Streven naar perfectie

Jaarverslag 2 0 0 8

Jaarverslag 2 0 0 8



Jaarverslag 2 0 0 8

Woord vooraf

Woord vooraf

Streven naar perfectie Beste lezer,

Naast de blikvangers in dit jaarverslag zijn er uiteraard ook nog vele andere initiatieven die bijdragen tot het goed

2008 zal vooral in onze herinnering blijven als het jaar

functioneren van ons ziekenhuis. Daarom willen we in dit

waarin we de ‘Covidien Award voor uitmuntendheid

voorwoord àlle medewerkers en artsen expliciet danken

in

voor hun bijzondere motivatie, hun onderling samenwerken

ziekenhuismanagement’

wonnen.

Ons

bekroonde

ERAS-project geeft inderdaad blijk van een moderne

en vertrouwen.

visie op gezondheidszorg, waarbij sterk het accent ligt

op

patiëntgestuurde

zorg

en

multidisciplinaire,

Streven naar perfectie is voortdurend veranderen. Dit

ziekenhuisoverstijgende samenwerking. In deze wedstrijd

jaarverslag kijkt dan ook niet alleen naar 2008, maar

hebben we het als klein, onafhankelijk ziekenhuis opgenomen

houdt zeker ook een voorspelling in van wat de toekomst

tegen tal van grote organisaties en heeft ons patiëntgericht

zal brengen.

denken, ons streven naar perfectie het gehaald. Wij wensen u alvast veel leesgenot. Dat deze ambitie ziekenhuisbreed leeft, leest u in dit jaarverslag. Onze ruim 600 medewerkers, artsen inclusief, bouwen dag-aan-dag mee aan deze patiëntgerichte visie, elk met zijn deskundigheid en in zijn werkdomein. Dit rapport is opnieuw opgebouwd volgens de aandachtsgebieden van het Kwadrant-model (*). Naast de gebieden Leiderschap, Strategie en beleid, Medewerkers, Middelen, Processen, Patiënten en Eindresultaten voegen we een nieuw hoofdstuk Maatschappij toe. Hierin beschrijven we ondermeer de samenwerking met de ons omliggende

René Daemen

ziekenhuizen, meteen dé beleidslijn voor de komende

Algemeen Directeur

jaren.

(*) Kwadrant, een specifiek op de ziekenhuisomgeving afgestemd kwaliteitsmanagementmodel. Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap K.U. Leuven 2004

Jaarverslag 2 0 0 8





Jaarverslag 2 0 0 8

Inhoudstafel

Inhoudstafel

1. Het H. Hartziekenhuis Mol....................................................................................................................................................................... 9

Opdrachtverklaring............................................................................................................................................................... 11



Strategie............................................................................................................................................................................................... 12



Doelstellingen 2008 – 2009......................................................................................................................................................... 13



Leden algemene vergadering........................................................................................................................................................ 14



Leden raad van beheer................................................................................................................................................................... 14



Leden directie..................................................................................................................................................................................... 15



Organogram....................................................................................................................................................................................... 16

2. Leiderschap....................................................................................................................................................................................................... 19 3. Strategie en beleid. ..................................................................................................................................................................................... 23 4. Management van medewerkers. ...................................................................................................................................................... 29 5. Management van middelen.................................................................................................................................................................. 37 6. Management van processen. ............................................................................................................................................................... 45 7. Patiënten............................................................................................................................................................................................................ 53 8. Maatschappij................................................................................................................................................................................................... 59 9. Eindresultaten................................................................................................................................................................................................. 65

Patiëntenstroom.................................................................................................................................................................................. 66



Financieel resultaat........................................................................................................................................................................... 68

Jaarverslag 2 0 0 8



Het H. Hartziekenhuis Mol

Het H. Hartziekenhuis Mol De organisatie

Jaarverslag 2 0 0 8

 9

Het H. Hartziekenhuis Mol

Gebaseerd op een strategische studie en op veelvuldig

ü Wij stellen in al ons handelen de patiënt centraal,

overleg met alle diensten werden eerder de krijtlijnen

ongeacht zijn ras, stand, filosofische, religieuze of

voor het H. Hartziekenhuis uitgetekend. In samenwerking

politieke overtuiging.

met alle verantwoordelijken werd een opdrachtverklaring samengesteld die de basis vormt van de identiteit en de werking van het ziekenhuis.

ü Wij hebben oog voor detail en besteden extra aandacht aan het informeren van de patiënt en zijn familie over elke stap in de medische behandeling of onderzoek.

Opdrachtverklaring Missie In de missie geeft de instelling aan waarom ze bestaat, wat haar primaire functie en permanente taak is. ü Wij zijn een autonoom, algemeen ziekenhuis dat vanuit een christelijke inspiratie specialistische gezondheidszorg aanbiedt. Visie De visie beschrijft de waarden en normen van het H. Hartziekenhuis. Dit resulteert in een ambitieus toekomstbeeld van wat de organisatie wil betekenen voor zijn verschillende doelgroepen. ü Wij maken deel uit van een netwerk waarin we, in overleg met de thuisgezondheidszorg en in samenwerking met hooggespecialiseerde ziekenhuizen, de beste zorg kunnen aanbieden aan iedere individuele patiënt.

ü Wij nemen de nodige acties om de kwaliteit van onze dienstverlening voortdurend in vraag te stellen en te verbeteren. ü Wij

staan

open

maatschappelijke

voor

nieuwe

evoluties

die

initiatieven

bijdragen

tot

en een

verbetering van onze ziekenhuiswerking. ü Wij voeren een personeelsbeleid dat de menselijke waarden,

de

professionele

deskundigheid,

inzet,

verantwoordelijkheid en loyaliteit van iedere medewerker bevordert en dat de permanente vorming stimuleert. ü Wij werken interdisciplinair met elkaar samen waarbij de communicatie gebaseerd is op luisterbereidheid en wederzijds respect. ü Wij streven naar een moderne infrastructuur en uitrusting die beantwoorden aan de hoge eisen van medische technologie, ergonomie, comfort en privacy. ü Wij hebben aandacht voor een optimale verwerving van middelen en een efficiënte aanwending ervan waardoor we financieel gezond zijn en blijven.

Jaarverslag 2 0 0 8

11

Strategie De opdrachtverklaring wordt concreet vertaald in onderstaande strategie op lange termijn: Leiderschap ü Wij willen de competenties van de leidinggevenden optimaliseren ü Onze leidinggevenden dragen het kwaliteitsbeleid van het ziekenhuis Strategie en beleid ü Kwaliteit van zorg en organisatie is voelbaar en aantoonbaar ü Wij doen wat we zeggen en zeggen wat we doen ü Wij verwachten een interdepartementele samenwerking tussen de medewerkers en het accent op de patiënt ü Wij hechten veel belang aan de ideeën van onze medewerkers Management van medewerkers ü Wij willen deskundige en gemotiveerde medewerkers die voldoening uit hun job halen Management van middelen ü Wij willen een optimale inzet van middelen en een correct en duidelijk middelenmanagementproces ü Wij willen een correcte infoverstrekking doorheen het ziekenhuis, een opbouwende communicatie met en tussen onze medewerkers

12

Jaarverslag 2 0 0 8

ü Wij willen beschikken over een informaticaplatform dat zorgt voor een geautomatiseerde ondersteuning van zorg, administratieve, logistieke en beleidsprocessen Management van processen ü Transmurale zorgpaden worden ontwikkeld ü Goed beheer van middelen Patiënten ü Wij stellen in al ons handelen de patiënt centraal Maatschappij ü Wij willen optimaal communiceren met de huisartsen ü Wij

willen

optimaal

samenwerken

ziekenhuizen en gezondheidswerkers

met

andere

Het H. Hartziekenhuis Titel hoofdstuk Mol

Doelstellingen 2008 – 2009

Management van middelen

in functie van patiëntgericht denken

ü Comité medische materialen

De strategie wordt omgezet in doelstellingen op korte

ü Inrichting en uitrusting fase II nieuwe voorbouw

ü Comité investeringen

termijn, die regelmatig getoetst worden:

ü Technisch financieel plan

Leiderschap



ü Ziekenhuisbreed performant informaticaplatform ü Intranet

ü Clinical Leadership Project

ü Elektronisch patiëntendossier

ü Efficiënte vergadertechnieken voor leidinggevenden

ü OK-programma ü Maaltijdregistratiesysteem

Strategie en beleid ü Beleidsplan ü Afdelingsbeleidsplannen ü Interdisciplinaire samenwerking in het

organisatieondersteunend departement

ü Patiëntveiligheid ü Project ERAS ü Project financiële performantie ü Intern communicatieplan ü Denktank chirurgisch daghospitaal Management van medewerkers ü Retentiebeleid ü Opleiding project ORBIS

door middel van:

Management van processen ü Klinische paden ü Evidence based procedures ü Administratieve processen ü Aankoop- en investeringsproces ü MVG-registratie Patiënten ü Doorstroming van patiënten ü Patiëntenbevragingen met snelle feedback ü Gedragscodes ü Ziekenhuisbrede aandacht voedingsgebeuren Maatschappij ü I-planner ü Samenwerking met andere ziekenhuizen en

gezondheidswerkers

ü Huisartsenenquête

Jaarverslag 2 0 0 8

13

Leden algemene vergadering

Leden raad van beheer

(samenstelling op 1/4/2009)

(samenstelling op 1/4/2009)

De algemene vergadering is het hoogste beleidsorgaan.

De beheerders komen maandelijks samen. Zij zijn de

De leden komen twee maal per jaar samen en verlenen

eindverantwoordelijken en volgen het ganse beleid

décharge aan de raad van beheer en de directie.

nauwgezet op. De raad van beheer vertrouwt de dagelijkse leiding van het ziekenhuis toe aan de

Leden: ü E.Z. Norberta ü E.H. V. Mangelschots ü I. Hermans ü A. Vandeweyer ü E. Hulpiau ü W. Dries

directie. Voorzitter: ü P. Heens Ondervoorzitter: ü P. Van Roosbroeck

ü L. Eysermans

Secretaris:

ü W. Langers

ü Dr. J. Van Elst

ü H. Mangelschots ü G. Moyersoen

Leden:

ü E. Nuyts

ü B. Aerts (*)

ü L. Raskin

ü V. Geubbelmans

ü J. Van De Broek

ü J. Heylen

ü H. Vandereycken

ü E. Jennen

ü S. Vangenechten

ü R. Kerstens ü R. Sleebus (*) In opvolging van R. De Koker en als vertegenwoordiger van Caritas in de beheerraad.

14

Jaarverslag 2 0 0 8

Het H. Hartziekenhuis Titel hoofdstuk Mol

Leden directie

Organogram (toestand op 1/4/2009)

Het directiecomité vergadert wekelijks en creëert de voorwaarden om een optimale patiëntenbehandeling en -verzorging te kunnen uitvoeren. De leden van de directie staan in voor het doelmatig functioneren van

Het organogram van het H. Hartziekenhuis Mol onder­ ging volgende wijzigingen:

het ziekenhuis. Zij coördineren de werking van de

In het departement patiëntenzorg:

verschillende afdelingen en diensten.

