Studentenbrochure Afdeling VE 2 - Geriatrie
Hier komt titel van persbericht Pagina 1
Voorwoord Welkom op de geriatrie! Met deze brochure willen we je graag welkom heten op de afdeling VE 2 – Geriatrie Geriatrie komt van het Griekse ‘geron’ wat ouderen betekent. In een wereld waar succes, vitaliteit en schoonheid worden aanbeden is oud worden, ziek worden en sterven vaak verborgen. We willen vaak deze spiegel naar de toekomst vaak niet zien. De zorg voor oudere, kwetsbare mensen is niet steeds gemakkelijk, vereist inlevingsvermogen, geduld en kennis. Het is nochtans de zorg die de kern van het ‘mens zijn’ raakt. Ze plaatst ons voor uitdagingen, ze verplicht ons na te denken over fundamentele vragen en deze zorg laat ons voelen wat het is om kwetsbaar en afhankelijk te zijn. Deze studentenbrochure is tevens een werkdocument. We verwachten dat je zelf ook naar informatie opzoek gaat. We hopen dat je je snel thuis voelt en dat je samen met heel het team meehelpt om een kwalitatieve zorg te verlenen. Onze hoofdverpleegkundige, de stage mentoren en gans het team willen jullie hier graag bij helpen.
Pagina 2
Verwelkoming
Voorstelling van de geriatrische afdeling Voorstelling van de verpleegafdeling Voorstelling personeel Voorstelling patiëntenpopulatie stage verloop Dagindeling Meest voorkomende onderzoeken Meest voorkomende handelingen Doelstellingen/ verwachtingen van de student Checklist van uit te voeren handelingen
Pagina 3
Voorstelling van de geriatrische eenheid Voorstelling van de verpleegafdeling De afdeling geriatrie bevindt zich op het gelijkvloers en telt 27 bedden: 9 eenpersoonskamers, 6 tweepersoonskamers en 2 driepersoonkamers. De bezoekuren voor de patient zijn doorlopend van 14u tot 20u. Wij staan er dan ook op dat deze zoveel mogelijk gerespecteerd worden. Hoe kan je de dienst bereiken? Wanneer je via de hoofdingang van het ziekenhuis binnenkomt zie je, met de rug naar de Bloklaan een lange gang. Je stapt deze tot aan het eind door en dan kom je automatisch terecht aan het bureel van onze dienst. Wanneer de hoofdingang gesloten is kan je binnenkomen via spoed. Deze bevindt op de kelderverdiepeng (1). Ook daar zie je een lange gang. Deze gang zal je op het einde leiden naar de kleedkamers. Om dan onze dienst te bereiken neem je achteraan de gang de lift tot op het gelijkvloers (0)
Pagina 4
Voorstelling van het personeel De geriater De dienst geriatrie draait door middel van een roulement systeem tussen de verschillende geriaters. Onze dienst wordt vertegenwoordigd door 5 vrouwelijke artsen. Zo is er Dokter Patty Souffriau, Dokter Ria Fabri, Dokter Isabelle Depoot, Dokter Gielke Monsieur en Dokter Katrien Denys. Elke maand bestaat er een doorschuifsysteem tussen de artsen. De arts komt dagelijks langs, stelt de medische diagnoses, bepaalt de uit te voeren onderzoeken en past de behandelingen aan. De verpleegkundigen en de verzorgenden Het verzorgend team staat onder de leiding van Katrien De Clercq en staat 24u op 24 ter beschikking van patiënten, familie, bezoek en artsen. Ze staan in voor de dagelijkse verzorging en begeleiden de patiënt naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid. De patiënten begrijpen soms niet waarom ze zoveel zelf moeten doen, maar dit komt alleen hun zelfstandigheid en onafhankelijkheid ten goede. Dit alles om na hun ontslag hun normale dagelijkse leven terug te kunnen hervatten. De stage mentoren Onze team stage mentoren bestaan uit 2 vrouwelijke collega’s : Christine Vermeir en Evi De Ganck en 2 mannelijke collega’s : Bart De Smet en Raf Tilburgh. Zij staan in voor de dagelijkse begeleiding van onze studenten, de feedback en de