Structuurvisie Detailhandel

Structuurvisie Detailhandel

Gemeente Wijk bij Duurstede

Gemeente Wijk bij Duurstede Versie: 8 oktober 2013 Auteur: G.A.J. de Poorter

Inhoudsopgave Structuurvisie detailhandel 2013 Voorwoord 1. 1.1 1.2 1.3

Waarom een nieuwe nota? Aanleiding Doel en vraagstelling Leeswijzer

4 4 4 5

2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7

Hoe is het nu? Ligging en kenmerken Positie in de regio Beschrijving huidige detailhandelsstructuur Kansen en bedreigingen voor de binnenstad Vernieuwing en versterken van winkelcentrum De Horden Nieuwe kansen voor winkelcentrum De Heul Perspectieven voor verspreid gelegen winkels en kleine kernen

6 6 7 7 8 11 12 13

3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10

Wat is de gewenste detailhandelsstructuur? Uitgangspunten Binnenstad ontwikkelt zich tot een aantrekkelijk verblijfsgebied Vernieuwing buurtwinkelcentrum De Horden Visietraject voor buurtwinkelcentrum De Heul Geen bestemming detailhandel meer locatie Hoogstraat Wens gemeente: vier supermarkten in kern Wijk bij Duurstede Geen uitbreiding van detailhandel op locatie AgruniekRijnvallei Winkelaanbod in kleine kernen zoveel mogelijk handhaven Geen nieuwvestiging detailhandel Detailhandel op bedrijventerreinen

15 15 15 16 16 16 17 17 17 17 18

4.

Actiepunten

19

Bijlage 1 Begrippenlijst

23

Bijlage 2 Trends en ontwikkelingen

25

Bijlage 3 Overzicht branche-indeling volgens Locatus

27

Bijlage 4 Overzicht winkelvloeroppervlakte winkelgebieden Wijk bij Duurstede

35


2

Voorwoord Voor u ligt de nieuwe Structuurvisie Detailhandel 2013. Deze vervangt de vigerende Structuurvisie detailhandel Wijk bij Duurstede uit 2007. De detailhandelssector in Nederland en dus ook in onze gemeente staat onder druk. Dat en de economische crisis zijn aanleiding om de huidige visie te herzien. Deze Structuurvisie Detailhandel 2013 is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen. Een eerder door bureau DTNP opgestelde conceptvisie kon niet op draagvlak rekenen van winkeliers en ondernemers in Wijk bij Duurstede. Na tussenkomst van een mediator besloot de gemeente een overleggroep op te richten. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van lokale ondernemers-, winkeliersverenigingen en de diverse buurtwinkelcentra. Doel van de overleggroep was om informatie en draagvlak vanuit het werkveld te krijgen. Dat is gelukt en de gemeente is de leden van de overleggroep erkentelijk voor hun inbreng. De gemeente vindt het belangrijk dat er een aantrekkelijk en toekomstbestendig voorzieningenaanbod is voor haar inwoners. Een aantrekkelijke binnenstad en goed functionerende buurtwinkelcentra zijn daarbij onontbeerlijk. De gemeente heeft echter beperkte middelen om de detailhandel te sturen. Het belangrijkste instrument is het bestemmingsplan: Daarin bepaalt de gemeente waar en in welke omvang detailhandel mogelijk is. Op dit moment worden plannen gemaakt voor het vernieuwen en verbeteren van drie detailhandelslocaties in onze gemeente. De locatie AgruniekRijnvallei heeft al enkele jaren planologische rechten voor uitbreiding van de detailhandel en heeft een plan ingediend om deze rechten te verzilveren. Dit geldt niet voor de huidige bestemmingsplannen van beide buurtwinkelcentra De Horden en De Heul. Deze laten geen uitbreiding meer toe. De gemeente vindt het wenselijk dat beide buurtwinkelcentra worden vernieuwd en verbeterd en vindt tegelijkertijd dat er een goede balans moet zijn tussen binnenstad en buurtwinkelcentra met name als het gaat om de oppervlaktes van supermarkten. De gemeente vindt het daarom wenselijk om per buurtwinkelcentra 1 supermarkt met een groter oppervlak dan het huidige metrage toe te staan en is bereid om hiertoe in principe planologische medewerking te verlenen. In de Structuurvisie Wijk bij Duurstede 2020 is opgenomen dat de detailhandelslocatie aan de Hoogstraat wordt getransformeerd naar woningbouw. Detailhandel hier is vanuit bevoorrading en parkeergelegenheid moeilijk inpasbaar. De gemeente houdt vast aan het wensbeeld uit de toekomstvisie en probeert de eigenaren tot transformatie te bewegen. Mocht dit niet slagen, dan blijft de bestemming intact en daarmee blijft het aantal supermarkten in Wijk bij Duurstede op het huidige niveau van vijf. Het wensbeeld van de gemeente is echter vier supermarkten: een in ieder buurtwinkelcentrum en een op de locatie AgruniekRijnvallei. De gemeente kan –zoals gezegd- de detailhandelssector beperkt beïnvloeden. Ik ben er echter van overtuigd dat de nu voorliggende Structuurvisie Detailhandel meer dan genoeg mogelijkheden biedt voor alle partijen om op een economisch aantrekkelijke manier te investeren in onze gemeente. Bovendien wordt in deze visie tegemoet gekomen aan de veranderende wensen van de consumenten en biedt een goede balans tussen de binnenstad en de buurtcentra en een goed perspectief voor de toekomst. Robbert Peek, Wethouder Economische Zaken


3

1. Waarom een nieuwe nota? De wereld om ons heen verandert in rap tempo. Dat geldt zeker voor de detailhandelsbranche. Daarom kiest de gemeente ervoor om in samenwerking met winkeliers, vastgoedeigenaren en consumenten een nieuwe detailhandelsvisie op te stellen. Doel is om voor inwoners, bezoekers en in het belang van de ondernemers van Wijk bij Duurstede een aantrekkelijk winkelaanbod te houden en creëren. 1.1 Aanleiding De detailhandel in Nederland en dus ook in Wijk bij Duurstede heeft het moeilijk. Als gevolg van economische tegenwind, bezuinigingen en het lage consumentenvertrouwen houden consumenten steeds vaker de hand op de knip. Daarbij komt dat steeds meer mensen bepaalde producten en diensten online kopen. Dit gaat van ten koste van de bestedingen bij de gevestigde detailhandel. De gemeente Wijk bij Duurstede is zich bewust van de veranderende marktomstandigheden en factoren als vergrijzing en internetwinkelen die allen hun weerslag hebben op de detailhandel. De gemeente wil zich samen met winkeliers/ondernemers, vastgoedeigenaren en consumenten inspannen om de detailhandelsstructuur in Wijk bij Duurstede aantrekkelijk en toekomstbestendig te maken. Met respect voor rolverdeling en verantwoordelijkheden. Dat wil zeggen dat de gemeente zorgt voor coördinatie en het scheppen van voorwaarden, zoals: bereikbaarheid, parkeren, infrastructuur en openbare ruimte. Daarnaast regelt de gemeente via het bestemmingsplan waar welke detailhandel mogelijk is. Winkeliers/detaillisten vervullen een andere rol: zij proberen huidige klanten en toekomstige klanten aan zich te binden en investeren daartoe in hun winkel, producten en doen aan marketing. Eigenaren van winkelpanden moeten ervoor zorgen dat hun commercieel vastgoed rendeert: dat is alleen mogelijk op basis van professioneel onderhoud en beheer en door het doen van de juiste investeringen. Door alle veranderingen op het gebied van detailhandel heeft de binnenstad van Wijk bij Duurstede het moeilijk. Bovendien zijn de bestaande buurtwinkelcentra verouderd. Voor een aantal winkelgebieden binnen de gemeente worden al plannen voor vernieuwing en verbetering ontwikkeld. Het gaat daarbij concreet om de geplande uitbreiding van supermarkt Jumbo en Welkoop op het terrein van AgruniekRijnvallei, de plannen voor vernieuwing van winkelcentrum De Horden en nieuwe ontwikkelingen in het gebied rondom winkelcentrum De Heul. Voor het centrum van Wijk bij Duurstede is een integraal plan voor citymarketing opgesteld. De geschetste ontwikkelingen en de diverse plannen voor vernieuwing en verbetering vragen om een actuele visie op de gewenste detailhandelsstructuur. Concreet gaat het om beantwoording van de vraag: Waar kan in Wijk bij Duurstede nu en in de toekomst gewinkeld worden en waar kunnen boodschappen worden gedaan? Wat draagt bij aan de toekomstbestendigheid van onze buurtwinkelcentra en aan het versterken van de binnenstad? En wat is nodig om dit te bewerkstelligen? Oog hebben voor elkaars sterke en zwakke punten, samenwerken en het creëren van kansen zijn een voorwaarde voor het creëren van een aantrekkelijke detailhandelsstructuur in onze gemeente. 1.2 Doel en vraagstelling Het doel van deze nota is een actuele visie te geven op de detailhandelsstructuur in de gemeente Wijk bij Duurstede. Deze nota gaat in op de gewenste positie van de verschillende winkelgebieden. De volgende onderzoeksvragen staan daarbij centraal: 1. Hoe ziet de huidige detailhandelsstructuur van Wijk bij Duurstede eruit? 2. Welke relevante ontwikkelingen doen zich voor in Wijk bij Duurstede en in de regio en wat zijn relevante trends in de detailhandel?


