Streekhuis laat zien wat er in de Kromme Rijnstreek gebeurt

g e t e ! w e b m o Kr me Rijnstreek e D Nieuwsbrief van Streekhuis Kromme Rijn

November 2010, editie 2

In deze editie:

Gebiedsprogramma in uitvoering

Streekhuis laat zien wat er in de Kromme Rijnstreek gebeurt

Streekhuis laat zien wat er in de Kromme Rijnstreek gebeurt

Voorzitterswisseling

Streekhuis Kromme Rijn werkt sinds 2007 aan de uitvoering van het gebiedsprogramma. Dat loopt tot 2013, dus we zijn nu halverwege. En we zijn goed op weg!

Overal zie je de resultaten

De in het programma opgenomen doelen zijn al voor een groot deel gerealiseerd door samenwerking van de gebiedspartijen. Daarbij gaat het niet alleen om doelen

Leader actueel: Limes en kersen Loket: Streekhuis als ontmoetingsplaats Kijk ook eens op streekhuiskrommerijn.nl Wat doet Streekhuis Kromme Rijn

die de overheid stelt, maar ook om wat we in de Kromme Rijnstreek zelf willen. Het Streekhuis coördineert en stimuleert hiermee de eigen gebiedsontwikkeling.

De resultaten van deze samenwerking zijn zichtbaar gemaakt in een projectenkaart, waarop dertig concrete projecten staan en vijftien ‘gebiedsbrede’ projecten, die misschien minder zichtbaar zijn, maar minstens zo belangrijk. De concrete projecten zijn duidelijk zichtbaar, zoals de Stadshaven in Wijk bij Duurstede, het Speelbos Nieuw Wulven bij Houten, verschillende evenementen en boeken die de afgelopen jaren zijn verschenen. Ook de resultaten van gebiedsbrede projecten werpen hun vruchten af, bijvoorbeeld in het nieuwe logo voor de promotie van de Kromme Rijnstreek als ‘Het buiten van Utrecht’, de bezoeken van schoolklassen aan boerderijen in het project ‘Boerderij in de kijker’ en verschillende projecten die duurzame landbouw stimuleren. Bekijk de projectenkaart eens op www.streekhuiskrommerijn.nl/projectenfolder. Op verzoek sturen wij u graag een exemplaar toe. De projectenkaart is ook verkrijgbaar bij de gemeentehuizen van Bunnik, Houten, Wijk bij Duurstede en Utrechtse Heuvelrug.

Het Streekhuis laat hiermee zien dat de kracht van samenwerking bijdraagt aan een prachtige Kromme Rijnstreek. Ook de komende jaren werken we aan projecten die het unieke samenspel van landbouw, natuur, water, landschap, cultuurhistorie en recreatie waarborgen. Dat is het doel van de samenwerking van de gebiedspartners in Streekhuis Kromme Rijn.

In Streekhuis Kromme Rijn werken gemeenten, waterschap en organisaties in de Kromme Rijnstreek samen aan de ontwikkeling van landschap en cultuurhistorie, landbouw, recreatie, natuur en leefbaarheid. De gebiedscommissie bestaat uit bestuurders van die overheden en organisaties. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het gebiedsprogramma ‘De kracht en pracht van de Kromme Rijnstreek’. Samen met de Provincie Utrecht geven zij hiermee invulling aan de Agenda Vitaal Platteland, waarmee de provincie investeert in plattelandsontwikkeling. Jaarlijks stellen zij een uitvoeringsprogramma vast. Daarin staan concrete projecten die uitvoering geven aan het gebiedsprogramma.