evaluaties. Elke dag wordt de student bijgestaan door een van deze verpleegkundige. De tussentijdse evaluaties en eind evaluatie wordt door deze mentoren ingevuld. De ergotherapie Isabelle Van Den Steen, de ergotherapeut, probeert de patiënten opnieuw vertrouwd te maken met dagdagelijkse activiteiten, zoals het aan- en uitkleden, zelfstandig eten, alleen naar toilet gaan, enz. Er wordt gestreefd naar het onderhouden van de mentale en motorische mogelijkheden, door o.a. groepsgymnastiek en het dagelijks voorlezen van de krant Door deze en nog andere bezigheden zal ze het verblijf van de patiënt aangenamer laten verlopen en hen beter voorbereiden op een terugkeer naar de huiselijke omgeving. Er worden ook allerlei activiteiten gepland zoals een kerst- en Sinterklaasfeest, welke erg gewaardeerd worden door zowel patiënt als familie. De kinesist Steven De Boelpaep en Chantal Van Lysebeth, kinesisten van dienst. Zij willen steeds het onderste uit de kan halen. Zij geven de patiënten dagelijks mobilisatieoefeningen. Patiënten met pulmonaire problemen wachten ongeduldig op hun tapoterende handen. Zij leren de patient weer beter stappen, vlotter in en uit bed of zetel gaan, om ze in de beste omstandigheden naar huis of rusthuis te laten vertrekken. Zij worden voornamelijk bijgestaan door onze ergotherapeut maar kunnen ook steeds rekenen op de hulp van de andere teamleden.
Pagina 5
De sociale assistente Onze sociale assistente, Veronique Raes, gaat regelmatig bij de patiënt en zijn familie op bezoek. Ze regelt de terugkeer van de patiënt naar huis, zorgt voor het vervoer, de opvang thuis of het rusthuis door familie of verpleegkundigen, de nodige thuiszorg, enz…. Indien een plaatsing in een home of RVT–dienst noodzakelijk blijkt, zal ze de familie helpen in hun zoektocht en hen met raad en daad bijstaan. Regelmatig neemt ze contact op met diverse rusthuizen om na te gaan of er plaatsen vrij zijn. Indien nodig helpt ze bij problemen rond tegemoetkomingen zoals vb het sociaal telefoontarief, alarmsystemen, enz. Onze interieurverzorgsters Een vertrouwd gezicht op onze dienst is onze poetsvrouw Cherril. Zij zorgt ervoor dat de dienst proper blijft, Ze vliegt met het boenmachine door de gangen en door de kamers. Elke kamer krijgt een grondige schoonmaakbeurt na het ontslag van de patiënt. Ze is soms de klaagmuur van de patiënt. Een vriendelijk woord of een helpende hand, niets is haar teveel. Andere disciplines ’s Nachts wordt de verpleegkundige bijgestaan door een collega van het NOË-team. Dit zijn leden van de nacht ondersteunende equipe. Ook overdag kunnen wij rekenen op de hulp van de mobile equipe wanneer dit nodig is. Zij staan ons bij met de dagelijkse zorgen van de patient. Tijdens zijn opname krijgt de patient regelmatig bezoek van Daphne Van De Wiele, zij is de diëtist in ons ziekenhuis. Zij ziet er op toe dat de patient voldoende eet, eventuele bijvoedingen krijgt en welke voorkeuren of allergieën de patient heeft. Voor een goed gesprek, godswoord of de ziekenzalving kan Wouter, onze pastorale medewerker opgeroepen worden. Verder kunnen wij ook steeds beroep doen op de referentieverpleegkundige, zo zijn er verschillende referenties, tiltechnieken, diabetes, patiënten begeleiding, ziekenhuis hygiëne,… De sfeer Er heerst een goede sfeer op de geriatrie. Er is een goede verstandhouding tussen het personeel en iedereen is steeds bereid om een collega in nood te helpen. Er worden spontaan activiteiten georganiseerd voor alle teamgenoten, al dan niet met wederhelft en kinderen, zoals een toneelvoorstelling, een etentje of een bowling. Dus ook na het werk zijn er gemeenschappelijke interesses.
