(Structurele Overlast Maatregelen) IJMOND-NOORD. SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008 Pag. 1 van 27

SO M (Structurele Overlast Maatregelen)

IJMOND-NOORD

SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 1 van 27

Definitie Overlast: “Overlast is een subjectieve beleving waarbij handelingen van anderen als hinderlijk en onaanvaardbaar beschouwd worden, en waarbij sprake is van schending van privacy, inbreuk op woon- en leefgenot, en waardoor men zich soms ook bedreigd voelt. Het gaat hierbij om gedragingen die niet beantwoorden aan het verwachtingspatroon, en men zich ongewild gedwongen voelt het eigen gedrag aan te passen.”

1. SAMENVATTING............................................................................................................................................................... 4 2.1. AANLEIDING ..................................................................................................................................................................... 5 2.2. PROBLEEMSTELLING ......................................................................................................................................................... 5 2.3. DOELSTELLING ................................................................................................................................................................. 5 2.4. RELATIE MET PROJECT SOM (HAARLEM).......................................................................................................................... 6 2.5. RELATIE MET HORIZON 2009............................................................................................................................................ 6 3. JEUGDGROEPEN IN BEELD........................................................................................................................................... 7 3.1. INVENTARISATIE JEUGDGROEPEN ...................................................................................................................................... 7 3.2. HUIDIGE AANPAK ............................................................................................................................................................. 7 4. BEHOEFTE BETROKKENEN.......................................................................................................................................... 7 4.1. GEMEENTE ....................................................................................................................................................................... 7 4.2. BURGERS .......................................................................................................................................................................... 8 4.3. JEUGD .............................................................................................................................................................................. 8 4.4. POLITIE ............................................................................................................................................................................ 8 4.5. OVERIGE PARTNERS .......................................................................................................................................................... 8 5. DEFINITIEAFBAKENING EN BEGRIPSOMSCHRIJVING........................................................................................ 8 5.1. HINDERLIJKE JEUGDGROEPEN ........................................................................................................................................... 9 5.2. OVERLASTGEVENDE JEUGDGROEPEN................................................................................................................................. 9 5.3. CRIMINELE JEUGDGROEPEN .............................................................................................................................................. 9 6. INTEGRALE ROLVERDELING ...................................................................................................................................... 9 6.1. ROL GEMEENTE ................................................................................................................................................................ 9 6.2. ROL JONGERENWERK ........................................................................................................................................................ 9 6.3. ROL (GEBIEDSGEBONDEN) POLITIE .................................................................................................................................... 9 6.4. WEERGAVE VERDELING VERANTWOORDELIJKHEDEN ....................................................................................................... 10 6.5. CLASSIFICEREN JEUGDGROEPEN ...................................................................................................................................... 10 6.6. PREVENTIE ..................................................................................................................................................................... 10 6.7. REPRESSIE ...................................................................................................................................................................... 11 7. INTERNE ROLVERDELING POLITIE......................................................................................................................... 11 7.1. MENTORSPECIALIST PROJECTEN ...................................................................................................................................... 11 7.2. MENTORSPECIALIST JEUGD ............................................................................................................................................. 11 7.3. WIJKAGENTEN ................................................................................................................................................................ 12 7.4. WIJKAMBASSADEURS ..................................................................................................................................................... 12 7.5. GROEPSBEGELEIDERS/ DACO’S ....................................................................................................................................... 12 7.6. KLANKBORDGROEP JEUGDOVERLAST .............................................................................................................................. 12 8. OPERATIONALISERING ............................................................................................................................................... 12 8.1. MELDING JEUGDOVERLAST (INTAKE) .............................................................................................................................. 12 8.2. ACTIES NA MELDING ....................................................................................................................................................... 13 8.2.1. Onbekende/ normrespecterende jeugd................................................................................................................... 13 8.2.2. Hinderlijke jeugd ................................................................................................................................................... 14 8.2.3. Overlastgevende jeugd........................................................................................................................................... 14 8.2.4. Criminele jeugd ..................................................................................................................................................... 14 8.3. ACTIES ZONDER MELDING ............................................................................................................................................... 14 8.3.1. Normrespecterende jeugd ...................................................................................................................................... 14 8.3.2. Hinderlijke jeugd ................................................................................................................................................... 15 8.3.3. Overlastgevende jeugd........................................................................................................................................... 15 SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 2 van 27

8.3.4. Criminele jeugd ..................................................................................................................................................... 15 8.4. VISUALISERING .............................................................................................................................................................. 16 8.5. JONGERENONTMOETINGSPLAATS TOP 3 (JOP-TOP3) ........................................................................................................ 16 8.6. SCHEMA'S TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN .......................................................................................................... 17 8.6.1. Verdeling verantwoordelijkheden tussen partners................................................................................................. 17 8.6.2. Interne rolverdeling invoeringsfase....................................................................................................................... 18 8.6.3. Acties na melding................................................................................................................................................... 19 8.6.4. Acties zonder melding............................................................................................................................................ 20 9. VOORTGANG EN EVALUATIE .................................................................................................................................... 21 9.1. NULMETING.................................................................................................................................................................... 21 9.2. INVOERINGSFASEN .......................................................................................................................................................... 21 9.2.1. Draagvlak partners................................................................................................................................................ 21 9.2.2. Fase 1: Interne communicatie ............................................................................................................................... 21 9.2.3. Fase 2: Actualiseren en visualiseren gegevens jongerenontmoetingsplaatsen ...................................................... 21 9.2.4. Fase 3: Externe communicatie .............................................................................................................................. 21 9.2.5. Fase 4: Werken volgens nieuwe structuur ............................................................................................................. 21 9.3. EVALUATIES ................................................................................................................................................................... 22 9.3.1. Interne evaluatie .................................................................................................................................................... 22 9.3.2. Externe evaluatie ................................................................................................................................................... 22 9.4. TIJDSLIJN........................................................................................................................................................................ 22 10. OVERIGE BIJZONDERHEDEN................................................................................................................................... 22 10.1. DRUGSGEBRUIK ............................................................................................................................................................ 22 10.2. GESPREIDE JEUGDOVERLAST ......................................................................................................................................... 22 10.3. WET POLITIEGEGEVENS ................................................................................................................................................ 22 BIJLAGE 1: STAPPENPLAN ‘GELE KAART’ ................................................................................................................ 24 BIJLAGE 2: NOTITIEBOEKJE 'SOM'.............................................................................................................................. 25 BIJLAGE 3: PLAN VAN AANPAK OVERLASTGEVENDE JEUGD ............................................................................ 26


Pag. 3 van 27

1. Samenvatting Politie Kennemerland, basisteam IJmond-Noord, heeft de zorg over een werkgebied dat is verdeeld over drie gemeentes: Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest. In de rapporten Inventarisatie Jeugdgroepen versies 2005, 2006 en 2007 is een overzicht gegeven van de diverse jeugdgroepen in het teamgebied IJmond-Noord. SOM IJmond-Noord schept een basis voor de onderlinge verdeling tussen partners ten aanzien van de taken en verantwoordelijkheden. Het is noodzakelijk dat structurele maatregelen ten aanzien van jeugdoverlast naadloos aansluiten op taken en verantwoordelijkheden van onze partners. Het is van belang dat onderling heldere afspraken worden gemaakt over de verdeling hiervan. Naarmate het overlastgevende karakter van een groep toeneemt, nemen de handhavende activiteiten van de politie ten aanzien van deze groep toe. Andersom geldt dat de gemeente investeert in groepen met als doel de groepen niet te laten ‘afglijden’. De hoofddoelstelling van SOM IJmond-Noord is eenduidige werkwijze t.a.v. de aanpak van de jeugdproblematiek, waarbij op basis van goed geregistreerde informatie kan worden aangestuurd, bijgestuurd en teruggekoppeld. De Jeugdgroepen worden geclassificeerd door de operationele driehoek (gemeente, jongerenwerker en mentorspecialist jeugd). Elke groep krijgt daarbij een symbool in kleur:

Normrespecterende jeugd (blauw vierkant)

Hinderlijke jeugd (groene cirkel)

Overlastgevende jeugd (gele driehoek, punt boven)

Criminele jeugd (rode driehoek, punt beneden)

Op basis van de ingewonnen informatie over jeugdgroepen wordt voor project SOM IJmond-Noord per gemeente een “JOP1 Top 3” samengesteld. De rangschikking geschiedt op basis van de hoeveelheid meldingen, informatie van buurtbewoners en ook op basis van de classificatie volgens de Shortlist Groepscriminaliteit. Uiteraard is deze top 3 per periode aan verandering onderhevig en zal dan ook regelmatig worden herzien. De politie treedt uniform op, afhankelijk van het geldende beleid volgens de groepsclassificatie. Voor normrespecterende en hinderlijke jeugd wordt een vaste werkwijze afgesproken, waarbij de Gele Kaarten-methodiek een belangrijke rol speelt. Voor elke overlastgevende jeugdgroep wordt een apart Plan van Aanpak geschreven door de wijkagent. De te schrijven Plannen van Aanpak dienen qua indeling en lay-out grotendeels overeen te komen. Buiten de looptijden van de Plannen van Aanpak geldt een standaard werkwijze. Op regelmatige basis (elke donderdag) wordt belangrijke informatie op teambriefings aan het team gepresenteerd. De groepen worden visueel gemaakt volgens de bovenstaande symbolen op kaarten van het werkgebied. Het Agentenwacht Informatiesysteem zal zodra deze in gebruik wordt genomen eveneens een belangrijke rol spelen in de informatievoorziening naar het team. De mentorspecialist jeugd onderhoudt nauw contacten met gemeente en jongerenwerkers om het overzicht actueel te houden en aan te laten sluiten op de bevindingen alsmede de werkzaamheden van de partners.