Voorzitterswisseling Sinds 1 juni heeft de gebiedscommissie Kromme Rijnstreek een nieuwe voorzitter. Daan Vergunst volgde Jan Koudijs op, die de afgelopen twee jaar de gebiedscommissie en Streekhuis Kromme Rijn heeft geleid. De heer Koudijs vervulde deze rol vanuit zijn wethouderschap van de gemeente Houten. De heer Vergunst nam als onafhankelijk voorzitter het stokje over en zal zich de komende drie jaar inzetten voor doelgerichtheid en zichtbare resultaten. Hij nam op 10 juni, tijdens een werkbijeenkomst van de gebiedscommissie en de Plaatselijke Groep Leader, de voorzittershamer over van de heer Koudijs. Daarmee nam ook de gebiedscommissie afscheid van haar oude voorzitter, die “de startende samenwerking tussen de verschillende partners in de gebiedscommissie met inlevingsvermogen en humor heeft geregisseerd. Jans kracht als verbinder is zijn persoonlijke en pro-actieve betrokkenheid bij de Kromme Rijnstreek. Hij is een welsprekend voorbeeld geweest voor het gebiedsgericht werken vanuit het Streekhuis, samen met en voor de streek”, aldus directeur Eline van de Veen van Streekhuis Kromme Rijn. De heer Vergunst richt zich nu vooral op het versterken van de samenwerking tussen overheden, maatschappelijke organisaties en particuliere initiatieven, want: “alleen wanneer we elkaar in de Kromme Rijnstreek weten te vinden en ons willen verbinden met projecten waarin de gebiedsontwikkeling daadwerkelijk zichtbaar wordt, werkt de samenwerking!”

Daan Vergunst 2

Speelbos Nieuw Wulven

2010: middenin de uitvoering

Overal zie je de resultaten Het gebiedsprogramma loopt van 2007 tot en met 2013. We zijn nu dus halverwege. De plattelandsontwikkeling in de Kromme Rijnstreek krijgt steeds meer vorm in de thema’s natuur, cultuurhistorie, landschap, landbouw, leefbaarheid en recreatie. Dat laten we graag zien met een paar voorbeelden: Dienstencentrum Cothen (leefbaarheid)

en gerenoveerd en verbonden met een nieuw gebouw waarin

Het op peil brengen van het voorzieningenniveau in de

diverse culturele en zorgfuncties samenkomen: bibliotheek,

kleine kernen is een thema van het gebiedsprogramma en

WMO-loket, gezondheidscentrum (tandarts, huisarts,

valt onder de noemer sociaal economische vitalisering.

fysiotherapeut, apotheek), cultureel centrum en een cen-

De inwoners van Cothen maakten zich zorgen over de

trale (wacht)ruimte.

teloorgang van de voorzieningen in het dorp. En zo is in samenwerking met lokale partijen het plan ontwikkeld

Meetnet kleine landschapselementen

voor het Dienstencentrum Cothen.

(landschap en cultuurhistorie) Landschap Erfgoed Utrecht heeft een nulmeting uit-

Dit project paste helemaal in de filosofie van het gebiedspro-

gevoerd waardoor veranderingen ten aanzien van kleine

gramma. Samen met de subsidies van de provincie Utrecht,

landschapselementen (zowel kwalitatief als kwantitatief) in

gemeente Wijk bij Duurstede en Leader (via Streekhuis

de Kromme Rijnstreek de komende jaren gevolgd kunnen

Kromme Rijn verstrekt), en met de eigen bijdrage van de

worden. In 2008 is het Kromme Rijngebied geïnventariseerd

Woningbouwstichting Cothen is dit project gefinancierd.

(in totaal zo’n 20.000 hectare). Het gaat om (delen van) het

Het bijzondere aan dit project is dat het initiatief bij de

buitengebied van de gemeenten Bunnik, Wijk bij Duurstede,

bewoners vandaan kwam. En met de filosofie van Leader;

Utrechtse Heuvelrug, Houten, Zeist en De Bilt.

het motiveren en stimuleren van bewonersinitiatieven en het opwekken van energie en enthousiasme is er een om-

Stadshaven Wijk bij Duurstede (recreatie)

vangrijk project van de grond gekomen. Doordat er diverse

Gemeente Wijk bij Duurstede heeft geïnvesteerd in de her-

partijen samenwerkten bij dit project kon men constructief

inrichting van de stadshaven als toeristische poort naar de

kritisch zijn naar elkaar. Dit heeft zeker geholpen in het

Kromme Rijnstreek. Wijk bij Duurstede zet met het project

aanscherpen van het oorspronkelijke plan. Bovendien is

Stadshaven het oude Dorestad en de Kromme Rijnstreek

met het samenbrengen van de verschillende functies in dit

sterk op de (toeristische) kaart. Achterliggend doel is om

project het ook een efficiënter project geworden.

toerisme en recreatie in de Kromme Rijnstreek te ontwik-

De officiële opening van het Dienstencentrum Cothen is

kelen. Hiermee vergroot de gemeente, in samenwerking met

inmiddels achter de rug. In het kader van het project “Cul-

de Kromme Rijnstreek, het aantal bezoekers en promoot de

tuurhuis Cothen” is het bestaande dorpshuis opgewaardeerd

regio in zijn geheel.

