of OVkaart, dan kun je je richten tot de IBG.

Daarvoor kun je het landelijke nummer bellen, langsgaan bij het regiokantoor, of de website bekijken. Telefoon 050 - 5997755 Internet: www.ib-groep.nl Bezoekadres Breda: Stationsweg 1 C, 4811 AX

5.3 UWV

Het UWV is de uitvoerende instantie van o.a. de Wajong en de Wet Rea. In Breda te vinden op de volgende adressen: Vlaszak 61-67 4811 GX 0900-9294 (076) 520 10 46 Chasséveld 9-11 4811 DH 09009294 Website: www.uwv.nl

5.4 Federatie van Nederlandse Blinden Bibliotheken (FNB)

De FNB zorgt ervoor dat blinden en slechtzienden ook toegang tot informatie hebben. Daarom kun je bij hen terecht om informatie om te laten zetten in gesproken of digitale vorm, braille, of grootletterdruk. De FNB heeft 5 kantoren te weten in Grave (hoofdkantoor), Amsterdam, Rotterdam, Arnhem en Den Haag. Je kunt ze bereiken via het algemene nummer en het postadres: Postbus 24, 5360 AA Grave Telefoon 0486 - 486486 Fax 0486 - 476535 E-mail: [email protected] Internet: www.fnb.nl www.maastricht.nl www.fnb.nl

5.5 Per Saldo Per Saldo is de belangenvereniging voor mensen die een PersoonsGebondenBudget hebben. Per Saldo geeft informatie, ondersteuning en advies. Op hun website, www.pgb.nl, kun je allerhande informatie bekijken over Per Saldo zelf en over het PGB. Per Saldo werkt ook nauw samen met de regionale steunpunten voor het PGB. Per Saldo is te bereiken via: • Regionale Steunpunt Breda e.o. Telefoon (076) 521 22 93, Spreekuur op afspraak, telefonisch op maandag van 9.30 tot 14.00 uur dinsdag en donderdag van 9.30 tot 12.30 uur vrijdag van 10.00 tot 12.00 uur e-mail: [email protected] • Of landelijk: Bezoekadres: Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht Postadres: Postbus 19161, 3501 DD Utrecht

Telefoon 0900 7424857 (à € 0,20 per minuut) (ma 10.00-17.00 uur, di-do 9.00-17.00 uur). Fax (030) 231 49 75 E-mail: [email protected]

5.6 Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid

Het Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid (BCG) is een organisatie die zich ten doel stelt in Breda een samenleving te creëren, waarin mensen met een al dan niet zichtbare beperking als volwaardig burger kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven, op basis van gelijke rechten, gelijke kansen en gelijke plichten. Er wordt gewerkt aan de beeldvorming door middel van het geven van voorlichting op scholen, het opleiden van professionals en het leren door ervaring.

Er wordt gewerkt aan het opbouwen van een kenniscentrum door het aantrekken en opleiden van ervaringsdeskundigen en er wordt geprobeerd het leef- en voorzieningenniveau te verbeteren door het vormen van klankbordgroepen, beleid te maken en dit te toetsen. Ze zijn te vinden op het volgende adres: Postbus 9326 4801 LH Breda Takkebijsters 15a, 4817 BL Breda Telefoon 076-522 33 43 Fax 076 - 522 88 56 www.handicapbreda.nl

5.7 MEE West-Brabant

biedt ondersteuning bij leven met een beperking aan mensen met een lichamelijke en zintuiglijke beperking of chronische ziekte. Voor vragen over onderwijs, wonen en woningaanpassing, vrijetijdsbesteding, arbeid en dagindeling, wet- en regelgeving, verwerking en acceptatie.

5.8 RSI - dossier (RSI = Repetitive Strain Injury) Op de website van NHTV kun je het rsi-dossier vinden. In dit dossier staan tips over o.a. een goed lichaamshouding, werkorganisatie en anti-rsi software. Naast dit dossier is er op het netwerk van NHTV een beeldschermtachograaf geïnstalleerd. Met behulp van dit programma kun je voorkomen dat je te lang of te intensief werkt. Het programma geeft je ook suggesties om op bepaalde momenten oefeningen te doen om het lichaam te laten herstellen. Het RSI-dossier is te vinden op: www.nhtv.nl > actueel > rsi-dossier

5.9 Handige literatuur

Behalve de hulp van handige instanties en websites is er ook veel geschreven over studeren, over functiebeperkingen en over beide. •

“Peptalk voor studenten, 135 tips voor de mooiste tijd van je leven”. Geschreven door Ruud van den Berg. Uitgeverij Intro, Nijkerk, 1994. ISBN 90 5574 0314

•

“In de put uit de put, zelf depressiviteit overwinnen”. Geschreven door P.M. Lewinsohn, R.F. Muñoz, M.A. Youngren, A.m. Zeiss en P. Cuijpers (redactie). HB Uitgevers, Baarn, 2002 (Nederlandse editie). ISBN 90 5574 0462

•

“Poenboek, de financiële gids voor jongeren 2003”, 43e geheel herziene editie. Uitgave van VSSD (Vereniging voor Studie- en Studentenbelangen te Delft), Delft, 2003. ISBN 90 71301 38 9

•

“Studeren met dyslexie, informatie, praktische aanpak, noodzakelijke ontwikkelingen”. Geschreven door Nel Hofmeester. Garant, Antwerpen - Apeldoorn, 2002. ISBN 90 4411 2996

•

“ADHD, een kopzorg”. Geschreven door K. Nadau, een gids voor volwassenen met ADD en ADHD

•

“Beren op de weg, spinsels in je hoofd”. Geschreven door Theo IJsselmans.