1

JOP = Jongeren Ontmoetings Plaats


Pag. 4 van 27

2. Inleiding 2.1. Aanleiding Politie Kennemerland, basisteam IJmond-Noord, heeft de zorg over een werkgebied dat is verdeeld over drie gemeentes: Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest. In de rapporten Inventarisatie Jeugdgroepen versies 2005, 2006 en 2007 is een overzicht gegeven van de diverse jeugdgroepen in het teamgebied IJmond-Noord. Vrijwel de meeste groepen kunnen als hinderlijk worden gekwalificeerd. Veel van deze informatie is afkomstig van de wijkagenten. Informatie rond jeugdgroepen wordt gefragmenteerd geregistreerd. Er blijkt veel meer informatie voorhanden te zijn dan in het Bedrijfsprocessensysteem (hierna: BPS) wordt vastgelegd. Deze informatie blijft vaak bij enkelen bekend. Het aansturen op activiteiten aangaande jeugdoverlast wordt middels opdrachtdia’s in de briefing gedaan. Op verzoek van de wijkagenten verrichten de medewerkers van het team verschillende vormen van toezicht. Dit wordt niet eenduidig uitgevoerd en bij medewerkers van het team is niet altijd bekend wat van ze wordt verlangd. Registratie van wat is aangetroffen en/of uitgevoerd vindt wel plaats door het maken van mutaties, maar de inhoud en de kwaliteit daarvan wordt niet getoetst. Effecten over langere termijn worden niet structureel gemonitord.

2.2. Probleemstelling In het • • • • •

team IJmond-Noord is: Geen eenduidige aansturing op overlast jeugd. Geen eenduidige registratie van alle aanwezige informatie. Onvoldoende monitoring van de ontwikkelingen. Onvoldoende meting op langere termijn. Onvoldoende samenhang tussen alle activiteiten aangaande jeugdproblematiek.

2.3. Doelstelling De hoofddoelstelling van SOM IJmond-Noord is eenduidige werkwijze t.a.v. de aanpak van de jeugdproblematiek, waarbij op basis van goed geregistreerde informatie kan worden aangestuurd, bijgestuurd en teruggekoppeld. Specifiek:

-

Meetbaar:

-

Acceptabel:

-

-

Realistisch: Tijdgebonden:

-

Op 1 maart 2009 weet elke medewerker BPZ en wijkagent waar de jeugdoverlastlocaties zijn en wat het geldende beleid per locatie is, of waar deze kan worden geraadpleegd. Iedere medewerker BPZ en wijkagent weet waar de noodzakelijke informatie over jeugdgroepen en geldend beleid kan worden gevonden. Tussen partners en politie worden concrete afspraken gemaakt over de verdeling van verantwoordelijkheden, waar men elkaar aan kan houden. Door duidelijk beleid en uniforme werkwijzen ontstaat meer overzicht over de gehele problematiek, zowel binnen als buiten de politie. Door onderling afgesproken beleid en uniform geregistreerde informatie, wordt informatie-uitwisseling tussen politie en partners vergemakkelijkt. Er zijn geen extra personeelskosten aan dit project verbonden. Het project voorziet in interne en externe behoefte. Op 1 maart 2009 wordt het project geëvalueerd. Bij een positieve uitslag blijft het een vast werkproces in IJmond-Noord.


Pag. 5 van 27

2.4. Relatie met project SOM (Haarlem) In januari 2008 is het project SOM2 in Haarlem van start gegaan. De uitvoering van dat project kent meerdere doelen en daaruit voortvloeiend een meersporenbeleid. Enerzijds gaat het om repressieve en preventieve acties tegen overlast veroorzaakt door jongeren. Anderzijds gaat het om het terugdringen van de overlastervaring van burgers en om initiatieven die de betrokkenheid van burgers versterken. Het project kent echter één hoofddoel: Hoofddoel: “Het terugdringen van de overlast van/door jeugdgroepen en voorkoming van afglijden naar crimineel gedrag, teneinde het woon- en leefgenot en het algehele veiligheidsgevoel van de burger te vergroten.” Subdoelen SOM Haarlem: 1. Creëren van een eenvoudige, eenduidige, transparante en efficiënte werkwijze ten aanzien van de bestrijding van overlast van jeugdgroepen. 2. Realiseren van een voortdurende werkwijze voor de aanpak- en voorkoming van overlast jeugd. 3. Verhogen van de klanttevredenheid ten aanzien van het optreden van de politie in dergelijke gevallen. 4. Verbeteren van de integrale aanpak met betrekking tot de jeugdoverlast. 5. Verhogen van de betrokkenheid en het verantwoordelijkheidsgevoel bij ouders van hinderlijke en overlastgevende jeugd. 6. Verhogen van de burgerparticipatie in de bestrijding van jeugdoverlast. 7. Realiseren van de met Gemeente Haarlem gemaakte afspraak: reduceren van aantal jeugdgroepen tot ten hoogste 12 hinderlijke jeugdgroepen. Met uitzondering van subdoel 7, dat gericht is op het Haarlemse werkgebied, sluiten de subdoelstellingen naadloos aan op de probleemstelling in IJmond-Noord. Derhalve komt de inhoud van het project SOM IJmond-Noord voor een groot deel overeen met het oorspronkelijke project uit District Haarlem. Met toestemming van Guus van Thiel, werkzaam in District Haarlem, is het Haarlemse projectplan herschreven voor Team IJmondNoord. De focus in IJmond-Noord is meer integraal gericht, op dat punt zijn er wezenlijke verschillen tussen beide werkwijzen.

2.5. Relatie met Horizon 2009 Politie Kennemerland volgt de landelijke visie door ook belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen die van belang zijn voor de veiligheid in de samenleving te signaleren en, waar nodig, anderen van advies te dienen. De politie wordt vaak als eerste geconfronteerd met ontwikkelingen doordat zij immers 24 uur per dag in de frontlinie van de samenleving functioneert. 3 Het vertrouwen en de tevredenheid van de burger staan centraal in ons optreden. We stemmen ons optreden daarom ook af op de beleving en de verwachting van diezelfde burger. De burger als (potentiële) 'klant'.4 De politie kan het niet alleen! Zinvolle bijdragen aan veiligheid kunnen alleen geleverd worden in een effectieve samenwerking met onze partners. Onder partners verstaan wij in dit geval burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties, mede-overheden en participanten in de strafrecht- en veiligheidsketen. Tot de veiligheidsmaatschap worden ook gerekend de inlichtingendiensten, gemeentelijke toezichthouders, onderdelen van defensie, brandweer, GGD en private beveiligers. Onderlinge afstemming en uitwisseling tussen deze disciplines vragen extra inzet. Dit is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van het

2 3 4

Project SOM door Guus van Thiel, Han van Schaik, Vincent Koningen en Mandy van Luit Uit: Horizon 2009, politie Kennemerland, ad2, Uitvoeren specifieke politietaken. Uit: Horizon 2009, politie Kennemerland, lijn 1, Vergroten van de burgertevredenheid


Pag. 6 van 27

bestuur. Waar dit niet wordt opgepakt signaleert (attendeert of alarmeert) de gebiedsgebonden politie en adviseert zij vanuit de veiligheidssituatie in het gebied.5 SOM IJmond-Noord schept een basis voor de onderlinge verdeling tussen partners ten aanzien van de taken en verantwoordelijkheden. Het is noodzakelijk dat structurele maatregelen ten aanzien van jeugdoverlast naadloos aansluiten op taken en verantwoordelijkheden van onze partners. Het is van belang dat onderling heldere afspraken worden gemaakt over de verdeling hiervan.

