Melkveebedrijf van nu naar.... • Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur • Efficiënte jongveeopfok: ALVA laag vervangings % + impact mestbeleid
• Preventief management: risico’s vermijden protocollair werken vaccineren tegen Neonatale diarree en BRD
2
1
Hoeveel jongvee hou ik aan?
3 Gransworthy
Effect jongvee of bedrijfsefficientie
Gransworthy
2
Doelstellingen succesvolle opfok • Optimale groei • ALVA • Tocht detectie opvoeren en optimaliseren • Efficient voeren • Ziekte voorkomen • Predisponerende factoren voor ziekte verwijderen • Risico´s rond spenen aanpakken
Bach et al
♀+♂
In de 1e 6 levensweken is een goede ontwikkeling essentieel ! (metabole programmering)
Groei in het begin van de opfok kost minder dan later in de opfok
omgevingsfactoren start
doel
3
Melkveebedrijf van nu naar.... • Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur • Efficiënte jongveeopfok: ALVA laag vervangings %
Huisvesting ?
+ impact mestbeleid
• Preventief management: risico’s vermijden protocollair werken vaccineren tegen Neonatale diarree en BRD
7
Huisvestingsvragen • Hoeveel dieren per leeftijdscategorie • Pieken ja/nee • Hoeveel vierkante meter – Melkfase: 2,5 m2 – Na spenen: 3,5 m2 – > 4 mnd: 4 m2
• Hoe groot zijn de groepen • Maximale leeftijdsverschil • Maatregelen tegen insleep • Looplijnen op het bedrijf 8
4
Wanneer voldoet huisvesting ?
9
Vereisten huisvesting 1. Comfortabel 2. Lage infectiedruk 3. Optimaal klimaat 4. Economisch
10
5
1. Comfortabel • Voldoende warm • Droog • Gemakkelijke opname van voer en water • Geen stress
11
Welk dier en wat zijn zijn behoeften
12
6
Lichaamsoppervlak versus gewicht
13
Thermoneutrale zone rundvee
14
Hahn 1997
7
Droge ondergrond Water geleidt beter dan lucht Absorbeert gemakkelijker warmte Natte ondergrond = warmte verlies
15
Effect omgevingstemperatuur op groei
100% 90% Droge stof opname
80% 70% 60% 50%
groei onderhoud
40% 30% 20% 10% 0% -15
17
-10
-5
0 5 ⁰ Celsius
10
15
8
18
Voer en water makkelijk toegankelijk
19
9
Voersysteem • Makkelijk bereikbaar voor het kalf • Makkelijk te controleren • Goed schoon te maken goed ingerichte voerkeuken! • Aanbod van melk, krachtvoer, water en eventueel hooi mogelijk • Elk kalf eigen emmers • Aanbod altijd vers en fris 20
Groepshuisvesting • Meerdere hokken all in all out • Leeftijdsverschil • Groepsgrootte • Leegstand • Toegankelijkheid voer en water • Stress vrij • Hygiëne – per dag – per week – per maand 21
10
Geboorte tot 7 dagen
1 week tot spenen
Geboorte tot 7 à 10 dagen
1 week tot spenen
11
Groepshuisvesting • Meerdere hokken all in all out • Leeftijdsverschil • Groepsgrootte • Leegstand • Toegankelijkheid voer en water • Stress vrij • Hygiëne – per dag – per week – per maand 24
25
12
Na spenen • Minimaal 1 week op zelfde locatie • Tot 6 maanden hoger risico (baby’s) Na 6 maanden: • Voldoende ruimte • Per dier aanwezig ligplaats (schoon en droog) • Voldoende voerplaatsen • Voer en water makkelijk bereikbaar, goede kwaliteit • Schone roosters
26
Na 6 maanden • Huisvesting moet wel mee groeien • Overgang naar koeien geleidelijk koesignalen
Normen: •
lengte ligbox: open 1,8x schofthoogte
•
dicht 2x schofthoogte
•
breedte: 2x heupbreedte
•
knieboom: 1,2 schofthoogte achterwand
27
13
2. Lage infectiedruk
28
29
14
30