ü Veerle Corremans, hoofdverpleegkundige geriatrie 1 en coördinator geriatrisch zorgprogramma

Algemeen directeur: ü R. Daemen

ü Annick Bienstman, hoofdverpleegkundige geriatrie 2 ü Hilde Torfs, hoofdverpleegkundige intensieve zorgen afdeling

Hoofdgeneesheer:

In het medisch departement:

ü Dr. I. Jacobs

ü Dr. Barry Dekeyser, medisch diensthoofd spoedgevallendienst ü Dr. Harry Striekwold, medisch diensthoofd cardiologie

Directeur patiëntenzorg: ü P. Schaerlaekens

ü Dr. Alexandra Keersmaekers, medisch diensthoofd poliklinische diensten In het administratief departement:

Administratief directeur:

ü Ellen Boeckx, diensthoofd onthaal

ü M. Janssen

Technisch directeur: ü P. Staes

Jaarverslag 2 0 0 8

15

Pastorale dienst

Directeur Patiëntenzorg Peter Schaerlaekens

Verpleegkundig Diensthoofd Els Thijs

Heelkunde Ilse Huysmans Inwendige ziekten Dirk Huysmans Pediatrie Leen Carpentier Materniteit Rosette Lembrechts Geriatrie Veerle Corremans Annick Bienstman Intensieve Zorgen Hilde Torfs Daghospitaal Salwa Meskal

Verpleegkundig Diensthoofd Greet Van Hove

Intern. en ger. daghosp. Josefien Bongaerts Spoedgevallen Fons Melis Cardiologie Guy Houtmeyers Operatiekwartier Eric Sannen Radiologie Danny Dessers Laboratorium Annemie Berghmans Nucl. geneeskunde Kinesitherapie Bruno Marck

Zorg- en zorgondersteunende departementen

16

Jaarverslag 2 0 0 8

Psychol. dienst Soc.dienst

Hoofdgeneesheer Dr. Ivo Jacobs

Verpleegkundig Diensthoofd Lea Janssen

Mobiele equipe

Heelkunde Dr. Yvo Macken Inwendige / Intern daghosp. Dr. Wim Alderweireldt Pediatrie / Neonatologie Dr. Patrice Givron Materniteit / Gynaecologie Dr. Roger Vanderhoydonck Geriatrie / Geriatr. daghosp. Dr. Tjin Tiong Lim Intensieve Zorgen Dr. Karoline Meersschaert Daghospitaal / OK Dr. Christianne Rabet Spoedgevallen Dr. Barry Dekeyser

Anesthesie Dr. Hilde Valgaeren Radiologie Dr. Luc Vanstraelen Laboratorium Dhr. Peter Verbeeck Nucleaire geneeskunde Dr. Mieke Gysen Cardiologie Dr. Harry Striekwold Poliklinische diensten Dr. Alexandra Keersmaekers

Het H. Hartziekenhuis Mol

Algemene Vergadering Kwaliteit / Ombuds Wim Mercier

Raad van Beheer Voorzitter Paul Heens

Pers & Communicatie Heidi Van Loon Preventie / Milieu Veerle van Tetering

Algemeen Directeur René Daemen

Admin. Directeur Mark Janssen

Directiesecretariaat

Diensthoofd Apotheek An Govaers

Diensthoofd Informatica Benny Peeters

Techn. Directeur Peter Staes

Diensthoofd Personeelszaken Hilde Vanhoof

Administratie –Boekhouding Silvie Lenaers Onthaal Ellen Boeckx MKG – Archief – Medische secretariaten An De Grave Schoonmaak - Wasserij Paula De Groof Voeding Jean-Pierre Smeets Diëtiek Economaat Louis Geuens

Technische dienst Johan Wils

Organisatieondersteunende departementen

Jaarverslag 2 0 0 8

17

18

Leiderschap

Leiderschap De manier waarop het ziekenhuis zijn

leidinggevenden inzet om de overeengekomen strategie en doelstellingen te realiseren

Jaarverslag 2 0 0 8

19

Leiderschap

SP-Expert biedt leidinggevenden hogere efficiëntie

Groeien in leidinggeven Het afgelopen jaar volgden verschillende leidinggevenden

In 2008 kocht het ziekenhuis het softwarepakket SPExpert van leverancier Cegeka aan. Deze software is een geïntegreerde oplossing voor zowel tijdsregistratie als uurroosterplanning. Het is een gebruiksvriendelijk, eenvoudig en (semi) automatisch instrument voor het maken van uurroosterplanningen. SP-Expert is bovendien een beheerstoepassing voor de personeelsdienst, zoals voor het opvolgen van ziekte-attesten, verlofrechten en zomeer. SP-Expert zorgt ervoor dat alle leidinggevenden een stuk efficiënter kunnen werken en minder tijd moeten besteden aan de administratie van de uurroosterplanningen en het

een langlopende opleiding. Door de snelle inhoudelijke veranderingen in de zorg is er immers een groeiende behoefte aan gekwalificeerd personeel én kader. 4 dienstverantwoordelijken genoten de kaderopleiding ‘leiderschap in zorg’. De vormingen CLP (Clinical Leadership Project) werden ook in 2008 verder gezet met een reeks ‘terugkomdagen’. Dit programma is erop gericht de leidinggevende capaciteiten van hoofdverpleegkundigen en andere leidinggevenden te verbeteren, om zo een meer patiëntgerichte zorg te realiseren.

invullen van de loonfiches. Door de introductie van SP-Expert kan ook de dienst personeelszaken een stuk doelmatiger werken. Om de implementatie vlot te laten verlopen, werd samen met de leverancier een werkgroep opgericht onder leiding van de dienst informatica en de dienst personeelszaken. Waar nodig werd er afgetoetst met de sociale partners.

L

PITAA

n, worde zegd e g k oo n g het en va is, ma d e iedere o il g w t er e r Ik h a kw ti Als ed! eratie eel go p h o e s t e a nh voor d het w itaal e nken p a s d o dische e h b g en te me c n e fe r het da r e e it lic e: p rging, arte fe perati verzo van h reuko e b jk s li e e li nd gde en vrie geslaa elijke g e d l. p, nthaa ingree g g en o in rachti id le am: p te bege t e h eel voor h rking! ficiat o WS r p enwe te m r a a s h e d n Van ittere en sch werk

OS DAGH

 Jaarverslag 2 0 0 8

21

22

Jaarverslag 2 0 0 8

Strategie en beleid

Strategie en beleid

De manier waarop het ziekenhuis zijn missie en visie implementeert en vertaalt in een voor iedereen duidelijke strategie

Jaarverslag 2 0 0 8

23

ERAS meest vernieuwende project van het land

Evaluatie Door de juiste combinatie van aangepaste voeding,

(*)

mobilisatie, pijncontrole en informatieverstrekking verloopt het herstel merkbaar sneller en kunnen patiënten vlugger

Het Molse H. Hartziekenhuis sleepte eind 2008 de vijfde

naar huis. Toch blijft het moeilijk, zowel voor het verzorgend

Covidien Award in de wacht met het gloednieuwe ERAS-

personeel, als voor de patiënten, om de oude ingebakken

project. Met de nieuwe methode van werken kunnen patiënten

gewoontes te veranderen. “Het systematisch volgen van de

na een heelkundige ingreep beter en sneller herstellen.

stappen in het ERAS-project heeft zijn nut bewezen”, aldus Dr. Michiels. “De eerste reacties van patiënten zijn positief.

Wie als patiënt het Molse ziekenhuis binnenkomt, kan

Later volgt nog een onafhankelijke evaluatie, zodat we

voortaan rekenen op uitgekiende zorg. Binnen het kader van

eventueel nog kunnen bijsturen.” Mensen die geopereerd

het ERAS-project (Enhanced Recovery After Surgery) wordt

worden aan de dikke darm doorlopen als eersten het ERAS-

de patiënt actief betrokken bij het herstel, maar is er ook

traject in het Molse ziekenhuis. Begin 2009 wordt ERAS

beter overleg tussen artsen, verpleegkundigen, kinesisten en

uitgebreid naar andere patiënten.

zelfs diëtisten. “Eén van onze doelstellingen is de stress bij de patiënten verminderen,” legt Dr. Maarten Michiels uit. “Door

De Molse pioniers brengen de boodschap ondertussen al naar

optimale informatieverstrekking vóór de ingreep door zowel

buiten. Reacties van andere ziekenhuizen en van huisartsen

een arts als de hoofdverpleegkundige worden de patiënt en

zijn bijzonder positief. Door het winnen van de Covidien

zijn familie gerustgesteld. Na de operatie wordt de voeding

Award, een prestigieuze prijs binnen de ziekenhuiswereld,

zo snel mogelijk terug opgestart, rekening houdend met de

overtreffen ze grote hospitalen in ons land. Het team rust

noden en gewoontes van de patiënt. Lang stilzitten is er ook

echter niet op zijn lauweren en heeft al grootse plannen voor

niet meer bij. Kinesisten begeleiden de mensen al snel met

de toekomst.

bewegingsoefeningen. Als laatste stap wordt ook de nazorg en het ontslag goed voorbereid, zodat de patiënt zonder

(*) Bron: GVA 18/12/’08

angst naar huis kan.”

EKTEN

E ZI ENDIG

de rgen, de zo e o g de n jullie liteit e t voor k ia n v a jo d Be id, de elijkhe e. e. vriend es koffi tj usiasm o o p th e n er werke e lekk voor d t k n a n ke ! Bed ai sma la v e Laat d

INW

24

Jaarverslag 2 0 0 8



A&H

Strategie en beleid

Leidinggevenden schrijven hun eerste afdelingsbeleidsplan

Het globale beleidsplan is een initiatief om op gestructureerde wijze de strategische en operationele doelstellingen voor de komende jaren vast te leggen en ziekenhuisbreed kenbaar te maken. Om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen moet

Midden 2008 nam de directie het initiatief om te komen tot

dit plan vertaald worden naar de afdelingen toe zodat het

afdelingsbeleidsplannen. Dit is de verdere concretisering van

de activiteiten van alle medewerkers kan sturen. Het moet

het algemene ‘beleidsplan 2008 – 2009’ tot op de werkvloer.

met andere woorden duidelijk zijn voor elke arts en elk

De ontwikkeling en opvolging van zo’n afdelingsbeleidsplan

personeelslid wat zijn rol is binnen het globale beleidsplan.

verloopt volgens een vooraf bepaald traject. Eén van de hoofdrolspelers in dit parcours is de kwaliteitscoördinator. Hij is van nabij betrokken bij de totstandkoming van de afdelingsbeleidsplannen. Vertrekkend

vanuit

het

globale

beleidsplan

van

het

ziekenhuis kiezen de afdelingen zelf hun doelstellingen voor het komende jaar én een apart project met betrekking tot het jaarthema patiëntgericht denken. Het afdelingsbeleidsplan schept dus duidelijkheid over de activiteiten waarop het volgende jaar de nadruk gelegd zal worden. Een doelstelling van het daghospitaal is bijvoorbeeld ‘Ideeën en beleid voor het nieuwe daghospitaal ontwikkelen’. Het realiseren van de gekozen doelstellingen en projecten is zeer belangrijk voor de diensthoofden en hun afdelingen. Het Molse ziekenhuis ondersteunt de leidinggevenden

Patiëntgericht denken, de film Om alle ziekenhuismedewerkers te herinneren aan het jaarthema en om hen te doordringen van een patiëntgerichte ingesteldheid, deed de directie midden 2008 een voorzet met de realisatie van een ziekenhuisfilm. Tal van afdelingen toonden op die manier hoe zij het jaarthema op de werkvloer concreet invullen. De première vond plaats tijdens de nieuwjaarsreceptie. De directie hoopte op die manier een extra stimulans te geven aan alle artsen en medewerkers om op een positieve en geëngageerde manier verder te werken aan een patiëntgericht ziekenhuis. Vanaf 2009 gaat ook iedere afdeling het jaarthema nog meer gestalte geven.

hierbij door hen een aantal kaders en werkinstrumenten aan te bieden. Eén daarvan is Mozaïek, het nieuwe intranet, waardoor het gehele proces om tot een afdelingsbeleidsplan te komen, bewaakt wordt. De leidinggevende werkt als het ware stap voor stap zijn plan af. Alle gekozen projecten volgen ook de PDCA-cirkel (Plan Do Check Act) die de weg wijst naar voortdurende verbetering. Daarenboven volgt elk departementeel directielid zelf alle doelstellingen van zijn afdelingen op.

Jaarverslag 2 0 0 8

25

26

Jaarverslag 2 0 0 8

Strategie en beleid

Boordtabellen beleid als sturingselement

was het uitvoeren van een cultuurmeting. Met andere woorden hoe gaat de organisatie om met incidenten en bijna-incidenten? Het doel van deze meting is uit te groeien tot een ziekenhuis waarin een open cultuur heerst zodat de

Eind in

2008

introduceerde

samenwerking

met

de

de

algemeen

directeur,

kwaliteitscoördinator,

veiligheid van de patiënt steeds centraal wordt gesteld.

de

Zo is er ondermeer een elektronisch meldingssysteem voor

boordtabellen voor het beleid. Deze reeks van indicatoren

incidenten dat helpt om risico’s goed in te schatten en

wordt op een overzichtelijke wijze bijgehouden zodat alle

preventieve maatregelen te nemen.

essentiële informatie voor het beleid gebundeld is en in één

Niet enkel de cultuur, maar ook de procedures zijn uiteraard

oogopslag aangeeft of de gemeten gegevens aanvaardbaar

van belang. Ondermeer de processen rond transfers zijn

zijn of niet. Voorbeelden van indicatoren zijn ondermeer

nauwgezet geanalyseerd. In de toekomst worden de

de tevredenheid van de huisartsen, de bedbezetting, de

activiteiten van het comité uitgebreid, zodat patiëntveiligheid

wachttijden op de consultaties, het aantal ongevallen, de

verankerd wordt in het beleid en de dagdagelijkse zorg van

klachten,… Een systematische opvolging van de kwaliteit

het H. Hartziekenhuis Mol.

geeft het beleid immers waardevolle sturingselementen. Belangrijke

managementbeslissingen

kunnen

hierdoor

degelijk onderbouwd worden.