4

3. Wat zijn sterke en zwakke punten en kansen en bedreigingen per winkelgebied? 4. Wat is de gewenste detailhandelsstructuur van Wijk bij Duurstede? Wat is daarbinnen de gewenste functie en positie van de binnenstad? 5. Wat is de gewenste functioneel-ruimtelijke structuur van de binnenstad? 6. Welk beleidskader en uitvoeringsprogramma zijn gewenst om deze structuur te realiseren? 1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 beschrijft de huidige positie van Wijk bij Duurstede: ligging en positie in de regio, en huidige detailhandelsstructuur. Hoofdstuk 3 schetst de gewenste detailhandelsstructuur. Daarbij wordt rekening gehouden met de trends en ontwikkelingen op het gebied van detailhandel. In bijlage 2 zijn deze trends beschreven. Hoofdstuk 4 sluit af met de actiepunten. In bijlage 1 worden de toegepaste begrippen verklaard. Bijlage 2 beschrijft de huidige trends en ontwikkelingen op het gebied van detailhandel. Bijlage 3 geeft de gehanteerde brancheindeling van Locatus weer. Bijlage 4 geeft een overzicht van de winkelvloeroppervlakte van de detailhandel in onze gemeente. De gehanteerde cijfers zijn afkomstig van Locatus. Dit bureau heeft in november 2012 het winkelgebied in de binnenstad, in de Horden en in De Heul bezocht. De gemeente vindt het belangrijk om een overzicht te hebben van het winkelvloeroppervlak binnen haar gemeente om een algemeen beeld te hebben van de detailhandel. Dit beeld is uiteraard niet statisch en aan veranderingen onderhevig. Het is een momentopname. De gemeente is zich hier terdege van bewust. De gemeente realiseert zich ook dat bij de ontwikkeling van nieuwe winkelruimte gerekend wordt met bruto vloeroppervlakte in plaats van winkelvloeroppervlakte. Iedere uitbreiding van winkelruimte in onze gemeente wordt steeds zorgvuldig en op basis van het aantal inwoners, de koopkrachtbinding, het besteedbaar inkomen en de dan aanwezige bestaande detailhandel beoordeeld. Cijfers en specifieke lokale ontwikkelingen binnen onze gemeente worden daarbij in beschouwing genomen.


5

2. Hoe is het nu? Dit hoofdstuk beschrijft hoe de detailhandelsstructuur in Wijk bij Duurstede er nu uitziet. Wat zijn de verschillende winkelgebieden, wat gaat goed en wat kan er verbeterd worden? Per winkelgebied brengen we dit in kaart. Maar eerst staan we stil bij de regionale ligging van onze gemeente en vergelijken we onze positie met omliggende gemeenten. 2.1 Ligging en kenmerken De gemeente Wijk bij Duurstede ligt in het zuiden van de provincie Utrecht en heeft 23.034 1 inwoners . De hoofdkern is de stad Wijk bij Duurstede met circa 17.898 inwoners. De andere kernen in de gemeente zijn Cothen (± 3.065 inwoners) en Langbroek (± 2.071 inwoners). De woningbouwproductie is erop gericht om vooral in de woningbehoefte van de eigen inwoners (voor starters, ouderen, gezinsverdunning) te voorzien. Het inwonertal zal daarmee de komende jaren niet sterk stijgen.

Kaart 1: Ligging in de regio De kern Wijk bij Duurstede heeft een toeristische functie door de aanwezigheid van de historische binnenstad en het kasteel, door de aantrekkelijke ligging aan de Lek en nabij de Utrechtse Heuvelrug en de Kromme Rijnstreek. De gemeente wil de toeristisch-recreatieve functie van de gemeente versterken. Wijk bij Duurstede wordt ontsloten door de N229 richting Bunnik /Utrecht/ A12 en door de N227 naar Amersfoort. De rivier vormt een fysieke barrière richting het zuiden (o.a. Tiel, Culemborg). Een veerpont verbindt Wijk bij Duurstede met de overzijde. 1

Bron: BGA Publiekszaken gemeente Wijk bij Duurstede, Inwonertal medio 2013.


6

2.2

Positie in de regio

Centra in de regio Het winkelaanbod in centra van nabijgelegen kernen als Doorn en Driebergen is vergelijkbaar met het aanbod in de binnenstad van Wijk bij Duurstede. Deze centra hebben overwegend een functie voor inwoners uit de eigen kern. De toevloeiing vanuit deze kernen naar de binnenstad van Wijk bij Duurstede is naar verwachting beperkt. De barrièrewerking van de Lek zorgt ervoor dat er nauwelijks koopstromen tussen Wijk bij Duurstede en de centra ten zuiden van de rivier zijn (o.a. Tiel, Culemborg). De binnenstad van Veenendaal en in iets mindere mate, het centrum van Zeist hebben een bovenlokaalverzorgende functie, vooral voor recreatief en thematisch winkelen. Daarnaast ligt ook de binnenstad van Utrecht (± 135.000 m² wvo) met een bovenregionale verzorgingsfunctie op slechts 25 kilometer afstand. Positie Wijk bij Duurstede Door de ligging aan de rivier heeft Wijk bij Duurstede maar een beperkt natuurlijk verzorgingsgebied. Gelet op de omvang van de centra in de regio heeft de binnenstad van Wijk bij Duurstede een verzorgingsfunctie voor inwoners uit de eigen gemeente. Behalve van de inwoners van Wijk bij Duurstede kunnen winkels in de binnenstad profiteren van toeristisch-recreatieve bezoekers. De historische binnenstad, het kasteel, de gastronomie en het museum trekken vooral dagtoeristen. Passantenhaven, hotel, B&B’s en mini-campings zorgen daarnaast voor (een beperkt aantal) verblijfstoeristen. De binnenstad van Wijk bij Duurstede heeft potentie om meer mensen van buitenaf te trekken. Een van de manieren om Wijk bij Duurstede bekender en aantrekkelijker te maken voor een groter publiek is door in te zetten op citymarketing. 2.3

Beschrijving huidige detailhandelsstructuur

De gemeente Wijk bij Duurstede bestaat uit de kernen Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek. In de kern Wijk bij Duurstede zijn 3 winkelgebieden: de binnenstad (het kernwinkelgebied), buurtwinkelcentrum De Heul en buurtwinkelcentrum De Horden. Daarnaast is er de solitair aan de rand van de kern gelegen locatie AgruniekRijnvallei, de Lidl aan de Hoogstraat en bouwmarkt Karwei op het bedrijventerrein. In Cothen en Langbroek zijn een aantal kleine winkels gevestigd. Zie voor een overzicht bijlage 4. Het winkelaanbod in de kern Wijk bij Duurstede heeft een omvang van 20.423 wvo m² verdeeld over 17branches. Het dagelijkse winkelaanbod (levensmiddelen en persoonlijke verzorging) is van gemiddelde omvang. Het niet-dagelijkse winkelaanbod (mode, overig, nietdagelijks, huis en tuin) is volgens adviesbureau DTNP kleiner dan gemiddeld. Kenmerkend voor Wijk bij Duurstede zijn de vele kunstgaleries in het centrum. Horeca en kunstgaleries worden in dit rapport niet gerekend tot detailhandel. In de kern Wijk bij Duurstede zijn nu 5 supermarkten van drie verschillende ketens: een AH aan de rand van de binnenstad, een Lidl op de Hoogstraat, een AH in buurtwinkelcentrum De Horden, een Jumbo in buurtwinkelcentrum De Heul en een Jumbo op de locatie AgruniekRijnvallei.