3. Jeugdgroepen in beeld 3.1. Inventarisatie jeugdgroepen In de rapportages ‘inventarisatie jeugdgroepen’, van de Regionale Coördinatie Jeugdzaken van politie Kennemerland wordt een beeld gegeven van de jeugdgroepen in IJmond-Noord. De informatie hiervoor is afkomstig van de wijkagenten, in samenspraak met de mentorspecialisten jeugd. In eerste instantie levert dit onderzoek een algemeen beeld op van het aantal en de aard van de jeugdgroepen. Dit kan echter al snel gedateerd zijn.

3.2. Huidige aanpak Op wijkteamniveau worden diverse kleinere projecten of eenmalige interventies uitgevoerd. De huidige aanpak bestaat uit een combinatie van situationele en groepsgerichte interventies. Individu- of dadergerichte (preventieve) maatregelen komen nauwelijks voor. Veel interventies en maatregelen worden tijdelijk ingezet en hebben een meer reactief karakter. Voor medewerkers uit met name de basispolitiezorg is vaak niet bekend of ten aanzien van bepaalde groepen en/of locaties (integraal) beleid is afgesproken. Binnen politie Kennemerland zijn ook voorbeelden van goede langlopende maatregelen. Dit zijn het Verkeerslichtproject en het Gele Kaarten Project. Binnen het Verkeerslichtenproject worden overlastlocaties met kleuren gedefinieerd, groen voor toegestaan, oranje/geel voor waarschuwend/ corrigerend optreden en rood voor bekeuren en wegsturen van de jeugd. Het Gele Kaarten Project is individueel gericht en houdt in dat een jongere middels een gele kaart een officiële waarschuwing krijgt, waarbij eveneens de ouder(s)/verzorger(s) worden geïnformeerd. Bij herhaaldelijk (strafbaar) wangedrag wordt repressief opgetreden. Laatstgenoemd project is ook bekend in team IJmond-Noord van District IJmond. Hoewel deze projecten niet tijdelijk van aard zijn, hebben deze een reactief karakter. Over het algemeen leveren acties slechts een tijdelijk resultaat. Nadat een bepaalde groep of locatie op welke wijze ook is aangepakt, is het slechts een kwestie van tijd voordat de overlast weer terugkeert, hetzij op dezelfde locatie, hetzij door dezelfde groep maar op een andere locatie. De tot op heden genomen maatregelen kennen dus wellicht een tijdelijk succes maar hebben op den duur toch een zeer laag rendement.

4. Behoefte Betrokkenen 4.1. Gemeente De gemeente is primair verantwoordelijk als het gaat om leefbaarheid in de wijk. De politie heeft een signalerende en adviserende taak die voortvloeit uit haar kerntaken Noodhulp, Handhaving en Opsporing. De gemeente is gebaat bij een efficiënte werkwijze van de politie, waarbij de signalen die naar de gemeente gaan als vanzelfsprekend onderbouwd zijn met uniform vastgelegde informatie. Door dezelfde ‘taal’ te spreken, ofwel identieke registratie erop na te houden zijn de gegevens tussen gemeente en politie uitwisselbaar.

5

Uit: Horizon 2009, politie Kennemerland, lijn 3, Verbetering van de samenwerking met onze partners


Pag. 7 van 27

4.2. Burgers De burgers en ondernemers in IJmond-Noord hebben behoefte aan een doelmatige en doeltreffende aanpak en eenduidig, transparant beleid ten aanzien van jeugdoverlast. Bij een voortdurende en vooral ook preventieve werkwijze zal de burger zich gehoord en gesteund voelen in haar probleem. Dit zal als gevolg hebben dat het algemene gevoel van veiligheid, het woon- en het leefgenot wordt vergroot.

4.3. Jeugd De hinderlijke en overlastgevende jeugd heeft behoefte aan een voorspelbaar en duidelijk optreden van gemeente, jeugdwerk en politie. De jeugd is daarnaast gebaat bij een vroegtijdige signalering van/door politie en haar partners teneinde afglijden naar crimineel gedrag te voorkomen.

4.4. Politie De politie heeft behoefte aan een uniforme werkwijze in de handhaving. Alle bij dit project betrokken collega’s moeten weten wanneer en op welke wijze wordt opgetreden tegen hinderlijke en overlastgevende jeugd, ongeacht de locatie of zelfs het werkgebied. Dit geeft een zinvolle invulling aan de uitvoering van de politionele jeugdtaak: preventie, vroegsignalering en doorverwijzen, repressie.

4.5. Overige partners Alle betrokken partijen hebben behoefte aan een goede, integrale samenwerking tussen de professionals bij politie, gemeenteambtenaren, jongerenwerkers, medewerkers van bureau HALT, e.a. en een goede burgerparticipatie. Daarnaast is er behoefte aan meer betrokkenheid van de ouders of wettelijke vertegenwoordigers van hinderlijke en overlastgevende jeugdigen (opvoedkundige taak). Kortom, op alle fronten dient de aanpak van jeugdoverlast beleidsmatig goed en vooral duidelijk te worden ingekaderd.

5. Definitieafbakening en begripsomschrijving6 Voor dit project wordt onder een jeugdgroep verstaan: een groep die bestaat uit minimaal drie personen met een leeftijd tot 21 jaar. Op grond van de problemen die de groep veroorzaakt, is een onderscheid te maken in drie typen jeugdgroepen7. De onderverdeling in drie typen problematische jeugdgroepen geeft duidelijkheid voor alle partijen die met de groepen te maken hebben. Ook kan de onderverdeling gebruikt worden als een risicotaxatie. Men kan beter inschatten welke jeugdgroepen meer aandacht verdienen. Het gebruik van de driedeling dient om een eenduidige definitie te hebben, maar het resultaat dient voorzichtig te worden uitgelegd. Rondhangende jongeren worden al snel een groep en hebben daardoor al snel een ‘dreigende’ uitstraling. Vaak vallen groepen jongeren andere mensen niet lastig, maar zijn mensen hier wel wat sneller bang voor als zij meerdere personen in een groep zien staan. Jeugdgroepen doen een beroep op het subjectieve veiligheidsgevoel van mensen, sommigen vinden een groep bedreigend, anderen juist helemaal niet. Jeugdgroepen die niet vallen onder de hieronder genoemde definities kunnen beschouwd worden als normrespecterende jeugd. Met de shortlist groepscriminaliteit komt er zicht op de volgende zaken: • • • • 6 7

Waar is de jeugdgroep actief? Wat zijn de kenmerken van de jeugdgroep (zoals omvang, samenstelling)? Wat is het karakter van de jeugdgroep als het gaat om het openbare orde en criminaliteitspatroon? Om welk type jeugdgroep gaat het (hinderlijk, overlastgevend of crimineel)?

Tekst overgenomen uit: Inventarisatie Jeugdgroepen 2007, Politie Kennemerland, Regionale Coördinatie Jeugdzaken Shortlist Groepscriminaliteit, Advies- en onderzoeksgroep Beke


Pag. 8 van 27

5.1. Hinderlijke jeugdgroepen Deze groep bestaat uit jongeren die wat in de buurt rondhangen, af en toe luidruchtig aanwezig zijn en zich niet zoveel aantrekken van de omgeving. Soms loopt het uit de hand en zijn er kleine schermutselingen, maar dat is snel in de kiem gesmoord en vaak ook meer toeval dan gepland. Ook maken zij zich incidenteel schuldig aan kleine vernielingen. Dit soort groepen is in het algemeen nog voldoende ‘autoriteitsgevoelig’ en kan worden aangesproken op dergelijk gedrag.

5.2. Overlastgevende jeugdgroepen Deze groepen zijn wat nadrukkelijker aanwezig. Ze kunnen af en toe provocerend optreden, vallen omstanders wel eens lastig (uitschelden of zelfs intimideren), vernielen regelmatig allerlei zaken en houden geen rekening met andere mensen. Ze zijn redelijk goed te corrigeren. Ook de lichtere vormen van criminaliteit waar ze zich schuldig aan maken, plegen ze doelbewuster en ze zijn ook meer bezig om te zorgen dat ze niet gepakt worden.