Open patiëntveiligheidscultuur is van wezenlijk belang

Antibiotherapiebeleidsgroep van start In 2008 is er in het Molse ziekenhuis een nieuwe werkgroep opgericht, voortkomend uit het medisch farmaceutisch comité, namelijk de antibiotherapiebeleidsgroep. De overheid legt de

Een ziekenhuis is een complexe omgeving waar onver-

samenstelling en taken van de antibiotherapiebeleidsgroep

mijdelijk risico’s bestaan. Toch streeft het H. Hartziekenhuis

in de ziekenhuizen vast.

naar het voorkomen van vermijdbare incidenten met schade voor de patiënt. Daarenboven verbetert men voortdurend de verschillende processen. Om dit doel te kunnen realiseren, werd een nieuw concept uitgewerkt. Het belang van de inzet van alle medewerkers, gaande van de directie tot de referentieverpleegkundige van elke afdeling, wordt hiermee extra onderstreept. De eerste belangrijke stap van het comité patiëntveiligheid

Jaarverslag 2 0 0 8

27

Management van medewerkers

Management van medewerkers De manier waarop het ziekenhuis zijn medewerkers inzet,

stimuleert en waardeert om zijn strategie en beleidsdoelstellingen te realiseren

Jaarverslag 2 0 0 8

29

Evolutie personeelsbestand

Diversiteitsbeleid komt iedereen ten goede

Eind 2008 waren er 541 personeelsleden werkzaam in het H. Hartziekenhuis, zo’n 442 fulltime equivalenten.

In samenwerking met RESOC (Regionaal Sociaal-Economisch

2005

2006

2007

2008

466

491

511

541

Overlegcomité) werkte het diensthoofd personeelszaken een diversiteitsplan uit. Diversiteit kan omschreven worden als alle manieren waarop mensen van elkaar kunnen verschillen. Het gaat dan om verschil in talenten, competenties,

Algemene cijfergegevens 2008 Aantal medewerkers

541

Aantal fulltime equivalenten

442

persoonlijkheid, attitudes, … maar ook om verschil in afkomst, cultuur, leeftijd, enzovoort. Een diversiteitsbeleid binnen een organisatie is een HR-beleid dat verschillen bewust hanteert en inzet ten voordele van mens en onderneming. Een diversiteitsbeleid komt immers alle betrokkenen ten goede. Het plan van het Molse ziekenhuis loopt over een periode van

Aantal mannen

69

Aantal vrouwen

472

het ORBIS-project, de medewerkerstevredenheidsenquête en

36 jaar

het verzuimbeleid. Voor het opstellen en uitvoeren van een

Gemiddelde leeftijd Voltijdse medewerkers

251

Deeltijdse medewerkers

290

Aantal bruggepensioneerden t.e.m. 2008

Aanwervingsbeleid Aantal indiensttredingen: 69 Aantal uitdiensttredingen: 39

22

twee jaar en focust op drie domeinen: de opleidingen rond

diversiteitsplan krijgt het ziekenhuis een beperkte subsidie.

Samen zorg dragen Op 16 mei vierde het ziekenhuis voor het vierde jaar op rij de ‘Dag van de Ziekenhuismedewerker’. Onder het motto ‘Samen zorg dragen’ kreeg iedere arts en medewerker een rugzak aangeboden. Gemotiveerde en degelijk opgeleide medewerkers zijn één van de belangrijkste succesfactoren in het bereiken van de organisatiedoelstellingen. Naast een reeks gunstmaatregelen ontwikkelt het H. Hartziekenhuis een opleidingsbeleid dat inspeelt op de noden van personeel en organisatie.

30

Jaarverslag 2 0 0 8

Management van medewerkers

Aantal opleidingen in stijgende lijn

De vraag was echter groot om deze procedure ook verder te trekken en te specificeren naar kinderen toe. Vandaar werd de APLS-werkgroep (Advanced Pediatric Life Support) tot leven geroepen. De APLS-werkgroep bestaat uit een afvaardiging

De stijgende lijn die de afgelopen jaren bij de opleidingen

van de reanimatiewerkgroep en extra hulp vanuit pediatrie,

merkbaar is, zette zich verder. Zo waren er in 2008 ruim

materniteit/neonatologie,

450 gevolgde externe opleidingen te noteren; hetgeen

Dr. Karoline Meersschaert en Dr. Liesbeth Peeters. Het

een aanzienlijke investering vraagt van het ziekenhuis. De

comité wil namelijk alle in het ziekenhuis aanwezige

zorgsector is dan ook een dynamische en kennisintensieve

expertise benutten, temeer omdat de incidentie van

bedrijfstak. Opleiding maakt integraal deel uit van de

pediatrische reanimaties laag is. Samen streeft men naar

dagelijkse praktijk en van de toekomstvisie van het

uniformiteit, alsook multidisciplinariteit om zo evidence based

H. Hartziekenhuis. Immers: een gedegen en divers pakket

medicine / nursing uit te oefenen. Hiervoor baseerde de

aan opleidingsmogelijkheden garandeert ook voor de

werkgroep zich op de meest recente ERC-richtlijnen (2005).

toekomst kundige, vaardige en gemotiveerde medewerkers.

Op 23 september 2008 vond de eerste proefles plaats en

spoed,

intensieve

zorgen,

dit voor de leden van de CPR- en APLS-werkgroep. In de

Lessen Advanced Pediatric Life Support van start De reanimatiewerkgroep is al een aantal jaren actief binnen het Molse ziekenhuis. In eerste instantie concentreerde het comité zich op de basisreanimatie voor zowel volwassenen als kinderen. Deze heeft men op punt gesteld conform de ERC-richtlijnen (European Resuscitation Council). Jaarlijks worden er bijscholingen georganiseerd voor de Basic Life Support (BLS) en de Pediatric Basic Life Support (PBLS). In tweede instantie heeft de werkgroep de Advanced Life Support procedure (ALS) voor volwassenen uitgewerkt. Hieromtrent wordt maandelijks een lesdag voorzien voor de deelnemers van het reateam, met name intensieve zorgen,

volgende fase staan de lessen voor de andere collega’s van spoed, IZA, neonatologie en pediatrie op de agenda.

Mobiele equipe beschikbaar Sinds januari beschikt het ziekenhuis over een mobiele equipe voor de diensten heelkunde, inwendige ziekten, geriatrie 1 en 2 en cardiologie. Hierin zijn 4 verpleegkundigen opgenomen.

Deze

verpleegkundigen

worden

ingezet

op de voornoemde afdelingen om de zorgzwaarte mee op te vangen. Het systeem maakt het ook mogelijk om medewerkers te laten recupereren die ingesprongen zijn bij ziekte van een collega. De coördinatie ligt in handen van het verpleegkundig middenkader.

spoed en de permanentieartsen.

Jaarverslag 2 0 0 8

31

Management van medewerkers

Veilig voor agressie

Ziekenhuismedewerkers krijgen eigen parking

Het afgelopen jaar werkte het comité agressie een procedure en een registratieformulier rond de aanpak van agressie uit. Een overleg met de lokale politie ging hieraan vooraf; zij vormt immers een belangrijke ondersteuning bij incidenten. Naast de opvang van de medewerkers na een voorval, is het uiteraard belangrijk te voorkomen dat incidenten uit de hand

Op 28 april ging de nieuwe personeelsparking in de St. Pieterstraat open. Er is plaats voor zo’n 85 auto’s. Zo komt de parking vlak vóór het ziekenhuis volledig ter beschikking van patiënten, bezoekers en artsen.

lopen. Daarom werden de nodige voorbereidingen getroffen voor een gerichte opleiding van de ziekenhuismedewerkers en voor de aanstelling van een bewakingsagent in 2009.

Zichtbaar op de jobbeurs Het H. Hartziekenhuis gaat actief op zoek naar nieuwe medewerkers. Zo was de instelling het afgelopen jaar opnieuw vertegenwoordigd

op

de

jobbeurs,

georganiseerd

door het HIVSET (Hoger Instituut voor Verpleegkunde St. Elisabeth Turnhout). Heel wat laatstejaarsstudenten maakten op die manier kennis met het ziekenhuis. Werkzekerheid in eigen streek bleek een belangrijk aantrekkingspunt te zijn.

RBLIJF

ken t bedan oprech ie ll ju ij an ons willen w orgen a kaartje z it n d e t v e e M geg eeft ons erken h et liefde w m n e e d m r alles g sa voo hun job jarenlan in t e ie H d r. n ij moede ensen z eping in dat er m ware ro n n ie e z e n ls late liefde na lach en geven e m lf li e g z h n ede van zic tandigh lle oms a k ij rl e etten. lett plaats z te rs e e R&L op de t. Bedank

DAGVE



H. Hartziekenhuis Mol is een positief bedrijf In 2007 ondertekende het Molse ziekenhuis de diversiteitsverklaring. Dit betekent ondermeer dat de organisatie zich richt op de competenties van mensen en gelijke kansen biedt aan iedereen. In dat opzicht werd het H. Hartziekenhuis midden 2008 opgenomen in de ‘positieve bedrijvenlijst’ van Plus Magazine. Op deze lijst, een primeur voor België, staan de bedrijven waar 50-plussers welkom zijn.

Jaarverslag 2 0 0 8

33

Medisch team

Dr. Guido Giacalone, vaatchirurg – toegelaten arts

Eind 2008 telde het medisch team 60 ziekenhuisgeneesheren

Dr.

en 12 toegelaten artsen.

als

Onderstaande artsen kwamen het ziekenhuis versterken.

Giacalone

toegelaten

heeft

geneesheer

een (beperkte) activiteit in het

Dr. Gerard Vissers, algemeen chirurg, en Dr. Herman Valgaeren, MKG-arts, gingen met pensioen.

Guido

H. Hartziekenhuis Mol en dit op het vlak van de vaatheelkunde en lymfatische microchirurgie. Hij studeerde af als geneesheer in 1994 in Rome, Italië. Zijn getuigschrift van bijzondere bekwaming in de vaatheelkunde

Nieuwe artsen

behaalde hij in 2007 in België, na een opleiding te Bonheiden en Sint-Truiden.

Dr. Aydin Basoglu, interventie cardioloog

Lees meer over ‘lymfatische microchirurgie’ bij het onderdeel

Het team van cardiologen werd

processen.

uitgebreid en versterkt door de komst van Dr. Aydin Basoglu. Dr.

Aydin

heeft opleiding interventie

tot

cardioloog

cardiologie

na een

gevolgd

Basoglu

zijn

bijkomende in

het

kinderarts

opleiding

Sinds 1 september 2008 versterkt

Sint-Antonius

ziekenhuis te Nieuwegein. Door de komst van Dr. Aydin Basoglu werd het mogelijk om alle onderzoeken en interventies, zoals coronarografie, Fractional Flow Reserve (FFR) bepaling en Percutane Coronaire Interventie (PCI) door een arts van de eigen dienst cardiologie te laten uitvoeren. Omdat dit niet langer mogelijk was in het Virga Jesse Ziekenhuis te Hasselt stapte men in 2008 over naar het cath lab van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) te Edegem (diensthoofd: Prof. Dr. C. Vrints). In 2008 werden vanaf februari 338 CAG’s, 125 PCI’s, 29 FFR bepalingen en 44 CABG’s verricht.

34

Jaarverslag 2 0 0 8

Dr. Nele Vanhamel,

algemene

Dr. Nele Vanhamel het team van kinderartsen in het H. Hartziekenhuis Mol. Ze volbracht haar studies geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven, waarna ze de specialisatie pediatrie met succes afrondde. Naast de algemene kindergeneeskunde zal Dr. Vanhamel zich specifiek toeleggen op de kindernefrologie.