Pagina 6
Voorstelling van de patiëntenpopulatie Wat is een geriatrische patiënt? Een geriatrische patiënt is niet zomaar iemand van 60 of 70 jaar. Een geriatrische patiënt is een persoon die hoogbejaard is, aan een multipele pathologie lijdt, inactief is, dikwijls bedlegerig wordt en psychosociale problemen vertoond; waardoor een eenvoudige terugkeer naar huis na acute probleemstelling onmogelijk is. Een tachtiger die alleen woont en het in de kliniek goed vindt, zal voor een langere periode willen blijven. Hij heeft de neiging tot inactiviteit en bedlegerigheid De meest voorkomende aandoeningen op onze dienst zijn de volgende: Pneumonie, diabetes, dementie, cholecystitis, urinaire infecties, gastro-enterologische aandoeningen, dehydratatie, anorexia, enz. Doelstelling geriatrie Geriatrie is die tak van de specialistische geneeskunde die de gezondheidsproblemen behandelt van de geriatrische patiënten. Het gemiddeld profiel ziet er als volgt uit: - hoogbejaard - zwakke homeostase - Multi pathologie en polyfarmacie - neiging tot inactiviteit en bedlegerigheid met hoog risico tot institutionalisering - psychosociale problematiek De geriatrische dienst beoogt een korte en intensieve behandeling van hoogbejaarden en streeft ernaar dat hun aandoening niet invaliderend zou werken, waardoor zij genoodzaakt worden tot langere en frequentere opnames. Naast een complete diagnostiek, moet men extra aandacht besteden aan een actieve behandeling en een intensieve revalidatie om de patiënt zo zelfredzaam mogelijk te maken met als doel: de terugkeer van de patiënt naar huis. Multidisciplinair werken is dus noodzakelijk (geriater, verpleging, verzorgenden, ergo, kine, soc-assistente) door positief gebruik te maken van de overlappingen van de verschillende disciplines en beroepsgrenzen te verleggen. Hoe komen de patiënten op de dienst geriatrie terecht? Meestal gebeurt dat via de huisarts. Hij is het best geplaatst om de patiënt, meestal terecht, door te verwijzen naar onze dienst. Toch wordt vaak te lang gewacht voor opname onder druk van de familie of van de zieke zelf. Die verloren tijd is soms niet meer te herstellen. Al te gemakkelijk wordt gedacht dat ongemakken te wijten zijn aan de ouderdom en niet aan een ziekte. In het ziekenhuis komen ook patiënten van andere diensten op geriatrie terecht. Meestal is het probleem waarvoor ze opgenomen zijn behandeld, maar is verdere revalidatie nodig of moeten andere pathologieën verder worden onderzocht of behandeld.
Pagina 7
Hoe verloopt een opname op geriatrie? De patiënten komen op dienst via de spoedopname, een andere dienst in het ziekenhuis, de opnamedienst, een rusthuis of van een ander ziekenhuis. Als de patiënt via de spoedopname komt, zijn meestal al een paar onderzoeken gebeurd zoals RX, labo en ECG en is men al gestart met een therapie zoals vb infuus. Eenmaal op dienst wordt de patiënt indien mogelijk gewogen en nadien in bed of in de zetel geïnstalleerd. Er wordt dan zoals op elke dienst patiënten profiel afgenomen via de patiënt of meestal via de familie. Eigen aan onze dienst geriatrie is de afname van een persoonlijke anamnese. Hierin wordt vermeld hoe de woonsituatie is, wat de ontslagplanning is en wie instaat voor de thuishulp. Hierdoor krijgen we een beeld van de thuissituatie, wat heel belangrijk is naar het ontslag toe. Bij patiënten uit een rusthuis afkomstig, wordt onmiddellijk een MRSA screening gedaan. De patiënten worden onderzocht op eventuele wonden. Decubituswonden worden verzorgd en geregistreerd. Bij bedlegerige patiënten wordt geopteerd voor een alpha Xcell Matras. Specifieke kwaliteiten van een geriatrische verpleegkundige