5.3. Criminele jeugdgroepen Deze groepen bestaan (in ieder geval gedeeltelijk) uit jongeren die behoorlijk op het criminele pad terechtkomen. Ze zijn al vaker met de politie in aanraking gekomen. Kenmerkend voor dergelijke groepen is dat ze meer en meer criminaliteit plegen voor financieel gewin (ze verdienen er geld mee). De feiten zijn ernstiger. Ze schrikken ook niet terug voor het gebruik van geweld.

6. Integrale rolverdeling 6.1. Rol gemeente Feitelijk is een jongeren ontmoetingsplaats of een jeugdgroep pas hinderlijk of overlastgevend op het moment dat de burger hiervan hinder ondervindt. Van de gemeente wordt ten aanzien van burgerparticipatie een voortrekkende rol verwacht. Alvorens tot een gezamenlijk Plan van Aanpak te komen, is het nodig dat omwonende burgers worden geraadpleegd (bijvoorbeeld via een enquête in de buurt) teneinde de (vormen van) overlast goed in kaart te brengen. Woningbouwverenigingen kunnen hier uitstekend in participeren. De gemeente regisseert en faciliteert activiteiten gericht op optimaliseren van de leefbaarheid. Activiteiten door jongerenwerk worden doorgaans door de gemeente gefinancierd. De gemeente maakt de verbinding tussen de partners en zorgt hierbij voor periodiek overleg. Een voorbeeld van operationalisering hiervan is de jeugddriehoek in gemeente Heemskerk, een operationeel team bestaande uit een buurtmeester (gemeente), ambulante jongerenwerker (welschap) en mentorspecialist jeugd (politie). Beverwijk kent het plekkenplanoverleg, waar eveneens gemeente, jongerenwerker en mentorspecialist jeugd in zijn vertegenwoordigd.

6.2. Rol jongerenwerk Om de reductie van de overlast te continueren en afglijden naar crimineel gedrag te voorkomen hebben jongerenwerkers een cruciale rol. Ideaalbeeld is om hen enerzijds in te zetten het overlastniveau van een specifieke jeugdgroep binnen de perken te houden en anderzijds in te zetten op een jongerenontmoetingsplaats op het moment dat de politie gereed is met de rechtsordelijke handhaving. Zij kunnen door hun specialisatie ondersteunen in de begeleiding van individuen en groepen, en kunnen hen alternatieven bieden. Ook hebben jongerenwerkers ten aanzien van ontsporende jongeren een belangrijke signalerende functie.

6.3. Rol (gebiedsgebonden) politie Medewerkers uit de basispolitiezorg en de wijkagent leggen hun informatie vast in het bedrijfsprocessensysteem van de politie. De mentorspecialist jeugd verzamelt relevante


Pag. 9 van 27

informatie uit de politiesystemen, aangevuld door niet-specifiek vastgelegde informatie van de wijkagent en brengt dit in bij het operationele team. Wijkagenten nemen op basis van de bij de uitvoering van SOM IJmond-Noord opgedane bevindingen een adviserende rol in naar de gemeente. Hierbij moet worden gedacht aan advisering over kleine aanpassingen in de inrichting van bepaalde locaties teneinde overlast en kleine criminaliteit te voorkomen (plaatsen van verbodsborden, plaatsen of verwijderen van straatmeubilair als banken en vuilnisbakken e.d.). Ook advisering aan horeca en winkeliers kan hiervan deel uitmaken. Naast de signalerende en adviserende functie waar op deze wijze invulling aan wordt gegeven, heeft de politie een handhavende taak. Bij meer overlast van een groep, neemt de handhavende, repressieve taak van de politie ten opzichte van deze groep toe. De wijkagent heeft hierin binnen de politie een voortrekkende rol.

6.4. Weergave verdeling verantwoordelijkheden De mate van inzet van politie en partners kan globaal als volgt worden weergegeven:

100% 80% 60%

Politie Gemeente

40%

Jongerenwerk 20% 0% NR

H

O

C

(NR = normrespecterend, H = hinderlijk, O = Overlastgevend, C = Crimineel)

Voor de activiteiten ten aanzien van normrespecterende en hinderlijke jeugd, voert de gemeente de regie. Activiteiten ten aanzien van overlastgevende jeugd is vooral een gezamenlijke taak voor gemeente en politie. Activiteiten ten aanzien van criminele jeugd vinden plaats onder regie van het openbaar ministerie.

6.5. Classificeren jeugdgroepen De jeugdgroepen worden geclassificeerd door de operationele driehoek (gemeente, jongerenwerker en mentorspecialist jeugd) op basis van bekende praktijkinformatie. Leidend voor de classificaties zijn de afgesproken werkwijzen ten aanzien van normrespecterende, hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen. Ook in situaties zoals een plotselinge toename van het aantal meldingen jeugdoverlast zal door de mentorspecialist jeugd zoveel als mogelijk het classificeren van jeugdgroepen in overleg met de partners worden gedaan. In die gevallen waar dat bijvoorbeeld door tijdsdruk niet mogelijk blijkt, bepalen de wijkagent en mentorspecialist jeugd voor zover het de politiewerkzaamheden betreft of (tijdelijk) een groepsclassificatie moet wijzigen.

6.6. Preventie Gemeente en jongerenwerk dragen gezamenlijk de verantwoording om met voldoende preventieve inzet afglijden van jeugd tegen te gaan. Hierbij kan ondersteuning gezocht worden bij o.a. woningbouwverenigingen, Halt Kennemerland, Brijder en Bureau Jeugdzorg. Zo kunnen Halt en/of Brijder bijvoorbeeld voorlichting verzorgen op scholen als er sprake is van drugsgebruik en (overmatig) drankgebruik. Via Halt Kennemerland kan gebruik worden gemaakt van een opvoedcursus voor ouders van tegendraadse jeugd. SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 10 van 27

Bij het investeren in jeugdgroepen in de preventieve sfeer, onthoudt de politie zich zoveel als mogelijk van repressieve acties. Uiteraard heeft de politie nog wel tot taak om de eigen informatiepositie in het kader van ‘kennen en gekend worden’ te onderhouden. Dit betekent dat de wijkagent, maar ook de medewerker uit de basispolitiezorg tijdens reguliere surveillance zoveel als mogelijk tracht in contact te treden en contact te onderhouden met de jeugdgroepen. Van zowel de wijkagenten als van de ‘wijkambassadeurs’ in de politieploegen wordt hierin een voortrekkende rol verwacht.

6.7. Repressie Zodra repressie gewenst is, heeft de politie hierin de voornaamste taak. In eerste instantie worden bij geconstateerde overtredingen gele kaarten uitgereikt (zie ook punt 8: Operationalisering). Een belangrijk onderdeel van de werkwijze met gele kaarten is het in kennis stellen van ouders. Bij herhaling van strafbaar wangedrag wordt repressief opgetreden. Indien het feit zgn. 'Haltwaardig' is wordt in samenwerking met Halt Kennemerland een alternatieve afdoening aangeboden. Ook worden hierbij de ouders/ verzorgers van overlastplegers betrokken. Wanneer deze mogelijkheden gepasseerd zijn, volgt vervolging via justitie. Zodra een individueel gerichte aanpak noodzakelijk is, brengt de mentorspecialist jeugd de nodige informatie in bij het Jeugd Casus Overleg met het openbaar ministerie en/of bij het Jeugd Interventie Team, waar onder andere leerplichtambtenaren, Jeugdreclassering, Raad voor de Kinderbescherming en Bureau Jeugdzorg in vertegenwoordigd zijn. Investeren in jeugdgroepen in de repressieve sfeer vindt bij voorkeur plaats na overleg met het operationele team (gemeente, jeugdwerk, mentorspecialist jeugd). De wijkagent organiseert handhavingsacties en koppelt de resultaten terug naar de mentorspecialist jeugd. Afhankelijk van de ernst van de geconstateerde feiten kan participatie van het openbaar ministerie gewenst zijn. De mentorspecialist is verantwoordelijk voor overleg met het openbaar ministerie. Het is van het grootste belang dat repressieve handhavingsacties van de politie vrijwel direct worden opgevolgd door investeringen in de preventieve sfeer (6.4). De gemeente heeft hierin de regie. Indien naar oordeel van de wijkagent adhoc repressieve acties noodzakelijk zijn, heeft de mentorspecialist jeugd hier de beslissende stem in.