Management van medewerkers

Dr. Jean-Philippe Vercruysse, neus-, keel- en oorarts Dr.

Jean-Philippe

is

Op 26 november 2008 werd een nieuwe medische raad

de

verkozen. Vanaf 2009 bestaat dit bestuursorgaan uit

Universiteit Antwerpen in 2001.

volgende leden: Dr. R. Ceulemans (voorzitter), Dr. C. Rabet,

Vervolgens volgde hij zijn opleiding

Dr. F. Vaes, Dr. L. Cochet, Dr. M. Baetslé, Dr. T. Dieudonné,

Oto-rhino-laryngologie

Dr. S. Van de Perre (secretaris), Dr. M. Van Ingelgom

afgestudeerd

als

Vercruysse

Nieuwe medische raad

arts

aan

aan

het

Universitair Ziekenhuis Antwerpen (Prof. P. Van de Heyning)

(ondervoorzitter) en Dr. M. Sluis.

en aan de Universitaire NKO-dienst van het Sint-Augustinus Ziekenhuis (Prof. Dr. E. Offeciers) te Wilrijk, welke hij in 2006 beëindigde. Van oktober 2006 tot en met september 2008 heeft Dr. Vercruysse een bijkomende opleiding gevolgd onder de vorm van een fellowship in de oto-neurotologie aan de Universitaire NKO-dienst van het Sint-Augustinus ziekenhuis. Dr. Vercruysse is sinds 1 oktober 2008 geassocieerd met Dr. K. Delport.

rgen! de zo e o g llie M r al ju heel kt voo n a d a een e b m a l veel te r m a et hee s en ie Van h M r e l. D o r o M ren w as vo hier in en ke jf w li u Het w b o r ve vertr naam n een k vol llie zij rugza aange Ju n . e n e e a de en uishav ar extr vreug it, ma nze th o te li r a a oit it a o v el ug n en n met ve nu ter s kunn m je a p te a uits terug. tisch wel’s kere fr k g fantas le o n it we ntjes u omen vitamie hien k c s D, H is d. M K, D, kwaa

IS

Lees meer over ‘eerste botverankerd hoortoestel in de regio Kempen’ bij het onderdeel processen.

Dr. Luc Belmans, MKG–arts Op

1

november

2008

startte

Dr. Luc Belmans zijn functie als MKG-arts, dit in opvolging van Dr. Herman Valgaeren die met

RHU OEDE

pensioen ging. Dr. Belmans is twee halve dagen per week aanwezig in



het H. Hartziekenhuis. Hij is eveneens MKG-arts in het SintElisabethziekenhuis te Herentals en in het A.Z. Heilig Hart van Tienen.

Jaarverslag 2 0 0 8

35

Management van middelen

Management van middelen De manier waarop middelen worden aangewend om de activiteiten van het ziekenhuis effectief en efficiënt uit te voeren

Jaarverslag 2 0 0 8

37

Bouwen aan zorg ‘Vertrouwen in professionele zorg’ weerspiegelt zich ook in de infrastructuur. Het H. Hartziekenhuis streeft naar een moderne infrastructuur en uitrusting die beantwoorden aan de hoge eisen van medische technologie, ergonomie, comfort en privacy. Opnieuw was het voorbije jaar dus een jaar met tal van belangrijke investeringen. Realisaties die de slagkracht van het Molse ziekenhuis ongetwijfeld zullen

LOGIE

bt, lief he die je d n a pijn iem cht de n van a e z r m e e v t eid n rbeste aar he Afsch e alle d ilijk. M e r o e varen d m r ilie er dat va m is zee t fa e e w Als eer je heeft. wann regen k e g rging steun. verzo n grote e e erken. ls a ling w e fd wij dit a B. ze V.O. – op de ie ie il d m n Fa alle kt aan Bedan

IO CARD



verhogen. Zo was fase II van de nieuwe voorbouw eind 2008 helemaal klaar voor gebruik. De eerste maanden van 2009 wordt deze vleugel stapsgewijs in gebruik genomen door de spoedgevallendienst, de consultaties orthopedie en chirurgie, het internistisch en geriatrisch daghospitaal en de geriatrie. Later op het jaar zullen ook het moederhuis en de neonatologie hun intrek kunnen nemen op de vierde verdieping.

Verder zijn in 2008 de bouwwerken aangevat aan Residentie ‘De Pastorie’, het voormalige huis van de aalmoezenier in de Gasthuisstraat. Het ziekenhuis zal hier kunnen beschikken over de gelijkvloerse verdieping. Deze zal aangewend worden voor ondermeer een auditorium en het collectief autodialyse centrum. Het afgelopen jaar werd ook de personeelsparking in de Sint-Pieterstraat geopend en kon het ziekenhuis bijna de helft van het klooster van de Gasthuiszusters overkopen.

ugels jes vle lt e g n Neonatologie at e ens d wel e n e g g Ze ze es n, niet… schortj b heb e witte t toch f p o lo e k w dat n blau Maar ewoo g n e bb t. Ze he apa edank a en p l erg b e m e a h m aan! J., efs en veel li Heel 

38

Jaarverslag 2 0 0 8

Deze ruimten werden aangepast en ingenomen door het Middenkader, de Administratieve diensten en Stafdiensten en kreeg de naam ‘De MAS’. Ondertussen werd ook verder gewerkt aan het Technisch Financieel Plan waarbij de verdere uitbouw van het ziekenhuis beoogd wordt. In juni 2008 kreeg het ziekenhuis de gelegenheid om de burgemeester en het voltallige schepencollege te verwelkomen en hen uitvoerig deze plannen toe te lichten.

Management van middelen

IT groeit uit tot levensader van het ziekenhuis

De implementatie van ORBIS werd in 2007 aangevat met de opstart van het administratief gedeelte. ORBIS is gekoppeld met het administratief systeem van het ziekenhuis (AZIS of Administratief Ziekenhuis Informatica Systeem), wat maakt

Het H. Hartziekenhuis investeert steeds meer in hoogtechno-

dat alle patiëntenbewegingen zichtbaar zijn binnen ORBIS.

logische digitale systemen. Een eerste actie in deze evolutie naar de digitale gezondheidszorg was de overstap naar

In de zomer van 2008 is de volgende stap gezet, met

het PACS (Picture Archiving and Communication Systems)

name de opstart van het medisch dossier. Vijf artsen van

in 2004 en het RIS (Radiologie Informatie Systeem) op de

verschillende specialismen zijn vanaf augustus 2008 gestart

dienst radiologie. De ultieme stap in de digitalisering van

met ORBIS. Na positieve evaluatie en validatie wordt het

de Molse instelling is de implementatie van IT-oplossingen

medisch dossier nu ziekenhuisbreed uitgerold naar de

die de hele administratieve en klinische workflow beheren.

andere artsen. Begin 2009 werken een 10 à 15-tal artsen

Dergelijke ondernemingsbrede oplossingen vereenvoudigen

en/of disciplines met ORBIS medisch dossier.

de interne en externe communicatie, verbeteren de patiëntenzorg en verminderen de administratieve kosten.

In de tweede helft van 2008 is een aanvang genomen met

Ze resulteren in een elektronisch patiëntendossier dat alle

het verpleegkundig dossier. De nodige voorbereidingen

informatie van de individuele patiënt verzamelt. Dit alles met

werden getroffen. Per februari 2009 is deel 1 van het

een positieve impact op de efficiëntie en de kostenstructuur

verpleegdossier gestart op 6 pilootafdelingen. Deel 1

van het ziekenhuis.

omhelst de verpleegkundige anamnese, het kamer- en patiëntenoverzicht, VG-MZG registratie, visuele informatie

ORBIS

en enkele registratieformulieren.

Het H. Hartziekenhuis Mol heeft Agfa HealthCare als partner gekozen voor het één maken van de medische workflow van

Om de werking van het operatiekwartier te optimaliseren

het ziekenhuis via ORBIS™. ORBIS is Agfa HealthCare’s

heeft het H. Hartziekenhuis in december 2007 besloten de

geïntegreerde hospitaal- en klinische-informatiesysteem

OK-module van ORBIS aan te kopen. Deze module werd

(Hospital and Clinical Information System - HIS/CIS) dat

uitgerold vanaf april 2008. Per januari 2009 is het eerste

speciaal is ontworpen om, over de verschillende afdelingen

stuk van deel 1, met name de OK-planning actief. In

van het ziekenhuis heen, de hele patiëntgerelateerde in-

2009 volgen de stukken documentatie van de ingreep,

formatie-stroom te beheren. ORBIS zal een allesomvattend

nacalculatie, materiaalbeheer en de koppeling met facturatie.

overzicht bieden van ondermeer medische en verpleegkun-

Het ziekenhuis is hiervoor samen met het AZ Groeninge uit

dige gegevens, tijdsplanningen, aanvragenbeheer, resultaat-

Kortrijk test of “Pilot” ziekenhuis voor België.

rapportering en medische workflow.

Jaarverslag 2 0 0 8

39

Management van middelen

Om ORBIS goed te kunnen gebruiken in het operatiekwartier,

een gemiddelde van 40 pagina’s per dossier gescand. Na

werd in 2008 uitvoerig geïnvesteerd in nieuwe hardware

het centraal archief is het archief van orthopedie gescand.

voor het OK. Per OK zijn er 2 PC’s, één klassieke PC voor

Voor orthopedie zijn in totaal 64.000 dossiers met een

administratieve toepassingen (bv. ORBIS) en één PC met

gemiddelde van 10 pagina’s gescand. In de eerste 6

een 40” scherm voor medische toepassingen, voornamelijk

maanden van 2008 is het archief van urologie gescand. Voor

het raadplegen van PACS-beelden. In het OK hangt tevens

urologie zijn 38.000 dossiers gescand met een gemiddelde

een groot LCD-scherm, met daarop een on-line beeld van de

van 20 pagina’s per dossier. Het digitale archief bestaat

planning en de stand van zaken van de lopende ingrepen.

afgerond uit 6.000.000 documenten of 1 TB (= 1.000 GB) aan gegevens. De dossiers kunnen door middel van het

In de lange termijn visie zal men vanuit ORBIS kunnen

softwareprogramma Medical Viewer van Allgeier altijd en

doorsteken

ziekenhuistoepassingen,

overal geraadpleegd worden zowel intern als extern. Het

zonder opnieuw aan te melden en dit steeds binnen de juiste

centraal elektronisch archief zal naadloos geïntegreerd

patiënt.

worden in ORBIS.

naar

alle

andere

WLAN ORBIS zal op de verschillende verpleegafdelingen als instrument gebruikt worden om de zorg rond een patiënt te sturen. Hierdoor moet ORBIS op de verpleegafdelingen altijd beschikbaar zijn en dit op een mobiele wijze door middel van laptops. Daarom werden alle verpleegafdelingen uitgerust met een draadloos netwerk. Zorgverleners kunnen nu registraties en handelingen uitvoeren in ORBIS aan het bed van de patiënt. Het ziekenhuis heeft gekozen voor een volledig redundante oplossing om een absolute beschikbaarheid te kunnen garanderen. Het WLAN kan later ook gebruikt worden in het kader van projecten rond lokalisatie van patiënten en middelen. Medisch archief Het papieren centraal medisch archief van het ziekenhuis is in 2007 volledig gedigitaliseerd door middel van scanning.