5.10 Handige adressen en websites Studietips • www.lsvb.nl website van de landelijke studenten vakbond. Zij komen in jouw stad voor jouw belangen op. • www.leidenuniv.nl/ics/sz/so, website van de Universiteit van Leiden met handige studietips. • www.nrc.nl/service/aanbiedingen, website van NRC-handelsblad waar je literatuur kan vinden met handige studietips. • www.minocw.nl/aob.htm, studieen beroepskeuze • www.schoolweb.nl, studiekeuzetest • www.fontys.nl/fit, studieinteressetest • werk.pagina.nl, o.a. informatie over beroepen Dyslexie • Adviesbureau opleiding en beroep tel.: 013-5321470, voor testen van dyslexie • Tilburgs Ambulatorium Neuropsychologie Postbus 90153 5000 LE Tilburg

• •

013-4662360 Onderzoeksinstituut, verbonden aan de Universiteit van Tilburg, dat o.a. onderzoek doet naar dyslexie Pedagogisch Instituut tel.: 0104071506 Landelijk Vereniging Woortblind tel.: 030-2281556

Psychische Problematiek • www.nfgv.nl, website van het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid. Veel informatie over psychische problemen. • www.ggzregiobreda.nl, website van GGZ regio Breda. Zij bieden hulp bij psychische of psychiatrische problematiek en bieden cursussen en preventie praatgroepen aan o.a. voor mensen met een eetstoornis, grip op je dip, etc. • www.assertiviteit.org, website van F. de Boer, instituut voor assertiviteitsontwikkeling, loopbaanadvisering en counseling. • www.uvt.nl/univers/nieuws/0203/ 32/regelingen.html, website van de Universiteit van Tilburg met een artikel over dyslexie.

RSI • www.fitoffice.nl, de officiële website van het RSI-centrum, wat nu onder de naam Fitoffice werkt. • www.rsi-vereniging.nl, website van de RSI-patiëntenvereniging. • www.rsi.pagina.nl, een overzicht van sites die betrekking hebben op RSI • www.muisarm.nl, site van de Stichting RSI Nederland Toegankelijkheid • www.toegankelijknederland.nl, op deze website kun je opzoeken of een gebouw bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar (BTB) is voor mensen met een beperking of chronische ziekte. • www.lbt.nl, de website van het landelijk bureau toegankelijkheid. Hier kun je van alles vinden over toegankelijkheid van evenementen, accommodaties en uitgaan, nieuws, vervoer en cursussen.

Doof-/ slechthorendheid • www.doof.nl, een nieuwsbrief over doofheid, tevens ontmoetingsplaats voor doven en slechthorenden. Blind-/ slechtziendheid • www.sensis.nl, Sensis is de organisatie voor zorg, onderwijs en diensten aan slechtziende en blinde mensen in Zuid-Nederland. Wonen • www.wonenbreda.nl, wil je meer weten over woningaanpassingen? Vraag dan het gratis ‘Informatieblad Wonen’ aan bij de afdeling Voorzieningen gehandicapten, telefoonnummer (076) 529 36 88, e-mail [email protected] of bij de balie Sociale Zaken, Arbeidsmarktbeleid en Welzijn in het stadskantoor of de deelstadskantoren van de Gemeente Breda.

Bezoekadres WonenBreBurg: Schorsmolenstraat 48, 4811 VP Breda, 076-530 85 30 Overig • http://www.jopla.nl/, de site van Jopla, de vereniging van en voor jongeren met een lichamelijke handicap of een chronische ziekte. Met een overzicht van activiteiten en projecten, en een 'tour' door het gebouw van Jopla. • www.welzorg.nl, Welzorg is een leverancier van hulpmiddelen bij bewegingsproblemen met vestigingen door heel Nederland.

Literatuurlijst • Volwaardig studeren – Universiteit Maastricht

• Studietips – handicap + studie expertisecentrum

Colofon NHTV internationale hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX Breda © NHTV internationale hogeschool Breda december 2006 Samenstelling en tekst: Francine Habraken, Soma de Klerk, Joyce Noorman en Evelien Westerbeek van Eerten Vormgeving en druk: BOWfor, Vught Oplage: 300 Hoewel de grootst mogelijke zorg is besteed aan de inhoud van dit handboek kunnen er geen rechten aan worden ontleend.