7. Interne rolverdeling politie 7.1. Mentorspecialist projecten De mentorspecialist projecten is verantwoordelijk voor het communiceren van (nieuwe) werkafspraken, informatievoorziening naar het team en in nauwe samenwerking met de mentorspecialist jeugd het bijsturen/ wijzigen van het project. Hij ondersteunt de wijkagent met het samenstellen van een Plan van Aanpak bij te ondernemen acties. De mentorspecialist projecten visualiseert in samenwerking met de wijkagenten de jongerenontmoetingsplaatsen in het werkgebied en publiceert deze op regelmatige basis op de teambriefings en via het Agentenwacht Informatiesysteem.

7.2. Mentorspecialist jeugd De mentorspecialist jeugd is verantwoordelijk voor de algehele monitoring (aan het begin van het project in nauwe samenwerking met de mentorspecialist projecten.) De mentorspecialist jeugd onderhoudt nauw contact met het DIK voor de cijfermatige onderbouwing van de gegevens betreffende jeugdoverlast en/of maakt actief gebruik van de lijstenfunctie van het bedrijfsprocessensysteem van de politie. Hij/ zij is verantwoordelijk voor vroegsignalering en doorverwijzen, onderhoudt contact met o.a. HALT, JIT,


Pag. 11 van 27

jongerenwerkers en de gemeente. De mentorspecialist jeugd is onderdeel van de het operationele team en vormt hierdoor de verbinding met de gemeente en jongerenwerkers.

7.3. Wijkagenten De wijkagenten voorzien de MS Projecten en MS Jeugd van de nodige informatie om het algehele beeld over de jeugdgroepen te kunnen visualiseren. Hij/ zij maakt een ‘afspraak op locatie’ voor elke jongerenontmoetingsplaats en vermeldt daarin of het een normrespecterende, hinderlijke, overlastgevende of criminele groep betreft. De wijkagent onderhoudt de informatie in de afspraken op locatie. De informatie uit de afspraak op locatie sluit aan op het Plan van Aanpak, dat voor elke overlastgevende groep wordt gemaakt. Hij/ zij is ervoor verantwoordelijk dat tijdig actie wordt ondernomen als een bepaalde groep meer overlastgevende kenmerken gaat vertonen. De wijkagent onderhoudt vanuit zijn/haar taakgebied contact met buurt, buurtbewoners, buurtmeesters, jongerenwerkers, etc. De wijkagent coördineert de handhavingsacties. De wijkagent (of projecttrekker van een handhavingsactie) voorziet de communicatiemedewerker van politie Kennemerland van een overzicht van behaalde resultaten na handhavingsacties. De wijkagent informeert de mentorspecialist jeugd hierover.

7.4. Wijkambassadeurs De wijkambassadeurs in de ploegen vormen de voornaamste link tussen de ploegen en de wijkagenten. Zij onderhouden contact met de jeugdgroepen en voorzien de wijkagent van zoveel mogelijk informatie die zij hierbij opdoen. De wijkambassadeurs ondersteunen de wijkagent bij het organiseren van handhavingsacties.

7.5. Groepsbegeleiders/ Daco’s De groepsbegeleiders/ daco’s zijn verantwoordelijk voor een uniforme en daadwerkelijke uitvoering van opdrachtformulieren die voortvloeien uit dit project. Zij ondersteunen en faciliteren hun wijkambassadeurs in de door hun uit te voeren taken in ‘hun’ wijken.

7.6. Klankbordgroep jeugdoverlast Tijdens de inventarisatiefase voor deze nieuwe werkwijze is een klankbordgroep jeugdoverlast geformeerd, waar vanuit elke ploeg een collega zitting in heeft genomen. Deze klankbordgroep blijft gedurende het invoeren en bijsturen van dit project van groot belang. De klankbordgroep jeugdoverlast vormt de voornaamste link tussen de ploegen en de mentorspecialist projecten in het kader de invoering van deze nieuwe werkwijze. Zij zijn de motor achter de invoering hiervan en voorzien de mentorspecialist projecten van informatie vanuit de ploegen die nodig is om bij te sturen.

8. Operationalisering 8.1. Melding jeugdoverlast (intake) In vrijwel alle gevallen draagt de politie kennis over jeugdoverlast door middel van telefonische melding. Standaard wordt een melding van jeugdoverlast uitgegeven als prioriteit 2-melding. Dat betekent dat de politie binnen een half uur ter plaatse moet zijn. Het servicecentrum van Politie Kennemerland gebruikt bij het aannemen van een melding over jeugdoverlast een standaard vragenlijst: Geef aan: Ik ga u nu een aantal vragen stellen zodat ik de melding kan registreren. • Wat is het adres van het incident? • Wat is het telefoonnummer waarvan u/jij belt? • Wat is uw/jouw naam? SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 12 van 27

•

Wat is er precies gebeurd? (Of: wat treft u aan/ wat heeft u gezien?)

Aanvullende vragen: • Heeft u de perso(o)n(en) al aangesproken op gedrag? Zo nee waarom niet? • Zij er afspraken met de politie/ gemeente? • Waar bestaat de overlast uit? (concreet) • Hoe lang is de overlast nu gaande? • Waar bevinden ze zich nu? • Hoeveel jongeren zijn het? • Kunt u een omschrijving geven van hen? • Kunt u de persoon/ personen? • Zo ja wat zijn de u bekende gegevens? • Is er sprake van vervoersmiddelen en kunt u deze omschrijven? • Zijn er andere opvallende kenmerken (alcohol/ drugs/ etc.)? Omschrijving perso(o)n(en) • Ras/ geslacht/ postuur • Lengte/ leeftijd/ haardracht (kort/ lang en kleur) • Baard/ snor/ oogkleur/ bril • Kleding/ schoenen/ hoofddeksel • Spraak/ sieraden/ tattoo’s Omschrijving voertuig • Merk en type • Model (bijv. stationwagen of dames/ herenfiets) • Kleur en kenteken • Overige bijzonderheden (denk aan schade of opschriften bij bedrijfsauto’s etc.) • Indien vertrokken in welke richting Meldersinstructie • Wilt u ons terugbellen als de overlast is opgehouden? • Wilt u onderwijl zoveel mogelijk informatie vastleggen over de groep zodat we die kunnen gebruiken voor de toekomst? In principe kan verondersteld worden, dat voor zover bovenstaande informatie bij de melder bekend is deze ook daadwerkelijk door de medewerker van het servicecentrum wordt vastgelegd.

8.2. Acties na melding Een melding van jeugdoverlast wordt uitgegeven als melding met prioriteit 2. De aanrijtijd hiervoor, regionaal bepaald, is minder dan 30 minuten. 8.2.1. Onbekende/ normrespecterende jeugd Voorafgaand aan de opvolging kan het voor de verbalisant van belang zijn om de melder te bellen voor nadere bijzonderheden. Vaak weet de melder nog wat nadere details te melden, die niet door de medewerkers van het servicecentrum in de melding zijn vastgelegd of die na het doen van de melding aan de orde zijn gekomen. Het advies is dan ook, om standaard zoveel als mogelijk de melder te bellen voor nadere bijzonderheden. Vanuit de politie kan direct informatie worden gegeven wat ongeveer de aanrijtijd zal zijn. Niet elke melder ziet de politie daadwerkelijk ter plaatse komen, terwijl dat wel het geval is. Door dit telefonisch te melden weet de melder meteen wat de ondernomen actie is of zal worden. Indien de locatie als zodanig niet bekend is als overlastlocatie, of gedefinieerd is als locatie waar grotendeels normrespecterende jeugd samenkomt, hanteert de politie bij het constateren van strafbare feiten de Gele Kaarten-methodiek. Daarnaast is het bij deze vaak nog onbekende groepssamenstellingen van extra belang dat persoonsgegevens van de SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 13 van 27