TRIE GERIA

ie or jull n en vo k n grip e a d llie be echt r ju p r o o ilijke r vo jullie l moe r zeke Ik wil e a e a h , m ij rging, voor m verzo deze, in n leve n. mede n leve in mij n e g a d

R.B.

arte, Van h 

Sinds september 2006 zijn in totaal 130.000 dossiers met

Jaarverslag 2 0 0 8

41

Doordachte investeringen voor kwaliteitsvolle zorg De dienst cardiologie investeerde in 2008 sterk in medische apparatuur. Echolab De Vivid i (GE) werd aangeschaft. De Vivid i is een volwaardig echocardiografietoestel, maar heeft het grote voordeel dat het draagbaar is. Hierdoor wordt het gemakkelijker om aan het bed van de patiënt een transthoracale of transoesophageale echo te verrichten. Eerder werd de Vivid 7 Dimension aangekocht. In 2008 werden met dit toestel meer dan 3.000 echo’s verricht. Holter lab In 2008 werden bijna 400 holter EKG’s (Electrocardiogram) geregistreerd en geanalyseerd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de toestellen SyneScope (Sorin) en holter soft ultima (Novacor). Om ritme- en geleidingsstoornissen die sporadisch optreden beter te kunnen opsporen, werden vorig jaar spider flash recorders aangekocht. Hierdoor kunnen er holter EKG’s gemaakt worden gedurende 24-72 uur, gedurende een week en zelfs gedurende een maand. Pacemakers en AICD’s (Automatische Implantable Cardioverter Defibrillator) Het afgelopen jaar werd bij 71 patiënten een pacemaker

bij 15 patiënten met potentieel levensbedreigende ritme­ stoornissen een AICD ingebracht. En als één van de voorlopers in België worden de patiënten met een AICD dagelijks op een gestructureerde wijze via Home Monitoring gevolgd. Home Monitoring (Biotronik) Dagelijks sturen pacemakers en AICD’s informatie door naar de centrale computer van Biotronik in Berlijn. Deze informatie betreft enerzijds het functioneren van de patiënt (o.a. gemiddelde hartfrequentie, hartfrequentie in rust, variabiliteit van de hartfrequentie) en anderzijds het functioneren van het device (o.a. impedantie van de leads). Vanuit de centrale computer wordt deze informatie rechtstreeks op een beveiligde site geplaatst die dagelijks door de behandelende arts kan worden ingekeken. In geval van een mogelijk alarmerende gebeurtenis wordt de behandelende arts binnen enkele minuten gewaarschuwd zodat hij naar de site kan doorklikken, kan kijken wat er gaande is en eventueel via de huisarts de patiënt kan oproepen. Hierdoor is de dienst cardiologie in staat tekenen van niet goed functioneren van de patiënt en/of het device eerder op te sporen dan via de reguliere raadplegingen om de zes maanden.

Vernieuwing radiologie minutieus voorbereid

ingeplant of vervangen. Door de eigen ontwikkelde implan­ta­ tietechniek is de dienst cardiologie van het H. Hartziekenhuis het snelst implanteerbare centrum van Vlaanderen met weinig of geen complicaties. Hiernaast werden er in 2008

42

Jaarverslag 2 0 0 8

De radiologen pakten de geplande vernieuwingen van hun dienst aan met de gezamenlijke aankoop van twee volledig nieuwe digitale röntgenzalen en een nieuw echotoestel ter

Management van middelen

vervanging van de bestaande toestellen. In de loop van de

Er werden twee nieuwe bloedgastoestellen aangekocht

maanden maart en mei 2009 worden deze geïnstalleerd.

(GEM4000), waarvan er één op het labo staat en één op

Daarenboven wordt er ook geïnvesteerd in een digitaal

de dienst intensieve zorgen. Verder werd er een toestel

mammografietoestel zodat de digitale cirkel gesloten is: vanaf

aangekocht dat het aflezen van urinestrips standaardiseert

december 2009 zal er geen onderzoek meer op röntgenfilm

en automatiseert. Al deze toestellen werden gekoppeld

de dienst radiologie verlaten en zal de – door elke arts

met het Labo Informatica Systeem GLIMS. Op hematologie

geapprecieerde – digitalisatie met PACS-gebruik ook gelden

werd een bijkomende microscoop Leica DM2000 in gebruik

voor de mammografie-onderzoeken. Deze belangrijke

genomen.

vernieuwing kadert ook in een streven om met een minimale stralingsdosis een optimaal resultaat te bereiken: zowel voor de skelet- en longenonderzoeken als voor de mammografie wordt met deze vernieuwing een substantiële vermindering van de dosis bereikt.

Nieuwe gammacamera dringt zich op De dienst nucleaire geneeskunde ondervond in 2008 dat de druk op de cameratijd aanzienlijk verhoogde en dit

Update website radiologie Eind

2008

werd

het

gedeelte

radiologie

wegens een toename van de langdurige onderzoeken. van

de

ziekenhuiswebsite volledig vernieuwd en geactualiseerd. In de volgende fase zal de site jaarlijks een update krijgen.

Omwille van een bijzondere interesse van de vaatchirurgen voor lymfevatpathologie is er een sterke toename van de lymfoscintigrafie (42 onderzoeken in 2007 en 133 onderzoeken in 2008). Dit onderzoek vraagt veel cameratijd. Hiernaast stelt men een toename in de onderzoeken bij

Efficiëntie verhogen door automatisering Ook in het laboratorium gaat de investeringsronde onafgebroken verder. Zo werd er een toestel aangekocht om het aflezen van de bezinkingssnelheid te automatiseren, de Alifax Test 1, ter vervanging van het Monitor V20 systeem, waarvoor nog een aparte bloedname noodzakelijk was. Dit

pediatrische patiëntjes vast. Ook patiëntjes die in de grotere universitaire centra gevolgd worden, krijgen hun scintigrafische

onderzoeken

op

de

dienst

nucleaire

geneeskunde van het H. Hartziekenhuis Mol. Voor de heuppathologie bij kinderen wordt een speciale pin-hole collimator gebruikt om een beter detail te krijgen van de heupkop. Deze onderzoeken vragen ook meer cameratijd. Een bijkomende gammacamera is dan ook noodzakelijk indien de vraag naar deze onderzoeken blijft stijgen.

maakt tevens snellere rapportering mogelijk.

Jaarverslag 2 0 0 8

43

44

Jaarverslag 2 0 0 8

Management van processen

Management van processen De manier waarop het ziekenhuis zijn processen identificeert, ontwerpt, beheerst en waar nodig verbetert of vernieuwt, gericht op de waardetoevoeging voor alle betrokkenen

Jaarverslag 2 0 0 8

45

Patiëntgericht werken op radiologie

Lymfatische microchirurgie voor het eerst in Mol

In de dienst radiologie te Mol stelde Dr. Stefaan Van de Perre

Het voorbije jaar bracht Dr. G. Giacalone, vaatchirurg en

samen met Dr. Maarten Michiels de techniek op punt van

toegelaten arts in het H. Hartziekenhuis Mol, een nieuwe en

de dynamische proctografie of colpocystodefecografie met

vooruitstrevende techniek naar de Kempen met name de

geregistreerde fluoroscopie; een dynamische radiologische

lymfatische microchirurgie.

studie van de defaecatie (ontlasting) voor mensen met

De laatste jaren is de belangstelling voor lymfoedeem

stoelgangproblemen. Hierbij kan de aanvragende clinicus

toegenomen wegens meer verfijnde diagnosetechnieken,

sneller en juister de oorzaak opsporen. Dit kan ook met NMR

enerzijds, en betere behandelingsstrategieën, anderzijds.

(Nucleaire Magnetische Resonantie) gebeuren. Bij patiënten

Diagnose berust op een uitgebreide anamnese, klinisch

beneden 35 jaar wordt dit onderzoek bij voorkeur verricht

onderzoek en lymfescintigrafie.

met NMR (in onze NMR eenheid Geel-Mol); boven de 35 jaar

De eerste stap in de behandeling van lymfoedeem is manuele

gebeurt dit onderzoek best met de fluoroscopische methode

lymfedrainage. Dit dient meestal aangevuld te worden

(zoals nu te Mol) gezien dit onder normale omstandigheden

met compressieve verbanden. Indien een conservatieve

zittend kan gebeuren, in tegenstelling tot het NMR onderzoek.

behandeling niet volstaat, kan in een tweede fase

Deze registratiemethode met fluoroscopie (videofluoroscopie)

overgegaan worden tot een microchirurgische ingreep ter

wordt nu ook gebruikt voor slikfunctieonderzoeken bij mentaal

hoogte van de lymfevaten. Een multidisciplinaire aanpak in

mindervaliden. Sinds medio 2008 dienen bijvoorbeeld de

de behandeling van lymfoedeem is cruciaal.

patiënten van de Witte Mol zich niet meer te verplaatsen naar het Universitair Ziekenhuis te Antwerpen voor deze onderzoeken, doch kunnen deze in het ziekenhuis van Mol gebeuren. eurt s geb l, alle e e v l zovee Kindergeneeskunde niets te ing is blijven g is le u p h r ken e ve n het et zie Voor d hebbe !! In h h ie c ll ju la en aar met e uk, m S.C niet le is n aakt. dage m e g r name aange 

46

Jaarverslag 2 0 0 8

Management van processen

Eerste botverankerd hoortoestel in de regio Kempen

Neonatologie bestrijdt pijn bij pasgeboren kinderen met glucose

Eind 2008 werd voor het eerst op de dienst NKO van het H. Hartziekenhuis een botverankerd hoortoestel of Baha® geplaatst. Dr. J. Ph. Vercruysse heeft gedurende een fellowship in de otologie en neurotologie in Antwerpen, een bijkomende expertise ontwikkeld in implanteerbare hoortoestellen. Het H. Hartziekenhuis Mol is dan ook vanaf heden een officiële ´Baha-clinic´ binnen het select lijstje van ziekenhuizen in Vlaanderen. Volgens de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie)

hebben

wereldwijd

278 miljoen mensen een matig tot ernstig gehoorsverlies. Gezien de toenemende vergrijzing zal de incidentie van hoorstoornissen in de toekomst alsmaar gaan toenemen. Veel slechthorenden hebben moeite om op normale wijze deel te nemen aan het dagelijkse leven. Het gebruik van een klassiek – ook conventioneel genoemd – hoortoestel is voor velen een mogelijke oplossing. Een grote groep patiënten daarentegen heeft problemen met deze hoortoestellen. Voor deze patiënten is er nu een echt alternatief met name een botverankerd hoortoestel of Baha® (Bone Anchored Hearing Aid).

Op de dienst neonatologie en moederhuis van het H. Hartziekenhuis Mol wordt aan neonaten een zoete oplossing gegeven om pijn die gepaard gaat bij bepaalde procedures tegen te gaan. De meest voorkomende pijnlijke procedure bij pasgeborenen is een veneuze bloedname. Artsen beseffen dat pijn gedurende de eerste levensmaanden zware gevolgen heeft voor de ontwikkeling van een kind. De orale toediening van 2 ml glucose 30%, en dit 2 minuten vóór de veneuze bloedname, zorgt voor de meest effectieve pijnreductie bij pasgeborenen. Dit is het resultaat van een dubbelblinde clinical trial uitgevoerd door de eerste verantwoordelijke neonatologie, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen (UA) en met de hulp van het ganse verpleegkundig/vroedkundig team van Mol. Pijnmanagement bij pasgeborenen kende in het verleden heel wat misvattingen. Pas in 1987 werden pijnlijke procedures en operaties zonder analgetica en anesthesie in vraag gesteld. Lang werd aangenomen dat te vroeg geboren kinderen geen pijn voelen. Recente studies hebben echter aangetoond dat pasgeborenen beschikken over al de nodige anatomische, fysiologische en chemische systemen voor de perceptie van pijn. Meer nog, prematuren kunnen pijn nog niet plaatsen, aangezien hun zenuwstelsel nog onvolgroeid en kwetsbaar is. Daardoor leren ze dat gevoel te onderdrukken met de nodige problemen achteraf.

Jaarverslag 2 0 0 8

47

48

Jaarverslag 2 0 0 8

Management van processen

Op iets oudere leeftijd ziet men dat deze kinderen heel

anti-VEGF-A heeft bewezen het proces – waarbij normale

anders reageren op pijnprikkels, van overgevoelig tot

dagdagelijkse visuele taken achteruit gaan en uiteindelijk

ongevoelig. Daarom ligt de nadruk in het H. Hartziekenhuis

leiden tot virtuele functionele blindheid – succesvol af

op een efficiënt pijnbeleid.

te remmen ter behoud of verbetering van de visus van de patiënt.

Het onderzoek van de eerste verantwoordelijke neonatologie

Deze allernieuwste behandeling, die tot voor kort strikt was

werd bekroond met de titel ‘beste masterproef Universiteit

voorbehouden aan universitaire academische centra, wordt

Antwerpen 2008’ en zorgde meteen voor aangepaste

momenteel slechts in een beperkt aantal perifere ziekenhuizen

pijnprocedures zowel in het H. Hartziekenhuis als in andere

aangeboden.

instellingen. Midden 2009 wordt het onderzoeksrapport, met medewerking van professor Elseviers van de Universiteit Antwerpen, internationaal gepubliceerd in BirthIssues in Perinatal Care (Impact Factor: 2.217 ).