Oogstfeest

Dienstencentrum Cothen

Kleine landschapselementen 3

Nieuwe Hollandse Waterlinie: Fort Honswijk Het rijksmonument Fort Honswijk is in verval geraakt. Om het verval te beperken (op hoofdonderdelen) waren noodrestauraties noodzakelijk. Herstel van onderdelen op korte termijn bespaart veel geld op de lange termijn. Volledig verval is kostbaarder om te restaureren. Hoe kostbaarder de restauratie in het eindbeeld, hoe lastiger het is om een passende exploitant te vinden voor het fort en de nieuwe bestemming. Fort Honswijk wordt de komende jaren overgedragen van Defensie aan Dienst Landelijk Gebied. Gemeente Houten is projectleider van dit project. Het project is onderdeel van het uitvoeringsprogramma van de enveloppecommissie Linieland van het Nationaal Landschap Nieuwe Hollandse Waterlinie. Daarnaast is een semipermanente tentoonstelling op Fort Honswijk ingericht. In deze semipermanente tentoonstellingsruimte en werkruimte worden bezoekers geïnformeerd over het Lekacces (Forten Honswijk en Everdingen en Lunet aan de Snel) en de Hollandse Waterlinie in brede zin. Fort Honswijk is nu ook te bereiken met de speciale Liniepont, die deze zomer in gebruik genomen is. De Liniepont vaart van juli tot en met september op vrijdag, zaterdag en zondag tussen 10.00 en 17.00 uur. Meer voorbeelden van uitgevoerde én lopende projecten kunt u lezen in onze Projectenkaart, met daarin de resultaten van 2008 tot en met 2010. Het meest actuele overzicht van de projecten vindt u steeds op www.streekhuiskrommerijn.nl/de-streek.

Leader Kromme Rijn

Het afgelopen jaar werden nog meer resultaten zichtbaar van projecten die met Leadersubsidie werden ondersteund: verschillende boeken (zoals In de voetsporen van Gerrit Achterberg, Wolfger, De Lekdijk van Amerongen naar Vreeswijk), evenementen (Hester, Kersentuin on tour, Limyrint met maïater, Oogstfeest), activiteiten (Boerderij in de Kijker voor schoolklassen, Open Agrarische Bedrijven voor contact tussen boeren en burgers en ondernemersbijeenkomsten) en aanleg voorzieningen, zoals de kanoduiker in de Caspargouwse Wetering, Dorpshuis Schalkwijk (bouw is recent gestart) en natuurlijk Dienstencentrum Cothen.

Stadshaven Wijk bij Duurstede 4

Liniepont

Fort Honswijk

Leader actueel: Limes en kersen De komende jaren is de focus van Leader gericht op twee belangrijke onderwerpen in de Kromme Rijnstreek: Limes en kersen. Die willen we zichtbaar en beleefbaar maken voor een groot publiek. De Plaatselijke Groep Leader Kromme Rijn verkent de mogelijkheden voor nationale en internationale samenwerking rond deze twee onderwerpen. Het is de bedoeling dat uit deze verkenning diverse concrete uitvoeringsprojecten met binnen- en buitenlandse partners voortkomen.

Tot 2013 heeft de EU ruim twee miljoen euro Leader-subsidie beschikbaar gesteld voor deze streek. Leader biedt verenigingen, samenwerkingsverbanden en andere publieke en private partijen de kans om risicovolle en bijzondere projecten van de grond te krijgen. In het gebied van de Kromme Rijn en de Langbroekerwetering zijn met steun van Leader de afgelopen jaren al meer dan dertig projecten opgezet. De Plaatselijke Groep Leader Kromme Rijn zet zich in om de identiteit van de Kromme Rijnstreek te versterken en de leefbaarheid van het platteland te verbeteren.