jeugd worden genoteerd. Een instrument dat hierbij gebruikt kan worden is het SOMnotitieboekje (bijlage 2). De persoonsgegevens worden vastgelegd en diegenen die 14 jaar of ouder zijn en geen legitimatiebewijs bij zich hebben krijgen daarvoor een waarschuwing. De groep wordt alleen weggestuurd als er werkelijk sprake is (geweest) van overlast. Na afhandeling van de melding, geeft de verbalisant een telefonische terugkoppeling aan de melder. In het bedrijfsprocessensysteem wordt een mutatie gemaakt waarbij gebruik wordt gemaakt van ophaaltekst MUT026 (H:MUT026). De verbalisant maakt zelf de mutatie. 8.2.2. Hinderlijke jeugd Voorafgaand aan de opvolging kan het voor de verbalisant van belang zijn om de melder te bellen voor nadere bijzonderheden. Vaak weet de melder nog wat nadere details te melden, die niet door de medewerkers van het servicecentrum in de melding zijn vastgelegd of die na het doen van de melding aan de orde zijn gekomen. Het advies is dan ook, om standaard zoveel als mogelijk de melder te bellen voor nadere bijzonderheden. Vanuit de politie kan direct informatie worden gegeven wat ongeveer de aanrijtijd zal zijn. Niet elke melder ziet de politie daadwerkelijk ter plaatse komen, terwijl dat wel het geval is. Door dit telefonisch te melden weet de melder meteen wat de ondernomen actie is. Bij groepen die als hinderlijk zijn gedefinieerd wordt de Gele Kaarten-methodiek gehanteerd. De persoonsgegevens worden vastgelegd en diegenen die 14 jaar of ouder zijn en geen legitimatiebewijs bij zich hebben krijgen daarvoor een bekeuring. Bij twijfel over de opgegeven identiteit wordt de jeugdige aangehouden voor het niet voldoen aan de identificatieplicht. Als de melding van overlast reëel is, of wanneer de politie daadwerkelijk overlast heeft geconstateerd, wordt de groep weggestuurd. Voor het vastleggen van de personalia kan gebruik worden gemaakt van het SOMnotitieboekje (bijlage 2). Na afhandeling van de melding, geeft de verbalisant een telefonische terugkoppeling aan de melder. In het bedrijfsprocessensysteem wordt een mutatie gemaakt waarbij gebruik wordt gemaakt van ophaaltekst MUT026 (H:MUT026). De verbalisant maakt zelf de mutatie. 8.2.3. Overlastgevende jeugd Voor groepen die als overlastgevend zijn gedefinieerd wordt in principe gehandeld volgens een Plan van Aanpak. Een voorbeeld voor een Plan van Aanpak voor overlastgevende jeugd is toegevoegd als bijlage 3. Wanneer de periode voor het Plan van Aanpak is verstreken wordt in principe op dezelfde wijze gehandeld als bij hinderlijke jeugd, maar wordt de jeugd wel standaard weggestuurd. Indien de verbalisant bekend is met bepaalde namen, hoeven deze niet afzonderlijk genoteerd te worden. Wel van belang is dat alle namen in het bedrijfsprocessensysteem van de politie worden vastgelegd. Voor het vastleggen van de personalia op straat kan gebruik worden gemaakt van het SOM-notitieboekje (bijlage 2). Na afhandeling van de melding, geeft de verbalisant een telefonische terugkoppeling aan de melder. In het bedrijfsprocessensysteem wordt een mutatie gemaakt waarbij gebruik wordt gemaakt van ophaaltekst MUT026 (H:MUT026). De coördinator van de handhavingsactie maakt de mutatie. Na afhandeling van de melding, geeft de verbalisant een telefonische terugkoppeling aan de melder. 8.2.4. Criminele jeugd Zie 8.3.4.

8.3. Acties zonder melding 8.3.1. Normrespecterende jeugd De politie onthoudt zich zoveel als mogelijk van handhavingsacties bij jeugdgroepen die als normrespecterend gedefinieerd zijn. De politie probeert tijdens reguliere surveillance contact te maken en te houden met de jeugd. Gemeente en jongerenwerk zetten zich in SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 14 van 27

om de groep niet af te laden glijden naar ‘hinderlijke jeugd’. De algehele regie ligt bij de gemeente. 8.3.2. Hinderlijke jeugd Groepen die als hinderlijk gedefinieerd zijn, worden door de reguliere surveillance minimaal driemaal per twee weken bezocht. Bij het constateren van overtredingen wordt de Gele Kaarten-methodiek gehanteerd. De persoonsgegevens worden vastgelegd en diegenen die 14 jaar of ouder zijn en geen legitimatiebewijs bij zich hebben krijgen daarvoor een waarschuwing (dit verschilt dus met de situatie waarbij melding is gedaan van overlast). Bij twijfel over de opgegeven identiteit wordt de jeugdige aangehouden voor het niet voldoen aan de identificatieplicht. Indien door de politie overlast is geconstateerd, wordt de groep weggestuurd. Voor het vastleggen van de personalia kan gebruik worden gemaakt van het SOMnotitieboekje (bijlage 2). In het bedrijfsprocessensysteem wordt een mutatie gemaakt waarbij gebruik wordt gemaakt van ophaaltekst MUT026 (H:MUT026). De verbalisant maakt zelf de mutatie. Als er geen overlast geconstateerd is, wordt incidentcode ‘controle jeugd’ gebruikt. Als er wel overlast is geconstateerd, wordt incidentcode ‘overlast van/door jeugd’ gebruikt. Gemeente en jongerenwerk voeren hun eigen activiteiten uit. De wijkagent onderhoudt contact met jongerenwerk om de activiteiten niet met elkaar in conflict te laten komen. De algehele regie ligt bij de gemeente. 8.3.3. Overlastgevende jeugd Groepen die als overlastgevend gedefinieerd zijn, worden door de surveillance minimaal zesmaal per twee weken bezocht. Er wordt gehandeld volgens het Plan van Aanpak dat betrekking heeft op die specifieke groep. Nadat de actieperiode uit het Plan van Aanpak is verstreken intensiveren gemeente en jeugdwerk hun activiteiten, om het groepsgedrag minimaal in lijn te laten komen met het gedrag van een ‘hinderlijke’ jeugdgroep. Indien er (nog) geen Plan van Aanpak is, of de tijd daarvoor is verstreken, wordt gehandeld als bij hinderlijke jeugd. Een verschil hierbij is dat bij het niet (kunnen) tonen van een identiteitsbewijs wordt bekeurd in plaats van gewaarschuwd. De gemeente brengt de buurtbewoners voor en na een actieperiode op de hoogte en voorziet de buurtbewoners van een globaal overzicht van de behaalde resultaten. De politie laat via de eigen communicatieafdeling de resultaten publiceren via de pers. Gemeente en politie voeren gezamenlijk regie. De mentorspecialist jeugd onderhoudt contact met de jeugdreclassering met betrekking tot de groepsaanpak. 8.3.4. Criminele jeugd Criminele jeugd wordt behandeld volgens een Plan van Aanpak, dat door de wijkagent, de mentorspecialist jeugd en de lokale recherchegroep in samenwerking met het Openbaar Ministerie wordt geformuleerd. Activiteiten ten aanzien van criminele jeugd vinden plaats onder regie van het openbaar ministerie. Een voorbeeld van een Plan van Aanpak 'criminele jeugd' is niet aan dit document toegevoegd. Er zal nader worden bekeken of bij een dergelijk Plan van Aanpak een jeugdadoptieproject door politieambtenaren kan aansluiten. Dergelijke projecten zijn in andere regio’s succesvol gebleken.


Pag. 15 van 27

8.4. Visualisering Alle groepen die bekend zijn bij de politie, worden door de operationele jeugddriehoek (gemeente, jongerenwerker, mentorspecialist jeugd) beoordeeld op overlastniveau. Elke groep krijgt daarbij een symbool in kleur:

Normrespecterende jeugd (blauw vierkant)

Hinderlijke jeugd (groene cirkel)

Overlastgevende jeugd (gele driehoek, punt boven)

Criminele jeugd (rode driehoek, punt beneden)

Eenmaal per week, op donderdag, worden kaartafbeeldingen op de briefing getoond met daarin bovenstaande symbolen om aan te geven waar jongerenontmoetingsplaatsen zich bevinden en welke typering deze hebben meegekregen. De informatie over jongerenontmoetingsplaatsen wordt afgesloten met een korte samenvatting van het beleid (samenvatting van 8.2 en 8.3 en eventueel geldende plannen van aanpak). Begin 2009 zal het Agentenwacht Informatiesysteem in gebruik worden genomen. Er is een beeldscherm ter beschikking gesteld waar 24 uur per dag informatie op kan worden weergegeven. Op dit Agentenwacht Informatiesysteem, dat in de briefingruimte op het bureau is geplaatst, zal een aantal malen per dag de briefinginformatie eveneens worden gepubliceerd.