7

Kaart 2: Huidige detailhandelsstructuur Hieronder volgt een beschrijving van de verschillende winkelgebieden. Daarbij wordt ingegaan op sterke en zwakke kanten, kansen en bedreigingen. 2.4 Kansen en bedreigingen voor de binnenstad Huidig aanbod De binnenstad van Wijk bij Duurstede heeft een uniek historisch karakter en is daardoor een aantrekkelijk gebied om te verblijven. De binnenstad is het kernwinkelgebied van Wijk bij Duurstede en dat moet zo blijven. Ruim 50% van het totale winkelaanbod in de kern is hier gevestigd (Zie bijlage 4). Het aanbod bestaat uit zowel dagelijks als niet-dagelijks aanbod (o.a. kleding, huishoudelijke artikelen, sport en spel). Belangrijkste publiekstrekkers in de binnenstad zijn supermarkt Albert Heijn en warenhuis Hema. Door de aanwezigheid van andere functies, zoals horeca, dienstverlening, kunstgaleries en warenmarkt (18 kramen, 5 verkoopwagens) is de binnenstad een gevarieerd centrumgebied. De gemeente onderneemt verschillende acties ter versterking van de binnenstad. In hoofdstuk 3 en 4 leest u hier meer over. Actie: De gemeente wil dat de binnenstad het winkelhart van Wijk bij Duurstede blijft en zet in op verschillende acties (citymarketing).

Foto 1: Zicht op de Peperstraat


8

Opzet en routing De meeste winkels in de binnenstad bevinden zich in vijf straten: de Markt, Veldpoortstraat, Klooster Leuterstraat, Peperstraat en de hoek Steenstraat-Zandweg. Zwaartepunten in het winkelaanbod zijn de Markt (met onder meer Blokker, Ter Stal, Kruidvat, DA en verscluster) en de hoek Steenstraat/Zandstraat met onder andere Albert Heijn en Zeeman. Hema is een belangrijke trekker in de Klooster Leuterstraat. In de Veldpoortstraat en Peperstraat zijn vooral zelfstandige ondernemers gevestigd. De Markt is het levendige hart van de binnenstad met naast winkels ook enkele horecabedrijven met terras en op woensdagochtend de warenmarkt. Doordat de warenmarkt midden in het winkelgebied wordt gehouden kunnen beide functies van elkaars bezoekers profiteren. De opstelling van de warenmarkt (met de achterkanten naar de winkels) is niet optimaal. De gemeente onderkent dat de kwaliteit van de warenmarkt verbeterd kan worden. Daarom is een voorstel in voorbereiding om opzet en routing aan te passen. Ook wil de gemeente de warenmarkt op termijn verzelfstandigen. In overleg met de branchevereniging wordt hiertoe een traject gestart. Het doel is om de markt toekomstbestendig te maken en te houden. Actie: De gemeente wil een toekomstbestendige markt en onderzoekt daartoe hoe de markt versterkt en verzelfstandigd kan worden en de relatie met het winkelgebied kan verbeteren.

Foto 2: De warenmarkt op woensdagochtend Kenmerkend voor de binnenstad van Wijk bij Duurstede zijn de vele onderbrekingen in het winkelfront. Zo worden in de Veldpoortstraat en Peperstraat winkels afgewisseld met minder drukbezochte functies zoals horeca, dienstverlening en galeries. De zuidzijde van de Klooster Leuterstraat (tegenover Hema) bestaat vrijwel geheel uit niet-winkelfuncties (o.a. woning, magazijn, horeca). De relatie tussen de historische binnenstad en het nieuwere deel bij Albert Heijn is niet optimaal door de grote fysieke afstand en de esthetische barrière van de Singel. Door de recente vestiging van enkele winkels aan de Zandweg (Shoeby Fashion, verplaatsing Fietsdomein) is de functionele relatie van dit deelgebied met de historische binnenstad verbeterd. Door deze onderbrekingen tussen de vijf winkelstraten wordt de bezoeker onvoldoende verleid om het hele winkelgebied te bezoeken. Met andere woorden: het lopen van een winkel- of ander rondje kan beter. Dit leidt in sommige delen tot een matige passantenstroom, waardoor het functioneren van winkels onder druk kan komen te staan. Ook worden bezoekers van de haven nog te weinig verleid om de binnenstad te bezoeken. Actie: De gemeente wil in samenwerking met winkeliers, vastgoedeigenaren, bewoners en bezoekers van de binnenstad een sterkte-zwakte analyse uitvoeren. Doel is om verschillende rondjes (winkelrondje, boodschappenrondje, toeristisch, kunst en cultuur rondje horecarondje) beter in te vullen. Bereikbaarheid en parkeren

De bereikbaarheid van de binnenstad vanuit de wijken en overige kernen van de gemeente is goed, ondanks de decentrale ligging. De binnenstad heeft potentie, die echter nog niet ten


9

volle wordt benut. De gemeente erkent het belang van de binnenstad als trekpleister voor de hele gemeente en is in samenspraak met winkeliers/ondernemers gestart met citymarketing. Ook de ligging van de binnenstad aan het water kan beter worden benut. De gemeente is daarom het project Stadshaven gestart. Dit project heeft tot doel om binnenstad en water meer met elkaar te verbinden. Een eerste actie bestaat uit het vestigen van tijdelijke horeca in de Stadshaven. Actie: De gemeente zet in op verbetering van de relatie tussen stad en water. Een instrument daartoe is het toestaan van tijdelijke horeca in de Stadshaven. De binnenstad kent door het historische karakter ook een aantal problemen. Zo is de fysieke ruimte beperkt: Er zijn veel kleinschalige panden en er is weinig ruimte voor parkeren dichtbij de winkels. Maar het parkeren in de binnenstad is voor winkelend publiek gratis. Actie: De gemeente wil de bereikbaarheid van de binnenstad verbeteren door een heldere parkeerstructuur. Winkeliers en ondernemers hebben zich verenigd in de Klantenspaarpas en Hart van Wijk. Recent is de vereniging citymarketing opgericht. Samenwerking tussen winkeliers/ondernemers kan nog beter, bijvoorbeeld door het voeren van dezelfde openingstijden. En door bundeling van marketing en promotie zodat een eenduidig beeld van Wijk bij Duurstede wordt neergezet. Maar ook de kwaliteit van evenementen kan beter. Evenementen kunnen ook slimmer op elkaar worden afgestemd, waardoor beter gebruik kan worden gemaakt van verschillende bezoekersstromen. Actie: De gemeente wil dat de kwaliteit van evenementen wordt verbeterd. De gemeente vindt het belangrijk dat winkeliers/ondernemers krachten bundelen en bijvoorbeeld dezelfde openingstijden en koopavonden/zondagen hanteert. Sterk Uniek historisch karakter, aantrekkelijke sfeer en uitstraling Verschillende functies: horeca, winkels en kunstgaleries Warenmarkt Goede bereikbaarheid

Panden zijn goed onderhouden Geen betaald parkeren Kans Ligging aan het water Verbeteringstraject warenmarkt Citymarketing Toerisme, recreatie, horeca in de stadshaven Evenementen onderling beter op elkaar afstemmen Invulling van het Walplantsoen na beëindiging gebruik gymzaal/kinderopvang

Zwak Winkeliers hanteren geen gezamenlijke openingstijden en koopavond Geen duidelijk winkel- of ander wandelrondje Bewegwijzering en routing naar winkels en bezienswaardigheden Weinig mogelijkheden voor parkeren fiets/geen oplaadpunten voor electrische fietsen Veel zoekverkeer van auto’s op drukke dagen Bedreiging Ontbreken eenduidige toekomstvisie binnenstad PR en marketing niet op elkaar afgestemd

2.5 Vernieuwen en versterken winkelcentrum De Horden Buurtwinkelcentrum De Horden heeft een omvang van 1270m2 wvo (6 winkels, 3 horecagelegenheden en 1 kapper; de horeca en kapper tellen niet mee in het wvo) en heeft een boodschappenfunctie voor de inwoners van De Horden. De belangrijkste publiekstrekker,


10

supermarkt Albert Heijn, is met 962m2 wvo aan de kleine kant. Het overige, vooral dagelijkse aanbod, is redelijk compleet. Buurtwinkelcentrum De Horden ligt centraal en goed bereikbaar in de wijk. Het centrum heeft een compacte en overzichtelijke opzet, met voldoende parkeergelegenheid voor en achter de winkels. De uitstraling van het buurtwinkelcentrum (o.a. luifels) en de inrichting van de openbare ruimte zijn verouderd en van matige kwaliteit. In buurtwinkelcentrum De Horden is een winkeliersvereniging actief. De winkeliers tonen veel initiatief als het gaat om het schoonhouden van de openbare ruimte.