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

Limes

Kersen

Door kennisuitwisseling te stimuleren willen we een

Zowel nationaal als internationaal heeft Leader contacten

(internationaal) netwerk langs de Limes opbouwen, waarin

gelegd met andere ‘kersenstreken’. Momenteel wordt

overheden en private partijen samenwerken. De Limes is

de samenwerking met het wijn- en kersenteeltgebied

de grens van het voormalige Romeinse Rijk en loopt dwars

Nordburgenland in Oostenrijk verder uitgewerkt. De kers is

door Europa. Een archeologisch monument met internatio-

een belangrijke toeristische trekker, en de uitwisseling van

nale status dus! In 2009 en 2010 zijn ‘LUIM’ bijeenkomsten

ervaringen hiermee kan de Kromme Rijnstreek helpen om

in de Kromme Rijnstreek georganiseerd (LUIM = Limes

die toe te passen bij de eigen streekpromotie.

Uitwisseling en Inspiratie Momenten). Hier kwamen verras-

De Oostenrijkers hebben veel interesse in de teeltmethoden

sende onderlinge contacten tussen organisaties en projecten

en -technieken die wij in Nederland hanteren. De uitwisse-

tot stand en ontstonden twee projectaanvragen voor het

ling van kennis en ervaringen biedt zowel de agrarische als

betrekken van jongeren en bewoners bij de Limes. Stichting

de toeristische sector voordelen en deze organisaties zullen

Werk aan de Linie en Landschap Erfgoed Utrecht zijn be-

derhalve een belangrijke rol gaan vervullen in het samen-

langrijke partners die projecten rondom Limes initiëren.

werkingsproject.

5

Loket: Streekhuis als ontmoetingsplaats Sinds september 2009 kunnen inwoners, ondernemers en organisaties op vrijdagochtend tijdens het “inloopspreekuur” van het Loket op het Streekhuis terecht met vragen en ideeën over het platteland en de kleine kernen van de Kromme Rijnstreek. Daarnaast kunnen vragen ook per mail of telefoon aan het Loket worden gesteld. En daar wordt naar volle tevredenheid gebruik van gemaakt, aldus Loketmedewerker Maike van der Maat: “De mensen in de Kromme Rijnstreek weten het Streekhuis en het Loket inmiddels goed te vinden.” Veel vragen gaan over ideeën voor nieuwe projecten, waarvoor men bijvoorbeeld subsidie zoekt of duidelijkheid wil hebben over de benodigde vergunningen. Ook zijn er mensen die een bepaald idee hebben, maar niet goed weten waar ze moeten beginnen om dit tot uitvoering te kunnen brengen. Daarnaast zijn er mensen die hun diensten willen aanbieden aan de Kromme Rijnstreek, een activiteit onder de aandacht willen brengen of die juist partners zoeken voor een bepaald project of activiteit. Voor al deze zaken geldt: het Loket heeft een doorverwijsfunctie en probeert mensen en ideeën met elkaar te verbinden en in contact te brengen. Sommige vragen zijn binnen het Streekhuis afgehandeld (vooral subsidieaanvragen), maar de meeste vragenstellers zijn in contact gebracht met een partnerorganisatie, zoals een gemeente, landschapscoördinator, waterschap, belangenorganisatie of verwezen naar een adviesbureau. Veel algemene informatie over vergunningen, subsidies en partner- en adviesorganisaties is te vinden op de website www.streekhuiskrommerijn.nl bij het onderdeel “loket”. Als uw vraag niet beantwoord wordt met deze informatie, dan kunt u contact opnemen met het Loket. Iedere vrijdag van 10 tot 12 uur is er inloopspreekuur in het Streekhuis, Brink 2, Werkhoven. U kunt vragen ook telefonisch of per mail stellen via (0343) 43 84 60 of [email protected].

Leergang

SESAM Academie:

“Van idee naar project”

advies voor maatschappelijke organisaties

In oktober 2010 is de leergang “Van idee naar project” van

Eén van de organisaties waar het Streekhuis vragenstellers

start gegaan. De leergang is een serie van vijf avonden

naar doorverwijst, is de SESAM-Academie. SESAM staat

waarin de deelnemers zelf hun idee handen en voeten ge-

voor SEnioren en SAMenleving. De adviseurs van de SE-

ven. Streekhuis Kromme Rijn heeft deze leergang georgani-

SAM-Academie zijn senioren (55-plus) met een academisch

seerd om mensen uit de Kromme Rijnstreek met een idee in

werk- en denkniveau, die zich belangeloos willen inzetten

of over het buitengebied, te ondersteunen bij de uitwerking

voor maatschappelijke organisaties. Zij geven onder andere

van hun idee.

advies over: strategie en beleid, financiën en fondsenwer-

Omdat er veel interesse is in de leergang (het maximale

ving, onderzoek, marketing en communicatie, coaching en

aantal deelnemers is bereikt) overweegt het Streekhuis om

vrijwilligersbeleid. Organisaties die werken met vrijwilligers

in 2011 opnieuw een leergang te organiseren.