8.5. Jongerenontmoetingsplaats top 3 (JOP-top3) Op basis van de ingewonnen informatie over jeugdgroepen wordt voor SOM IJmond-Noord per gemeente een “JOP Top 3” samengesteld. De rangschikking geschiedt op basis van de hoeveelheid en inhoud van de meldingen, de constateringen ter plaatse en in de 'geest' van de shortlist Groepscriminaliteit. Uiteraard is deze top 3 per periode aan verandering onderhevig en zal dan ook regelmatig worden herzien. In enkele gevallen kan het zo zijn dat een locatie of groep door de politie als hinderlijk of overlastgevend wordt ervaren terwijl omwonenden juist weinig of geen hinder ondervinden. Het is dan ook aannemelijk dat sommige jongerenontmoetingsplaatsen na enkele bezoeken en gesprekken met omwonenden als zodanig in rangschikking dalen of zelfs uit de Top 3 verdwijnen. Het begrip overlast is subjectief en wordt ten slotte door iedereen anders ervaren. De bepaling van de top 3 is dan ook niet voorbehouden aan de mening van de politie, maar zal tot stand moeten komen in de operationele jeugddriehoek (gemeente, jongerenwerker, mentorspecialist jeugd).


Pag. 16 van 27

8.6. Schema's Taken en Verantwoordelijkheden 8.6.1. Verdeling verantwoordelijkheden tussen partners

Classificeren jeugdgroepen

Operationele driehoek, t.w.: • Gemeente • Jongerenwerker • MS Jeugd (i.o.m. wijkagent) Adhoc v.w.b. politie-inzet: MS Jeugd Wijkagent

• •

Leefbaarheid

NR-jeugd (normrespecterend)

H-jeugd (hinderlijk)

Veiligheid

O-jeugd (overlastgevend)

Preventie

Gemeente:

- Regierol - Faciliteren jongerenwerk - Aansluiting zoeken met partners als woningbouw, Brijder, Jeugdzorg Jongerenwerk: - Investeren in jongerengroepen Politie: - Investeren/ onderhouden kennen en gekend worden - Signaleren en adviseren partners


C-jeugd (crimineel)

Repressie

Politie en Politie: -

gemeente: Gezamenlijk regie Gele kaarten Handhavingsacties vlgs PvA per O-groep. - Optreden bij overlast. Jongerenwerk: - Na handhavingsacties aansluiten met investeren in groep.

Pag. 17 van 27

8.6.2. Interne rolverdeling invoeringsfase

MS Projecten • Algehele monitoring i.s.m. MS Jeugd. • Invoeren nieuwe structuur • Interne communicatie. • Ondersteunen wijkagenten met samenstellen plannen van aanpak. • Visualiseren JOP's. • Verzorgen info briefings. • Publicatie via AWIS. • Informeren Bureau Communicatie. • Verzorgen evaluaties.

MS Jeugd • Algehele monitoring. • Contact DIK cijfermatige onderbouwing. • Vroegsignalering/ doorverwijzen. • Onderdeel 'operationele driehoek'. • Contact met HALT, JIT, JCO, Jeugdzorg, Jeugdreclassering.

Wijkagenten • Infovoorziening jeugdgroepen naar MS Jeugd en MS Projecten. • AOL's per groep in BPS zetten. • Formuleren plannen van aanpak voor O-groepen. • Coördineren handhavingsacties volgens PvA. • Onderhouden/ investeren in contact met jeugd, buurt, gemeente en jongerenwerk. • Bureau Communicatie informeren over resultaten handhavingsacties. • Verbinding houden met wijkambassadeurs in de ploegen.

Groepsbegeleiders/ Daco's • Zorgdragen voor uniforme en daadwerkelijke uitvoering opdrachtformulieren • Ondersteunen en faciliteren 'wijkambassadeurs'

Wijkambassadeurs • Communicatielink tussen wijkagenten en ploegen • Onderhouden/ investeren in contact met jeudgroepen • Ondersteunen wijkagenten bij handhavingsacties


Klankbordgroep jeugdoverlast • 'Motor' achter invoering. • Ondersteunen MS Projecten gedurende invoering. • Informatie verzamelen over valkuilen/ aandachtspunten.

Pag. 18 van 27

8.6.3. Acties na melding NR-jeugd (normrespecterend)

• • • • • • • •


• • • • • • • • •


• • • • • • • • • • •

C-jeugd (crimineel)


• •

Bellen met melder voor nadere bijzonderheden Melder aanrijtijd laten weten (<30 min) Hanteren Gele Kaarten - methodiek Namen noteren Geen ID > waarschuwing Alleen wegsturen bij werkelijke overlast Melder terugbellen Zelf muteren met incidentcode 562 (overlast jeugd) en tekstblok H:MUT026

Bellen met melder voor nadere bijzonderheden Melder aanrijtijd laten weten (<30 min) Hanteren Gele Kaarten - methodiek Namen noteren Geen ID > bekeuring Twijfel over id > Aanhouden 447E Sr. Reële melding/ constateren overlast > wegsturen groep. Melder terugbellen Zelf muteren met incidentcode 562 (overlast jeugd) en tekstblok H:MUT026

Handelen volgens plan van aanpak. Bij geen plan van aanpak of tijd verstreken: Bellen met melder voor nadere bijzonderheden Melder aanrijtijd laten weten (<30 min) Hanteren Gele Kaarten - methodiek Alle aanwezigen muteren (bekenden kopiëren, onbekenden noteren) Geen ID > bekeuring Twijfel over id > Aanhouden 447E Sr. Standaard wegsturen goep. Melder terugbellen Zelf muteren met incidentcode 562 (overlast jeugd) en tekstblok H:MUT026

Handelen volgens plan van aanpak. Bij geen plan van aanpak of tijd verstreken, handelen als bij O-jeugd.

Pag. 19 van 27

8.6.4. Acties zonder melding NR-jeugd (normrespecterend)

• •


• • • • • • • •


• • • • • • • • • •

C-jeugd (crimineel)


• •

Contact maken en onderhouden met jeugd. Alleen handhavend optreden indien strikt noodzakelijk.

Driemaal per 2 weken bezoeken (opdrachtformulier) Bij constateren overtredingen > Gele Kaarten - methodiek. Noteren namen. Geen id > waarschuwen. Twijfel over id > aanhouden 447E Sr. Wegsturen bij constateren overlast. Geen overlast: vrije mutatie controle jeugd (804) Wel overlast: mutatie H:MUT026 overlast jeugd (562)

Zesmaal per 2 weken bezoeken (opdrachtformulier) Handelen volgens Plan van Aanpak Geen/ verlopen Plan van Aanpak: Bij constateren overtredingen > Gele Kaarten - methodiek. Alle aanwezigen muteren (bekenden kopiëren, onbekenden noteren) Geen id > bekeuring Twijfel over id > aanhouden 447E Sr. Wegsturen bij constateren overlast. Geen overlast: vrije mutatie controle jeugd (804) Wel overlast: mutatie H:MUT026 overlast jeugd (562)

Handelen volgens plan van aanpak. Bij geen plan van aanpak of tijd verstreken, handelen als bij O-jeugd.

Pag. 20 van 27

9. Voortgang en evaluatie 9.1. Nulmeting De meest recente meting dat onder andere dient als informatie voor de ‘Inventarisatie Jeugdgroepen IJmond-Noord’ van de Regionale Coördinatie Jeugdzaken geldt als nulmeting en daarmee als startdocument voor wat betreft de classificaties van de jeugdgroepen.

9.2. Invoeringsfasen 9.2.1. Draagvlak partners Gedurende de inventarisatiefase voor deze nieuwe werkwijze is verbinding gezocht met verantwoordelijken bij de gemeenten Heemskerk, Beverwijk en Uitgeest. In alle gemeenten is draagvlak voor de aansluiting vanuit de gemeenten op de werkwijze om de groepsaanpak afhankelijk te laten zijn van de indeling volgens de Shortlist Groepscriminaliteit. Ook is bij alle gemeenten draagvlak voor de verdeling tussen de verantwoordelijkheden ten opzichte van leefbaarheid (gemeente) en veiligheid (politie). 9.2.2. Fase 1: Interne communicatie Zodra dit plan door de teamleiding is goedgekeurd, wordt het voorgelegd aan de wijkagenten en de klankbordgroep jeugdoverlast. Er zal zoveel als mogelijk rekening worden gehouden met de suggesties en gewenste wijzigingen vanuit deze groepen. Zodra teamleiding, mentorspecialisten jeugd, wijkagenten en klankbordgroep jeugd akkoord zijn met de inhoud, wordt gedurende een week in de briefing ruime aandacht besteed aan de invoering hiervan. De mentorspecialist projecten zorgt voor de nodige informatie op de teambriefings. 9.2.3. Fase 2: Actualiseren en visualiseren gegevens jongerenontmoetingsplaatsen Gedurende fase 2 actualiseren de wijkagenten de bekende gegevens over jongerenontmoetingsplaatsen in hun wijk. Deze gegevens worden verzameld door de mentorspecialist jeugd en besproken met de operationele driehoeken van de drie gemeentes. In samenwerking met de mentorspecialist projecten worden door de wijkagenten foto’s gemaakt van de jongerenontmoetingsplaatsen. Dit ten behoeve van de visualisaties. De mentorspecialist projecten draagt, in nauw overleg met de wijkagenten, zorg voor sjablonen voor briefingsheets per gebied. 9.2.4. Fase 3: Externe communicatie Vlak voordat volgens de nieuwe werkwijze gewerkt gaat worden, zal door de mentorspecialist projecten via de Dienst Communicatie een persbericht worden verspreid met inhoudelijke informatie over het project. De focus in dit bericht zal liggen op de integraliteit en de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen politie en partners. De mentorspecialist projecten draagt zorg voor de communicatie over de start van de nieuwe werkwijze naar de betrokken partners. 9.2.5. Fase 4: Werken volgens nieuwe structuur Zodra fases 1 t/m 3 zijn afgerond kan worden begonnen met de werkwijze volgens SOM IJmond-Noord. In de eerste week zal hier in de teambriefings elke dag kort en bondig aandacht aan worden besteed. Na deze periode zal dit structureel op donderdag blijven plaatsvinden en incidenteel bij bijzonderheden ten aanzien van specifieke groepen.