Foto 3: Winkelcentrum De Horden Door het vertrek van de sporthal ontstaat op korte termijn ruimte voor een nieuwe invulling. Een projectontwikkelaar heeft hiervoor plannen ontwikkeld. De gedachte was om een tweede supermarkt toe te voegen door de Lidl supermarkt aan de Hoogstraat een plaats te bieden in het vernieuwde winkelcentrum De Horden. De gemeente wil dat de detailhandelsbestemming aan de Hoogstraat verdwijnt en wil op de plek van de huidige Lidl woningbouw mogelijk maken. De gemeente streeft naar toekomstbestendige buurtwinkelcentra en een economisch sterke binnenstad. Vanuit deze wens zet de gemeente in op 1 supermarkt per buurtwinkelcentrum. De gemeente is in principe bereid om het oppervlak van de huidige supermarkt in winkelcentrum De Horden te vergroten. Toevoeging van een tweede supermarkt is in dat geval niet meer aan de orde.

Sterk Centrale ligging Goede bereikbaarheid Compacte en overzichtelijke opzet Actieve winkeliersvereniging Kans Investeringsplan van projectontwikkelaar

Zwak Uitstraling en inrichting openbare ruimte verouderd Achterzijde van het winkelcentrum is niet uitnodigend Pleinfunctie aan de voorkant onvoldoende benut De locatie en de voorzieningen voor de huidige standplaatsen Bedreiging Leegstand op de plek van de sporthal Investeringsplan van projectontwikkelaar gaat niet door.


11

Randvoorwaarden voor het goed functioneren van buurtwinkelcentrum De Horden zijn het faciliteren van een uitbreiding van het huidige aantal supermarktmeters, een compacte en overzichtelijke opzet, voldoende parkeren voor de winkels (bij voorkeur op maaiveld), goede (auto)bereikbaarheid en een verzorgde uitstraling van winkels en openbare ruimte. De plannen hiertoe moeten nog worden uitgewerkt. Actie: De gemeente zet in op vernieuwing en versterking van buurtwinkelcentrum De Horden. Van belang hierbij is een besluit over de verplaatsing van de sporthal naar Mariënhoeve (volgens planning neemt de gemeenteraad in het najaar van 2013 hierover een besluit). 2.6 Nieuwe kansen voor buurtwinkelcentrum De Heul Buurtwinkelcentrum De Heul heeft een omvang van circa 1841 m2 wvo (11 winkelunits, waarvan 3 horeca en 2 leegstaand)) en heeft een boodschappenfunctie voor de noordelijke wijken van Wijk bij Duurstede. Belangrijkste publiekstrekker is supermarkt Jumbo. Deze aanbieder is met 821 m² wvo naar huidige maatstaven te klein. Het aanbod bestaat verder uit een aantal kleinere winkels in zowel dagelijkse als niet-dagelijkse branches en 2 horecagelegenheden. Buurtwinkelcentrum De Heul ligt centraal in het verzorgingsgebied. De zichtbaarheid vanaf de doorgaande weg is matig. De parkeercapaciteit direct bij de winkels is beperkt. Het centrum Foto 4: Winkelcentrum De Heul

heeft een compacte opzet. Net als bij De Horden zijn ook bij De Heul de inrichting en uitstraling van het winkelcentrum gedateerd en van matige kwaliteit. In buurtwinkelcentrum De Heul is een winkeliersvereniging actief. Door op het winkelplein een terras te creëren is de aantrekkelijkheid van het buurtwinkelcentrum verbeterd. In de omgeving van buurtwinkelcentrum De Heul is sprake van een aantal ontwikkelingen. De Jozefschool is in 2012 gesloopt. Deze locatie is opgenomen in het gemeentelijk woningbouwprogramma. Het zwembad en de sporthal sluiten hun deuren in 2016. Sinds 2013 is er een nieuwe eigenaar van buurtwinkelcentrum De Heul met een actieve houding ten aanzien van dit vastgoed. Gemeente en ontwikkelaar hebben besloten tot een gezamenlijk visietraject om de wensen en mogelijkheden voor dit gebied samen te verkennen. Het gaat daarbij om versterking van het winkelgebied, maar ook toevoegen van woningen en mogelijk andere functies. De gemeente wil graag dat de detailhandelsbestemming op de Hoogstraat verdwijnt. Jumbo supermarktketen heeft te kennen gegeven te streven naar 1 grote Jumbosupermarkt op de locatie AgruniekRijnvallei. In dat geval verdwijnt de Jumbosupermarkt uit winkelcentrum De Heul. En is er een mogelijkheid om de Lidl vestiging van de Hoogstraat te verhuizen naar winkelcentrum De Heul. De gemeente is bereid om in principe mee te werken aan een uitbreiding van het huidige aantal supermarktmeters en overige winkels (niet zijnde een


12

supermarkt) in winkelcentrum De Heul. Gelet op de verschillende ontwikkelingen start de gemeente in samenwerking met de eigenaar van buurtwinkelcentrum De Heul een visietraject. Actie: de gemeente start in samenwerking met de eigenaar van buurtwinkelcentrum De Heul een visietraject om de kansen en mogelijkheden van het winkelcentrum te verkennen. Sterk Centrale ligging Hoge klantenbinding (met name ouderen uit de wijk) Actieve winkeliersvereniging Compacte opzet Kans Actieve vastgoedeigenaar die wil investeren

Zwak Uitstraling en inrichting openbare ruimte verouderd Beperkte parkeercapaciteit Matige zichtbaarheid vanaf de doorgaande weg Matige verkeersontsluiting Supermarkt naar huidige maatstaven te klein Bedreiging Verdere veroudering van het buurtwinkelcentrum bij uitblijven vernieuwing

Mogelijkheden voor gebiedsontwikkeling na sloop van sporthal en zwembad. Hierdoor is modernisering van het buurtwinkelcentrum en toevoegen van andere functies in de wijk mogelijk. 2.7 Perspectieven voor verspreid gelegen winkels en kleine kernen Het overige winkelaanbod ligt verspreid over de kern Wijk bij Duurstede en in de kernen Cothen en Langbroek (zie bijlage 4). Supermarkt Jumbo (± 600 m² wvo) aan de Langbroekseweg is naar huidige maatstaven te klein en het pand is van matige kwaliteit, maar goed bereikbaar per auto. Hier is ook een Welkoop gevestigd. Voor deze locatie is inmiddels een plan voor uitbreiding en vernieuwing ingediend. Lidl (± 1050m² wvo) aan de Hoogstraat is de enige discountsupermarkt. Door de ligging in een smalle woonstraat is de bereikbaarheid en zichtbaarheid van deze winkel matig. Het pand zelf is onlangs vernieuwd net als het terrein en de toegangsweg. Op bedrijventerrein Broekweg is de enige bouwmarkt gevestigd (Karwei).

Foto 5: De Jumbo supermarkt aan de Langbroekseweg Zowel Cothen als Langbroek beschikt over een kleine supermarkt. In Cothen is verder een bakker, een slager, een bloemist en een horeca-inrichting gevestigd. In Langbroek is een winkel in stoffen, brei- en naaigarnituren aanwezig en zijn twee horecabedrijven gevestigd.