Nieuwe behandeling verbetert visusprognose en levenskwaliteit bij oudere patiënten

Blijvende aandacht voor klinische paden De klinische paden totale heupprothese, totale knieprothese en Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) werden het afgelopen jaar in gebruik genomen. Hiernaast startten de werkgroepen rugchirurgie en suïcidepreventie met de ontwikkeling van nieuwe klinische paden. De werkgroepen

Sinds februari 2008 is oogarts Dr. K. Vanhoucke in het daghospitaal gestart met het uitvoeren van intravitreale injecties

met

inspuitingen

anti-VEGF-A. die

worden

Intravitreale toegediend

injecties rechtstreeks

zijn in

het glasvocht van het oog. Intravitreale injecties met anti-VEGF-A kaderen in de nieuwste aanpak van de behandeling

van

patiënten

met

seniele

maculaire

degeneratie (SMD). Seniele maculaire degeneratie is een degeneratieve en progressieve aandoening van het oog en is de belangrijkste oorzaak van ernstige visusdaling

borstkliniek en PROMIS sloegen de handen in elkaar om de oncorevalidatie voor borstkliniekpatiënten op punt te stellen. Voor het uitwerken en in stand houden van ieder klinisch pad wordt bekeken of alle betrokken disciplines in de werkgroep vertegenwoordigd zijn, zowel intra- als extramuraal. Want de aandacht voor transmuraal werken zorgt er voor dat men over een proces kan beschikken met stevige schakels, onder andere in de samenwerking met huisartsen en thuisverpleging.

en verlies van centrale gezichtscherpte bij de westerse populatie boven de 65 jaar. Het toedienen van intravitreale

Jaarverslag 2 0 0 8

49

DE

UN HEELK

te n har AL” va A M E LL ijn “A per! Jullie z en. Su g r o z jne jullie fi

Onco-revalidatie voor borstkliniekpatiënten Het afgelopen jaar ontwikkelde het H. Hartziekenhuis

r kt voo

bedan

L



een uitgebalanceerd onco-revalidatieprogramma voor de patiënten van de borstkliniek. Dit initiatief kwam van de werkgroepen borstkliniek en PROMIS (Project voor ontwikkeling van Oncologische Multidisciplinaire Intramurale

Kanker is een ernstig gezondheidsprobleem. Vanwege het

Standaardzorg).

garandeert

ingrijpende karakter brengt het veel onzekerheid en zorgen

de borstkliniekpatiënten ook nà hun behandeling een

Het

nieuwe

programma

met zich mee. De overlevingskansen zijn tegenwoordig

professionele begeleiding.

evenwel aanzienlijk vergroot. Hoewel veel patiënten uitzicht hebben op genezing, moeten ze nog een hele tijd leren leven met de gevolgen van hun aandoening. Eén van de meest genoemde klachten hierbij is vermoeidheid. Extra rust biedt echter zelden verbetering. Deze patiënten uit hun vicieuze cirkel halen en een op maat geschreven revalidatieprogramma

TEN

E ZIEK ENDIG

oneel, d pers n e g le INW n verp oofd e th s er n ie llie ze ht d Geac oor ju v t r o k , uw ven te erlatie liefheid p u s w e u n r ome voo ’n liev We k oor m anken v d n e e b g jk te rzorgin harteli en ve id e h gd ar we bezor ns, ma ie z r e e . een w enken man. rt ged liefst g a n h e g m r eg wa We z t een H–C ie me ll ju n Mevr. zulle

aanbieden, kan het herstel sterk bevorderen. Het programma bestaat uit 3 delen. Vooreerst een fysiek revalidatie-gedeelte

onder

begeleiding

van

ervaren

kinesisten. Daarnaast wordt gewerkt aan het psychosociaal herstel aan de hand van sessies waar in groep ervaringen gedeeld kunnen worden over thema’s die nauw aanleunen bij het ziek-zijn. Het derde deel bevat informatieve sessies waar de patiënten onder andere in contact gebracht worden met het VLK (Vlaamse Liga tegen Kanker). Het programma gaat in maart 2009 effectief van start. Er zal gewerkt worden in kleine groepjes om het groepsgebeuren te accentueren, maar ook om de mogelijkheid te laten tot individuele ondersteuning.



Na een grondige evaluatie van het gehele project wordt het pad ook uitgeschreven voor andere populaties.

50

Jaarverslag 2 0 0 8

Management van processen

Respiratoire revalidatie in voorbereiding

Performant operatiekwartier In het operatiekwartier van het H. Hartziekenhuis zijn het

De kinesitherapeuten ondersteunen tal van multidisciplinaire projecten. Zo namen zij vorig jaar een aanzet met de revalidatie voor ambulante longpatiënten. Dit programma wil de fysieke conditie van longpatiënten verbeteren en een goede ademhaling stimuleren. De ambulante revalidatie is gericht op specifieke ademhalingsoefeningen gecombineerd met een individueel cardiovasculair oefenschema. Aan de hand van regelmatige controle van hartritme en bloeddruk evalueert de kinesitherapeut de vorderingen van elke patiënt en zo nodig wordt het oefenschema aangepast. Het schema respiratoire revalidatie zal voor het eerst toegepast worden in maart 2009.

afgelopen jaar 7.720 operaties uitgevoerd. Dit is opnieuw een record en een stijging met 7% ten opzichte van 2007. Zo is er een algemene toename van het aantal ingrepen van bijna alle disciplines te noteren. De dienst ORL is uitgebreid met Dr. Vercruysse, die zich naast de courante ORL-ingrepen bijzonder gaat toeleggen op middenoorchirurgie. Binnen de dienst orthopedie is er een duidelijke stijging van de rugen a-scopische schouderchirurgie; ook de prothesechirurgie blijft sterk presteren. De vasculaire chirurgie kent een uitbreiding van alle soorten ingrepen. Voor de medewerkers van de afdeling sterilisatie neemt de werkdruk sterk toe. Zij zien enerzijds een stijging van het aantal ingrepen. Anderzijds nemen zij de sterilisatie van alle materialen van het ziekenhuis voor hun rekening waar dit vroeger uitbesteed werd.

Bijna 400 geactualiseerde procedures L

PITAA

ier zijn h . Jullie n e g r zo oede r de g o o v t k elijk. Bedan vriend n e v e lesje al n een allema e iz u h ken él zie og vé n n e nn PS: Ku ren! van le

OS DAGH

Het ziekenhuis werkte in 2008 intensief aan de actualisatie van procedures voor verpleegtechnische verstrekkingen en toevertrouwde medische handelingen. Eind 2008 waren er 394 procedures met betrekking tot de zorg geëvalueerd. LC

Deze werden ziekenhuisbreed bekend gemaakt via het intranet.



Jaarverslag 2 0 0 8

51

Patiënten

Patiënten

De manier waarop het ziekenhuis werkt aan de elementen die zorgen voor patiëntentevredenheid

Jaarverslag 2 0 0 8

53

Mammografiescreening voor allochtone vrouwen

Patiënten in goede handen in Mols ziekenhuis

Belangrijk voor screeningsmammografie is de deelname:

Het

vooral kansarme groepen zoals allochtone vrouwen nemen

op om ziekenhuisinfecties te beheersen. Zo nam het

duidelijk minder deel aan de screeningscampagne. Om

H. Hartziekenhuis in 2008 voor de derde maal deel aan de

hieraan te verhelpen werd – in samenwerking met de

nationale campagne van het ministerie van Volksgezondheid

allochtone vrouwengroepen van Mol en omgeving – een

ter bevordering van de handhygiëne. Het project moet de

info-avond ingericht door een verpleegkundige mammografie

toepassing van handhygiëne blijvend verbeteren, zodat op

op de dienst radiologie en dit met de hulp van één van de

lange termijn het aantal ziekenhuisinfecties aanzienlijk kan

onthaalbedienden. De succesvolle aanwezigheid werd

teruggedrongen worden. Ieder jaar werd ook de patiënt en

beëindigd met een bezoek aan de mammografie-afdeling.

zijn familie hierbij betrokken. Het verstrekken van informatie

Hierna tonen meerdere gemeentebesturen hun belangstelling

door middel van brochures en affiches moet de patiënt en

voor deze voordracht en worden verschillende info-avonden

zijn familie sensibiliseren voor het probleem.

team

ziekenhuishygiëne

zet

voortdurend

acties

ingericht voor geïnteresseerde groepen. Daarnaast volgt het team ziekenhuishygiëne continu alle

Dag tegen obesitas lokt veel bezoekers Eind mei 2008 organiseerde de obesitaskliniek van het H. Hartziekenhuis een opendeurdag. Dit was een initiatief ter gelegenheid van de allereerste nationale dag tegen overgewicht, ingericht door de Belgische Vereniging voor Obese Patiënten (BOLD). In 97 obesitascentra van ons land konden nieuwsgierigen terecht voor alle informatie over de mogelijke behandelingen en diëten. In Mol werden er ook videobeelden van operaties getoond en was er de mogelijkheid tot het meten van vetpercentages en BMI (Body Mass Index). Hiernaast kwamen ook de patiënten zelf aan het woord en deelden hun ervaring. De massale opkomst verried de nood aan goede informatie.

54

Jaarverslag 2 0 0 8

risicokiemen op: MRSA, Clostridium difficile diarree en multiresistente Gram negatieve bacteriën. Waar nodig wordt met arts en verpleging overlegd om die patiënten te isoleren. Sinds enkele jaren zijn er trouwens afspraken gemaakt tussen de rusthuizen in de regio, de Witte Mol en het ziekenhuis rond MRSA screeningen en deze worden consequent opgevolgd. Tot slot werkte het team ziekenhuishygiëne een intern kwaliteitscontrolesysteem uit voor alle endoscopen van de instelling.

Patiënten

Cliniclowns gaan chatten met kinderen

omstandigheden met borstvoeding starten. En een degelijke begeleiding verhoogt ongetwijfeld de kans op slagen. De lactatiekundige leidt ondertussen haar collega-vroedvrouwen op en implementeert het nieuwe beleid op de afdeling. Ook

De

het

de gebruikelijke info-avonden rond borstvoeding worden

H. Hartziekenhuis Mol werd er eind 2008 een proefproject

Cliniclowns

gaan

nu

ook

interactief.

In

geactualiseerd. Op termijn zal de borstvoedingsdeskundige

opgestart, waarbij de kinderen vanuit het ziekenhuis kunnen

raadplegingen houden voor de moeders en dit zowel pre- als

chatten met de clowns. De Cliniclowns gaan daarvoor

postnataal.

een samenwerking aan met Telenet. De organisatoren worden in hun initiatief gesteund door een studie van het onderzoeksbureau IPSOS waaruit blijkt dat 80 procent van de ouders van zieke kinderen, er voorstander van is om hen interactieve communicatiemiddelen ter beschikking te stellen om hun herstel te bevorderen. Die communicatiemiddelen moeten het tekort aan rechtstreeks contact met familieleden of vrienden compenseren. Eerder werkte het H. Hartziekenhuis al samen met Telenet en het project ‘My Zone’, waarbij gratis laptops en internetverbindingen aan kinderafdelingen in Belgische ziekenhuizen werden geschonken.

Gerichte patiënteninformatie In het kader van een goede patiënteninformatie hebben bijna alle afdelingen van het H. Hartziekenhuis ondertussen een eigen onthaalbrochure. Hiernaast zijn er een reeks informatiebrochures in functie van welbepaalde ziektebeelden en onderzoeken samengesteld (bewegingsadvies voor obese patiënten, valpreventie, totale heupprothese, totale knieprothese, Enhanced Recovery After Surgery, NMR, PETscan,…). De patiënten vinden een elektronische versie van de

Lactatiekundige begeleidt jonge moeders

diverse brochures op de ziekenhuiswebsite in een eenvoudig te raadplegen overzicht. De deelwebsites radiologie en moederhuis werden in 2008 volledig geactualiseerd.