Het kunnen verlenen van een globale verpleegkundige verzorging en het uitvoeren van alle technisch-verpleegkundige prestaties zoals op een acute ziekenhuisafdeling. Empathie betuigen voor verwarde en dementerende bejaarden. Kunnen omgaan met stervenden en hun familie. Speciale aandacht (goed observatievermogen), kennis en werken volgens procedures: MRSA, incontinentie, catheterzorg, decubituspreventie …
Stage verloop Verdeling van het team Bij de dagelijkse werkverdeling start men met 2 zorgteams waarbij telkens 1 teamleider. Deze verpleegkundige is verantwoordelijk: Kamer 96 tot 99, Kamer 21 tot 30 Kamer 31 tot 42 Ieder is verantwoordelijk voor het totale zorgenpakket: hygiënische zorgen, bed opschik, orde op kamers, wondverzorging, catheterzorg, invullen van parameters en verpleegplannen. Stage rooster Het stage rooster wordt door de hoofdverpleegkundige of toegewezen stage mentor in samenspraak met de student in het begin van de stage periode aangemaakt. De te werken uren worden in samenspraak met de hoofdverpleegkundige en de school vooropgesteld. Werkuren door het personeel
Shift
Uren
V8 V6 G8L A A45 N
Van Van Van Van Van Van
7u tot 15u30 7u tot 13u 9u tot 18u 13u56 tot 22u 16u tot 21u 21u45 tot 7u15
Pagina 8
Evaluatiemomenten De stage doelstellingen worden door de student bij aanvang van de stage aan één van de stage mentoren overhandigd. Aan de hand van deze leerpunten worden er afspraken vastgelegd tussen de student, de praktijklector en de stage mentor. We verwachten dat je haalbare en concrete doelstelling formuleert die we mee kunnen opvolgen. We geven steeds een tussentijdse evaluatie om de aandachtspunten door te geven en om na te gaan of de al uitgevoerde activeiten tot het gewenste resultaat hebben geleid. Voor de realisatie van de doelen worden afspreken gemaakt, zoals voor het bij wonen van onderzoeken of ingrepen. Als leerpunten onvoldoende aansluiten bij de mogelijkheden van onze afdeling of er onduidelijkheden zijn wordt er steeds contact opgenomen met de praktijklector. De student mag van de verpleging verwachten dat deze op geregelde tijdstippen de stage documenten in orde brengt. Maar het is niet haar taak dit te vragen en ervoor te zorgen dat de documenten op dienst aanwezig zijn. Het invullen van dagelijkse feedback moet steeds door de student zelf aangeboden worden. Begeleiding Het is de bedoeling dat de studenten zo vaak mogelijk samen met de verpleging werken. Bepaalde taken zoals beloproepen en het opruimen van de materiaalkarren kan aan de student gedelegeerd worden. Eigen initiatief wordt geapprecieerd. Bij vragen of onduidelijkheden kunnen de studenten steeds beroep doen op de verpleging of de hoofdverpleegkundige. Studenten nemen deel aan alle activiteiten op de afdeling:
Briefing en patiëntenbespreking Hygiënische en verpleegkundige zorgen Hanteren van verpleegdossiers Ronddelen en hulp bij de maaltijden Beantwoorden van beloproepen Nazorg op de kamers Opruimen van de spoelruimte Opruimen en aanvullen van materiaal karren Vervoeren van patiënten
Pagina 9
Duidelijke afspraken We verwachten dat de grondhouding bij de studenten ‘goed’ zit. Hiermee bedoelen we dat jullie vriendelijk zijn, een hygiënisch voorkomen hebben en een correct taalgebruik hanteren. Een maatschappij staat of valt met respect, we verwachten van de studenten dat ze medestudenten respecteren en bijstaan. Als student op onze afdeling en als toekomstige verpleegkundige is het de bedoeling zelf opzoek te gaan naar informatie. Op het einde van deze stage zal gevraagd worden aan welke voorwaarden zorgvragers dienen te voldoen om opgenomen te worden