13

Foto 6: Supermarkt Attent in Langbroek Actie: de gemeente blijft streven naar behoud van dagelijkse winkelvoorzieningen in de kleine kernen Cothen en Langbroek Sterk Compleet assortiment gelet op geringe omvang

Kans Ontwikkeling van een woonzorgcentrum in Langbroek Toevoeging van relatief veel nieuwe woningen waardoor de vraag naar dorpsvoorzieningen blijft Verkeersplannen voor Cothen Toegankelijkheid voor fietsers vergroten

Zwak Supermarkt in Langbroek naar huidige maatstaven te klein Beperkt aantal parkeerplaatsen bij supermarkt en winkels in Cothen en smalle wegen Bedreiging Schaalvergroting in supermarktbranche


14

3. Wat is de gewenste detailhandelsstructuur? Hoeveel aanbod van winkels is in de gemeente Wijk bij Duurstede levensvatbaar? Daarbij rekening houdend met trends en ontwikkelingen, de wensen van de moderne consument en de rol en verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen. En waar bevinden die winkels zich dan? Dit hoofdstuk beschrijft de gemeentelijke uitgangspunten. 3.1. Uitgangspunten Uitgangspunt van het gemeentelijk detailhandelsbeleid is dat de binnenstad het winkelhart van de gemeente is en blijft. De binnenstad is kernwinkelgebied met een gevarieerd aanbod aan winkels, horeca en overige voorzieningen, voor zowel inwoners uit de gemeente als toeristische bezoekers. Op dit moment worden plannen gemaakt voor het vernieuwen en verbeteren van drie detailhandelslocaties. De locatie AgruniekRijnvallei heeft al enkele jaren planologische rechten voor uitbreiding van de detailhandel en heeft een plan ingediend om deze rechten te verzilveren. Voor de buurtwinkelcentra De Horden en De Heul en de AH-vestiging aan de Steenstraat laat het huidige bestemmingsplan geen uitbreiding toe. De gemeente vindt het wenselijk dat zowel De Horden als De Heul worden vernieuwd en verbeterd. Tegelijkertijd moet er een goede balans zijn tussen binnenstad en buurtwinkelcentra met name als het gaat om de oppervlaktes van supermarkten. De gemeente vindt het daarom wenselijk om per buurtwinkelcentra 1 supermarkt van een groter oppervlak dan het huidige metrage toe te staan en is bereid om hiertoe in principe planologische medewerking te verlenen. In de Structuurvisie Wijk bij Duurstede 2020 is opgenomen dat de detailhandelslocatie aan de Hoogstraat wordt getransformeerd naar woningbouw. Detailhandel hier is vanuit bevoorrading en parkeergelegenheid moeilijk inpasbaar. De gemeente houdt vast aan het wensbeeld uit de toekomstvisie en probeert de eigenaren tot transformatie te bewegen. Mocht dit niet slagen, dan blijft de bestemming intact en daarmee blijft het aantal supermarkten in Wijk bij Duurstede op het huidige niveau van vijf. Het wensbeeld van de gemeente is echter vier supermarkten: één in ieder buurtwinkelcentrum en aan de Steenstraat en één op de locatie AgruniekRijnvallei. De locatie Agruniekrijnvallei is en blijft een solitaire detailhandelslocatie in de vorm van een supermarkt voor het dagelijks winkelaanbod en een Welkoopwinkel. De gemeente streeft naar behoud van dagelijkse winkelvoorziening in de kernen Cothen en Langbroek. Op overige locaties in de gemeente wordt geen nieuwvestiging of substantiële uitbreiding van het winkelaanbod toegestaan. 3.2 Binnenstad ontwikkelt zich tot een aantrekkelijk verblijfsgebied De binnenstad van Wijk bij Duurstede is nu kernwinkelgebied en blijft dat ook. De ambitie is om de binnenstad van Wijk bij Duurstede verder te ontwikkelen tot een aantrekkelijk verblijfsgebied met een gevarieerd aanbod aan winkels, horeca en overige voorzieningen (zoals bijvoorbeeld loketfuncties), voor zowel inwoners uit de gemeente maar zeker ook voor toeristische bezoekers. Bezoekers van buiten de gemeente zijn nodig om het draagvlak van de voorzieningen in de binnenstad op peil te houden. Een manier om dat te bereiken is door de binnenstad en het water meer met elkaar te verbinden. De binnenstad moet haar blik meer richten op het water, de haven en op evenementen op het water. Het is vooral gewenst om een goede koppeling te krijgen tussen de stad en het water. Wijk bij Duurstede heeft vanouds een band met het water. Die is in de loop der jaren wat veronachtzaamd en moet weer meer invulling krijgen. Dat kan door bezoekers van de haven te verleiden om een bezoek te brengen aan de binnenstad. Een van de manieren daartoe is om de verschillende straten in de binnenstad een eigen profiel te geven. Dit kan door verschillende rondjes te creëren, zoals: een boodschappenrondje, een winkelrondje, een horecarondje, een kunst- en cultuurrondje en een rondje in het kader van evenementen en toeristische functies.


15

Om een aantrekkelijk verblijfsgebied te worden is een stevig actieplan nodig, want zonder inspanning van alle betrokken partijen dreigt achteruitgang. In hoofdstuk 4 wordt hier verder op ingegaan. Kaart 3: Toekomstige detailhandelsstructuur

3.3 Vernieuwing buurtwinkelcentrum De Horden De gemeente en de projectontwikkelaar van buurtwinkelcentrum De Horden gaan verder met het uitwerken van een vernieuwingsplan voor dit winkelcentrum. Door de economisch moeilijke tijden ligt vertraging op de loer. De gemeente wil graag samen met de winkeliers van de Horden en de eigenaar van sporthal De Horden op korte termijn een interim beheerplan maken. Dit plan bevat maatregelen hoe het buurtwinkelcentrum aantrekkelijk kan worden gehouden in de periode ter overbrugging naar de nieuwe ontwikkeling. 3.4 Visietraject voor buurtwinkelcentrum De Heul De gemeente en de eigenaar van buurtwinkelcentrum De Heul starten in 2013 met het doen van een verkenning naar het gebied waarin winkelcentrum De Heul is gelegen. De bebouwing en opzet van buurtwinkelcentrum De Heul is gedateerd. De sportfuncties in dit gebied verdwijnen op korte termijn. De Jozefschool is recentelijk gesloopt. Kortom, er liggen volop kansen om dit gebied integraal aan te pakken. Tot de resultaten van de verkenning bekend zijn, blijft het buurtwinkelcentrum in de huidige vorm bestaan. 3.5 Geen bestemming detailhandel meer locatie Hoogstraat De gemeente Wijk bij Duurstede wil dat de bestemming detailhandel op het pand van de Lidl aan de Hoogstraat komt te vervallen. De gemeente vindt de vestiging van een supermarkt op deze plek problematisch: bevoorrading en parkeergelegenheid zijn moeilijk inpasbaar. De toegangswegen (Singel en Hoogstraat) zijn eigenlijk niet geschikt voor veel verkeersbewegingen van (kort)parkeerders. In de Structuurvisie Wijk bij Duurstede 2020 is dan ook opgenomen dat de gemeente deze locatie wil transformeren naar woningbouw.


16

De gemeente probeert sinds enkele jaren om de eigenaren van het pand waarin nu de Lidl is gevestigd te bewegen om over te gaan tot transformatie. In deze gesprekken is uiteraard rekening gehouden met een of andere vorm van compensatie. De gemeente houdt vast aan de Structuurvisie Wijk bij Duurstede 2020, dat wil zeggen dat de gemeente blijft inzetten op woningbouw in plaats van detailhandel. 3.6 Wens gemeente: vier supermarkten in kern Wijk bij Duurstede In de kern Wijk bij Duurstede zijn nu vijf supermarkten van drie verschillende winkelketens gevestigd. Een AH aan de rand van de binnenstad en in buurtwinkelcentrum De Horden, discountsupermarkt Lidl aan de Hoogstraat en een Jumbo supermarkt in buurtwinkelcentrum De Heul en op de locatie AgruniekRijnvallei. De centrale vraag voor de gemeente is: Wat is goed voor de stad en haar inwoners? De gemeente wil de bestaande buurtwinkelcentra overeind houden en de binnenstad versterken. Dat kan in de visie van de gemeente het beste wanneer er in de buurtwinkelcentra supermarkten zijn van een vergelijkbare omvang. De gemeente is van mening dat wanneer 1 supermarkt een te grote omvang krijgt, dit ten koste gaat van de andere locaties. Vandaar de wens om te streven naar vier supermarkten: in ieder buurtwinkelcentrum 1 supermarkt die uitbreidt met een aantal meters en op termijn het verdwijnen van de detailhandelsbestemming op de locatie Hoogstraat. Mocht deze wens niet realiseerbaar zijn, dan blijft het aantal supermarkten op het huidige aantal van vijf. In dat geval kan de Lidl van de Hoogstraat verplaatst worden naar hetzij winkelcentrum De Heul hetzij winkelcentrum De Horden. 3.7 Geen uitbreiding van detailhandel op locatie Agruniekrijnvallei Agruniekrijnvallei wil op basis van het huidige bestemmingsplan de supermarkt uitbreiden. Ook de huidige Welkoop wordt vernieuwd en vergroot op basis van bestaande planologische rechten. Naast vernieuwing wordt ook de stedenbouwkundige en verkeerskundige opzet van de bebouwing op het terrein anders. Het laad- en losverkeer wordt gescheiden van het winkelend publiek, waardoor de verkeersveiligheid toeneemt. In de nieuwe opzet van de locatie Agruniekrijnvallei bedraagt het gezamenlijk oppervlak aan bebouwing 3100 m2. De functie die in de bebouwing is toegestaan is strikt gelimiteerd. Er is alleen ruimte voor een supermarkt en voor detailhandel in agrarische, dier- en tuinbouwgoederen en – benodigdheden (een Welkoop). De vloeroppervlakte van de Welkoop mag inclusief buitenverkoop niet meer dan 1.091 m2 bedragen. Daarmee is maximaal gebruik gemaakt van wat het bestemmingsplan toelaat. Een verdere uitbreiding op deze locatie is dan niet meer aan de orde. 3.8 Winkelaanbod in kleine kernen zoveel mogelijk handhaven Het draagvlak in de kernen Cothen en Langbroek is klein voor een compleet winkelaanbod. Dit is een landelijk beeld. Door de toenemende schaalvergroting neemt in steeds meer kleine kernen het winkelaanbod af of verdwijnt zelfs helemaal. Vanwege de leefbaarheid is het gewenst om, indien mogelijk, te voorzien in een dagelijkse winkelvoorziening in de kleine kernen. Daarom zet de gemeente zich in om samen met andere partijen (zoals de woningstichtingen Volksbelang en Cothen) het winkelaanbod in de kleine kernen te handhaven. Ook door het nadrukkelijk toevoegen van nieuwe woningen in de kleine kernen wordt ingezet op behoud van de bestaande voorzieningen. In Langbroek geldt dat de toekomst van een buurtsupermarkt wordt vergroot door de bouw van een multifunctioneel complex (dienstencentrum met ouderenwoningen) waar ruimte is voor een winkelvoorziening. 3.9 Geen nieuwvestiging detailhandel Op andere locaties dan buurtwinkelcentrum De Horden, De Heul en in de binnenstad wordt geen nieuwvestiging of substantiële uitbreiding van het winkelaanbod toegestaan. Met uitzondering van winkels in volumineuze artikelen: traditionele PDV-branches en echt-