(eventueel naast betaalde krachten) komen in aanmerking

Heeft u interesse, dan kunt u zich aanmelden via

voor de dienstverlening van SESAM Adviseurs. Kijk voor

[email protected].

meer informatie op www.sesamacademie.nl.

6

Kijk ook eens op streekhuiskrommerijn.nl Streekhuis Kromme Rijn informeert u graag over de plattelandsontwikkeling in de Kromme Rijnstreek. Dat doen we niet alleen via deze nieuwsbrief, maar ook via onze website. Daar vindt u actuele informatie over projecten, thema’s, overheidsbeleid en natuurlijk het gebiedsprogramma. Daarnaast ziet u welke gebiedspartners samenwerken in het Streekhuis en kunt u uw (project)ideeën met ons delen. U bent van harte welkom op www.streekhuiskrommerijn.nl.

Wat doet het Streekhuis? In Streekhuis Kromme Rijn komen mensen, ideeën, initiatieven, mogelijkheden en subsidies bij elkaar. En samen komen we vérder. Dat is de kracht en pracht van ons werk. Onze rol is dus het samenbrengen van die mensen, ideeën en mogelijkheden, waarmee de ambities voor de Kromme Rijnstreek kunnen worden verwezenlijkt. Wij signaleren kansen en verbinden partijen met elkaar om die kansen te benutten. Zodat mensen en organisaties in het gebied die kansen omzetten in concrete, uitvoerbare projecten. Het Streekhuis kent de ambities in de Kromme Rijnstreek, zowel die van de overheid als van maatschappelijke organisaties. En natuurlijk die van ondernemers en inwoners. Het is onze taak om alle partijen te stimuleren en te ondersteunen bij het verwezenlijken van die ambities. Het Streekhuis verbindt deze kansen en ambities met concrete projecten en stimuleert de organisaties en mensen in het gebied om die samen uit te voeren. En projectideeën die het gebied aandraagt, kunnen we vertalen naar een groter geheel, zodat het in de gebiedsvisie past. De vertaling van de ambities uit het gebiedsprogramma in concrete projecten wordt jaarlijks uitgewerkt in een Uitvoeringsprogramma. Op die manier kunnen alle betrokkenen de ontwikkeling van de Kromme Rijnstreek volgen én er aan bijdragen.

g e t e ! w e b Kromme Rijnstreek e D 7

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met één van de programma-coördinatoren van het Streekhuis (0343) 43 84 60: Mark Groeneveld Thema: recreatie [email protected] Deelgebied: Nieuwe Hollandse Waterlinie Arjan Luiten Thema: landschap, landbouw [email protected] Deelgebied: Nationaal Landschap Rivierengebied, Langbroekerwetering Jitske Draisma Thema: water, natuur [email protected] Deelgebied: Kromme Rijn Gerrie Eggels Thema: grondzaken [email protected] Voor Leader:

Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van Streekhuis Kromme Rijn. Vanaf 2011 versturen we de nieuwsbrief digitaal naar diegenen die zich daarvoor hebben aangemeld. U kunt zich via [email protected] aanmelden voor de digitale nieuwsbrief en/of meer exemplaren van deze en andere uitgaven opvragen. Redactie: Streekhuis Kromme Rijn, Werkhoven Foto’s: Streekhuis Kromme Rijn, Wim van Est en Henk Muis Vormgeving: Hdesign, Cothen The Big Hand, Beusichem Druk: Colorspace, Wijk bij Duurstede

Marieke Leentvaar [email protected] Maike van der Maat [email protected] Streekhuis algemeen [email protected]

Nieuwsbrief digitaal Vanaf 2011 gaan we onze nieuwsbrief digitaal verspreiden. Wilt u onze nieuwsbrief blijven ontvangen? Meld u dan aan via [email protected]. Op die manier blijft u op de hoogte van de ontwikkelingen en projecten die de Kromme Rijnstreek mooier en zichtbaarder maken.

Streekhuis Kromme Rijn, Brink 2, 3985 SB Werkhoven Telefoon (0343) 43 84 60 www.streekhuiskrommerijn.nl [email protected]