Sinds afgelopen jaar kunnen de patiënten van het moederhuis rekenen op een borstvoedingsdeskundige. Een opleiding lactatiekunde, die beantwoordt aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie

(WHO),

ging

hieraan

vooraf en ondertussen doorloopt een tweede vroedvrouw deze cursus. Borstvoeding vermindert de kans op een aantal gezondheidsproblemen en heeft veel voordelen voor moeder en kind. Door een echt borstvoedingsbeleid te ontwikkelen kan elke moeder, als ze dat wenst, in de best mogelijke

en, en elf do z l e e ging el v Neonatologie verple ers he e d D u . o k rij als ogte te elang g hier de ho heel b Je ma p s o n s o e r all nneer s voo je van en wa o m dit wa d o te tijd je t veel abbelt . maak een b J. m ebben o nuffel, eilijk h n en e o d m u ikke k t o D e h h a p of pa mama  Jaarverslag 2 0 0 8

55

Patiënten

Meer metingen van de wachttijden op consultaties

haar resultaten snel raadplegen en analyseren. Hierop geënt werkt de dienstverantwoordelijke een efficiënt actieplan uit om nadien opnieuw te meten; de weg naar continue verbetering.

Het H. Hartziekenhuis streeft ernaar om de wachttijden voor patiënten kort te houden. Aangezien de meeste klachten met betrekking tot de wachttijden van de consultaties komen, werd er het afgelopen jaar in welbepaalde wachtzalen effectief gemeten. Daar waar er nog sprake is van te lange

Automatisering dienst voeding in voorbereiding

wachttijden worden verschillende acties uitgevoerd om de wachttijden te verkorten. Dit kan door een verbetering

Het afgelopen jaar ging er veel aandacht naar de

van de logistiek, extra inzet van middelen of herontwerp

automatisering van de dienst voeding. Zo werd de software

van het zorgproces, waardoor de doorstroming beter kan

Quasydoc geïmplementeerd. Deze software zorgt voor een

verlopen. Door meer aandacht te hebben en patiënten beter

traceerbaarheid van alle verkochte producten in de keuken.

te begeleiden en te informeren tijdens het wachten kan de

Door het scannen van de inkomende en uitgegeven goederen

tevredenheid binnen dit thema eveneens verbeterd worden.

kan men altijd achterhalen wanneer, welk en door wie een

Aangezien de resultaten van dit project als zeer waardevol

voedingsproduct is verbruikt; een niet onbelangrijke factor in

worden beschouwd, zullen de metingen in 2009 verder

het kader van de voedselveiligheid.

uitgebreid worden naar alle consultaties.

Hiernaast werd het softwarepakket Magister aangekocht voor de ondersteuning van de maaltijdbereiding en maaltijdbevraging.

Tevredenheidsenquêtes met snelle feedback

Productfiches

voor

het

kookteam,

individuele patiëntbandkaarten om te proportioneren en een exacte weergave van alle benodigdheden zullen het mogelijk maken om nog efficiënter te werken. Het computerprogramma wordt samen met de diëtisten en de hoofdkok ingericht en

In 2008 vervolgde het ziekenhuis zijn tevredenheidsmetingen

operationeel gemaakt. In mei 2009 start een proefproject op

op diverse afdelingen. Hiernaast wordt er uiteraard ook

één verpleegafdeling.

rekening gehouden met de beoordelingsformulieren in de onthaalbrochures. Een goede opvolging en gerichte feedback naar de afdelingen toe zijn minstens even belangrijk dan de bevragingen op zich. Het intranet ondersteunt de leidinggevenden hierbij. Via Mozaïek kan iedere afdeling

Jaarverslag 2 0 0 8

57

Maatschappij

Maatschappij De manier waarop het ziekenhuis in zijn

bedrijfsvoering rekening houdt met de behoeften en verwachtingen van de omgeving

Jaarverslag 2 0 0 8

59

orgen

Mol en Geel: samen sterk Kempense patiënten in de eigen streek verzorgen. Dat is

ve z Kindergeneeskunde de, lie e o g r alle n. kt voo ezichte Bedan lijke g e d n vrie altijd

en de W.T.

de ambitie van het H. Hartziekenhuis Mol en het A.Z. SintDimpna van Geel. Om dit doel te kunnen bereiken, hebben



de instellingen het afgelopen jaar een aantal concrete vormen van samenwerking opgezet. Het vertrouwen tussen de beide ziekenhuizen groeide en ondertussen vormen ze de camera’s van beide diensten gekoppeld zijn zodat een

sterke partners.

vlotte uitwisseling van beelden mogelijk wordt. Samenwerkingsverband NMR Geel – Mol (Nucleaire Magnetische Resonantie) In februari 2008 ging het samenwerkingsverband NMR Geel – Mol effectief van start. Vrij snel na de opstartfase werden 40 onderzoeken per dag verricht. De samenwerking Geel – Mol verloopt vlekkeloos en werd bekroond in mei 2008 met de inrichting van een symposium over NMR dat druk werd bijgewoond en met Vlaams minister-president Kris Peeters als slotspreker. De Molse radiologen zijn verantwoordelijk voor het maandag en donderdag programma; de andere dagen de radiologen van Geel. Reeds na enkele maanden werd bijkomende software aangekocht

voor

NMR-cardio

onderzoeken

waarin

Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag in april 2009 werden de gesprekken omtrent een duurzaam samenwerkingsverband tussen de ziekenhuizen van Geel en Mol afgerond. De teksten werden goedgekeurd door de desbetreffende besturen en medische raden. De overeenkomst werd door beide partijen ondertekend en voor goedkeuring naar de Vlaamse regering gestuurd.

ondertussen ook al ervaring mee is opgebouwd.

Deze ziekenhuisgroepering is een formeel en duurzaam

Andere concrete projecten tussen Mol en Geel

waarbij afspraken worden gemaakt tot taakverdeling

Naast het NMR project werd ook de samenwerking met het laboratorium van het A.Z. Sint-Dimpna vorig jaar verder uitgebreid en volgen de chirurgen van Geel tijdens weeken weekendwachten de patiënten chirurgie in Mol mee op. Tot slot is er ook een goede verstandhouding met de dienst nucleaire geneeskunde van Geel. Vanaf 2009 zullen immers

60

Ziekenhuisgroepering Geel – Mol is een feit

Jaarverslag 2 0 0 8

samenwerkingsverband

tussen

beide

ziekenhuizen

en complementariteit op vlak van aanbod van diensten, disciplines of uitrustingen. In de praktijk komt het er op neer dat de 2 ziekenhuizen zelfstandige entiteiten blijven op bestuurlijk vlak, maar de manifeste wil uitdrukken om intens te gaan samenwerken op medisch, verpleegkundig en managementsvlak.

Maatschappij

Het H. Hartziekenhuis van Mol (200 bedden) is een

de wet oplegt, een coördinatiecomité opgericht. Dit comité

onafhankelijk ziekenhuis met vzw-statuut.

bestaat uit beheerders, directieleden en vertegenwoordigers

Het A.Z. St.-Dimpna van Geel (300 bedden) is een autonome

van de artsenkorpsen van beide instellingen. Het zal overleg

verzorgingsinstelling volgens hoofdstuk XII van de OCMW-

plegen en beslissingen nemen over de toekomstige uitbouw

wet. Het ontstond eind jaren ’80 uit een fusie tussen het

en organisatie van de ziekenhuizen.

vroegere ‘Moederhuis in de Kollegestraat’ van de zusters Augustinessen en het feitelijke OCMW-ziekenhuis.

Uiteindelijk

Na

geslaagde

samenwerkingsverband zal leiden tot een hedendaags en

vernieuwingen en investeringen zijn beide ziekenhuizen

efficiënt antwoord op de behoeften van de bevolking en

momenteel geëvolueerd tot meer dan volwaardige lokale

verstevigt alle kansen om een verhoogde kwaliteit van de

ziekenhuizen. Midden de jaren ’90 is er een ernstige poging

gezondheidszorg in deze ruime regio te realiseren.

enkele

ups

en

downs

en

evenveel

moge

het

duidelijk

wezen:

dit

geweest om de drie ziekenhuizen van de Zuiderkempen (Herentals, Geel en Mol) in een fusie te verenigen, doch dit mislukte in laatste instantie. Desalniettemin stimuleerden ondertussen de hogere overheden door hun beleid de vraag om samenwerkingen. En waar de wil leeft, wordt dan toch een weg gevonden…

Samenwerking tussen de 5 Kempense ziekenhuizen schiet niet op

De succesvolle associatie tussen Geel en Mol voor de exploitatie van de nieuwe NMR is zeker een belangrijk element

De 5 algemene ziekenhuizen van het arrondissement Turnhout

geweest in de constructieve voorbereidende gesprekken om

(AZAT) hebben ook in 2008 heel wat overleg gepleegd en

intense samenwerkingsverbanden op te starten.

toch slagen ze er niet in om tot een consensus te komen. Het

Sedert februari 2008 werken de diensten medische

betreft niet alleen het hartcentrum, maar ook de oncologie,

beeldvorming van de 2 ziekenhuizen nauw samen en

de radiotherapie en andere specialisaties. In afwachting

dit opende perspectieven en interesse voor een bredere

van verzorging in eigen streek, moeten de ziekenhuizen van

samenwerking op andere domeinen.

Mol, Geel, Herentals en Turnhout patiënten voor bepaalde

De volle uurroosters en daardoor constante bezetting van

behandelingen naar andere regio’s sturen.

de dienst NMR tot ’s avonds laat tonen aan dat er aan deze dienstverlening grote nood was in deze regio.

In 2007 nochtans ondertekenden de 5 Kempense ziekenhuizen een ontwerpovereenkomst om in de toekomst, op basis van

Coördinatiecomité

gelijkwaardigheid, nauwer met elkaar samen te werken. Deze

Om de groepering tussen het Geelse en Molse ziekenhuis

actie zou de positie van de ziekenhuiszorg in de gehele regio

tot een succesverhaal voor de patiënt te maken werd, zoals

moeten verstevigen. Dankzij zulke samenwerking zouden de

Jaarverslag 2 0 0 8

61

ziekenhuizen immers voorzieningen kunnen ontwikkelen die

Deze afsprakensoftware is sinds 2007 uitgebreid met een

de regio tot op heden niet of niet in hoog gespecialiseerde

internetmodule voor huisartsen, Iplan genaamd, die het

vorm bezit.

mogelijk maakt om dit systeem online open te stellen via het

Eind 2007 schakelden de AZAT-ziekenhuizen Dr. F. Van

internet. Het online openstellen van het afsprakensysteem

den Broek in om een objectief advies te formuleren over de

heeft tal van voordelen voor alle partijen. Iplan kan ook

inplantingsvraag van het hartcentrum. Zijn eindconclusie was

uitgebreid worden met een systeem voor herinneringen voor

dat het ziekenhuis van Geel het meest aangewezen was voor

afspraken per SMS of via e-mail. In 2007 is er gestart met

een snelle realisatie van een hartcentrum voor de Kempen.

een proefproject, waarbij een beperkte groep van huisartsen

Waarom is er dan tot op heden weinig vooruitgang geboekt?

afspraken via internet kan maken met de dienst radiologie

De fusieplannen tussen de beide Turnhoutse ziekenhuizen

voor onderzoeken. Na een positieve evaluatie eind 2007 is

kwamen ondertussen, door het aantreden van een nieuw

er besloten om vanaf februari 2008 dit open te stellen voor

bestuur en een zeer aanzienlijke financiële injectie van de

alle geïnteresseerde huisartsen. In een tweede fase worden

stad Turnhout, in een stroomversnelling. Bovendien sprak dit

andere medisch technische onderzoeken naast radiologie

fusieziekenhuis de ambitie uit om een ‘centrumrol’ te gaan

toegevoegd.

spelen in de Kempen. Dit staat echter haaks op de visietekst die de 5 instellingen ontwikkelden en waarin het begrip gelijkwaardigheid hoog in het vaandel stond. De Kempen blijft dus achter op het vlak van regionale samenwerking, daar waar de 420.000 Kempense patiënten recht hebben op gespecialiseerde verzorging in eigen regio.

De opinie van de huisarts telt In het voorjaar van 2008 kregen de huisartsen van de regio de kans om hun mening te geven over de samenwerking met de geneesheren-specialisten. De huisartsen kregen een elektronische bevraging in hun mailbox. Er werd hen gevraagd een score te geven omtrent de aspecten ‘deskundigheid’,

Huisarts kan via internet afspraak maken voor radiologische onderzoeken Voor het maken van afspraken voor de consultaties en de medisch technische onderzoeken maakt het H. Hartziekenhuis intern gebruik van de software Quadrat van Agfa HealthCare.