17

volumineuze artikelen. Bij het beoordelen van de omvang van een uitbreiding wordt uitgegaan van de cijfers van Locatus per 1 augustus 2013. 3.10 Detailhandel op bedrijventerreinen Detailhandel op bedrijventerreinen is in principe niet toegestaan. De gemeente wil uitbreiding van de detailhandel op bedrijventerrreinen voorkomen. Volumineuze detailhandel op bedrijventerreinen is wel toegestaan, voorzover bestaand. Logistieke afhaalpunten worden eveneens toegestaan.


18

4. Actiepunten Hoe wordt en blijft de detailhandelsstructuur van Wijk bij Duurstede toekomstigbestendig? Welke acties zijn nodig en wie is daarbij betrokken? Dit hoofdstuk benoemt acties met bijbehorende planning. Actie 1: De gemeente wil dat de binnenstad het winkelhart van Wijk bij Duurstede blijft en benoemt citymarketing als prioriteit. Om de binnenstad economisch gezond te houden en te verbeteren is een alomvattende kwaliteitsimpuls nodig op verschillende gebieden en niveaus. Dit kan door bij het vrijkomen van panden nieuwe of andere functies toe te voegen die uitnodigen tot een bezoek aan de binnenstad. De gemeente wil in haar rol als facilitator graag in samenspraak en samenwerking met belanghebbenden (winkeliers- en ondernemersverenigingen, vastgoedeigenaren, maatschappelijke en culturele en bewonersverenigingen) een plan van aanpak voor de binnenstad vormgeven en uitvoeren. Dat verschillende partijen in de binnenstad hiertoe ook de noodzaak zien, blijkt uit de recent opgerichte vereniging citymarketing. Vanuit de gemeente is na het doen van een haalbaarheidsonderzoek in de periode januari tot juli 2013 citymarketing als apart programma gestart. Resultaat: Door deze opzet is er een betere samenhang en afstemming mogelijk tussen verschillende gemeentelijke beleidsterreinen. Planning: gestart in 2013, looptijd tot 1 januari 2017 Actie 2: De gemeente wil dat de binnenstad en het water meer met elkaar verbonden worden. Wijk bij Duurstede heeft vanuit het verleden een band met het water. Sterker nog: ze ontleent haar ontstaansrecht aan de directe ligging aan het water. Die band met het water moet weer steviger worden. Dat kan door bijvoorbeeld meer waterevenementen toe te staan en horeca in de stadshaven. In de visie Rivierfront heeft de gemeente haar ideeën hier o.a. in uiteengezet. De Oeverstraat vormt een belangrijke verbinding tussen haven en stad. Bezoekers moeten als het ware door de Oeverstraat verleid worden om een bezoek te brengen aan de binnenstad. Door in de Oeverstraat detailhandelsvoorzieningen onder te brengen die passen bij het toeristisch-recreatief karakter van de binnenstad kan de relatie tussen haven en stad verbeterd worden. Planning: gestart in 2013. Actie 3: De gemeente wil in samenwerking met winkeliers, vastgoedeigenaren, bewoners en bezoekers van de binnenstad een sterkte-zwakte analyse uitvoeren. Doel is om verschillende rondjes (winkelrondje, boodschappenrondje, toeristisch, historisch, kunst en cultuurrondje) beter in te vullen. De belangrijkste straten in de binnenstad zijn de hoek Zandweg-Steenstraat, Veldpoortstraat, de Markt, Peperstraat en de Klooster Leuterstraat. De gemeente wil graag in samenwerking met winkeliers, vastgoedeigenaren, bewoners en bezoekers van de binnenstad een sterkte-zwakte onderzoek doen. De resultaten van het onderzoek kunnen worden gebruikt om beter in te spelen op de wensen van consumenten en bezoekers/toeristen aan de binnenstad (relatie tussen stad en water). Op die manier kunnen bijvoorbeeld verschillende rondjes binnenstad beter worden ingevuld: Hoe kunnen bezoekers van de haven beter worden toegeleid naar de binnenstad. Hoe kunnen bezoekers aan het museum of kasteel worden geprikkeld om andere delen van de binnenstad te bekijken. Het resultaat is een duidelijk profiel voor de vijf straten in de binnenstad. Ook is duidelijk welke inspanningen hiervoor nodig zijn en wie daartoe actie kan en moet ondernemen Planning: start september 2013 en afronding december 2013


19

Actie 4: Koopstromen- en imago-onderzoek. Wat vinden consumenten die de binnenstad bezoeken van het huidige aanbod? Ontbreekt een bepaald assortiment? En wat zou de consument prikkelen om de binnenstad een extra bezoek te brengen. De gemeente wil op korte termijn een koopstromenonderzoek onder bezoekers van Wijk bij en met name de binnenstad faciliteren. Daarbij wordt gebruik gemaakt van al beschikbare gegevens. Daarnaast is ook een imago-onderzoek van belang: Hoe kijken mensen van buiten Wijk bij Duurstede naar onze stad? Wat is het beeld dat zij van Wijk bij Duurstede hebben? En hoe kunnen we dit beeld versterken en verbeteren? En waardoor kunnen inwoners en niet-inwoners van Wijk bij Duurstede verleid worden om de binnenstad te bezoeken. Wat kunnen gemeente, VVV, organisatoren van evenementen, winkeliers/ondernemers en andere partijen hiervoor doen? Resultaat: Het koopstromenonderzoek biedt inzicht in wie wat koopt in Wijk bij Duurstede en hoeveel er besteed wordt. Het imago-onderzoek geeft inzicht in het beeld dat externen van onze stad hebben. En geeft aanknopingspunten hoe dit beeld te verbeteren. Planning: start september 2013 en afronding in december 2013 Actie 5: De gemeente wil een toekomstbestendige markt en onderzoekt daartoe hoe de markt versterkt en verzelfstandigd kan worden. Om de warenmarkt toekomstbestendig te maken start de gemeente in samenwerking met brancheverenigingen en marktpartijen een onderzoek hoe de markt versterkt en verzelfstandigd kan worden. De gemeente bekijkt separaat op welke manier de standplaatsen binnen de gemeente gereguleerd kunnen worden. Resultaat: een markt die aansluit bij de wens van de huidige consument en die tegelijkertijd kostenneutraal is voor de gemeente. Van belang is ook om duidelijk te krijgen hoe de markt een bijdrage kan leveren aan versterking van de overige voorzieningen in de binnenstad. Planning: start in september 2013 en afronding voor 1 juli 2014 Actie 6: De gemeente wil een duidelijk standplaatsenbeleid en stelt hiervoor een notitie op. Bij winkeliers- en ondernemers is zorg over het aantal standplaatsen binnen onze gemeente. De gemeente onderkent deze zorg en vindt het belangrijk om op korte termijn een notitie hiervoor op te stellen. Standplaatsen kunenn op grond van ruimtelijke en verkeerstechnische overwegingen worden gereguleerd. Planning: start in januari 2014 en afronding voor 1 september 2014 Actie 7: De gemeente wil dat de kwaliteit en het aanbod van evenementen wordt verbeterd. Niet meer evenementen, maar kwalitatief betere evenementen is het uitgangspunt. De Lekkodagen, het Shantyfestival, de bloemenmarkt in het voorjaar, Jazz bij Duurstede, Pop op de Mazijk en een Taptoe. Zomaar een greep uit evenementen die hier in Wijk nu en in het verleden zijn georganiseerd. Welke evenementen trekken welke bezoekers? Aan welke evenementen is behoefte en passen die bij het profiel van Wijk bij Duurstede? En op welke manier kunnen evenementen elkaar en de voorzieningen in de binnenstad verstevigen? Zijn er slimme arrangementen te bedenken? Resultaat: Kwalitatief en financieel gezonde evenementen die bijdragen aan het imago van Wijk bij Duurstede als historische stad aan het water. Planning: start in januari 2014 Actie 8: De gemeente vindt het belangrijk dat winkeliers/ondernemers krachten bundelen en bijvoorbeeld dezelfde openingstijden en koopavonden/zondagen hanteert.