2. Lage infectiedruk
31
15
Reden van kalversterfte vanaf 48 uur na geboorte tot spenen
5%
Afkalfproblemen 16%
BRD 23%
Diarree 56%
diarree luchtwegproblemen (BRD) afkalfproblemen anders
16
Afkalfstal • Schone omgeving • Schone koe • Voldoende ruimte (2x een koe in de lengte) • Materialen bij de hand (kastje, wastafel, water) • Contact met andere koeien • Kalf direct weg naar schone plek
34
Pasgeboren kalf • Snel droog wrijven • Biest verstrekken volgens 5V’s • Droog en schoon kalverhokje • Dik pak stro • Warmtelamp/ bodywarmer • Eerste 2 weken individueel
35
17
5 V´s van biestmanagement
36
5 V´s van biestmanagement Veel Vlug Vaak Vers Verrijkt
37
18
Huisvesting kalf – risico infectie ziekte
afkalven
2 wkn
4 wkn
6 wkn
spenen
Individuele huisvesting
Individuele huisvesting
Groepshuisvesting
Individueel
Groepshuisvesting
E.Coli
Virussen
Parasieten
BRD
Risk diarrhoea
-
-
-
-
-
-
+
-/+
-
++
+++
++
+++
+++
+++
+++
Groepshuisvesting
Kalveren < 1 maand
Situatie op Nederlandse melkveebedrijven
Materiaal huisvesting • Sterk en duurzaam moet lang mee gaan • Geen ‘sauna’ bij warme dagen wit, UV bestending • Efficiënte ventilatie mogelijk • Geen rare hoekjes, scheuren en kieren vuil = infectiedruk • Gemakkelijk schoon te maken • Verrijdbaar
39
19
40
41
20
3. Optimaal klimaat
Kleiner dier minder warmte productie meer risico op slechte ventilatie 42
43
21
44
Klimaat en luchtwegproblemen BRD (luchtwegproblemen) • Slechte ventilatie (NH3, CO2)
45
22
Klimaat en luchtwegproblemen BRD (luchtwegproblemen) • Slechte ventilatie (NH3, CO2) • Koudeval (stress) • Tocht
46
Filmpje
•
47
23
Klimaat en luchtwegproblemen BRD (luchtwegproblemen) • Slechte ventilatie (NH3, CO2) • Koudeval (stress) • Tocht • Minder bacteriën (kve’s) in de hokken • Ruimte • Goede ventilatie • Temperatuur • Goede afvoer vocht
48
Effect aantal bacteriën in de lucht op het voor komen (prevalentie) van luchtwegproblemen (BRD).
49 Lago et al
24
Klimaat en luchtwegproblemen BRD (luchtwegproblemen) • Slechte ventilatie (NH3, CO2) • Koudeval (stress) • Tocht • Minder bacteriën (kve’s) in de hokken • Ruimte • Goede ventilatie • Temperatuur • Goede afvoer
• Afscheiding tussen de hokken • Nest (score 1-2 of 3) 50
51
25
4. Economisch • Doel: succesvolle opfok • Kosten materialen – Keuze materiaal: makkelijk schoon te maken, snel door, bestand tegen desinfectantia, – Voldoende huisvesting voor succesvolle opfok
• Kosten arbeid – Efficiënte werklijnen (b.v. observatie) – Efficiënte werkwijzen (voeren,schoonmaken e.d.) – Goede gezondheid – Automatisering/ mechanisatie
52
Samenvattend: • Gebruik je zintuigen als hulpmiddel
• Kies voor een systeem dat past bij jou bedrijf !
53
26
54
Melkveebedrijf van nu naar.... • Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur • Efficiënte jongveeopfok: ALVA laag vervangings % + impact mestbeleid
• Preventief management: risico’s vermijden protocollair werken vaccineren tegen Neonatale diarree en BRD
55
27
www.rundvee-msd-animal-health.nl/actie/alstubiest Het is niet toegestaan om deze informatie zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Intervet Nederland B.V. h.o.d.n. MSD Animal Health te kopiëren, verspreiden of openbaar te maken tenzij anders aangegeven. © 2016 MSD Animal Health, Alle rechten voorbehouden.
28