62

Jaarverslag 2 0 0 8

‘samenwerking’ en ‘patiëntvriendelijkheid’ en dit voor de diverse disciplines van het ziekenhuis. Hiernaast konden de huisartsen vrije commentaar geven op de algemene werking van het ziekenhuis of opmerkingen noteren omtrent een welbepaalde dienst. De respons was ruim 30%.

Maatschappij

Uit de enquête blijkt dat 66% van de respondenten vindt dat de geneesheren-specialisten vriendelijk zijn ten opzichte van hun patiënten. Ruim 90% van de huisartsen die de enquête beantwoord heeft, beoordeelt de deskundigheid van de ziekenhuisartsen als goed tot zeer goed. 61% van de respondenten is tevreden over de samenwerking met de specialisten. 39% ervaart dus nog knelpunten in dat verband. Het aspect ‘samenwerking’ blijft met andere woorden een aandachts- en werkpunt. Het is de bedoeling om via dergelijke bevragingen, waarvan de respons nog moet verhogen, en vanuit een positieve ingesteldheid concrete verbeteracties op te zetten.

kt bedan egeld r e rtje g llie tekaa rden ju eboor o g w n e jk li et e schijn sten m Waar t. n dien e z e ew dus nie kkelijk ij ons voor b B r. uitdru e e ik e u s m tvolle r p o espec r llie hie en do , ju e ll e vo illen w begrip t een Toch w r jullie o et blijf o v H n . e g k om te lenin bedan obber ulpver d h ze e n r a a rv zw ns de manie n een voor o e n s akt. e e b li heb gema r ver a jk ie li ll a g ju w a z ra maar ee orm d rken, n en m en en e g k a k ver we d a p in jke nden rikkeli llie ko versch ju e w K&D u dat . Ik wo n e m uis ne naar h

UIS

ERH MOED



Actief in wetenschappelijk onderzoek Binnen

de

dienst

cardiologie

gebeurt

er

heel

wat

Aantal stages blijft onverminderd hoog

wetenschappelijk onderzoek. Zo namen de cardiologen in 2008 deel aan verschillende ‘Landmark’ studies en

Het aantal aangeboden stages in het Molse ziekenhuis bleef

registraties. Dergelijke studies worden gepresenteerd op

ook in 2008 de hoogte ingaan. Zo deden er het afgelopen

de grote cardiologische congressen en gepubliceerd in de

jaar 268 studenten een beroep op de instelling, samen

meest gerenommeerde tijdschriften. De dienst cardiologie

goed voor zo’n 37.391 uren stage of een gemiddelde van

van het H. Hartziekenhuis Mol behoort inmiddels tot de beste

140 uren stage per student. Voor het merendeel van hen

niet-universitaire diensten in België voor het uitvoeren van

kaderde deze stage in hun opleiding tot verpleegkundige

wetenschappelijk fase III studies en krijgt dan ook regelmatig

of vroedvrouw aan de Katholieke Hogeschool Kempen,

positieve reacties vanuit binnen- en buitenland.

departement gezondheidszorg Turnhout / Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint-Elisabeth te Turnhout (HIVSET). Vermeldenswaard is ook dat het aantal opleidingsinstituten dat het H. Hartziekenhuis inschakelt (24) stelselmatig groeit. Zo kwam er vorig jaar een nieuwe samenwerking op gang met de Katholieke Hogeschool Kempen, campus Lier. Jaarverslag 2 0 0 8

63

64

Jaarverslag 2 0 0 8

Eindresultaten

Eindresultaten

In welke mate is het ziekenhuis in staat zijn financiële en operationele doelstellingen te realiseren?

Jaarverslag 2 0 0 8

65

Patiëntenstroom Het aantal ligdagen lag het afgelopen jaar op ongeveer

De gemiddelde ligduur daalde verder van 6,4 naar 6,2

hetzelfde aantal als in 2007, maar het patiëntenaantal

dagen.

kende een groei van 3%. Ingevolge de ingebruikname van

Op 30 december, was de 700ste bevalling een feit.

fase II van de nieuwe voorbouw zal dit aantal volgend jaar

2008 werd afgesloten met 702 bevallingen; opnieuw een

wellicht nog hoger liggen.

aanzienlijke groei ten opzichte van 2007 (675).

Het aantal verantwoorde bedden evolueerde daarbij van

14.357 patiënten meldden zich op de spoedgevallendienst,

213 naar 218.

waarvan zowat één derde, namelijk 4.591 patiënten,

Opnieuw springt het snel groeiend dagziekenhuis in het oog

opgenomen werd. Hieruit blijkt ook meteen het grote belang

dat het klassieke ziekenhuis in aantallen blijft overstijgen.

van de spoedgevallendienst in het Molse ziekenhuis.

AANTAL GEHOSPITALISEERDEN AANTAL DAGOPNAMEN 58.083

AANTAL GEREALISEERDE LIGDAGEN

12.000 11.000 10.000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 1998

66

9.372 11.376

Jaarverslag 2 0 0 8

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Eindresultaten

enkele geen n e f lo g ts dan fdelin d: Nie n e k ij de a k b li jf b li g b u Ter ijn ver over m klacht nde. heelku nk lijk da Harte

DE

UN HEELK

6,2

LIGDUUR IN DAGEN

7,8 7,6 7,4 7,2 7 6,8 6,6 6,4 6,2 6 5,8

JH G



1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

AANTAL AANMELDINGEN SPOEDGEVALLENDIENST AANTAL OPNAMEN

702

AANTAL BEVALLINGEN

700

14.357 4.591

14.000

600

12.000

500

10.000

400

8000

300

6000

200

4000

100

2000

0

0

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Jaarverslag 2 0 0 8

67

Financieel resultaat 31.12.2008 VASTE ACTIVA I. II.

4.460.884,27

Oprichtingskosten

0,00

0,00

0,00

Immateriele vaste activa

0,00

0,00

0,00

34.686.174,12

30.225.289,85

4.460.884,27

0,00

0,00

0,00

20.494.988,28

20.626.148,41

- 131.160,13

Materiele vaste activa

IV.

Financiele vaste activa VLOTTENDE ACTIVA

V.

VII.

Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden en bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar

0,00

0,00

0,00

901.242,26

886.413,86

14.828,40

19.028.192,26

18.604.194,51

423.997,75

0,00

0,00 - 453.233,35

VIII.

Geldbeleggingen

0,00

IX.

Liquide middelen

479.543,67

932.777,02

86.010,09

202.763,02

- 116.752,93

55.181.162,40

50.851.438,26

4.329.724,14

21.554.716,90

20.680.232,64

874.484,26

2.299.461,50

2.299.461,50

0,00

Uitgiftepremies

0,00

0,00

0,00

III.

Herwaarderingsmeerwaarden

0,00

0,00

0,00

IV.

Reserves

X.

Overlopende rekeningen TOTAAL ACTIEF EIGEN VERMOGEN

I. II.

V.

VI.

VII.

VIII. IX. X.

Kapitaal

0,00

0,00

0,00

14.243.110,90

12.666.013,42

1.577.097,48

Te verwerken saldo van de periode

1.037.624,45

1.577.097,48

- 539.473,03

Kapitaalsubsidies

3.964.520,05

4.137.660,24

- 173.140,19

VOORZIENINGEN

1.097.613,50

1.093.123,09

4.490,41

Voorzieningen

1.097.613,50

1.093.123,09

4.490,41

Overgedragen winst (+) / verlies (-)

SCHULDEN

32.538.832,00

29.078.082,53

3.460.749,47

Schulden op meer dan één jaar

14.454.633,00

11.640.795,39

2.813.837,61

Schulden op ten hoogste één jaar

18.068.205,13

17.248.171,20

820.033,93

Overlopende rekeningen TOTAAL PASSIEF

68

Verschil

30.225.289,85

III.

VI.

31.12.2007

34.686.174,12

Jaarverslag 2 0 0 8

15.993,87

189.115,94

- 173.122,07

55.181.162,40

50.851.438,26

4.329.724,14

Eindresultaten

31.12.2008

31.12.2007

50.764.888,18

46.072.260,62

4.692.627,56

48.056.249,17

43.649.224,60

4.407.024,57

0,00

0,00

0,00

Geproduceerde vaste activa

0,00

0,00

0,00

D.

Andere bedrijfsopbrengsten

2.708.639,01

2.423.036,02

285.602,99

II.

Bedrijfskosten

- 45.333.581,74

45.333.581,74

A.

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen

- 12.035.226,58

- 10.853.465,29

- 1.181.761,29

1. Inkopen

- 11.910.115,23

- 11.125.994,23

- 784.121,00

- 125.111,35

272.528,94

- 397.640,29

I.

Bedrijfsopbrengsten

A.

Omzet

B.

Voorraadwijziging g.i.b., g.p. en b.i.u.

C.

2. Wijziging in de voorraad

Verschil

B.

Diensten en diverse goederen

- 14.421.959,79

- 13.241.629,45

- 1.180.330,34

C.

Bezoldigingen, soc. lasten en pensioenen

- 20.094.480,63

- 18.276.201,27

- 1.818.279,36

D.

Afsch. en waardeverm. opr., (im)mat.V.A.

- 2.335.198,78

- 2.381.081,25

45.882,47

E.

Waardeverm. op voorr., b.i.u. en handlsv.

- 318.220,92

- 326.522,34

8.301,42

F.

Voorzieningen voor risico’s en kosten

- 175.097,28

- 181.090,82

5.993,54

Andere bedrijfskosten

- 121.158,37

- 73.591,32

- 47.567,05

1.263.545,83

738.678,88

524.866,95

227.263,07

252.734,91

- 25.471,84

- 544.881,05

- 449.448,00

- 95.433,05

945.927,85

541.965,79

403.962,06

G.

III.

Bedrijfswinst (+) Bedrijfsverlies (-)

IV.

Financiele opbrengsten

V. VI. VII.

Financiele kosten Winst (+) Verlies (-) gewone bedrijfsuit.

233.938,26

1.075.858,71

- 841.920,45

VIII.

Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten

- 142.241,66

- 40.727,02

- 101.514,64

XIII.

Te bestemmen winst (+) verlies (-) v/h bj.

1.037.624,45

1.577.097,48

- 539.473,03

Het H. Hartziekenhuis Mol weet het boekjaar 2008 positief af te ronden met een resultaat van 1.037.624 euro. Een verdere groei van het bedrijfsresultaat is nog steeds het streefdoel zodat het ziekenhuis ook in de toekomst kan blijven investeren in infrastructuur, nieuwe medische technologieën en deskundige medewerkers.

Jaarverslag 2 0 0 8

69

70

Jaarverslag 2 0 0 8

Colofon

LOGIE

IO CARD

Colofon

n harte ik u va il w en die ilie e zorg ze fam m n r o a n ns zijn en w m va kt tijde oede e g In naa tr s e r e d r nv veel. n voo iets te hebbe . s a N danke J. w oit an doen llen a is. No eroep kenhu jullie a b ie ie z ll t ju in he wij op n. verblijf hij en n hadde e e d n w o k ie d Altijd ragen R.V. lp of v u h r o vo

Beste,

Verantwoordelijke uitgever: René Daemen, algemeen directeur Redactie / Samenstelling: Heidi Van Loon, stafmedewerker pers & communicatie Met dank aan iedereen die aan dit verslag heeft meegewerkt!



Fotografie: Dr. Michel Van Ingelgom Grafisch ontwerp en productie: Lu!s Paragraph (Mechelen) Oplage: 1.200 exemplaren H. Hartziekenhuis Mol Gasthuisstraat 1 – 2400 Mol Tel.: 014/71 20 00 E-mail: [email protected] www.azmol.be

. orgen ede z o g e rd am! kt voo tisch te bedan s ls ta n a a n fa Nogm eft ee .V.C. nst he ie d van M e ie il Dez m De fa

TRIE GERIA

 Jaarverslag 2 0 0 8

71

Gasthuisstraat 1 – 2400 Mol Tel.: 014/71 20 00 E-mail: [email protected] www.azmol.be

Jaarverslag 2 0 0 8