20

Binnen de gemeente Wijk bij Duurstede zijn verschillende verenigingen van winkeliers/ondernemers actief. De gemeente vindt het belangrijk dat winkeliers/ondernemers krachten bundelen, omdat ze van mening is dat dit noodzakelijk is om te overleven in deze moeilijke economische tijden. Een concreet verbeterpunt is het hanteren van dezelfde openingstijden. Nu is dat nog niet het geval, waardoor het voor winkelend publiek onduidelijk en dus ook niet altijd even aantrekkelijk is de binnenstad te bezoeken op koopavond of koopzondag. Een meer uniform openingstijdenbeleid is voorwaarde voor de gemeente om over te gaan tot de aanwijzing van de binnenstad tot toeristisch gebied. Resultaat: een duidelijk, uniform openingstijdenbeleid voor winkelend en recreërend publiek. Planning: start januari 2014 Actie 9: De gemeente wil de bereikbaarheid van de binnenstad verbeteren door een heldere parkeerstructuur, routing en bewegwijzering. Het opstellen van een heldere parkeerstructuur voor de binnenstad met een duidelijk parkeerregime (blauwe zone, onderscheid tussen (ultra) kort en lang parkeren en capaciteit. Veel inwoners en recreanten bezoeken de binnenstad per fiets. Er zijn echter weinig mogelijkheden voor het goed stallen van de fiets. De gemeente gaat onderzoeken hoe dit kan worden verbeterd. Resultaat: Het is duidelijk waar en hoe lang een auto geparkeerd kan worden in de binnenstad. Voor fietsers worden voorzieningen getroffen voor het goed kunnen stallen van rijwielen. Planning: start in oktober 2013 en afronding voor 1 juni 2014 Actie 10: Routing en bewegwijzering. Het doel is om recreanten beter rond te leiden langs de diverse bezienswaardigheden van de binnenstad. Dit kan door routes in de binnenstad duidelijker te markeren, bijvoorbeeld door verlichting of materiaalgebruik (een rode loper). Planning: start en afronding begin 2014 Actie 11: De gemeente verkent welke functies mogelijk zijn op Walplantsoen. Aan het Walplantsoen zijn nu een gymzaal en kinderopvang gevestigd. Deze functies zullen bij het besluit over een nieuwe sporthal verdwijnen. De gemeente onderzoekt welke functies hier toegevoegd kunnen worden en op welke manier die een bijdrage kunnen leveren aan het versterken van de binnenstad. Planning: start en afronding 2014 Actie 12: De gemeente zet in op vernieuwing en versterking van buurtwinkelcentrum De Horden. De gemeente en de projectontwikkelaar van buurtwinkelcentrum De Horden gaan verder met het uitwerken van het vernieuwingsplan voor dit buurtwinkelcentrum. De gemeente wil graag samen met de winkeliers van de Horden en de eigenaar van sporthal De Horden op korte termijn een interim beheerplan maken. Dit als overbrugging tot de nieuwbouw van dit winkelcentrum. Planning: start maken interim beheerplan eind 2013 na besluit over nieuwe sporthal planvorming uitwerken voor nieuw centrum (gedurende 2014) Actie 13: de gemeente start in samenwerking met de eigenaar van buurtwinkelcentrum De Heul een visietraject voor vernieuwing en versterking van het winkelcentrum . De gemeente en de eigenaar van buurtwinkelcentrum De Heul starten eind 2013 met het doen van een verkenning naar het gebied waarin winkelcentrum De Heul is gelegen. De bebouwing en opzet van buurtwinkelcentrum De Heul is gedateerd. De sportfuncties in dit gebied verdwijnen op korte termijn. De Jozefschool is recentelijk gesloopt. Er liggen volop kansen om dit gebied integraal aan te pakken. Resultaat van de verkenning is dat duidelijk is welke functies, waar en in welke omvang kunnen worden toegevoegd.


21

Planning: start eind 2013 en afronding eind 2014 Actie 14: de gemeente blijft streven naar behoud van dagelijkse winkelvoorzieningen in de kleine kernen Cothen en Langbroek. Uitwerking geven aan de verkeersplannen in Cothen en de vestiging van een buurtsupermarkt in Langbroek. Planning: start eind 2013.


22

Bijlage 1: Begrippenlijst Branche Een groep van bedrijven die zich richt op de verkoop van één (dominante) artikelgroep (bijvoorbeeld schoenen) of op de verkoop van een veel voorkomende combinatie van artikelgroepen (bijvoorbeeld sport). Bronpunt Verzamelplaats van consumenten van waaruit zij het bezoek aan een winkelconcentratiegebied beginnen (bijv. parkeergarage, busstation). Brutovloeroppervlak (bvo) De totale ruimte van een winkel bestaande uit winkelvloeroppervlak en niet voor consumenten toegankelijke ruimten (opslag, kantine, etc.). Het winkelvloeroppervlak bedraagt, afhankelijk van de branche, circa 70 à 80% van het brutovloeroppervlak. Dagelijkse artikelen Artikelen in de branches voedings- en genotmiddelen en persoonlijke verzorging. Detailhandel Het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan personen die die goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit alsmede anders dan voor verbruik ter plaatse. Dienstverlening (publieksgericht commercieel) Een bedrijf met uitsluitend of in hoofdzaak een dienstverlenende of verzorgende taak. Onder dienstverlening verstaan wij administratieve/financiële dienstverlening (bijv. assurantiekantoor, bank etc.), publieksgerichte dienstverlening (bijv. stomerij, reisbureau) en ambachtelijke dienstverlening (bijv. schoenmaker, kapper etc.) Filiaalbedrijf/grootwinkelbedrijf Detailhandelsonderneming met 7 of meer eigen winkels. Franchising Contractuele samenwerking tussen formule-eigenaar (franchisegever) en de huurder van de formule (franchisenemer), waarbij de franchisenemer de winkelformule van de franchisegever voert voor eigen rekening en risico, tegen vergoeding en volgens voorwaarden van de franchisegever. Groothandel Het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan weder-verkopers, bedrijven, instellingen of personen ter aanwending in een andere bedrijfsactiviteit. Horecabedrijf Een bedrijf waar bedrijfsmatig dranken en/of etenswaren voor gebruik ter plaatse worden verstrekt, bedrijfsmatig logies wordt verstrekt en/of zaalaccommodatie wordt geëxploiteerd. Koopkrachtbinding Het aandeel (%) van de totale bestedingen van inwoners dat wordt gedaan in het winkelapparaat in het eigen verzorgingsgebied, noemen we de koopkrachtbinding. Koopkrachttoevloeiing Het deel van de omzet dat van buiten het primaire verzorgingsgebied komt, ofwel het aandeel vreemde koopkracht. Leisure Commerciële en niet-commerciële vrijetijdsvoorzieningen