op een afdeling geriatrie. Ga zelf opzoeken naar voorkomende onderwerken zoals het geriatrisch zorgproject? De doelstelling van een klinische geriatrie, wat een liaison verpleegkundige doet en hoe de multiciplinaire werking op onze dienst verloopt. Ga op zoek naar de mens achter de patient. Wat is zijn/haar geschiedenis, hoe liggen de familiale verhoudingen en waar worstelen ouderen vaak mee? Je moet vooral kritisch kijken naar de geboden zorg. Wens ik deze zorg voor mijn grootouders of voor mezelf? Hoe gaat de verpleging om met lijden of pijn? Is er aangepaste voeding voorzien? Ga op dode momenten met de patient praten om zo informatie in te winnen of werk aan je stage boek. Je leerproces zul je zelf in handen moeten nemen. Goede gegevensverzameling alvorens een taak aan te vatten is zeer belangrijk. Als je aarzelt of iets niet weet, vraag het dan. Een goede rapportage (zowel mondeling als schriftelijk) is belangrijk. Er is vaak weinig tijd om feedbackfiches in te vullen, schrijf dan dagelijks jou aandachtspunten zelf neer en laat deze aanvullen of ondertekenen door de verpleegkundige waarmee je hebt samengewerkt. Vriendelijkheid, stiptheid, inzet, initiatief, motivatie, enthousiasme, respect, privacy en beroepsgeheim zijn uiterst belangrijk. Bij ziekte steeds tijdig de afdeling en de school verwittigen. Maaltijden kunnen genuttigd worden in de cafetaria indien deze ’s ochtends besteld zijn. De maaltijd kan betaald worden door het opladen van je badge of door gepast geld. Warme maaltijden en broodjes moeten besteld worden voor 10u. Hiervoor vraag je hulp aan de verpleging. Zelfgemaakte maaltijden kunnen op dienst zelf of in de cafetaria opgegeten worden. Water, koffie of soep zijn gratis te verkrijgen. Elke student draagt een net uniform en gesloten schoeisel. Juwelen en nagellak zijn niet toegestaan. Opzichtige piercings dienen verwijderd of afgedekt te worden. Haar is netjes en verzorgd en zo van toepassing samengebonden. Noodprocedures bij brand of arbeidsongevallen dienen door de student gekend te zijn.
Pagina 10
Dagindeling 7u00 – 7u15
7u15 – 8u00 8u00 – 9u00
9u00 – 11u15
11u15 – 11u30 11u30 – 12u00 12u00 – 12u30 12u30 13u00 13u30 14u00
– – – –
13u00 13u30 14u00 14u30
15u15 15u30 16u30 17u30
– – – –
15u30 16u30 17u30 18u00
18u00 – 20u00 20u00 – 21u30 21u45 – 22u00
Korte briefing door de nachtverpleegkundige. Wanneer er een tweede verpleegkundige of zorgkundige van de nachtdienst is, zorgt deze voor de tussentijdse beloproepen. Studenten mogen hier bij gerust een handje helpen. De werkverdeling dat ophangt in het bureel geeft aan welke groep de student zich kan aansluiten en wie toegewezen is de student op te vangen. Dagelijkse ochtendzorg van de patiënten, nemen van parameters en bedeling van de ochtendmedicatie. Het ontbijtmoment. Bedelen van de maaltijden door het team, patient die hulp dienen te krijgen tijdens het eten dienen onthouden te worden om later terug te keren of dienen direct eten te krijgen. Het geven van eten of drinken is één van de moeilijkste taken op onze dienst. Men zet zich bij de patient en geeft op een rustige manier eten. Wanneer het niet lukt vraag je aan de verpleegkundige de taak over te nemen. Patient met slikproblematiek dienen extra voorzichtig geholpen te worden. Bij deze patiënten dienen eerst de randvoorwaarden in acht genomen te worden. Na het opdienen van de maaltijd en wanneer alle patiënten geholpen zijn kan er kort iets gedronken worden. Verdere toediening van de ochtendzorgen. Na de ochtendzorg worden de materiaal karren opgeruimd en aangevuld en wordt de spoelruimte opgeruimd. Rond 10u30 wordt er door de zorgkundige