Pag. 21 van 27

9.3. Evaluaties 9.3.1. Interne evaluatie Vier weken na start van fase 4 zullen onder leiding van de mentorspecialist projecten de eerste bevindingen worden geëvalueerd met wijkagenten en de klankbordgroep jeugdoverlast. Voor 1 maart 2009 wordt het project onder de medewerkers BPZ en wijkagenten geëvalueerd en zal worden bepaald of de werkwijze als standaard werkproces kan worden gecontinueerd. 9.3.2. Externe evaluatie Tijdens de periodieke overleggen met gemeente en jongerenwerk, zal de mentorspecialist jeugd de werkwijze telkens evalueren met de partners.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Goedkeuring teamleiding Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Evaluatie intern Evaluaties extern Eindevaluatie

10. Overige bijzonderheden 10.1. Drugsgebruik Bij analyses van de jeugdgroepen blijkt dat in bij veel groepen redelijk veel softdrugs wordt gebruikt. Los van de bezwaren tegen (al te jeugdig gebruik van) softdrugs, blijkt het gedoogbeleid ten aanzien van softdrugs voor veel onduidelijkheid te zorgen, zowel intern als extern. De vraag is dus in hoeverre de politie binnen haar handhavende taak paal en perk kan stellen tegen softdruggebruik door jeugdigen. Het handhavingsbeleid ten aanzien van softdrugs wordt nader besproken met het openbaar ministerie en zal als vast onderdeel in de Plannen van Aanpak voor overlastgevende jeugd worden opgenomen.

10.2. Gespreide jeugdoverlast Niet alle jeugdoverlast hangt direct samen met jongerenontmoetingsplaatsen. Voornamelijk in Uitgeest is jeugdoverlast veelal gerelateerd aan horeca. Voor horecagerelateerde jeugdoverlast vinden handhavingsacties plaats in het kader van het project ‘Wakkere Ouders’. Momenteel worden de acties die tot op heden zijn gehouden geëvalueerd.

10.3. Wet Politiegegevens De Wet Politiegegevens en het Besluit Politiegegevens kennen een zogenaamd 'gesloten' verstrekkingenregime. Dit betekent dat alleen de instanties die in de Wet en het Besluit genoemd worden gegevens verstrekt mogen krijgen die zijn vastgelegd in de politiebestanden. SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008

Pag. 22 van 27

Mrt 09 wk 1

Feb 09 wk 4

Feb 09 wk 3

Feb 09 wk 2

Feb 09 wk 1

Jan 09 wk 4

Jan 09 wk 3

Jan 09 wk 2

Jan 09 wk 1

Dec’08 wk4

Dec’08 wk3

Dec’08 wk2

Dec’08 wk1

Nov’08 wk 4

Nov’08 wk 3

9.4. Tijdslijn

De mentorspecialist jeugd is bekend met de reikwijdte van de lopende convenanten. Indien deze reikwijdte onvoldoende blijkt te zijn om gemeente, jongerenwerk en/of andere partners van voldoende informatie te mogen voorzien, schakelt de mentorspecialist jeugd de mentorspecialist projecten in om aanvullende convenanten te (laten) realiseren.


Pag. 23 van 27

Bijlage 1: Stappenplan ‘Gele Kaart’ Bij overtreding op heterdaad tot 18 jaar als volgt handelen: • •

Uitreiken van de ‘Gele Kaart’ aan jongere en daarbij zijn/ haar personalia noteren. Personalia ter plaatse op ‘afspraak op persoon’ laten verifiëren door de meldkamer of CvD, indien niet mogelijk daarna op het bureau.

Is er al een gele kaart aan hem/ haar uitgereikt? Nee: • Nog geen ‘Gele Kaart’ uitgereikt, dan jongere invoeren in BPS, mutatie en afspraak op persoon maken met de mededeling dat hem/ haar een ‘Gele Kaart’ is uitgereikt. Duur van de afspraak op persoon is 1 jaar. • BPS-formulier 209 (melding overlast) opmaken en versturen. Middels deze brief worden ouders/ verzorgers in kennis gesteld. Ja: • Reeds een ‘Gele Kaart’ uitgereikt, dan bekeuren tenzij haltwaardig feit (dan hanteren HALTprocedure, bij heterdaad aanhouden) • Ouders in kennis stellen middels brief. • Bij voorgeleiding aan het bureau de ouders/ verzorgers in kennis stellen. • AOP aanpassen (vanaf overtreding weer 1 jaar looptijd). Noot: • Denk bij jongeren van 10 en 11 jaar aan de STOP-reactie. Hiervoor moet door de ouders toestemming gegeven worden.

Overtreding heterdaad 18-: 1) Uitreiken gele kaart 2) Personalia op AOP controleren

Nog geen gele kaart:

Al wel een gele kaart:

1) Invoeren BPS 2) AOP voor 1 jaar 3) BPS-formulier 209 (brief ouders)

1) Bekeuren, tenzij haltwaardig (dan haltprocedure) 2) Ouders in kennis stellen (brief) 3) AOP aanpassen (vanaf overtreding weer 1 jaar looptijd)


Pag. 24 van 27

Bijlage 2: Notitieboekje 'SOM' • • • • • •

borstzakformaat; gekleurde kaft (in huisstijl); zwart-wit inhoud; ongeveer 50 of 60 pagina's (afscheurbaar); eerste vier tot zes pagina's samenvatting van de procedures; overige pagina's voorbedrukte 'tabellen' voor het noteren van personalia van jeugdigen, waarbij zowel ruimte voor GBA-adres als verblijfadres.


Pag. 25 van 27

Bijlage 3: Plan van Aanpak Overlastgevende jeugd Locatie: Gemeente: Wijk: GGW’er:

[straatn(a)m(en)] [gemeente] [wijknaam] [naam wijkagent]

Actieperiode: Bezoekfrequentie:

[aanvang en einde handhavingsacties] [vul aantal malen per week in, minimaal 3 per week]

[satellietafbeelding Google Maps/ Earth]


Pag. 26 van 27

Groepsgrootte: Geslacht: Achtergrondinfo:

[gemiddeld aantal personen] [alleen jongens/ gemengd] [info over groepssamenstelling, leider(s), kleding]

Omschrijving overlast:

[omschrijving]

Tijdstippen overlast: Tot nu toe ondernomen acties gemeente/ jeugdwerk:

[dagen en tijden] [omschrijving]

Tot nu toe ondernomen acties politie:

[omschrijving]

Doelstelling acties:

[omschrijving]

Relevante wetsartikelen:

[APV-artikelen, feitcodes]

Werkwijze:

[wel/ niet observeren door politie in burger] [inzet motorrijders/ bikers]

Aanrijroute:

[omschrijving]

Beleid ter plaatse:

[bv. wel/ niet aanhouden bij geen identificatie] [beleid ten aanzien van (soft)drugs]

Overige relevante informatie:

[omschrijving]

Administratieve afhandeling:

•

Gebruik bij melding/constateren van overlast altijd ophaaltekst H:MUT026

• Bijlagen

•


Pag. 27 van 27

(Structurele Overlast Maatregelen) IJMOND-NOORD. SOM IJmond-Noord Rick de Haan, MS Projecten, 1 december 2008 Pag. 1 van 27

Recommend Documents