23

(bijv. restaurant, museum, winkel, ijsbaan, bioscoop, theater etc.) Marktaandeel Aandeel van de betreffende onderneming(en) in de consumptieve bestedingen aan artikelen/artikelgroepen, uitgedrukt in procenten. Marktsegment Op basis van samenstelling van het assortiment en prijsstelling van de artikelen kunnen commerciële bedrijven ingedeeld worden in verschillende marktsegmenten (discount, exclusief etc.) Niet-dagelijkse artikelen Alle artikelen, met uitzondering van artikelen in de branches voedings- en genotmiddelen en persoonlijke verzorging. Perifere detailhandel Detailhandel gevestigd buiten de reguliere winkelconcentraties, maar binnen bestaand of te ontwikkelen stedelijk gebied (bijv. op een bedrijventerrein). Toonbankbesteding Consumentenbestedingen in winkels, hiertoe behoren niet de bestedingen aan artikelen die via postorderbedrijven en internet worden aangekocht. Verkooppunt (vkp) Een detailhandelsvestiging met winkelpersoneel en een eigen kassa. Verkoopvloeroppervlak (vvo) Gelijk aan winkelvloeroppervlak (wvo). Vloerproductiviteit De gemiddelde omzet per m² winkelvloeroppervlak. Deze varieert per type winkelgebied, branche en winkelformule. Volumineuze detailhandel Detailhandel in auto’s, boten, caravans en tenten, grove bouwmaterialen, keukens, badkamers en sanitair evenals bouwmarkten en detailhandel in woninginrichting waaronder meubels. Deze detailhandel heeft vanwege de omvang en de aard van de gevoerde artikelen een groot oppervlak nodig voor de uitstalling. Hierdoor is vestiging binnen reguliere winkelconcentratiegebieden in veel gevallen moeilijk. Warenmarkt Een verzameling van minimaal 7 kramen, verkoopwagens of grondplaatsen van waaruit de toegelaten kooplieden detailhandel bedrijven. Een warenmarkt wordt met vaste regelmaat gehouden op een bepaald tijdstip en op een bepaalde dag en is ingesteld krachtens een gemeenteraadsbesluit. Winkel Ieder voor het publiek vrij toegankelijk pand dat bedoeld is voor de verkoop van artikelen aan particulieren en dat een winkelvloeroppervlak van minimaal 10 m² heeft. Winkelgebied Een geografisch geheel waarbinnen minimaal 5 winkels zijn gevestigd, eventueel in samenhang met andere consumentverzorgende functies (horeca, dienstverlening etc.). Winkelvloeroppervlak (wvo) De voor het publiek toegankelijke winkelruimte ten behoeve van detailhandel, inclusief zichtbare ruimten zoals bijvoorbeeld etalages en de ruimte achter toonbanken en kassa’s. Het winkelvloeroppervlak bedraagt, afhankelijk van de branche, circa 70 à 80% van het brutovloeroppervlak.


24

Bijlage 2: Trends en ontwikkelingen detailhandelsbranche Maatschappelijke veranderingen en technologische ontwikkelingen beïnvloeden het winkelgedrag. Verschillende trens laten zich onderscheiden. Zo worden beleving, duurzaamheid, authenticiteit en vrije tijd steeds belangrijker. Voor de winkelmarkt betekent dit dat niet alleen het product of de dienst centraal staat, maar de hele entourage. De consument wil daarnaast meer gemak en vermaak. Gemaksaspecten, zoals bereikbaarheid en parkeren, spelen vooral een rol bij het doen van boodschappen en het verrichten van doelgerichte aankopen. Gaat de consument winkelen, dan wil deze worden vermaakt, bijvoorbeeld door het ontdekken van een bijzonder aanbod en evenementen. Deze veranderingen zijn ook van invloed op de detailhandelsstructuurvisie van Wijk bij Duurstede. Hieronder een opsomming van de verschillende landelijke trends en ontwikkelingen. Een kanttekening hierbij: er zijn veel onderzoeken in omloop. Om discussie over exacte cijfers te voorkomen, zijn vooral trends beschreven. Bijvoorbeeld: Het is bekend dat internetverkoop is toegenomen, maar dat geldt niet voor iedere branche of sector. • •

•

•

•

•

•

2

Er vindt een wijziging plaats van een groei- naar een verdringingsmarkt ; De afgelopen 10 jaar is het winkelaanbod in Nederland met een kwart toegenomen tot 27,3 miljoen m² wvo. De bestedingen in de detailhandel blijven in toenemende mate achter bij de groei van het aanbod. Mede door de economische crisis dalen de bestedingen terwijl het aanbod (winkeloppervlak) blijft stijgen. De toename van het winkelaanbod heeft geleid tot schaalvergroting van winkelgebieden. Grote winkelgebieden zijn groter geworden. Voor kleine winkelclusters is het steeds moeilijker om aan de eisen van de consument te voldoen. De noodzakelijke massa (aantal m² wvo) voor een winkelgebied neemt toe en daarmee het benodigde aantal consumenten. Kleine dorps- en buurtcentra verdwijnen langzaam uit het straatbeeld. Ook op het niveau van de winkel is schaalvergroting een belangrijke trend, zowel in de food als de non-food. Om beter te kunnen aansluiten op de eisen van de consument is per winkel een groter oppervlak nodig. Met een groter oppervlak kunnen winkels namelijk een ruimer assortiment en meer service en gemak bieden (o.a. bredere gangpaden). Supermarkten zijn steeds belangrijker als publiekstrekker voor winkelcentra. Zij zorgen voor grote bezoekersstromen (landelijk gemiddeld ± 12.000 bezoekers per week bij een supermarkt van gemiddelde omvang), waar overige winkels van kunnen profiteren. Uit 3 grootschalig onderzoek blijkt dat 75% van de supermarktbezoekers ook één of meer (vooral dagelijkse) winkels bezoekt, mits deze nabij de supermarkt zijn gelegen (zichtrelatie, loopafstand). In toenemende mate vinden aankopen in de non-foodsector plaats via internet. De verwachting is dat het aandeel van de online verkopen de komende jaren verder zal toenemen, met name in de branches bruin- en witgoed, sport en spel en media. Dat zal negatieve gevolgen hebben voor het winkellandschap. Op termijn zal minder winkeloppervlak nodig zijn voor de uitstalling en verkoop van producten. Met andere woorden: Het aantal winkels daalt, maar de winkervloeroppervlakte per winkel stijgt. Naast internet is cross-channel-commerce in opkomst. Alles, overal en altijd. Dat is wat de consument van vandaag wil en dit is in een stroomversnelling geraakt door internet. Het kanaal doet er niet meer toe. Een winkel is

2

zie ook: DTNP (2010), Dynamiek door Beleid, Hoe de overheid de winkelmarkt stimuleert (i.o.v. HBD en CBWMitex) 3 Jilesen/DTNP (2010), De rol van supermarkten


25

•

• •

• •

een winkel, of die nou online of offline is. Consumenten willen altijd en overal kunnen kopen. Hier ligt een enorme uitdaging voor de traditionele detaillist omdat een cross channel strategie het in de toekomst gaat winnen van online winkels. Detaillisten moeten meerdere manieren van verkopen aanbieden om zo in te spelen op de behoefte van de consument. Ze kunnen een bezoek aan een winkel brengen en ervoor kiezen daar direct het product te kopen. Deze beslissing kan echter ook onderweg naar huis of thuis genomen worden. Via de mobiele telefoon wordt de website van dezelfde winkel bezocht en het product wordt besteld. Diezelfde persoon kan er ook voor kiezen met de laptop of tablet producten te kopen. De consument kiest elke keer weer zijn winkel of winkelgebied afhankelijk van zijn motief op dat moment. Vier typen gedrag domineren: recreatief winkelen, boodschappen doen, runshoppen en vergelijkend winkelen. De consument verlangt in een supermarkt een compleet assortiment. Vergrijzing is ook een belangrijke trend. De 50-plussers vormen de snelst groeiende en meest vermogende groep consumenten. Deze groep heeft meer behoefte aan comfort en service. Voor hen daalt het belang van de prijsstelling bij meer service. Een andere negatieve ontwikkeling is voortschrijdende filialisering of “verblokkering” van binnenstedelijke winkelgebieden. Het zelfstandig ondernemersbestand vergrijst. Voor veel ondernemers is het lastig om een opvolger of koper te vinden voor hun bedrijf. Volgens winkeliers/ondernemers in Wijk bij Duurstede speelt deze trend hier niet of nauwelijks.


26

Bijlage 3: Overzicht branche-indeling detailhandel volgens Locatus


27


28


29


30


31


32


33


34

Structuurvisie Detailhandel

Recommend Documents