soep en water bedeeld. Wanneer de ochtendzorgen gedaan zijn dient de student hierbij te helpen. Na de ochtendzorgen zal de verpleegkundige de verdere administratie op zich nemen. Korte pauze indien de zorgpopulatie dit toelaat Bedelen van het middagmaal, uitdelen van de medicatie. Ook hier dienen dezelfde “regels” in acht genomen te worden als bij het ontbijt. Afruimen van de maaltijden en verzorgingstoer, patiënten worden op het toilet gezet, worden in bed gelegd voor het middagdutje Middagpauze voor het team Beantwoorden van beloproepen, klusjes Verzorgingstoer en bedelen van de koffie Briefing naar de avonddienst door de verpleegkundige (andere teamleden blijven deelnemen aan de verzorgingstoer), ontslagbeleid Korte pauze Bedelen van de avondmedicatie Bedelen van het avondmaal Afruimen van het avondmaal of mogelijk pauze (Beslissing in samenspraak met de teamleden) Verzorgingstoer, patiënten in bed leggen, opnames uitvoeren Bedelen van de nacht medicatie Briefing naar de nachtverpleegkundige
Pagina 11
Meest voorkomende onderzoeken Niet nuchter
RX ECG TTE EMG Consultaties Soms CT
Nuchter
Soms CT ERCP Gastro Totaal colon TEE Operatie ingrepen
Meest voorkomende handelingen A.H.-stelsel
O2 toedienen Aerosol geven Luchtwegaspiratie (evacuerend of staalafname)
Bloed en bloedsomloop
TED kousen, Dauerbinde: preventief of curatief bij veneuze aandoeningen Pols en bloeddrukmeting IV persfusies Transfusies Bloedafnames (capillair voor glucose) (veneus, elke woensdag ook voor glucose) Heamoculturen vanaf 38° lich.t° (speciale bak op prikkar + procedure)
Spijsvertering
Stoelgangstalen nemen Manueel verwijderen van faecalomen Lavementen Maagsondes steken en verwijderen Sondevoeding geven
Urogenitaal
Gebruik incontinentiemateriaal Nemen mid-stream voor cultuur Éénmalige sondages Blaassondes steken Verzorging supra-pubissonde
Pagina 12
Huid en zintuigen
Temperatuuropnames DAV Verband met zalf Vochtige verbanden (vb. rivanol) Wondculturen (ook MRSA screening) Oog- en oor indruppeling Zalf aanbrengen in oog en oor Procedure rond decubituspreventie
Medicamenteuze toediening
Infuustherapie (perifeer – centraal) IV IM SC PO: pillen-borrels-siropen-druppels Medicatieklevers (vb. nitroderm – durogesic) Aerosol
Voedsel – en vochttoediening
Sondevoeding Peg-sonde Parenterale voeding
Mobiliteit
Wisselhoudingen Hef-en tiltechnieken
Hygiëne
Bedbaden Toilet aan lavabo Stimulatie zelfzorg
Fysische beveiliging
Isolatie (vb. MRSA) Handhygiëne Maatregelen ter preventie decubitus Fixatiemiddelen
Administratief
Bestellingen apotheek Noteren parameters en observaties Verpleegdossier
Pagina 13
Doelstellingen/verwachtingen van de student Eigen leerproces in handen nemen, afhankelijk van de doelstellingen Van alle leerlingen wordt het volgende verwacht: Leergierig zijn Zin voor initiatief Sociale ingesteldheid Observatievermogen en rapportering Vragen durven stellen Stage contract aanbieden Feedback vragen Eigen initiatief nemen voor het aanleren van technieken Verantwoordelijkheidsgevoel aansterken Tips tot loyale samenwerking:
Spontaniteit, vriendelijkheid en eerlijkheid Naleven van gemaakte afspraken Sociale ingesteldheid Aanpassingsvermogen om in team te werken Spontaan aanbieden van stage werkplannen
Checklist van uit te voeren handelingen De student heeft nota van de handelingen (A - B - C) Zie: http://www.nvkvv.be
Juridisch advies
Wetgeving
beroepsuitoefening
Pagina 14
OLV Ziekenhuis Dienst Geriatrie Campus Asse Bloklaan 5 1730 Asse
Contact T. 02 300 60 85
OLV Ziekenhuis Dienst Campus Aalst Moorselbaan 164 9300 Aalst
Contact T. 053 72 00 00 F. 053 72 00 00 Email:
[email protected]
Pagina 15